اصطلاح” جهل ” گاهی در مقابل مفهوم “علم” و گاهی در مقابل مفهوم”عقل” قرار می گیرد.درمورد مفهوم اول، علمای اخلاق از آن ، تعبیر به جهل بسیط می کنند.
۱- جهل بسیط: عبارت است از خالی بودن نفس انسان از علم .^[۵۵۱] انسان چیزی را نمی داند ولی خودش هم می داند که نمی داند، این گونه جهل زود برطرف می شود؛ زیرا وقتی انسان چیزی را نداند و بداند که نمی داند در مقام دانایی آن برمی آید و یا لااقل به حرف دیگران گوش می دهد که اگر حقیقت است بپذیرد، بالاخره این جهل خیلی خطر ندارد. این نوع جهل گرچه در زشتی به حد جهل مرکب نمی رسد ولیکن ادامه جهل بسیط نیز خطراتی را به دنبال دارد.^[۵۵۲]
اگرچه خطر این جهل از جهل مرکب کمتر است؛ اما باید اذعان کردکه بسیاری از اشتباهاتی که در قضاوتها(چه علمی و چه غیر علمی)رخ می دهند ناشی از نداشتن پشتوانه علمی کافی است.قرآن دراین زمینه چنین می فرماید:
وَ إِذا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثى‏ ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ کَظِیمٌ * یَتَوارى‏ مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ ما بُشِّرَ بِهِ أَ یُمْسِکُهُ عَلى‏ هُونٍ أَمْ یَدُسُّهُ فِی التُّرابِ أَلا ساءَ ما یَحْکُمُون‏^[۵۵۳] ؛ در حالى که هر گاه به یکى از آنها بشارت دهند دخترى نصیب تو شده صورتش (از فرط ناراحتى) سیاه مى‏شود، و مملو از خشم مى‏گردد! * از قوم و قبیله خود بخاطر بشارت بدى که به او داده شده متوارى مى‏گردد (و نمى‏داند) آیا او را با قبول ننگ نگهدارد، یا در خاک پنهانش کند؟ چه بد حکمى مى‏کنند.
قرآن کریم دراین سوره ، به توضیح بسیار شفافی نسبت به یکی از فاحش ترین آداب غلط جاهلی برآمده است؛ و آن رسم زنده به گور کردن دختران می باشد. به نظر می رسد که بند آخر آیه ۵۹ سوره نمل به گونه ای تأویل کریمه «أفحکم الجاهلیه یبغون» باشد؛ زیرا آن قوم به علت داوری و ارزش یابی غلط که نتیجه شناخت نادرست آنان بوده است، دختران بیگناه خود را زنده به گور می کردند.
پس در این معنا،جهل در مقابل علم و معرفت است. علم و معرفت نور است و سبب نورانیت و هدایت می شود؛ ولی جهل، خلاف آن عمل می کند و درنتیجه تأثیرآن ، در تاریکی محصور می شود. یکی از صفات جهل، ظلمانیت می باشد. خصیصه ظلمت برخلاف نور، گمراهی و سردرگمی است که انسان نمی تواندراه حق را از باطل تشخیص دهد.^[۵۵۴]
۲- جهل مرکب : درمعنای دوم جهل نیرویی در مقابل عقل است.
اسلام ، آن را خطرناکترین جهل می داند؛ یعنی انتخاب راهی است که نیروی جهل انسان را بدان دعوت می کندو تبعیت از آن ؛ زیرا اگر انسان راهی را که عقل برای او ترسیم کرده ، انتخاب کند بی تردید علم و حکمت و سایر جنود عقل، او را به مبدأ و مقصد انسانیت و راه وصول به آن و همه معارف و سازنده ، هدایت خواهند کرد و او را به میزان استعداد و تلاش خود به فلسفه آفرینش خویش خواهدرساند.اما اگرانسان،راهی را انتخاب کرد که مقتضای جهل است جنود جهل، راه شناخت معارف سازنده وحقایق والایی که انسان را با مقصد اعلای انسانیت آشنا می کند،مسدودمی نماید و در این حال اگر کسی از بزرگترین دانشمندان روی زمین شود دانش او برای هدایتش سودی ندارد و بیماری جهل او را از پا در خواهد آورد.^[۵۵۵]

پس جهل در مقابل عقل یعنی انسان به مقتضای آن چه که عقل درک کرده ،عمل نکند و یا به عبارت ساده ترانسان با وجود این که عالم و دانا نیست، معتقد باشد که عالم است. اونمی داندولیکن نمی داند که نمی داند. این گونه جهل، علاج ناپذیر است؛ چون غرور نمی گذارد جهل برطرف شود، چنان که اغلب مدعیان روشنفکری این چنین اند و به دلیل این که هیچ نمی فهمند، این ادعا را دارند.
خداوند در قرآن چنین می فرماید :
إِنَّمَا التَّوْبَهُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَهٍ ثُمَّ یَتُوبُونَ مِنْ قَرِیبٍ فَأُولئِکَ یَتُوبُ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَ کانَ اللَّهُ عَلِیماً حَکِیما^[۵۵۶] ؛ پذیرش توبه از سوى خدا، تنها براى کسانى است که کار بدى را از روى جهالت انجام مى‏دهند، سپس زود توبه مى‏کنند. خداوند، توبه چنین اشخاصى را مى‏پذیرد و خدا دانا و حکیم است‏.
کلمه” جهل” و مشتقات آن گرچه به معانى گوناگونى آمده است؛ ولى از قرائن استفاده مى‏شود که منظور از آن در آیه مورد بحث طغیان غرائز و تسلط هوسهاى سرکش و چیره شدن آنها بر نیروى عقل و ایمان است، و در این حالت، علم و دانش انسان به گناه گرچه از بین نمى‏رود اما تحت تاثیر آن غرائز سرکش قرار گرفته و عملاً بى اثر مى‏گردد، و هنگامى که علم اثر خود را از دست داد، عملاً با جهل و نادانى برابر خواهد بود.^[۵۵۷]
ودر آیه دیگری نیز چنین آمده است:«ها أَنْتُمْ هؤُلاءِ حاجَجْتُمْ فِیما لَکُمْ بِهِ عِلْمٌ فَلِمَ تُحَاجُّونَ فِیما لَیْسَ لَکُمْ بِهِ عِلْم‏ ^[۵۵۸]؛ شما کسانى هستید که در باره آنچه نسبت به آن آگاه بودید، گفتگو و ستیز کردید، چرا در باره آنچه آگاه نیستید، گفتگو مى‏کنید؟! و خدا مى‏داند، و شما نمى‏دانید».
اشاره به اینکه شما در مسائل مربوط به مذهب خودتان که از آن آگاهى داشتید بحث و گفتگو کردید و دیدید که حتى در این مباحث گرفتار چه اشتباهات بزرگى شده‏اید و چه اندازه از حقیقت دور افتاده‏اید (و در واقع علم شما جهل مرکب بود) با این حال چگونه در چیزى که از آن اطلاع ندارید بحث و گفتگو مى‏کنید و در نتیجه سخنى مى‏گوئید که با هیچ تاریخى سازگار نیست.^[۵۵۹]
ب)چگونگی تأثیراعتماد به جهل در خطای انسان
در این که جهل، چگونه سبب خطای انسان می گردد با نگاهی به مطالب فوق می بایستی از دو منظر بدان نگاه گرد.یعنی جهل بسیط چگونه مسبب خطا می شود و همین طورجهل مرکب. ابتدا جهل بسیط را بررسی می کنیم.
۱- ب) تقابل جهل با علم
گزاره ها و آموزه های قرآنی تبیین می کند که جهل در برابر دانش و علم قراردارد. انسان جاهل و نادان کسی است که از دانش و علم برخوردار نباشد.از چیزهایی که بین آنها در طول تاریخ نزاع وجود داشته است، علم و جهل هستند.شاید علت اصلی این نزاع، ناسازگاری ذاتی این دو باشد؛ چرا که تقابل ملکه و عدم ملکه دارند.
علم و جهل را می توان ملاک خوبی برای تشخیص حقانیت مدعا ها شمرد. با این توضیح که هر کس به علم می خواند و عالم می پرورد، حق است و آن که جهل می خواهد و جاهل نگه می دارد، باطل است.
خداوند در قرآن می‌فرماید:«اَفَمَن یعلَمُ اَنَّما اُنزِلَ اِلَیکَ مِن ربِکَ الحِقُُّ کَمَن هو اَعمی اِنَّما یتَذَکَّر اُولواالالباب^[۵۶۰]؛آیا کسی که می‌داند آنچه از سوی پروردگارت بر تو نازل شده، حق است، همانند کسی است که نابیناست،تنها صاحبان عقل متذکر می‌شود».
این تقابل نشان می‌دهد که جهل با نابینایی یکسان است، بدیهی است که جهل در تضاد با شناخت و علم است؛ بنابراین معرفت و شناخت، نوعی بینایی محسوب می شود.
در آیات ۱۹ تا ۲۲ سوره‌ی فاطر نیز به زیبایی این مطلب بیان شده است:«وَما یستَوی الاَعمی وَ البَصیرُ*وَ‌لا الظُّلماتُ وَ لا النُّورُ*وَ لا الظّلُّ وَ لا الحَرُورُ وَ ما یستَوی الاَحیاءُ وَ لَا الأمواتُ؛ نابینا و بینا مساوی نیستند و نه ظلمات و روشنایی و نه سایه آرامبخش و باد داغ و سوزان[همانگونه که] مردگان و زندگان یکسان نیستند».
مشاهده می‌شود که کلماتی همچون«ظلمات»،«باد داغ و سوزان» و«مردگان» همگی برای توصیف جهل استفاده شده،واژگانی که دارای بار معنایی منفی هستند؛اما برای وصف معرفت و آگاهی،از الفاظ خوشایندی مانند:«روشنایی»،«سایه آرامبخش» و«زندگانی» بهره گرفته شده است.
اما مهمترین آیه ای که به رابطه تقابل علم و جهل اشاره می کند آیه ۹ سوره زمر است:«قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ ؛ بگو: آیا کسانى که مى‏دانند و کسانى که نمى‏دانند یکسانند؟ تنها خردمندانند که پندپذیرند».
این جمله که با استفهام انکارى شروع شده، و جزء شعارهاى اساسى اسلام است عظمت مقام علم و عالمان را در برابر جاهلان روشن مى‏سازد، و از آنجا که این نابرابرى به صورت مطلق ذکر شده، معلوم مى‏شود این دو گروه نه در پیشگاه خدا یکسانند، و نه در نظر خلق آگاه، نه در دنیا در یک صف قرار دارند، و نه در آخرت، نه در ظاهر یکسانند و نه در باطن.^[۵۶۱]
علم، چراغ عقل است و جهل،تاریکى قلب.اگر چشم قلب باز باشد، کور نباشد و چراغ علم هم روشن باشد و درب چشم هم بسته نباشد و پرده و حجاب هم روى آینه قلب نیفتاده باشد به نور علم،حقایق را عقل درک می کند والّا اگر چراغ نباشد یا چشم عقل کور باشد یا هوى و هوس روى چشم را بسته باشد در ظلمت و ضلالت گرفتار می شود و می­رود تا درک اسفل نار.^[۵۶۲]
پس کسی که علم نداشته باشد نتایج و آثاری برآن مترتب می شود از جمله :
۱- عدم قضاوت صحیح
کسانی که در موضوعی علم و دانش نداشته به طور طبیعی داوری های نادرستی از مسئله خواهند داشت که جلوی تحقق وحدت در عقیده و روش و رفتار را خواهد گرفت. قرآن اختلافات چندی را به این جهل و نادانی نسبت می دهد و خاستگاه آن را در آن می یابد. از جمله درباره اختلافات در میان بنی اسراییل درباره حضرت عیسی^{(علیه السلام)} که موجبات تشتت اجتماعی و اختلافات دینی و مذهبی شد.خداوند ریشه این اختلاف را درجهل بنی اسراییل می داند.درقرآن این گونه آمده است:
وَ قَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِیحَ عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَ ما قَتَلُوهُ وَ ما صَلَبُوهُ وَ لکِنْ شُبِّهَ لَهُمْ وَ إِنَّ الَّذِینَ اخْتَلَفُوا فِیهِ لَفِی شَکٍّ مِنْهُ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلاَّ اتِّباعَ الظَّنِّ وَ ما قَتَلُوهُ یَقِینا^[۵۶۳] ؛ و گفته ایشان که: ما مسیح، عیسى بن مریم، پیامبر خدا را کشتیم، و حال آنکه آنان او را نکشتند و مصلوبش نکردند، لیکن امر بر آنان مشتبه شد و کسانى که در باره او اختلاف کردند، قطعاً در مورد آن دچار شکّ شده‏اند و هیچ علمى بدان ندارند، جز آنکه از گمان پیروى مى‏کنند، و یقیناً او را نکشتند.
جهل قوم بنی اسرائیل سبب گردیدتا قضاوت ناصحیحی از جریان رجعت حضرت به کشتن و مصلوب شدن ایشان داشته باشند.
۲- عدم درک صحیح از واقعیات
وقتی انسان در جهل خویش غوطه ور باشدو از علم بهره ای نبرد به دلیل نداشتن علم، درک برخی امور برایش ممکن نیست و شناختی صحیحی نمی تواند از موضوع داشته باشد. خداوند درقرآن چنین می فرماید:«وَمِنْهُمْ أُمِّیُّونَ لا یَعْلَمُونَ الْکِتابَ إِلاَّ أَمانِیَّ وَ إِنْ هُمْ إِلاَّ یَظُنُّونَ^[۵۶۴]؛ برخى از یهودیان بى‏سوادند و از کتاب چیزى جز آرزوها نمى‏دانند، و آنها نیستند مگر کسانى که ظن و گمان مى‏برند».
کلمه (امى) به معناى کسى است که قادر بر خواندن و نوشتن نباشد، و کلمه” أَمانِیَّ “جمع “امنیه” است،که به معناى اکاذیب است، و حاصل معناى آیه این است: که ملّت یهود، یا افراد باسوادى هستند، که خواندن و نوشتن را می دانند، ولى در عوض به کتب آسمانى خیانت مى‏کنند، و آن را تحریف می نمایند، و یا مردمى بى سواد و امى هستند، که از کتب آسمانى هیچ چیز نمی دانند، و مشتى اکاذیب و خرافات را به عنوان کتاب آسمانى پذیرفته‏اند.^[۵۶۵]
«وَ مِنْهُمْ أُمِّیُّونَ» عطف بر عبارت «قَدْ کانَ فَرِیقٌ مِنْهُمْ یَسْمَعُونَ» است، گویا که گفته باشد آیا طمع دارید که آنان به شما ایمان آورند؟ در بین آنان، علمایى هستند که کلام خدا را مى‏شنوند و سپس آن را تحریف مى‏کنند و عدّه‏اى از آنها بى‏سوادانى هستند که حق و باطل را تشخیص نمى‏دهند و در ابتدا، از کتاب و شریعت، درکى ندارند و جز به خیالها و آرزوها نمى‏اندیشند- آرزوهایى که علمایشان پس از آنکه مقصود از کتاب را فهمیدند، تحریف و توجیه نمودند- و آنها به سوى همان آرزوها رو مى‏کنند.
پس«امى» منسوب به امّ است، یعنى کسى که جز آموخته‏هاى مادرى چیزى از کمالهاى اکتسابى از خواندن و نوشتن، به وى افزوده نشده است. در عرف این لفظ مخصوص کسى است که نه مى‏تواند بخواند و نه بنویسد.
در این آیه، منظور کسى است که چیزى اضافه بر تبعیّت مادر ندارد و آن مقام کودکى و پیروى از امیال و خواسته‏هاست و از انسانیت انسان، چیزى را که اقتضاى تمیز بین حقّ و باطل باشد و حق را برگزیده، باطل را کنار نهد، نمى‏داند. از این رو، «امّیّون» را تفسیر فرموده است به «لایَعْلَمُونَ الْکِتابَ إِلَّا أَمانِیَّ»، یعنى از کتاب چیزى جز خواسته‏هاى خود نمى‏دانند. وجمله «وَ إِنْ هُمْ إِلَّا یَظُنُّونَ»: آنها اصلاً علم ندارند.^[۵۶۶]
پس،از این آیه چنین برداشت می شود که آن کسانی که علم ندارند درواقع نمی توانند شناخت صحیحی از واقعیات داشته باشندو به عبارت دیگر نداشتن علم سبب عدم تشخیص درست از نادرست می شودواینجاست که اشتباه رخ می دهد.
حال که چگونگی خطا به سبب جهل بسیط روشن شد درادامه به تبیین چگونگی خطا درجهل مرکب می پردازیم.
همان طور که در بالا بدان اشاره شد جهل مرکب درمعنای دوم نیرویی در مقابل عقل است. بیشترین عامل خطایی که درقرآن از ناحیه جهل ،ذکر کرده ، اعتماد به جهل مرکب است.وبه آیات زیادی در این زمینه اشاره کرده است.
با نگاهی به آیات قرآنی می توان دریافت که جهل(مرکب) در تبیین قرآنی آثار متعدد و گوناگونی در زندگی بشر خواهد گذاشت که این آثار مسبب خطای انسان می شود.
۲- ب) استکبار
از آثاری که قرآن برای جهل بر می شمارد، مسئله استکبار است. افراد جاهل به جهت عدم شناخت درست از موقعیت خود و دیگران در هستی رفتاری را درپیش می گیرند که برخاسته از خود بزرگ بینی آنان است. هنگامی که شخص درک درستی از موقعیت خود در جهان و جامعه نداشته باشد و یاخود را از جنس و نژاد برتر بیابد این توهم برای وی پدید می آید که وی از جایگاه و مقام برتری برخوردار بوده و دیگران نسبت به وی پست تر هستند. این گونه است که دررفتار عملی خویش خوی استکباری را درپیش می گیرد.نمونه ای که قرآن اشاره می کند،جهل ابلیس است که خود را برتر از آدم یافته و از نظر نژادی و عنصر ایجادی در موقعیت عالی تر خود را می یابد. این گونه است که خوی استکباری وی در عمل نشان داده می شود و حاضر به پذیرش برتری آدم و سجده و اطاعت از وی نمی شود.
قرآن به تأثیر منفی جهل در حوزه رفتاروتوقعات بشری به نمونه مشرکان اشاره می کند:
وَ قالَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ لَوْ لا یُکَلِّمُنَا اللَّهُ أَوْ تَأْتِینا آیَهٌ کَذلِکَ قالَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِثْلَ قَوْلِهِمْ تَشابَهَتْ قُلُوبُهُمْ قَدْ بَیَّنَّا الْآیاتِ لِقَوْمٍ یُوقِنُونَ^[۵۶۷]؛ وگفتند: آنهایى که نمی دانندچرا خدا با ما سخن نمی گوید یا اینکه آیه‏اى براى ما نمى‏آید. این چنین گفتند:پیشینیان مانند گفتار ایشان، دلهاى آنان همانند یکدیگر است، ما روشن کردیم نشانه‏ها را براى گروهى که یقین دارند.
ازآن جایی که مشرکان خود را مردمانی ثروتمندویا برترمی یافتند و به موقعیت خود در هستی و نزد خداوند نادان و جاهل بودند، انتظار داشتند که خداوند با ایشان همانند پیامبران سخن بگوید و یا آیات و معجزات خود را به ایشان نشان دهد.این افزایش سطح توقع وانتظار به سبب جهل،گاه موجب می شود که در رفتار خویش نیز خوی و رفتاری را درپیش گیرند که جز واژه خود بزرگ بینی و استکبار نمی تواند آن را بیان کند.
قرآن به ملأ و اشراف اقوامی اشاره می کند که در برابر پیامبران و پیروانشان می ایستادند و حاضر به پذیرش ایمان نمی شدند؛ زیرا براین باور بودند که آنان ازنظر اجتماعی و ارزشی در جایگاهی بس بلند می باشند ونمی توان پیروانی را که از اقشار پست جامعه است با ایشان مقایسه کرد. بنابراین اگر پیامبران امید آن دارند که اشراف به ایشان ایمان آورند می بایست پیروان خود که از اقشار پست جامعه هستند از خود دور ساخته و برانند. این تفکر ریشه در جهل و نادانی ایشان نسبت به موقعیت خود و مسئله ایمان به خدا دارد. اینان بر این باورند که موقعیت اجتماعی و ثروت و قدرت به گونه ای تأثیرگذار است که نمی توان باور کرد که همزمان دو گروه این چنینی به خدای واحدی ایمان آورند. از این رو بر پایه جهل خویش رویه استکباری درپیش گرفته اند و خواهان رانده شدن مؤمنان واقعی از اقشار دیگر جامعه شدند.^[۵۶۸]
همین روحیه استکباری انسان است که او را به سمت غیر خدا سوق می دهد. به عبارت دیگر ثمره استکبارانسان، همانا اعراض از حق و پذیرش ولایت غیرخدا است.
خداونددرقرآن می فرماید:
أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَهً قُلْ هاتُوا بُرْهانَکُمْ هذا ذِکْرُ مَنْ مَعِیَ وَ ذِکْرُ مَنْ قَبْلِی بَلْ أَکْثَرُهُمْ لا یَعْلَمُونَ الْحَقَّ فَهُمْ مُعْرِضُون‏^[۵۶۹]؛ آیا آنها جز او خدایانى گرفته‏اند؟ بگو برهان خویش را بیاورید اینک این کتاب اصحاب من و این کتاب اسلاف من (نه هیچ برهانى ندارند) بلکه بیشترشان حقیقت را نمى‏دانند و خود اعراض‏گرانند.
در جمله” بَلْ أَکْثَرُهُمْ لا یَعْلَمُونَ الْحَقَّ فَهُمْ مُعْرِضُونَ“، اشاره مى‏کند به این که: اکثر مردم، میان حق و باطل را تمیز نمى‏دهند، و اهل تشخیص که همواره پیرو دلیل باشند نیستند، در نتیجه بدون دلیل از حق و پیروى آن گریزانند.^[۵۷۰]
۳- ب ) جهل و عدم تشخیص ارزش ها
کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتالُ وَ هُوَ کُرْهٌ لَکُمْ وَ عَسى‏ أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ عَسى‏ أَنْ تُحِبُّوا شَیْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکُمْ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُون‏^[۵۷۱]؛ قتال بر شما واجب شده در حالى که آن را مکروه مى‏دارید و چه بسا چیزها که شما از آن کراهت دارید در حالى که خیرتان در آن است و چه بسا چیزها که دوست مى‏دارید در حالى که شر شما در آن است و خدا خیر و شر شما را مى‏داند و خود شما نمى‏دانید.

۲۷

۵/۲+

۲۸

۰۵/۳+

۲۹

۸۰/۳+

۳۰

۲-۲-۲- تعیین وزن مخصوص ظاهری
وزن سیلندر خالی را ثبت، نمونه بردار (سیلندر) را درسطح هموار بدرون خاک کوبیده باید دقت شود که خاک متراکم نگردد با یک بیلچه سیلندر را به همراه مقدار اضافی خاک برداشته، وبا دقت با کاردک خاک بیرون زده از دو انتهای سیلندر را تراشیده واین کار به آرامی ودقت انجام شد برای جلو گیری از تبخیر رطوبت نمونه، درب سیلندر را در دو طرف سیلندر قرار داده و آنرا به آزمایشگاه منتقل و نمونه (با رطوبت مزرعه) را توزین نموده سپس نمونه را در آون ( دمای ۱۱۰ درجه سانتی گراد) خشک و وزن آون – خشک آنرا ثبت کرده، حجم سیلندر را اندازه گیری و ثبت شد سپس با بهره گرفتن از فرمول زیر وزن مخصوص ظاهری محاسبه گردید.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(۲-۱)
ODW : وزن آون – خشک نمونه
CW : وزن خالی سیلندر
CV : حجم سیلندر
۲-۲–۳- تهیه ی گل و عصاره اشباع
حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ گرم خاک کوبیده و از الک دو میلی متری رد شده را در لیوان پلاستیکی گل اشباع ریخته، درحال بهم زدن آنقدر آب مقطر اضافه شد تا نزدیک بحالت اشباع برسد. در لیوانها را بسته مدتی بحال خود گذاشته تا خاک کاملاً آب را جذب نماید سپس گل را بهم زده تا اشباع شود(حالت اشباع حالتی است که سطح گل براق و وقتی شیاری درگل ایجاد نمائید با ضربه زدن به لیوان محتوی گل، شیار بهم می پیوندد و محو می شود، وقتی لیوان محتوی گل را از بالا کج نمائیم به آرامی گل سرازیر می شود و همچنین گل از روی اسپاتول یا کاردک گل اشباع به آرامی سر می خورد). خاک اشباع را به مدت یک شبانه روز یا حداقل بمدت چهار ساعت بحال خود گذاشته، بعد از سپری شدن مدت زمان لازم گل را مجدداً بهم زده و آنقدر آب اضافه نموده تا بحالت اشباع برسد، داخل قیف ریچاردسن که روی پایه عصاره گیری قرار دارد کاغذ صافی شماره ۲ واتمن گذاشته و زیر قیف شیشه عصاره گیری ۵۰ یا۱۰۰ میلی لیتری قرار داده شد. پایه عصاره گیری به پمپ خلاء وصل است، گل را روی قیف بوخنر خالی کرده و با کاردک سطح را طوری صاف نموده که منفذی در آن مشاهده نگردد. سپس پمپ خلاء را روشن کرده عصاره خاک در داخل شیشه عصاره گیری جمع می گردد اگر عصاره کدر بود مجدداً عصاره را صاف کرده به ازاء هر ۲۵ میلی لیتر ازعصاره یک گرم هگزا متافسفات ۱ درصد اضافه می شود.
۲–۲- ۴ – اندازه گیری هدایت الکتریکی
بعد از روشن کردن دستگاه باید دستگاه را با کلرور پتاسیم ۰۱/۰ نرمال کالیبره کرد. روش کالیبره کردن دستگاه بدین ترتیب است که کلرور پتاسیم ۰۱/۰ نرمال هدایت الکتریکی برابر با ۴۱۲/۱ میلی موز بر سانتی متر یا دسی زیمنس بر متر را در ۲۵ درجه ساتی گراد باید نشان دهد. درجه حرارت عصاره را با دماسنج تعیین سپس هدایت الکتریکی را در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد گزارش کرد. بعد از اتمام قرائت هر نمونه سل دستگاه را با آب مقطر شستشو و خشک نمود سپس اقدام به قرائت نمونه بعدی کرد.
۲-۲-۵ – اندازه گیری pH
ابتدا دستگاه را روشن نموده بعد از ده دقیقه، بافر ۴ زیر الکترود pH متر قرارداده اگرعدد ۴ را نشان داد دستگاه تنظیم است در غیر اینصورت با دکمه مخصوص روی ۴ تنظیم شود سپس الکترود را از درون بافر باpH برابر۴ بیرون آورده با آب مقطر شستشو داده، بعد از خشک نمودن الکترود را درون بافر باpH برابر ۴ قرار داده که باید عدد ۶ را نشان دهد در غیر اینصورت دوباره با بافر ۴ دستگاه را تنظیم کرده سپس بافر ۶ را زیر الکترود دستگاه قرار داده باید عدد ۶ را دقیقاً نشان دهد. الکترود را از بافر در آورده بعد از شستشو با آب مقطر و خشک نمودن در بافر ۸ قرار داده باید عدد ۸ نشان دهد در غیر اینصورت بوسیله دگمه تنظیم عدد ۸ را ثابت می کردیم. بعد از اینکه اطمینان حاصل شد که دستگاه تنظیم است الکترود را بعد از شستن وخشک نمودن در داخل گل اشباع بنحوی قرار داده می شد که به ته و اطراف لیوان نچسبد و تماس کامل بین گل و الکترود برقرار گردد بعد از چند ثانیه صبر کرده که عدد تثبیت شود و عدد روی صحفه pH متر ثبت گردید.
۲-۲-۶- اندازه گیری گچ با بهره گرفتن از استن
در این روش محلول کلرور کلسیم به نمونه عصاره اضافه می گردد و تمام یونهای سولفات موجود در عصاره بصورت رسوب سولفات کلسیم در می آید. رسوب سولفات کلسیم بعد از جدا نمودن از عصاره در آب مقطر حل و هدایت هیدرولیکی ان با دستگاه رسوب سنج مورد سنجش قرار می گیرد و با بهره گرفتن از منحنی استانداردها مقدار یون سولفات در عصاره محاسبه می گردد. مقدار از عصاره خاک و یا نمونه آب در داخل لوله سانتریفوژ ۵۰ میلی لیتری ریخته شده و یک میلی لیتر محلول کلرور کلیسم و ۲۰ میلی لیتر استن به آن اضافه کرده و کاملاً مخلوط نموده و بمدت ۵ الی ۱۰ دقیقه بحال خود گذاشته و سپس نمونه ها را درسانتریفوژ قرار داده و با سرعت ۱۰۰۰ دور در دقیقه بمدت سه دقیقه سانتریفوژ کرده، مایع روئی نمونه را با دقت تخلیه نموده بطوریکه رسوب از لوله خارج نگردد. ۱۰ میلی لیتر استن به نمونه طوری اضافه کرده که اطراف لوله از داخل کاملاً شسسته شده، بعد از مخلوط کردن و سانتریفوژ نمودن مجدد مایع روئی را به بیرون ریخته و نمونه در درون آون در درجه حرارت۵۰ درجه سانتی گراد قرار داده تا تمامی استن بخار شود. دقیقاً ۴۰ میلی لیتر آب مقطر به آن اضافه کرده و بهم زده تا رسوب کاملاً حل شود. سپس هدایت الکتریکی نمونه شاهد استاندارد و نمونه ها را با دستگاه هدایت سنج قرائت کرده با بهره گرفتن از منحنی استانداردها مقدار غلظت یون سولفات محاسبه گردید.
جدول(۲–۲): منحنی استاندارد تعیین هدایت الکتریکی

سولفات کلسیم بر حسب میلی اکی والان در لیتر

هدایت الکتریکی بر حسب دسی زیمنس برمتر
در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد

۱

۱۲۱/۰

۲

۲۲۶/۰

۵

۵۰۰/۰

جدول ۴-۱۲: میزان آلفای کرانباخ متغیر سهولت دسترسی به وسایل جلوگیری…………………………………. ۴۸
جدول ۵-۱: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنس…………………………………………………………………………. ۵۳
جدول ۵-۲: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات…………………………………………………………. ۵۴
جدول ۵-۳: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات همسر………………………………………………. ۵۴
جدول ۵-۴: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب گروه سنی……………………………………………………………………. ۵۵
جدول ۵-۵: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب شغل…………………………………………………………………………….. ۵۵
جدول ۵-۶: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب شغل همسر………………………………………………………………….. ۵۶
جدول ۵-۷: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تفاوت سنی زوجین……………………………………………………… ۵۶
جدول ۵-۸: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن ازدواج……………………………………………………………………. ۵۷
جدول ۵-۹: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان درآمد…………………………………………………………………. ۵۸
جدول ۵-۱۰: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تعداد فرزند زنده به دنیا آمده……………………………………. ۵۸
جدول ۵-۱۱: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تعداد فرزند پسر زنده به دنیا آمده……………………………. ۵۹
جدول ۵-۱۲: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تعداد فرزند دختر زنده به دنیا آمده…………………………. ۶۰
جدول ۵-۱۳: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سقط جنین……………………………………………………………….. ۶۰
جدول ۵-۱۴: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان استفاده از روش­های جلوگیری از بارداری……… ۶۱
عنوان صفحه
جدول ۵-۱۵: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان استفاده از روش­های جلوگیری از بارداری بین ازدواج و تولد اولین فرزند………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۶۱
جدول ۵-۱۶: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تعداد مطلوب بچه……………………………………………………. ۶۲
جدول ۵-۱۷: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان فاصله­گذاری ایده­ال بین فرزندان………………….. ۶۲
جدول ۵-۱۸: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب دختر یا پسر بودن فرزند………………………………………….. ۶۳
جدول ۵-۱۹: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب طبقه اجتماعی…………………………………………………………. ۶۳
جدول ۵-۲۰: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن ایده­آل دختر برای ازدواج………………………………….. ۶۴

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جدول ۵-۲۱: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن ایده­آل پسر برای ازدواج……………………………………. ۶۴
جدول ۵-۲۲: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نگرش برابری در تصمیم ­گیری…………………………………. ۶۵
جدول ۵-۲۳: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نگرش نسبت به ارزش­های دینی……………………………… ۶۶
جدول ۵-۲۴: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نگرش نسبت به داشتن فرزند…………………………………… ۶۷
جدول ۵-۲۵: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان استفاده از رسانه­های جمعی……………………………. ۶۷
جدول ۵-۲۶: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تمایل به استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری………. ۶۸
جدول ۵-۲۷: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان سهولت دسترسی به وسایل جلوگیری از بارداری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۶۹
جدول ۵-۲۸: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین سن و تمایل زوجین به برنامه ­های تنظیم خانواده…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۶۹
جدول ۵-۲۹: نتایج آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن…………………………………………………………………………….. ۷۰
جدول ۵-۳۰: نتایج آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن…………………………………………………………………………….. ۷۰
جدول ۵-۳۱: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین تفاوت سنی زوجین و تمایل آن­ها به برنامه ­های تنظیم خانواده…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۷۱
جدول ۵-۳۲: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین تعداد فرزندان و تمایل زوجین به برنامه ­های تنظیم خانواده…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۷۲
جدول ۵-۳۳: نتایج آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن…………………………………………………………………………….. ۷۲
جدول ۵-۳۴: نتایج آزمون تحلیل یک طرفه واریانس……………………………………………………………………………….. ۷۳
جدول ۵-۳۵: نتایج مقایسه میانگین­ها………………………………………………………………………………………………………. ۷۴
جدول ۵-۳۶: نتایج آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن…………………………………………………………………………….. ۷۴
جدول ۵-۳۷: نتایج آزمون تحلیل یک طرفه واریانس……………………………………………………………………………….. ۷۵
جدول ۵-۳۸: نتایج مقایسه میانگین­ها………………………………………………………………………………………………………. ۷۵
جدول ۵-۳۹: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین ارزش­های دینی و تمایل زوجین به برنامه ­های تنظیم خانواده……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۷۶
جدول ۵-۴۰: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین نگرش نسبت به داشتن فرزند و تمایل زوجین به برنامه ­های تنظیم خانواده……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۷۷
جدول ۵-۴۱: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین میزان برابری در تصمیم ­گیری زوجین و تمایل آنان به برنامه‌های تنظیم خانواده…………………………………………………………………………………………………………………………… ۷۸
عنوان صفحه
جدول ۵-۴۲: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین میزان استفاده از رسانه­های جمعی و تمایل زوجین به برنامه‌های تنظیم خانواده…………………………………………………………………………………………………………………………… ۷۸
جدول ۵-۴۳: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین میزان سهولت دسترسی به وسایل جلوگیری و تمایل زوجین به برنامه‌های تنظیم خانواده………………………………………………………………………………………………………………………. ۷۹
جدول ۵-۴۴: عناصر اصلی تحلیل چند متغیره به روش گام به گام برای پیش ­بینی متغیر وابسته…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۸۰
جدول ۵-۴۵: عناصر متغیرهای درون معادله برای پیش ­بینی متغیر وابسته…………………………………………….. ۸۱
فهرست شکل­ها
عنوان صفحه

۱.۰۰۰

Sig. (2-tailed)

.۰۰۰

.۰۰۰

.۰۰۰

.۰۰۰

N

۲۱۳

۲۱۶

۲۲۱

۲۲۲

منبع: (فرضیه تحقیق)
با توجه به نتایج بدست آمده، فرض صفر رد و فرض یک که بیان کننده اثرات مثبت نگرش بازدید کننده به محتوی نهایی مشاهده شده و سهم بازار در مؤسسه اعتباری ثامن می باشد در سطح اطمینان ۹۵% رابطه و همبستگی مثبت و معنی دار وجود دارد مورد تایید قرار می گیرد. پیرو جداول بالا مشخص می گردد که در تمامی موارد ضریب همبستگی محاسبه شده اولا مثبت و ثانیا تمامی آنها در سطح اطمینان ۹۵% معنی دار هستند. وجود رابطه خطی بین هر دو متغیر با توجه به اندازه ضریب همبستگی معنی دار می باشد. بدین ترتیب فرضیه های تحقیق در سطح اطمینان ۹۵% مورد تایید قرار گرفت.
۴-۵ نتیجه گیری:
در این فصل از طریق نرم افزار ۱۷SPSS برای هر فرضیه آزمون کالماگورف و جداول فراوانی تهیه و از طریق آزمون اسپیرمن نسبت به تأیید یا رد فرضیه اقدام گردید که طبق پیش بینی اولیه فرضیه‌های H₀ رد و فضیه های H₁ مبنی بر وجود رابطه مورد تأیید قرار گرفت.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فصل ۵: نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱ مقدمه:
“امروز رقبای ما تنها به اندازه یک کلیک مأوس از ما فاصله دارند” (سی نیلسن, ۲۰۰۰). دهه های اخیر بستر تحولات عمیقی در اقتصاد جهانی بوده است و تحولاتی که نمود آن دراقتصادهای ملی و منطقه ای بیش از پیش به چشم می خورد. امروز در دورانی به سرمی بریم که در آن اقتصاد ملی و منطقه ای نیز معنایی نمی یابد. حلقه رقابت در عرصه تجارت هر روز تنگ تر و پیچیده ترمیشود و خلق مزیتها و تولید و فروش کالا محور فعالیتهای اقتصادی قرار میگیرد. بدون تردید آینده از آن کسانی خواهد بود که با درایت و تدبیر و به کارگیری مناسب ترین روشها و ابزار، گوی سبقت را ازرقیبان بی شمار و قدرتمند بربایند. ما نیز اگر بخواهیم بمانیم راهی جز تجهیز و تربیت همه عوامل مؤثردر عرصه های تولید و فروش نداریم. راهی بی بازگشت را پیش رو داریم. راهی که شاید با تبیین محورهای اصلی بتوانیم شناخت کاملی از آن داشته باشیم. این محورها عبارتند از: محور اول: ایجاد بینش^[۸۶] و درک صحیح از مفهوم تبلیغات ^[۸۷]و قائل شــدن تفـاوتهای اسـاسی بیـن ایـن اصطلاح بـا بــاور ســـــازی ^[۸۸]و روابط عمــــومـــی ^[۸۹]و نهادینه کردن فرهنگ تبلیغات به عنوان صنعتی که باور تولید میکند. محور دوم: افزایش سطح دانش عمومی ^[۹۰]در زمینه تبلیغات با بهره گیری ازسیستمهای آموزشی مدرن و به روز از یک سو و تعریف ساختار یک نظام آموزشی برای تربیت نیروهای متخصص، مجهز به دانش روز ساماندهی افکار عمومی. محور سوم: تعریف یک نظام اجرایی برای شفاف سازی شیوه های اجرایی و شناسایی گروه های حرفه ای و تعیین پارامترهای مشخص برای تمایز آنان با گروه های غیر حرفه ای فعال در عرصه های تبلیغاتی. امروزه نقش و اهمیت تبلیغات در گسترش سازمان ها و موفقیت آنها دیگر بر کسی پوشیده نیست.باید توجه داشت در عرصه رقابت تنگاتنگ کنونی رقبا تنها با فشار یک کلیک می توانند از ما پیشی بگیرند. ابزاری که امروزه برگ برنده سازمانها در توسعه بازار و فروش محصولاتشان است علاوه بر کیفیت مناسب محصول عامل تبلیغات است. (www.aftabir.com)
در تقسیم بندی جزئی تری از تحقیقات توصیفی، این تحقیق را در دسته پیمایشی قرار می دهیم. این نوع تحقیق برای بررسی توزیع ویژگی های یک جامعه آماری بکار می رود. روش پیمایشی مورد استفاده در این قسمت از نوع مقطعی^[۹۱] است .روش مقطعی به منظور گردآوری داده ها درباره یک یا چند صفت در یک مقطع از زمان (یک روز، یک هفته و …) از طریق نمونه گیری از جامعه انجام می شود (سرمد و دیگران، ۱۳۸۷).
۵-۲ نتایج ویژگیهای جمعیت شناختی آزمودنی ها:
در مجموع در تحقیق پیش روی ۲۲۸ پرسشنامه تکمیل گردید. که لازم به ذکر است به دلیل اینکه سازمان دارای پرسنل مونث نمی باشد، تمامی پرسشنامه ها توسط افراد مذکر تکمیل شد. سن پاسخ دهندگان در ۵ رده تقسیم بندی گردید:
جدول۵-۱: توزیع سن پاسخ دهندگان

π= عدد پی (۱۴/۳)
=Z شدت فرسایش
بحث و نتایج ۶۶
۴-۲-۱-۳- تعیین ضریب رسوب دهی حوضه به روش EPM
با توجه به اینکه در جهان واقعی، مقداری از خاک فرسایش یافته، در نقطه ی دیگری از حوضه رسوب مى نماید به طور معمول، مقدار رسوبی که در محل خروجی رودخانه اندازه گیری می شود از خاک فرسایش در سطح حوضه آبریز کمتر است. به همین دلیل تعیین ضریب رسوب دهی حوضه آبریز (Ru) ضرورت دارد.
(۴-۴) Ru=
که در فرمول بالا
P= محیط حوضه آبریز (بر حسب کیلومتر )
= L طول حوضه آبریز (بر حسب کیلومتر )
در واقع منظور از (L) ، بلند ترین طول حوضه یا طول آبراهه ی اصلی آن می باشد .
H= عاملی که از طریق رابطه (۴-۵) بدست می آید :
(۴-۵) H=H_av-H_o
Hav= ارتفاع متوسط حوضه آبریز ( برحسب کیلومتر )
Ho= ارتفاع نقطه خروجی رودخانه اصلی حوضه (بر حسب کیلومتر)
بحث و نتایج ۶۷
۴-۲-۱-۴- دبی رسوب ویژه
برای محاسبه ی دبی رسوب ویژه باید مقدار فرسایش ویژه را در ضریب رسوب دهی ضرب نمود، که از رابطه (۴-۶) مقدار دبی رسوب ویژه بدست می آید:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

(۴-۶) G_sp=Ru.w_sp
Gsp= دبی رسوب ویژه (بر حسب متر مکعب در کیلومتر مربع در سال)
Wsp= مقدار فرسایش ویژه (بر حسب متر مکعب در کیلومتر مربع در سال)
Ru: ضریب رسوب دهی حوضه
۴-۲-۱-۵- دبی رسوب کل
براى محاسبه ی دبی رسوب کل، باید دبی رسوب ویژه را در مساحت کل حوضه آبریز ضرب نمود . به عبارت دیگر :
(۴-۷) G_s=A.G_sp
که در آن :
Gs= دبی رسوب کل حوضه (بر حسب متر مکعب در سال )
A: مساحت حوزه آبریز (بر حسب کیلومتر مربع)
مدل EPM در ایران در حوزهای آبریز الموت ، رود قزوین، اوزون دره و چند حوضه دیگر به کار گرفته شده است.
بحث و نتایج ۶۸
۴-۲-۲- مدل MPSIAC
همان طوری که در فصل (۳) این تحقیق گفته شد، در کاربرد روش MPSIAC تاثیر و نقش نه عامل مهم و موثر در فرسایش خاک و رسوب زایی حوضه مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد و آنگاه نتایج این بررسی به صورت ارقام یا نمراتی که دال بر اهمیت و شدت تاثیر عوامل مذبور در تولید رسوب حوضه مورد مطالعه می باشد، نشان داده می شود. حال به بررسی فاکتورهای نه گانه موثر در تولید رسوب و ایجاد فرسایش بوسیله مدل MPSIAC در حوضه مورد مطالعه می پردازیم.
۴-۲-۲-۱- عامل زمین شناسی
این لایه شامل زمین شناسی و جنس لایه های زیرزمینی و درجه حساسیت هر یک از مواد تشکیل دهنده آن با فرسایش است که نقش مهمی در رسوب زایی یک حوضه دارد. در مدل MPSIAC برای تعیین امتیاز فاکتور زمین شناسی بسته به اینکه مقاومت سنگ در مقابل فرسایش به چه اندازه باشد از درجاتی استفاده شده است که می بایست با توجه به جنس سنگ های سطحی منطقه و گستردگی آنها، امتیاز خاصی برای آنها لحاظ گردد (ضیایی/اسفندرانی ۱۳۸۳)
در جدول (۴-۵) نحوه امتیاز دهی به فاکتورهای زمین شناسی سطحی در مدل MPSIAC تشریح گردیده است.
جدول۴-۵- تعیین عامل زمین شناسی در تولید رسوب

زیاد (۱۰)

متوسط (۵)

کم (۰)

مارنی و شیل

سنگ های با سختی متوسط و سنگ های دگرگونی

تشکیلات سخت و فشرده

گچ و مارنهای املاح دار

سنگ های خرد شده با هوازدگی متوسط

دولومیت ها