این­پژوهشازلحاظطبقهبندیبرمبنایهدفازنوعکاربردیاست.پژوهشکاربردیتلاشیبراییافتنپاسخیبرایحلیک­معضلومشکل­عملی­استکهدردنیای­واقعیوجوددارد.که هدف­کاربردیپژوهش­حاضربرایسرمایهگذاران،سهامداران،مدیرانوتحلیلگرانبازارسرمایهاست.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ب)ازنظرنقشمتغیرهادرپژوهش
اینپژوهش­ازنظرنقشمتغیرهاازنوعتوصیفی،پیمایشیهمبستگیمی­باشد
ج)ازنظرنحوه اجرا:
دراین پژوهش­مبانی­نظری­وپیشینه­آن از راه مطالعات کتابخانه­ای ،مقالات تخصصی،سایتهای معتبر علمی ­پژوهشی جمع­آوری شده وبه­صورت­استدلال­قیاسی به تبیین فرضیه ­ها پرداخته شده است .دراین پژوهش داده ­ها برای هرمتغیر ازنرم افزار ره­آوردنوین وسایت کدال استخراج گردیده.­به این­صورت که برای داده ­های مربوط به متغیرمستقل پژوهش ،نقدشوندگی ازحجم معاملات سالانه استفاده گردیده که ازتقسیم آن برکل سهام معامله شده شرکتها بر۳۶۰روز حجم معاملات روزانه بدست می ­آید که طبق مدل عدم نقدشوندگی آمهیود می­باشدوبرای متغیر وابسته پژوهش،کیفیت­اطلاعات­مالی ازسه شاخص کیفیت سود، اقلام تعهدی اختیاری وصورتهای مالی تجدیدارائه­شده­استفاده شده است که برای­سنجش­کیفیت­سودازمدل پنمن(۲۰۰۲)^[۱۳۷] بدین صورت­که­ابتداوجه­نقدحاصل ازعملیات هرشرکت (بخش وجه نقدناشی­ازفعالیتهای­عملیاتی صورت­جریانوجهنقدشرکتها)رادرهرسال محاسبه وبرسودعملیاتی شرکت در همان سال تقسیم می شودکه هرچه این نسبت بالاترباشد نشان­دهنده بالاتربودن کیفیت اطلاعات­مالی شرکت است وبرای اقلام تعهدی اختیاری ازمدل (کودتاری^[۱۳۸]۲۰۰۵) استفاده شده که این مدل به تنهایی درپژوهشی چن وهمکارانش به عنوان شاخص سنجش کیفیت اطلاعات مالی استفاده شده بدین صورت که ابتدا کل­اقلام تعهدی­هرشرکت­رااز طریق محاسبه سود قبل­ازاقلام­غیرمترقبه هرشرکت،وجه­نقدعملیاتی هرشرکت کسر شده وبعدکل اقلام­تعهدی اختیاری نیزازطریق­رگرسیون­حداقل مربعات، سنجیده می­شودوبعداز مشخص شدن ضرایب برآوردی آن ازطریق رگرسیون ،اقلام­تعهدی اختیاری ازطریق تقسیم کل اقلام­تعهدی برکل داراییهای ابتدای شرکت بدست می ­آید. که درپایان اقلام­تعهدی غیراختیاری ازآن کسرشده ودر قدرمطلق منفی یک ضرب شده که ارزشهای بالاتر برای­این مقدارنشان دهنده کیفیت بالاتراطلاعات­مالی است.برای محاسبه شاخص ،صورتهای مالی تجدیدارائه­شده برای کمی­کردن این­شاخص بدین صورت عمل شده­که صورتهای مالی که تجدیدارائه شدند عددیک وصورتهای مالی­که تجدیدارائه نشدند عددصفرتخصیص داده شده وزمان تجدیدارائه نیزبااستفاده ازدوره­های بعدآن اندازه ­گیری­شد.وبرای متغیر­های­کنترلی­پژوهش­ازلگاریتم طبیعی فروش شرکت برای اندازه شرکت ونسبت داراییهابه کل بدهی­از اهرم­مالی شرکتاستفاده شده است.
پس از جمع­آوری داده ­ها که ازنرم افزارره آورد نوین وسایت کدال بدست آمدند،داده­هادرنرم­افزاراکسل^[۱۳۹]­واردوطبقه بندی وتلخیص­گردیدندوبرای تجزیه وتحلیل­آماری مورداستفاده قرارگرفته­اندکه تجزیه وتحلیل آماری به وسیله نرم­افزارهای رایانه­ای ونرم افزارeviews7 انجام پدیرفت که بادوروشآمار،توصیفی­واستنباطیمورداستفادهقرارگرفت. درآمارتوصیفیبامراجعهبهاطلاعات­مالی،اطلاعاتلازمجمع‌آوریوتلخیصشدهوسپسازآماراستنباطیجهتبررسیفرضیه‌هااستفادهشده است. برای آزمون فرضیات ازتحلیل رگرسیون وحداقل مربعات رگرسیون استفاده می­گردد وجهت آزمون نرمال بودن داده ها ازآزمون جاک-براو استفاده گردیده وبرای­معنی داربودنمدلهانیزآزمونt مورداستفاده قرارگرفته است.
مقیاس اندازه ­گیری­دراین­پژوهش، مقیاس­نسبی است­که ازسطح­دقت واندازه­گیری بالایی برخوردار است.این­پژوهش ازنظر بعدزمانی­یک­­پژوهش­گذشته­نگراست.چراکه­داده ­های­گردآوری شده دررابطه بارویدادهایی­می­باشدکه درگذشته رخ داده است.
قلمروپژوهش
قلمرو این­پژوهش شامل سه بعد مختلف به شرح ذیل­می­باشد:
الف) قلمرو موضوعی :
دراین پژوهش بررسی ارتباط بین­نقدشوندگی و کیفیت اطلاعات­مالی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران مورد بررسی قرارگرفته­است.
ب)قلمرو زمانی :
با در­نظر­گرفتن اطلاعات نزدیک به زمان انجام پژوهش­و در دسترس بودن آنها، قلمرو زمانی پژوهش­یک دوره پنج ساله از ابتدای سال ۱۳۸۷تاپایان سال ۱۳۹۱ تعیین شده است.
ج) قلمرو مکانی:
قلمرو مکانی­پژوهش حاضر، بورس اوراق بهادار تهران­می­باشد.مساله اصلی­این­پژوهش این است :آیانقدشوندگیباکیفیت اطلاعات مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مرتبط است یا خیر و چگونه این ارتباط قابل تفسیر است؟
۳-۴-جامعه­آماری
جامعهآماری­عبارتستازکلیهعناصروافرادیکهدریکمقیاسجغرافیاییمشخصداراییکیاچندصفتمشترکباشند.هرچه­جامعه­آماری­کوچکترباشدمی­توانآن­رادقیقترازیکجامعهآماریبزرگترمورد مطالعه قراردادکه دراین پژوهش­جامعهآماریعبارتندازکلیهشرکتهایفعالدربورساوراقبهادارتهرانکهسهامآنهادرطولبازهزمانیپژوهش­بطورمداومموردمعاملهقرارگرفتهباشد.برایجامعهموردپژوهشمحدودیتهای­ذیلراجهتتعیینجامعهموردنیازنمونهگیری­اعمالکردهایم.
۳-۵ نمونه آماری
نمونهآماریعبارتستازتعدادمحدودیازآحادجامعهآماریکهبیانکنندهویژگی­هایاصلیجامعهباشد (عادلآذر، ۱۳۸۴،ج۱،ص ۶).
نمونه مورد نیاز این­پژوهش با بهره گرفتن از روش­حذف سیستماتیک و براساس معیارهای زیر انتخاب شده است
۱-جزء بانکها، موسسات مالی ،سرمایه گذاری و لیزینگ نباشند
۲-برای رعایت قابلیت مقایسه پذیری سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ماه باشد
۳-شرکت ها طی سالهای مالی ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۱ تغییر سال مالی نداد باشند.
۴-شرکت تا پایان سال ۱۳۸۶ در بورس اوراق بهادر تهران پذیرفته شده باشند و طی ۱۳۸۶ الی ۱۳۹۱ از بورس
اوراق بهادار تهران نیز خارج نشده باشد.
.۵-اطلاعاتشرکت­هادردسترسباشدودرفروشسهاموقفهمعاملاتیبیشاز۵ماهنداشته­باشد.
۶-صورتهای مالی شرکتهای فوق در دسترس باشد.
جامعه پژوهش­شامل شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می­باشد که از بین این شرکت­ها با بهره گرفتن از روش حذف سیستماتیک ،شرکت­هایی که اطلاعات مورد نیاز متغیرهای پژوهش­را ارائه ندادندحذف شدند که در نهایت ازبین ۵۴۷ شرکت پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارتهران درسالهای ۱۳۹۱-۱۳۸۷تعداد ۸۸ شرکت برای آزمون فرضیات پژوهش­انتخاب شدند.
جدول( ۳-۱ ):تعدادشرکتهای انتخابی جهت آزمون فرضیه ­های پژوهش

شرح

تعداد

تعداد

اعضای جامعه آماری در پایان سال ۱۳۹۱
فیلتر ۱)شرکت­های نمونه جزء شرکت­های سرمایه ­گذاری، بانکها ونهادهای مالی باشند.

۷۱

۵۴۷

فیلتر شماره ۴- سال مالی شرکتهای نمونه منتهی به ۲۹ اسفند هر سال نباشد.

۱۳۷

فیلتر شماره ۳- سال مالی شرکت­ها طی دوره تحقیق دچار تغییر شده باشد.

۸۷

طول درین: ۲۰ نانومتر

دی الکتریک: هافنیوم دی اکسید ()^[۶۸]

ثابت دی الکتریک: ۱۶

ضخامت دی­الکتریک: ۲ نانومتر

کایرالیتی: (۱۶،۰)

حوزه تغییرات ولتاژ گیت۶/۰- تا۶/۰

ولتاژ درین: ۴/۰

چگالی سورس و درین:e^-10

شکل(۴-۴): ابعاد نواحی مختلف ترانزیستور اثر میدانی مبتنی بر نانو نوار گرافن شبیه سازی شده
۴-۵-۲- بررسی منحنی مشخصه ­های ترانزیستورGNRFET ماسفتی
چگالی الکترون­ها در انرژی­های مختلف در طول ترانزیستور اثر میدانی نانو نوار گرافن ماسفتی در ساختار ذکر شده، در ولتاژ و شبیه­سازی کردیم. نتایج در شکل ۴-۵ مشاهده می شود.

(ب) (الف)
شکل(۴-۵): منحنی ساختار نوار انرژی و چگالی الکترون در طول نانو نوار گرافن در ولتاژ: الف) در حالت خاموشی،ب) و در حالت روشنی
یکی از معیارهای مناسب برای در نظر گرفتن در خروجی شبیه سازی مبتنی بر تابع گرین غیر تعادلی، منحنی ساختار نوار انرژی است. دو تصویر حاصل از منحنی نوار انرژی در تونل زنی BTBT در حالت خاموشی و در حالت جریان حرارتی در حالت روشنی را نمایش می دهد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مشاهده پهنای تونل زنی بین کانال و سورس در منحنی شکل ۴-۵ تاثیر مستقیم بر روی جریان خاموشی خواهد گذاشت که این اثر در نمودارهای مبتنی بر جریان روشنایی به خاموشی نمایش داده خواهد شد و این اثر بر سرعت سوئیچینگ موثر است.
در حالت روشنایی با کاهش ارتفاع سد الکترونها راحت تر از کانال رد می شوند. به عبارتی جریان حرارتی در ترانزیستورهای اثر میدانی به ارتفاع بستگی دارد.
مشخصات را برای افزار­ه GNRFET ماسفتی شبیه­سازی کرده­ایم. شکل ۴-۶ نتایج حاصل را نشان می­دهد. این ساختار همانند منحنی ساختار نوار انرژی و چگالی الکترون برای بررسی جریان حالت خاموشی و روشنایی در ساختارهای مختلف بسیار مفید است. قسمت چپ ساختار مربوط به جریان خاموشی در حالت ambipolar و قسمت راست نمایش دهنده جریان حرارتی که در حالت روشنایی اتفاق می افتد.

شکل(۴-۶): منحنی مشخصه برای GNRFET ماسفتی
در شکل۴-۷ نتایج حاصل از شبیه­سازی مشخصه ، برای ساختار مشاهده می­ شود.

شکل(۴-۷): منحنی مشخصه برای GNRFET ماسفتی
این مشخصه برای بررسی اثرات کانال کوتاه در ترانزیستور موثر است تا در صورت تغییر ساختار بروی تغییرات آن کنترل مناسبی داشته باشیم. اثر کانال کوتاه در حالتی قابل نمایش است که ولتاژ درین روی جریان اثر می گذارد. عملا در هر منحنی که اثر ولتاژ درین دیده می شود اثر کانال کوتاه دیده خواهد شد. علی رغم اینکه در ترانزیستور ایده آل انتظار داریم شیب در منحنی شکل۴-۷ صفر باشد ولی عملا این منحنی یک شیب دارد که تاثیر درین روی جریان و به عبارتی اثر کانال کوتاه است.
برای مقایسه بیشتر، در شکل ۴-۸ نسبت () مختلف را در ولتاژ بررسی کرده­ایم. به عبارتی در این شکل ما ( ) را با توجه به مورد ارزیابی قرار داده ایم.

شکل(۴-۸): منحنی مشخصه () برای ساختار GNRFET ماسفتی
برای مولفه PDP نتایج حاصل از شبیه­سازی مشخصه () برای ساختار در در شکل ۴-۹ مشاهده می­ شود.
با توجه به ارتباط و PDP می توان با توجه به خروجی شبیه سازی مشاهده کرد که با افزایش نسبت بین رشد یافته و موجب افزایش می گردد ولی با افزایش مقادیر PDP شروع به کاهش می نماید.

شکل(۴-۹): منحنی مشخصه ()
فرکانس قطع () یا فرکانس بهره واحد، یکی از پارامترهای تعیین کننده، عملکرد فرکانس بالای افزاره می­باشد. طبق رابطه (۴-۷)، و ، عوامل موثر بر هستند. لذا تغییرات را با توجه به تغییرات این دو پارامتر، بررسی می­کنیم.
از اینرو مشخصه را برای ساختار، در ولتاژ شبیه­سازی کرده­ایم. شکل ۴-۱۰ نتایج بدست آمده را نشان می­دهد.

شکل(۴-۱۰): منحنی مشخصه ()
در شکل ۴-۱۱ نتایج حاصل از شبیه­سازی مشخصه ، برای ساختار در مشاهده می­ شود. باید توجه داشت که مصالحه­ای بین افزایش و کاهش ، در ولتاژهای بالاتر وجود دارد. بدیهی است که تاثیر کاهش ، بیشتر است و سبب افزایش شده است.

از آنجا که زنان بخش عمده­ای از جمعیت را تشکیل می­ دهند و همواره از آنان به عنوان محور سلامت خانواده و جامعه یاد می­ شود، توجه به سلامت آنان و رفتارهای مرتبط با آن مانند سبک زندگی، به علت تاثیرگذاری بر سلامت سایر افراد، اهمیت بسزایی دارد.
کجرویک (۱۳۷۷: ۲۱) در بررسی خود تحت عنوان «زنان در سلامت و بیماری» به این نتیجه می­رسد که اگر چه زنان بیشتر از مردان عمر می­ کنند و ظاهراً از نظر ژنتیک بر مردان برتری دارند (با توجه به بعضی از بیماری­های مغلوب در زنان که در مردان غالب است)، اما اغلب بیش از مردان دچار بیماری می­شوند.
مای^[۱۳] در یک بررسی ابتدا به اهمیت موضوع سلامت برای مادر و جنین اشاره می­ کند و سپس نشان می­دهد که رفتارهای ناسالم یا سبک زندگی ناسالم مثل سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و عدم استفاده صحیح از دارو، ممکن است هم سلامت مادر و هم سلامت جنین را به خطر بیاندازد (مای، ۲۰۰۱؛ لین و دیگران^[۱۴]، ۲۰۰۹ : ۶۵۱).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

لئون و لانگی^[۱۵]، سبک­زندگی را، روش­زندگی مردم معرفی می­ کنند که تحت­تاثیر متقابل خصوصیات فردی و تعاملات اجتماعی و محیط زندگی قرار می­گیرد. (لئون و لانگی،۲۰۰۰؛ به نقل از یداالهی و دیگران، ۱۳۸۵ : ۸۲).سلامتی مستلزم ارتقاء سبک زندگی بهداشتی است. از آنجا که سبک زندگی علاوه بر جنبه فردی، دارای جنبه و تاثیرات اجتماعی می­باشد، لذا انتخاب نوع و کیفیت زندگی هر فردی می ­تواند اثرات عمده­ای بر زندگی سایر افراد داشته باشد.کاکرهام سبک زندگی سالم را اینگونه تعریف می­ کند : «سبک زندگی؛ الگوهای جمعی از رفتارهای سالم مبتنی بر انتخاب­های مردم و مطابق با موقعیت زندگی آنان است. فعالیت­هایی مثل استفاده از الکل، سیگار­کشیدن، بستن کمربندایمنی و … می­توانند موفقیت زندگی یک شخص را تقویت یا تضعیف سازد». وی هم­چنین لزوم تحقیق در مورد سبک زندگی سالم را یادآوری می­ کند اما معتقد است اندازه گیری و تجزیه و تحلیل نباید در سطح فردی متوقف شود، بلکه بایستی با در نظر گرفتن الگوهای جمعی رفتار مربوط به سلامتی که سبک زندگی سلامت محور را تشکیل می­دهد، گسترش یابد. سبک های زندگی مختلف باید در ارتباط با زمینه­ اجتماعی که در آن رخ می­ دهند، مورد توجه قرار گیرند (قاسمی و دیگران، ۱۳۸۷ : ۱۸۹).در دهه گذشته سازمان جهانی بهداشت به میزان زیادی بر اهمیت سبک زندگی سالم تاکید کرده است. بحث­های اولیه در مورد سبک زندگی در درجه اول بر تغذیه، ورزش، سیگار و استفاده از الکل متمرکز بود درحالی که امروزه درک سبک زندگی و رابطه آن با سلامتی تغییر کرده است. در همین راستا یکی از اهداف تعیین شده سازمان جهانی بهداشت تا سال ۲۰۲۰ ارتقاء سبک زندگی سالم در بین افراد است که بر اساس آن تمامی کشورها باید تا سال۲۰۲۰ فعالانه راهبردهایی را که در بهبود زندگی فردی و اجتماعی مؤثر هستند در دستور کار خود قرار دهند و عواملی که به سلامتی افراد آسیب می­رسانند مثل فعالیت­های فیزیکی نامناسب، تغذیه غلط، روابط فردی معیوب، استفاده از مواد مخدر و رابطه جنسی غیر ایمن را کاهش دهند. دارا بودن سبک زندگی خاص دلالت بر انتخاب آگاهانه یا ناآگاهانه یک سری از رفتارها دارد (یداللهی، ۱۳۸۵ : ۸۲-۸۱).زنان به طور کلی حوادث و انتقال­های عمده­ای همچون ازدواج، بارداری، مادر شدن و … را در زندگی خود تجربه می­ کنند لذا هر مرحله از این انتقال­ها و تجارب، مستلزم سبک زندگی خاصی است که نه تنها با مسئله سلامت زن که با کیفیت سلامت و سبک زندگی دیگر اعضای خانواده و در مرتبه­ی بالاتر، سایر افراد جامعه در ارتباط است. مثلاً میزان بهره­مندی یک زن تازه ازدواج کرده از سلامت جسمی، روحی- روانی و اجتماعی بر ادامه زندگی زناشویی وی بسیار مؤثر است یا سبک زندگی مادران در دوران بارداری و بعد از آن با میزان سلامت کودک در ارتباط است، هم­چنین با توجه به نقش همراهی زنان در دوران کهنسالی با شریک زندگی خود، سلامت و نوع سبک زندگی آنان از اهمیت روزافزونی برخوردار است. در نتیجه متناسب با احساس مسئولیت پذیری بیشتر زنان در قبال سایر اعضا و با توجه به نقش تعیین­کنندگی آنان در خانواده و جامعه، از زنان انتظار بیشتری می­رود که توجه عمده­ای به سلامت خود و سایر اعضاء نشان دهند. بنابراین این برای زنان بسیار مهم است که سبک زندگی سالمی داشته باشند و پیگیری بیشتری جهت ارتقاءسلامت خود و سایر اعضاء نشان دهند.از جمعیت ۷۵۱۴۹۶۶۹ نفری کشور در سال ۱۳۹۰، ۲۲۳۹۰۹۴۳ آن را زنان در سنین باروری تشکیل می­ دهند. با این وجود، تحقیقات بسیار اندکی به مطالعه سبک زندگی سلامت محور زنان در این سنین پرداخته­اند.با توجه به مباحث ذکر شده، درک بهتر از رفتارهای سلامتی زنان در سن باروری و تعیین کننده های جمعیتی و اجتماعی- اقتصادی آن این امکان را به وجود می ­آورد که سلامت این گروه اجتماعی در جنبه­ های متفاوتی به منظور ارتقاء کیفیت زندگی، افزایش یابد.در این پژوهش تلاش شده است با توجه به تعریف سازمان جهانی بهداشت از سلامت و رفتارهای ارتقاءدهنده آن مانند سبک زندگی سلامت محور، به موضوع پرداخته شود. لذا پژوهش حاضر به دنبال بررسی ابعاد سبک زندگی سلامت محور زنان است، این که سبک زندگی سلامت محور زنان در شهر شیراز به عنوان نمونه، چگونه است و تعیین کننده­ های جمعیتی و اجتماعی – اقتصادی آن کدامند؟۱-۳- اهمیت و ضرورتبا توجه به نقش کلیدی و عمده سلامت افراد در عملکرد و ایفای نقش فردی و اجتماعی آن­ها، سلامت و ابعاد مختلف آن اهمیت روزافزونی پیدا کرده است. نگاه ویژه اندیشمندان از جمله جمعیت شناسان و ایجاد زیر شاخه­هایی مانند جمعیت­شناسی سلامت، از پیامدهای چنین اهمیتی است.
همچنین از آنجا که سلامت و ارتقای آن به کانون مطالعات بسیاری از متفکران و متخصصان تبدیل شده است و در بعد عمومی، امروزه بیشتر افراد، سعی در انجام رفتارهای پیشگیرانه قبل از ابتلا به بیماری و ارتقای سلامت خود دارند، لذا پرداختن به رفتارهای ارتقاءدهنده سلامت از اهم فعالیت­های روزمره هر فردی است (پل و توماس، ۲۰۰۲ : ۷).
رفتارهای ارتقاءدهنده سلامت به عنوان عامل زمینه­ای در عدم ابتلا به بسیاری از بیماری­ها شناخته شده است و ارتقاءسلامت و پیشگیری از بیماری­ها مستقیماً با این رفتارها در ارتباط می­باشد (اندریو^[۱۶]، ۲۰۰۱؛ به نقل از حبیبی سولا و دیگران، ۱۳۸۶ : ۳۳۳). آمار ارائه شده در مورد دلایل اصلی مرگ و میر، بیانگر آن است که ۵۳ درصد از علل مرگ و میرها به سبک زندگی و رفتارهای غیر بهداشتی مربوط می باشد (استنهوپ و دیگران^[۱۷]، ۲۰۰۰ : ۵۷۵). اهمیت سبک زندگی بیشتر از آن جهت است که برکیفیت زندگی و پیشگیری از بیماری­ها مؤثر می­باشد. برای حفظ و ارتقای سلامتی، تصحیح و بهبود سبک زندگی ضروری است.با توجه به تحولات عمده اجتماعی در کشور و تعریف و بازبینی مجدد نقش و جایگاه زنان در خانواده و جامعه و همچنین تغییر در وضعیت جمعیت کشور بخصوص تحولات ساختار سنی، احتمال مرگ و میر کمتر زنان، زنانه شدن هرم سنی در سنین کهنسالی و احتمال بیشتر ابتلای آنان به بیماریهای مزمن آشنایی با سبک زندگی سلامت محور زنان و تأثیر عوامل جمعیتی و اجتماعی- اقتصادی و سلامتی موثر بر آن ضرورت می­یابد.این آشنایی هم برای زنان و آگاهی از وضعیت خودشان مفید است و هم شناخت آن برای سایر گروه های اجتماعی و هم آماده ­سازی برای یک نقش محوری مثبت در جامعه و برنامه­ ریزی در مورد آنان مورد استفاده قرار می­گیرد (زنجری، ۱۳۹۰ : ۱۲). همچنین، وجود خلاءها وکمبودهای تحقیقاتی پیرامون موضوع سبک زندگی سلامت محور زنان و تعیین کننده­ های اجتماعی- اقتصادی و جمعیتی آن در ایران با توجه به اینکه اکثر تحقیقات در حوزه سبک زندگی سلامت محور در ارتباط با سایر گروه ­های آسیب پذیر جامعه مانند کهنسالان صورت گرفته است و از آن جا که زنان به عنوان یکی از گروه ­های تعیین­کننده سلامت جامعه در ارتباط با موضوع مورد بحث کمتر مورد توجه قرار گرفته­اند، ضرورت تحقیق و مطالعه درباره آن را افزایش می دهد.از طرف دیگر، با توجه به دوره های مختلف زندگی زنان، گریز از عوامل استرس زا و دوری از مواجهه با تغییرات شتابنده امکان پذیر نیست. درچنین وضعی آنها می توانند خود را برای مقابله مؤثر با موقعیت پر استرس زندگی آماده کنند، که امکان بهزیستی و تامین سلامت جسمی و روانی را از پیش فراهم نموده باشند. تقویت قوای جسمی و روانی، استحکام بخشیدن به جان مایه های درونی و شخصیتی و همچنین ارتقاء کیفیت روابط، و حمایت­های اجتماعی از طریق تعمیق ارتباط­ها و تخفیف تعارض­ها، راهبردهای اساسی هستند که تا اندازه زیادی تندرستی انسان را تامین می کنند (پیروی، ۱۳۸۹ : ۳۰۲).۱-۴- اهداف تحقیقهر تحقیقی دارای اهداف خاصی است که باید پژوهشگر بدان توجه کند، هدف باید صریح و روشن باشد و از تناقض­گویی پرهیز شود، و طوری طراحی شود که قابل پژوهش و عملی باشد (ساروخانی، ۱۳۸۲ : ۱۴۷) .پژوهش با مشخص کردن اهداف، می ­تواند جهت و مسیر خود را نمایان سازد. اهداف این پژوهش به دو دسته­ی کلی و جزئی تقسیم می­ شود .هدف کلی این پژوهش «بررسی سبک زندگی سلامت محور زنان واقع در سنین باروری (۴۹-۱۵ ساله) در شهر شیراز» می­باشد.با توجه به هدف کلی تحقیق، اهداف جزئی شامل موارد زیر می­باشد :– بررسی میزان برخورداری زنان از سبک زندگی سلامت محور.– بررسی ارتباط عوامل جمعیتی (سن، بعد خانواده، وضعیت تاهل و وضعیت اشتغال) با سبک زندگی سلامت محور زنان.– بررسی ارتباط عوامل اجتماعی- اقتصادی (تحصیلات، درآمد، هویت طبقاتی، میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی، میزان مطالعه در حوزه­ سلامت، حمایت اجتماعی) با سبک زندگی سلامت محور زنان.– بررسی ارتباط عوامل سلامتی (سلامت عمومی خودگزارش شده، خودکارآمدی سلامت، سابقه­ بیماری و آگاهی زنان از رفتار سلامتی) با سبک زندگی سلامت محور.
فصل دوم
پیشینه­ی تحقیقیکی از اولین و مهم ترین مراحل در نوشتن تحقیق، اشاره به مطالعاتی است که قبلاً در این زمینه انجام شده است. آگاهی از پیشینه انجام شده، ضمن آشکار ساختن ابعاد جدید مسئله، از تکرار بیهوده تحقیق در مورد جنبه­هایی که دیگران بررسی کرده ­اند جلوگیری خواهد کرد. همچنین سئوالات یا فرضیه های تحقیق دقیق­تر خواهند شد و امکان شراکت در تجربیات محققان قبلی فراهم می­ شود.۲-۱- تحقیقات داخلیمطالعات و تئوری­های مختلف، نشان داده­اند که عوامل گوناگونی بر سبک زندگی سلامت محور موثر است. که می توان آن­ها را به طور کلی به عوامل جمعیتی، اقتصادی- اجتماعی و عوامل مربوط با سلامتی تقسیم بندی کرد.در ارتباط با عوامل جمعیت­شناختی می­توان به بررسی رفتارهای ارتقاءدهنده­ی سلامت در بین گروه های مختلف سنی اشاره کرد. در این زمینه انجی زب و همکارانش (۲۰۱۲) به این نتیجه رسیدند که زنان میانسال ایرانی وضعیت مطلوبی در ابعاد سلامت ذهنی مانند مدیریت استرس، روابط بین فردی و رشدروحی دارند در حالی که رفتارهای آنان در ابعاد سلامت فیزیکی مانند مسئولیت سلامتی، فعالیت فیزیکی و تاحدودی تغذیه، بسیار نامطلوب است. بنابراین برای داشتن سالمندی مطلوب، آن­ها باید به بهبود سبک زندگی­شان، در سنین میانسالی اولیه بپردازند. پژوهش میرغفوروند و همکارانش (۲۰۱۲) در مطالعه­ ترکیبی از تجربه­ زنان سنین باروری در ارتباط با رفتارهای ارتقاءدهنده­ی سلامت نشان داد بالاترین نمره­ی پاسخگویان مربوط به روابط بین­فردی و پایین­ترین امتیاز از آن فعالیت فیزیکی بود. آن­ها ۷ نوع رفتار ارتقاءدهنده­ی سلامت (برقراری الگوی مناسب تغذیه، متعادل سازی الگوی استراحت/ فعالیت، معنویت­گرایی، مدیریت استرس، حساسیت و مسئولیت­ پذیری فردی، برقراری الگوی تعاملات اجتماعی، پرداختن به تفریحات سالم مورد علاقه) را در بین زنان سنین باروری تشخیص دادند. زنجری (۱۳۹۰) در پژوهش خود اشاره می­ کند سبک زندگی سلامت­محور سالمندان شهر شیراز در سطح متوسطی می­باشد. یافته­های وی نشان داد پایین­ترین نمره­ی میانگین سالمندان مربوط به بعدهای فعالیت فیزیکی و مسئولیت­سلامتی است، درحالی که تغذیه­ی سالمندان شهر شیراز، وضعیت مطلوبی داشته است. هر چند وی یادآوری می­ کند علت این امر، افزایش بیماری­هایی مانند چربی­خون در سنین بالا و عدم رعایت اصول تغذیه­ی سالم در طول زندگی افراد می­باشد. مطلق و همکارانشان (۱۳۸۹) با بررسی رفتارهای ارتقاءدهنده­ی سلامت دانشجویان سنین (۱۹ تا ۲۳ سال) نشان دادند که دانشجویان مورد بررسی از نظر رشد روحی، روابط بین فردی، مدیریت استرس و تغذیه در سطح مطلوب و از نظر فعالیت فیزیکی و مسئولیت پذیری سلامتی در سطح نامطلوبی قرار داشتند.وضعیت تاهل، یکی از عوامل جمعیت­شناختی است که در مطالعات مختلف، تاثیرات متفاوتی بر رفتارهای سلامتی داشته است. طاهرپذیر و همکارانش (۱۳۹۱) در مطالعه­ خود به این نتیجه رسیدند که افراد متاهل موانع بیشتری بر سر راه به کارگیری رفتارهای ارتقاءسلامت داشتند. گاه عدم پذیرش و همراهی همسر و حتی فرزندان در تغییرات صحیح شیوه­ زندگی می ­تواند مانعی بر سر راه انجام رفتارهای ارتقاء سلامت باشد. نجیمی و عظیمی (۱۳۹۱) به این نتیجه رسیدند که وضعیت تاهل تاثیری بر سبک زندگی سالم سالمندان ندارد. آنان معتقدند حضور عواملی همچون سطح تحصیلات و خصوصیات اقتصادی و اجتماعی سبب می­ شود وضعیت تاهل سالمندان فاقد نقش تعیین­کننده در سبک زندگی سالم آنان باشد. یافته­های دانش (۱۳۸۹) در این ارتباط نشان داد که سطح کلی سلامت جسمی- روانی و شادکامی در بین دانشجویان متاهل بیش از دانشجویان مجرد است. در مطالعه­ وی نشانه­ های بدنی، علایم اضطراب و اختلال در خواب، میزان افسردگی و اختلال در کارکرد اجتماعی در دانشجویان متاهل کمتر از دانشجویان مجرد بوده است. عزیزی و عینی (۱۳۸۶) خطر بیماری­های غیر واگیردار را برای زنان متاهل بیش از زنان مجرد می­دانند. با توجه به اینکه زنان متاهل مسئولیت بسیاری در انجام امور منزل دارند، معمولا با فعالیت بدنی محدود، تغذیه­ی ناسالم و عدم توجه به سلامت فردی مواجهند که معمولاً ریشه در سبک زندگی ناسالم آنان دارد.وضعیت اشتغال نیز می ­تواند به عنوان متغیر جمعیتی، تاثیرات مختلفی بر سلامت و رفتارهای سالم افراد داشته باشد. طاهرپذیر و همکارانش (۱۳۹۱) با مطالعه­ بیماران مبتلا به بیماری قلبی- عروقی به این نتیجه رسیدند بیمارانی که در طبقه­ی شغلی کارمند مشغول به کار بودند درک بالاتری از منافع به کارگیری رفتارهای ارتقاءسلامتی داشتند. طبق نتایج به دست آمده از مطالعه کرمان ساروی و همکاران (۱۳۹۰)، زنان شاغل نسبت به زنان خانه دار، بجز در عملکرد جسمانی، کلیه­ مقیاس­های کیفیت زندگی مربوط به سلامت را در سطحی بالاتر و بهتر گزارش کرده ­اند. به طوری که این تفاوت­ها در مقیاس­های سلامت روانی و نشاط معنی­دار بود. صادقی و همکاران (۱۳۹۰) با مقایسه­ شیوه­ زندگی سالم زنان خانه­دار و شاغل دریافتند که زنان شاغل نسبت به افراد خانه­دار وضعیت تغذیه­ی نامطلوب اما فعالیت فیزیکی مطلوب­تری داشتند. همچنین فراوانی بیماری­های چربی­خون، چاقی و دیابت در زنان خانه­دار کمتر و خطر نسبی به طور مختصر در زنان شاغل بالاتر بود.نتایج پژوهش زارعی پور و همکاران (۱۳۹۱) نشان داد که با افزایش تعداد اعضای خانواده، مشکلات سلامتی افراد نیز افزایش می­یابد. در همین راستا، داوود- ادهم (۲۰۰۸) و رادفر و همکارانش (۱۳۸۴) نیز به این نتیجه رسیدند که در خانواده­های پرجمعیت میزان بروز علائم بیماری روانی بیشتر است. افزایش استرس­ها، مشکلات اقتصادی و افزایش تعامل­ها و تعارض­های بین­فردی می تواند دلیل این یافته­ ها باشد.با توجه به تحقیقات انجام شده، تحصیلات یکی از مهم­ترین متغیرهای تاثیر گذار بر سبک زندگی سالم افراد است. مطالعه­ خیرجو و همکاران (۱۳۹۱) نشان داد با افزایش تحصیلات، بیماران مورد مطالعه (زنان مبتلا به التهاب مفاصل)، در فعالیت­های ارتقاءدهنده­ی سلامت بیشتر شرکت می­ کنند. در تحقیق آنان از بین عوامل مؤثر درنظر گرفته شده (سن، تحصیلات، مدت ابتلاء به بیماری و درآمد)، تحصیلات بیشترین تغییرات سبک زندگی سالم را پیش بینی کرد. احتمال می­رود تحصیلات بالاتر، اهمیت سلامت را بیش از پیش نزد افراد روشن می­ کند و آنان را به انجام رفتارهای ارتقاءدهنده سلامت تشویق می­نماید. هم­چنین در بین افراد مبتلا به وضعیت­های مزمن، تحصیلات بیشتر، درک بیماری را افزایش می­دهد و افراد را به داشتن دانش بیماری رهنمون می­ کند. قنبری و همکاران (۱۳۹۰) نیز تحصیلات و سن زنان را قوی­ترین پیش ­بینی­کننده­ سطح سواد سلامت آنان گزارش کرده ­اند. همچنین یداالهی و همکارانش (۱۳۸۵) در بررسی سبک زندگی زنان باردار به این نتیجه رسیدند که هر اندازه سطح تحصیلات زنان افزایش می­یابد عملکرد آنان در ارتباط با رفتارهای تغذیه­ی سالم و فعالیت فیزیکی نیز مطلوب­تر می­ شود. آنان معتقدند افزایش سطح تحصیلات با افزایش آگاهی نسبت به فعالیت­های جسمی و رعایت الگوی مناسب تغذیه­ای ارتباط دارد.قنبری و دیگران (۱۳۹۰) دریافتند وضعیت اقتصادی ضعیف با سواد سلامت ناکافی مرتبط است. میرزایی و قهفرخی (۱۳۸۸) نیز در بررسی خود، نشان دادند که افراد طبقات اجتماعی پایین­تر، نسبت به افراد طبقه­ی­اجتماعی بالاتر، سلامت خودادراک پایین­تری را گزارش کردند. رشیدخانی و همکارانش (۱۳۸۷)، با مطالعه­ الگوی­ غذایی زنان دریافتند که وضعیت بهتر اقتصادی- اجتماعی با داشتن الگوی غذایی سالم (به عنوان یک رفتار سلامتی) مرتبط است. همچنین آنان به این نتیجه رسیدند که درآمد بالای کل خانوار در ماه، رابطه­ معکوسی با الگوی غذایی ناسالم نشان می­دهد.صالحی و همکارانش (۱۳۸۷) در یک مطالعه­ کیفی اظهار کردند که تبلیغات نقش بسیار مهمی در عادات و ترجیحات مردم دارد. رسانه­های جمعی به ویژه تلویزیون می ­تواند در اتخاذ یک شیوه­ زندگی سالم افراد، تعیین کننده باشد.یکی از متغیرهایی که به دلیل اهمیت در ارتقای سلامت افراد، بیشتر مورد بررسی و آزمون قرار گرفته است، حمایت اجتماعی می­باشد. در برخی مطالعات مربوط به رفتارهای سالم افراد، حمایت اجتماعی بیشترین تاثیرگذاری را بر نمره­ی سبک زندگی ارتقاءدهنده­ی سلامت به دست آورده است (میرغفوروند و همکاران، ۲۰۱۲؛ زنجری، ۱۳۹۰). در بررسی سبک زندگی ارتقاءدهنده­ی سلامت دانشجویان، طل و همکاران (۱۳۹۰)، از حمایت اجتماعی و روابط بین­فردی به عنوان پایدارترین شاخص­ های سلامت افراد نام می­برند. همچنین مطالعه­ طاهر پذیر و همکارانش (۱۳۹۰) نشان داد که حمایت اجتماعی ضعیف، میتواند یکی از موانع انجام رفتارهای ارتقاءسلامت محسوب شود. در ارتباط با ابعاد حمایت اجتماعی، مطالعه­ نبوی و همکاران (۱۳۸۹) نشان داد حمایت عاطفی بیشترین تاثیر را بر سلامت عمومی دارد.در این قسمت به متغیرهایی که به عنوان زمینه ­های سلامتی در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته اند، اشاره می­ شود. در ارتباط با متغیر خودکارآمدی، مطالعه­ تقدیسی و همکاران (۱۳۹۱) گویای این یافته بود که خودکارآمدی (اعتقاد فرد به توانایی­هایش جهت انجام موفقیت آمیز یک رفتار) مهم­ترین عامل تسهیل کننده در اتخاذ سبک زندگی سالم سالمندان به شمار می­رود. نویدیان و همکارانش (۱۳۹۱) به این نتیجه دست یافتند که خودکارآمدی سبک زندگی مربوط به کنترل وزن در افراد چاق نسبت به افراد با وزن طبیعی پائین­تر بود. بنابراین آن­ها پیشنهاد می­ کنند توجه به افزایش و حمایت از خود کارآمدی فرد در برنامه ­های کاهش وزن ضروری می­باشد. نجفی و فولاد چنگ (۱۳۸۶) دریافتند که میزان خودکارآمدی با بیماری­های جسمانی رابطه معکوس دارد به طوری که احساس کارآیی شخصی و توانمند بودن در مقابله با بیماری اثر گذاشته و فرد می ­تواند بهتر با آن کنار بیاید. باورهای خودکارآمدی بر رفتارهای مربوط به سلامت جسمی تاثیر و بر عملکرد زیستی در سلامت جسمانی نقش دارد.مطالعه­ آوازه و همکارانش (۱۳۸۹) که به بررسی آگاهی و نگرش زنان در خصوص تغذیه و ورزش (به عنوان رفتارهای سالم) پرداختند، نشان داد که زنان علی رغم برخورداری از آگاهی نسبی نسبت به عوامل خطر بیماری­های قلبی و عروقی، دارای عملکرد ضعیف می­باشند. به نظر می­رسد داشتن آگاهی نسبی یا صرف، منجر به رفتارهای بهداشتی نمی­ شود، عملیاتی­ شدن دانش و آگاهی مستلزم ارتقای سطح آگاهی از طریق برنامه­ی آموزشی مداوم بوده، تحولات بنیادی در زمینه ­های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را می طلبد. پژوهش ایمانی پور و همکارانش (۱۳۸۷) نیز گواه آن است که ممکن است افراد از آگاهی­ های لازم و دانش کافی راجع به یک رفتار سلامتی برخوردار باشند ولی این آگاهی تغییری در عملکرد آنان ایجاد نمی­کند. از طرف دیگر مطالعه­ رمضانخانی و همکارانش (۱۳۹۲) نشان داد سالمندان در سطح متوسطی از دانش و نگرش و عملکرد نسبتاً خوبی درباره شیوه­ زندگی سالم هستند.هم چنین مطالعاتی نیز به مقایسه رفتارهای سالم افراد مبتلا به بیماری های مزمن با افراد سالم پرداخته اند. شعاع­کاظمی و مومنی­جاوید (۱۳۹۱) در این ارتباط به این نتیجه دست یافتند که زنان مبتلا به سرطان در مقایسه با زنان سالم خودکارآمدی و توانمندی پایین­تری داشتند. بدین صورت که بیماری می ­تواند بر خودکارآمدی و میزان توانمندی افراد تاثیر بگذارد. مطالعه­ خیرجو و همکارانش (۱۳۹۱) گویای این نتیجه است که در سبک زندگی سالم و مؤلفه­ های آن، بجز در مولفه­ی مدیریت استرس بین زنان سالم و زنان مبتلا به التهاب مفاصل، تفاوت معناداری وجود دارد. هکاری و همکارانش (۱۳۹۱) نیز با مقایسه­ سبک زندگی زنان مبتلا به بیماری عروق کرونر با زنان غیر مبتلا، نشان دادند که میانگین امتیاز سبک زندگی در زنان گروه غیر مبتلا نسبت به گروه مبتلا بیشتر بود. البته تفاوت آماری معنادار بین این دو گروه، بیشتر از نظر امتیاز عادات غذایی، فعالیت فیزیکی و استرس بود. در بین سایر اجزاء سبک زندگی مانند مصرف سیگار، روش های مقابله با استرس، خواب و استراحت تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد.
۲-۲- تحقیقات خارجی
در ارتباط با مطالعات خارجی انجام شده در این زمینه نیز تا حدود زیادی دسته بندی عوامل مؤثر رعایت شده است. برای اشاره به تاثیر عوامل جمعیتی، می توان از بررسی سونمزر و همکارانش^[۱۸] (۲۰۱۲) نام برد که با مطالعه­ رفتارهای ارتقاءدهنده­ی سلامت زنان سنین ۶۴-۱۸سال، به این نتیجه رسیدند که رفتارهای سالم زنان ترکیه­ای، به طور کلی در سطح متوسطی است. بالاترین نمره­ی میانگین زنان این مطالعه، مربوط به بعد روابط بین فردی و پایین ترین آن مربوط به فعالیت فیزیکی بود. لین و همکارانش^[۱۹] (۲۰۰۹)، نیز با بررسی رفتارهای سالم در بین زنان باردار اظهار کردند که زندگی ارتقاء دهنده سلامت زنان باردار، در سطح متوسطی است. همچنین مطالعه­ آلتی پارمک و کی یوتلا^[۲۰] (۲۰۰۹)، درباره سبک زندگی سالم زنان ۴۹-۱۵ سال، نشان دادند سطح رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت آنان پایین بود. بالاترین نمره در این مطالعه، از آن خودشکوفایی زنان و پایین­ترین آن مربوط به الگوی تغذیه بود.
مطالعه­ لیم و همکاران^[۲۱] (۲۰۱۰)، نشان داد وجود همسر، احتمال پیروی از رفتارهای ارتقاء سلامت را افزایش می­دهد. در مطالعه­ وستون^[۲۲] (۲۰۰۸) نیز افرادی که تنها زندگی می­کردند موانع بیشتری در پیروی از رفتارهای ارتقاء سلامت داشتند. ویلسون و اوسوالد ^[۲۳](۲۰۰۵)، به این نتیجه رسیدند که میزان مرگ­ومیر افراد متاهل کمتر و سلامت جسمی و روانی آن­ها و هم­چنین طول عمرشان، بیشتر است. از طرف دیگر لاسک و همکاران^[۲۴] (۱۹۹۵؛ به نقل از بسر و دیگران^[۲۵]) گزارش دادند که تفاوت برجسته­ای بین وضعیت تاهل و رفتارهای ارتقاءدهنده سلامت و ابعاد آن وجود ندارد.
پژوهش بیوتل^[۲۶] (۲۰۰۲ ؛ به نقل از کرمان ساروی و همکاران، ۱۳۸۹) نشان داده است زنان خانه­دار در معرض خطر بیشتری نسبت به زنان شاغل در جهت تهدید کیفیت زندگی هستند. لاروسا^[۲۷] (۱۹۹۸)، در مطالعه­ خود نشان داد که زنان شاغل نسبت به زنان بیکار و یا خانه دار کمتر در معرض افزایش عوامل خطر بیماری های غیر واگیر دار قرار دارند.
در ارتباط با عوامل اجتماعی- اقتصادی در نظر گرفته در این پژوهش، می­توان به مطالعات زیر اشاره کرد. سونمزر و همکارانش (۲۰۱۲) به این نتیجه دست یافتند که زنان با تحصیلات دانشگاهی، نمره­ی بالاتری در سبک زندگی سالم دارند در مقایسه با زنانی که تحصیلاتشان ابتدایی یا پایین است. در مطالعه لیم و همکاران (۲۰۱۰) کسانی که از سطح تحصیلات پایین تری برخوردار بودند، کمتر از رفتارهای ارتقاءسلامت پیروی می­کردند. هم چنین لین و همکارانش (۲۰۰۹) با مطالعه­ سبک زندگی سالم زنان باردار، اظهار کردند که زنان با سطح تحصیلاتی بالاتر، وضعیت اقتصادی- اجتماعی بهتر و عدم تجربه­ بیماری مزمن، توانایی بیشتری برای داشتن سبک زندگی سالم دارند.
لین و همکاران (۲۰۰۳) دریافتند زنان اسپانیایی زبان مقیم آمریکا، با بعد خانوار بزرگ­تر و درآمد پایین­تر، الگوی غذایی ناسالم­تری داشتند. در ارتباط با نقش رسانه­های جمعی مطالعه­ هریسون و همکارانش^[۲۸] (۲۰۰۷) نشان داد که این گونه وسایل، عنصری کلیدی در انتخاب یک شیوه­ زندگی سالم هستند.
در ارتباط با متغیر حمایت اجتماعی، تیلور و همکارانش^[۲۹] (۲۰۰۴)، به این نتیجه اشاره کردند که حمایت اجتماعی نقش واسطه­ای در پیشگیری از فشار روانی و کاهش طول دوره­ بیماری دارد. مطالعه کاوندیش و همکاران^[۳۰] (۲۰۰۳) نشان داد که حمایت اجتماعی در فراهم کردن امکان مقابله با مشکلات مربوط به سلامتی مؤثر می­باشد. همچنین آدامز و همکاران (۲۰۰۲) دریافتند حمایت اجتماعی، پیش ­بینی­کننده­ قوی ارتقاءسلامت افراد می­باشد.
برخی از مطالعات نیز به تأثیر عوامل سلامتی بر سبک زندگی و ارتقاءسلامت پرداخته­اند. تحقیقات اخیر بندورا^[۳۱] (۲۰۰۳) نشان داده است که احساس خودکارآمدی پایین با افزایش فشار روانی، پاسخ­های ضعیف­تر به درد، انگیزش کمتر برای پیگیری برنامه ­های مربوط به تندرستی، همبسته است. برعکس احساس خودکارآمدی بالا با فشار روانی و پاسخ­های زیستی کمتر به فشار روانی، قدرت انطباق بیشتر و علاقه ­مندی زیادتر به برنامه ­های تندرستی همراه است. پاجاریس و اسچانک^[۳۲] (۲۰۰۲)، می­ کنند که خودکارآمدی­ضعیف در افراد، باعث افزایش­استرس می­ شود. درمقابل باورهای خودکارآمدی قوی باعث آرامش و نزدیکی به هدف می­ شود. بنابراین می ­تواند پیش ­بینی­کننده­ قوی برای پیشرفت و سلامت افراد باشد.

بین حمایت اجتماعی و سبک زندگی سلامت محور رابطه وجود دارد.
بین خودکارآمدی سلامت عمومی و سبک زندگی سلامت محور رابطه وجود دارد.
بین سلامت عمومی خود گزارش شده و سبک زندگی سلامت محور رابطه وجود دارد.
بین سابقه­ بیماری و سبک زندگی سلامت محور رابطه وجود دارد.
بین آگاهی از رفتار سلامتی و سبک زندگی سلامت محور رابطه وجود دارد.
فصل چهارم
روش شناسی
هدف هر علمی دستیابی به حقیقت و شناخت آن است. بنابراین روش، راهی است که بدین منظور، در همه علوم باید پیموده شود. انتخاب روش جهت پژوهش بستگی به شرایطی از جمله سئوالات و اهداف هر تحقیق، توانایی­های شخص محقق و امکانات او، نوع داده ­های در دسترس، شرایط مورد مطالعه و محدودیت های آن دارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۱- روش و تکنیک تحقیق
در علوم اجتماعی، با توجه به پیچیدگی پدیده ­های اجتماعی و گستردگی ابعاد آن­ها، روش­های تحقیق متعددی مطرح و به­کار گرفته شده است. در این تحقیق موضوع مورد مطالعه، بررسی سبک زندگی سلامت محور زنان واقع در سنین باروری است. روش به کار رفته در این تحقیق، کمی و تکنیک آن، پیمایش است.
۴-۲- ابزار جمع آوری اطلاعات
در این تحقیق از پرسشنامه به عنوان ابزار جمع­آوری اطلاعات استفاده شد. روند نهایی­شدن پرسشنامه بدین صورت انجام گرفت که ابتدا در یک مطالعه مقدماتی ۳۰ نفر از اعضای جامعه آماری، پیش آزمون شدند و مسایل تحقیق به ویژه در ارتباط با محتوای پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت که منجر به برخی بازنگری­ها در پرسشنامه، نظیر حذف برخی گویه ­ها و اصلاح نحوه­ طراحی برخی پرسش­ها گردید. در نهایت پرسشنامه ساخت­یافته در هفت بخش طراحی شد که هر کدام ابعاد خاصی از موضوع مورد مطالعه را بررسی کردند. بخش اول، شامل عوامل جمعیت شناختی با (۴سئوال)؛ بخش دوم، متغیرهای اجتماعی- اقتصادی (۷سئوال)؛ بخش سوم، سبک زندگی سلامت­محور (۳۱ گویه)؛ بخش چهارم، وضعیت سلامتی (۴ گویه)؛ بخش پنجم، خودکارآمدی سلامت عمومی (۴ گویه)؛ بخش ششم، حمایت اجتماعی و ابعاد آن (۱۴ گویه) و در نهایت بخش هفتم، آگاهی از رفتار سلامتی بود که با (۴ گویه) بررسی شد.
۴-۳- جامعه آماری و واحد تحلیل
جامعه آماری این تحقیق، زنان واقع در سنین باروری (۴۹-۱۵) ساله شهر شیراز می باشد. با بهره گرفتن از اطلاعات مرکز آمار، جمعیت زنان واقع در سن باروری شهر شیراز ۴۳۰۰۰۰ هزار نفر می باشد. همچنین در اکثر تحقیقات پرسشنامه­ای واحد تحلیل، فرد پاسخگو می­باشد. در این پژوهش نیز، هریک از زنان واقع در سنین باروری (۴۹-۱۵) ساله شهر شیراز به عنوان واحد تحلیل در نظر گرفته می­شوند.
۴-۴- حجم نمونه و شیوه نمونه گیری
نمونه باید معرف جامعه آماری باشد تا بتوان پارامتر جامعه را از طریق ارزش­های نمونه ­ای برآورد کرد (ساعی، ۱۳۸۱: ۲۷). تعداد افرادی که در این تحقیق مورد پرسش قرار می­گیرند، بر اساس فرمول کوکران (رفیع پور، ۱۳۸۳: ۳۸۳ ) :
و مقادیر انحراف معیار (۱٫۹۶ t=)، دقت احتمالی ۵ درصد و احتمال خطای نمونه گیری ۵ درصد یا به عبارتی سطح اطمینان ۹۵ درصد استفاده شده است. بر این اساس، حجم نمونه ۳۸۲ نفر به دست آمد، البته در این تحقیق، اطلاعات ۳۹۲ نفر (با اندکی افزایش) مورد بررسی قرار گرفت.
به دلیل وسعت منطقه مورد بررسی، انتخاب نمونه از جمعیت پراکنده­ای که درصدد مصاحبه حضوری با آنها هستیم و هم چنین عدم­ وجود چارچوب نمونه گیری، روش نمونه گیری در این پژوهش، خوشه­ای چندمرحله­ای بوده است (دواس،۱۳۸۶: ۷۴). در این تحقیق، از تقسیم ­بندی مناطق ۹ گانه شهرداری شیراز جهت انتخاب نمونه­ها استفاده شد. روش­کار به این صورت بود که ۹ منطقه­ شهرداری شیراز، با راهنمایی استاد راهنما به ۵۷ محدوده­ جغرافیایی تقسیم شد و از بین این محدوده­ها به کمک نرم افزار spss، ۱۲محدوده­ی جغرافیایی در بین مناطق مختلف شیراز به صورت تصادفی انتخاب گردید. محله ها یا بلوک­های هر محدوده، تصادفی مشخص شد. تعداد نمونه­ها نیز در هر محدوده، ۳۰ نفر تعیین گردید و در نهایت اطلاعات پاسخگویان هر محله با روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک به دست آمد.
۴-۵- پایایی ابزار سنجش
در این تحقیق، پرسشنامه­ استانداردشده سبک زندگی ارتقاءدهنده­ی سلامت^[۵۹] پندر که در تحقیقات متعددی، روایی آن سنجیده شده است، بعد از بومی سازی و به تائید رسیدن اساتید راهنما و مشاور برای تعداد ۳۰ نفر از اعضای جامعه­ آماری پیش آزمون شد. همچنین برای تعیین پایایی ابزارهای اندازه ­گیری، بهترین روش استفاده از ضریب آلفای کرونباخ می­باشد. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری به ویژه پرسشنامه مورد استفاده قرار می­گیرد. در این تحقیق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده برای هر مقیاس در جدول ۱-۴ آورده شده است. همان­طور که مشاهده می­ شود هر کدام از مقیاس­ها و شاخص­ های مورد بررسی از همسانی درونی قابل قبولی برخوردارند.
جدول ۱-۴ ضریب آلفای کرونباخ مقیاس های پرسشنامه

ضریب آلفای کرونباخ

تعداد گویه

مقیاس

۸۷/۰

۳۱

سبک زندگی سلامت محور

۷۶/۰

۶

سلامت عمومی خود گزارش شده

۷۲/۰

۴

خودکارآمدی سلامت

۹۱/۰

۱۴

حمایت اجتماعی

۶۷/۰

۴

باور به لزوم کنترل زن بر جسم خود بعنوان یک حق از باور به شان انسانی مستقل زن مانند مرد بر گرفته شده است. دیدگاه فریدان بر این اساس است که مادری تنها وقتی به یک عمل انسانی لذت آفرین و مسئولانه تبدیل می شود که زنان بتوانند با آگاهی و مسئولیت انسانی کامل تصمیم بگیرند مادر باشند. به نظر او این حق زن است و فقط اوست که بخواهد یا نخواهد بچه دار شود. به این ترتیب حق کنترل باروری به عنوان یک حق مدنی تلقی می شود که هیچ مرجعی نمی تواند جز خود زن در مورد آن تصمیم بگیرد بر همین اساس حق سقط جنین بعنوان یکی از حقوق مورد توجه فمینیست‏های لیبرال و به بیان خود فریدان حق جوهری غایی زنان مطرح می گردد.
متوقف کردن بارداری(سقط جنین ارادی) یکی از مطالبات چهارگانه نخستین کنفرانس آزادی زنان بریتانیا (۱۹۷۰) بر پایه این دیدگاه قرار داشت که زن حق تفویض ناپذیری بر تن خود دارد.
مساله سقط جنین به دلایل مختلف در نظریه و سیاست فمینیستی جایگاه محوری دارد. از نظر آنها جلوگیری از سقط جنین و نظارت بر آن بخشی از ایدئولوژی جنسی در نظام مرد سالاری سرمایه دارانه است که معنای خانواده و مادری به آن وابسته است. سقط جنین را نمی توان جدا از قدرت اقتصادی، قدرت دولتی و بی قدرتی زنان در نظر گرفت. نظریه های فمینیستی درباره سقط جنین متعدد و تا حدودی پیچیده اند. بحث اخلاقی-فمینیستی درباره سقط جنین شامل استدلالهایی است در دفاع از اختیار یافتن بر تن خود و فاعل مختار شمردن زنان، اما در عین حال بسیاری از فمینیست ها، مانند سایر زنان مشتاق بارداری اند و بارداری مساله مربوط به حقوق جنین و شخصی بودن آنرا در پی دارد(هام و گمبل، ۱۳۸۲،ص۲۲).
نظریه سقط جنین در فمینیسم سوسیالیتی بر پایه این دو اصل قرار دارد: «اختیار تن خود را داشتن و تصمیم گیرنده بودن»، چرا که تولید مثل بیشترین تاثیر را بر زنان می گذارد. این نظریه نیازهای مشخص فردی و اجتماعی را لحاظ می کند. فمینیست های فرهنگی استدلال می کنند که منع سقط جنین بخشی از نهادینه کردن مادری است. حق زنان برای انتخاب از حیث سیاسی و نیز فردی مهم وحاوی معنا و چیزی بیش از نبرد بر سر حقوق است. در واقع بحث فمینیست ها این است که حقوق رایج دقیقا به این دلیل که هر گونه منطق بر خواسته از نیاز را نادیده می گیرد حافظ قدرت مردسالاری است. تمامی فمینیست ها معتقدند که سقط جنین بخشی از یک مبارزه تاریخی به مراتب گسترده تر و متضمن معنی خانواده، مادری و احساس جنسی است.

استلابراون، فمینیست انگلیسی در دهه ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ درمورد سقط جنین وکنترل بر زادو ولد نوشت و در این راه مبارزه کرد. نقد او درباره حقوق تولید مثل زنان بر فمینیست سوسیالیستی معاصر تاثیر گذاشت. جولیت میچل در جایگاه طبقاتی زن(۱۹۷۱) می گوید: جلوگیری از آبستنی یک نوآوری است که اهمیت تاریخی و جهانی دارد.
نظریه پردازان فمینیست مدعی اند در علوم، جلوگیری از آبستنی به دلایل انسانی مطرح نبوده و بیشتر بر استفاده از روش های پیشگیری از سوی زنان متمرکز شده است. این امر به دلیل سلطه مردان بر علوم است که باعث می شود دانشمندان به مشکلاتی بپردازند که با پیشداوری مردانه انتخاب و تعریف شده اند. از نظر آنها« قوانین مربوط به جلوگیری از آبستنی و سقط جنین یکی از رشته های پیوند با نهاد مادری است یعنی اعمال فشار بر زنان با ابزار قانونی و فرا قانونی و در قرن بیستم جلوگیری از آبستنی بیش از آنکه بصورت ابزاری برای آزاد سازی زنان مطرح شود به منظور کنترل رشد جمعیت مورد تاکید قرار گرفت. با اینحال همواره مسئولیت پیشگیری بر عهده زنان بود»(مشیرزاده،۱۳۸۲،ص۷۵).
در میان نظریه های فوق از نظریه آزادی اراده و نظریه های فمینیستی مبتنی بر کنترل بربدن برای تبیین یافته های تحقیق که طی مصاحبه های عمیق بدست می آید استفاده می شود تا به شناخت جدیدی از پدیده سقط جنین های ارادی زنان نائل شویم .
۱-۳- روش شناسی
در این پایان نامه از روش کیفی برای توصیف تجربه سقط جنین های ارادی زنان استفاده شده است. با توجه به آنکه اطلاعات بسیار کمی از داده های کمی مانند داده هایDHS ( سیمای سلامت خانواده و جمعیت) در توصیف سقط جنین های ارادی بدست می آید به کمک یکی از روش های تحقیق کیفی یعنی پژوهش پدیدار شناسانه، محقق سعی می کند به توصیف سقط جنین های ارادی با بهره گرفتن از ابزار مصاحبه با کسانی که تجربه این مساله را دارند بپردازد. در مصاحبه عمیق سعی در مطالعه ای ژرفانگر و توصیفی از سقط جنین های ارادی زنان می شود.
درروش تحقیق کیفی مانند سایر روش های تحقیق، بر ماهیت فعال انسان تاکید می شود. وقتی محقق انسان را کنشگری فعال و هوشیار بداند که قادر است بر ساخت های اجتماعی بیرونی و نیز حالات ذهنی و درونی خود مسلط شود و اعتقاد داشته باشد دنیای اجتماعی و همچنین ساختارهای اجتماعی از طریق کنش انسانی شکل می گیرد، در نتیجه به فرایندهای ذهنی-اجتماعی بعنوان یک مفهوم محوری می نگرد. چنین دیدگاهی برای نگرش افرادی که مورد تحقیق قرار می گیرند ارزش خاصی قائل می شود. به همین دلیل محقق می کوشد تا با ایجاد رابطه ای متقابل و با حوصله تمام، لایه های سطحی و تصنعی را از روی رفتارهای گفتاری و غیر گفتاری آنها کنار بزند و دریابد که واقعا چگونه می اندیشند و به این ترتیب ابزار جمع آوری اطلاعات نیز در همین راستا معین میگردد (ذکایی،۱۳۸۱،ص ۴۳).
۲-۳- فنون جمع آوری داده
داده های کیفی از نظر مییریام (۲۰۰۱)، چیزی بیش از بسته های منظم و قطعات اطلاعات دریافت شده از محیط نیست. داده های کیفی شامل جملات مستقیم از مردم درباره تجربه ها، دیدگاه ها، احساسات و مشاهده و اسناد جمع آوری می شود. مهمترین فنونی که نویسندگان مختلف به آنها اشاره کرده اند، عبارتند از : مصاحبه های عمیق ساختار یافته، نیمه ساختار یافته و غیر ساختار یافته و مشاهده .در زیر فنونی که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است تشریح می شود:
۱-۲-۳-مصاحبه عمیق(جامع)
در میان فنون جمع آوری داده ها در تحقیقات کیفی مصاحبه عمومی ترین شکل جمع آوری داده‏ها در تحقیقات کیفی است که اغلب منبع اصلی مورد نیاز در داده های کیفی برای فهم پدیده های مورد مطالعه است. در تحقیق حاضر برای جمع آوری اطلاعات از ابزار مصاحبه عمیق استفاده شده است.
در مصاحبه جامع پژوهشگر برای کشف مقصود مورد پژوهش در پی چند موضوع اصلی بر می آید، ضمن آنکه به چارچوب و ساختار عقاید پاسخ دهنده احترام می گذارد. در واقع این پایه و اساس روش تحقیق کیفی را تعیین می کند، یعنی دیدگاهی که افراد یا جامعه مورد تحقیق درباره پدیده مورد نظر دارند باید نشان دهنده دیدگاه آنان باشد نه دیدگاه پژوهشگر. مهمترین جنبه مصاحبه مبتنی بر نگرش پذیرش است یعنی اطلاعاتی که فرد یا جامعه مورد تحقیق به پژوهشگر می دهد ارزشمند ومفید تلقی می شود(مارشال،راس من،۱۹۹۸،ص۱۱۲).
در مصاحبه عمیق دیدگاه های شخصی عنصری معتبر و شاید حتی عنصر اساسی هر نوع تلاش منظم برای شناخت جهان است. هدف این تحقیق به میدان آوردن زنان است. پی بردن به اینکه چه چیزی نادیده گرفته شده است و آشکار کردن اختلاف زندگی واقعی زنان و مکانیسم هایی که بسیاری از این زندگی ها را نامرئی ساخته است. یکی از روش های کلیدی این کار شامل کار روی اظهارات زنان بوسیله روشی چون مصاحبه عمیق است. هدف تعهد به درک زنان و مسائل مورد توجه آنهاست(دی والت،۱۹۹۵،ص۳۶).
۲-۲-۳- استراتژیهایی برای مصاحبه و تحلیل گفت و شنود از دید زنان
در دیدگاه اسمیت^[۱۳] درک از معنای گفت و شنود بعنوان زن مبتنی بر مفهوم دیدگاه زنان است، این رویکرد متضمن آن نیست که همه زنان دیدگاه یا موضع واحد مشترکی دارند بلکه تاکید بر اهمیت دنبال کردن استلزامات موقعیت های متفاوت زنان و دیگران در فعالیت هایی است که بطور اجتماعی نظم یافته اند(دی والت،۱۹۹۵ص ۷۲).
از دید اسمیت به جای تکیه بر مفهوم از پیش تعیین شده ما به توصیفی که زنان از یک پدیده ارائه می دهند، تکیه می کنیم. داروتی اسمیت معتقد است وقتی مصاحبه بدین صورت باشد، در می یابیم که در گفتگو پای سازمان اجتماعی در میان است و می توانیم گفت و گو را برای سرنخ های روابط اجتماعی بکاویم(همان،ص۸۰). اسپندر درباره ویژگیهای گفت وگوی زنان بر اهمیت گوش کردن تاکید دارد و زنان برای درک همدیگر با هم بهتر کنار می آیند و این نقطه نظرات برای مصاحبه زن با زن مناسبت دارد، وقتی که زن با زن مصاحبه می کند هم پژوهشگر و هم مصاحبه شونده بر اساس درکشان از مصاحبه عمل می کند و هر دو از قواعد قرین با نقش های مربوط به خود تبعیت می کند و برای استفاده از مصاحبه بعنوان شیوه پژوهش آمادگی بهتری دارند و در پروژه معناسازی با همدیگر همکاری می کنند. زبان با وجود آنکه مانعی بر سر راه بیان زنان است منبعی است که باید بکار گرفت. برای اکثر زنان کاملا سخت تر از مردان است که در معرض گفت و گو قرار گیرند و این امر هم در مورد زنانی که موضوع پژوهش ما هستند صدق می کند و هم در مورد خود ما پژوهشگران در جائی که درباره کارمان می نویسیم و صحبت می کنیم(همان،ص۷۵).
از آنجا که روش مورد استفاده دراین تحقیق، روش پدیدارشناسانه است و گستره جمع آوری اطلاعات در آن استفاده از مصاحبه می باشد، بنابراین لازم است که به توضیح روش پدیدار شناسی بپردازیم.
۳-۳-مطالعه پدیدارشناسانه
یکی از طبقات پارادایم تفسیری، پدیدار شناسی است که توجه اصلی آن شناخت تجربه ذهنی افراد است. تاکید این پارادایم بر این است که جهان اجتماعی چیزی بیش از ساخته ذهنی یکایک انسانها نیست که از طریق ایجاد و بکارگیری زبان مشترک و تعاملات زندگی روزمره ممکن است یک جهان اجتماعی را با معنای مشترک میان ذهنی ایجاد کنند و تداوم بخشد (بوریل و مورگان، ۱۳۸۳، ص ۳۵۱).
پژوهش پدیدارشناسانه تجربه درونی و کیفی است که مکمل روش سنتی و کمّی نگر است. پدیدار شناسی ریشه در نهضت فلسفی دارد که ادموند هوسرل آن را آغاز کرد. او بر این باور بود که نقطه شروع دانش تجربه درونی فرد از پدیده هاست که عبارت از: احساسها، ادراکها و تصورهایی که به هنگام متمرکز کردن توجه بر یک شی در آگاهی^[۱۴] آشکار می شود (گال و بورگ و گال، ۱۳۸۳،صص ۱۰۴۸-۱۰۴۷).
پژوهش پدیدارشناختی معنای تجربیات زیسته^[۱۵] چندین نفر از یک مفهوم یا پدیدار را شرح می دهد. پدیدارشناس ساختارهای آگاهی در تجربیات آدمی را شرح می دهد ( کرسول،۱۹۹۸،ص۲۹).
خلاصه ای از مهمترین مسائل اجرائی که در پدیدار شناسی با آنها مواجهیم، عبارتند از:
– اپوخه: مفهومی محوری که طی آن محقق برای فهم پدیده مورد بررسی خود بر اساس گفته های منابع اطلاعاتی اش،آراء از پیش پذیرفته خود را در پرانتز می گذارد.
– محقق سوالات تحقیقی خود را تدوین می کند که معنای آن تجربه برای افراد مورد بررسی را می کاود و از آنها می خواهد که تجربه های زیسته روزمره شان را شرح دهند.
– سپس محقق اقدام به جمع آوری داده ها از افرادی که پدیده مورد بررسی را تجربه کرده اند، می کند. این اطلاعات نوعا از طریق مصاحبه با افراد بدست می آید. به هنگام مطالعه گزارش تحقیق باید این احساس به خواننده دست بدهد که حالا بهتر می فهمم که داشتن چنین تجربه ای یعنی چه؟(همان،ص۳۲-۳۳).
از نظر موستاکاس(۱۹۹۴)، تعیین حقیقت پدیده ها با ادراک و فهم پدیده ها آغاز می شود. ابتدا محقق باید به معنایی که تجربه مورد نظر برای خود او دارد بیاندیشد، سپس باید به سراغ دیگران برود،کسانی که مورد مصاحبه قرار گرفته اند و اعتبار میان ذهنی را تعیین کند، آزمون این فهم با فهم دیگران از طریق یک تعامل اجتماعی رفت و برگشتی ممکن است(همان،ص۱۱۹).
بر اساس مطالعات داکوسنه^[۱۶] تعیین اینکه یک تجربه چه معنایی برای فردی که آن را تجربه کرده و قادر به توصیف کامل آن است، از توصیفات منفرد، معانی عام یا کلی یا به عبارت دیگر جوهر ساختار آن تجربه،ساخته می شود(کرسول،۱۹۹۸ ص ۳۱).
تمامی مطالعات کیفی متاثر از پیش فرض فلسفی اند. علاوه بر این پیش فرض ها ممکن است که محقق از دیدگاههایی ایدئولوژیکی برای نشان دادن ضرورت توجه به نیازهای مردم و عمل اجتماعی استفاده کند . مثلا برای زنان که با مسائل جنسیتی روبرو هستند رویکرد فمینیستی اتخاذ کند. این دغدغه ها ممکن است بازتابی باشد از احساس نیازی صادقانه به ترویج عمل اجتماعی،به گوش رساندن صدای انسانهای ستم دیده و به حاشیه رانده شده، کندوکاو در مسائل جنسیتی که به سلطه ستم بر زنان منجر شده است یا ایجاد تغییر کلی در جامعه، استفاده از این دیدگاه ها می تواند برای مطالعه گروه های خاص چون اقلیت های به حاشیه رانده شده،گروه های تحت ستم و یا مردم کوچه و خیابان که صدایشان به جایی نمی رسد، ایده ال باشد(کرسول،۱۹۹۸،ص۵۳).
به عقیده استوارت(۱۹۹۴) ضروری است که محققان بدنبال چیزهایی باشند که در نوشته ها نادیده گرفته شده و به مطالعه زندگی و مسائل زنان بپردازند. مسائلی چون،هویت فردی، نقش های جنسی، فعالیت به نفع سقط جنین و شیوه مبارزه زنان با کاهش ارزش اجتماعی شان و بی قدرتی در خانواده است و اهمیت مطالعه رابطه قدرت و موقعیت اجتماعی فرد و چگونگی تاثیرگذاری آنها بر زنان را مورد تاکید قرار می دهد(همان،صص ۵۹-۵۸).
موضوع غالب در نوشته های فمینیستی سلطه است البته نه واسطه ای، بلکه سلطه جنسیتی در جامعه پدر سالار. محققان فمینیست جنسیت را بنیادی ترین اصل سازمان بخش و تعیین کننده شرایط زندگی شان می دانند. فمینیست ها سولاتی را مطرح می کنند که به محوریت جنسیت در شکل گرفتن آگاهی‏ها^[۱۷]مربوط می شود. هدف تحقیق ایدئولوژیک اصلاح رویت ناپذیری تجربه زنانه به نحوی است که به نابرابری زنان خاتمه دهد. پدیدارشناسی پیش از هر تفسیر و نظریه مبنی بر این فرض است که تجربیات بشری برای صاحبانش معنایی دارند و فهم عینیت^[۱۸] به واسطه تجربه ذهنی میسر می شود. ضمن آنکه خصایص ویژگیهای یک تجربه ساختاری و ذاتی آنند و ساخته و پرداخته یک ناظر بیرونی نیست. در این تحقیق محقق در جستجوی آنست که اعتقاد آدمی را به وجود جهان واقعی از دیدگاه خودش یعنی از دیدگاه تامل پدیده شناسی برای درک معنای آن بررسی و تحلیل کند. برای آگاهی از یک تجربه مثلا تجربه سقط جنین زنان، ادراک آن در درون یک میدان ادراکی، رابطه آگاهی با مدرکانش برای کلیه صور آگاهی، یعنی یادآوریها و تخیل ها و خاطرات و …نیز صادق است. در مورد موضوعات فقط یک نحوه برگشتن به سوی آنها وجود دارد که همان ادراک آنهاست یعنی بازگشت به آنها که فی نفسه همان مشاهده و ادراک آنهاست. در این میان محقق داوری در مورد اینکه چه چیزی واقعی است( نگرش طبیعی)، تا زمانی که بر شالودهای مطمئن تری استوار نشده به حالت تعلیق در می آورد. درک رفتارهای دیگران توسط بدن و رفتارهای ارگانیسم او که در جهان خارجی صورت می‏گیرد با روش پدیدارشناسی ممکن است. در دیدگاه فمینیستی کنترل بر بدن، زنان به عنوان مالک خصوصی بدن خود نگریسته می شوند که تصمیمات باروری و غیره، بر بدن خود را بعهده دارند و در دیدگاه پدیدار شناسی به تقویم بدن اشاره می شود: اینکه در میان اجسام طبیعت آنچه اختصاصا متعلق به فرد است و با دسته ای از ادراکات برخورد می کند که آشکارا تحت کنترل بی واسطه من قرار می گیرد نه فقط جسم که انداموار یا بدن است و معنی پدیده شناسی آن اینست که یگانه جسمی است که بی واسطه بر آن و اندام هایش تسلط دارد و بدن از همه چیز به فرد برای احساس و ادراک نزدیک تر است. در نتیجه درک رفتارهای دیگران توسط بدن و رفتارهای ارگانیسم او که در جهان خارجی صورت می گیرد ممکن می شود و واقعیت یک عین به شکل تفکیک ناپذیری به آگاهی فرد نسبت به آن مربوط می شود. در تحقیق حاضر با شناخت واقعیات تجربه زنان از سقط جنین دیدگاه زنان در تصمیم گیری هایشان راجع به بدنشان در رابطه با سقط جنین مشخص می شود و ابعاد پنهان و به حاشیه رانده شده سقط جنین زنان آشکار می شود.
۴-۳- جامعه آماری و نمونه مورد بررسی
در این تحقیق جامعه آماری مورد نظر را بصورت هدفمند از میان زنان شوهرداری که تجربه سقط جنین ارادی داشته اند و در تهران ساکن بوده اند، انتخاب کردیم و براساس میزان سن، تحصیلات و نوع طبقه درآمدی ، نمونه ما از تیپ های متفاوت برخوردارمی باشد. متغیرها به تفکیک گروه های درآمدی ارائه شده اند تا تفاوت زنان در طبقات درآمدی مختلف مشخص شود چرا که سقط جنین های ناایمن معضلی طبقاتی محسوب می شود. نمونه تحقیق نیز ۲۶ نفر از زنانی می باشند که ۲۰ نفر از آنان بطور تصادفی و ۶ نفر نیز با روش گلوله برفی^[۱۹] انتخاب شده اند. نمونه تصادفی شامل زنانی است که به یک مطب مامایی و مرکز بهداشت امیرالمومنین شهرستان رباط کریم از توابع استان تهران وبیمارستانهای شریعتی و امام خمینی و هدایت تهران در زمان مصاحبه( طی ماه های مهر، آبان و آذر ۱۳۸۵)، مورد مصاحبه قرار گرفته و طی تحقیق و پرسش از آنها مشخص شده که سابقه سقط ارادی داشته اند. نمونه هایی که با روش گلوله برفی انتخاب شده اند شامل تعدادی از زنان ساکن تهران می باشد که سابقه سقط ارادی داشته اند و محقق طی تحقیق و پرس و جو ، موفق به مصاحبه با آنان شده است.
۵-۳- متغیر های مورد بررسی
در تحقیق حاضر به دنبال پاسخگویی به سوالات زیر می باشیم:
۱- سوالات زمینه ای
– سن
– محل تولد
– محل سکونت
– سطح تحصیلات
– مذهب: مذهبی بودن( رعایت حجاب اسلامی، خواندن نماز روزانه، گرفتن روزه ماه رمضان)، مذهبی نبودن.
– تعداد فرزند و جنسیت شان
– وضعیت اشتغال
– در صورت شاغل بودن نوع شغل
– درآود ماهیانه زن
– درآمد ماهیانه شوهر
– نوع واحد مسکونی