۱-۸- محدوده زمانی
دوره ‌زمانی مورد بررسی در این پژوهش ، یازده سال (۱۳۸۰ الی ۱۳۹۰) می‌باشد.
با توجه به مجموعه شرایط فوق و به روش حذفی، تعداد ۱۱۰ شرکت در دوره زمانی تحقیق به عنوان نمونه انتخاب شدند.
۱-۹- روش گردآوری داده‌ها
اطلاعات مبانی نظری و تئوری تحقیق به روش کتابخانه ای و با بهره گرفتن از کتب و مقالات فارسی و لاتین جمع آوری شده و براساس روش بررسی میدانی اطلاعات مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و سایر بانک‌های اطلاعاتی همچون نرم افزارهای مربوط به سازمان بورس مانند تدبیر پرداز جمع آوری خواهد شد .
۱-۱۰- روش های آماری مورد استفاده در پژوهش
برای اندازه گیری نسبت های مالی مطرح در این پژوهش از روش ها و مدل های مطرح در کتب مدیریت مالی استفاده می کنیم و نهایتاً با بهره گرفتن از چهار مدل الگوریتم درخت تصمیم (CHAID, C5.0 , C&RT , QUEST) و با توجه به تحلیل حساسیت و استفاده از آماره های صحت کلی، AUC (محدوده زیر منحنی ROC)، فراخوانی و دقت و معیارF اعتبار و دقت مدل ها و همچنین نسبت های موثر بر عملکرد را شناسایی می کنیم. برای این منظور از نرم افزار ۱۴٫۲Clementine و spss21 استفاده می کنیم.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۱۱- واژه‌های کلیدی
نسبت سود قبل از مالیات به حقوق صاحبان سهام، نشان می دهد که در قبال حقوق صاحبان موسسه چند درصد سود، نصیب آنان شده است از نقطه نظر صاحبان سهام این نسبت اهمیت بسیاری دارد.
حاشیه سود خالص، نشان می دهد که چه مقدار از هر ریال فروش بعد از تمام هزینه ها باقی می ماند. به طور قطع هر چه نسبت حاشیه سود بزرگتر باشد مطلوب تر است.
سود هر سهم: نشان دهنده میزان سود هر سهم عادی از سود خالص کسب شده شرکت می باشد.
بازده دارایی ها، یکی از آزمون‌های مهم توانایی مدیریت در کسب بازده مربوط به منابع در اختیار وی، نرخ بازده کل دارایی‌ها است. رقم سود قابل استفاده در محاسبه این نسبت سود عملیاتی است، زیرا هزینه بهره و مالیات به وسیله عواملی غیر از کاربرد موثر منابع تعیین می‌شوند. سود عملیاتی در طی سال کسب می‌شود. بنابراین، باید با متوسط سرمایه‌گذاری در دارایی‌ها در طی سال مربوط باشد.
بازده حقوق صاحبان سهام، عبارتست از سود خالص متعلق به سهام عادی تقسیم بر حقوق صاحبان سهام عادی. این نسبت بیانگر کارآیی عملیاتی، کارآیی استفاده از دارایی ها و درجه اهرم مالی است.
۱-۱۲- ساختار پژوهش
در این فصل کلیاتی درباره پژوهش شامل مقدمه‌، مسأله پژوهش، ضرورت پژوهش، هدف پژوهش، فرضیه‌های پژوهش و روش پژوهش بیان شد. در بخش مربوط به روش پژوهش به تشریح جامعه آماری، نمونه آماری، دوره ی پژوهش، روش جمع‌ آوری داده‌ها و تعریف متغیرها پرداخته شد. در قسمت روش تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها، روش‌های آماری مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بیان گردید. در ادامه به تعریف واژه‌های کلیدی مورد استفاده در این پژوهش پرداخته شد.
موضوع فصل دوم بیان مبانی نظری پژوهش و بررسی پژوهش‌های گذشته است.در ابتدا کلیاتی در باره دیدگاه های عملکرد واحد تجاری و تکنیک های داده کاوی مطرح می شود. در بخش آخر فصل، به مرور خلاصه‌ای از برخی پژوهش‌های انجام شده در این زمینه پرداخته می‌شود.
در فصل سوم روش پژوهش شامل فرضیه‌های پژوهش، تعریف متغیرهای مستقل و وابسته و نحوه محاسبه آن ها، جامعه آماری، روش جمع‌ آوری اطلاعات و روش آماری مورد نظر برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بیان می‌شود.
موضوع فصل چهارم، تجزیه و تحلیل فرضیه‌های پژوهش و تفسیر نتایج حاصل با بهره گرفتن از نرم‌افزار ۱۴٫۲Clementine و spss21است.
در فصل پنجم بحث و نتایج، محدودیت‌ها و پیشنهادهای پژوهش بیان می‌شود.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
۲-۱- مقدمه
در فصل قبل مطالبی پیرامون پژوهش از قبیل تشریح و بیان موضوع پژوهش، اهمیت و اهداف پژوهش، ضرورت انجام پژوهش و روش پژوهش بیان شد.
بسیاری از اشخاص و گروه ها از جمله مدیران، مالکان، سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل، اعتبار دهندگان و وام دهندگان (با توجه به محدود بودن منابع و ضرورت تخصیص بهینه آن) می کوشند تا نوعی از سرمایه گذاری را شناسایی، ارزیابی و انتخاب کنند که بهترین بازده اقتصادی را به همراه داشته باشد. از این رو، ارزیابی عملکرد واحدهای اقتصادی جهت تصمیمات آگاهانه و تعیین میزان دستیابی به اهداف تعیین شده از اهمیت بسیاری برخوردار است. ارزیابی مستمر عملکرد مدیران ارشد در جهت اتخاذ تصمیم های درست درارتباط با تخصیص های آینده کمک می کند. همچنین ارزیابی و سنجش عملکرد یک مکانیزم نظارتی است که توسط مالکین شرکت ها به جهت جدایی مالکیت از مدیریت به کار گرفته می شود.
به این ترتیب با توجه به موضوع پژوهش، مباحث زیر در این فصل به تفکیک طرح می شوند:
۲-۲- دیدگا های ارزیابی عملکرد شرکت
۲-۳- نسبت های مالی (شاخص های شرکتی)
۲-۴- داده کاوی و تکنیک های مرتبط به آن
۲-۵- بررسی سوابق تاریخی مرتبط با پژوهش حاضر.
۲-۲- دیدگاه های مختلف ارزیابی عملکرد واحد تجاری
سهامداران به عنوان مالکان واحد تجاری در پی افزایش ثروت خود هستند و با توجه به این که افزایش ثروت، نتیجه عملکرد مطلوب واحد تجاری است ارزشیابی واحد تجاری برای مالکان دارای اهمیت فراوان است(حیدرپور، مستوفی،۱۳۸۸). دیدگاه های مختلف ارزیابی عملکرد در گروه های زیر بررسی می شوند.
۲-۲-۱- روش هایی که در آن از اطلاعات حسابداری استفاده می شود.
یکی از پیامدهای سیر تحول حسابداری استفاده از نسبت های مالی جهت ارزیابی عملکرد و تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی است که پیدایش آن ها به اواخر قرن نوزدهم میلادی بر می گردد. اطلاعات حسابداری مهمترین بخش اطلاعاتی در یک ارزیابی عملکرد به حساب می آید و در تمامی معیارها و مبانی یک اصل اساسی و انکار‌ناپذیر است. یکی از انواع تجزیه و تحلیل ها، تجزیه و تحلیل نسبت های مالی است که خود نوعی معیار ارزیابی عملکرد می‌باشد و بنیان آن به صورت های مالی شامل، ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت گردش وجه نقد بستگی دارد(عبدالهی نژاد،۱۳۷۶).
۲-۲-۱-۱- ROA^[3] (نرخ بازده دارایی ها)
این معیار ،کارایی مدیریت در استفاده از دارا یی های شرکت به منظور ایجاد سود ویژه را نشان می دهد(سعیدی و ابوجعفری،۱۳۸۸). این نسبت نشان می دهد که به ازای هر ریال دارایی چند ریال سود ایجاد شده است.
فرمول محاسباتی به شرح زیر است: (کاشانی پور و رسائیان،۱۳۸۸)
۲-۲-۱-۲- ^[۴]ROE (بازده حقوق صاحبان سهام)
بازده حقوق صاحبان سهام یا نرخ بازده ارزش ویژه میزان سود خالص ایجاد شده در مقابل هر یک ریال حقوق صاحبان سهام (منابعی که سهامداران در اختیار شرکت قرار داده اند) است که افزایش یا کاهش در این نسبت سبب ایجاد تغییرات در میزان سودآوری سهامداران شرکت می شود. از آنجایی که معمولاً هدف مدیریت تحصیل حداکثر بازده برای سرمایه گذاران در واحد تجاری است، این نسبت یکی از معیارهای سنجش موفقیت واحد تجاری در دستیابی به هدف مزبور محسوب می شود و معمولاً کاربران در تصمیم گیری های خود توجه خاصی به آن دارند. درواقع این نسبت ارتباط سود شرکت و حقوق صاحبان سهام را منعکس می کند(رضا تهرانی،۱۳۸۴).
ROE نرخ بازده حقوق صاحبان سهام، یکی از نسبت های سود آوری است که از طریق تقسیم سود بعد از مالیات بر حقوق صاحبان سهام به دست می آید. از ROE برای به دست آوردن سود حسابداری استفاده می شود و از جهتی به سود حسابداری ایراداتی وارد است؛ ازجمله این که سود حسابداری تحت تاثیر احتساب جریان های خروجی وجه نقد به عنوان هزینه جاری یا دارائی است و همچنین سود حسابداری با انتخاب روش های حسابداری توسط مدیریت تغییر می کند یا به عبارت دیگر مدیریت از توانایی همگون سازی سود برخوردار است(نظریه ۱۳۷۹). بازده دارایی ها نشانه ای مفید از موفقیت مالی است زیرا نشان می دهد که آیا شرکت بدون تزریق سرمایه در حال افزایش سود خود است یا نه. رشد مداوم بازده دارایی نشانه ای است از این که مدیریت پول بیشتری به سهام‌دار‌ها می‌دهد. به زبان ساده، ROE نشان می دهد مدیریت چطور پول سرمایه گذاران را در امور تجاری و تولیدی به کار‌انداخته است. اما واضح است که یک شرکت بدون افزایش نقدینگی خود نمی تواند بازده خود را سریع تر از ROE کنونی اش افزایش دهد. این به آن معناست که شرکتی با ROE 15درصد، بدون استقراض با فروش سهام بیشتر نمی‌تواند بازده خود را سریع تر از ۱۵ درصد در سال افزایش دهد. اما استقراض یا فروش سهام بیشتر، هزینه هایی دربردارد. پرداخت سود برای وجه استقراض شده، درآمد را کاهش می دهد و فروش تعداد بیشتری سهم به سبب بالا‌بردن تعداد کل سهم ها در دست سهام داران، سود هر سهم (EPS) را کاهش می دهد. بنابراین ROE حد سرعت نرخ رشد شرکت است به همین دلیل مدیران مالی از آن به عنوان معیاری برای تعیین پتانسیل رشد یک شرکت استفاده می کنند. در واقع بسیاری از کارشناسان هنگام ارزیابی گزینه های مختلف سرمایه گذاری، ۱۵ درصد ROE را حداقل مقدار قابل قبول برای این شاخص شرکت معرفی می کنند.
۲-۲-۲- روش هایی که در آن از اطلاعات حسابداری و بازار استفاده می شود.
کلیه نسبت هایی که به نسبت های ارزشیابی مشهور هستند در این دسته قرار می گیرند. این نسبت ها با ترکیب معقول ریسک و بازده از طریق اطلاعات بازار و نیز ترکیب آن با اطلاعات حسابداری مبنای ارزشیابی مناسبی جهت ارزیابی عملکرد شرکت ها را فراهم می کند(کاشانی پور و رسائیان،۱۳۸۸).
۲-۲-۲-۱- نسبتQ توبین
این نسبت توسط اقتصاددانی به نام جیمز توبین^[۵] در سال ۱۹۶۹ ارائه شد. این نسبت حاصل تقسیم ارزش بازار شرکت بر ارزش دفتری آن است. هر چه این نسبت از یک بیشتر باشد، وضعیت شرکت مطلوبتر است(حیدرپور، مستوفی،۱۳۸۸). با گذشت زمان به این مدل انتقاداتی وارد شد، از جمله استفاده از ارزش دفتری در مخرج کسر و در نظر نگرفتن ارزش دارایی های نا مشهود. بنابراین در سال ۱۹۷۸، جیمز توبین مدل قبلی خود را اصلاح کرد. در مدل جدید، ارزش بازار شرکت بر ارزش جایگزینی دارایی ها تقسیم می شود(حیدرپور، مستوفی،۱۳۸۸).
از جمله مزایای نسبت Q توبین می توان به سادگی در فهم برای استفاده کنندگان و تحلیل گران مالی، سادگی محاسبه و سهولت دسترسی به اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه اشاره نمود(صالحی،۱۳۸۰).
یکی از فرمول محاسباتی پر کاربرد آن به شرح زیر است: (کاشانی پور و رسائیان،۱۳۸۸)
که در آن MV ارزش بازار شرکت،BV ارزش دفتری دارایی ها و Debt بدهی شرکت می باشد. برای این نسبت، فرمول ها و روش های دیگری هم وجود دارد که برخی از آن ها به شرح زیر است: (مرادی و پور حسن،۱۳۸۹)
VOSI : ارزش سهام عادی در پایان سال EMVOPSI: برآورد ارزش بازار سهام ممتاز در پایان سال : BVLTI: ارزش دفتری بدهی های بلند مدت در پایان سال BVCLI: ارزش دفتری بدهی های جاری در پایان سال BVTAL: ارزش دفتری کل دارایی ها در پایان سال
ویژگی: این مدل، Qتوبین ساده است، سهولت محاسبه و در دسترس بودن اطلاعات، مزیت آن است و استفاده از ارزش های تاریخی، بعنوان ایراد آن مطرح است.