• عباسی­ورکی، الهام (۱۳۸۷)، شناسایی و تحلیل فضایی کانونهای جرم خیز شهر قزوین با بهره گرفتن از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نمونه موردی: بزه قاچاق و سوه مصرف مواد مخدر در شهر قزوین، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه زنجان

• عبدالهی حقی، مریم (۱۳۸۳)، پیشگیری جرم از طریق برنامه ریزی کاربری اراضی، مورد مطالعه سرقت در شهر زنجان ، پایان نامه کارشناسی ارشد، زنجان ، دانشگاه زنجان.

• فکوهی، ناصر (۱۳۸۳)، انسان­شناسی شهری، تهران: نشرنی.

• کامران نیا، جلال (۱۳۸۵)، تحلیل الگوهای فضایی و آینده نگری جرم در شهر شیراز، مورد محلات مرکزی شهر، پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.

• کلانتری، محسن (۱۳۸۰)، بررسی جغرافیایی جرم و جنایت در مناطق شهر تهران، پایان نامه دکتری دانشگاه تهران.

• کلانتری، محسن، قزلباش، سمیه، یغمایی، بامشاد ( ۱۳۸۹)، بررسی جغرافیایی کانون های جرم خیز شهر زنجان، پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره ۷۴٫

• کلانتری، محسن، هدایتی، اکبر، عباسی، الهام (۱۳۸۹) بررسی تاثیر و میزان کاربری اراضی در شکی گیری کانون های جرم خیز با بهره گرفتن از سامانه اطلاعات جغرافیایی GIs ، فصلنامه دانش انتظامی، سال یازدهم، شماره سوم.

• کی نیا، مهدی ( ۱۳۷۳ )، مبانی جرم شناسی، جلد دوم، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

• مساواتی­آذر، مجید (۱۳۷۴)، آسیب­شناسی اجتماعی ایران (جامعه ­شناسی انحرافات)، تبریز، انتشارات نوبل.

• هرناندو گومز، بواندیا ( ۱۳۸۰ )، جرایم شهری (ترجمه فاطمه گیوه چیان)، تهران، دفتر پژوهش­های فرهنگی.

• Akers, Ronald L & Christen, S Sellers. (2004), Criminological Theories, Introduction, Evaluation and pplication; Fourth Edition, Losangeles: Roxbury Publishing company.

• Chakravorty, S. (1995), Identifying Crime Clusters: The Spatial Principles,Middle States Geographer, P.53–۵۸;

• Denis, P. Rousbenam, Lorigio, A.G., Violis, R.C., 2000, Prevention and the Built Environment, Translated by: Reza Parvizi, Magazine of Amniyat (Security), No. 11-12, P. 48, Tehran.

• Giordano, L. M., 2008, Land Use, Street Networks, and Crime Patterns in the Mattapan Section of Boston, Massachusetts, Paper presented at the Annual Meeting of the ASC Annual Meeting, St. Louis Adam’s Mark, St. Louis, Missouri, November 12, 2008, Downloaded from http://www.allacademic.com/meta.

• Jefferis, E. (1999), A Multi‐Method Exploration of Crime Hot Spots: A Summary of Findings, Washington DC, U.S. Department of Justice, National Institute of Justice, Crime Mapping Research Center;

• McCord, E. S., and Ratcliffe, J.H., 2009, Intensity Value Analysis and the Criminogenic Effects of Land use Features on Local Crime Patterns, Crime Patterns and Analysis Vol. 2, No. 1, p. 17, Downloaded from http://www.jratcliffe.net/papers/McCord Ratcliffe.

فصل دوم :
مبانی نظری
۲- ۱- تعریف مفاهیم و اصطلاحات
۲ – ۲- ۱- جرم
جرم سازه­ای اجتماعی است که بر نقص ارزش های مشترک جامعه توسط یک فرد یا گروه دلالت دارد. افزایش نرخ جرم و تنوع آن در جوامع شهری نه تنها با اصول نظم اجتماعی تعارض دارد. بلکه به همراه خود، هدر رفتن منابع اقتصادی، سرخوردگی شهروندان و وخامت کلی در کیفیت زندگی را به ارمغان می آورد و با کاهش امنیت اجتماعی، پایه های زندگی اجتماعی را تهدید می کند. (زهره احمدآبادی و همکاران ۱۳۸۷: ۲۷) همچنین جرم عبارت است از اعمالی که سبب نقص قانون، به ویژه قانون جنایی می شود. دایره المعارف علوم اجتماعی در تعریف جرم آورده است: « تخطی از حقوق جنایی در زبان روزمره (لشنی پارسا،۱۳۸۷: ۵۳).
قانون گذار در ماده قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۶۱ تعریف جرم را چنین ذکر کرده است « هر فعل یا ترک فعل که مطابق قانون مجازات یا مستلزم اقدامات تأمینی و تربیتی باشد جرم محسوب است و هیچ امری را نمی توان جرم دانست مگر آنکه به موجب قانون برای آن مجازات یا اقدامات تأمینی یا تربیتی تعیین شده است». ضمناً در ماده ۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۷ آذر ماه ۱۳۷۰ کمیسیون امور قضایی و حقوقی مجمع تشخصی مصلحت « جرم» بدین شرح تعریف شده است « هر فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد جرم محسوب می شود»

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

از یک دید کلی جرم شامل رفتاری است مخالف نظم اجتماعی که مرتکب آنرا در معرض مجازات یا اقدامات تأمینی ( تربیتی، مراقبتی و درمانی ) قرار می دهد (گلدوزیان، ۱۳۶۹: ۱۴۳)..
۲ – ۱- ۲- عوامل جرم­زا
بزه و جرایم شهری در بیشتر رشته­ های علمی از گذشته تا حال مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است. در تبیین دلایل و عوامل ایجاد جرم و ناامنی نظریات و تئوری­های مختلفی به شرح زیر بوجود آمده است:

• تبیین­های گزینشی

این دسته از تبیین­ها، ماهیت کج­روی را نوعی تصمیم گیری فردی و گزینش عقلانی فایده گرایانه محسوب می­دارد که پس از سنجش پیامدهای مثبت و منفی رفتار کج­روانه صورت می گیرد و در عین حال اصل را بر آن قرار می­دهد که امکان این گزینش، برای همه افراد به یکسان وجود دارد (سلیمی و داوری، ۱۳۸۰: ۳۷۰). از اواسط دهه ۱۹۷۰ به بعد نیز می­توان شاهد مطرح شدن تدریجی تبیین هایی در باب کج روی و کنترل این پدیده بود؛ تبیین هایی که از نو، بزهکاران را کنش­گرانی اندیشه ورز معرفی می کرد و مدعی بود که آنان برای ارتکاب کج­روی برنامه­ ریزی­هایی خاص خود دارند، از جمله آن که قبل از تصمیم به انجام دادن هر عملی، آماج­های رفتار خویش را مورد توجه قرار می دهند و اگر مضرات و خطرات ارتکاب کجروی بر منافع حاصل از آن فزونی داشت، از انجام آن چشم می­پوشند و این وضعیت را نیز به نوعی بازدارنده این گونه رفتار می دانند (Siegel, 2001 : 102).

• تبیین­های زیست­شناختی

تبیین های زیست شناختی، عوامل جسمانی و زیستی نظیر نقص بدنی، ویژگی های خاص اندام های بدن، شکل جمجمه و ناهنجاری های کروموزومی و ژنتیکی را بر ارتکاب جرم و بزهکاری مؤثر می دانند. اگر چه نظریه های زیست شناختی در رابطه با رفتار انحرافی در قرن نوزدهم توسعه یافتند، ولی به لحاظ تاریخی تحلیل های زیست شناختی از جرائم صدها سال قبل نیز وجود داشته است. از آغاز قرن شانزدهم به این اعتقاد ارسطو که شخصیت از طریق شکل جمجمه تعیین می شود، رجوع نموده و جمجمه خوانی به عنوان یکی از شیوه های بررسی جرائم پدیدار گردید (احمدی، ۱۳۸۳: ۳۰).

• تبیین­های روان­شناختی

روان­شناسان که فرد را واحد مطالعات خود می­پندارند بر آن شدند که تا میان کج­روی و ویژگی­های شخصیتی انسان رابطه برقرار کنند. این اندیشه از برخی جهات مشابه آرای لومبروزو بود که معتقد بود میان کج روی و نقایص جسمانی رابطه وجود دارد. تعدادی از روان شناسان کج­روی را به اختلال روانی و عده­ای به بیماری های روانی نظیر شیزوفرنی و برخی به کسانی که دارای شخصیت هنجارگریز هستند نسبت م یدهند.
گونه­ های مختلف تبیین­های روان­شناختی را با توجه به تأکید آن ها بر کانون خاصی از موضوع روان شناختی به شرح ذیل می توان دسته بندی نمود :
الف) الگوهای روان­کاوی
ب ) الگوهای تفکّر کج­روانه
ج ) الگوهای نارسایی شخصیّت
د ) الگوهای نیاز (سلیمی و داوری، ۱۳۸۰: ۳۷۰).

• تبیین­های روان­شناختی اجتماعی

تبیین های روان شناختی اجتماعیِ کج روی، پلی است بر شکاف موجود میان محیط گسترده در تبیین های جامعه شناختی، و فردگرایی محدود در تبیین های روان شناختی و زیستی؛ تبیین هایی که در آن، کانون اصلی تحلیل عمدتاً متوجه موقعیتی است که کج روی رخ می دهد، و فرض بر آن است که ک جروی پدیده ای است که در خلال کنش متقابل اجتماعی فرا گرفته می شود؛ و این فراگیری نیز ناشی از فرایندهایی مانند یادگیری شرطی، تقویت مشاهده و الگوسازی و همچنین برچسب اجتماعی است. در هر حال، گاه به منظور توجه دادن به نقش محوری فرایندهای مذبور در این تبیین ها، آن ها را نظریه های فرایند اجتماعی^[۱۲] می نامند (Wrigtsman, 1988: 118).

مناطق نمونه برداری شده تعداد کل نمونه­ها تعداد نمونه­های آلوده درصد آلودگی

گالیکش ۲۴ ۷ ۲۹.۱
مینودشت ۱۲ ۵ ۴۱.۶
آزادشهر ۴۰ ۱۱ ۲۷.۵
گرگان ۳۳ ۱۵ ۴۵.۴۵
علی آباد ۳۰ ۱۵ ۵۰
کردکوی ۳۱ ۱۷ ۵۴.۸

همان گونه که از جدول ۴-۱ بدست می آید منطقه کردکوی با ۵۴.۸ درصد فراوانی آلودگی بیشترین میزان آلودگی را به PVY در بین مناطق دیگر در سال زراعی ۹۱ نشان داد. مناطق علی آباد، گرگان، مینودشت، گالیکش از نظر فراوانی آلودگی به ویروس Y سیب زمینی در رتبه ­های بعدی قرار گرفتند.
شکل ۴-۴ نتایج تست سرولوژیک نمونه های آلوده به pvy درسطح مناطق مختلف استان
۴-۳ مطالعات گلخانه ای
ظهور علائم به صورت نقاط کلروتیک و روشن پراکنده در سطح برگ­های تازه تشکیل شده بود که به تدریج به موزائیک، نکروز رگبرگ، پیسک، روشنی رگبرگ، پیچش حاشیه برگ و در نهایت در برخی میزبان­ها نکروز شدید را به همراه داشت. مرگ سلول­های آبکشی و عدم انتقال شیره پرورده و مواد غذایی به سلول­های پارانشیم برگ باعث ضعف گیاه شده و در نتیجه مقاومت گیاه را به شدت کاهش داده و همین امر منجر به مرگ برخی گیاهان شد.
علائم ایجاد شده بر روی گیاه N. samsun علاوه بر علائم فوق حالت نکروز رگبرگی و موزائیک بود که در نهایت منجر به لکه­های نکروتیک شد (اشکال ۴-۴ تا۴-۱۰). هرچند برخی ایجاد آلودگی برروی گیاه نکردند یا علائم بسیار خفیف بود. شاید دلیل این امر را واکنش گیاه، نوع نژاد ویروس یا پایین بودن غلظت ویروس در گیاه دانست.
شکل ۴-۵- نکروز و موزائیک برروی گیاه توتون رقم سامسون بوسیله تلقیح PVY
شکل ۴-۶- ایجاد موزائیک و بوسیله ویروس Y سیب زمینی
شکل ۴-۷- ایجاد نکروز رگبرگ بوسیله PVY
۴-۵- نتایج آزمون RT-PCR
پس از تعیین ترادف­­­های بدست آمده در تکثیر توسط آغازگر­های اختصاصی ترادف­ها با اطلاعات موجود در GenBank در پایگاه اطلاعاتی NCBI و برنامه BLAST مقایسه شدند و صحت ویروسی بودن قطعات و شباهت آنها به ترادف­های PVY موجود در GenBank تایید شد.
استفاده از آغازگرهای اختصاصی PVY باعث تکثیر قطعاتی با اندازه‌۹۹۰ نوکلئوتیدی از ناحیه CP شدند (شکل ۴-۱۲).
شکل ۴-۸- نتایج آزمون PCR در ژل آگارز ۱% با بافر TBE. سمت چپ: مارکر DNA. چاهک آلوده به PVY. قطعه ای به اندازه ۹۹۰ نوکلئوتید تکثیر شده است.
این ترادف­ها با ترادف سایر جدایه­های PVY موجود در بانک ژن توسط برنامه Clustal X همردیف و مقایسه شد و مشابهت نوکلئوتیدی و آمینو اسیدی بین آنها در برنامه MegAlign محاسبه شد. درخت فیلوژنتیکی حاصل از همردیف سازی ترادف­ها توسط برنامه MEGA5 به روش Neighbor-joining با متد Kimura-2 بدست آمد و به وسیله نرم افزار Treeview نیز مشاهده شد (Kumar et al. 2004). در این تجزیه­ها ویروس موزاییک موزاییک کوتولگی ذرت (maize dwarf mosaic virus,MDMV) به عنوان Outgroup استفاده شد.
برای مقایسه جدایه­هایPVY ایران با یکدیگر و با سایر جدایه­های دنیا از ترادف نوکلئوتیدی ژن CP استفاده گردید. ابتدا آنالیز ژن CP موجود از جدایه­ های PVY بر حسب کشور منشاء بطور جداگانه صورت گرفت و از بین جدایه­های با مشابهت بالا تعدادی انتخاب شد (NCBI) و در نهایت برای ۵۰ جدایه از PVY ایران به همراه تعدادی از جدایه های سایر نقاط دنیا درخت فیلوژنتیکی بدست آمده و تجزیه شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل۴-۹- دندروگرام (درخت­واره) حاصل از گروهبندی ایزوله­های توالی­یابی شده در این آزمایش به همراه ایزوله­ها و استرین­های ایرانی موجود در بانک ژن که به روش Parsimony Maximum-در نرم افزار MEGA5 به دست آمده است.

دانشجو

۲۰۰

۸۴

جمع کل

۲۴۲

۱۰۰

شکل (۴-۲): توزیع فراوانی سمت پاسخ ­دهندگان به پرسشنامه (آ-۲) حوزه آموزش
ج) سن پاسخگویان: طبق جدول (۴-۳) و شکل (۴-۳)، از ۳۶ نفر مذکور، ۱۸۰ نفر معادل ۷۴ درصد پاسخ ­دهندگان، زیر ۳۰ سال سن دارند.
جدول (۴-۳): توزیع فراوانی سن پاسخ ­دهندگان به پرسشنامه (آ-۲) حوزه آموزش

سن پاسخگویان

فراوانی

درصد فراوانی

۳۰ سال و کمتر

۱۸۰

۷۴

۳۵-۳۱

۵۰

۲۱

۴۰-۳۶

۱۲

۵

مجموع

۲۴۲

۱۰۰

شکل (۴-۳): توزیع فراوانی سن پاسخ ­دهندگان به پرسشنامه (آ-۲) حوزه آموزش
با توجه به ویژگی­های شخصیتی پاسخ ­دهندگان به پرسشنامه حوزه آموزش، می­توان نتیجه گرفت که پاسخ­های پرسشنامه از قابلیت اطمینان بالایی برخوردار است.
۴-۲-۱-۲- بررسی ویژگی­های جمعیت­شناختی خبرگان پرسشنامه ­های (آ-۳): همان­طور که در فصل قبل بیان شد، پرسشنامه ­های محقق ساخته (آ-۳) به صورت مصاحبه حضوری جهت تکمیل بین ۱۵ تن از خبرگان ارائه گردید که پرسشنامه را با کمک محقق تکمیل کردند. این افراد برای تعیین روابط علی بین عوامل و میزان تاثیر عوامل بر یکدیگر انتخاب شدند. در این مصاحبه های حضوری که در برخی موارد به جلسات طوفان فکری تبدیل می­شد، در ساعت­ها بحث و گفتگو، تاثیر عوامل بر یکدیگر شناسایی می­شد و میزان تاثیر آن­ها به بر یکدیگر به صورت متغیرهای زبانی فازی {خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد} ثبت می­شد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۳- تجزیه و تحلیل استنباطی و آزمون فرض برای سوالات پرسشنامه ­ها
۴-۳-۱- تعیین روایی سوالات پرسشنامه (آ-۱) حوزه آموزش با کمک فرمول لاشه
در فرایند تعیین روایی، ۱۵ خبره در حوزه آموزش پرسشنامه (آ-۱) را بررسی کردند که ترکیب آنان را در جدول (۳-۵) نشان داده شده است. پس از پاسخ آنان، عبارات زیر طبق رابطه لاشه، از پرسشنامه حذف و یا اصلاح گردید. امتیاز روایی عبارات حذف شده کمتر از ۰٫۶ بوده است. جدول (۴-۴) عبارات حذف شده از پرسشنامه (آ-۱) حوزه آموزش را نشان می­دهد.
جدول (۴-۴): امتیاز روایی سوالات حذف شده حوزه آموزش طبق فرمول لاشه

• شاخص نزدیک­ترین همسایه (NNI)

شاخص نزدیک­ترین همسایه روشی ساده و سریع برای آزمودن گرد آمدگی و تجمع بزهکاری در یک محدوده جغرافیایی است. در آزمون شاخص نزدیک­ترین همسایه، توزیع واقعی داده ­های جرم با گروهی از داده ­ها به همان تعداد نمونه و با توزیع بی­قاعده مقایسه می­ شود. این روش را هنگامی می­توان به کار گرفت که کاربر به داده­هایی دسترسی دارد که هر نقطه به یک جرم منفرد مربوط است (بدون توجه به این که بعضی از این جرایم در نقشه، دقیقاً در یک نقطه و بر روی هم قرار می­گیرند). مراحل آزمون شاخص نزدیک­ترین همسایه شامل محاسبه فاصله هر نقطه جرم، تا نزدیک­ترین نقطۀ بزه مجاور، محاسبه جمع فاصله نزدیک­ترین نقاط مجرمانه مجاور و تقسیم حاصل جمع بر تعداد نقاط مجرمانه است. این مقدار، متوسط فاصله از نزدیک­ترین همسایۀ واقعی است؛ شرح سایر مراحل دراین مجال نمی گنجد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اگر نتیجه آزمون شاخص نزدیک­ترین همسایه برابر یک باشد، داده ­های بزهکاری به صورت تصادفی توزیع شده ­اند. اگر نتیجۀ کوچک­تر از یک باشد، بیانگر خوشه­ای بودن داده ­های مجرمانه است و اگر شاخص نزدیک­ترین همسایه بزرگ­تر از یک باشد، نشان دهنده الگوی توزیع یکنواخت داده ­های مجرمانه است. همچنین این تحلیل نشان می­دهد، تفاوت­هایی میان نتایج آزمون شاخص نزدیک­ترین همسایه براساس کوچکترین سطح احاطه کننده و سطح واقعی ناحیۀ تحت پوشش نقاط جرم، وجود دارد. هنگامی­که ناحیۀ تحت پوشش واقعی، معین است یا به راحتی می­توان آن را تعیین نمود، باید از آن در محاسبۀ شاخص نزدیک­ترین همسایه استفاده کرد. اگر حدود ناحیه معین نباشد، اغلب از کوچکترین مستطیل احاطه کننده اطراف محدوده توزیع جرایم برای تعیین محدودۀ تحت پوشش داده ­های جرم استفاده می­ شود (همان،۴۱-۴۰).

• آزمون خودهمبستگی فضایی^[۴۳]

روش های آزمون خود همبستگی فضایی ارتباط میان توزیع های نقطه ای جرایم را با یکدیگر بررسی می کند. آزمون خود همبستگی فضایی هنگامی مثبت است که وقایع نقطه ای به صورت خوشه ای قرار گرفته اند و یا وقایعی که نزدیک یکدیگر قرار دارند در مقایسه با آنهایی که در فاصله دورتری از هم قرار گرفته اند، مقدار مشابهی دارند (Chakravorty, 1995: 53-58). روش های خود همبستگی فضایی به مقدار شدت و نه هر دو (Intensity Value) نیاز دارد. مقدار شدت، وزن جرم تعداد جرایمی است که به نقطه ای از مختصات ناحیه ای که جرایم در آن تجمع یافته است، نسبت داده می شود(برای مثال، مرکز ثقل ناحیه). اگر داده ­های اصلی جرایم مانند داده ­های دقیق زمین مرجع، وجود داشته باشد، جمع کردن داده ­ها نشان دادن آنها در یک نقطه، جزئیات فضایی را از بین خواهد برد. با افزایش دسترسی به داده ­های مجرمانه زمین مرجع دقیق، استفاده از روش هایی که به مقدار شدت نیاز ندارند و به کار گرفتن آزمون هایی که با داده های نقطه ای جرم را مورد استفاده قرار می دهند، اهمیت بیشتری می یابد. از مهمترین روش­های تحلیل خودهمبستگی فضایی می­توان به روش اماره موران و روش Geary’s C اشاره کرد (همان،۴۱).
۲-۲-۱۳-۴- ۲- روش های گرافیگی نمایش کانونهای جرم خیز

• نقشه نقطه­ای

متداول­ترین رویکرد برای نمایش الگوهای جغرافیایی بزهکاری، استفاده از نقشه­های نقطه­ای است (Jefferis, 1999: 27). ترسیم نقشه نقطه­ای بیشتر به این علت رواج پیدا کرده است که شکل رقومی شده و ساده­ای از روش سنتی و آشنای قرار دادن پونزهایی به نشانه بزه بر روی نقشه­های کاغذی روی دیوار است. در کاربردهای رقومی، اگر این نقاط جغرافیایی به شکل مناسبی با اطلاعات مرتبط دیگر ترکیب شوند مانند علایمی که نوع، تاریخ و زمان وقوع جرم را نشان دهند، آنگاه دسته­ای از نقاط که از شرایط خاصی برخوردارند را می­توان به سادگی و به سرعت انتخاب نمود. سپس می­توان این انتخاب­ها را به وسیله نمادهای مناسب نشان دهنده گروه جرایم خاص، نمایش داد. هرچند تفسیر الگوهای فضایی جرایم و کانون­های جرم­خیز در داده ­های نقطه­ای جرم دشوار است، به خصوص هنگامی که تعداد داده ­ها بسیار زیاد است (همان: ۴۴).

• ترسیم نقشه­های موضوعی از محدوده­های جغرافیایی

یک روش متداول برای نمایش هر نوع توزیع فضایی، روش ترسیم نقشه­های موضوعی از محدوده­های جغرافیایی است. محدوده­های جغرافیایی معمولاً به عنوان محدوده­های اداری یا سیاسی تعریف می­شوند، بلوک­های سرشماری، حوزه ­های رأی­گیری یا نمونه­برداری، بخش­ها یا محدوده­های اداری از این جمله است. جرایمی که به صورت نقطه روی نقشه ترسیم شده ­اند را می­توان به این محدوده­های جغرافیایی اضافه نمود. جرایم ارتکابی در محدوده جغرافیایی را می­توان بر روی نقشه موضوعی نشان داد تا الگوی فضایی بزهکاری در محدوده مورد نظر به دست آید (همان، ۴۷).

• ترسیم نقشه­های موضوعی شبکه­ ای

برای حل مشکل اندازه و شکل­های متفاوت محدوده­های ادارای و اجرایی، می­توان شبکه­ ای یکپارچه را بر روی محدوده تحت مطالعه که به صورت موضوعی هاشور زده شده است، ترسیم نمود. واحدی که باید به صورت موضوعی روی نقشه آورده شود، می ­تواند تعداد جرم در هر سلول شبکه باشد یا محاسبه تراکم بزهکاری برای هر سلول شبکه محاسبه می­ شود. اگر اندازه سلول­های شبکه کوچک باشد و در صورتی که واقعاً کانون­های جرم­خیز درون نواحی جغرافیایی وجود داشته باشد، تحلیل­گر می ­تواند آنها را شناسایی کند و در عین حال وجود میزان بالای جرم در محدوده­های جغرافیایی کوچک­تر نیز مورد محاسبه قرار گرفته و نمایش داده می­ شود (همان، ص۵۳).

• روش درون­یابی و روش هموارسازی سطح پیوسته

روش درون­یابی
درون­یابی روشی با محبوبیت فزاینده برای به تصویر کشیدن توزیع جرم و شناسایی کانون­های جرم­خیز است. این روش تعداد نقاط جرم درون شعاع تعیین شده جستجو را با هم جمع می­ کند و سطح هموار و پیوسته­ای ایجاد می­نماید که نمایانگر حجم یا تراکم توزیع جرم در محدوده مورد مطالعه است. از جمله موارد استفاده از روش­های درون­یابی، نمایش سطوح توزیع میزان بارش در یک محدوده جغرافیایی است .(همان، ۵۶)
روش تخمین تراکم کرنل^[۴۴]
مناسب­ترین روش برای به تصویر کشیدن داده های بزهکاری به صورت سطح پیوسته، روش تراکم کرنل چهارگانه است. این روش سطح همواری از تغییرات در تراکم نقاط جرم در روی محدوده ایجاد می نماید. استفاده فزاینده ترسیم نقشه به روش هموارسازی سطح پیوسته، عمدتاً به دلیل جنبه های دیداری و در دسترس بودن آن است. نقشه های تهیه شده به روش هموارسازی سطح پیوسته کانون های جرم خیز، امکان تغییر ساده تر خوشه های جرم را فراهم می آورد و توزیع فضایی و مکانی کانون های جرم خیز را با دقت بیشتری نشان می دهد. همچنین روش تخمین تراکم کرنل به جای خوشه بندی برخی جرایم و حذف بقیه آنها، میزان تمرکز در تمامی سطوح جرایم را در نظر می گیرد(قزلباش، ۱۳۸۷: ۲۴؛ جباری، ۱۳۸۸: ۵۸).
منابع و مأخذ

• احمدی، حبیب (۱۳۸۳)، بررسی عوامل مؤثر بر تمایل حاشیه نشینان بر رفتار بزهکارانه، مطالعه موردی: حاشیه نشینان شهر شیراز، شیراز، دانشگاه شیراز، مرکز جمعیت شناسی.

• اردشیری ، مهیار، (۱۳۸۰)، تحولات کالبدی شهرها، مجله شهر ،شماره ۱۹٫

• اسماعیل زاده، یعقوب و حسن، (۱۳۸۷)، عوامل موثر در کاهش با افزایش امنیت اجتماعی در شهرها، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی پیشگیری از جرم.

• پاکزاد، جهانشاه، مبانی نظری و فرایند طراحی شهری، تهران، انتشارات شهیدی، ۱۳۸۵٫

• پورجعفر، محمدرضا، محمودی­نژاد، هادی، رفیعیان، مجتبی و انصاری، مجتبی، ارتقاء امنیت محیطی و کاهش جرایم شهری با تأکید بررویکرد CPTED، نشریه بین ­المللی علوم مهندسی دانشگاه علم و صنعت ایران، جلد۱۹، شماره۶، ۱۳۸۷٫

• جعفری، محمّد تقی (۱۳۵۲)، جبر و اختیار، چاپ اوّل، قم، دار التبلیغ اسلامی.

• جعفریان، محمد حسن، شایسته زرین، امیر،(۱۳۸۸) ،کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در پیشگیری انتظامی از جرم.

• خسروی­نیا، بابک و موضلی، مرضیه (۱۳۹۰)، تاثیر آب­وهوا بر ارتکاب جرم، مطالعه­ موردی: لارستان، فصلنامه جغرافیای طبیعی، سال چهارم، شماره ۱۱، بهار ۱۳۹۰٫

• دانشپور، عبدالهادی و فخاری، ساره (۱۳۹۰)، مقابله با جرم و جنایت در فضای شهری به کمک ابزارهای طراحی شهری، فصلنامه نماد گلستان.

• رایان­پور، عماد (۱۳۸۷)، بررسی نظری فضای شهری و جرم، فصلنامه امنیت و نظم، سازمان تحقیقات و مطالعات ناجا، سال اول شماره ۴٫

• رستگار، موسی، ۱۳۸۸، ارائه الگوی مکانیابی بهینه فضاهای ورزشی یا استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(موردشهر زنجان)، دانشگاه زنجان، زنجان.

• زهره احمدآبادی و همکاران (۱۳۸۷)، رابطه مکان و جرم، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال هفتم شماره ۲۷ .

• زیاری، کرامت الله، ۱۳۸۸، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری،تهران، موسسات انتشارات دانشگاه تهران، چاپ هفتم.

• سرلک­زایی، شریف (۱۳۸۵)؛ بحران امنیت اجتماعی در ایران؛ ماهنامه برداشت اول؛ سال سوم، شماره۲۲٫

• سفیری، خدیجه (۱۳۸۷)، نقش نهادهای غیردولتی محله­ای در تأمین امنیت اجتماعی ، مجله مطالعات اجتماعی ایران، ویژه نامه شهر و محله، شماره ۲٫

• سلطانی، محمدعلی (۱۳۷۴)، اثرات جمعیت بر ناهنجاری­های اجتماعی، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره ۲۹٫

• سلیمی، علی و داوری، محمد(۱۳۸۰)، جامعه شناسی کجروی، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه.

• • شهر زنجان در مناطق اسکان غیررسمی که جزء محدوده‌های پرازدحام و متراکم شهر می‌باشد و دارای ساختار کالبدی نامناسب و با امکان کنترل کمتر می‌باشد شکل گرفته است. همچنین بخش مرکزی این شهر (C.B.D) محل تمرکز برخی جرایم همچون سرقت از مغازه و مراکز تجاری است.

• • عباسی (۱۳۸۷) در پایان نامه­ کارشناسی ارشد با عنوان «شناسایی و تحلیل فضایی کانونهای جرم خیز شهر قزوین با بهره گرفتن از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نمونه موردی: بزه قاچاق و سوه مصرف مواد مخدر در شهر قزوین» اقدام به بررسی کانون­های جرم­خیز مواد مخدر شهر قزوین پرداخته است، نتیجه پژوهش وی نشان می­دهد که مهم­ترین کانون­های جرم­خیز شهری قزوین در هادی آباد و نواب و عمری محله واقع شده است که جزء محدودهای پرازدحام و متراکم شهر که دارای ساختار کالبدی نامناسب با امکان کنترل کم­تر می باشد، صورت گرفته است.

• • جباری (۱۳۸۸) در پایان نامه‌های کارشناسی ارشد با عنوان «شناسایی و تحلیل فضایی کانونهای جرم خیز شهری با بهره گرفتن از سامانه­های اطلاعات جغرافیایی (GIS)، مورد مطالعه: بخش مرکزی شهر تهران» به این نتیجه رسیده است، که مهم­ترین کانون­های جرم­خیز بخش مرکزی شهر تهران در محله­های ۱۲۰۲ و ۱۲۰۸ در منطقه ۱۲ شهرداری تهران واقع شده است که جزء محدودهای پرازدحام و متراکم در طول روز و کم­تراکم در طول شب می­باشد. بررسی نوع و ترکیب و میزان کاربری­های اراضی بخش مرکزی و فراوانی وقوع جرم نشان می­دهد بیشتر جرایم در محدوه­های تجاری و اداری این بخش از شهر رخ داده است که بیانگر وجود رابطه بین نوع کاربری و نحوه استفاده از اراضی بخش مرکزی و شکل­ گیری کانون­های جرم­خیز می­باشد.

۱-۵- سوال­های تحقیق

• • توزیع فضایی مهمترین کانون­های جرایم مرتبط با مواد مخدر منطقه ۲ شهر تهران چگونه است و از چه الگوهای فضایی تبعیت می­ کند؟

• • مهمترین ویژگی های کالبدی یا عوامل مکانی موثر، ترغیب کننده یا تسهیل کننده ارتکاب جرایم مرتبط با مواد مخدر در منطقه ۲ شهر تهران کدام است؟

۱-۶- فرضیه ­های تحقیق

• • کانون­های جرم­خیز جرایم مرتبط با مواد مخدر منطقه ۲ شهر تهران در محدوده­های پرازدحام و متراکم منطقه که دارای ساختار کالبدی نامناسب و امکان کنترل کمتر می­باشد متمرکز شده است.

• • نوع کاربری و نحوه استفاده از اراضی در منطقه ۲ شهر تهران در شکل گیری و توزیع فضایی کانون­های جرم­خیز و نوع و میزان جرایم جرایم مرتبط با مواد مخدر در این محدوده موثر است.

۱-۷- روش تحقیق
نوع تحقیق این پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. بدین صورت که در زمینه بررسی پراکندگی نوع و میزان جرائم در سطح منطقه ۲ شهر تهران از روش توصیفی و در تبیین عوامل مکانی- فضایی تأثیرگذار در شکل­ گیری این جرایم در محدوده مورد مطالعه از روش تحلیلی – بوم­شناسانه (رابطه جرم و محیط)، استفاده شده است.
۱-۷-۱- ابزار گردآوری اطلاعات
برای جمع­آوری اطلاعات این پژوهش سه مرحله اساسی مورد توجه قرار می­گیرد:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱ – در مرحله اول از طریق مطالعات کتابخانه­ای، ویژگی­های جغرافیایی، جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی . کالبدی منطقه ۲ شهر تهران در دوره های مختلف و کارهای صورت گرفته در دانشگاه­ها و مؤسسات مورد بررسی قرار گرفت. که در این زمینه از سایت های علمی و اطلاعاتی و سال نامه­ های آماری مرکز آمار ایران و طرح های جامع و تفصیلی که سابقاً برای منطقه ۲ شهر تهران انجام گرفته استفاده می شود.
۲ – در مرحله دوم با بهره گرفتن از مطالعات میدانی شامل مراجعه به محل، مشاهده و برداشت میدانی جهت آگاهی از نوع و میزان جرائم منطقه ۲ شهر تهران نسبت به تکمیل اطلاعات و به هنگام سازی نقشه­ها از طریق مشاهده و تصویر برداری اقدام می­گردد.
۳ – در مرحله سوم بعد از جمع آوری اطلاعات، داده ها و نقشه های مورد نیاز تحقیق، نسبت به ایجاد پایگاه داده و رقومی­سازی نقشه­ها و وارد ساختن داده های جدولی در پایگاه GIS اقدام و سپس نقشه­های مورد نیاز استخراج گردید.
۱-۷-۲- جامعه آماری
جامعه آماری این پژوهش شامل مجموعه جرایم مرتبط با مواد مخدر شامل سوء مصرف، تهیه وتولید، خریدوفروش، نگهداری وحمل مواد مخدر می­باشد که در سال ۱۳۸۸ در محدوده­ منطقه ۲ شهر تهران به وقوع پیوسته است.
۱-۷-۳- روش تجزیه و تحلیل داده ­ها
در تجزیه و تحلیل اطلاعات این پژوهش از روش های آماری و از نرم‌افزار office / Excel استفاده شده است. و برای تحلیل­های آماری و گرافیکی از نرم‌افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و نرم‌افزار جانبی Crime analysis در محیط Arcview و Case در محیط ArcGIS استفاده شده است.
۱-۷-۴- روش­های شناسایی کانون­های جرم خیز
روش های متفاوتی برای شناسایی و فهم الگوهای بزهکاری وجود دارد که تحلیل­گران بزهکاری می توانند داده های مربوط به جرم را ترسیم و به وسیله آن کانون های جرم خیز را تشخیص دهند. این روشها می تواند مبتنی بر روش های آماری یا گرافیکی باشد. برای استفاده از این روش ها داده ­های مربوط به جرم باید به شکل وقایع نقطه­ای در یک محدوده جغرافیایی در نظر گرفته شود. مهمترین آزمون­های آماری و گرافیکی جهت شناسایی کانون­های جرم­خیز منطقه ۲ شهرداری تهران به شرح زیر است:
۱-۷- ۳- ۱ – آزمون­های آماری اولیه
در میان روش های شناسایی کانون های جرم خیز برخی روش های آماری یکپارچه وجود دارد که به تحلیل گران کمک می کند تا الگوهای کلی و عمومی بزهکاری را درک نمایند. آمارهای کلی اولیه نشان می دهد که چگونه با آزمون های ساده می توان حتی قبل از آن که نقشه ای ترسیم کرد، درکی از یک نقشه کانون جرم خیز به دست آورد. برخی از مهم ترین آزمون های اولیه در این رابطه عبارتند از :

• • مرکز متوسط

نقطۀ مرکز متوسط را می­توان به عنوان معیاری تقریبی برای مقایسۀ توزیع فضایی انواع گوناگون جرم یا برای بررسی وقوع یک نوع جرم خاص در دوره­ های زمانی مختلف به کار گرفت. اندازه ­گیری جابجایی فضایی یک نوع جرم خاص از این جمله است. مرکز متوسط برای مجموع جرایم را می­توان به عنوان معیاری برای مقایسه الگوهای بزهکاری مجموعه انواع جرایم به کار برد (اک و همکاران، ۱۳۸۸: ۳۵).

• • فاصله از انحراف معیار

شاخص فاصله از انحراف معیار به تشریح سطح و نحوه توزیع داده ­های مجرمانه در یک پهنه جغرافیایی کمک کند. بهتر است این آمار به عنوان شاخصی نسبی مورد استفاده قرار گیرد، تا بدین وسیله امکان مقایسه انواع جرایم یا مقایسه یک نوع جرم در دوره­ های زمانی متفاوت فراهم شود. هرچه اندازۀ فاصله از انحراف معیار بیشتر باشد، پراکندگی داده ­های بزهکاری بیشتر است (همان،۳۵).

• • بیضی انحراف معیار

سطوح پراکندگی را می­توان به وسیلۀ بیضی انحراف معیار نیز نشان داد. اندازه و شکل بیضی، میزان پراکندگی را معین می­ کند و امتداد آن جهت حرکت رفتارهای مجرمانه را نشان می­دهد (همان،۳۷).

• • آزمون خوشه­بندی

چهارمین و مفیدترین آزمون آماری جامع مقدماتی، آزمون خوشه­بندی است. تحلیل­گران جرم اغلب فرض می­ کنند توزیع جرم شکلی خوشه­ای و گرد آمده دارد، چه این خوشه ­ها وجود داشته باشد چه وجود نداشته باشد، تعدادی از این خوشه ­ها در توزیع­های تصادفی بزهکاری قابل مشاهده است. آزمون خوشه­بندی، اولین گام برای شناسایی کانون جرم­خیز است. چند روش برای آزمون خوشه­بندی در توزیع بزهکاری قابل استفاده است. اکثر این روش­ها در برگیرنده اصل اولیۀ آزمون فرضیه­ و آمار کلاسیک است. که در آن فرض می­ شود توزیع بزهکاری از نظر فضایی کاملاً تصادفی است. در نظر گرفتن فرض توزیع فضایی کاملاً تصادفی جرایم به عنوان فرضیه صفر، می­توان توزیع جرایم را با سطح معناداری فرضیه صفر مقایسه نمود تا اعتبار آن قبول یا رد شود.”شاخص نزدیک­ترین همسایه“و آزمون ”خود همبستگی فضایی“از جمله آزمون­های خوشه­بندی است.