۴۲/۳۰

۴۳/۳۷

۶۴/۳۹

۰۰۸/۱

۱۵/۰

۰۰۰۱/۰

۴۶/۰

رشد اسکلتی دور سینه (سانتیمتر)

۸/۱۰۷

۶/۱۰۷

۴/۱۰۵

۲/۱۰۷

۱۶۸/۱

۶۳/۰

۴/۰

۵۵/۰

* CO:تیمار ماده خشک شیر ۵/۱۲درصد، PCO :تیمار ماده خشک شیر ۵/۱۲ درصد با گیاهان دارویی، HD :تیمار ماده خشک شیر ۲۰ درصد، PHD :تیمار ماده خشک شیر ۲۰ درصد با گیاهان دارویی ‡PL: اثر مخلوط گیاهان داروئی، DM: اثر افزایش ماده خشک شیر و DM×PL: اثر متقابل ماده خشک شیر و مخلوط گیاهان داروئی، SEM: مربوط به تیمارهای آزمایشی(اثر متقابل DM×PL) میباشد.

داده های مربوط به جیره آغازین مصرفی ، ماده خشک مصرفی روزانه و کل دوره ، افزایش وزن روزانه و کل دوره آزمایش و بازده خوراک، امتیاز مدفوع، رشد اسکلتی پیش از شیرگیری در (جدول ۴-۱) و پس از شیرگیری در (جدول ۴-۲) آورده شده است.
۴-۱- مصرف جیره آغازین
پیش از شیرگیری افزودن گیاهان دارویی و اثر متقابل سطح ماده خشک شیر در افزودن گیاهان دارویی اثر معنیداری بر مقدار مصرف جیره آغازین گوساله ها نداشت(۰۵/۰<P)، اما سطح ماده خشک شیر بر میانگین مقدار مصرف جیره آغازین تا ۴۰ روزگی معنیدار بود، در گوسالههای تغذیه شده با شیر ۵/۱۲ درصد ماده خشک و در گوساله های تغذیه شده با شیر ۲۰ درصد ماده خشک به ترتیب ۱۹/۰ و۰۵۲/۰ کیلوگرم در روز بود (۰۰۰۱/۰=P). در دوره پس از شیرگیری، مصرف جیره آغازین تیمارها تحت تاثیر آزمایش قرارنگرفت (۰۵/۰<P). در راستا با نتایج این پژوهش، میلر و همکاران(۲۰۱۳) گزارش کردند که گوساله هایی که در حد اشتها شیر جایگزین مصرف کردند در پیش از شیرگیری به طور معنیداری جیره آغازین مصرفی کمتری نسبت به گروهی که روزانه فقط ۵ لیتر شیر جایگزین مصرف کردند داشتند(۰۹۸/۰ و ۴۵۲/۰ کیلوگرم در روز بود ۰۰۱/۰= p)[97] و در پس از شیرگیری تفاوت معنیداری بین جیره آغازین مصرفی بین تیمارها مشاهده نشد(۰۵/۰<P). پژوهشگران دیگر نیز گزارش کردند، افزایش مصرف مواد مغذی از شیر مصرفی به طور کلی باعث تاخیر در مصرف جیره آغازین و کاهش جیره آغازین مصرفی و مصرف علوفه در گوساله میشود[۷۷, ۶۸, ۳۷, ۱۰۵]. هیل و همکاران (۲۰۰۹) گزارش کردند تغذیه شیر جایگزین با ۲۷ درصد پروتئین که با سطح متفاوت چربی (۱۴، ۱۷، ۲۰، ۲۳ درصد) خورانده شده بود گوسالههایی که شیر جایگزین با ۲۳ درصد چربی مصرف کرده بودند جیره آغازین کمتری نسبت به سطوح دیگر مصرف کرده بودند اما اختلاف معنیداری مشاهده نشد(۰۵/۰<p)[68]. ابیدات و همکاران (۲۰۱۳) گزارش کردند در دوره پیش از شیرگیری گوسالههایی که شیر جایگزین با درصد ماده خشک بالاتر (۷۴۷ گرم در روز، ۲۸ درصد پروتئین) مصرف کردند به طور معنیداری جیره آغازین مصرفی آن ها کمتر از گروهی بود که شیر جایگزین با ماده خشک پایین (۴۱۸ گرم در روز، ۲۰ درصد پروتئین) مصرف کرده بودند (۱۸/۰ و ۴۸/۰ کیلوگرم در روز،۰۵/۰>P) اما در دوره پس از شیرگیری مقدار جیره آغازین مصرفی بین تیمارها تحت تاثیر آزمایش قرار نگرفتند که میانگین مصرف جیره آغازین حدود ۳/۲ کیلوگرم روزانه بود (۰۵/۰<P)، اما در کل دوره جیره آغازین مصرفی بین تیمارها معنیدار بود (۰۸/۱ و۲۳/۱کیلوگرم در روز، ۰۵/۰>P)[105]. استامی و همکاران (۲۰۱۲) گزارش کردند خوراندن شیر جایگزین (۲۸ درصد پروتئین و ۱۵ درصد چربی) در برابر خوراندن شیر جایگزین (۲۰ درصد پروتئین و ۲۰ درصد چربی) تاثیر معنیداری بر جیره آغازین مصرفی گوسالهها داشت، گوسالههایی که شیر با پروتئین بالا مصرف کرده بودند جیره آغازین کمتری مصرف کردند (۷۳ و۲۰۲ گرم در روز،۰۰۰۱/۰=p)[145]. در پژوهشی استامی و همکاران(۲۰۱۲) گوسالهها را با شیر با پروتئین بالا تغذیه کردند در صورتی که پروتئین جیره جیره آغازین گوسالهها با ۲ سطح پروتئین بود(۵/۱۹و۵/۲۵ در صد ماده خشک) اما در جیره آغازین مصرفی گوسالهها اختلاف معنیداری را مشاهده نکردند (۰۵/۰<p). در پژوهشی تره و همکاران(۲۰۰۷) به گروهی از گوسالهها ۷ لیتر شیر با ۱۸ درصد ماده خشک شیر و گروه دیگر ۴ لیتر شیر با ۵/۱۲ درصد ماده خشک روزانه خوراندند، پیش از شیرگیری گوسالههایی که با شیر با ماده خشک بالاتر تغذیه شده بودند به طور معنیداری جیره آغازین کمتری مصرف کرده بودند (۳۶/۰ و۶۸/۰کیلوگرم در روز،۰۰۱/۰>p)[154]، اما بر خلاف نتایج این پژوهش، پس از شیرگیری گروهی که با شیر ماده خشک بالاتر تغذیه شده بودند در مقایسه با گروه شاهد (۴ لیتر شیر با ۵/۱۲ درصد ماده خشک) به طور معنیداری جیره آغازین کمتری مصرف کردند (۹/۱ در برابر۵۲/۲، ۰۰۱/۰>p). در پژوهشی خان و همکاران(۲۰۰۷) گوسالهها را به دو روش شیر دادند، روش گام به پایین (۲۰ درصد وزن بدن تا ۴۰ روزگی و ۱۰ درصد وزن بدن تا ۴۵ روزگی) و روش معمولی (۱۰ درصد وزن بدن تا ۴۵ روزگی) و از ۴۵ تا ۴۹ روزگی شیرگیری شدند، در این آزمایش گوسالههایی که به روش گام به پایین شیر خورده بودند در مر حله اول به طور معنی داری جیره آغازین کمتری مصرف کردند (۱۴۸ در برابر ۵۶/۱۷۱ گرم در روز،۰۰۲/۰=p) اما بر خلاف نتایج این پژوهش در دوره از شیرگیری و پس از شیرگیری به طور معنیداری جیره آغازین بیش تری نسبت به گروه دیگر مصرف کرده بودند. جاسپر(۲۰۰۲) مشاهده کرد، گوسالههایی که شیر مصرفی آن ها برابر با ۱۰ درصد وزن بدن آن ها است مقدار جیره آغازین مصرفیشان تقریبا ۲ برابر گوسالههایی است که مقادیر شیر بیش تری را در هفته های پیش از شیرگیری مصرف میکنند، کاهش مصرف ماده خشک توسط این گوسالهها تعجبآور نیست این گوسالهها به علت سیری که به واسطه مواد شیمیایی (سطح بالای گلوکز خون و انسولین) و عوامل مکانیکی(تشکیل دلمه) حاصل میشود کمتر گرسنه میشوند (خوراک کمتر مصرف میکنند)[۷۶]. پژوهشهای زیادی بر روی توسعه مصرف خوراک و زود از شیرگیری و حرکت از غذای مایع به خوراک جامد انجام شده است. بیش تر این پژوهشها بر روی بهبود مصرف جیره آغازین گوساله با کاهش مقدار شیر مصرفی توسط گوساله بوده است. از معایب این راهکار این است که نرخ رشد در این گوسالهها در مقایسه با گوسالههایی که توسط شیر مادرشان پرورش مییابند پایینتر است و در نتیجه با کاهش ماده مغذی نرخ مرگ و میر در گوسالهها بالا میرود. در دهه گذشته مطالعات زیادی جهت افزایش مصرف شیر انجام شده است. این مطالعات نشان داد که افزایش مصرف شیر سبب افزایش وزن بیش تر و رفتارهای طبیعیتر در گوساله ها میشود. معایب افزایش مقدار شیر مصرفی گوساله، کاهش مصرف ماده خشک است که توسعه شکمبه را به تاخیر میاندازد. ساویچ و مککی(۱۹۴۲)، پژوهشاتی را بر روی تغذیه و مدیریت گوساله انجام دادند، بر اساس روش آن ها گوساله ها با مقدار کمی از شیر (در حدود ۱۰ درصد وزن بدن در هنگام تولد) تغذیه میشدند، این پژوهشگران ابراز داشتند که با کاهش مصرف شیر گوساله تشویق به مصرف جیره آغازین و علوفه میشود و در نتیجه در هفته ۷ یا ۸ شیرگیری میشود[۱۳۳]. در دهه ۱۹۵۰ تاکیدات بسیاری بر روی برنامههایی شد که سبب زود از شیرگیری میشد و به دنبال آن گوساله به مصرف جیره آغازین تشویق میشد. خان(۲۰۰۷) دریافت که مصرف مقادیر شیر بالا در ابتدای زندگی و سپس کاهش آن پیش از شیرگیری (روش کاهشی) تاثیر مهمی را بر مصرف خوراک جامد میگذارد و همچنین گزارش شد که شکمبه این گوسالهها توسعه یافتهتر و سنگینتر هستند (در مقابل گوسالههایی که مقادیر کمی شیر را مصرف کردند)[۸۷]. ابیدات و همکاران (۲۰۱۳) گزارش کردند افزایش سطح مقدار شیر عملکرد دوره پیش از شیرگیری را بهبود خواهد داد و هیچ تاثیر بلند مدتی در خوراک مصرفی پس از شیرگیری ندارد. در راستا با نتایج این پژوهش، یسیلبگ و همکاران(۲۰۱۱) جهت بررسی تاثیر گیاه رزماری، عصاره رزماری و ویتامین E بر روی عملکرد مرغهای گوشتی آزمایشی را طراحی کردند، مصرف خوراک تحت تاثیر هیچ یک از تیمارها قرار نگرفت(۰۵/۰<P) [171]. سلطان و همکاران(۲۰۰۹) ترکیبی از روغن گیاهان دارویی اکالیپتوس ، نعناع وکریستال جوهر نعناع خشک را به مدت ۸ هفته در شیر به مصرف گوسالهها رساندند، گوسالههای تحت تیمار نسبت به گروه شاهد جیره آغازین کمتری مصرف کردند اما تفاوت معنیداری مشاهده نشد(۰۵/۰<p)[144]. یسیل باگ(۲۰۱۱) گزارش کرد که استفاده از رزماری تاثیر معنیداری بر روی وزن بدن جوجههای گوشتی از ۰ تا ۴۲ روزگی داشته است، اما این تیمارها تاثیر معنیداری بر مصرف خوراک نداشتند (۰۵/۰<p).
۴-۲- ماده خشک مصرفی
پیش از شیرگیری افزودن گیاهان دارویی و اثر متقابل سطح ماده خشک شیر در افزودن گیاهان دارویی اثر معنیداری بر مصرف ماده خشک کل دوره نداشت (۰۵/۰<p)، اما سطح ماده خشک شیر، ماده خشک مصرفی کل دوره را تحت تاثیر قرار داد و در سطح ۲۰ درصد ماده خشک شیر به طور معنی داری نسبت به سطح ۵/۱۲ درصد بالاتر بود (به ترتیب۷/۲۹ و ۴۳/۳۷ کیلو گرم، ۰۰۰۱/۰= p). همچنین ماده خشک مصرفی روزانه در گروه تغذیه شده با شیر حاوی ۲۰ درصد ماده خشک نسبت به گروهی که شیر حاوی ۵/۱۲ درصد ماده خشک را دریافت کردند به طور معنیداری بالاتر بود (به ترتیب ۹۹/۰ و ۲۵/۱ کیلوگرم (۰۰۰۱/۰= p)، همسو با نتایج این پژوهش، پتی جان و همکاران (۱۹۶۳) گزارش کردند که گوساله‌های تغذیه شده با شیر جایگزین با ماده خشک بالاتر (۱۵ درصد) در مقایسه با شیر جایگزین با ماده خشک پایینتر (۵ تا۱۰ درصد) ماده خشک مصرفی بالاتری داشتند (۰۵/۰<p). میلر و همکاران (۲۰۱۳) گزارش کردند گوسالههایی که در حد اشتها شیر جایگزین مصرف کردند به طور معنیداری ماده خشک مصرفی آن ها از گروهی که روزانه فقط ۵ لیتر شیر جایگزین مصرف کرده بودند بیش تر بود.(۸۷/۱ و۱۲/۱ کیلوگرم، ۰۰۱/۰=p). بر خلاف نتایج این پژوهش، ابیدات و همکاران (۲۰۱۳) گزارش کردند در دوره پیش از شیرگیری گوسالههایی که با شیر جایگزین با ماده خشک بالاتر(۷۴۷ گرم در روز ماده خشک ۲۸ درصد پروتئین) مصرف کردند ماده خشک مصرفی آن ها بیش تر از گروهی بود که شیر جایگزین با درصد پایین ماده خشک (۴۱۸ گرم در روز ماده خشک ۲۰ درصد پروتئین) مصرف کرده بودند اما تفاوت معنیداری را نشان ندادند. (۰۵/۰>P). در راستا با نتایج این پژوهش، استامی و همکاران (۲۰۱۲) گزارش کردند خوراندن شیر جایگزین (۲۸ درصد پروتئین و ۱۵ درصد چربی) در برابر خوراندن شیر جایگزین (۲۰ درصد پروتئین و ۲۰ درصد چربی) تاثیر معنیداری بر ماده خشک مصرفی گوسالهها داشت، گوسالههایی که شیر با پروتئین بالا مصرف کرده بودند ماده خشک مصرفی آن ها بالاتر بود (۹۷۷ و۷۲۴ گرم در روز،۰۰۰۱/۰=p). در پژوهشی استامی و همکاران(۲۰۱۲) گوسالهها را با شیر با پروتئین بالا تغذیه کردند در صورتی که پروتئین جیره آغازین گوسالهها با ۲ سطح پروتئین بود (۵/۱۹و۵/۲۵ در صد ماده خشک) اما در ماده خشک مصرفی گوسالهها اختلاف معنیداری را مشاهده نکردند (۰۵/۰<p). تره و همکاران(۲۰۰۷) گزارش کردند که گوسالههای تغذیه شده با ۷ لیتر شیر با ۱۸ درصد ماده خشک شیر جایگزین در مقایسه با گوسالههای تغذیه شده با ۴ لیتر شیر با ۵/۱۲ درصد ماده خشک در پیش از شیرگیری به طور معنیداری ماده خشک مصرفی بالاتری داشتند (۲۶/۱و۱۲/۱کیلوگرم در روز،۰۰۱/۰>p). در پژوهشی خان و همکاران(۲۰۰۷) گوسالهها را به دو روش شیر دادند، روش گام به پایین (۲۰ درصد وزن بدن تا ۴۰ روزگی و ۱۰ درصد وزن بدن تا ۴۵ روزگی) و روش معمولی (۱۰ درصد وزن بدن تا ۴۵ روزگی) و از ۴۵ تا ۴۹ روزگی شیرگیری شدند، در این آزمایش گوسالههایی که به روش گام به پایین شیر خورده بودند به طور معنیداری در تمام مراحل پرورش ماده خشک مصرفی بالاتری داشتند در راستا با نتایج این پژوهش، چاوز و همکاران (۲۰۰۸) افزودن ۲۰۰ میلیگرم کارواکرول و سینامالدئید به هرکیلوگرم ماده خشک جیره برههای پرواری تاثیری بر ماده خشک مصرفی غذایی نداشت. پامپیدیش و همکاران (۲۰۰۵) استفاده از دو سطح ۴ و ۸ کیلوگرم در تن برگ پونه کوهی (حاوی ترکیبات فعال کارواکرول و تیمول) در مقابل گروه شاهد در برههای پرواری تاثیری بر مصرف ماده خشک نداشت. قیااو و همکاران (۲۰۱۳) تاثیر گیاهان بومی چینی بر عملکرد تلیسههای هلشتاین را بررسی کردند، آن ها دریافتند که این گیاهان تاثیری بر ماده خشک مصرفی ندارند(۰۵<p) [113]. قلمکاری و همکاران (۲۰۱۱) گزارش کردند که خوراندن ۵ گرم مرزه به جوجههای گوشتی تاثیر بر خوراک مصرفیشان نداشت[۵۵]. بر خلاف نتایج این پژوهش، گاش و همکاران(۲۰۰۹) دریافتند گوسالههایی که از عصاره سیر به مقدار ۲۵۰ میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن در شیر مصرفی دریافت کرده بودند، میانگین ماده خشک مصرفی کل آن ها نسبت به گروه شاهد به طور معنیداری بیش تر بود(۹/۱۸۹ و۴/۱۷۰کیلوگرم، ۰۱/۰>p) [149].
۴-۳- افزایش وزن روزانه
در پیش از شیرگیری متوسط افزایش وزن روزانه نیز به طور معنیداری در گروه تغذیه شده با شیر حاوی ماده خشک بالاتر بیش تر بود (۹۶/۰ در برابر ۷۱/۰ کیلو گرم در روز ۰۰۰۱/۰= p). همچنین در پس از شیرگیری متوسط افزایش وزن روزانه اختلاف معنیداری بین تیمارها مشاهده نشد (۰۵/۰<P). در راستا با نتایج پژوهش حاضر میلر و همکاران (۲۰۱۳) گزارش کردند افزایش وزن روزانه گوسالههایی که در حد اشتها شیر جایگزین مصرف کردند در پیش از شیرگیری به طور معنیداری نسبت به گروهی که روزانه فقط ۵ لیتر شیر جایگزین مصرف کرده بودند بیش تر بود (۲/۱ در برابر ۶/۰ کیلوگرم در روز ۰۵/۰>p). همچنین در هفته از شیرگیری افزایش وزن روزانه گوسالههایی که در حد اشتها شیر خورده بودند یک کاهش رشد معنی داری را نشان دادند (۰۳/۰- در برابر ۷/۰ کیلوگرم در روز،۰۰۱/۰>P) اما در پس از شیر گیری اختلاف معنیداری در افزایش وزن روزانه گوسالهها بین تیمارها مشاهده نشد (۰۵/۰<p). پتیجان و همکاران (۱۹۶۳) نیز گزارش کردند گوساله‌های تغذیه شده با شیر جایگزین با ماده خشک بالاتر (۱۵ درصد) در مقایسه با شیر جایگزین با ماده خشک پایینتر (۵ تا ۱۰ درصد) افزایش وزن روزانه بالاتری داشتند (۰۰۱/۰>(p[108]. افزایش وزن بدن روزانه و کل دوره پیش از شیرگیری احتمالا به علت افزایش خوراک مصرفی بیش تر و در نتیجه انرژی و پروتئین بیش تر بود. در راستا با نتایج این پژوهش ابیدات و همکاران (۲۰۱۳) گزارش کردند در دوره پیش از شیرگیری گوسالههایی که شیر جایگزین با ماده خشک بالا (۷۴۷ گرم در روز ماده خشک، ۲۸ درصد پروتئین) مصرف کردند به طور معنیداری افزایش وزن روزانه آن ها بالاتر از گروهی بود که شیر جایگزین با ماده خشک پایین (۴۱۸ گرم در روز، ۲۰ درصد پروتئین) مصرف کرده بودند (۶۱/۰ در برابر۳۹/۰ کیلوگرم در روز،۰۵/۰>P) در پس از شیرگیری اختلاف معنیداری در افزایش وزن روزانه در بین تیمارها مشاهده نشد (۰۵/۰<P) همچنین در کل دوره آزمایش گروهی که شیر بیش تر با پروتئین بالا خورده بودند به طور معنیداری افزایش وزن روزانه بالاتری داشتند (۷۳/۰ در برابر۵۶/۰ کیلوگرم در روز،۰۵/۰>P). پژوهش هیل و همکاران (۲۰۰۹) گزارش کردند تغذیه شیر جایگزین با ۲۷ درصد پروتئین که با سطح متفاوت چربی (۱۴، ۱۷، ۲۰، ۲۳ درصد) خورانده شده بود گوسالههایی که شیر جایگزین با ۲۳ درصد چربی مصرف کرده بودند نسبت به سطح (۱۷و۲۰ درصد) افزایش وزن روزانه کمتری داشتند(۰۵/۰<p). علت مغایرت این پژوهش با پژوهش حاضر ممکن است مصرف بیش از حد چربی در نتیجه کاهش اشتها در اثر ترشح کوله سیتوکینین دوازدههای، در نتیجه کاهش جیره آغازین مصرفی و کاهش در رشد گوسالهها باشد. دیاز و همکاران (۲۰۰۱ ) گزارش کردند که گوسالههای تغذیه شده با مقادیر بالای شیر در اوایل زندگی، میزان ماده مغذی مصرفی آن ها تقریبا ۲ برابر گوسالههایی است که ۱۰ درصد وزن بدنشان شیر میخورند و در نتیجه میزان افزایش وزن آن ها نیز بیش تر است. در پژوهشی تره و همکاران(۲۰۰۷) به گروهی از گوسالهها ۷ لیتر شیر جایگزین با ۱۸ درصد ماده خشک شیر و به گروه دیگر ۴ لیتر شیر جایگزین با ۵/۱۲ درصد ماده خشک روزانه خوراندند، در پیش از شیرگیری گوسالههایی که با ماده خشک بالاتر تغذیه شده بودند به طور معنیداری افزایش وزن روزانه بالاتری داشتند (۸۸/۰ در برابر۷۹/۰کیلوگرم در روز،۰۰۱/۰>p)، پس از شیرگیری بین تیمارها در افزایش وزن روزانه آن ها اختلاف معنیداری دیده نشد(۰۵/۰<p). جنی و همکاران(۱۹۷۸) در آزمایش خود گوساله‌ها را با شیر جایگزین (۲۲ درصد پروتئین خام، ۱۰ درصد چربی) به مقدار ۶ و ۱۰ درصد وزن بدن، یک بار در روز و با غلظت ماده خشک ۱۰، ۱۵ و ۲۰ درصد تغذیه کردند ودریافتند که افزایش وزن بدن به طور مستقیم در ارتباط با غلظت ماده‌ی خشک شیر جایگزین است [۸۰]. دیاز(۲۰۰۱) گزارش کرد، گوسالههایی که مقادیر بالای شیر را در اوایل زندگی مصرف میکنند میزان ماده مغذی مصرفی آن ها تقریبا ۲ برابر گوسالههایی است که ۱۰ درصد وزن بدنشان شیر میخورند و در نتیجه میزان افزایش وزن آن ها نیز بیش تر است [۴۲]. اسمیت(۲۰۰۲) گزارش کرد، که با افزایش مصرف غذا، رشد افزایش مییابد و این با سطحIGF-1 ، انسولین و گلوکز خون در ارتباط است[۱۴۰]. بلون و همکاران(۲۰۰۳)، بارتلد و همکاران(۲۰۰۶) و دیاز وهمکاران(۲۰۰۱) گزارش کردند میزان رشد گوساله با افزایش مقادیر پروتئین افزایش مییابد و این در صورتی میباشد که انرژی عامل محدود کننده نباشد[۴۲]. در راستا با نتایج این پژوهش، ژانگ(۲۰۰۹ )گزارش کرد جوجههای گوشتی که زنجبیل دریافت کرده بودند وزن آن ها به طور کل معنیدار نشده بودند، اما افزایش وزن روزانه و وزن بدن از لحاظ عددی در این پرندگان بالاتر بود[۱۷۲]. اما فارینو(۲۰۰۴) گزارش کرد که استفاده از زنجبیل در سطوح ۵ ،۱۰، ۱۵ گرم در کیلوگرم سبب بهبود در وزن بدن جوجههای گوشتی شده است، در مقابل الحمیدان (۲۰۰۵) مشاهده کرد که بهبودی در نرخ رشد جوجههای گوشتی تغذیه شده با زنجبیل یافت نشد. این نتایج پیشنهاد کرد که تحت تاثیر قرار گرفتن عملکرد رشد در جوجههای گوشتی در پاسخ به تغذیه زنجبیل ممکن است در ارتباط باشد با دوز استفاده شده. در پژوهشی گاش و همکاران(۲۰۰۹) با بهره گرفتن از سیر به مقدار ۲۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن گوسالهها در شیر مصرفی وعده صبح، دریافتند که با تغذیه سیر افزایش وزن روزانه بدن به طور معنیداری افزایش یافت (۴/۳۷۸ در مقابل ۷/۲۶۲ ۰۱/۰>p) [149]. در پژوهش بامپیدیش و همکاران (۲۰۰۵) استفاده از دو سطح ۴ و ۸ کیلوگرم در تن برگ پونه کوهی (حاوی ترکیبات فعال کارواکرول و تیمول) در مقابل گروه شاهد در برههای پرواری تاثیری بر افزایش وزن و وزن نهایی نداشت [۱۴]. در راستا با نتایج پژوهش حاضر سلطان و همکاران(۲۰۰۹) ترکیبی از روغن گیاهان دارویی اکالیپتوس ، نعناع وکریستال جوهر نعناع خشک را به مدت ۸ هفته در شیر به مصرف گوسالهها رساندند که در افزایش وزن روزانه گوسالهها نسبت به گروه شاهد تفاوت معنیداری را مشاهده نکردند(۰۵/۰<p)[144]. در پژوهشی قیااو و همکاران (۲۰۱۳) تاثیر یکی از گونه های گیاهان بومی چینی بر عملکرد تلیسههای هلشتاین را بررسی کردند، آن ها دریافتند که این گیاه تاثیری معنیداری در افزایش وزن روزانه در مقابل گروه شاهد دارد (۸۳/۰ در مقابل ۸/۰ کیلوگرم در روز، ۰۵/۰>p) [113]، دلیل این مغایرت ممکن است متفاوت در نوع گیاه و ماده موثر استفاده شده در آن گیاه با گیاهان پژوهش حاضر باشد که منجر به بهبود در قابلیت هضم و یا به واسطه برخی مواد موثره منجر به بهبود اشتها شدهاند. باآلو و همکاران (۲۰۱۳) گزارش کردند گوسالههایی که شیر زیاد میخورند مصرف جیره آغازین آن ها کاهش مییابد و اگر به طور ناگهانی از شیر گرفته شوند یک وقفه ای در عملکرد آن ها در دوره پس از شیرگیری ایجاد میشود. محققان متعدد گزارش دادهاند که تغذیه شیر بیش از حد و یا شیر جایگزین افزایش وزن روزانه پس از شیرگیری به خاطر مصرف جیره آغازین کمتر، کاهش مییابد [۳۶]. اما سطح تغذیه شیر یک اثر کوتاه مدت بر رفتار بعد از شیرگیری دارد [۹۷]. فون کسرلیک(۲۰۰۹)، گزارش کرد که افزایش مقدار شیر یا جایگزین شیر مصرفی، سبب بهبود رشد و ضریب تبدیل غذایی میشود[۱۶۱]. استامی و همکاران (۲۰۱۲) گزارش کردند خوراندن شیر جایگزین (۲۸ درصد پروتئین و ۱۵ درصد چربی) در برابر خوراندن شیر جایگزین (۲۰ درصد پروتئین و ۲۰ درصد چربی) تاثیر معنیداری بر افزایش وزن روزانه گوسالهها داشت، گوسالههایی که شیر با پروتئین بالا مصرف کرده بودند افزایش وزن روزانه آن ها بالاتر بود (۶۷/۰ در برابر۳۴/۰ کیلوگرم در روز،۰۰۰۱/۰=p).
۴-۴- وزن بدن
پیش از شیرگیری افزایش وزن کل دوره در تیمارهایی که شیر با سطح ۲۰ درصد ماده خشک خورده بودند نسبت به تیمار شیر با ۵/۱۲ درصد ماده خشک به طور معنیداری بالاتر بود (به ترتیب۷/۲۸ و ۵/۲۱ کیلو گرم ۰۰۰۱/۰=p). در دوره پس از شیرگیری افزایش وزن کل دوره میان تیمارها اختلاف معنیداری را نشان ندادند (۰۵/۰<P). پیش از شیرگیری وزن نهایی بدن در تیمارهایی که شیر با سطح ۲۰ درصد ماده خشک خورده بودند نسبت به تیمار شیر با ۵/۱۲ درصد ماده خشک به طور معنیداری بالاتر بود (به ترتیب۸۸/۷۱ و ۱۴/۶۴ کیلوگرم، ۰۰۹/۰=p). در دوره پس از شیرگیری وزن نهایی بدن میان تیمارها اختلاف معنیداری را نشان ندادند (۰۵/۰<P). میلر و همکاران (۲۰۱۳) گزارش کردند گوسالههایی که در حد اشتها شیر جایگزین مصرف کردند پس از شیرگیری به طور معنیداری وزن بالاتری نسبت به گروهی که روزانه فقط ۵ لیتر شیر جایگزین مصرف کرده بودند داشتند (۹/۱۲۱ در برابر ۹/۱۰۰ کیلوگرم،۰۰۱/۰>P). دیاز و همکاران (۲۰۰۱ ) گزارش کردند که گوسالههای تغذیه شده با مقادیر بالای شیر در اوایل زندگی، میزان ماده مغذی مصرفی آنها تقریبا ۲ برابر گوسالههایی است که ۱۰ درصد وزن بدنشان شیر میخورند و در نتیجه میزان افزایش وزن آنها نیز بیشتر است. در راستا با نتایج این پژوهش، تره و همکاران(۲۰۰۷) به گروهی ۷ لیتر شیر با ۱۸ درصد ماده خشک شیر و به گروه دیگر ۴ لیتر شیر با ۵/۱۲ درصد ماده خشک روزانه خوراندند، که در وزن نهایی بین تیمارها اختلاف معنیداری مشاهده نشد(۰۵/۰<p). در پژوهشی خان و همکاران(۲۰۰۷) گوسالهها را به دو روش شیر دادند، روش گام به پایین (۲۰ درصد وزن بدن تا ۴۰ روزگی و ۱۰ درصد وزن بدن تا ۴۵ روزگی) و روش معمولی (۱۰ درصد وزن بدن تا ۴۵ روزگی) و از ۴۵ تا ۴۹ روزگی شیرگیری شدند، در این آزمایش گوسالههایی که به روش گام به پایین شیر خورده بودند به طور معنیداری در تمام مراحل پرورش وزن بالاتری داشتند. یانگ و همکاران )۲۰۰۷( گزارش کردند که مصرف روغن‌های ضروری سیر، روغن‌های ضروری سرو کوهی و موننسین تاثیری بر اضافه وزن گاوهای شیری نداشته است(۰۵/۰<P). یسیلبگ و همکاران(۲۰۱۱) جهت بررسی تاثیر گیاه رزماری، عصاره رزماری و ویتامین E بر روی عملکرد مرغهای گوشتی آزمایشی را طراحی کردند، که وزن لاشه به طور معنی داری تحت تاثیر عصاره رزماری و ویتامین E نسبت به گیاه رزماری قرار گرفتند(۲۳۳۴ در مقابل ۲۲۱۳ گرم ۰۵/۰>P) [171]. سلطان و همکاران(۲۰۰۹) ترکیبی از روغن گیاهان دارویی اکالیپتوس ، نعناع وکریستال جوهر نعناع خشک را به مدت ۸ هفته در شیر به مصرف گوسالهها رساندند که در وزن نهایی گوسالهها نسبت به گروه شاهد تفاوت معنیداری را مشاهده نکردند(۰۵/۰<p)[144]. در راستا با پژوهش حاضر چاوز و همکاران (۲۰۰۸) افزودن ۲۰۰ میلیگرم کارواکرول و سینامالدئید به هرکیلوگرم ماده خشک جیره برههای پرواری، تاثیری بر وزن نهایی و افزایش وزن روزانه نداشت [۱۵۸]. در پژوهشی قیااو و همکاران (۲۰۱۳) تاثیر یکی از گونه های گیاهان بومی چینی بر عملکرد تلیسههای هلشتاین را بررسی کردند، آن ها دریافتند که این گیاه تاثیری معنیداری در وزن نهایی در مقابل گروه شاهد دارد(۹/۳۷۹ در مقابل ۹/۳۶۳ کیلوگرم، ۰۵/۰>p) [113]. در آزمایشی دیگر قلمکاری(۲۰۱۱) گزارش کرد جوجههای گوشتی که ۵ گرم در کیلوگرم مرزه مصرف کرده بودند وزن بالاتری داشتند اما معنی دار نبوده است (۰۵/۰<p).
۴-۵- بازده خوراک
افزودن گیاهان دارویی، سطح ماده خشک شیر و اثر متقابل سطح ماده خشک شیر در افزودن گیاهان دارویی پیش از شیرگیری وپس از شیرگیری بر بازده خوراک اثر معنیداری نشان ندادند(۰۵/۰<p). بر خلاف نتایج ما دیاز(۲۰۰۱) گزارش کرد مصرف مقادیر بالای شیر سبب بهبود ضریب تبدیل غذایی میشود[۴۲]. ابیدات و همکاران (۲۰۱۳) گزارش کردند در دوره پیش از شیرگیری گوسالههایی که شیر جایگزین با ماده خشک بالاتر (۷۴۷ گرم در روز، ۲۸ درصد پروتئین) مصرف کردند بازده خوراک آن ها به طور معنیداری بالاتر از گروهی بود که شیر جایگزین با ماده خشک پایین (۴۱۸ گرم در روز،۲۰ درصد پروتئین) مصرف کردند. فون کسرلیک(۲۰۰۹)، گزارش کرد که افزایش مقدار شیر یا جایگزین شیر مصرفی، سبب بهبود رشد و ضریب تبدیل غذایی میشود[۱۶۱]. در راستا با نتایج این پژوهش، هیل و همکاران (۲۰۰۹) گزارش کردند تغذیه شیر جایگزین با ۲۷ درصد پروتئین که با سطح متفاوت چربی (۱۴، ۱۷، ۲۰، ۲۳ درصد) خورانده شده تاثیر معنیداری بر بازده خوراک نداشتند(۰۵/۰<p). در پژوهشی خان و همکاران(۲۰۰۷) گوسالهها را به دو روش شیر دادند، روش گام به پایین (۲۰ درصد وزن بدن تا ۴۰ روزگی و ۱۰ درصد وزن بدن تا ۴۵ روزگی) و روش معمولی (۱۰ درصد وزن بدن تا ۴۵ روزگی) و از ۴۵ تا ۴۹ روزگی شیرگیری شدند، در این آزمایش گوسالههایی که به روش گام به پایین شیر خورده بودند پس از شیرگیری تاثیر بر بازده خوراک نشان ندادند. در پژوهش پامپیدیش و همکاران (۲۰۰۵) استفاده از دو سطح ۴ و ۸ کیلوگرم در تن برگ پونه کوهی (حاوی ترکیبات فعال کارواکرول و تیمول) در مقابل گروه شاهد در برههای پرواری تاثیری بر بازده خوراک نداشت. در پژوهشی قیااو و همکاران (۲۰۱۳) تاثیر یکی از گونه های گیاهان بومی چینی بر عملکرد تلیسههای هلشتاین را بررسی کردند، آن ها دریافتند که این گیاه تاثیری معنیداری در بازده خوراک در مقابل گروه شاهد دارد(۰۵/۰>p) [113]. در پژوهش چاوز و همکاران (۲۰۰۸) افزودن ۲۰۰ میلیگرم کارواکرول و سینامالدئید به هرکیلوگرم ماده خشک جیره برههای پرواری، تاثیری بر ضریب تبدیل غذایی نداشت [۱۵۸]. بر خلاف نتایج این پژوهش یسیل باگ (۲۰۱۱) گزارش کرد که استفاده از رزماری موجب بهبود معنیداری در ضریب تبدیل غذایی جوجههای گوشتی شد.گاش و همکاران(۲۰۰۹) دریافتند استفاده از سیر به مقدار ۲۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن گوسالهها در شیر مصرفی بازده خوراک نسبت به گروه شاهد به طور معنیداری پایینتر است(۴/۲ در مقابل ۵/۵، ۰۱/۰>p) [149].
۴-۶- امتیاز مدفوع
امتیاز مدفوع پیش و پس از شیرگیری تحت تاثیر افزودن گیاهان دارویی، سطح ماده خشک شیر و اثر متقابل سطح ماده خشک شیر در افزودنی گیاهان دارویی قرار نگرفت (۰۵/۰<p). اسون سون(۲۰۰۳) گزارش کرد، نرخ مرگ و میر در پژوهشهایی که در مزارع مختلف انجام شده است تا قبل از شیرگیری ۸ درصد است، گوسالهها معمولا در این دوره به بیماریهایی چون اسهال و اختلالات تنفسی مبتلا میشوند[۱۵۰] بیش تر پژوهشگران گزارش کردند که میزان بالای اسهال بیش تر در ارتباط با مصرف بالای شیر میباشد و برخی دیگر این نظریه را رد میکنند و علت این مغایرتها ممکن است سیستم امتیازدهی متفاوت باشد. بخشی دیگر از دلایل اسهال میتواند به علت ترکیب متفاوت آغوز، مقدار آن، روش خوراندن آن و کیفیت شیر و جایگزین شیر باشد، حتی تغییرات در دمای محیط و نوع مدیریت نیز در بروز اسهال تاثیر گذار است. هامان(۲۰۰۲) گزارش کرد که اسهال بیش تر به علت وضعیت بهداشتی، مدیریتی و همچنین شرایط باکس های انفرادی میباشد تا مقدار شیر مصرفی، فقر غذایی سبب کاهش عملکرد سیستم ایمنی میشود و بنابراین حساسیت به بیماریها را در گوساله افزایش میدهد[۶۳] گوسالهها در اوایل زندگی به شدت مستعد ابتلا به بیماریهای عفونی هستند و جلوگیری از مرگ و میر ناشی از بیماریهای عفونی برای مزرعه تولیدی شیر بسیار سودمند است. در راستا با نتایج این پژوهش، استامی و همکاران (۲۰۱۲) گزارش کردند خوراندن شیر جایگزین (۲۸ درصد پروتئین و ۱۵ درصد چربی) در برابر خوراندن شیر جایگزین (۲۰ درصد پروتئین و ۲۰ درصد چربی)، گوسالههایی که شیر با پروتئین بالا مصرف کرده بودند امتیاز مدفوع بالاتری داشتند اما اختلاف معنیداری را نشان ندادند (۰۵/۰<p). در پژوهشی استامی و همکاران(۲۰۱۲) گوسالهها را با شیر با پروتئین بالا تغذیه کردند در صورتیکه پروتئین جیره آغازین گوسالهها با ۲ سطح پروتئین بود(۵/۱۹و۵/۲۵ در صد ماده خشک) در امتیاز مدفوع اختلاف معنیداری را مشاهده نکردند (۰۵/۰<p). پژوهش هیل و همکاران (۲۰۰۹) گزارش کردند تغذیه شیر جایگزین با ۲۷ درصد پروتئین که با سطح متفاوت چربی (۱۴، ۱۷، ۲۰، ۲۳ درصد) خورانده شده بود تاثیر معنیداری در امتیاز مدفوع مشاهده نشد(۰۵/۰<p). در راستا با نتایج این پژوهش سلطان و همکاران(۲۰۰۹) که ترکیبی از روغن گیاهان دارویی اکالیپتوس ، نعناع وکریستال جوهر نعناع خشک را به مدت ۸ هفته در شیر به مصرف گوسالهها رساندند، اختلاف معنیداری را در امتیاز مدفوع تیمارها مشاهده نکردند (۰۵/۰<p)[144]. بر خلاف نتایج این پژوهش،گاش و همکاران(۲۰۰۹) دریافتند استفاده از سیر به مقدار ۲۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن گوسالهها در شیر مصرفی آن ها به طور معنیداری امتیاز مدفوع پایینتر نسبت به گروه شاهد داشتند (۲/۱ در مقابل ۰۶/۲، ۰۱/۰>p) [149].

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴-۷- رشد اسکلتی
۴-۷-۱- دور سینه
افزودن گیاهان دارویی و اثر متقابل سطح ماده خشک شیر در افزودنی گیاهان دارویی بر دور سینه گوسالهها تاثیر نداشت (۰۵/۰<p). اما پیش از شیرگیری گوسالههایی که شیر با ماده خشک بالا دریافت کردند به طور معنیداری رشد دور سینه آن ها نسبت به گروهی که با شیر با ماده خشک پایین تغذیه شده بودند بالاتر بود (۱۲۵ در برابر۹۹ سانتیمتر،۰۰۰۱/۰=p). اما پس از شیرگیری میان تیمارها اختلاف معنیداری مشاهده نشد (۰۵/۰<p). در راستا با نتایج این پژوهش استامی و همکاران (۲۰۱۲) گزارش کردند خوراندن شیر جایگزین با ۲۸ درصد پروتئین و ۱۵ درصد چربی در برابر خوراندن شیر جایگزین با ۲۰ درصد پروتئین و ۲۰ درصد چربی تاثیر معنیداری بر رشد دور سینه در پیش از شیرگیری گوسالهها داشت، گوسالههایی که شیر با پروتئین بالا مصرف کرده بودند اندازه دور سینه آن ها بالاتر بود (۶/۹۸و۳/۹۶ سانتیمتر،۰۰۰۶/۰=p). بر خلاف نایج پژوهش حاضر، استامی و همکاران(۲۰۱۲) گوسالهها را با شیر با پروتئین بالا تغذیه کردند در صورتی که پروتئین جیره جیره آغازین گوسالهها با ۲ سطح پروتئین بود (۵/۱۹و۵/۲۵ در صد ماده خشک) که در رشد دور سینه گوسالهها اختلاف معنیداری را مشاهده نکردند (۰۵/۰<p). در پژوهشی خان و همکاران(۲۰۰۷) گوسالهها را به دو روش شیر دادند، روش گام به پایین (۲۰ درصد وزن بدن تا ۴۰ روزگی و ۱۰ درصد وزن بدن تا ۴۵ روزگی) و روش معمولی (۱۰ درصد وزن بدن تا ۴۵ روزگی) و از ۴۵ تا ۴۹ روزگی شیرگیری شدند، در این آزمایش گوسالههایی که به روش گام به پایین شیر خورده بودند به طور معنیداری در تمام مراحل پرورش رشد دور سینه بالاتری داشتند.
۴-۷-۲- عرض بین استخوان هیپ
پیش از شیرگیری اثر سطح ماده خشک شیر یا افزودن گیاهان دارویی و اثر متقابل آن ها بر عرض هیپ معنیدار نبود (۰۵/۰<p).پس از شیرگیری گوسالههایی که با شیر با ماده خشک بالا تغذیه شده بودند نسبت به گروهی که با شیر با ماده خشک پایین دریافت کرده بودند به طور معنیداری رشد عرض هیپ بالاتری داشتند (۷/۲۹ در برابر۴۳/۳۷ سانتیمتر،۰۰۰۱/۰). گوسالهها از مواد مغذی برای حفظ عملکردهای حیاتی بدن استفاده می کنند و مقدار مواد مغذی که بیش تر از سوخت و ساز و نگهداری است برای رشد اسکلتی و بافت ماهیچه ای به کار میرود. رشد در گوساله‌های جوان پیش از شیرگیری، عموماً در سیستم اسکلتی و ماهیچه ای اتفاق میافتد. رشد بافتها به جابجایی پروتئین در استخوآن ها و ماهیچهها، به همراه مینراله شدن متناظر ماتریکس پروتئینی در استخوانها بستگی دارد. مقدار چربی (فسفولیپیدهای اولیه) از قسمتهای طبیعی بافتهای رشد یافته به همراه انرژی باقی مانده اضافی به عنوان تری آسیل گلیسرول به درون بافتهای چربی جابجا میشوند. نرخ رشد بیان کنندهی افزایش سایز بدن (هم چنین وزن یا ارتفاع) از هنگام تولد میباشد [۳۳].رشد پس از شیرگیری به توانایی گوساله در مصرف و هضم خوراک جامد بستگی دارد. علیرغم اینکه مصرف بالای شیر منجر به رشد بافت و سیستم اسکلتی در دوره پیش از شیرگیری میشود، استفاده از مقادیر بالای شیر به علت کاهش مصرف خوراک جامد در دوره پس از شیرگیری زیاد جالب نمیباشد. به نظر میرسد استفاده از سطوح بالای ماده خشک در شیر منجر به بهبود وضعیت رشد اسکلتی شود بدون اینکه تاثیر منفی بر رشد پس از شیرگیری داشته باشد. هیل و همکاران (۲۰۰۹) گزارش کردند تغذیه شیر جایگزین با ۲۷ درصد پروتئین که با سطح متفاوت چربی (۱۴، ۱۷، ۲۰، ۲۳ درصد) خورانده شده بود تاثیر معنیداری بر عرض هیپ در گوسالهها پیش و پس از شیرگیری مشاهده نشد(۰۵/۰<p).
۴-۸- فراسنجه های خونی

جدول۴-۳– اثر درصد ماده خشک شیر و ترکیبی از گیاهان دارویی بر فراسنجههای خونی(بتا-هیدروکسی بوتیرات، گلوکز، پروتئین کل، آلبومین و گلوبولین )پیش از شیرگیری (۱۰ تا ۴۰ روزگی)

تیمارهای آزمایشی^*

۱۰

بازاریابی تمرکزی

۲۸،۲۹،۳۰

۳

متغیر وابسته

۶.۳روایی و پایایی پرسشنامه

در هر تحقیقی، مناسب بودن ابزار اندازه گیری اهمیت فراوانی دارد. هر نوع ابزار سنجش، باید از روایی و پایایی لازم برخوردار باشد تا محقق بتواند داده های متناسب با تحقیق را گردآوری نماید و از طریق این داده ها و تجزیه و تحلیل آنها، فرضیه های مورد نظر را بیازماید و به سئوال تحقیق پاسخ دهد(خاکی، ۱۳۹۰، ۲۸۸).

۱.۶.۳روایی پرسشنامه

مقصود از روایی آن است که ابزار اندازه گیری می تواند خصیصه ویژگی ای که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه گیری کند یا خیر؟ روایی با این سوال در ارتباط است که آیا همان چیزی را که در نظر داریم اندازه گیری می کنیم؟ (خاکی، ۱۳۹۰، ۲۴۴)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

منظور این است که مقیاس و محتوای ابزار یا سئوالات مندرج در ابزار دقیقاً متغیرها و موضوع مورد مطالعه را بسنجد، یعنی اینکه هم داده های گردآوری شده از طریق ابزار مازاد برنیاز تحقیق نباشد و هم اینکه بخشی از داده های مورد نیاز در رابطه با سنجش متغیر ها در محتوای ابزار حذف نشده باشد یا به عبارت دیگر، عین واقعیت را به خوبی نشان دهد(حافظ نیا، ۱۳۹۱، ۱۵۸).
در این تحقیق برای سنجش اعتبار پرسشنامه، دو پرسشنامه مورد استفاده که در پیوست شماره الف و ب آورده شده است بین ۵ نفر از خبرگان و کارشناسان در بخش مدیریت فروش و بازاریابی شرکتهای بیمه ای کشور و ۵ نفر از منتخب اساتید در حوزه بازاریابی و فروش ایران توزیع گردیده است که بر اساس آن سوالات پرسشنامه حاضر و مدل نهایی پژوهش مورد تائید قرار گرفتند و پرسشنامه تحقیق پس از تایید نهایی ایشان، مورد استفاده قرار گرفت.

۲.۶.۳پایایی پرسشنامه

مقصود از پایایی آن است که اگر ابزار اندازه گیری در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار به گروه واحدی از افراد داده شود نتایج حاصل نزدیک به هم باشد(خاکی، ۱۳۹۰، ۲۴۵).
ضریب پایایی نشانگر آن است که تا چه اندازه ابزار اندازه گیری ویژگی های با ثبات آزمودنی و یا ویژگی های متغیر و موقتی آن را می سنجد(سرمد و دیگران، ۱۳۸۰، ۱۶۶).
برای محاسبه پایایی، شیوه های مختلفی به کار برده می شود که در این تحقیق برای تعیین پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شده که به وسیله نرم افزار SPSS برای مجموعه سئوالات مربوط به هر متغیر محاسبه گردیده است. در عمل برای محاسبه ضریب پایایی از روش آلفای کرونباخ، ابتدا یک نمونه اولیه شامل۳۵ پرسشنامه پیش آزمون گردید و سپس با بهره گرفتن از داده های به دست آمده ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید نمره های هر زیر مجموعه پرسشنامه واریانس کل را محاسبه کرد. سپس ضریب آلفای کرونباخ کل پرسشنامه محاسبه خواهد شد.
جدول۳.۳ ضریب آلفای کرونباخ مربوط به پایایی سوالات

ردیف

متغیر

میزان آلفا

۱

Ecrm عملیاتی

۸۹۶/۰

۲

Ecrm تحلیلی

۹۰۸/۰

۳

استراتژی بازریابی یکسان

۸۳۲/۰

۴

استراتژی بازریابی تفکیکی

۸۷۲/۰

۵

استراتژی بازریابی متمرکز

۸۹۱/۰

در سال ۱۹۱۶ میلادی آموزش علوم تحت تاثیر نظرات جان دیویی^[۲۱] قرار گرفت در این سالها دیوی کتاب دموکراسی و آموزش و پرورش را نوشت که از آثار تربیتی کلاسیک قرن بیستم شد و با دیدی پیشرو عمل گرایانه از آموزش و پرورش به عنوان نیروی بازسازی فردی و اجتماعی و میان مقتضیات فردی و اجتماعی توازن ایجاد کرد و آموزش علوم هم تحت تاثیر فلسفه پراگماتیسم قرار گرفت ( کانل،افشار ۱۳۶۸ ، ص ۳۱۹ ).
فعالیتهای آموزشی او از خصلتهای غریزی و نگرش های کودکان سرچشمه می گرفت و یادگیری فعال و کسب تجربه بر همه چیز تقدم داشت ( صفوی ۱۳۶۵ ، ص ۵۵ ) .
در سال ۱۹۲۰ میلادی « کرگ^[۲۲] » در تحقیق خود پیرامون آموزش علوم این هدف را داشته است که برنامه ی علوم کودکان را متحد الشکل سازد و بر اساس کلیت دادن به مفاهیم قرار دهد به گونه ای که خود مرز بین رشته های مختلف تحصیلی از بین برود ، این امر سبب ایجاد طرح مفهوم دار در آموزش علوم شد ، طرحی که امروز همچنان کاربرد دارد و شامل مکان ، زمان ، دگرگونی سازگاری بنیابین و تعادل می باشد . مجموعه کتابهای درسی در زمینه علوم در مدارس ابتدایی ، بر اساس این طرح توسعه کرگ و همکارانش تدوین شد که بسیاری از مدارس از آن استقبال کردند ( اسپادک ،نظری نژاد ۱۳۷۴ ، ص ۱۷۱ ) .
سال ۱۹۳۰ میلادی تدریس علوم در مدارس واقعی آغاز شد و سبب توسعه آموزش علوم و تبدیل آن به یک بخش کامل پویا و محتوایی برنامه های درسی علوم ، در مدارس ابتدایی گردید این حرکت در ابتدای امر با کندی صورت گرفت اما بعدها از استقبال و حمایت روز افزون کشورهای مختلف جهان بهره مند گردید .
در سال ۱۹۳۲ میلادی تحولی در آموزش علوم در دوره ابتدایی رخ داد . انجمن ملی بررسی تعلیم و تربیت ، سی یکمین کتاب سالانه خود را که منحصرا درباره تدریس علوم در مدارس بود منتشر کرد . پیشنهاد این کتاب برنامه پیوسته علوم از کودکستان تا کلاس دوازدهم بود ( ویکتور،نوقابی ودیگران ۱۳۷۴ ، ص ۱۴ ) .
به طور کلی در این سالها ، برنامه های علوم دچار تحولات اساسی قرار گرفت و اگرچه تدوین و تالیف کتابهای درسی بر اساس یافته های روان شناسی صورت می گرفت و به تفاوتهای فردی دانش آموزان توجه می شد و کوششهای زیادی در جهت برنامه های درسی فعال صورت گرفت ولی نتیجه این تلاشها آن چنانکه باید به بار نشست و وظیفه تحول برنامه های درسی علوم به دوره های بعد محول شد .
سیر تحولات برنامه های درسی علوم در فاصله سالهای ۱۹۱۶ تا ۱۹۵۰ میلادی دارای ویژگی های ذیل می باشد :
۱-۴-هدف از آموزش: از سویی به جنبه های تکنولوژی و عملی علوم و از سوی دیگر به آماده کردن دانش آموزان برای کارهای عملی و حل مسائل روزانه زندگی اهمیت داده می شد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۴- محتوای برنامه ها : برنامه های درسی کلا تغییر کرد و از دانشمندان علوم محض به معلمان سپرده شد و تدوین و تالیف کتابهای درسی بر اساس یافته های روان شناسی صورت گرفت و به تفاوتهای فردی و میزان استعداد دانش آموزان توجه می شد .
۳-۴-روش آموزش : روش سخنرانی اهمیت کمتری پیدا کرده بود و به تدریج فعالیتهای آزمایشگاهی بیشتر شد و در نتیجه بیشتر به کشف مطالب به وسیله دانش آموزان اهمیت داده شد .
۴-۴- شیوه ی ارزشیابی : اگرچه در شیوه ارزشیابی تحولاتی صورت گرفت و با توجه به جنبه های حیطه شناختی « فهم » ، درک ، ترکیب و قضاوت تنظیم می شد ولی در عمل ، ارزشیابی دانش آموزان تا حدود زیادی به میزان سنجش معلومات آنها توجه داشت(همان منبع،ص۱۷۹).

۵ ـ از ۱۹۵۰ تا ۱۹۸۰ میلادی

در سال ۱۹۵۰ میلادی ، برنامه های واقعی و قابل قبول علوم دبستانی کمتر به چشم می خورد و برنامه های عملی مدارس ابتدایی عمدتا شامل درسهایی بر مبنای گفتار معلم و خواندن دانش آموز بود که در آنها از کتاب درسی به عنوان وسیله ای برای یادگیری واقعیت ها و برخی از اصول علمی استفاده می شد حجم کارهای آزمایشگاهی سودمندی که در سطح ابتدایی ادامه می شد نیز بسیار محدود بود( جمعی از صاحب نظران و کارشناسان یونسکو ، ۱۳۶۵، ص ۷۸ .
در سال ۱۹۵۷ میلادی نقطه عطف تحول آموزش علوم بود که فرایند علوم اطلاعات اساسی پیدا کرد . در این سال روسها توانستند اولین سفینه فضایی خود به نام « اسپوتینگ^[۲۳] » را به فضا پرتاپ کنند این امر موجب شد آمریکاییها که خود را در این زمینه نسبت به روسها عقب مانده تر احساس می کردند در برنامه های عمومی آموزش علوم و روش تدریس آن تجدید نظر کنند و از همین جا است که حمایت بی دریغ سازمانهای دولتی و موسسات خصوصی از برنامه های وسیعی که به منظور توسعه و گسترش آموزش و فراگیری علوم در مدارس طرح ریزی شده بود شروع شد. چنان که در ایالت متحده آمریکا ، دانشگاه ها ابتکار عمل را در دست می گیرند . آنها با شگفتی تایید می کنند که کتابهای درسی علوم از ابتدای قرن تاکنون تغییرات اساسی نداشته است و بیان می کنند که علم به صورت مجموعه ای از واقعیات تغییر ناپذیر ارائه شده است و روحیه اکتشاف با همه لزوم خود وجود نداشته است میلاره- ژان ویال، شجاع رضوی ۱۳۷۱، ص۳۸۰). به همین منظور کنفرانس « ودرهول^[۲۴] » تشکیل گردید و نتیجه کنفرانس کتابی بود به عنوان « فرایند آموزش و پرورش » که به وسیله ی « برونر^[۲۵] » انتشار یافت که خطوط کل تحولات آموزش علوم و برنامه های درسی را در سالهای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی روشن کرد و آنها عبارت بودند از :
الف ـ مرتبط بودن محتوا و هدفهای آموزش علوم بر حسب ساختار رشته ها و فرآیندهای آموزش علوم می باشد .
ب ـ روش آموزش بر اکتشاف و پژوهش در امر یادگیری تاکید می کند به این معنی که یادگیرنده باید در امر یادگیری به طور فعال شرکت داشته باشد.
ج ـ کتابهای درسی علوم نقش تسهیل کننده فرایند اکتشاف است(همان منبع،ص۳۸۴).
بدین ترتیب کنفرانس « ودزهول » تغییرات بنیادی در اهداف ، روش های تدریس و محتوای کتابهای درس علوم در آمریکا را به وجود آورد به تبع بسیاری از برنامه های جدید علوم در اروپا و سایر کشورهای دیگر مثل انگلستان طراحی و به اجرا گذاشته شد(همان منبع،ص۳۸۴).
به عنوان مثال :
پروژه هایی که برای آموزش علوم در کلاسهای دبیرستان طرح ریزی شده بود گسترش داده شد و این کار طبیعی بود زیرا تدریس جداگانه رشته های مختلف علوم از قبیل فیزیک ، شیمی ، و زیست شناسی برای اولین بار از دوره دبیرستان شروع می شود و همچنین به دلیل آن که عده ی زیادی از دانش آموزان تصمیم رفتن به کالج را دارند ، رشته تحصیلات فیزیک اولین طرح آموزش علوم در دوره ی دبیرستان بود « PSSe^[26]» طرح مقدماتی شیمی زنجیره ای « Cba^[27]» مطالعه ماده از جهت ساختمان شیمیایی « CHEM^[28]» دوره آموزشی علوم زیست شناسی « ^[۲۹]BSCS» طرح آموزش زمین شناسی « ^[۳۰]ESCP» طرح فیزیک هاروارد « ^[۳۱]HPP» طرح آموزش مفاهیم مهندسی « ^[۳۲]ECCP» به وجود آمد . ( ویکتور،نوقابی ودیگران ۱۳۷۴ ، ص ۱۵ و ۱۶ ) .
این نهضت نوآوری بسیار فعال باقی ماند چنان که هنوز هم در سال ۱۹۶۰ میلادی می توان از ۳۰۰ پروژه اصلاحی یاد کرد که نیمی از آنها در ایالت متحده آمریکا در دست اجرا است . در اروپای غربی سازماندهی این امر از راه تحقیقات تربیتی صورت می گیرد و کار اصلی سه موسسه ، ادامه توسعه تحقیقاتی در این زمینه می شود . این موسسات عبارتند از بنیاد « نوفلید^[۳۳] » موسسه موسوم به « اپین دکیل^[۳۴] » و « موسسه اینرپ^[۳۵]» ( بخش مربوط به علوم و محیط ) ، گذشته از آن که تعدادی از دانشگاهها مانند دانشگاه پاریس و دانشگاه ژنو به این تحقیقات ادامه می دهند ( میالاره ، ژان ویال،شجاع رضوی ۱۳۷۱ ، ص ۳۰۱) .
آنچه که این طرح ها به ما آموخته اند؟
الف ـ از لحاظ محتوا این طرحها به ما فهمانده اند چه مواد تازه ای باید به برنامه آموزش اضافی شود مانند فیزیولوژی و بوم شناسی در زیست شناسی و چه عناصری می تواند از برنامه حذف گردد ، آنها تلاش کرده اند به گونه ای عمل کنند که محتوای آموزش منعکس کننده ساختار رشته آموخته شده باشد و اصولا بر محور مفاهیمی که کسب آنها دارای اولویت است دور بزند نه آن که انبوهی از وقایع خوبی یا اتفاقی را مدنظر قرار دهند. ب ـ این طرحها در ضمن رعایت برخی از حدود را روشن ساخته اند که باید بین رشته های مختلف علمی تفاوت قائل شویم و بر روی منافع یک آموزش علمی مختلط تاکید شود .
ج ـ آموزش علمی نمی تواند با یادگیری یک محتوا محدود شود زیرا آموختن مفاهیم جدا از آموختن روش ها نیست .
د ـ این کاربرد آرمانها گویا از لحاظ راهنمایی معلمان به منظور روشن ساختن خط مشی تربیتی خود بسیار مفید است زیرا تفویض انعطاف بیشتری به برنامه را میسر می سازد (همان منبع ص،۳۰۲).
بدین ترتیب این طرح ها به ویژه سبب شده اند که کلا کانون توجه آموزشی تغییر کند به طوری که از این پس موضوع مهم در انسجام درس داده شده از سوی معلم نیست ، بلکه آموختن قبلی دانش آموز است و شولمن و تایمر^[۳۶] ویژگی برنامه های درسی علوم را در این دهه به این شرح برشمرده اند ، برنامه های درسی جدید علوم نسبت به برنامه های قبلی از لحاظ علمی به هنگام تر شده و در آنها از سادگی اولیه کتابهای قدیمی خبری نیست و با بهره گرفتن از روش های علمی علوم جمع آوری اطلاعات می شده است .
به طور کلی سیر تحولات برنامه های درس علوم در فاصله سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۸۰ میلادی دارای ویژگی های ذیل می باشد(طالعی فرد۱۳۸۳،ص۲۷).
۱-۵-هدف از آموزش : شناخت محیط و سازش خلاق با آن و توجه به تعلیم و تربیت افراد از دوران کودکی به عنوان هدف آموزشی در نظر گرفته شد و به جنبه های مختلف رشد کودک توجه شد(همان منبع،ص۲۷).
۲-۵-محتوای برنامه ها : برنامه ریزان تلاش کردند که محتوای آموزش منعکس کننده ساختار رشته آموخته شده باشد و اصولا بر محور مفاهیمی که کسب آنها دارای اولویت است دور بزند ، نه آن که انبوهی از وقایع فرعی یا اتفاقی را مدنظر قرار دهند(همان منبع،ص۲۷).
۳-۵-روش آموزش : روش اکتشافی از اهمیت خاصی برخوردار بود ، زیرا باعث می شد یادگیرنده مواد آموزشی را با ساخت شناختی خود یکپارچه کند و بتواند آنچه را که آموخته است در موقعیت های جدید به کار برد و نقش معلم در این برنامه ها با نقش قبلی آنها متفاوت شده ، زیرا آنها باید علوم را به عنوان پژوهش و از طریق شیوه های اکتشافی تدریس کنند .
۴-۵-شیوه ارزشیابی :شیوه ارزشیابی های مرسوم و سنتی قبل که فقط میزان معلومات دانش آموزان را اندازه گیری می کرد منسوخ شد .
طراحی و تدوین برنامه های علوم ، با توجه به نظرات برونر ، پیاژه و شواب صورت گرفت(طالعی فرد،۱۳۸۳ص،۲۸).

۶ ـ از ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ میلادی

در سالهای ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ میلادی تغییر و تحولات جدیدی به تدریج در برنامه های درسی علوم به وجود آمد ، این برنامه ها تاکید بر تجربه مستقیم دانش آموز و درگیری او در امر یادگیری اساس برنامه علوم را تشکیل می داد . در این برنامه ها به علایق و قابلیت فراگیران توجه می شد و تلاش می شد دانش آموزان از طریق ارتباط بین معلومات گذشته و دانش جدید یادگیری آنها صورت بگیرد(همان منبع،ص۲۸).
به طور کلی سیر تحولات برنامه های درسی علوم در فاصله سالهای ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ مسلادی دارای ویژگی های ذیل می باشند:
۱-۶-هدف از آموزش : هدف اصلی برنامه های درسی باید با سوادی علمی باشد ، منظور ازسواد علمی کسب مهارت های عقلانی و دانش ضروری برای اخذ تصمیمات معتبر باشد به عبارت دیگر هدف آموزش علوم باید برای پرورش آگاهی دانش آموزان فرصت مناسب را فراهم کرده و قضاوت اخلاقی و ارزشها را بر پایه محکم دانش علم و فنی بنیان نهد و در تصمیم گیری ها به داده ها و شواهد اهمیت دهد(همان منبع،ص۲۸).
۲-۶- محتوای برنامه های درسی : بخشی از برنامه های درسی علوم باید بر اساس مسائل جاری و نیازهای اجتماع باشد و بخشی از آنها باید بر اساس نیازهای شخصی باشد و دانش علمی و تکنولوژی روزهم در برنامه ها گنجانده شود(طالعی فرد۱۳۸۳،ص ۳۰).
۳-۶-روش آموزش : روش آموزش همان روش های فعال و خلاق می باشد که یاد گیرنده به طور فعال در عمل یادگیری درگیر می شود و عمل یادگیری در کنترل خود اوست ( Baldwin,1988 .p4 ) .
۴-۶- شیوه ارزشیابی : ارزشیابی های مرسوم سنتی کتبی منسوخ شد و جای خود را به ارزشهایی بسیار معتبر دیگر داده است که از آن میان می توان به ارزشیابی بر اساس مشاهده عملکرد دانش آموزان ـ گفتگو با او و تنظیم یک پرونده برای جمع آوری اطلاعات در مورد دانش آموز و قضاوت فردی اشاره کرد ( ری شل ،رستگار ۱۳۷۹ ، ص ۱۳۴ ) .

۷ ـ از سال ۲۰۰۰ میلادی تا کنون

عصر حاضر را به تعبیری عصر انفجار اطلاعات نامیده اند و توسعه روز افزون علم ارتباطات پیدایش رایانه ها ، ماهواره های مخابراتی و صحبت از دهکده جهانی و جامعه فرا صنعتی ، بازنگری عمیق در کم و کیف برنامه های درسی و شیوه های آموزش علوم را ضروری ساخته است و حجم گسترده اطلاعات آن چنان سریع پیش می رود که اگر جامعه ای غفلت کند ممکن است سالها عقب بماند . بدین ترتیب این فاصله به طور تصاعدی هر سال بیشتر خواهد شد (همان منبع ،ص ۱۳۵).
از این رو مشکل اساسی که فراروی دست اندرکاران تعلیم و تربیت به ویژه ، برنامه ریزان درسی علوم قرار دارد تصمیم گیری درباره آن است که اولا چه مطالب ، تجارب و فعالیتها و راهبردهای یاددهی ـ یادگیری را به عنوان محتوای برنامه های درسی در نظر بگیرند و ثانیا محتوای گزینش شده را تحت چه ضوابط و اصولی سازماندهی کنند تا بتوانند با انبوه گستردگی دانش بشر از یک سو و نیازهای فردی و اجتماعی انسانی کنونی از سوی دیگر ، دانش ها ف مهارت ها و نگرش های مورد نیاز را در ذهن و اندیشه فراگیران به وجود آورند . لذا امروزه توجه زیاد و بی سابقه ای نیست به علوم در دوره ابتدایی می شود و بیش از ده طرح دوره آموزش علوم دوره ی ابتدایی در دست اقدام وجود دارد که هر کدام در مراحل مختلفی از پیشرفت قرار دارند (طالعی فرد۱۳۸۳،ص۳۰).
از طرف دیگر شاهد هستیم که نظامهای آموزشی کشورهای پیشرفته جهان تلاش فراوانی کرده اند تا انسانهایی اندیشمند ، فکور ، آگاه نسبت به مسائل علمی ، معتقد به نظم و حاکمیت قدرت علمی بر جهان و . . . . تربیت نمایند.به طور خلاصه خصوصیات برنامه های درسی مطلوب علوم در این دوره را می توان چنین بیان کرد :

۱-۷- هدف از آموزش :

الف ) یادگیری مفاهیم علوم و طرح های ذهنی
ب ) آشنا شدن با عملیات کلیدی علم و عالم یعنی روند علمی .
ج ) کشب مهارت و تخصص در حال مشکلات و تفکر خلاق و انتقادی .
د ) پرورش برون دادهای رفتاری مطلوب از قبیل مهارت علمی ، نگرشها ، ارزش گذاری های عملی و علایق .
ه ) آموزش راه یادگیری به دانش آموزان .(همان منبع،ص ۳۰).

۲-۷-محتوای برنامه های درسی

الف ) برنامه های علوم ابتدایی عموما حاوی جدیدترین مفاهیم علوم هستند .
ب ) نقطه توجه اصلی در پیشرفت طرح و تکوین کلی برنامه ها توجه به طبیعت ، قابلیت ها و علایق کودک است .

فقدان پهنای باند مناسب برای اینترنت

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

سرعت پایین اینترنت
عدم واگذاری پروژه های فناوری اطلاعات به متخصصین مجرب
۱-۹- قلمرو تحقیق
زمینه های سهمیهای که در تحقیق و پژوهش مورد بحث قرار میگیرد، روشن بودن دقیق محدوده تحقیق است. یک تحقیق علمی باید دارای حدود و شمول تا حد امکان مشخصی باشد، زیرا تعیین حدود منطقی و صحیح به دقت علمی و ارزش علمی پژوهش خواهد افزود. این محدوده مشخص مینماید که پژوهش گر از لحاظ موضوعی، مکانی، زمانی تحقیق را به چه نحو انجام داده است و تا چه حد توانسته متغیرهای مربوط را در کنترل داشته باشد. از طرف دیگر به لحاظ اتلاف زمان، نیروی انسانی و هزینه های مرتبط مشخص شدن حدود تحقیق ضروری بنظر میرسد (متانی،۱۳۸۶،ص۹۸).
بنابر مطالب فوق الذکر قلمرو تحقیق حاضر را میتوان از سه نظر مورد توجه قرار داد:
۱-۹-۱- قلمرو موضوعی تحقیق
قلمرو موضوعی تحقیق حاضر حوزه مدیریت است و تحقیق حاضر بررسی موانع استقرار دولت الکترونیک در شرکت گاز استان اردبیل می باشد.
۱-۹-۲- قلمرو مکانی
این تحقیق در بین کارکنان شرکت گاز استان اردبیل انجام شده است.
۱-۹-۳-قلمرو زمانی
قلمرو زمانی تحقیق حاضر آذر ماه تا تیرماه ۱۳۹۲ میباشد و داده های تحقیق از طریق پرسشنامه جمعآوری شدهاند.
۱-۱۰- چهارچوب نظری ومدل مفهومی تحقیق
برای انجام تحقیقات علمی و نظاممند، چارچوبی علمی و نظری مورد نیاز است. که اصطلاحاً مدل مفهومی نامیده میشود، در این پژوهش از مدل مفهومی که در شکل (۱-۱)ترسیم شده است استفاده میشود.
مدل مفهومی تحقیق مدلی محقق ساخته با بهره گرفتن از نتایج مطالعات داخلی (مقدسی، ۱۳۸۳، میرزایی، ۱۳۸۷ و قهرمانی، ۱۳۸۲ ) و مطالعات خارجی (شوستر، ۲۰۰۹، لام، ۲۰۰۵ و گیلبرت، ۲۰۰۴) انجام گرفته در زمینه دولت الکترونیک می باشد.
عدم آگاهی مدیران از مسائل روز تکنولوژیکی
فقدان دانش و تجربه لازم مدیران در ارتباط با رایانه
عدم آگاهی مدیران از مزایای فناوری اطلاعات
عدم توجه مدیران به نیاز های آموزشی کارکنان
وجود مشکلات اجرایی
فقدان انگیزه وحمایت لازم برای مدیران
کوتاه بودن عمردوره های مدیریتی
عوامل مدیریتی
فقدان دستور العمل های شفاف سازمانی
ضعیف بودن شبکه ارتباطات در ساختار سازمان [
طولانی بودن سلسله مراتب وبلند بودن هرم سازمان
فقدان هماهنگی،همکاری وانسجام بین بخش های مختلف سازمان دربکارگیری
فناوری اطلاعات
عوامل سازمانی
فقدان نرم افزارهای مناسب
عدم تطابق سیستم ها با کاربران
عدم استفاده آسان از سیستم ها و فناوری
عدم امکان یا دشواری به روز شدن اطلاعات
موانع استقرار دولت الکترونیک در شرکت گاز استان اردبیل
عوامل فنی
فقدان افراد متخصص در ارتباط با فناوری اطلاعات و رایانه
عدم انگیزه و علاقه کارکنان برای استفاده از رو ش های جدید
فقدان دوره های آموزشی مرتبط برای کارکنان
عدم آشنایی و تجربه قبلی کارکنان با رایانه وفناوری
مقاومت کاربران در برابر تغییر
عوامل انسانی
کمبود بودجه جهت تجهیزسخت افزارو نرم افزار
فقدان تجهیزات وامکانات رایانه ای
کمبود تجهیزات وامکانات شبکه سازی
فقدان تجهیزات وامکانات اتصال به اینترنت
عوامل مالی
عدم وجود شبکه یکپار چه در کشور
فقدان قوانین ومقررات حقوقی لازم در کشور
فقدان پهنای باند مناسب برای اینترنت
سرعت پایین اینترنت
عدم واگذاری پروژه های فناوری اطلاعات به متخصصین مجرب

مایکل روس^[۱۰]، فیلسوفِ زیست‌شناسیِ بریتانیائی در دانشگاه ایالتی فلوریدا است که به خاطر کارهایش در زمینه مناقشه بین نظریه تکامل و آفرینش‌گرائی و نیز در زمینه تعیین حدود علم مشهور شده است. وی خود را آتئیست می‌‌داند، ولی‌ معتقد است که نظریه تکامل با ایمان مسیحی می‌‌تواند سازگاری داشته باشد.
Ruse, Michael.(2001). Methodological Naturalism under Attack, in Pennock, Robert T.(ed).Intelligent Design Creationism and its Critics Philosophical, Theological and Scientific perspectives (Cambridge: The MIT press(.
¾ ¾. .(۲۰۰۸) Evolution and Religion: a Dialogue; (New Yourk Rowman and Littlefield).
¾ ¾ . .(۲۰۰۵)Modern Biologist and argument from Design. In Manson , Nail A. ed. PP:307-328. God And Design. London And NewYork: Rotledge.
¾ ¾. (۱۹۷۵). Darwin Debt To Philosophy: An Examination the Influence Of The Philosophical Ideas of Jhon. F. W. Herschel and William Whewell On The Developmen Darwin Theory Of Evoltion . Studies In History and Philosophy of Science. PP: 615-687.
کریستوفر اریک هیچنز^[۱۱]، نویسنده، منتقد و روزنامه‌نگار انگلیسی- آمریکایی و از صاحب‌نظران مکتب آتئیسم بود. او معتقد بود که موضوع خدا یا یک وجود برتر، اعتقادی تمامیت‌خواهانه و ویران‌گر آزادی‌های فردی است. او باور داشت که آزادی بیان و یافته‌های علمی باید جایگزین دین به عنوان تشریح‌کننده اخلاق و تمدن بشری گردند. در کتاب مشهور وی با عنوان «خداوند بزرگ‌مرتبه نیست: چگونه دین و مذهب همه چیز را مسموم می‌کند؟^[۱۲]»، به موضوع آتئیسم و ریشه و ماهیت دین پرداخته شده ‌است.
Hitchens, Christopher Eric.(2007(.God is not Great:How Religion Poisons Everything, Twelve/Hachette Book Group USA/Warner Books, ISBN 0-446-57980-7 / Published in the UK.
سم هریس^[۱۳]، نویسنده آمریکایی و از هواداران شکاکیت علمی و آتئیسم است. در سال ۲۰۰۵ کتاب «پایان ایمان» او منتشر شد. از نظر وی تمام باورهای ما، به جز آن‌هایی که ریشه در تعصبات مذهبی دارند، بر پایه شواهد و مدارک مبتنی بر تجربه هستند. کتاب «نامه‌ای به ملت مسیحی» در سال ۲۰۰۶، پاسخ دفاعی وی به منتقدان اولین کتابش محسوب می‌شود.
Harris, Sam. (2005). The End Of Faith: Religion,Terror,and The Future of Reason. NewYork: London. ww. Norton and Company.
¾ ¾. . (۲۰۰۶)Letter to a Christian Nation. United States; Random House Press.
اهم تقریرات دیگری که در زمینه داروینیسم و آتئیسم نوشته شده‌اند، به شرح ذیل هستند:
Criag, William lane and sinnott- Armstrong. (2004). God? A Debate between a Christian and Atheist. Oxford- New Yourk: Oxford university press.
Cunningham, Mary Kathleen. (ed)(2007) .God and evolution. A reader London and New Yourk. Routledg.
Geisler, Norman and Turkey, Frank. (2004). I don’t have Enough Faith to be an Atheist. Crossway Book .
Giberson, Karl W. (2008). Saving Darwin: How to be a Christian and Believe in Evolution</s trong>. Harper Collins e- book.
Goodman Lenn E. (2010). Creation and Evolution . New Yourk: Rutledge.
Haarsma, Loren. (2010). Human evolution and objective morality . In Stewart Melvile Y. ed. Science and Religion In Dialogue. Widely Blackwell.Vol 2.
Hedges, Charis. (2008). I don’t Believe in Atheists: The Dangerous Rise of the secular Fundamentalist. London.
Reitan, Eric. (2009). Is God a Delusion? A Reply to Religion’s Cultured Despisers. Oxford: Wiley- Blackwell.
Smart, J. J and Haldone, J.J. ( 2001). Atheism and Theism; Blackwell.
Walter, Kerry.(2010) . Atheism: a Guide for the perplexed (London: Continuum).
اما از مهم‌ترین چهره‌های حوزه «فلسفه زیست‌شناسی» باید از الیوت سوبر^[۱۴]، استاد دانشگاه ویسکانسین مدیسون یاد کرد که عمده فعالیت‌هایش تا به امروز در «فلسفه علم» و «فلسفه زیست‌شناسی» است و دو کتاب مهم «فلسفه زیست‌شناسى» و «سادگى» را در این زمینه نوشته است. از «سوبر» تاکنون بیش از ۲۰۰ مقاله در مجلات معتبر فلسفى منتشر شده است. آثار حائز اهمیت وی عبارت است از:
Sober, Elliot. (2003). Metaphysical and Epistemological Issues In Modern
Darwoinian Theory. In Jhonathan Hodge and Gregory Radick, eds. S. PP: 276- 287. The Cambridge Companion To Darwin. Cambridge University Press.
¾ ¾. (۲۰۱۱). Did Darwin Write the Origin Backwards? Prometheus Books.
¾ ¾. (۲۰۰۸). Evidence and Evolution, Cambridge University Press.
¾ ¾ and David S. Wilson.(2000). Unto Others: The Evolution and Psychology of Unselfish Behavior, Harvard University Press.
¾ ¾. (۱۹۹۴). From a Biological Point of View: Essays in Evolutionary Philosophy, Cambridge University Press.
¾ ¾. (۲۰۰۴). Philosophy of Biology, Westview Press (in UK: Oxford University Press), 1993; 2nd edition, 1999; Spanish edition, Alianza, 1996; Chinese edition, 2000; Korean edition, Chul Hak Kwa Hyun Sil Sa Publishing Co.
¾ ¾. (۱۹۹۳). The Nature of Selection: Evolutionary Theory in Philosophical Focus, Bradford/MIT Press, 1984; 2nd edition, University of Chicago Press.
¾ ¾. (۱۹۷۵). Simplicity, Oxford University Press, 1975.
دکتر حسن میانداری، عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، در زمینه «فلسفه زیست‌شناسی»، «نظریه تکامل و فلسفه اخلاق از منظر آن» و «ارتباط نظریه تکامل زیستی و دین» و راهنمائی چندین پایان‌نامه کارشناسی ارشد در زمینه فلسفه زیست‌شناسی، آثار ارزنده‌ای و بدیعی انجام داده‌اند. ایشان استاد راهنمای پایان‌نامه‌های زیر در مقطع کارشناسی ارشد بوده‌اند:
هادی، محمدرضا. (۱۳۸۰). فلسفه زیست‌شناسی از دیدگاه دیوید هال. دانشگاه صنعتی شریف.
محجوبیان، احمد. (۱۳۸۵). شرح و نقد لوازم فلسفی نظریه تکامل از دیدگاه دنیل دنت. دانشگاه صنعتی شریف.
بادامچی، میثم. (۱۳۸۵). رابطه متقابل فلسفه دین و فلسفه علم قرن نوزدهم با نظریه تکامل داروین. دانشگاه صنعتی شریف.
ادیبی، امان‌الله. (۱۳۸۹). طبیعت انسان در فلسفه زیست‌شناسی. دانشگاه صنعتی شریف.
و از اهم مقالات ایشان:
میانداری، حسن. (پاییز ۱۳۸۶). اهمیت فلسفه زیست‌شناسی؛ رویکردی تاریخی. نشریه پژوهش‌های فلسفی- کلامی. شماره ۳۳.
¾ ¾ . (پاییز ۱۳۸۹). رویکرد تکاملی به اخلاق و طبیعت‌گرایی اخلاقی مسیحی. نشریه پژوهش‌های اخلاقی. شماره ۱.
¾ ¾ . (۱۳۸۸). اخوان‌الصفا، ابن‌مسکویه و بیرونی و نظریه تکامل زیستی. نشریه علمی- پژوهشی متافیزیک. دانشگاه اصفهان. ش۱و۲.
ایشان در طرح پژوهشی «نظریه تکامل داروینی و ادیان الهی» به گردآوری آراء مسلمانان ایرانی و غیر ایرانی در نظریه تکامل پرداخته و در طرح پژوهشی دیگری به «شرح و نقد آراء پلانتینگا در زمینه رابطه نظریه تکامل و دین» همت گمارده است.این فهرست حاصل مشابه یابی هوشمند عنوان مقاله پیش رو در مقایسه با عناوین سایر مقالات پایگاه است. توضیحات بیشتر…
اما اهم آثاری که به زبان فارسی در مورد داروینیسم، تفکر آتئیستی داوکینز و آراء پلانتینگا در مورد تکامل تقریر گردیده‌اند، به شرح ذیل هستند:
این فهرست حاصل مشابه یابی هوشمند عنوان مقاله پیش رو در مقایسه با عناوین سایر مقالات پایگاه است. توضیحات بیشتر… مخاطبان این مقاله، بیشترین بازدید را از مقالات این فهرست داشته‌اند. توضیحات بیشتر… احمدی، فاطمه و آیت‌اللهی حمیدرضا. (بهار ۱۳۸۸). بررسی انتقادات مک‌گراث به دیدگاه‌های علم‌گرایانه و الحادی داوکینز. فصلنامه علمی- پژوهشی فلسفه دین.
پلانتینگا، آلوین. (۱۳۸۰). علم آگوستینی یا دوئمی. ترجمه مرتضی فتحی‌زاده. در کتاب جستارهائی در فلسفه دین دانشگاه قم.
حسینی، سیدحسن. (بهار ۱۳۹۰). تکامل داروینی
و آتئیسم: بررسی و نقد استنتاج آتئیسم از تکامل داروینی. نشریه قبسات. شماره ۵۹.
شهبازی علی و محمدرضائی، محمد. (بهار ۱۳۹۰). نوداروینسم، مبانی و معضلات. قبسات. شماره ۱۶.
صمدی، هادی. (پاییز ۱۳۸۰ و تابستان ۱۳۸۱). روش‌شناسی نظریه تکامل داروین. نشریه نامه علم و دین. شماره ۱۳-۱۶.
¾ ¾ . (پاییز ۱۳۸۳). مروری بر فلسفه زیست‌شناسی. نشریه ذهن. شماره ۱۹.
¾ ¾ . (بهار و تابستان ۱۳۸۴). آیا تکامل یک واقعیت است؟ نشریه فلسفه و کلام ذهن. شماره ۲۱ و ۲۲.
¾ ¾ . (زمستان ۱۳۸۷). روش علمی داروین در عمل. نشریه پژوهش‌های فلسفی. پاییز و زمستان .۱۳۸۷ سال چهارم، شماره ۱۴.
عبادی، اعظم. (زمستان ۱۳۸۴). بررسی نظریه تکامل از دیدگاه آلوین پلانتینگا. نشریه: فلسفه و کلام. انجمن معارف اسلامی. شماره ۵.
فرخی بالاجاده، علیرضا و علیزمانی، امیرعباس. (پاییز و زمستان ۱۳۸۹). بررسی استدلال سادگی ریچارد داوکینز درباره پیدایش جهان با تکیه بر آراء کیث وارد . نشریه پژوهش‌های فلسفی. سال ششم.
¾ ¾ . (پائیز و زمستان ۱۳۹۱). بررسی استدلال‌های ماتریالیستی داوکینز درباره خدا و تکامل. جستارهای فلسفه دین. سال اول. شماره ۲.
قنبری، حسن. (تابستان ۱۳۸۱). تکامل و نظم . نشریه پژوهش‌های فلسفی – کلامی. بهار و شماره ۱۱ و۱۲.