سیستم‌های اطلاعات توزیعی
یکی دیگر از گروه‌های مهم سیستم‌های توزیعی در سازمان‌هایی مشاهده می‌شود که گرچه با مجموعه‌ای از برنامه‌های کاربردی شبکه‌ای شده سروکار دارند، اما قابلیت کار با هم برای آن‌ها تجربه‌ای بسیار سخت است. بسیاری از راه‌ حل ‌های میان افزاری موجود نتیجه کار با زیرساختی^[۸۶] است که در آن‌ها ادغام برنامه‌های کاربردی در یک سیستم اطلاعاتی شرکتی^[۸۷] آسان‌تر بوده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ادغام^[۸۸] در سطوح مختلفی قابل تشخیص است. در بسیاری از موارد، یک برنامه کاربردی شبکه‌ای شده فقط متشکل از خدمتگزار اجرا کننده آن برنامه‌کاربردی (در اغلب موارد مجهز به یک پایگاه داده‌ای) بود که در اختیار برنامه‌های از راه دوری بنام مشتریان قرار می‌گرفت. این مشتریان قادر به ارسال درخواست اجرای یک عملیات خاص برای خدمتگزار و متعاقب آن دریافت پاسخ بودند. ادغام در پایین‌ترین لایه به کاربران اجازه می‌داد تا تعدادی از درخواست‌ها را، که گاهی اوقات برای خدمتگزارهای مختلف بودند، در قالب یک درخواست بزرگ بسته‌بندی کرده و تحت عنوان تراکنش توزیعی^[۸۹] اجرا کند. ایده اصلی آن بود که یا تمام درخواست‌ها اجرا شود و یا هیچ‌یک از آن‌ها. با پیشرفته‌تر شدن برنامه‌های کاربردی و تفکیک تدریجی آن‌ها به مولفه‌های مستقل (خصوصاً تمایز بین مولفه‌های پایگاه داده‌ای از مولفه‌های پردازشی)، مشخص شد که بهتر است ادغام، از طریق ایجاد امکان ارتباط مستقیم برنامه‌های کاربردی با یکدیگر هم انجام شود. این ویژگی اکنون منجر به صنعت عظیمی به نام ادغام برنامه کاربردی شرکتی EAI^[90] شده است. در ادامه بیشتر راجع به این دو شکل از سیستم‌های توزیعی صحبت خواهیم کرد.
سیستم‌های پردازش تراکنش^[۹۱]: برای روشن‌تر شدن بحث، روی برنامه‌های کاربردی پایگاه داده‌ای تمرکز می‌کنیم. در عمل، عملیات روی پایگاه داده‌ای معمولاً در قالب تراکنش‌ها انجام می‌شود. برنامه‌نویسی با بهره گرفتن از تراکنش‌ها مستلزم آشنایی با عمل‌های پایه‌ای^[۹۲] خاصی است که یا باید بوسیله سیستم توزیعی زیربنایی^[۹۳] تامین شود و یا از طریق سیستم زمان اجرای زبان^[۹۴]. برخی از نمونه‌های عمل‌های پایه‌ای تراکنش در جدول ۲-۳ ارائه شده است. لیست دقیق عمل‌های پایه‌ای بستگی به نوع اشیاء مورد استفاده در تراکنش دارد ]۱۲[. مثلاً در یک سیستم پستی، با عمل‌های پایه‌ای ارسال، دریافت و پیش‌بردن پست مواجه هستیم. اما در یک سیستم حسابداری، ممکن است عمل‌های پایه‌ای کاملاً متفاوتی به چشم بخورد. اما READ و WRITE از نمونه‌های معروف و متداول در اغلب سیستم‌ها هستند. جمله‌های عادی^[۹۵]، فراخوانی‌های روال و امثال آن‌ هم در تراکنش‌ها مجاز هستند. همان‌طور که در ادامه خواهیم گفت، فراخوانی‌های روال دور (RPCها) هم غالباً به شکل تراکنش بسته‌بندی شده و چیزی به‌نام RPC تراکنشی^[۹۶] بوجود می‌آورد.
جدول ‏۲‑۲- نمونه ای از عمل های پایه در تراکنش ها ]۱۱[

شرح

عمل‌های پایه

آغازتراکنش را علامتگذاری کن

BEGIN_TRANSACTION

تراکنش را خاتمه بده و تلاش کن متعهد شوی

END_TRANSACTION

تراکنش را نابود کن و مقادیر قدیمی را بازگردان

ABORT_TRANSACTION

داده‌ها را از یک فایل، جدول یا امثال آن بخوان

READ

داده‌ها را به یک فایل، جدول یا امثال آن بنویس

WRITE

از BEGIN_TRANSACTION و END_TRANSACTION جهت مشخص کردن محدوده تراکنش‌ها استفاده شده و عملیات بین آن‌ها بدنه تراکنش را تشکیل می‌دهند. ویژگی بارز تراکنش آن است که با تمام این عملیات‌ها اجرا می‌شوند و یا هیچ‌یک از آن‌ها. عملیات ممکن است بسته به نوع پیاده‌سازی، فراخوانی‌های سیستم، روال‌های کتابخانه‌ای، یا جملات داخل پرانتز یک زبان باشند. این ویژگی یا همه چیز یا هیچ چیز تراکنش‌ها یکی از چهار ویژگی عمده تمام تراکنش‌ها است. به بیان دقیق‌تر، تراکنش‌ها دارای ویژگی‌های زیر هستند ]۳[:

اتمی^[۹۷]: از دید دنیای خارج، تراکنش بصورتی تفکیک ناپذیر انجام می‌شود.
پایدار^[۹۸]: تراکنش ثابت‌های سیستم را مخدوش نمی‌کند.
ایزوله^[۹۹]: تراکنش‌ها همزمان با یکدیگر تداخل ندارند.
دائمی^[۱۰۰]: تغییرات ناشی از تراکنش‌ها دائمی هستند.
گاهی اوقات این ویژگی‌ها با چسباندن حروف اول آن‌ها، در مجموع ACID (اسید) خوانده می‌شوند. اولین ویژگی مهم تمامی تراکنش‌ها اتمی بودن است. براساس این ویژگی، تمامی تراکنش‌ها یا به‌طور کامل و البته طی فقط یک اقدام فوری و تفکیک ناپذیر، انجام می‌شود و یا اصلاً رخ نمی‌دهد. در حین انجام فرایند، فرآیندهای دیگر (چه خود آن‌ها در تراکنش‌ها شرکت داشته باشند چه نه) قادر به مشاهده هیچیک از وضیعت‌های میانی^[۱۰۱] تراکنش نیستند.
دومین ویژگی پایداری تراکنش است. به این معنی که سیستم دارای ثابت‌هایی است که باید همواره برقرار باشند. به‌عنوان مثال، در سیستم‌های بانکداری، یکی از ثابت‌های مهم قانون حفاظت از پول است. پس از هر نقل و انتقالی داخلی، مقدار وجه موجود در بانک باید معادل مقدار آن پیش از انتقال باشد. اما در صورت از بین رفتن ثبات در حین تراکنش، حتی به‌صورت لحظه‌ای هم، این اشکال از دید دنیای بیرون کاملاً مخفی خواهد ماند.
ویژگی سوم به این معناست که تراکنش‌ها ایزوله یا قابلیت سری شدن^[۱۰۲] دارند. به این معنا که چنانچه دو یا چند تراکنش به صورت همزمان در حال انجام باشند، نتیجه نهایی برای هر یک از آن‌ها و برای فرآیندهای دیگر، چنان است که گویی تمام تراکنش‌ها با ترتیب مشخص (وابسته به سیستم) انجام شده‌اند.
ویژگی چهارم دائمی‌بودن است. به این معنی است که تراکنش‌ها در صورت تعهد، بدون کوچکترین توجهی به رویدادها و اتفاقات جانبی، به پیش رفته و نتایج دائمی می‌شوند. پس از انجام تعهد، هیچ خرابی نمی‌تواند نتایج را ملغی کرده یا باعث مفقود شدن آن‌ها شود.
تا به اینجا، تراکنش‌ها یک پایگاه داده‌ای منفرد تعریف شده است. مطابق شکل ۲-۶، تراکنش جاسازی شده^[۱۰۳] از تعدادی زیرتراکنش تشکیل می‌شود. ممکن است در بالاترین سطح تراکنش با منشعب کردن فرزندانی^[۱۰۴] که به صورت موازی باهم، اما روی ماشین‌های مختلف اجرا می‌شوند، باعث افزایش عملکرد یا تسهیل برنامه‌نویسی شود. هر یک از این فرزندان هم ممکن است یک یا چند زیر تراکنش اجرا کرده و یا فرزندان خود را منشعب کنند.
شکل ‏۲‑۴- تراکنش تو در تو ]۱۱[
زیرتراکنش‌ها اشکالی کوچک اما مهم را مطرح می‌کند. فرض کنید که یک تراکنش چندین زیرتراکنش را به‌صورت موازی با هم راه‌اندازی و یکی از آن‌ها را خود اجرا می‌کند و همین امر باعث قابل رویت شدن نتایج برای تراکنش والد^[۱۰۵] می‌شود. با پیشروی محاسبات، پدر فرزند خود را قطع^[۱۰۶] کرده و کل سیستم را به وضیعت پیش از آغاز تراکنش بالاترین لایه باز می‌گرداند. بنابراین، نتایج زیرتراکنش تعهد شده باید خنثی^[۱۰۷] شود. بنابراین مفهوم ماندگاری که در بالا گفته شد، فقط در مورد تراکنش‌های بالاترین لایه^[۱۰۸] صدق می‌کند.
از آنجایی‌که تراکنش‌ها را می‌توان با عمق دلخواه جایگذاری کرد، برای انجام درست کارها نیازمند مدیریت اجرایی قابل ملاحظه‌ای هستیم. اما معانی مشخص هستند. با آغاز هر تراکنش‌ها یا زیرتراکنش، از نظر مفهومی کپی اختصاصی از تمامی داده‌های موجود در کل سیستم در اختیار آن‌ها قرار داده می‌شود تا در صورت لزوم این داده‌ها را دستکاری کند. در صورت قطع شدن، دنیای خصوصی آن ناپدید می‌شود به طوری که گویا اصلاً وجود نداشته است. در صورت تعهد، این دنیای خصوصی جایگزین دنیای والد می‌شود. بنابراین، چنانچه یک زیرتراکنش تعهد شده و سپس زیرتراکنش جدیدی آغاز شود، زیرتراکنش^[۱۰۹] اخیر نتایج تولیدی بوسیله زیرتراکنش اول را مشاهده خواهد کرد. به همین ترتیب، در صورت قطع‌شدن تراکنش (سطح بالاتر) در بر گیرنده سایر تراکنش‌ها، تمامی زیرتراکنش‌ها آن هم قطع خواهند شد ]۱۱[.
تراکنش‌ها جایگذاری شده، از آنجایی که روش طبیعی برای توزیع تراکنش در بین ماشین‌های مختلف بوجود می‌آورند، در سیستم‌های توزیعی دارای اهمیت هستند. این تراکنش‌ها از تقسیم‌بندی منطقی^[۱۱۰] کار تراکنش اصلی تبعیت می‌کنند. مثلاً، تراکنش مربوط به طرح‌ریزی سفری را که باید برای آن سه پرواز مختلف رزرو شوند، می‌توان منطقاً به سه زیرتراکنش تقسیم کرد. هر یک از این زیرتراکنش‌ها به‌صورتی جداگانه و مستقل از دوتای دیگر قابل مدیریت است.
در اوایل ابداع سیستم‌های میان‌افزاری شرکتی^[۱۱۱]، مولفه‌ای که کار تراکنش‌ها توزیعی (یا جایگذاری شده) را انجام می‌داد، در واقع هسته ادغام کننده برنامه‌های کاربردی در سطح خدمتگزار یا پایگاه‌داده‌ای را تشکیل می‌داد. این مولفه ناظر پردازش تراکنش^[۱۱۲] یا به‌طور خلاصه ناظر TP خوانده می‌شد. وظیفه این مولفه، ایجاد امکان دسترسی برنامه‌های کاربردی به پایگاه‌های داده‌ای/خدمتگزاران متعدد از طریق ارائه یک مدل برنامه‌نویسی تراکنشی به آن، مشابه شکل ۲-۷ بود.
شکل ‏۲‑۵- نقش ناظر TP در سیستم های توزیعی ]۱۱[
ادغام برنامه کاربردی شرکتی: با افزایش تعداد برنامه‌های کاربردی جداشده از پایگاه‌داده‌ای زیربنایی خود، لزوم وجود امکاناتی برای تلفیق برنامه‌های کاربردی به‌صورتی مستقل از پایگاه‌های داده‌ای آن‌ها بیشتر آشکار شد. به‌ خصوص اینکه، مولفه‌های برنامه کاربردی بایستی قادر به ارتباط مستقیم با یکدیگر باشند، و نه این‌که فقط از طریق رفتار درخواست/پاسخ که در سیستم‌های پردازش تراکنش مورد پشتیبانی است، با یکدیگر ارتباط داشته باشند.
همین نیاز به وجود ارتباط در میان برنامه‌های کاربردی باعث ایجاد مدل‌های ارتباطی مختلف شد. مطابق شکل ۲-۸، ایده اصلی آن بود که برنامه‌های کاربردی موجود بتوانند مستقیماً با یکدیگر تبادل داده کنند.
شکل ‏۲‑۶- میان افزار به عنوان تسهیل کننده ارتباط در جامعیت برنامه کاربردی سازمانی ]۱۱[
انواع مختلفی از نرم‌افزارهای ارتباطی وجود دارند. در فراخوانی‌های روال دور RPC^[113]، مولفه‌های برنامه کاربردی می‌توانند با فراخوانی روال محلی، درخواستی را برای مولفه‌های دیگر برنامه کاربردی ارسال کند. در ادامه، درخواست به‌صورت یک پیام بسته‌بندی و برای فراخوان شده^[۱۱۴] ارسال می‌شود. نتیجه هم بازگردانده شده و به‌عنوان نتیجه فراخوانی روال به برنامه کاربردی عودت داده می‌شود.
همگام با افزایش مقبولیت فن‌آوری شی‌گرا، تکنیک‌هایی هم برای فراخوانی‌های اشیاء از راه دور ایجاد شدند که امروزه تحت عنوان فراخوانی‌های متد دور RMI^[115] شناخته می‌شود. RMI اساساً همان RPC، اما با این تفاوت جزیی است که به‌جای برنامه‌های کاربردی، روی اشیاء عمل می‌کند.
نقطه ضعف RMI و RPC آن است که فراخواننده و فراخوان شده هر دو باید در زمان ارتباط برقرار و در حال اجرا باشند. به‌علاوه، باید دقیقاً از نحوه ارجاع به یکدیگر اطلاع داشته باشند. این وابستگی عمیق غالباً یک نقطه ضعف جدی تلقی شده و منجر به تولید چیزی به نام میان‌افزار پیام‌گرا^[۱۱۶] یا به‌طور ساده MOM شده است. در این حالت، برنامه‌های کاربردی صرفاً پیام‌هایی را به نقاط تماس منطقی^[۱۱۷] ارسال می‌کنند که غالبا به‌وسیله یک موضوع تعریف شده‌اند. به همین ترتیب، برنامه های کاربردی می‌توانند علاقه خود را به نوع خاصی از پیام اعلان کرده و پس از آن، میان افزار اتباطی مراقب ارائه همان پیام‌ها به آن برنامه‌های کاربردی خواهد شد. سیستم‌های مرسوم به انتشار/اشتراک^[۱۱۸] یکی از مهمترین و روبه گسترش‌ترین گروه‌های سیستم‌های توزیعی هستند.

(۲-۶)

۲-۴-۲- معادله پیوستگی
در قانون دارسی فیزیک جریان آب زیرزمینی با ارتباط دادن سرعت جریان با گرادیان هیدرولیکی به دست آمد. پیوستگی یا بقای جرم، دومین قانون مهم در معادلات آب‌های زیرزمینی است. برای حالت پایدار، طبق معادله پیوستگی مقدار آب وارد شده به یک المان حجمی با مقدار آب خروجی از آن، برابر است. فرض می‌شود‌‌ که چگالی آب ثابت است و در المان حجمی تغذیه یا تخلیه وجود ندارد. مقدار جریان ورودی به المان برابر است با: (شکل ۲-۳).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(۲-۷)
به صورت مشابه برای وجه مقابل جریان خروجی برابر است با­:
(۲-۸)
شکل (۲-۳): جریان ورودی و خروجی از المان حجمی (محمدی، ۱۳۸۶)
حجم خالص جریان ورودی به المان به علت جریان در جهت x به صورت زیر محاسبه می‌گردد:
(۲-۹)
عبارت­های مشابهی برای جهت­های اصلی دیگر، z و y به دست می‌آید. بنابراین حجم کلی آب وارد شده به المان به صورت زیر می‌شود‌‌:
(۲-۱۰)
در شرایط پایدار این معادله بایستی برابر با صفر باشد.
(۲-۱۱)
که این معادله، معادله پیوستگی برای جریان پایدار می‌باشد. با ترکیب قانون دارسی و معادله پیوستگی یک معادله دیفرانسیل جزئی درجه دو به دست می‌آید:
(۲-۱۲)
اگر آبخوان همگن و همسان فرض شود، K غیروابسته به z, y, x شده و معادله ۲-۱۲ به فرم زیر ساده می‌شود‌‌:
(۲-۱۳)
این معادله، با نام معادله لاپلاس شناخته می‌شود‌‌ و معادله حاکم بر جریان آب زیرزمینی در یک محیط همگن و تحت شرایط پایدار می‌باشد که می‌تواند با کمک روش‌های تحلیلی حل شود. در صورت ناهمگن و غیر­همسان بودن آبخوان، معادله ۲-۱۲ نمی‌تواند به صورت معادله لاپلاس در­آید و بایستی از روش‌های حل عددی برای تخمین جواب معادله ‌استفاده شود.
تحت شرایط ناماندگار، مجموع مولفه­های جریان در جهت z ,y ,x برابر با صفر نیست. برای به دست آوردن معادله جریان برای شرایط ناماندگار، بایستی عبارتی معرفی شود که تغییرات در حجم در یک دوره زمانی را نشان دهد. عبارت به دست آمده بسته به محدود و آزاد بودن آبخوان متفاوت است.
برای یک آبخوان محصور، تغییرات در حجم ورودی و خروجی به یک المان، باعث تغییر پتانسیل آب زیرزمینی به علت فشردگی آب و آبخوان می‌شود‌‌. حجم آبی که از واحد حجم آبخوان در اثر یک واحد افت هد به دست می‌آید را ضریب ذخیره ویژه^[۳۹] می­نامند. یک ضریب دیگر که در بعضی مواقع از آن استفاده می‌شود‌‌، ضریب­ذخیره^[۴۰] است که به ­صورت زیر تعریف می‌شود‌‌:
(۲-۱۴)
که در آن b ضخامت آبخوان است. اگر مکعب شکل ۲-۳ را در نظر بگیریم، حجم کلی آب وارد شده به المان در زمان به علت تغییر سرعت آب زیرزمینی می‌تواند بدین فرم نوشته شود:
(۲-۱۵)
در بازه زمانی ، پتانسیل آب زیرزمینی در مرکز المان افزایشی به میزان خواهد داشت. حجم آب ذخیره شده به علت افزایش پتانسیل برابر است با:
(۲-۱۶)
با بهره گرفتن از اصل پیوستگی این دو مقدار بایستی با هم برابر باشند بنابراین:
(۲-۱۷)
با جایگزین کردن ، و از معادلات ۲-۴ تا ۲-۶ و با اضافه کردن ترم q(x, y, t) برای محاسبه جریان ورودی به یا جریان خروجی از آبخوان به عنوان یک تنش خارجی بر روی آبخوان (مثل تغذیه نقطه­ای یا سطحی) معادله حاکم بر جریان سه بعدی آب زیرزمینی در یک آبخوان محصور به دست می‌آید:
(۲-۱۸)
دو فرایند مجزا در یک آبخوان آزاد اتفاق می­افتد. ابتدا، فشردگی آبخوان و آب باعث تغییر در پتانسیل آب زیرزمینی می‌شود‌‌. در اینجا نیز ضریب ذخیره ویژه به تمام المان­ها اعمال می‌شود‌‌. به علاوه افت سطح آب آزاد باعث آبگیری از آبخوان می‌شود‌‌. یک واحد کاهش در محل سطح آزاد باعث آزاد شدن آب از ذخیره به میزان Sy در واحد سطح آبخوان می‌شود‌‌ که Sy آبدهی ویژه^[۴۱] است. آبدهی ویژه اغلب مساوی با تخلخل ویژه، ، در نظر گرفته می‌شود‌‌. بنابراین معادله برای یک آبخوان آزاد به صورت معادله ۲-۱۹ در می‌آید.
(۲-۱۹)
با در نظر گرفتن استرس­های خارجی q(x,y,t)، معادله حاکم بر جریان سه بعدی آب زیرزمینی در یک آبخوان آزاد به دست می‌آید.
(۲-۲۰)
در عمل ضریب ذخیره محصور در آبخوان آزاد خیلی کوچک­تر از آبدهی ویژه ‌است و در نتیجه از آن صرفنظر می‌شود‌‌ (Segar et al, 1997).
۲-۴-۳- حل معادلات حاکم بر جریان در آب‌های زیرزمینی
حل معادلات به دست آمده در قسمت قبل معمولآً توسط روش‌های عددی انجام می‌شود‌‌. از میان روش‌های عددی، روش‌های تفاضل محدود به علت سادگی نسبی و قابلیت انعطافی که دارند بیشتر مورد توجه قرار می­گیرند. در حل این معادله به روش تفاضل محدود، سیستم پیوسته معادله ۲-۱۸ با یک سری نقطه مجزا در مکان و زمان جایگزین می‌شوند. در طی این روند، یک دستگاه معادلات دیفرانسیلی جبری خطی به دست می‌آید که حل آن‌ها مقادیر هد در نقاط و زمان­های متفاوت را ارائه می‌دهد. بدین منظور از قوانین تفاضل ریاضی برای حل استفاده می‌شود‌‌. رابطه (۲-۲۱) تقریب تفاضل محدود معادله ۲-۱۸ را نشان می‌دهد:
(۲-۲۱)
۲-۴-۳-۱- روش عناصر محدود
در این روش تقریب معادلات دیفرانسیل از طریق انتگرال صورت می­گیرد و حل عددی انتگرال را می‌توان با تقسیم آبخوان به یک سری عناصر به دست آورد و سپس مقدار انتگرال را برای هر سلول حساب نمود. مقادیر هر سلول با توجه به شرایط مرزی با همدیگر ترکیب شده و در نتیجه مجموعه‌ای از معادلات خطی دیفرانسیل مرتبه اول در زمان مورد نظر حاصل می‌شود‌‌ که این مجموعه با بهره گرفتن از روش حذفی گاوس حل می‌شود‌‌. در این روش برخلاف روش تفاضل محدود که از شبکه ­های چهار گوش استفاده می‌شود‌‌، شبکه ‌بندی چند وجهی، که عموماً قسمت­ های شبکه ‌بندی شده مثلثی می­باشند، استفاده می‌شود‌‌. گره­ها موید نقاطی هستند که در آن‌ها پارامترهای مجهولی مانند ارتفاع سطح آب محاسبه خواهد شد. از مزایای این روش این است که انعطاف پذیری شکل عناصر این امکان را را فراهم می­ کند تا بتوانیم مناطقی که شکل هندسی مرزهایشان پیچیده ‌است را به نحوی تحت پوشش مدل در آوریم، اما چون وارد کردن اطلاعات، شماره عناصر، شماره و مختصات گره­ها بسیار وقت گیر است کمتر از این روش استفاده می‌شود‌‌. اساس ریاضی به کار گرفته شده در این روش نسبت به روش تفاضل محدود مشکل تر است در حالی که نتایج حاصل از هر دو روش تفاضل محدود و عناصر محدود معمولاً یکسان می‌باشد (Faust & Mercer, 1980).
۲-۴-۳-۲-روش تفاضلات محدود
ریچاردسن در سال ۱۹۱۰ روش تفاضلات محدود را یکی از راه­های حل تقریبی معادلات دیفرانسیل معرفی نمود. پس از آن شاول و شا این روش را در حل جریان­های آب‌های زیرزمینی در حالت ماندگار به کار بردند و برای بررسی جریان آب‌های زیرزمینی در حالت ناماندگار از تشابه جریان آب در محیط متخلخل و حرارت در محیط هادی (تئوری تایس) استفاده شد و به تدریج با توسعه کامپیوتر، روش تفاضلات محدود در رژیم نامتعادل به کار رفت (عطارزاده، ۱۳۷۰).
اساس روش تفاضلات محدود در حل معادلات دیفرانسیل، جانشین نمودن مشتق­های جزئی یک تابع در هر نقطه با تفاضل­های آن متغیر در فاصله کوتاه و محدود است که در معادله زیر نشان داده شده ‌است:
(۲-۲۲)
اندازه وکوچک بودن آن بستگی به نوع مسأله دارد. اگر محیط متخلخل را همگن فرض کنیم معادله جریان آب در حالت ناماندگار در این محیط در سیستم سه بعدی به شکل زیر در می‌آید.
(۲-۲۳)
که F(x,y) مقدار تغذیه یا تخلیه در آن نقطه می‌باشد.
بنابراین برای محاسبه لازم است سیستم پیوسته آبخوان را به شبکه­ هایی با ابعاد و تقسیم نمود و همچنین برای محاسبه بایستی زمان پیوسته را به دوره­ های زمانی یا گام­های زمانی تقسیم نمود.
⦁ مزایای روش تفاضلات محدود

سه روش معمول برای نشان دادن معیار واسنجی عبارتند از (Anderson and Woessner, 1992):

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

خطای میانگین (ME)، عبارت است از اختلاف میانگین بین بار هیدرولیکی اندازه‌گیری ­شده (  ) با بار هیدرولیکی شبیه‌سازی­ شده (  ). اندازه‌گیری ME ساده و آسان است ولی معیار مناسبی نیست؛ چرا که اختلاف میانگین‌های مثبت و منفی با هم جمع جبری شده و اثر یکدیگر را خنثی می‌کنند. از این­رو ME پایین نشان­ دهنده یک واسنجی خوب نیست.خطای میانگین مطلق (MAE) که عبارت است از مقدار میانگین اختلاف بار هیدرولیکی شبیه‌سازی­ شده با بار هیدرولیکی اندازه‌گیری ­شده.
جذر میانگین مربعات خطاها (RMSE) که برابر است با جذر میانگین مربع اختلاف‌های بین بار هیدرولیکی شبیه‌سازی­شده با بار هیدرولیکی اندازه‌گیری­شده.
شکل (۴-۸): میله‌ رنگی نمایانگر خطای واسنجی (افتخاری، ۱۳۸۹)
انتخاب هر یک از معیارهای خطای ذکر شده بر مقادیر پارامترهای انتخابی برای مدل واسنجی ­شده مؤثر است (Anderson and Woessner, 1992). در صورتی­که خطاها به صورت نرمال توزیع شده باشند، خطای RMSE بهترین معیار خطا می‌باشد.
خطای به وجود آمده در هر فرایند مدل‌سازی می‌تواند دارای منشأ­های گوناگونی باشد از قبیل (Anderson and Woessner, 1992):

خطاهای مدل عددی ناشی از مبانی فیزیکی و ریاضی مدلخطاهای موجود در مدل مفهومی
خطای داده ­های ورودی
خطاهای عددی: خطاهای برشی^[۹۱] مانند خطای ناشی از کوتاه کردن بسط سری­های تیلور، نمونه ­ای از این خطا می‌باشد.خطاهای تفسیری: این خطاها می‌توانند از شناخت نادرست نتایج پیش بینی مدل به ویژه در مورد مدل‌های بدون پس پردازشگر ناشی شوند.خطاهای غالب در مدل محدوده مورد مطالعه، خطاهای مفهومی و خطاهای داده ­های ورودی می باشند. خطاهای مفهومی شامل تعریف شرایط مرزی و منابع تغذیه کننده آبخوان می­باشند که به­ علت کامل نبودن داده ­های پیزومتری و گمانه­ها، شناخت ناقص از تغییرات دانه­بندی و خصوصیات هیدرولیکی رسوبات آبخوان، نبود داده ­های زمان خاموشی چاه‌های بهره ­برداری و بارندگی مؤثر در نقاط مختلف دشت، خطای مربوط به داده ­های سنگ کف و … می‌باشد.خطای داده ­های ورودی به مدل شامل اشتباهات به وجود آمده در هنگام ورود آن­ها، خطاهای ناشی از درون­یابی برای نقاط فاقد داده، خطای اندازه ­گیری و میزان ناهمگنی می‌باشد. در اندازه‌گیری اطلاعات نمونه به هر نحوی و از هر منبعی احتمال وارد شدن خطا در اندازه‌گیری­ها وجود دارد که عبارتند از: خطاهای اندازه‌‌گیری سطح آب، خطای قرائت توسط اپراتورها و خطای حاصل از تعیین موقعیت جغرافیایی و اندازه‌گیری‌های ارتفاع نقاط مربوطه.
به دلیل نامشخص بودن حجم و محدوده به کارگیری آب استحصال شده از بیشتر منابع برداشت آب سطحی و زیرزمینی و سهم همه پارامترهای موثر شامل بارندگی، سیلاب‌های منطقه، پساب برگشتی از مصارف کشاورزی، شرب و صنعت به آبخوان؛ در برآورد میزان نفوذ سطحی عدم قطعیت زیادی وجود دارد.
۴-۵-آنالیز حساسیت
تحلیل حساسیت^[۹۲] روشی در به کمیت درآوردن عدم قطعیت­های موجود در مدل واسنجی‌شده می‌باشد. تحلیل حساسیت جزء مراحل اساسی مدل‌سازی بوده که به ‌وسیله­ تغییر در پارامترهای مدل مانند هدایت هیدرولیکی، ضریب ذخیره، آبدهی ویژه، تغذیه، ضخامت لایه، برداشت آب از چاه‌ها و موقعیت و نوع مرزها و بررسی تأثیر این تغییر بر خروجی مدل، انجام می‌شود‌‌. اگر تغییر در پارامتر ورودی باعث تغییر بزرگی در خروجی مدل شود، مدل به آن پارامتر حساس است. شیوه رایج در تحلیل حساسیت این است که فقط یک پارامتر ورودی تغییر داده شود (Batu, 2006). در مدل واسنجی ­شده آبخوان محدوده مورد مطالعه، با تعیین عدم قطعیت داده ­های ورودی، پارامترهای مدل‌سازی در دامنه­ معقول و مشخص تغییر داده شد. حساس­ترین پارامتر، پارامتری است که کمترین تغییر در آن موجب بیشترین تغییر در واسنجی شود.
در این مطالعه با بهره گرفتن از بسته PEST از نرم افزار GMS حسایت مدل نسبت به پارامترهای مختلف سنجیده شد. بدین منظور در زون‌های مختلف مقادیر کمینه و بیشینه به ترتیب برای پارامترهای هدایت هیدرولیکی ۱ و ۴۰ متر بر روز، تغذیه ۱e-10 و ۰۱/۰ متر بر روز و آبدهی ویژه ۰۰۱/۰ و ۴/۰ در نظر گرفته شد.
۴-۶- مدل کیفی
در بخش مدل‌سازی کیفی جریان آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه دو هدف کلی زیر بررسی شده است:
الف) تعیین ناحیه گیرش^[۹۳] چاه‌های با اهمیت.
ب) اثر احداث یک لندفیل^[۹۴] فرضی و چگونگی توزیع ابر آلودگی آن در آب زیرزمینی.
۴-۶-۱-تعیین ناحیه گیرش چاه‌های با اهمیتبا توجه به تغییرات کیفیت آب‌های زیرزمینی در نقاط مختلف دشت ایج، آگاهی از نواحی گیرش چاه‌ها به منطور تعیین مناطقی که کیفیت آب چاه را تحت تأثیر قرار می‌دهند، اهمیت زیادی دارد. ناحیه‌ی گیرش در واقع عبارت است از موقعیت تمامی نقاطی که آب آن‌ها بر اساس شرایط هیدروژئولوژیکی موجود، پتانسیل ورود به چاه پمپاژ را دارد.
طبق نقشه گیرش هر چاه، می‌توان به هنگامی که مناطق پایین دست دچار مشکل کیفیت شده‌اند، برداشت را قطع و تمرکز را روی چاه‌هایی گذاشت که در محدوده گیرش آن‌ها کیفیت پایین نیامده است. همچنین، در صورت دانستن جهت جریان آب زیرزمینی می‌توان اقدام به تعیین نقاط احداث چاه‌های جدید نمود. بنابراین، نقشه‌ی جهت حرکت آب‌های زیرزمینی، در نهایت، نقشه‌ای برای فرار از آلودگی و دستیابی به آب‌های با کیفیت بهتر است (عدالت، ۱۳۹۱).
در این قسمت ابتدا با بهره گرفتن از برنامه کامپیوتری MODPATH که برای مکان‌یابی ذره‌ای^[۹۵] کاربرد دارد، محدوده گیرش برای چاه‌های با اهمیت دشت به صورت پایدار (در نظر گرفتن کل شرایط دشت مربوط به مهرماه ۱۳۸۸) رسم گردید. سپس به عنوان نمونه چند چاه انتخاب گردیده و مورد بررسی قرار گرفتند.
۴-۶-۲-اثر احداث یک لندفیل فرضی
در این مرحله اثر احداث یک لندفیل فرضی و چگونگی توزیع ابر آلودگی آن در آب زیرزمینی با بهره گرفتن از برنامه های کامپیوتریMODPATH و MT3DMS مورد بررسی قرار گرفت؛ به منظور بررسی جهت جریان و چگونگی توزیع آلاینده‌ها در منطقه مورد مطالعه، یک محل دفن زباله فرضی در قسمت شمالی دشت ایج در نظر گرفته شد (شکل ۴-۹). مساحت این محل دفن زباله برابر با ۶۴۰۰۰۰ متر مربع (۸۰۰×۸۰۰ m²) بوده، یعنی شامل ۱۶ سلول می‌باشد. باید خاطر نشان ساخت که محل دفن زباله فرضی مزبور به علت جمعیت کم شهر ایج (تولید پسماند نسبتاً کم) و عدم وجود امکانات حمل و نقل کافی و مناسب در نزدیکی شهر ایج قرار گرفته است. جهت باد غالب به سمت شرق بوده دشت بوده در نتیجه از این جهت مشکلات بهداشتی برای شهر پدید نمی‌آید. همچنین از مزارع و درختان جنگلی منطقه فاصله مناسبی دارد و در نهایت به نظر مطلوب می‌رسد. البته تعیین محل دقیق یک محل دفن زباله نیاز به مطالعات گسترده هیدرولوژی، هیدرولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و … دارد که در این مطالعه نمی‌گنجد.
 شکل (۴-۹): محل دفن زباله فرضی برای منطقه مورد مطالعه (شمال)
برای مدل کردن لندفیل مورد نظر مراحل زیر انجام گرفت:
الف – غلظت شیرابه محل دفن: برای بررسی نحوه توزیع ابر آلاینده^[۹۶] از محل دفن زباله فرضی نیز، فرض شد که شیرابه‌های آلاینده دارای غلظت‌های ۲۰۰۰۰ و ۳۰۰۰۰ppm ، آلاینده ایده آل باشد و به صورت پیوسته ^[۹۷]تزریق شود.ب – نرخ نفوذ: برای تعیین نرخ نفوذ در محل دفن، با توجه به جنس و اندازه حفرات خاک و نوع لاینر بندی خاص محل دفن زباله دو مقدار ۰۲/۰ متر در روز و ۰۰۶/۰ متر در روز در نظر گرفته شد.
ج – مسیر حرکت آلودگی ناشی از شیرابه‌های موجود در آب زیرزمینی: با بهره گرفتن از برنامه کامپیوتری MODPATH، مکان‌یابی ذرات شیرابه‌های احتمالی رسیده به سطح آب زیرزمینی انجام شد.
د – پارامتر پراکنش طولی: برای استفاده از برنامه کامپیوتری MT3DMS، مقدار پارامتر پراکنش طولی^[۹۸] نیز باید به عنوان یک پارامتر ورودی تعیین شود. مقدار پارامتر پراکنش طولی به شدت تحت تاثیر اثر مقیاس^[۹۹] می‌باشد و برای محاسبه آن فرمول‌های متعددی توسط محققین مختلف از جمله: لاله‌مند- بارس و پیدکرف (Lallemand-Barres and Peaudecerf, 1978)، پیکنز و گریساک (Pickens and Grisak, 1981)، آریا (Arya, 1986)، نیومن (Neumann, 1990)، نیومن و ژانگ (Neumann and Zhang, 1990) و ژانگ و نیومن (Zhang and Neumann, 1990) و زو و اکستین (Xu and Eckstein, 1995)) ارائه شده‌ است. طبق بررسی‌های انجام شده توسط فتر (Fetter, 1999)، معتبرترین رابطه برای برآورد پارامتر پراکنش طولی رابطه زو و اکستین (Xu and Eckstein, 1995) می‌باشد، که این فرمول به صورت زیر می‌باشد:
(۴-۶)
که در این فرمول ، پراکنش طولی و ، مقیاس طولی ظاهری^[۱۰۰] می‌باشد. با توجه به این که طول متوسط مسیرهای جریان آب‌های زیرزمینی محدوده محل دفن زباله فرضی، برابر با ۳/۶۷۳ متر می‌باشد، مقدار پارامتر پراکنش طولی برای آن برابر با ۲۳/۱۰ متر محاسبه و در محاسبات اعمال گردید.
ه – در مورد مکانیسم انتقال جرم^[۱۰۱] نیز دو روش الف) پخش و انتشار ب) پخش، انتشار و تأخیر برای بازه‌های زمانی یک تا بیست و هشت سال در نظر گرفته شد.در روش (ب)، چگالی ظاهری () ۱۵۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب و نرخ ثابت جذب سطحی () ۰۰۱/۰ متر مکعب بر کیلوگرم در نظر گرفته شد.فصل پنجم
نتایج وبحث
نتایج واسنجی مدل در شرایط پایدار
۵-۱-۱-مقادیر محاسباتی جهت پارامتر هدایت هیدرولیکی
شکل ۵-۱، نقشه زون بندی و مقادیر هدایت هیدرولیکی به دست آمده پس از کالیبراسیون مدل در شرایط پایدار را نشان می‌دهد. همان طور که مشخص است مقدار این پارامتر در بالادست دشت (شمال) زیاد و در پایین دست (جنوب) کمتر است. به نظر می‌رسد این مطلب، نتیجه دو امر زیر می‌باشد:

1. 1. شیب بستر سنگ کف در بالادست زیادتر و در پایین‌دست کمتر است

1. 1. اندازه ذرات خاک در بالادست درشت دانه تر از پایین‌دست می‌باشد.

شکل (۵-۱): نقشه زون‌بندی و مقادیر به دست آمده برای پارامتر هدایت هیدرولیکی (متر بر روز) طی کالیبراسیون مدل در شرایط پایدار (مهرماه ۱۳۸۸)
۵-۱-۲-مقادیر محاسباتی جهت پارامتر تغذیه سطحی

بلی

تا حدی

تا حدی

اتصال کوتاه

خیر

خیر

کمک می‌کند

کمک می‌کند

توان اتصال کوتاه

۱۰میلی تا ۱۰ ثانیه

۱۰۰-۱۰ میلی ثانیه

۲۰۰ میلی تا ۲ ثانیه

۱۰۰-۱۰ میلی ثانیه

ثابت زمانی کنترل

بلی

بلی

خیر

بلی

حالت آماده به کار

خیر

خیر

بلی

خیر

نیاز به راه انداز

++

++

+

++

هزینه‌های سرمایه‌گذاری

++

++

+

++

هزینه تعمیرات

۲-۶- سیستم‌های قدرت بادی مجهز بهDFIG
به علت معایبی که برای توربین‌های بادی سرعت ثابت در فصل اول بیان کردیم که از جمله آنهامی‌توان به موارد زیر اشاره کرد:توان راکتیو و از این رو ولتاژ شبکه را نمی‌توان کنترل کرد تغییرات در چرخش پره‌ها سبب تغییرات در توان خروجی می‌شود و باعث ایجاد تغییرات در ولتاژ می‌شود باعث شده تا بیشتر از توربین‌های بادی سرعت متغیر به علت مزایایی که دارند استفاده کنیم که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:کنترل سرعت، بهبود کیفیت توان، کاهش فشارهای مکانیکی روی محور توربین، کنترل مجازی توان اکتیو و راکتیو و تولید توان بیشتر نسبت به توربین سرعت ثابت.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اکثر توربین‌های بادی با ظرفیت بیشتر ۲ مگاوات از نوعDFIG می‌باشند. چون همان‌طور که در بخش پیش نشان داده شد دارای معایب کمتر ومزایای بیشتری نسبت به انواع دیگر است.
برخلاف نیروگاه‌های مرسوم سنتی مزارع بادی قادر نیستند ولتاژ و فرکانس سیستم را هنگامی که یک خطا در سیستم رخ می‌دهد تامین کنند.برای توربین‌های بادی کوچک کنترل اساسی در حین خطای شبکه توقف توربین و جدا نمودن آن از شبکه می‌باشد.ده تا پانزده دقیقه بعد از این که خطا رفع شد توربین بادی دوباره به شبکه متصل می‌شود و به عملکرد عادی خود باز می‌گردد.
اما برای مزارع بادی بزرگ به خصوص آنهایی که مقادیرتوان بالایی دارند قطع آنها در هنگام خطا در سیستم قدرت روی پایداری سیستم قدرت تاثیر جدی می‌گذارد.
مرجع[۵] یک گزارش کاملی از تولباکس نرم افزار MATLAB را در ابتدا ارائه داده و سپس روابط ریاضی مربوط به توربین بادی و شبیه‌سازی این روابط در سیمولینک را ارائه داده است این مرجع بیشتر دید کلی به سیستم داشته و به جزئیات تک تک اجزاء نپرداخته در حالی که در مرجع[۱۲] یک توضیح کاملی اصول ماشین‌های الکتریکی ارائه داده و به شرح یک جزء مهم از توربین بادی که ماشین الکتریکی می‌باشد پرداخته است دراین مرجع همچنین مدل‌هایی از ماشین‌های الکتریکی به وسیله شبیه‌سازی در نرم‌افزار MATLAB ارائه داده که می‌توان در شبیه‌سازی‌ها مورد استفاده قرار داد. مرجع[۱۴] در ابتدا به مدل‌سازی کامل توربین بادی پرداخته سپس یک ساختار کنترلی جدید برای استخراج ماکزیمم توان از سیستم توربین بادی که مجهز به ژنراتور القایی دو سو تغذیه می‌باشد ارائه داده است الگوریتم پیشنهادی در این مرجع با روش کنترل غیرخطی پسرو مقایسه شد. نتایج شبیه‌سازی عملکرد خوب سیستم را در ردیابی مقادیر مرجع و پایداری سیستم را در برابر تغییر پارامترها را نشان داد. مرجع[۱۵] به بررسی سیستم عملکرد توربین بادی، طراحی تفصیلی سیستم کنترل در حالت دور ثابت پرداخته است. هدف از سیستم کنترلی که ارائه شد، کاهش بارهای مکانیکی بر روی محور روتور، پره‌ها و همچنین سیستم انتقال قدرت بوده است. این مرجع مدل تنظیم زاویه گام پره به وسیله کنترلر PI را در شبیه‌سازی خود استفاده کرده است که به علت سادگی و ارزانی بطور وسیع در توربین‌های بادی مورد استفاده قرار می‌گیرد در حالیکه در مرجع[۱۶] از کنترلر منطق فازی به عنوان طرح کنترل پیشنهادی برای کنترل زاویه گام پره استفاده کرده است. مرجع[۱۹] به ارائه مدلی برای کانور تر پشت به پشت پرداخته است. این مرجع ابتدا یک سیستم نمونه که شامل شبکه سه فاز،مبدل ac/dc،خازن و بار می‌باشد مورد تحلیل قرارداده و سپس با معرفی روش کنترلی سیستم را کنترل نموده است. در مرجع[۲۰] به تحلیل دینامیکی توربین بادی مجهز به DFIG پرداخته است. هدف این مرجع توسعه مدل دینامیکی ژنراتور القایی دو سو تغذیه متصل به توربین بادی برای داشتن عملکرد خوب در شرایط مختلف است که به ارائه مدل برای توربین بادی مجهز به DFIG و مبدل dc/ac پرداخته است. مرجع[۷] طرح جامعی از کنترل‌برداری کانورتر سمت شبکه و کانورتر سمت روتور ارائه داده و نتایج شبیه‌سازی را با مدل عملی مقایسه نموده است. در مدل عملی یک سیستم کامپیوتری وظیفه تولید جریان و ولتاژهای مرجع و سرعت باد را بر عهده دارد. جریان و ولتاژهای مرجع به هریک از کانورترها اعمال می‌شود و سرعت باد تولیدی نیز به شبیه ساز توربین اعمال می‌گردد و شبیه‌ساز شروع به تولید سیگنال‌های فرمان کرده و به کانورتر موتور DC اعمال می‌گردد. موتور DC که کوپل با DFIG است وظیفه تولید گشتاور را بر عهده دارد. مرجع[۲۱] شبیه‌سازی کنترل‌برداری DFIG برای کانورتر سمت روتور را انجام داده است که به وسیله گرفتن سرعت مکانیکی مرجع اقدام به تولید ماکزیمم توان مکانیکی نموده و از این توان برای تولید جریان مرجع i_qr استفاده شده است اما هیچ طرح کنترلی برای کنترل کانورتر سمت شبکه در این مرجع ارائه نشده است.در مرجع[۲۲] تنظیم توان اکتیو و راکتیو سیستم توربین بادی مجهز به ژنراتور القایی دو سو تغذیه صورت گرفته است. در این مرجع از روش کنترل‌برداری به روش جهت‌دهی بردار شار استاتور برای کنترل کانورتر پشت به پشت استفاده شده است. از کنترل دکوپل ولتاژ لینک DC و توان راکتیو شبکه برای جهت‌دهی ولتاژ کنترلی (VOC^[8]) برای کانورتر سمت شبکه استفاده شده است.
مرجع[۲۴] مدل مشروح ژنراتور القایی دوسو تغذیه را ارائه داده است و با شبیه‌سازی تجهیزات الکترونیک قدرت و توربین بادی رفتار نیروگاه را تحت شرایط مختلف باد مورد بررسی قرار می‌دهد.

۵-۵-۲-۲- روند پخش و انتقال آلودگی …………………………………………………………. ۱۲۰
فصل ششم: نتیجه گیری و پیشنهادات
۶-۲- نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………….. ۱۳۹
۶-۳- پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………. ۱۴۰
فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………………….. ۱۴۱
چکیده به زبان انگلیسی
فهرست جدول‌ها
عنوان و شماره صفحه
جدول ۴-۱: موقعیت ایستگاه‌های هواشناسی منطقه مورد مطالعه………………………………………….۶۳
جدول ۴-۲: معادلات گرادیان‌های ما‌هانه حرارتی محدوده……………………………………………………..۶۷
جدول ۴-۳: متوسط دمای ما‌هانه محدوده به تفکیک دشت و ارتفاعات محدوده ایج (درجه سانتیگراد)………………………………………………………………………………………………………………………۶۷
جدول ۴-۴: متوسط بارش ما‌هانه و سالانه در ایستگاه معرف، دشت و ارتفاعات محدوده ایج (میلیمتر)…………………………………………………………………………………………………………………………………. ۶۹
جدول ۴-۵: متوسط تبخیر ما‌هانه محدوده به تفکیک دشت و ارتفاعات محدوده مطالعاتی ایج (میلیمتر)…………………………………………………………………………………………………………………………………..۷۱
جدول ۴-۶: مقدار هدایت هیدرولیکی تشکیلات مختلف………………………………………………………. ۸۵
جدول ۴-۷: مقدار آبدهی ویژه تشکیلات مختلف…………………………………………………………………….۸۶
جدول ۵-۱: مقادیر بیلان جریان آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه در طول دوره واسنجی شرایط ناپایدار (سال‌های آبی ۱۳۹۰-۱۳۸۸)………………………………………………………………………. ۱۰۹
جدول ۵-۲: طول کمینه، متوسط و بیشینه محدوده‌ی گیرش مهمترین چاه آب شرب شهر ایج …………………………………………………………………………………………………………………………………………………۱۱۷
جدول ۵-۳: طول کمینه، بیشینه، متوسط و مساحت محدوده‌ی گیرش چاه شماره یک…….۱۱۸
جدول ۵-۴: طول کمینه، بیشینه، متوسط و مساحت محدوده‌ی گیرش چاه شماره دو………۱۱۸
فهرست شکل‌ها
عنوان صفحه
شکل ۲-۱- تقسیم بندی مدل‌های آب زیرزمینی …………………………………………………………………… ۸
شکل ۲-۲- نحوه تغییرات هد در ستون ماسه در آزمایش دارسی ……………………………………….. ۲۸
شکل ۲-۳- جریان ورودی و خروجی از المان حجمی …………………………………………………………. ۳۰
شکل ۲-۴- هیدروگراف برای سلول i, j, k …………………………………………………………………………… 39
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل ۴-۱- موقعیت دشت ایج فارس …………………………………………………………………………………… ۶۲
شکل ۴-۲- موقعیت چاه‌های بهره برداری و مشاهداتی منطقه مورد مطالعه ………………………..۷۷
شکل ۴-۳- شبکه بندی منطقه مورد مطالعه ………………………………………………………………………. ۷۸
شکل ۴-۴- نقشه DEM توپوگرافی سطح زمین منطقه مورد مطالعه ………………………………… ۷۹
شکل ۴-۵- نقشه DEM رقوم ارتفاعی سنگ بستر منطقه مورد مطالعه ……………………………. ۸۰
شکل ۴-۶- هیدروگراف واحد دشت ایج طی سال‌های ۱۳۷۵-۱۳۹۱ ……………………………….. ۸۳
شکل ۴-۷- نقشه سطح آب (متر) مهرماه ۱۳۸۸ دشت مورد مطالعه ………………………………… ۸۳
شکل ۴-۸- میله رنگی نمایانگر خطای واسنجی …………………………………………………………………. ۹۰
شکل ۴-۹- محل دفن زباله فرضی برای منطقه مورد مطالعه …………………………………………… ۹۴
شکل ۵-۱- نقشه زون‌بندی و مقادیر به دست آمده برای پارامتر هدایت هیدرولیکی (متر بر روز) طی کالیبراسیون مدل در شرایط پایدار (مهرماه ۱۳۸۸) …………………………………………….. ۹۸
شکل ۵-۲- نقشه زون ‌بندی و مقادیر به دست آمده برای پارامتر تغذیه سطحی (متر بر ماه) طی کالیبراسیون مدل در شرایط پایدار (مهرماه ۱۳۸۸) ……………………………………………………… ۹۹
شکل ۵-۳- نقشه توزیع سطح ایستابی به دست آمده طی کالیبراسیون مدل در شرایط پایدار (مهرماه ۱۳۸۸) ……………………………………………………………………………………………………………………. ۱۰۰
شکل ۵-۴- جهت حرکت جریان آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه …………………………… ۱۰۱
شکل ۵-۵- مقادیر محاسباتی و مشاهداتی بار هیدرولیکی در چاه‌های مشاهداتی مختلف محدوده مطالعاتی در دوره واسنجی شرایط پایدار (مهرماه ۱۳۸۸) ……………………………………. ۱۰۲
شکل ۵-۶- مقادیر محاسباتی در مقابل مقادیر مشاهداتی بار هیدرولیکی در دوره واسنجی شرایط پایدار (مهرماه ۱۳۸۸) ……………………………………………………………………………………………… ۱۰۲
شکل ۵-۷- مقادیر مشاهداتی بار هیدرولیکی در مقابل مقادیر باقی‌مانده (تفاوت مقادیر محاسباتی و مشاهداتی) در دوره واسنجی شرایط پایدار (مهرماه ۱۳۸۸) …………………………. ۱۰۳
شکل ۵-۸- نقشه زون‌بندی و مقادیر به دست آمده برای پارامتر هدایت هیدرولیکی (متر بر روز) طی کالیبراسیون مدل در شرایط ناپایدار (سال‌های آبی ۱۳۹۰-۱۳۸۸) …………………. ۱۰۴
شکل ۵-۹- نقشه زون ‌بندی و مقادیر به دست آمده برای پارامتر آبدهی ویژه طی کالیبراسیون مدل در شرایط ناپایدار (سال‌های آبی ۱۳۹۰-۱۳۸۸) ……………………………………………………… ۱۰۵
شکل ۵-۱۰- مقادیر محاسباتی در مقابل مقادیر مشاهداتی بار هیدرولیکی در چاه مشاهده‌ای شماره یک در طول دوره واسنجی شرایط ناپایدار (سال‌های آبی ۱۳۹۰-۱۳۸۸) …………….. ۱۰۶
شکل ۵-۱۱- مقادیر محاسباتی در مقابل مقادیر مشاهداتی بار هیدرولیکی در چاه مشاهده‌ای شماره دو در طول دوره واسنجی شرایط ناپایدار (سال‌های آبی ۱۳۹۰-۱۳۸۸) ………………. ۱۰۶
شکل ۵-۱۲- مقادیر محاسباتی در مقابل مقادیر مشاهداتی بار هیدرولیکی در چاه مشاهده‌ای شماره سه در طول دوره واسنجی شرایط ناپایدار (سال‌های آبی ۱۳۹۰-۱۳۸۸) …………….. ۱۰۷
شکل ۵-۱۳- مقادیر محاسباتی در مقابل مقادیر مشاهداتی بار هیدرولیکی در چاه مشاهده‌ای شماره چهار در طول دوره واسنجی شرایط ناپایدار (سال‌های آبی ۱۳۹۰-۱۳۸۸) ………….. ۱۰۷
شکل ۵-۱۴- حساسیت مدل نسبت به تغییرات پارامتر هدایت هیدرولیکی …………………… ۱۱۰
شکل ۵-۱۵- حساسیت مدل نسبت به تغییرات پارامتر آبدهی ویژه ……………………………… ۱۱۱
شکل ۵-۱۶- حساسیت مدل نسبت به تغییرات پارامتر تغذیه سطحی …………………………… ۱۱۲