هونتلا و همکاران (۱۹۹۲؛ ۱۹۹۵) از کشور کانادا نشان دادند که در هر دو جنس سوف­ماهی زرد (Perca flavescens) و اردک­ماهی شمالی (Esox lucius) در مناطق آلوده شده با PAHها، PCB­ها و فلزات سنگین، اندازه­ گنادها و سطوح تیروکسین کاهش یافته بود.
در مطالعه­ ای که مینیر[۵۴] و همکاران (۲۰۰۰) بر روی Platichthys flesus ساکن مصب­ها و خلیج­های مناطق بسیار صنعتی انجام دادند، تغییر در الگوی اسپرماتوژنزیز و مشاهده جنسیت بینابینی در حدود ۱۸% از ماهیان گزارش شد [۷۰].
گزارش بتی و لیم[۵۵] از کشور اتریش نشان داد که گنوپودیوم پشه­ماهی نر (Gambusia affinis) که در پایین­دست کارخانه­ی تصفیه­ی پساب زندگی می­ کند از نظر اندازه تحلیل رفته است [۱۵].
در مطالعه­ ای که توسط جفریز[۵۶] و همکاران (۲۰۰۸) بر روی جمعیتی از نوعی گونه مینو بومی آمریکای شمالی با نام علمی Rhinichthys cataractea در یکی از رودخانه­های کانادا صورت گرفت، تغییر شدید نسبت جنسی به نفع جنس ماده، به اختلال شدید سیستم درون­ریز به دلیل حضور ترکیبی از آلاینده­های شبه­استروژنی موجود در پساب­های شهری، کشاورزی و دامپروری در این منطقه نسبت داده شد [۵۴].
۲-۲-۳- تولید ویتلوژنین و ارزیابی بیان نسبی آن­
بیش­تر مطالعات انجام شده در این رابطه در محیط­های آزمایشگاهی و از طریق اندازه ­گیری میزان پروتئین ویتلوژنین در پلاسما با بهره گرفتن از دو روش­ الایزا و وسترن بلات انجام گرفته است و اطلاعات در زمینه القاء ژن کدکننده آن در نتیجه حضور ماهی در اکوسیستم­های آلوده به انواع مختلف EDCها محدود است.
لیندهولست[۵۷] و همکاران (۲۰۰۰) مشاهده کردند که که حضور قزل­آلای­رنگین­کمان در معرض ۵۰۰ میکروگرم بیسفنول­آ/ میکرولیتر، پس از ۱۴ روز موجب افزایش میزان ویتلوژنین در پلاسما شد درحالی­که در غلظت­های کم­تر، سطح آن در پلاسما ثابت بود [۶۶].
در آزمایشی که توسط آنکلی[۵۸] و همکاران (۲۰۰۱) بر ماهیان بالغ مینو ­کله­گنده (Pimephales promelas) انجام شد، تیمار این ماهیان با متوکسی کلر به مدت حداکثر ۲۱ روز، غلظت برخی از استروئیدهای جنسی (تستوسترون، ۱۱-کتوتستوسترون و E2) را در هردوجنس کاهش داد و منجر به القاء شدید ویتلوژنین در پلاسمای خون ماهیان نر شد [۱۰].
همر[۵۹] و همکاران (۲۰۰۱) پس از ۵ روز تیمارجنس نر ماهی Cyprinodin variegates با نانیل­فنول، متوکسی­کلر و اندوسولفان، توانستند بیان ژن ویتلوژنین (VTG mRNA) و همچنین پروتئین ویتلوژنین در پلاسما را اندازه ­گیری کنند [۴۵].
تیان[۶۰] و همکاران (۲۰۰۹) دریافتند که تیمار جنس نر گلدفیش (Carassius auratus) با غلظت­های مخلتف مونوکروتوفوس[۶۱]، منجر به افزایش وابسته به دوز میزان بیان ژن ویتلوژنین در کبد و پروتئین آن در پلاسما می­ شود [۱۰۲].
در مطالعه­ ای که توسط جفریز و همکاران (۲۰۰۸) بر روی جمعیت­های طبیعی ماهی R. cataractea در دو رودخانه اولدمن[۶۲] و بو[۶۳] در استان آلبرتا کانادا صورت گرفت، بیش­ترین میزان بیان ژن ویتلوژنین و تغییر نسبت جنسی به نفع جنس ماده در مناطق آلوده شده با پساب زمین­های کشاورزی متراکم در رودخانه اولدمن مشاهده شد [۵۴].
در مطالعه دیگری که جفریز و همکاران (۲۰۱۰) بر روی جمعیت­های طبیعی ماهی R. cataractea در دو رودخانه رددیر[۶۴] و اولدمن همان استان انجام دادند، دریافتند در این رودخانه­ها که توسط انواع مختلف EDCها از قبیل استروژن­های مصنوعی موجود در قرص­های ضدبارداری و انواع طبیعی آن از قبیل هورمون­های موجود در پساب کارخانه­های تصفیه فاضلاب آلوده شده است، میزان پروتئین ویتلوژنین در پلاسمای ماهیان نر با GSI آن­ها همبستگی معکوس دارد [۵۵].
در مطالعه دیگری که توسط انگامنیوم[۶۵] و پانیاراچون[۶۶] (۲۰۱۱) در تایلند بر روی جمعیت وحشی گونه Oryzias minutillus رودخانه­های آلوده با آلاینده­های صنعتی از جمله بیسفنول­آ انجام گرفت، در کبد ماهیان نری که در آن­ها جنسیت بینابینی رخ داده بود، بیان mRNA ویتلوژنین مشاهده شد. در حالی­که در ماهیان دارای گناد طبیعی، این ژن بیان نشده بود [۷۴].
فصل سوم
مواد و روش­ها
۳-۱- معرفی گونه مورد مطالعه
عروس­ماهی زاینده­رود P. esfahani از خانواده کپورماهیان از جمله ماهیان با ارزش در صید ورزشی در حوضه زاینده­رود، است (شکل ۳-۱). این گونه علاوه بر جثه کوچک، از فراوانی مناسبی در سراسر رودخانه زاینده­رود برخوردار است و لذا امکان صید آن به سهولت فراهم است. این ویژگی به همراه پراکنش در برخی از مهم­ترین منابع آلوده کننده اکوسیستم­ زاینده­رود، آن را به گونه ای مناسب برای این مطالعه تبدیل کرده است. تخم­ریزی این ماهی در چشمه دیمه واقع در بالادست سد زاینده­رود از ماه اردیبهشت تا تیر ماه ادامه و در مرداد ماه خاتمه می­یابد. رسیدگی تخمک­ها در تخمدان به طور همزمان و از نوع همزمان گروهی است]۲[.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل ۳-۱) عروس­ماهی زاینده­رود صید شده از رودخانه زاینده رود [نگارنده].
۳-۲- ایستگاه­های نمونه­برداری
در این مطالعه تعداد چهار ایستگاه نمونه­برداری درطول رودخانه تعیین گردید. دو ایستگاه در بالادست رودخانه زاینده­رود به عنوان ایستگاه­های شاهد و دو ایستگاه بر اساس نحوه کاربری اراضی حاشیه رودخانه، به عنوان ایستگاه­های آلوده پیش ­بینی شد (شکل ۳-۲). این ایستگاه­ها از بالادست به پایین­دست شامل:۱) چشمه­دیمه قبل از سد زاینده­رود و ۲) خرسونک به­عنوان ایستگاه­های پاکیزه ۳) چمگردان به دلیل سکون آب، ورود فاضلاب ذوب آهن و پساب زمین­های کشاورزی مجاور (شکل۳-۳) و ۴) پل صفائیه به دلیل ورود پساب کارخانه تصفیه فاضلاب زرین­شهر و زمین­های کشاورزی مجاور به عنوان ایستگاه­های آلوده انتخاب شد. اطلاعات و ویژگی­های مربوط به ایستگاه­های نمونه­برداری شده درجدول ۳-۱ آورده شده است. صید ماهیان از این ایستگاه­ها در زمستان سال ۱۳۹۰ و بسته به موقعیت محل با بهره گرفتن از تور پره یا الکتروشوکر انجام گردید.
شکل ۳-۲) موقیعت جغرافیای ایستگاه­های نمونه برداری.
جدول۳-۱) محل و موقعیت جغرافیایی صید عروس­ماهی زاینده­رود P. esfahani

نام ایستگاه
مختصات جغرافیایی
چشمه­دیمه

˝۰۰ ‘۳۱˚۳۲

شمالی

˝۴۲ ‘۱۳˚۵۰

شرقی

خرسونک

˝۰۰ ‘۳۱˚۳۲

شمالی

˝۰۰ ‘۲۲˚۵۰

شرقی

چمگردان

˝۰۹ ‘۲۳˚۳۲

شمالی

˝۳۹ ‘۱۷˚۵۱

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...