ابتکار E-Business Forum توسط دفتر صنعت^[۷۷] (وزارت توسعه^[۷۸]) یونان به منظور ایجاد محیط دیجیتالی مناسب برای کسب و کارهای کوچک و متوسط یونانی بوجود آمد. این ابتکار مکانیزمی را بوجود می‌آورد که در آن در بین دولت، افراد آکادمیک و تاجران، جهت ایجاد مشاغل مرتبط با تجارت الکترونیکی مشاوره انجام می‌گیرد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

کار این مجمع از طریق چند گروه کاری از اقشار مختلف انجام می‌گیرد. این گروه‌های کاری وظیفه دارند که موانع نفوذ تکنولوژی در اقتصاد الکترونیکی^[۷۹] در یونان را از بین ببرند. در واقع این گروه‌ها پس از انجام تحقیقات لازم در زمینه نحوه عملکرد در سیاستگزاری دولت پیشنهادهایی را ارائه می‌نمایند و در حمایت از SMEs جهت پذیرش تجارت الکترونیکی به دولت کمک می‌کنند.^[۸۰]
این مجمع همچنین اطلاعاتی را بصورت پیوسته برای شهروندان و تاجران درباره مسأله تجارت الکترونیکی ارائه می کند و بودجه ۳/۱ میلیون دلاری طی دوره ۵-۲۰۰۱ برای این منظور در نظر گرفته شده است.
اهداف برنامه:
اهداف اصلی E-Business Forum عبارتند از:
گسترش مباحث پیرامون اقتصاد الکترونیکی در کل جهان.
بررسی و اطلاع‌رسانی در مورد نوآوری‌های تجارت الکترونیکی در یونان.
فراهم آوردن فرصت‌هایی برای صنف های تجاری به منظور مشارکت در فرایند تصمیم‌گیری در زمینه ایجاد محیط مناسب برای ict و تسریع گسترش ict در میان کسب و کارهای کوچک و متوسط یونان.
ایجاد کتابخانه الکترونیکی در زمینه تجارت الکترونیکی در یونان و در سطح بین‌المللی.
هماهنگی تمام فعالیت‌هایی که در کل کشور در زمینه تجارت الکترونیکی و در سطح بین‌المللی انجام می‌گیرد.
ارائه پیشنهاداتی جهت حذف موانع موجود در فراهم نمودن محیط الکترونیکی مناسب و کمک به کسب و کارهای کوچک و متوسط در مراحل اولیه حرکت به سمت اقتصاد الکترونیکی.
ایجاد پروژه‌های دولتی برای ارتقاء تجارت الکترونیکی در یونان.
ایجاد ارتباط بین سیاست‌های تجارت الکترونیکی یونان با سیاست‌های بین‌المللی و ارائه تجربیات کشورهای دیگر در این زمینه.
نقاط قوت برنامه:
مکانیزم جامع برای مشاوره مداوم با افراد و گروه‌های مرتبط: در این سیاست در تمامی ابعاد تجارت الکترونیکی با گروه های مربوطه مشاوره انجام می‌گیرد بطور کلی نتایج این مشاورات در سه گروه قابل طبقه‌بندی است.
شناسایی مشکلات و موانع از دیدگاه‌‌های مختلف
رسیدن به راه حل‌هایی که افراد از گروه‌های مختلف در آن توافق دارند (و بنابراین ضمانت اجرایی بالایی دارد).
به دلیل وجود افراد از گروه‌های مختلف هماهنگی بالایی در این برنامه وجود دارد.
بیش از ۳۰۰ کارشناس در این گروه‌های کاری مشارکت دارند (تقریباً ۶۰ درصد آنها از بخش خصوصی هستند)، که نمایندگان بخش دولتی (در سطح محلی، منطقه‌ای و ملی)، سازمان‌های غیر دولتی (NGOS)، سازمان‌های آموزشی، بانک‌ها و … را شامل می‌شود. یکی از مهمترین مشکلات در چنین کمیته‌هایی به مسأله سطح آگاهی گروه‌های مختلف مربوط می‌شود. زیرا در این کمیته‌ها افراد از گروه‌های مختلف سطح آگاهی متفاوتی دارند.
این برنامه آینده‌نگر است:
در این برنامه از طریق کارشناسان شبکه، مشکلات به صورت پویا تعیین می‌شوند و همچنین راه‌ حل ‌های اجرایی بوسیله وزارت توسعه با در نظر گرفتن چارچوب‌های نهادی، الزامات مالی و سازمانی و اولویت‌ها به روز می‌شوند.
برنامه قابلیت انعطاف‌پذیری دارد:
در این برنامه جلسات مشورتی بین گروه‌ها هر سه یا چهار ماه صورت می‌گیرد و همچنین کمیته‌های مشورتی به صورت ماهانه جلسه تشکیل می‌دهند. در نتیجه همواره استراتژی‌های توسعه همراه با زمان تغییر می‌کنند و چارچوب های اولیه نیز این قابلیت را دارند که در مقابل مصوبات بعدی منعطف باشند.
نتایج با توافق عام حاصل می‌شود:
در برنامه E-Business Forum تمامی تصمیمات با توافق افراد از بخش خصوصی و دولتی گرفته می‌شود. یکی از مهمترین جنبه‌های توافق عمومی در مورد سیاستگزاری این است که چنین توافقی ضمانت اجرایی سیاست را بالا برده و سیاست را کاربردی‌تر می کند. برنامهGreek Go Digital در واقع طرح اجرایی برنامه Information Society و Competitiveness می‌باشد که هدف اصلی آن حمایت از ۵۰۰۰۰ SMEs جهت تماس با اینترنت و بهره‌گیری از منافع آن است. مهمترین استفاده‌ کنندگان از این برنامه بنگا‌ه‌هایی هستند که بیش از ۱۰ کارکن دارند. در این برنامه کسب و کارها در سه طبقه تقسیم شده‌اند:
کسب و کارهایی که زیرساخت‌های لازم جهت دسترسی به اینترنت را ندارند.
کسب و کارهایی که به اینترنت دسترسی داشته و پست الکترونیکی آنها فعال است.
کسب و کارهایی که دارای وب سایت می‌باشند و می‌توانند از طریق اینترنت با مشتریان و یا کسب و کارها مبادله (B2C , B2B) نمایند.
برنامه GO Digital دو طبقه اولی را حمایت می‌کند تا به مرحله بعدی دست یابند: از مرحله اول به مرحله دوم و از مرحله دوم به مرحله سوم. کل بودجه برای این برنامه ۱۰۰ میلیون یورو می‌باشد.
دیگر پروژه‌های اصلی در یونان که توسط گروه‌های کاری e-Business Forum طراحی شده است شامل موارد زیر می‌باشد:

سیاست آموزشی Go Digital (کل بودجه اختصاصی ۲۵ میلیون یورو).
دیجیتالی کردن کسب و کارهای مرتبط با تجارت الکترونیکی که در حدود ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ مورد در نظر گرفته شده است (کسب و کارهایی که ۵ تا ۱۵۰ کارکن دارند) کل بودجه اختصاصی در حدود ۲۰۰ میلیون یورو می‌باشد).
ارتقاء بازارهای الکترونیکی (۲۰ تا ۳۰ پروژه، کل بودجه اختصاصی ۳۰ میلیون یورو).
توسعه ارتباط دیجیتالی (۲۰ الی ۳۰ پروژه، کل بودجه اختصاصی ۳۰ میلیون یورو). (حاجی کریمی و عزیزی، ۱۳۸۷).

۲-۹-۵-۳ تجربه اسکاتلند: (First Steps Workshop Series)

برنامه First Steps Workshop Series کارگاه‌های آموزشی (۴ نصف روز) را شامل می‌شود که شرکت‌ها را در جهت استفاده از قابلیت‌های اینترنت و تجارت الکترونیکی کمک می‌کند. این برنامه توسط Enterprise Scottish به منظور تامین اهداف استراتژی Connecting Scotland که خود قسمتی از استراتژی وسیع اقتصاد الکترونیکی اسکاتلند^[۸۱] است، سازماندهی شده است. در استراتژی Connecting Scotland همان تعهداتی که توسط دولت انگلستان در سال ۱۹۹۸ تحت عنوان «تبدیل انگلستان به بهترین محیط تجارت الکترونیکی در جهان» بیان شده، در این برنامه آمده است: فرهنگ و اقتصاد اسکاتلند پیشرو جهان دیجیتالی خواهد بود. تجارت الکترونیکی به عنوان یکی از برجسته‌ترین مشخصه‌ های اسکاتلند عنوان می‌شود و تجارت الکترونیکی فرصت‌های جدیدی را برای تشکیلات اقتصادی فراهم می‌آورد. تاجران و تشکیلات اقتصادی موجود تجارت الکترونیکی را به کار خواهند گرفت و تشکیلات اقتصادی از جاهای مختلف به خاطر محیط مناسب اسکاتلند به این کشور خواهند آمد. در سالهای آتی این فرهنگ خواهد بود که محیط مناسب تجارت الکترونیکی را مشخص می کند.
کل هزینه‌های First Steps Workshop در حدود ۴۱۶۰۰۰ یورو (۰۰۰,۲۵۰ پوند) برآورد شده است.
چهار گروه کارگاه آموزشی در زمینه چگونگی استفاده از تجارت الکترونیکی در بازار‌های معین وجود دارند. این کارگاه‌های آموزشی عبارتند از:
مراحل اولیه ایجاد ارتباط: به کسب و کارها کمک می کند تا اولین وب سایت خود را ایجاد نموده و بیشترین سود را از پست الکترونیکی حاصل نمایند.
تحول در وب سایت: از قابلیت‌های وب سایت استفاده بیشتری به عمل آید.
تجارت الکترونیکی: در زمینه خرید و فروش آنلاین، نحوه اجرا و فواید بالقوه آن آموزش ارائه می‌شود.
بهترین تجربه تجارت الکترونیکی: نشان می‌دهد که چگونه تجارت الکترونیکی هزینه‌ها را کاهش داده و تغییرات اساسی در تجارت بوجود می‌آورد.
این برنامه آموزشی SMEs را پس از یادگیری به شبکه‌های حمایتی اسکاتلند معرفی می کند و این کسب و کارها پس از آموزش کمک‌های حمایت‌های بیشتری را نیز دریافت می‌کنند.
نقاط قوت برنامه:

اجرای برنامه به صورت غیر متمرکز: این برنامه در کلیه مناطق اسکاتلند اجرا می‌شود حمایت گروه‌های مختلف از این برنامه از جمله مشاوران برنامه UK Online for Business، وزارت بازرگانی، دانشکده‌های اسکاتلند و … امکان اجرای این برنامه به صورت منطقه‌ای را فراهم نموده است.
انتقال گروه ها در طول برنامه: در این برنامه این قابلیت وجود دارد که SMEs پس از آموزش در کارگاه‌های آموزشی به شبکه‌های حمایتی تجارت الکترونیکی معرفی می‌شوند. یعنی از مرحله اول فرایند به مرحله دوم انتقال می‌یابند.
شناسایی جایگاه‌ SMEs و ارائه راهنمایی متناسب: سایت‌هایی طراحی شده‌اند که با توجه به سطح استفاده SMEs از E-Business درباره مناسبترین کارگاه‌‌‌های آموزشی به آنها مشاوره ارائه می‌کند.
استفاده از افراد متخصص: در حدود ۹۰ سخنران (از دانشکده‌‌ها، وزارت بازرگانی و کارشناسان برنامه UK Online for Business) در این برنامه‌ها فعالیت می‌کنند و این دوره‌ها را در سراسر اسکاتلند برگزار می‌نمایند.
جامعیت برنامه: این کارگاه‌های آموزشی راه‌حل آموزش گام به گام را به اجرا درآورده‌اند که از آموزش ابتدائی‌ترین مراحل آشنایی با تجارت الکترونیکی شروع می‌شود و تا تجارت الکترونیکی پیشرفته ادامه می‌یابد(حاجی کریمی و عزیزی، ۱۳۸۷).

تصویر ۳-۴- پوشش گیاهی ساورز ۲۹
تصویر ۳-۵- پوشش جنگلی ساورز ۲۹
چکیده :
بررسی اثر ارتفاع بر عملکرد و تراکم و پراکنش دو گونه گیاهی چویل Ferulago angulata و کما ferula
به وسیله :
سید قادر رضایی ناصرآباد
به منظور بررسی اثر ارتفاع بر عملکرد و تراکم و پراکنش دو گونه گیاهی چویل Ferulago angulata و کما ferula تحقیقی در بهار و تابستان سال ۱۳۹۰ در فصل رویشی به روش ترانسکت خطی و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در کوه ساورز در شهرستان بویراحمد مورد بررسی قرار گرفت . سه فاکتور اصلی شامل ارتفاع از سطح دریا ، گونه های چویل و کما انتخاب شده و در سه تکرار و هر تکرار نیز در ۱۱ ارتفاع مختلف اجرا گردید . فاصله هر ترانسکت حدودا دو کیلومتر و در هر ترانسکت قطعات نمونه به ابعاد ۴ متر مربع و محل استقرار قطعات نمونه از دامنه ( خط القعر ) تا قله ( خط الراس ) کوه ساورز به ازاء هر صد متر افزایش ارتفاع از سطح دریا صورت گرفت . در این تحقیق اثر ارتفاع بر صفات پنج گانه ارتفاع گیاه ، قطر تاج ، زی توده (بیوماس ) ، تعداد بوته و تراکم نسبی گیاهان چویل و کما بررسی شده و نتایج حاصله بعد از آنالیز واریانس گزارش گردید . نتایج این تحقیق نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا تراکم ، تعداد بوته ، قطر تاج و بیوماس گیاه چویل در واحد سطح معنی دار شده و افزایش می یابد . طول گیاه چویل با تغییرات ارتفاع تغییر معنی داری نداشت ..آزمایش مشابه نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا تراکم ، تعداد بوته و قطر گیاه کما در واحد سطح معنی دار شده و افزایش می یابد بیشترین تراکم و قطر تاج ، در ارتفاعات ۲۳۰۰ تا ۲۹۰۰ متری مشاهده گردید . افزایش ارتفاع از سطح دریا تاثیر معنی داری بر ارتفاع و بیوماس گیاه کما نداشته و رابطه منطقی و معنی دار مشاهده نگردید .
کلمات کلیدی : ارتفاع ، چویل ، کما ، ساورز
فصل اول
کلیات
مقدمه :
اعمال مدیریت صحیح و کارآمد در هر منطقه بر مبنای اطلاعات دقیق از وی‍‍‍ژگی های کمی و کیفی رستنی ها و آگاهی از روابط گیاهان با یکدیگر و نیز عوامل محیطی میسر می باشد. شناخت عوامل محیطی موثر بر استقرار و گسترش گیاهان می تواند ما را با سازگاری گونه های بومی هر ناحیه آشنا کند تا بر اساس سرشت این گونه های بومی، نسبت به مدیریت بوم شناختی اقدام گردد ^۱۱ (تقی پور ع ۱۳۸۵ ) .
بررسی‌ها ی انجام شده توسط داراب یزدانی و همکاران در غرب ایران نشان می‌دهد که جایگزینی داروهای با منشاء طبیعی با داروهای شیمیایی در سطح دنیا به سرعت رو به توسعه و گسترش است و کشورهای مختلف با بهره‌گیری از توانهای بالقوه خود از جمله تنوع پوشش گیاهی، تنوع اقلیمی، ارزان بودن انرژی و نیروی کارگری و وجود تکنولوژی‌های برتر و. .. سهم خود را از تجارت جهانی گیاهان دارویی می‌گیرند و به طوری که کشوری مانند کانادا خود را غول خفته گیاهان دارویی می‌داند. در این رهگذر می‌بایست با شناخت و بهره‌گیری هر چه بهتر از توانهای بالقوه خود که شاخص‌ترین آنها تنوع اقلیمی، تنوع پوشش گیاهی، پیشینه تاریخی طب سنتی و تا حدودی منابع انرژی ارزان می‌باشد و همچنین با سیاست‌گذاری صحیح و برنامه‌ریزی‌های کلان سهم واقعی خود را از این تجارت کسب کنیم ^۵۳ ( یزدانی د ۱۳۸۲).
مطالعات قلی وند و همکاران در استان کردستان و پژوهشکده گیاهان دارویی نشان می دهد کشور ایران دارای توانمندی های زیادی در عرصه گیاهان دارویی و معطر بوده و از این جهت می تواند جایگاه ویژه ای در صنایع غذائی ،داروسازی و آرایشی- بهداشتی در دنیا داشته و در عرصه صادرات گیاهان دارویی مطرح شود. اسانس ها را می توان از مهمترین مواد موثره گیاهان داروئی دانست.با توجه به غنی بودن پوشش گیاهی ایران و برخورداری از تنوع گونه ای فراوان و در نتیجه وجود گونه های انحصاری ،استخراج و تحلیل کمی و کیفی ترکیب های موجود در این گیاهان از اهمیت خاصی برخوردار است ^۴۰ ( قلی وند م ۱۳۸۸ ).
بر اساس نوشته های دراراب یزدانی و سحر شهنازی کشور ایران با موقعیت خاص آب و هوایی، بیش از ۷۵۰۰ گونه گیاهی را در خود جای داده است که ۲ تا ۳ برابر پوشش گیاهی تمامی قاره اروپاست و پیش‌بینی می‌شود که بیش از ۷۵۰ گونه دارویی در پوشش گیاهی ایران وجود داشته باشد^۵۴( یزدانی د ۱۳۸۲) .
استان کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران در امتداد سلسله کوههای زاگرس قرار گرفته و به دلیل شرایط توپوگرافی ، اقلیمی و موقعیت خاص خود رویشگاه بیش از ۲۰۰۰ گونه گیاهی است .^۱۳ (جعفری ع ۱۳۷۲ ) از بین گونه های فراوان گیاهی ، گیاهان دارویی و مرتعی با خاصیت ها و کاربردهای متعدد می توان به گیاه چویل با نام علمی Ferulago angulata و کما ferula اشاره کرد .
علت انتخاب موضوع :
دو گیاه چویل و کما از گونه های مهم مرتعی و دارویی کشور ایران به خصوص ناحیه زاگرس مرکزی است و در سالهای اخیر برای مصارف دارویی و مرتعی مورد بهره برداری های فراوان قرار گرفته اند ^۱۴ ( جعفری ۱۳۸۴ ) . بررسی های به عمل آمده نشان می دهد حدود ۳۵ گونه چویل و ۱۷۲گونه گیاه کما در دنیا و تقریبا ۸ گونه چویل و ۳۰گونه از انواع کما در ایران یافت می شوند ^۵۴ (یزدانی د ۱۳۸۲) . در زمینه پراکنش این گونه ها به ویژه در طبقات ارتفاعی ، اطلاعات کمی وجود دارد و اطلاعات موجود نیز برای برنامه ریزی در زمینه مدیریت علمی ؛ بهره برداری و حفاظتی ، کافی به نظر نمی رسد لذا در این تحقیق ، برای تعیین اثر عامل اکولوژیک ارتفاع بر تراکم ، پراکنش و صفات کمی این دو گونه اجرا شده است . نتایج حاصل از این تحقیق می تواند برخی از جنبه های مهم و مبهم علمی در ارتباط با رویشگاه های این دو گونه گیاهی را برطرف نماید . بنابر این اثر ارتفاع به عنوان متغیر مهم و اکولوژیکی بر پراکنش ، تراکم و میزان تولید زی توده ( بیوماس ) این دو گونه مورد بررسی قرار می گیرد .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

هرچند که تعیین پراکنش و تراکم و اندازه گیری بیوماس تولیدی گیاهان مرتعی در طرح های مرتعداری استان و یاسایر نقاط کشور بررسی شده است ولی مطالعات گسترده ای برای تعیین اثر هریک از عوامل اکولوژیک ( به صورت منفرد ) بر رشد ونمو ، حضور یا عدم حضور ، جامعه گرایی و تراکم گونه ها ، صورت نگرفته است . در این راستا می توان به مطالعه بررسی اکو – فیتو سوسیولوژیکی رویش های گیاهی منطقه کوه گل در سالهای ۷۲- ۱۳۷۰ ، منطقه حفاظت شده دنای غربی طی سالهای ۸۰-۱۳۷۷ و دنای شرقی – کوه دیل در طی سالهای ۸۹-۱۳۸۸ توسط عزیزالله جعفری ( استاد مشاور ) اشاره کرد . برخی نتایج حاصل از این مطالعات به صورت مقالات در مجلات و سمینارها ی مختلف ارائه شده است . علاوه بر این ، سه فقره پایان نامه تحت عنوان بررسی عامل اکولوژیک ارتفاع ، شیب و خاک بر استقرار رویش های گیاهی در منطقه حفاظت شده دنای شرقی و دیگری تحت عنوان بررسی اثر عامل اکولوژیکی ارتفاع بر شیب تغییرات تنوع زیستی در منطقه دنای غربی و تاثیر عامل اکولوژیکی ارتفاع بر میزان و نوع ترکیبات فلانوئیدی در گیاه پونه سای سی سختی ( Nepeta macrosiphon ) توسط نامبرده راهنمایی و مشاوره شده است و در این تحقیقات هر چند به اختصار به گونه های مورد مطالعه اشاره شده است ولی این گونه ها در سطح وسیع مورد مطالعه قرار نگرفته اند . علاوه بر این در ارتباط با صفات کمی ، پراکنش و تراکم گونه های مورد مطالعه در این پایان نامه ، تا کنون تحقیقی صورت نگرفته است لذا در این تحقیق اثر عامل اکولوژیکی ارتفاع بر خصوصیات مورفولوژیکی ، تراکم و پراکنش گونه های مورد نظر در کوه ساورز بررسی شده است .
فرضیه ها :
۱- افزایش ارتفاع از سطح دریا با عث کاهش عملکرد بیوماس در دو گیاه کما و چویل می شود
۲- افزایش ارتفاع باعث کاهش تراکم و پراکنش دو گیاه کما و چویل می گردد
اهداف تحقیق :
بررسی عامل مهم اکولوژیکی ارتفاع بر رشد و نمو ،حضور یا عدم حضور ، پراکنش و تراکم دو گونه ی چویل و کما
تعیین محدوده ی ارتفاعی رویش دو گونه مورد بررسی ( حداقل و حداکثر ارتفاع رویشگاه )
تعیین مهم ترین رویشگاههای دو گونه مورد بررسی در طبقات ارتفاعی
تعیین مهم ترین طبقات ارتفاعی ار نظر تولید بیوماس
تعیین مهم ترین نقاط و طبقات ارتفاعی برای کشت و احیاء گونه های مورد بررسی
کلیات :
معرفی خانواده چتریان :
تیره بزرگی از گیاهان با نام چتریان umbelliferae یا Apiaceae که به تیره جعفری نیز معروف هستند. این تیره شامل ۱۵۰ جنس و در حدود ۳۰۰۰ گونه گیاه است که عموماً در مناطق معتدله دو نیمکره مخصوصاً نیمکره شمالی می رویند. و جود گل آذین چتری و برگهای غالباً مرکب از بریدگیهای باریک و نازک ؛ آنها را از سایر گیاهان به خوبی متمایز می سازد. به علت وجود گل آذین چتری است که به تیره چتریان معروف هستند. در بین گیاهان این تیره گونه های فراوان دارویی وجود دارد که اغلب آنها مورد شناسایی مردم بوده و در طبابت مورد استفاده قرار می گیرند ^۲۵ ( زرگری,ع.۱۳۷۶) .
گیاهان تیره چتریان معمولاً در همه اندام‌های خود ( در مجاری درون بافتی به نام شیزوژن ) دارای اسانس می‌باشند اماً اساساً اسانس دانه و ریشه آن‌ها مورد توجه است. گیاهان تیره مذکور عمدتاً در نواحی معتدل می‌رویند و عموماً در دوره رویشی خود نیاز چندانی هم به آب ندارند. حتی این کم نیازی به آب به کیفیت مرغوب اسانس آن‌ها موثر است^۴۵ (مافی ح ۱۳۸۸) .
گیاهان تیره چتریان چنانکه از نام تیره آن‌ها پیداست دارای گل‌آذینی به شکل چتر ساده یا مرکب می‌باشند. تشخیص گل‌آذین چتری امری ساده است. اغلب گونه‌‌های این تیره علفی، یکساله، دوساله یا چند ساله‌اند. برگ‌ها غیر متقابل و بی‌زبانه، دارای بریدگی‌های عمیق با غلافی درشت در قاعده هستند^۴۵ (مافی ح ۱۳۸۸).
تعدا اندام‌های هر حلقه گل مضربی از پنج است. از ناحیه پایینی تخمدان دو برچه به هم چسبیده نمو می‌نمایند که پس از نمو از هم جدا می‌شوند و میوه‌ای فندوقه‌ای دو قسمتی تشکیل می‌دهند. میوه فندوقه‌ای دوقسمتی و ریشه، محصول اصلی گیاه است^۴۵ (مافی ح ۱۳۸۸) .
از گیاهان این خانواده می توان به کرفس، شوید، جعفری ، کندل، کما ، چویل یا چویر ، کرفس سفید ، شلیل ، زگیلی ، بیلهر ، پیکل ، جاشیر، جعفری کوهی ، خوش آویزه کوهی ، آنغوزه، باریجه و … اشاره کرد .

عوامل مؤثر بر رشد و نمو گیاهان مرتعى
۱-۲-۱- ارتفاع از سطح دریا : با افزایش ارتفاع از سطح دریا از میزان دمای هوا کاسته شده و بر میزان بارندگی افزوده می شود . دوره سرما و یخبندان طولانی تر و ذوب شدن یخ ها برف ها کند تر می شود و رشد گیاهان بطئی تر صورت می گیرد .
۱-۲-۲- عرض جغرافیائى : عرض جغرافیایی هر نقطه ارتباط معنی داری با میزان تابش ، زاویه تابش ، درجه حرارت ، و به تبع میزان بارندگی داردمجموعه عوامل فوق الذکر سبب شکل گیری رویش های گیاهی در نقاط مختلف کره زمین شده است . عرض جغرافیایی در استوا صفر ودر قطبین ۹۰ درجه است رویش های گیاهی در عرض های جغرافیایی تفاوت های عمده ای دارند
۱-۲-۳- شیب
شیب از جمله عوامل اکولوژیکی مؤثر بر رشد و نمو گیاهی است .در شیب های تند با توجه به شرایط ثقلی زمین ، آبها سریعتر حرکت کرده و کمتر در خاک نفوذ می کنند و فرسایش خاک شدیدتر است . در شیب های ملایم مقدار بیشتری از اب بارندگی در زمین فرو می رود و ذخائرآبی زمین را غنی تر می سازد و فرسایش کمتری صورت گرفته و شرایط بهتری برای رشد گیاهان مرتعی فراهم می آورد . با توجه به این که در مناطق مختلف کرده زمین جز منطقه استوایی ؛ عامل نور و حرارت نسبت به رطوبت محدودیت کمتری دارند و شیب های شمالی در نیمکره شمالی و جنوبی کم تر در معرض تابش آفتاب و به تبع آن از دست دادن رطوبت هستند لذا در این شیب ها رطوبت ناشی از بارش باران و یا ذوب شدن برفها مدت طولانی تری باقی می ماند لذا رشد و نمو گیاهی معمولا بیشتر از شیب های دیگر است .
۱-۲-۴- جانوران
از گیاهان مرتعى جانوران گوناگون تغذیه مى‌کنند. جانوران وحشى و دام‌ها مرتع را مورد چرا قرار مى‌دهند .از سوى دیگر گیاهان مرتعى مورد حمله تعدادى از جوندگان مانند موش و خرگوش و جانورانى چون تشی، جوجه‌تیغى و انواع حشرات و دیگر آفات قرار مى‌گیرند. وجود جانوران مختلف در اکوسیستم مرتع گاهى سودمند و در پاره‌اى از موارد زیان‌آور است. به هر صورت، گیاهان مرتعى در کنار همه عوامل یاد شده بالا و ایجاد تعادل با شرایط موجود محیط به هستى مراتع تداوم مى‌بخشند و در این میان چراى دام‌ها در صورتى‌که بى‌رویه صورت گیرد این تعادل را بَر‌هم خواهد زد. در مراتع مورد مطالعه تعداد دامها بیش از سه‌ برابر ظرفیت مرتع، زنگ خطرى برای پوشش های گیاهی به شمار می آید.
۱-۲-۵- انسان
فعالیت‌هاى انسان هم در جهت تخریب مراتع و هم در جهت توسعه و احیاء آن مى‌تواند مؤثر باشد. توسعه صنعت و کشاورزی، احداث راه‌ها، کارخانه‌ها، شهرها و اِعمال مدیریت چراى نادرست و غیره وسعت مراتع را محدود مى‌کند و آن را به ‌نابودى مى‌برد؛ و در مقابل اِعمال مدیریت صحیح و آگاهانه و عملیات احیاء و اصلاح مراتع در توسعه مراتع و رشد و نمو گیاهان مرتعى و تداوم حیات اکوسیستم مرتع آثار مثبت دارد.
۱-۲-۶- آفات و بیمارى‌ها
از میان گیاهان تعداى به‌صورت انگلى روى گیاهان دیگر زندگى مى‌کنند و زیان‌هائى را بر آنها وارد مى‌آورند. از این جمله می توان به گیاهان انگلی سس، .Cuscuta sp، و گل جالیز robanche spp. که انگل کامل بوده و از گیاهان میزبان تغذیه می کنند شرایط زیستى را براى گیاه میزبان مشکل مى‌سازد، و موجب از بین‌ رفتن آن مى‌شود. در میان قارچ‌ها، بعضى مولد بیمارى در گیاهان مرتعى هستند. تعدادى از موجودات جانورى نظیر حشرات نیز آفت گیاهان مرتعى هستند یا در آنها ایجاد بیمارى مى‌کنند. تعدادی از قارچ ها و باکتری ها و ویروس‌ها با عث بسیاری از بیمارى‌ها را در گیاهان مرتعى مى‌شوند .
۱-۳- گیاهان مورد مطالعه
۱-۳-۱- چویل : (Ferulago angulata)
تصویر ۱- ۱ – چویل ساورز – عکاس محقق
گیاه چویل Ferulago angulata با نام فارسی چویل یا چویر یکی از گیاهان خانواده چتریان(Apiaceae) است که در کشورهای ترکیه, سوریه, لبنان , عراق و ایران پراکنش دارد ، حدود سی‌وپنج گونه از گیاه چویل در دنیا وجود دارد که از این تعداد هشت گونه از آنها در ایران یافت می‌شوند^۱۶ ( جلیبیان ن۱۳۸۷ ) . چویل گیاهی پایا، بدون کرک، بلند و به ارتفاع ۶۰ تا ۱۵۰ سانتیمتر، دارای ساقه ضخیم، ایستاده، منفرد و دارای خطوط طولی یا شیاردار و انشعابات چرخه دار می باشد. خوشه این گیاه گرزنی فشرده و شاخه های گل آذین طویل است. برگ گیاه چویل سه پاره کمرنگ و متمایل به کبودی، وسیع، پهن دراز، بسیار بریده، بدون کرک یا مختصرا زبر و تقسیمات کامل می باشد که برگهای پایینی به ابعاد ۲۰ تا ۳۰ در ۴ تا ۳۰ سانتیمتر و دارای ۳ تا ۵ بار تقسیمات شانه ای با قطعات انتهای نازک و نخی یا تار مانند، یا خطی ناودانی به ابعاد ۵/۰ تا ۲ در ۵/۱ تا ۳۰ میلیمتر است. گل ریز، متمایل به زرد، تقریبا غیر مشخص، مجتمع در گل آذینهای چتر بصورت گل آذین کلی خوشه گرزن فشرده، طویل و باریک یا بطور تنک یا خوشه مرکب و بدون کرک است و چترهای میوه دار ۵ تا ۶ پرتو و به طول ۵/۱ تا ۴ سانتیمتر می باشند. دمگل بطول ۳ تا ۴ میلمتر، براکته ها سرنیزه ای یا مثلثی – سرنیزه ای بطول ۵ تا ۸ میلیمتر، تا گلبرگهای بدون کرک یا پوشیده از تار، میوه این گیاه ریکارپ و به بزرگی ۶ در ۱۰ تا ۱۲ میلیمتر، بیضی پهن دراز، بدون کرک یا در جوانی کمی زبر، باپرده های نازک تیز، بطول ۵/۱ تا ۵/۲ میلیمتر دارای نوارک ترشحی پشتی و ۶ نوارک در سطح الصاق می باشد^۴۹(معصومی م ۱۳۸۷ ) .
۱-۳-۲- انواع گیاه چویل شناخته شده در ایران
حدود سی‌وپنج گونه از گیاه چویل در دنیا وجود دارد^۱۳ ( جعفری ع ۱۳۷۲) و ^۵۴ ( یزدانی د ۱۳۸۲) که از این تعداد هشت گونه از آنها در ایران یافت می‌شوند که عبارتند از :
Ferulago angulata subsp.angulata 1- چویل گوشه دار

شیوه فرزندپروری مستبد از طریق راهبرد مقابله اجتنابی اثر مثبت غیر مستقیم بر مشکلات رفتاری دارد.
شیوه فرزندپروری مستبد از طریق راهبرد مقابله هیجان مدار اثر مثبت غیرمستقیم بر مشکلات رفتاری دارد.
شیوه فرزندپروری سهل گیرانه از طریق راهبرد مقابله اجتنابی اثر مثبت غیر مستقیم بر مشکلات رفتاری دارد.
شیوه فرزندپروری سهل گیرانه از طریق راهبرد مقابله هیجان مدار اثر مثبت غیرمستقیم بر مشکلات رفتاری دارد.
شیوه فرزندپروری مقتدر از طریق راهبرد مقابله مسئله مدار اثر منفی غیر مستقیم بر مشکلات رفتاری دارد.
راهبرد مقابله مسئله مدار از طریق مشکلات رفتاری اثر منفی غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
راهبرد مقابله هیجان مدار از طریق مشکلات رفتاری اثر مثبت غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
راهبرد مقابله اجتنابی از طریق مشکلات رفتاری اثر مثبت غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
شیوه فرزندپروری مقتدر از طریق راهبرد مقابله مسئله مدار اثر منفی غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
شیوه فرزندپروری مستبد از طریق راهبرد مقابله هیجان مدار اثر مثبت غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
شیوه فرزندپروری مستبد از طریق راهبرد مقابله اجتنابی اثر مثبت غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
شیوه فرزندپروری سهل گیر از طریق راهبرد مقابله اجتنابی اثر مثبت غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
شیوه فرزندپروری سهل گیر از طریق راهبرد مقابله هیجان مدار اثر مثبت غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
مشکلات رفتاری اثر مثبت مستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
شیوه های فرزندپروری مقتدر از طریق نوجویی و مشکلات رفتاری اثر منفی غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
شیوه فرزندپروری مستبد از طریق نوجویی و مشکلات رفتاری اثر مثبت غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
شیوه فرزندپروری سهل گیر از طریق نوجویی و مشکلات رفتاری اثر مثبت غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
شیوه فرزندپروری مقتدر از طریق راهبرد مقابله مسئله مدار و مشکلات رفتاری اثر منفی غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
شیوه فرزندپروری مستبد از طریق راهبرد مقابله هیجان مدار و مشکلات رفتاری اثر مثبت غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
شیوه فرزندپروری مستبد از طریق راهبرد مقابله اجتنابی و مشکلات رفتاری اثر مثبت غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
شیوه فرزندپروری سهل گیر از طریق راهبرد مقابله هیجان مدار و مشکلات رفتاری اثر مثبت غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
شیوه فرزندپروری سهل گیر از طریق راهبرد مقابله اجتنابی و مشکلات رفتاری اثر مثبت غیرمستقیم بر آمادگی اعتیاد دارد.
تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
آمادگی اعتیاد
۱-۱٫ تعریف مفهومی آمادگی اعتیاد: آمادگی فرد برای مصرف مواد مخدر است، به عبارت دیگر، افرادی که در معرض خطر اعتیاد هستند، آمادگی بیشتری برای اعتیاد دارند (زرگر، ۱۳۸۵، ص ).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۱٫ تعریف عملیاتی آمادگی اعتیاد: منظور از آمادگی اعتیاد در این پژوهش، نمره ای است که فرد در مقیاس ایرانی آمادگی اعتیاد ^[۴۱] به دست می آورد (زرگر، ۱۳۸۵).
نوجویی
۱-۲٫ تعریف مفهومی نوجویی: نوجویی نشان دهنده تمایل ارثی برای شروع یا فعال سازی مواجهه مشتاقانه در پاسخ به تازگی و تنوع، مواجهه با نشانگرهای پاداش، اجتناب فعال از نشانه های شرطی شده تنبیه و فرار از تنبیه غیر شرطی است و به صورت فعالیت اکتشافی در پاسخ به تازگی و تنوع، تکانشگری، افراط در رویارویی با نشانه های مربوط به پاداش و اجتناب فعال از ناکامی بروز می کند (پویان، بلند نظر، باعدی و سلیمانپور، ۱۳۸۶، ص ۱۷).
۲-۲٫ تعریف عملیاتی نوجویی: منظور از نوجویی در این پژوهش، نمره ای است که فرد از سیاهه مزاج و منش^[۴۲] کلونینجر (۱۹۹۱)، به دست می آورد.
شیوه های فرزندپروری
۱-۳٫تعریف مفهومی شیوه های فرزندپروری: شیوه های فرزندپروری، به عنوان مجموعه یا منظومهای از رفتارها تعریف شده است که تعاملات والد- کودک را در طول دامنه گسترده ای از موقعیت ها توصیف می کند و فرض بر این است که یک جوّ تعاملی تأثیرگذار به وجود می آورد. (علیزاده و آندرایس^[۴۳]، ۲۰۰۲، ص ۳۸). شیوه های فرزند پروری را می توان به سه دسته شیوه فرزندپروری سهل گیرانه^[۴۴]، مستبدانه^[۴۵] و اقتدار منطقی^[۴۶] تقسیم کرد (برک، ۲۰۰۱، ترجمه محمدی، ۱۳۸۵).
بامریند^[۴۷] (۱۹۷۱، به نقل از جان بزرگی، نوری و آگاه هریس، ۱۳۸۷، ص ۳۴) سه شیوه فرزندپروری مجزایی را معرفی نموده است:
۱-۱-۳٫ شیوه فرزندپروری سهل گیر. در این شیوه والدین پرمحبت بوده ولی هیچگونه کنترلی را بر رفتار کودک اعمال نمی کنند .
۲-۱-۳٫ شیوه فرزندپروری مستبد. والدین در این شیوه بسیار کنترل کننده و پرتوقع هستند، از نظر عاطفی سرد و ارتباط چندانی با فرزندان خود ندارند.
۳-۱-۳٫ شیوه فرزندپروری مقتدر. در این شیوه والدین پرمحبت بوده و در عین حال رفتار فرزندان را کنترل کرده و انتظار بالایی را در خصوص رفتار مبتنی ب
ر بلوع فرزندان اعمال می کنند.
۲-۳٫ تعریف عملیاتی شیوه های فرزندپروری: منظور از شیوه های فرزندپروری در این پژوهش، نمره ای است که فرد از پرسشنامه شیوه فرزندپروری بامریند (۱۹۷۲) به دست می آورد.
مشکلات رفتاری
۱-۴٫ تعریف مفهومی مشکلات رفتاری: منظور از مشکلات رفتاری، اختلال های ناتوان کننده ای هستند که برای معلمان، خانواده و خود نوجوانان مشکلات بسیاری را ایجاد می کنند و با میزان بالایی از معضلات اجتماعی و احتمال ابتلا به بیماری های روانی در دوره بزرگسالی همراهند (حبیبی عسگرآباد، بشارت، فدایی و نجفی، ۱۳۸۸، ص ۳). این اختلالات رفتاری به دو دسته تقسیم شده است: مشکلات برونی شده و مشکلات درونی شده. مشکلات برونی شده به مشکلاتی اطلاق می شود که مشخصۀ بارز آنها رفتارهایی است که بر روی محیط و افراد دیگر اثرگذار می باشد، مانند اختلال نقص توجه و بیش فعالی. در مقابل، مشکلات درونی شده به مشکلاتی اشاره دارد که مشخصه اصلی آنها تجربه درونی ناراحتی است. در این طبقه، مشکلات هیجانی قرار می گیرند (محمدخانی و اسکندری،۱۳۸۴، ص ۷۵ ).
۲-۴٫ تعریف عملیاتی مشکلات رفتاری: منظور از مشکلات رفتاری در این پژوهش، نمره ای است که فرد از مقیاس خودگزارشی مشکلات رفتاری نوجوانان آخنباخ^[۴۸] (۱۹۹۱) به دست می آورد.
راهبردهای مقابله
۱-۵٫ تعریف مفهومی راهبردهای مقابله^[۴۹]: مقابله به منزله کوششهای شناختی و رفتای است که هر فرد، با هدف مدیریت احتیاجات خاص درونی و برونی و غلبه بر تعارضهایی که مطابق یا فراتر از منابع شخصی وی هستند، به راه می اندازد (لازاروس و فولکمن^[۵۰]، ۱۹۸۴، به نقل از اریکسن، الف و یورسین^[۵۱]، ۱۹۹۷، ص ۱۷۵).
اندلر و پارکر^[۵۲] (^a1990، به نقل از هالاماندریس و پاور^[۵۳]، ۱۹۹۹، ص ۶۶۸) افراد را بر حسب سه نوع اساسی سبک مقابله ای متمایز می کنند:
۱-۱-۵٫ راهبرد مقابله مسئله مدار، شیوه هایی را توصیف می کند که بر اساس آن فرد اعمالی را که باید برای کاهش یا از بین بردن تنیدگی انجام دهد، در نظر می گیرد شامل جستجوی اطلاعات بیشتر درباره مسئله، تغییر ساختار مسئله از نظر شناختی و اولویت دادن به گام هایی برای مواجهه با مسئله.
۲-۱-۵٫ راهبرد مقابله هیجان مدار، شیوه هایی را توصیف می کند که بر اساس آن، فرد بر خود متمرکز می شود و تمام تلاش وی متوجه کاهش احساس هایی ناخوشایند خویشتن است شامل گریه کردن، عصبـانی و ناراحت شدن، پرداختن به رفتـارهای عیب جویانه، اشتـغال ذهنی و خیالپردازی.
۳-۱-۵٫ راهبرد مقابله اجتنابی، مستلزم فعالیت ها و تغییرات شناختی است که هدف آنها اجتناب از موقعیت تنیدگی زاست از قبیل درگیر شدن در یک فعالیت تازه و یا روی آوردن به اجتماع و افراد دیگر.
۲-۵٫ تعریف عملیاتی راهبردهای مقابله: منظور از راهبردهای مقابله در این پژوهش، نمره ای است که فرد از پرسشنامه مقابله با موقعیت های استرس زا^[۵۴] به دست می آورد (اندلر و پارکر، ^a1990، به نقل از جعفرنژاد، فرزاد، مرادی و شکری، ۲۰۰۵).

۳-۹کتیبه‌های مسجد شیخ لطف الله
منبع:www.tourism.isfahancht.ir
وهمان طور که آرتور ابهام پوپ گفته است:
«کوچکترین نقطه ضعفی در این بنا دیده نمی شود، اندازه ها بسیار مناسب، نقشه طرح بسیار قوی و زیبا و به طور خلاصه توافقی است بین یک دنیای شور و هیجان و سکوت آرامش با شکوهی که نماینده ذوق سرشار زیبایی‌شناسی بوده است و منبعی جز ایمان مذهبی و الهام آسمانی نمی‌تواند، داشته باشد.» (پوپ، ۱۳۶۶، صفحه۲۱۹)
فصل چهارم
حکمت ساختار و تزیینات مسجد شیخ لطف الله
۴-۱ معماری مسجد شیخ لطف الله
معماری قدسی بیش از هر چیز در وجود مساجد تجلی می‌یابد و از آن‌جایی که معماری مساجد بر طبق اصول ربانی و الهی است، پس هدف معماری اسلامی این است که، برای انسان یادآور آن مکان مقدسی‌باشد که از آن به این دنیای مادی هبوط کرده است، تا شاید تصویری از بهشت را برای انسان تداعی کند. این هدف در معماری و تزیینات مساجد اسلامی به وضوح دنبال می‌شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تمامی مساجد اسلامی، معمولاً دارای قاعده یکسان و عناصر مشترکی در معماری هستند، واین از آن جهت است که همه مساجد از اصول الهی برای ساخت استفاده می‌کنند. اما همان طور که پیشتر گفته شد مسجد شیخ لطف الله فاقد صحن، مناره، حیاط و شبستان است، عناصری که جزء لاینفک معماری مساجد اسلامی است و دلیل این تفاوت اصلی این است که «این مسجد، یک مسجد خصوصی است و اغیار در آن وارد نمی‌شدند.»(شهبازی‌شیران، ۱۳۸۹، ص۲۴) این ویژگی در گوشه گوشه مسجد به خصوص در تزیینات و معماری آن به چشم می‌خورد.
۴-۱-۱ معماری فضای خارجی مسجد شیخ لطف الله
بنای مسجد ازطریق سردر و جلوخانی با شکوه با میدان نقش جهان در ارتباط است و همینارتباط، سبب توجه معمار به نمای ورودی آن شده است. درب ورودی مسجد، فضایی است واسطۀ میان بیرون ودرون.خود آن نه درون است ونه تنها بیرون ودر عین حال تعلق مکانی وزمانی به هر دو قسمت را داراست.میان دو فضا و دو زمان بودن ودر آن جاری وسیال شدن، حریم مقدس درب را مشخص می‌سازد.
حرمت درب مسجد شیح لطف الله نه فقط در اندیشه وذهن،بلکه در مسیر گذار وتوالی وپیچیدن از غربت تنهایی به حریم آشنایی صحن مسجد وراه یافتن از تاریکی به نور(وبالعکس)مستتر می باشد. به نظر می رسد که این نما با رعایت اصول دقیق هندسی، طراحی و ساختهشده باشد. فقدان مناره و ارتفاع نسبتا کم سردر، احتمالاً به عمد، مجال بهتری رابرای عرضه و خودنمایی گنبد فوق العاده‌ی مسجد فراهم کرده است. حرکت از درب ورودی به سوی مسجد نیز بیان معمارانه‌ای است برای این نکته که همۀ ابعاد وجودمان باید در راه خداوند وبه سوی او گام بردارد.«قلُ انّ صلاتی ونسکی ومحیای ومماتی لله ربّ العالمین.» «بگو بدرستی که نماز وعبادت وزندگی ومرگ من،از آنِ پروردگار جهانیان است» ( سوره انعام، آیه ۱۶۲)
۴-۱ مقرنس‌کاری جلوخان مسجد شیخ لطف الله
منبع: آرشیو نگارنده
مقرنس‌ها، برجسته‌ترین تزیین سر‌در مسجد شیخ لطف الله است.(تصویر ۴-۱) به دلیل منعکس شدن نورمتکثر از هر یک از لبه‌های مقرنس‌ها،«تمثیلی از فیضان نور در عالم مخلوق خداوندی است.»(بلخاری، ۱۳۹۰، ص۳۷۸)
در مجموع، در فضای ورودی مسجد،نور وتاریکی‌های منقطع فرصتی برای مکث ودرنگ واندیشه دراختیار رهروان می‌نهند. تزیینات ورودی این مسجد از قبیل مقرنس‌ها وشمسه‌ها و کتیبه‌ها و…. در فضای ورودی،رقصسماع ذرات مادی در برابر عظمت خالق را به نمایش می نهد.
این عوامل فیزیکی، نقش مهمی در کشش انسان به سوی بالا،به سوی مطلق وبی‌نهایت،از زمین سخت وبی روح دارد.تزیینات شمسه در تزیین ورودی این مسجد نماد مصور شده نور فیزیکی است که در دو دیوار جلوخان به صورت قرینه نقش شده است.
۴-۲ تزیینات شمسه در جلوخان مسجد شیخ لطف الله
منبع: آرشیو نگارنده
در واقع درب مسجد، دلالت بر فاصله نمی‌کندبلکه حجابی است که برمفهوم فاصلۀ «گذار» (گذشتن از غربت تنهایی به حریم آشنایی) زده شده است.از روشنایی بیرون به تاریکی در می‌آییم وآنگاه که به خود می‌آییم،با پیچی ملایم دوباره به روشنایی ونور وارد می شویم.«یخرجهم من الظلمات الی النور»« آن‌ها را از ظلمت به سمت نور هدایت می‌کند»(سوره بقره، آیه ۲۵۷)
۴-۱-۲ معماری داخل مسجد شیخ لطف الله
۴-۱-۲-۱راهرو
چرخش ۴۵ درجه در راهروی مسجد، باعث شده تا بازدید کننده پس از گذشتن از مدخل تاریک که سمبولی ازظلمت و تاریکی دنیوی و جهل است به فضای اصلی و محوطه زیر گنبد وارد شود، که سرشار از نور و روشنی است و نماد روشنایی و نور خداوندی است. در واقع این چرخش بازدید‌کننده را از تاریکی به نور، هدایت می‌کند و باعث گسست از مشغله‌های دنیوی برای وصل به مراتب معنوی می‌شود و در نهایت، از فرش به عرش خداوندی می‌برد.
۴-۳ پیچ ورودی مسجد شیخ لطف الله با زاویه ۴۵ درجه
منبع: www.tourism.isfahancht.ir
پیچ ورودی که ما را به قبله هدایت می کند،روایت از پیچش وانقلابی در سوی او بودن وبه سمت او رفتن دارد. (تصویر۴-۳)پیچش به سمت قبله،بیان فیزیکی حرکت به سوی خداست که تجلی حکمت عارفانه‌ی نقش‌بسته بر معماری است.
ره عقل جز پیچ در پیچ نیست بر عارفانه جز خدا هیچ نیست(بوستان سعدی)
۳-۱-۲-۲صحن مسجد
بعد از رسیدن به راهروی مسجد، وارد محوطه زیر گنبد می‌شویم. فرم معماری این محوطه مانند دیگر مساجد اسلامی است. یعنی بنایی دارد با قاعده مربع، قاعده هشت‌وجهی گنبد و گنبدی نیم‌دایره بر فراز آن، که«این شیوه در معماری مساجد اسلامیدر ابتدا، از معماری خانه کعبه اقتباس شده استبه این صورت که بنای کعبه به صورت مربع است و صف نمازگزاران حلقه‌هایی مدور شکلی را به وجود می‌آورده‌اند. صف نمازگزاران رو به قبله و در مدارهای موازی هم قرار می‌گیرند. محوری که از مرکز این مدارها و از کعبه می‌گذرد بی‌انتها و غیرمادی به نظر می‌آید.قاعده مربع در مساجد اسلامی بر‌گرفته از بنای مربع شکل کعبه است و گنبد مدور بر‌گرفته از صف نمازگزاران به دور خانه کعبه است.» (شریف تهرانی، ۱۳۹۰، ص۵) «در مرحله بعدی فرم معماری مساجد اسلامی الهام گرفته شده از مسجد پیامبر است.»( نصر، ۱۳۹۰،ص۵۳)واضح است که این دو بخش، یعنی قاعده مربع و گنبد، به ترتیب به زمین و آسمان اشاره دارند. «پیوستگى میان گنبد و فضاى مکعب زیر آن در معمارى اسلامى، از طریق ایجاد مقرنسپیوند می‌خورد. فضای ابداعی مقرنس همانند مظهر نسبت آسمان به زمین است.گنبد چونان مظهر آسمان و فضای مکعب زیر آن چونان مظهر زمین و قوس مقرنس‌کاری شده چونان حلقه واسطه زمین تلقی می‌پردازد.»(هوف، ۱۳۸۶، ص۲۷)در واقع با بهره گرفتن از گنبد که تجلی مفهوم آسمان است،آسمان به طور سمبلیک به فضای مسقف مساجد متصل می‌گردد.اتصال گنبد به فضای مربع زیرین،نمادی از اتصال آسمان به زمین وناسوت به لاهوت است وبیان معمارانۀ این امر در اسلام به این معناست که عالم ماده ومعنا باهم،ودر اتصال باهمند که معنا ومفهوم می یابند.«گنبد در مساجد بالاترین نقطه را تشکیل می‌دهد که نماد «اصل وحدت» و «روح» است که، تمام موجودات را در عالم هستی با پروردگار یکتا مربوط می‌سازد.» (بورکهارت، ۱۳۸۹،ص۱۴۸)
«این جزء معماری نه تنها در فرهنگ اسلامی که در تمامی فرهنگ‌ها نماد کرویت و دایره است و دایره زیباترین و کامل‌ترین شکل است که کمال را تداعی می‌کند.(چون دایره ماندالا^[۱۰] در فرهنگ هندو). همچنین شکل گنبد که گنبد مینا یا آسمان را تداعی می‌کند خود نشان‌دهنده در برگرفتن تمامی خلقت می‌باشد(توسط آسمان) و این نکته با این معنا که دایره نماد تمامیت و کمال است انطباق دارد.» (بلخاری، ۱۳۹۰،ص ۳۸۴)
قاعده هشت وجهی گنبد کنایه از «کرسی الهی» و نیز فرشتگان هشتگانه^[۱۱]، است و قاعده مربع یا چهار‌گوشه هم نماد جهان جسمانی روی زمین است. برای درک رموز ساختمان این مسجد باید به آیات کیهان‌شناختی قرآن از جمله «آیه‌الکرسی»و بسیاری از آیات دیگر قرآن( یونس آیه ۳، اعراف آیه ۵۴، توبه آیه ۱۲۹) و احادیث نبوی رجوع کرد.طبق این منابع، روح که متعلق به عالم امر الهی است، در اوج و مرکز قرار دارد. در ذیل این جهان، فرشتگان هستند که پایه‌های عرش الهی را بر دوش دارند و در سلسه مراتب نزولی به جهان محسوس ختم می‌شود.
«حضرت رسول(ص) در روایت معراج خویش، گنبد عظیمی را توصیف می‌کند که از صدف سپید ساخته شده و بر چهار پایه در چهار کنج قرار گرفته و بر آن‌ها چهار کلام اولین سوره‌ی فاتحه‌الکتاب نوشته شده بود: بسم الله الرحمن الرحیم، و چهار جوی آب و شیر و عسل و خمر که انهار سعادت ازلی و سرمدی(بهشتی) است، از آن‌ها جاری بود،گنبد بر مربعی قرار داشته و حد فاصل آن هشت‌گوشه‌ای بوده است.»(بورکهارت، ۱۳۸۹، ص۱۴۸)
« مِّن عِلمِهِ اِلاّ بِما شاءَ وَسِعَ کُرسِیّهُ أاسّمواتِ وَ الارضَ وَ لا یؤُدُهُ حِفظُهُما وَ هُوَ العَلِیُّ العَظیمُ » و آنان به چیزی از دانش او احاطه ندارند، کرسی‌اش آسمان و زمین را فراگرفته و نگهداری آن بر او مشقت آور نیست، و او بلند مرتبه و بزرگ است.( سوره بقره، آیه ۲۵۵)
باید به این معنای کلّی، معنای دقیق‌تری را هم افزود؛ و آن اینکه اگر سراسر پیکر بنای مسجد شیخ‌لطف الله و البته تمامی مساجد اسلامی، را از بالا به پایین بنگریم، مجموعه‌ی اجزای آن نماینده‌ی سیر از خداوند یکتا،که تارک گنبد نشانه‌ی آن است، به سوی کثرات می باشد. گویی همه‌ی بنا تا پی و شالوده از آن منشعب شده است. و برعکس، اگر از پایین به بالا نگاه کنیم، نشان‌دهنده‌ی رجوع کثرات است به آن واحد.
فرم گنبد این مسجد، نمادی از رسیدن وحدت از کثرت است. در بالاترین قسمت گنبد شمسه‌ای زیباست که نماد نور خداوندی است وبه آن معناست که همه چیز به سوی خدا می‌رود و کشش و حرکت همه موجودات به وحدتی زیبا ختم می‌شود.
۴-۱-۲-۳ محراب
محراب، محوری‌ترین بخش در معماری مساجد است و البته عنصری است که در مذاهب دیگر از جمله مسیحیت، نیز وجود دارد. در واقع محراب، مکانی است که مریم مقدس در آن‌ به عبادت می‌پرداخت و همچنین فرشتگان در آن‌جا برای وی طعام می‌آوردند.
«هر زمان زکریا واردِ محراب او (مریم) می‌شد، غذای مخصوصی در آن‌جا می‌دید…» (سوره آل‌عمران، آیه ۳۷)
«و هنگامی که او در محراب ایستاده، مشغول نیایش بود…»( سوره آل عمران، آیه۳۹)
«واژه محراب در لغت به معنای محل جنگ و جهاد است و از دیدگاه راغب اصفهانی در مفردات^[۱۲]،محراب مسجد را از آن رو محراب گویند که محل جنگ با شیطان و هوای نفس است. اما اعتقاد عمومی به شکل دیگری است و برای آن کیفیت‌های خاصی را قائل هستند. مثلاً آن را دروازه بهشت و مهبط (محل هبوط و نزول وحی)اشراق الهی می‌دانند. این افکار را عناصر و عواملی چون شکل قوس‌دار آن، تعبیه چراغ مسجد در مرکز آن و قاب‌بندی آن با کتیبه‌های قرآنی از سوره نور دامن می‌زنند.»(بلخاری، ۱۳۸۸، ص۶۲)
محرابدر جهت خانه کعبه قرار می‌گیرد، یعنی به سمت قبله، فرم بنای محراب تداعی کننده آیه شریفه سوره نور است. همچنان که خداوند در این آیه می‌فرماید:
«اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَاهٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَهٍ الزُّجَاجَهُ کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِن شَجَرَهٍ مُّبَارَکَهٍ زَیْتُونِهٍ لَّا شَرْقِیَّهٍ وَلَا غَرْبِیَّهٍ یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَى نُورٍ یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَن یَشَاءُ وَیَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ»
« خداوند نور آسمانها و زمین است مَثَل نور خداوند همانند چراغدانى است که در آن چراغى (پر فروغ) باشد، آن چراغ در حبابى قرار گیرد، حبابى شفاف و درخشنده همچون یک ستاره فروزان، این چراغ با روغنى افروخته مى‏شود که از درخت پربرکت زیتونى گرفته شده که نه شرقى است و نه غربى (روغنش آنچنان صاف و خالص است که) نزدیک است بدون تماس با آتش شعله‏ور شود نورى است بر فراز نورى و خدا هر کس را بخواهد به نور خود هدایت مى‏کند، و خداوند به هر چیزى داناست.»(سوره نور، آیه۳۵)
با توجه به نحوه‌ی ساخت مقرنس‌های آویخته از محراب، نوری که با آنها برخورد می‌کند، می‌شکند و دوباره با شدت بیشتری منعکس می‌شود و محراب را به یک نقطه نورانی و روحانی تبدیل می‌کند که تداعی‌کننده همان چلچراغ آویخته از آسمان است. همچنین محراب وظیفه منعکس‌کردن صوت و پراکندن صدای حق را دارد.
بورکهارت در این‌باره توضیح می‌دهد که:
«محراب طاقچه یا کاو دیواری است که در وهله اول نقش صوت‌گیری دارد، یعنی کلماتی را که به سوی آن بیان می‌شوند، منعکس می‌سازد. در واقع به علت انعکاس کلام خداوند در نماز، رمز حضور پروردگار محسوب می‌شود. »(بورکهارت، ۱۳۸۹،ص۱۵۳)

۳-۱۹-۳-۴- مفهوم آزادی بیان خارج از پارلمان
مداخله و تهدید آزادی بیان نمایندگان توسط افراد و نهادهای خارج از پارلمان ممنوع است که رشوه و تهدید نمونه‌های بارز آن است ولی انواع دیگری از فشار نیز وجود دارد مثل متهم نمودن نمایندگان به مستی یا انتشار تلفن منازل نمایندگان مجلس. مقررات داخلی از سوء استفاده نمایندگان مجلس از حق آزادی بیان جلوگیری می‌کنند، بدین صورت که از این مصونیت صرفاً باید به عنوان راه حل نهایی و به عنوان شیوه‌ای که شأن مجلس را زیر سوال نبرد، استفاده شود. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۳۷)
۳-۱۹-۴- مصونیت نسبی
مصونیت نسبی نوعی از مصونیت است که با مصونیت پارلمانی ارتباط مستقیم ندارد، ولی به نماینده مجلس امتیازاتی را اعطا می‌کند. مصونیت نسبی قسمتی از قانون هتک حرمت عادی است یعنی مربوط به عباراتی که سابقه و حیثیت یک فرد را خدشه دار می‌کند. مصونیت نسبی تضمین نمی‌کند که نمایندگان از مداخله و مزاحمت و نهادهای خارج از پارلمان در امان باشند بدین دلیل که اولاً مصونیت نسبی تنها شامل هتک حرمت می‌شود در حالی که مصونیت مطلق پارلمانی اعمال حقوقی مشهودی را در برمی گیرد و ثانیاً مصونیت نسبی نوعی دفاعیه در برابر دعوی محسوب می‌شود یعنی نماینده مجلس باید تسلیم رسیدگی‌های قضایی شود، حتی اگر احیاناً طرف برنده دعوی باشد.
۳-۱۹-۵- دادگاه‌ها و مسأله مصونیت پارلمانی
دادگاه‌ها حق ندارند در امور داخلی مجالس دخالت کنند. از طرف دیگر هنگامی که فعالیتهای نمایندگان، به حقوق افراد خارج از مجلس لطمه‌ای وارد کند، دادگاهها می‌تواند تا این حد مداخله کنند که تعیین کنند آیا مصونیت ادعا شده از طرف پارلمان وجود دارد یا خیر.
۳-۲۰ – ابزارهای نظارتی و کنترلی پارلمان
مهمترین طرق مختلف در رابطه با نظارت و کنترل پارلمان و استیضاح و بازجویی از نمایندگان پارلمان عبارتند از:
۳-۲۰ – ۱- سؤالات پارلمانی
هدف از طرح سؤالات پارلمانی به بیان (ارسکین می)، تحصیل اطلاعات یا اصرار برای انجام عملی است. افرادی که این اطلاعات را دارند و می‌توانند براساس آنها عمل کنند، وزراء مشاور دولتی هستند که باید به این سؤالات پاسخ بدهند. به برخی از این سؤالات، پاره‌ای از نمایندگان مجلس که معاون وزیر یا وزیر مشاور نیستند پاسخ می‌دهند. این نمایندگان از جانب نهادهایی همچون کمیسیون مجلس عوام یا کمیسرهای کلیسا به سؤالات مربوطه پاسخ می‌دهند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۲۰ – ۲- سؤالات مجلس عوام
سؤالات نمایندگان باید از ویژگی‌های ذیل برخوردار باشند
۱- سؤالات باید مستقیماً مربوط به اموری باشد که در مسئولیت معاون و وزیر است.
در راستای تضمین دادرسی عادلانه، هر موضوعی که مربوط به رفتار دادگاهها باشد نمی‌تواند مورد سؤال واقع شود.
وزیر مشاور می‌تواند به برخی سؤالات به این دلیل که پاسخ به آنها باعث افشای اطلاعات سری تجاری شده یا هزینه بسیاری ایجاد می‌کند یا به نفع عموم نیست پاسخ ندهد.
وزرای مشاور می‌تواند هر پاسخی که به نظرشان مناسب می‌آید ارائه کنند و حتی گاهی پاسخهایی داده می‌شود که هیچ چیزی را روشن نمی‌کند. سؤالات نباید مبهم، طعنه آمیز، قابل تفسیر یا فاقد پایه و اساس باشد. این قواعد توسط اداره برنامه ریزی که در نهایت به دستور سخنگو عمل می‌کند کنترل می‌شوند. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۴۰-۱۳۹)
۳-۲۰ – ۲- ۱- سؤالات شفاهی
غالباً سؤالاتی که بصورت شفاهی مطرح می‌شوند، در زمان پرسش پاسخ داده نمی‌شود، بلکه به اکثر آنها بصورت کتبی پاسخ داده می‌شود. نمایندگان مجلس در هر روز می‌توانند حداکثر دو سؤال طرح نمایند و هر یک از سؤالات آنها باید از یک سازمان جداگانه پرسیده شود. سؤالاتی که نمایندگان مجلس از نخست وزیر می‌پرسند می‌تواند هر موضوعی را در برگیرد. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۴۱)
۳-۲۰ – ۲- ۲- سؤالات کتبی
سؤالات کتبی به دو صورت وجود دارند: سؤالات کتبی عادی و سؤالات مطرح شده برای دریافت پاسخ در روز معین. مزیت سؤالات مطرح شده برای دریافت پاسخ در روز معین نسبت به سؤالات کتبی عادی در این است که نمایندگان مجلس می‌توانند مطمئن باشند که در روزی که تعیین کرده‌اند به سؤالات آنها پاسخ داده خواهد شد. می‌توان روز پاسخ دهی را ۴۸ ساعت بعد از طرح سؤال تعیین کرد.
سؤالات کتبی اهداف مختلفی هستند و بسیاری از آنها برای کسب اطلاعات مطرح می‌شوند تا نماینده مجلس بتواند یک موضوع سیاسی را دنبال کند. برخی سؤالات به منظور وارد کردن فشار بر دولت یا به هدف کمک به نماینده مجلسی مطرح می‌شود که از جانب یک گروه ذی نفع موضوعی را دنبال می‌کند. برخی سؤالات نیز صرفاً فقط جنبه سیاسی دارند. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۴۲)
۳-۲۰ – ۳- سؤالات در مجلس اعیان
مجلس اعیان با بهره گرفتن از مکانیسم طرح سؤال، ابزار مناسبی برای بررسی و کنترل اعمال دولت و کسب اطلاعات از قوه مجریه در اختیار دارد مخاطب این سؤالات همیشه دولت و نخست وزیر است. سؤالاتی که بازتاب‌هایی بر خانواده سلطنتی دارند و سؤالاتی که مربوط به کلیسای انگلستان هستند و همچنین سؤالاتی که بطور اهانت آمیزی طرح شده اند، پذیرفته نمی‌شوند.
همچنین سؤالات مربوط به مسائلی که دادگاههای مدنی یا کیفری راجع به آنها حکم صادر نکرده نیز
قابل رد هستند مگر اینکه به تشخیص رهبر مجلس اعیان، موضوع از اهمیت ملی زیادی برخوردار باشد و اجازه طرح آن باعث لطمه به رویه‌های قضایی در مورد مسأله مطروحه نشود. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۴۳)
۳-۲۰ – ۴- نامه‌های نمایندگان
نامه‌های نمایندگان پارلمان به معاونان وزراء می‌تواند قسمتی از رویه طرح سؤال تصور شود اگر چه برخی از این نامه‌ها به مسائل سیاسی مرتبط است، لکن بسیاری از آنها از تحقیق و بررسی‌های نمایندگان مجلس ناشی می‌شوند. نامه‌ها نسبت به سؤالات پارلمانی مزایایی دارند. اول اینکه می‌توانند در هر زمانی ارسال شوند. سؤالات تنها هنگامی پاسخ داده می‌شوند که جلسات مجلس برقرار است و بنابراین در طول تعطیلات تابستانی نمی‌توان سؤالی مطرح کرد در حالی که حتی در ایام تعطیلات نیز نامه‌ها پاسخ داده می‌شود. همچنین برخلاف هیچ قواعد محدود کننده‌ای راجع به موضوع سؤال توسط نمایندگان وجود ندارد. از طرف دیگر، در متن نامه‌ها مسائل سری قابل ذکر هستند در حالی در سؤالات چنین عملی امکان پذیر نیست. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۴۴-۱۴۳)
۳-۲۱- نظارت پارلمانی از طریق مأموران پارلمانی
۳-۲۱-۱- جبران کننده خسارات و حسابرس کل
حسابهای تمام سازمان‌های دولتی و تعداد زیادی از نهادهای عمومی منطقه‌ای توسط جبران کننده خسارات و حسابرس کل تأیید می‌شود و گزارشات مربوط به این حسابها معمولاً بعنوان اسناد پارلمانی به پارلمان ارائه می‌گردند. جبران کننده خسارت و حسابرس کل بعد از انجام بررسی‌های لازم، به کمیسیون حسابرسی عمومی گزارش می‌دهد. کمیسیون نیز از نهاد حسابرسی شده مدارک و شواهد دریافت کرده و نسبت به گزارش حسابرس کل از خزانه داری کل کشور نیز استعلام و اظهار نظر می‌کند. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۴۴)
۳-۲۱-۲- بازرس اداری پارلمان
این مقام شکایت شهروندان خسارت دیده در مورد ضعف مدیریتی سازمانهای دولتی یا نهادهای منطقه‌ای عمومی را مورد بررسی قرار می‌دهد. بازرس نمی‌تواند مسائل سیاسی را مورد بررسی قرار دهد ولی چگونگی کیفیت اعمال مدیریتی از قبیل ضعف مدیریتی شامل بی‌نزاکتی و رفتارهای غیر اخلاقی پرسنل، تأخیر در پاسخگویی، عدم جبران خسارت یا خودداری از اعطای منافع و بکارگیری سیستم‌های غیر مفید و غیر مؤثر برای پاسخ به شکایات افراد در درون سازمانها یا بیمارستان‌ها را مورد توجه قرار می‌دهد. در مورد مسائل خدمات بهداشتی ملی، افراد می‌توانند مستقیماً به بازرس مراجعه کنند اما در مورد سایر شکایات، موضوع باید توسط نماینده پارلمان به وی ارجاع شود. (زارعی، ۱۳۸۴: ۱۴۵)
فصل چهارم:
مقایسه تطبیقی سازوکار و نظام قانونگذاری در جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی متحده بریتانیا
وجود پارلمان در هر کشوری، نماد حاکمیت مردم یا دموکراسی غیر مستقیم می‌باشد. مجلس آلتینگ ایسلند نخستین و قدیمی‌ترین پارلمان جهان است. این مجلس در سال ۹۲۵ میلادی تشکیل شد و تا این لحظه دوام دارد. (آشوری، ۱۳۷۰: ۷۶)
پس از آن قدیمی‌ترین پارلمان جهان در نیمه دوم قرن سیزدهم و در سال ۱۲۶۵ میلادی در انگلستان شروع به کار کرد. (مهرداد، ۱۳۶۰: ۳۰)
می توان گفت که سنت‌های پارلمانی انگلستان قدیمی‌ترین و ریشه‌دارترین سنتهای پارلمانی جهان به شمار می‌رود. قوه قانونگذاری هر کشور ممکن است از یک یا دو مجلس تشکیل شود. در نظام‌های دو مجلسی، مجلس اول را سنا یا مجلس اعیان می‌گویند ولی در انگلستان این مجلس به مجلس لردها معروف است که اعضاء آن انتخابی نبوده و یک مجلس مشورتی به شمار می‌آید. مجلس دوم نیز بر حسب ملل مختلف، مجلس شورا، یا مجلس نمایندگان و یا مجلس عوام نام دارد. کشور انگلستان دارای نظام دو مجلسی(مجلس عوام و مجلس لردها)است، ولی ایران جزء نظام‌های تک مجلسی است.
دستگاه قانونگذاری در جمهوری اسلامی ایران، نسبت به سایر نظام‌های پارلمانی حاکم در کشورهای مدعی مردم سالاری، دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که می‌تواند بدون ترس از دخالت سایر قوا در امور مربوط به قانونگذاری به فعالیت خود ادامه داده و ناظر بر اجرای مصوبات و عملکرد سایر قوا بر اساس قوانین تصویبی باشد. در حالی که این امر در سایر مدل‌های عمده لیبرال دموکراتیک غربی مشاهده نمی‌گردد. ایران دارای تنوع اقوام و قومیت‌های گوناگون و مذاهب مختلف است و بررسی ساختارهای حقوقی و قانونی با کشور انگلستان، ضمن کشف نقاط ضعف و قوت آن می‌تواند در بهبود نظام حقوقی کشورمان بسیار مؤثر باشد. در این فصل نظام قانونگذاری کشورمان از زوایا و محورهای مختلف با نظام قانونگذاری انگلستان مقایسه می‌شود.
۴-۱- اصول حاکمیت اساسی
۴-۱-۱- اصول حاکمیت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تشریع (قانونگذاری) را ابتدا به خدای یکتا اختصاص داده و در ثانی وحی الهی را عاملی برای بیان قوانین بر شمرده است و در مرحله سوم در ادامه تشریع و حاکمیت الهی، حاکمیت انسانی را پذیرفته و قوای سه گانه را ناشی از حق حاکمیت انسان بر سرنوشت اجتماعی او دانسته است. این قانون اداره امور کشور در جمهوری اسلامی را با اتکاء به آراء عمومی می‌داند. بر این مبنا منشأ کلیه قوا و امور و شئون کشور باید به طور مستقیم و غیر مستقیم بر اساس رأی و نظر مردم باشد، از جمله قوه مقننه جمهوری اسلامی ایران نهادی است که ریشه در آراء عمومی دارد و بر طبق ضوابط اساسی مدون سهم قابل توجهی از حاکمیت در نظام سیاسی کشور را اعما
ل می کند.
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به طور کلی اصول ذیل به عنوان اصول اساسی حاکمیت سیاسی شناخته شده اند. در اولین اصل قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نوع حکومت اینگونه معرفی شده است. در حکومت ایران، جمهوری اسلامی است. به موجب این اصل، نظام سیاسی ایران برخوردار از نوعی ثنویت در حاکمیت می‌باشد. جمهوریت نشانه حاکمیت ملی و اسلامیت نشانگر حاکمیت دینی است. در ذیل آخرین اصل قانون اساسی (اصل ۱۷۷) نیز آمده است: محتوای اصول مربوط به اسلامی بودن نظام و ابتنای کلیه قوانین و مقررات بر اساس موازین اسلامی جمهوری بودن حکومتی و ولایت امر و امامت امت و نیز اداره کشور با اتکاء به آراء عمومی تغییر ناپذیر است. (جوان آراسته، ۱۳۸۰: ۶۹)
«اصل دوم قانون اساسی در ارتباط با ایمان و اعتقاد به خدای یکتا، وحی الهی و معاد، عدل خدا در خلقت و تشریع، امامت و رهبری، اجتهاد مستمر فقهای جامع الشرایط بر اساس کتاب و سنت و نفی هر گونه ستمگری و ستم کشی و سلطه پذیری است. بند (۶)از اصل سوم نیز در ارتباط با محو هر گونه استبداد، خود کامگی و انحصار طلبی بوده و یکی دیگر از پایه‌های اصلی حاکمیت سیاسی را در ایران معرفی می‌کند. در این خصوص، دولت موظف است برای نیل به این اصل، همه‌ی امکانات خویش را به کار بگیرد.
یکی دیگر از اصول حاکمیت سیاسی در ایران، اصل چهارم است که به مبتنی بودن قوانین و مقررات بر اساس موازین اسلامی پرداخته است. این اصل بر اطلاق یا عموم همه اصول قانون اساسی و قوانین و مقررات دیگر حاکم است.
مطابق اصول متعددی از قانون اساسی مانند اصول ششم، هفتم و نهم «مردم سالاری» و «آزادی و استقلال، وحدت و تمامیت اراضی کشور و تفکیک ناپذیری آنها از یکدیگر» از دیگر اصول حاکمیت سیاسی در ایران است. رعایت حقوق ملت و برابری انسان‌ها در اصول ۱۹ تا ۴۲ قانون اساسی مورد توجه قرار گرفته اند. در نهایت باید به اصل ۵۶ اشاره کرد که بیان می‌دارد، در حاکمیت مطلق بر انسان و جهان از آن خداست و هم او، انسان را بر سرنوشت خویش حاکم ساخته است. (موثق و دیگران، ۱۳۸۳: ۱۴)
۴-۱-۲- اصول حاکمیت سیاسی در انگلستان
بریتانیا نظامی یکپارچه است و دارای نظام حقوقی کامن لا یا حقوق عرفی است. معاهدات بین‌المللی نمی‌تواند قوانین را تغییر دهند، مگر اینکه به صورت قانون به تصویب پارلمان برسند. شاه یا ملکه می‌تواند بدون رضایت پارلمان معاهده منعقد کنند و بدین طریق حقوق موضوعه را متأثر سازند. (موثق و دیگران، ۱۳۸۳: ۱۶)
انگلیس فاقد قانون اساسی مدون است و قانون اساسی این کشور در واقع چند فرمان پادشاهان پیشین این کشور است. ریشه پارلمان کنونی در شوراهای آغاز سده‌های میانه بوده است. این شوراها وظیفه رایزنی حکومتی را بر عهده داشتند.
انگلستان قانون نوشته‌ای ندارد و منابع حقوق اساسی آنها همان منابعی هستند که در مورد قواعد حقوقی به طور عام وجود دارد که عبارتند از: الف – قوانین (حقوق موضوعه) شامل قوانین پارلمان، مقررات و آیین نامه‌های دولتی و به طور استثنایی اسناد قانونی که مقام سلطنت به موجب اختیارات ویژه خود صادر می‌کند و از سال ۱۹۷۳ مقرراتی که توسط ارکان اتحادیه اروپایی وضع می‌شوند، می‌باشد. ب – رویه قضایی: تصمیمات قضایی به دو صورت اصلی کامن لا و تفسیر قوانین موضوعه توسط دادگاه‌ها به عنوان قواعد حقوقی ایجاد یا اعلام می‌شوند. ج- قواعد عرفی (کنوانسیون ها): قواعد رفتارهای مبتنی بر حقوق اساسی که در قوانین پارلمان یافت نمی‌شوند و اجرای آنها توسط دادگاه تضمین نمی‌گردد. (برادلی واوینگ، ۱۹۹۷: ۳۲۱)
بیشتر قواعد قانون اساسی بریتانیا را کنوانسیون‌ها تشکیل می‌دهند. بنا بر نظریه دایسی کنوانسیون‌ها شامل برداشت‌ها، عادات و اعمالی می‌شوند که می‌توانند رفتار برخی از اعضاء حاکمیت، وزراء مشاور یا سایر مقامات رسمی را کنترل کنند. (زارعی، ۱۳۸۴: ۲۷)