کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل


 

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کاملکلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

 

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کاملکلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل



جستجو




آخرین مطالب
 



همدلی

بیشتر از یک احساس درونی خویشاوندی یا قدردانی به خاطر تجارب دیگران، همدلی در این زمینه توانایی ایجاد احساس مرتبط با دیگران و درک آنها را نشان میدهد، و دعوت آنها برای اینکه بیشتر از اینکه علیه تو حرکت کنند به سوی تو گام بردارند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

منبع: آلبرشت، ۲۰۰۵: ۶
۵٫ هوش اجتماعی از دیدگاه سیلورا، مارتین یوسن و داهل
سیلورا، مارتین یوسن و داهل (۲۰۰۱) مؤلفه های هوش اجتماعی را شامل: ۱- پردازش اطلاعات اجتماعی، ۲- آگاهیهای اجتماعی و ۳- مهارتهای اجتماعی و میدانند (عصاری، ۱۳۹۱: ۳۴-۳۵). در ذیل به معرفی آنها پرداخته میشود:
۱- پردازش اطلاعات اجتماعی
پردازش اطلاعات اجتماعی یعنی آگاهی و پذیرش شرایط اجتماعی، تعریف و تعیین اهداف، جستجوی بازخورد و راه حلهای اجتماعی، گرفتن تصمیمات بهینه در حالی که در همان زمان اثربخشی آن مشاهده میشود (فریبورگ[۶۶] و دیگران، ۲۰۰۵: ۳۴ و جنی[۶۷]، ۲۰۰۶: ۳۰۸). پردازش اطلاعات اجتماعی، به توانایی فهم و پیش بینی رفتارها و احساسات دیگران اطلاق میشود (اسلوب، ۱۳۸۹: ۹۴). این خرده مقیاس بر توانایی درک و فهم و پیشبینی رفتار و احساسات دیگران تأکید میکند و توانایی برای فهم پیامهای کلامی و غیر کلامی در روابط انسانی، درک پیامهای پنهانی و همچنین پیامهای آشکار را مورد سنجش قرار میدهد. پردازش اطلاعات راهی برای پیوند منفعلانه در ارتباط است. افرادی که اطلاعات را صرفاً پردازش میکنند فعالانه در پی آن نمیگردند، امّا وقتی با آن مواجهه شدند آن را به کار میگیرند، حتّی اگر این مواجهه تصادفی باشد (گلمن، به نقل از بلوچ، ۱۳۷۹).
۲- آگاهی‌های اجتماعی:
این خرده مقیاس گرایش به آگاهی یا شگفتزدگی نسبت به رویدادها در موقعیتهای اجتماعی را مورد تأکید قرار میدهد و توانایی فعالانه رفتار کردن مطابق با موقعیت، زمان و مکان را مورد اندازه گیری قرار میدهد، مثلاً اینکه آیا فرد اغلب از واکنش دیگران در برابر اقدامات خود شگفت زده میشود یا نه؟ این جزء یعنی درک مناسب نگرانیها و سایر احساسات دیگران از ارکان موفقیّت در فعالیتهای اجتماعی است. حساسیت به دیگران برای کسب عملکرد شغلی برتر نیز، بسیار حیاتی است. پزشکانی که به هیجانات و روحیات بیماران خود حساس هستند، موفقترند. سطح آگاهی اجتماعی، توانایی شناسایی نگرانیها و نیازهای اغلب ناگفته مشتریان اعم از موکل، کارمند و غیره و سپس هماهنگ کردن آن نیازها و نگرانیها با خدمات، محصول و نحوه تأمین نیازها در صلاحیت خدماتدهی به مشتریان نقش کلیدی دارد. در این استراتژی، همدردی از جمله زمینههایی میباشد که عاملان قدرتمند را از عاملین عادی و متوسط تمیز میدهد(سبحانی نژاد و یوز باشی،۱۳۸۷).
۳- مهارتهای اجتماعی:
این خرده مقیاس بر جنبه های رفتاری از قبیل توانایی وارد شدن در موقعیتهای جدید و سازگاری اجتماعی تأکید میکند و مهارتهای ارتباطی بنیادی نظیر گوش دادن فعال، عمل کردن جسورانه و همچنین برقراری، نگهداری و شکستن رابطه را اندازه گیری میکند. کارآیی مهارتهای اجتماعی به توانایی فرد جهت نفوذ بر هیجانات فرد دیگر بستگی دارد. اگر نتوانیم هیجانات ناگهانی خود را کنترل کنیم و فاقد همدردی باشیم، شانس کمی وجود دارد که بتوانیم در روابط خود کارآمد و مفید عمل نماییم. مهارتهای اجتماعی بر مدیریت روابط، نفوذ ارتباطات، مدیریت تعارض، رهبری، تغییرات مرزهای ساختاری، همکاری گروهی و تشریک مساعی تأثیر بسزایی دارد (عصاری، ۱۳۹۱: ۳۴-۳۵). در ادامه مؤلفه های هوش اجتماعی در قالب نمودار۲-۱ قابل نمایش است.
۶٫ هوش اجتماعی از دیدگاه گلمن
بلوچ[۶۸] (۲۰۱۱) محتوای هوش اجتماعی و مؤلفه های آن را از نظر گلمن در دو مقوله: ۱- آگاهی اجتماعی و ۲- مهارت اجتماعی شرح میدهد:
۱- آگاهی اجتماعی
آگاهی اجتماعی: توانایی گوش دادن به دیگران، درک کامل افکار و احساسات افراد، توانایی تصمیمگیری، به رسمیت شناختن فرهنگ، جنبه های ارزشی و اینکه چگونه این جنبه ها بر رفتار و اعمال افراد تأثیر دارند تعریف میشود (فریبورگ و دیگران، ۲۰۰۵: ۳۴ و جنی، ۲۰۰۶: ۳۰۸). آگاهی اجتماعی طیف گستردهای است که از اولین احساس ما درباره حالت درونی طرف مقابل، تا درک احساسات و رفتار او در موقعیتهای پیچیده، ادامه دارد. یا به عبارتی سادهتر همان چیزی است که ما درباره دیگران حس میکنیم. این گستره شامل موارد زیر است:
همدلی اولیه؛ احساس کردن چیزی به همراه دیگران یا احساس کردن علائم عاطفی غیر کلامی است. هماهنگی و سازگاری: گوش کردن با پذیرش کامل؛ هماهنگی با فرد مقابل، هماهنگ سازی میباشد. هماهنگی به معنای توجهی است که از همدلی لحظهای فراتر میرود و به حضوری کامل و با ثبات تبدیل میشود که رابطه صمیمانه را ممکن میسازد.
درک همدلانه: درک کردن افکار، احساسات و مقاصد دیگری میباشد. درک همدلانه، بر اساس همدلی اولیه شکل میگیرد، امّا درک واضحی از احساسات و رفتار دیگری را نیز به این همدلی احساسی میافزاید.
شناخت اجتماعی: شناخت اجتماعی به فرایندی گفته میشود که به کمک آن رفتاری در پاسخ به یک هم نوع ایجاد میشود. شناخت اجتماعی در انسان، محصول فرایندهایی است که طی آن یک فرد، خود و هم نوعانش را درک میکند (اختیاری، ۱۳۸۹: ۳۴۰).
۲– مهارت اجتماعی
این مؤلفه در روابط با دیگران، به خوبی کنار آمدن با عواطف خود و دیگران، فهم دقیق موقعیتها و شبکه های اجتماعی، مهارت خوب گوش کردن و خوب ابراز وجود کردن، حل تضادها و تعارضها و استفاده از این مهارتها برای متقاعد سازی رهبری و مدیریت تعریف میشود (ملکی آوارسین و سید کلان، ۱۳۸۷: ۱۱۹). مهارت اجتماعی شامل مواردی که در ادامه ذکر میشوند، میباشند:
هماهنگی و انطباق: رفتارهای متقابل مناسب و روان را در سطح غیر کلامی، هماهنگی و انطباق گویند.
ابراز وجود: ابراز وجود به عنوان توانایی دفاع از خود و نیز توانایی «نه گفتن» به تقاضاهایی که فرد نمیخواهد انجام بدهد تعریف میشود (آدام ریتا[۶۹]،۲۰۱۰: ۳۱).
نفوذ و اثر گذاری: به معنی شکل دهی به نتیجه تبادلهای اجتماعی میباشد. برای آنکه فرد تأثیری سازنده از خود بر جای بگذارد لازم است به نحوی ابراز وجود کند که نتیجه اجتماعی مطلوب را ایجاد کند. افرادی که به طرزی شایسته ابراز وجود میکنند، از دیدگاه دیگران قابل اعتماد و دوست داشتنی هستند و به طور کلّی تأثیری مطلوب ایجاد میکنند.
ابراز توجه و رسیدگی: یعنی اهمیّت دادن به احتیاجات سایرین و عمل کردن بر طبق این احتیاجات (گلمن ۲۰۰۶، به نقل از بلوچ، ۱۳۸۹: ۱۵۱-۱۷۲).
مؤلفه های هوش اجتماعی از دید صاحب نظران
کوزمیتزکی و جان [۷۰](۱۹۹۳) بیان کرده اند که هوش اجتماعی از هفت مؤلفه تشکیل شده است :
دیدگاه خلق و خو و حالت های درونی افراد دیگر، توانایی کلی برای کنار آمدن با افراد دیگر، دانش درباره قوانین اجتماعی و زندگی اجتماعی، بینش و حساسیت در موقعیت های اجتماعی پیچیده، استفاده از تکنیک های اجتماعی برای نفوذ در دیگران، دیدگاه گیری و سازگاری اجتماعی.
سیلبرمن[۷۱] (۲۰۰۰) هوش اجتماعی و صفات فردی که هوش اجتماعی را می سازند بر مبنای هشت جنبه بررسی کرده است:
درک و فهم دیگران، بیان احساسات و ایده های شخصی، بیان نیازهای خود شخص، ارائه و دریافت بازخورد از شخص مورد تماس، تحت تأثیر قرار دادن و ترغیب دیگران، ارائه راه حل های نوآورانه به موقعیت های پیچیده، کارکردن به صورت مشارکتی به جای انفرادی کار کردن، عضو خوب تیم بودن، اتخاذ نگرش مناسب که در رویدادها به بن بست می رسند.
بر اساس نظر بوزان[۷۲] (۲۰۰۲) هوش اجتماعی از هشت مؤلفه تشکیل شده است:
خواندن ذهن شخص، درک و فهم افراد از طریق استفاده از داده های ارتباطی غیر کلامی، کلامی و علائم بدنی آنها، مهارت های گوش دادن فعال، اجتماع پذیری، تحت تأثیر قرار دادن دیگران، فعال بودن در رسانه های اجتماعی، مذاکره گفتگو و حل مسائل اجتماعی، ترغیب و اقناع، داشتن رفتار مطلوب در موقعیت های اجتماعی (دوگان و چتین، ۲۰۰۹: ۷۱۴).
ویژگیهای هوش اجتماعی:
داشتن هوش اجتماعی باعث می شود تا با دیگران ارتباط بهتری داشته باشیم و توانایی تفاهم و مدیریت در مردان و زنان نشانه هوش اجتماعی است. واکنش مغز در فرایند هوش این است که از شخص خواسته میشود عاقل تر و پخته تر عمل کند. مغز انسان پیچیدهترین، پیشرفتهترین و قدرتمندترین ارگانی است که در جهان شناخته شده است پس سر و کار داشتن با تعداد زیادی مغز نشانه بلوغ است، کسانی که از لحاظ اجتماعی هوش بالایی دارند، برای برقراری ارتباط با دیگران و فهمیدن صحبت های آنان مجبورند از همه قدرت مغز و بدنشان استفاده کنند.
آنها باید بدانند چگونه ارتباط برقرار کنند، چطور دوست پیدا کنند و چطور دوستانشان را نگه دارند. افراد با هوش اجتماعی بالا، با کسانی که گذشته، سن، فرهنگ و عملکرد احساسی-اجتماعی متفاوتی دارند راحت هستند و مهم تر آنکه قادرند کاری کنند که دیگران در کنار آنان احساس راحتی و خوشحالی داشته باشند و ویژگیهایی به قرار زیر دارند: احترام قائل شدن نسبت به دیگران، انتقال فکر، توانایی خواندن و استفاده از زبان رفتاری برای انتقال فکر، آگاهی از زمان مناسب صحبت کردن و گوش دادن، داشتن علاقه پایدار نسبت به دیگران، سازماندهی گروه (داشتن ابتکار عمل برای هماهنگ کردن فعالیت های عدهای از افراد، این استعدادها را میتوان در کارگردانان تئاتر، افسران ارتش و مدیران شرکتها و سازمان های مختلف مشاهده کرد. در کودکی این گونه افراد در زمین بازی، کاپیتان تیم هستند و درباره نحوه بازی تصمیمگیری میکنند)، مذاکره برای حل مسائل (استعداد میانجی گری، جلوگیری از بروز اختلاف، حل و فصل دادن به مشکلات. افرادی که از این خصوصیت برخوردارند برای داوری کردن در مشاجرات مناسب هستند و نقش میانجی را خیلی خوب بازی میکنند. برای مشاغل سیاسی و حقوق عالی هستند. در کودکی همان کسانی هستند که بحث و جدل را در زمین بازی فرو مینشانند)، روابط شخصی (استعداد همدردی و دلجویی از دیگران. کسی که دارای این ویژگی باشد خیلی راحت با دیگران روبرو میشود و در قبال احساسات دیگران احساس مسولیت میکند. هنر ایجاد رابطه را به خوبی دارا هستند. اینگونه افراد میتوانند همسران قابل اعتماد، رفقای صمیمی، شرکای تجاری مناسب و بازیکنان تیمی خوبی باشند. در دنیای تجارت میتوانند مامور فروش یا مدیران شایستهای باشند و برای شغل معلمی نیز عالی هستند. دانشآموزان دارای این خصوصیت احساسات افراد را به خوبی از روی چهرههاشان میخوانند و در بین همشاگردی های خود خیلی محبوب هستند)، تجزیه و تحلیل اجتماعی (شناخت و بصیرت درونی راجع به عواطف، انگیزهها و علایق دیگران. این گونه افراد به راحتی میتوانند با دیگران رابطهای صمیمی برقرار کنند. آنها با این توانایی خود میتوانند مشاور یا روان درمانگر خوبی باشند و اگر کمی نیز بر طبع ادبی خود بیفزایند رمان نویسان خوبی از آب در میآیند).
ضمناً هوش اجتماعی بالا در مکالمههای میان فردی خود را به خوبی نشان میدهد. این افراد سعی میکنند همیشه مکالمههای مناسب و بجا داشته باشند و برایشان اهمیتی ندارد که مکالمهشان یک وقت گذرانی ساده با بقالی محلهشان باشد یا صحبت کردن با رئیس شان. مزیت کسانی که هوش اجتماعی بالایی دارند این است که به آسانی و آمادگی میتوانند با تمام افراد در هر شرایط، مکالمه لذت بخش داشته باشند و برای پربار بودن مکالمههاشان این قواعد را رعایت میکنند: سعی میکنند با هرکس همانطور صحبت کنند که مایلند با آنها صحبت شود و از زبانی استفاده میکنند که مناسب آن موقعیت است و همیشه به دیگران احترام میگذارند و خوش برخورد هستند.
یکی از جالبترین یافتهها درباره ارتباطات فردی و تندرستی این است که معمولا بیمارانی که دارای دوستان ونزدیکان صمیمی بوده و یا عضو گروه های اجتماعی و مذهبی و … هستند و در این شبکه ها به فعالیت میپردازند، خیلی سریعتر درمان میشوند و عمر درازتری نیز خواهند داشت. افرادی که اوقات خود را بیشتر با افرادی میگذرانند که بیشتر دوستشان میدارند، اثرات شگفتانگیز این روابط را بر سلامتی و شادابی خود متوجه خواهند شد. همچنین محققان بر این نکته تایید می کنند که بیماران باید تا سر حد توان بکوشند از تنشها و نگرانیهای روزمره خود بکاهند و سموم اینگونه مناسبات ویرانگر را از جسم و جان خود پاک کنند. زمانی که بیماران در حالت شکنندگی قرار میگیرند، نشان دادن احساسات مهربانانه، برای آنان بسیار موثر خواهد بود. بویژه اگر سالخورده و ناتوان بوده و سیستم ایمنی بدنشان از کار افتاده و معیوب شده و درگیر ناخوشی مزمن شده باشند. در اینصورت است که عشق چیزی فراتر از ابراز مهر و محبت احساس میشود و در فرایند پرستاری و مراقبت بدون شک عامل اصلی و فعال بیولوژیکی میشود. در حقیقت ابراز عشق و داشتن روابط اجتماعی مناسب داروی دردهایی است که اعجازها میآفریند. تحقیقات نشان دادهاند که بین افرادی که به علت گرفتگی عروق، ناچار آنژیوگرافی میشوند اگر یار و همسری داشته باشند که فاقد مهر و محبت باشد، ۴۰% بیشتر از کسانی که آشیانه گرمی در خانه دارند و دلی برایشان میتپد، سر و کارشان به بیمارستان می افتد و بار دیگر دچار انسداد عروق و شریان ها میشوند (اسدی به نقل از عصاری، ۱۳۹۱).
عوامل موثر بر پرورش هوش اجتماعی
برای بهبود مهارتهای ارتباط اجتماعی بهتر است:
– در ارتباط با دیگران خوش برخورد بود و لبخند زد و یا دست داد و دیگران را به گرمی در آغوش گرفت یا به عبارتی دیگر از زبان رفتاری باز استفاده کرد.
– ملاقات با دیگران را با موضوعاتی که به آنها مرتبط است شروع کرد نه موضوعاتی که به خودمان مربوط است.
– همانطور که با طرف مقابل صحبت میکنید به چشمان او نیز نگاه کنید (برقراری ارتباط چشمی یا غیر کلامی همزمان با برقراری ارتباط کلامی).
– از آنچه میخواهید در صحبت هایتان بگویید آگاه باشید و در هنگام صحبت احساس راحتی و اطمینان داشته باشید (همان، ۱۳۹۱).

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
[چهارشنبه 1401-04-15] [ 05:47:00 ق.ظ ]




«ان تجعل اوقاتی بین اللیل و النهار بذکرک معموره و بخدمتک موصوله…: قرار ده اوقاتم در شب و روز به یاد خودت معمور و آباد گردانی و همواره در خدمتت مستدام…»[۷۳۶]؛ «قو علی خدمتک جوارحی: و اعضای مرا برای انجام خدمتت نیرو ده.»[۷۳۷]

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

امامان بندگی و خدمت را از خداوند خود خواستاراند، زیرا خداوند انسان را برای عبودیت خلق کرد و همین عبودیت و بندگی انسان را از دیگر موجودات و حیوانات متمایز کرد و او را به تکاپو و سیروسلوک وداشت تا به هدف غایی آفرینش که منظور نظر حضرت حق است، نایل شود، پس هدف سلوک شهود جمال، معرفت، حکمت یا وحدت وجود نیست، زیرا شیطان به شهود حق رسیده بود، ولی چون بندگی نمی‌کرد و عبد نبود از درگاه خداوند رانده شد و از اعلی علیین به نازل‌ترین مرتبه نزول کرد.
پس سالک اگر به مرحله کشف و شهود رسید یا پرده‌ها از جلوی چشمانش کنار رفت و حقیقت اشیاء را دید، این نهایت هدف نیست، زیرا هر لحظه احتمال آن دارد که از این مراحل نزول کند و در پایین‌ترین مرحله از مراحل سلوک قرار گیرد. نتیجه آنکه «فوز سالک، لحظه‌ای است که به عبودیت می‌رسد.»[۷۳۸] و بنده تا بندگی نکند و به درجه خالص بندگی نایل نشود به مقصود نرسیده، زیرا «ان الانسان لفی خسر: به‌درستی انسان در خسران است.»[۷۳۹] و این خسران، گناهان، فتنه‌ها، وساوس شیطان و نفس، انسان را به فراموشی از ذکر حق وا می‌دارد و مطرود درگاه حق می‌کند.
۵-۲-۲-۵-۱٫ مفهوم عبودیت
کلمه عبد به‌معنای عبادت‌کردن است، ولی هنگامی که با مفعولش می‌آید، مثل «فاعبدلله واعبد ربک» در این ترکیب معنای آن عبودیت می‌شود.[۷۴۰]
عبودیت یعنی هر عملی که برای خدا باشد و چیزهای دیگر و جوانب در عمل دخیل نباشد، زیرا هر عملی که خالص نباشد برای خدا نیست، پس عملی عبودیت محسوب می‌شود که اولاً نیت الهی داشته باشد و تنها برای خدا انجام شود، برای مثال برای رسیدن به بهشت یا دوری از عذاب جهنم نباشد، یا جلب توجه و رضایت دیگران در آن نهفته نباشد، پس نیت و هدف از انجام کار، قرب و رضای حق است و تمام اعمالش برای خدابودن، عبودیت است:
«ان صلاتی و نسکی و حیاتی و مماتی لله رب العالمین: نماز و تمام عبادت من و زندگی و مرگ من همه برای خداوندی است که پروردگار جهانیان است.»[۷۴۱]
عبد تمام اختیارش را به دست حق می‌دهد و هیچ انگیزه‌ای جز امر و تکلیف حق او را به کاری بر نمی‌انگیزاند و این نیت الهی و پس از آن عمل باید در چارچوب سنت الهی باشد و مطابق با احکام و آداب سنت باشد.
«افزون بر کنترل محرک‌ها، باید حرکت‌ها را نیز کنترل کرد. اعمالی که حق از سالک می‌خواهد، می‌باید گذشته از امر و اخلاص، مطابق امر او هم باشد و به همان اندازه باشد که او را به آن خوانده‌اند نه بیشتر و نه کمتر.»[۷۴۲]
برای انجام این حرکت‌ها، نیات و تکالیف باید معیاری داشت و بر اساس اهمیت به آنها عمل کرد. اهمیت یعنی:
«یعنی اینکه زمانی که به دو کار برخورد می‌کنیم، نگاه می‌کنیم کدام را خدا بهتر می‌پسندد و کدام یک اهمیت بیشتری دارد، در این میان: ۱. ظرفیت؛ ۲. حاجت؛ ۳. فایده؛ ۴. جبران نداشتن: الف. از جهت بدل؛ ب. از جهت زمان می‌توانند اهمیت‌ها را نشان دهند.»[۷۴۳]
همچنین باید برای انتخاب عمل به این موضوع توجه کرد: دو عمل هم‌طراز از لحاظ اهمیت، کدام یک سخت‌تر و درجه مخالفتش با نفس بیشتر است، زیرا هر عملی که درجه مخالفتش با نفس بیشتر باشد سخت‌تر و با اهمیت است، پس عمل نباید مطابق با میل سالک باشد. «افضل الاعمال احمزها».[۷۴۴] زیرا هرچه عمل صعوبت بیشتری داشته باشد و از مخالفت بیشتری با نفس سالک برخوردار باشد به سالک قدرت بیشتری می‌بخشد و به درجات بالاتری از مقام نایل می‌شود.
اگر عمل خالص و برای خداوند باشد، خداوند نیز سالک را یاری می‌کند و او را در مسیر رها نخواهد کرد و سالک با موفقیت کار را به سرانجام خواهد رسانید. «من یتق و یصبر فان الله لا یضیع اجر المحسنین: هر کس تقوا پیشه کند و شکیبایی و استقامت کند (سرانجام پیروز می شود) زیرا خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نمی‌کند.»[۷۴۵]
پس کسی که تقوا پیشه کند و برای خداوند قدم بردارد و حکومت الله را بپذیرد، خداوند کفایتش می‌کند و حق برای او کافی خواهد بود. «الیس الله بکاف عبده: آیا خداوند برای (دفاع و نجات از) بنده‌اش کافی نیست؟!»[۷۴۶]
پس تنها از او هدایت و یاری می‌جوید و در پرتو لطف و رحمت و مهربانی‌اش به بالندگی می‌رسد.
۵-۳٫ مراحل عبودیت و سلوک
انسان وقتی قدم در راه خدا گذارد و محرک و انگیزه‌اش تنها خدا و هدفش نیز رضای حق باشد، خداوند نیز با جذبه محبت خود او را هدایت می‌کند، پس از این او نیست که حرکت می‌کند، بلکه آنچه او را می‌کشد، جذبه محبت اوست، سرانجام به جایی می‌رسد که خداوند با او ارتباط برقرار می‌کند و به مناجات او گوش فرا می‌دهد. او هرچه در این مسیر بیشتر گام بر می‌دارد، خلوصش بیشتر می‌شود و به مراحل بالاتری از عبودیت دست می‌یابد و دیگر عبد خالص رب می‌شود و خدا را بر همه چیز ترجیح می دهد؛ اما باز هم نفس، شیطان و دنیا و خلق او را رها نمی‌کنند و در طول مسیر او را وسوسه کرده و از راه مستقیم باز می‌دارند، پس باید سالک با شکر، صبر و استعانت از هدایت حق، این مسیر پر فراز و نشیب را بگذراند و از گردنه‌های صعب‌العبور آن با یاری و هدایت پروردگار به سلامت عبور کند؛ پس سلوک الی‌الله مراحلی دارد که از دو زاویه می‌توان آنها را طبقه‌بندی کرد. به نظر استاد علی صفایی حائری مراحل سلوک عبارت است از:
الف. نگاه اول: ۱. خلوت و توجه؛ ۲. فکر و شناخت معبودها؛ ۳. عقل و سنجش؛ ۴. انتخاب و عشق و ایمان؛ ۵. جهاد و مبارزه؛ ۶. بلا و ضربه‌ها؛ ۷. عجز و اضطرار؛ ۸. اعتصام و استعانت.
ب. نگاه دوم: ۱. اسلام؛ ۲. ایمان؛ ۳. تقوی؛ ۴. احسان؛ ۵. واجبات؛ ۶. سبقت؛ ۷. قرب؛ ۸. لقا؛ ۹. رضا؛ ۱۰. رضوان تقسیم‌بندی کرد.
۵-۳-۱٫ خلوت و توجه
اولین مرحله از مراحل سلوک خلوت و توجه است. انسان وقتی در خلوت تنهایی خویش می‌نشیند و به فکر فرو می‌رود و در می‌یابد چه استعدادها و توانایی‌هایی را از دست داده، چه عمری هدر رفته و چه نیروهایی که تلف شده و از آنها هیچ بهره‌ای نبرده است؛ وقتی به خود می‌آید که دچار چه خسران و تباهی شده است، پس به فکر چاره می‌افتد تا آینده‌ای که در پیش رو دارد، تباه نکند و از تمام نیروها و ظرفیت‌هایش بهره‌برداری کند و آنها را در راه رضای حق صرف کند تا به مقصد نهایی که عبودیت محض است نایل شود، زیرا عمر انسان محدود است و آن‌قدر زمان ندارد که بتواند تمام از دست رفته‌ها و لحظه‌های نابود شده‌اش را جبران کند، پس باید زمانش را مدیریت کند و در مسیر درست گام بردارد و تمام معبودها و محبوب‌ها را کنار بگذارد.
۲-۳-۲٫ شناخت معبودها
انسان فطرتاً عاشق آفریده شده است و به واسطه عشق هست که به جریان و تکاپو می‌افتد و در برخورد با محرک‌های مختلف در هر برهه از زندگی‌اش می‌تواند عاشق چیزی یا کسی شود، پس انسان باید متوجه باشد چه کسی یا چه چیزی را به عنوان معشوق بر می‌گزیند و با مقایسه معشوق‌هایش در دوران‌های مختلف، یا حتی در یک زمان عشق‌هایش را رهبری کند و به انتخاب بهترین‌ها نایل شود، پس در مرحله اول شناختن معبود بسیار مهم و با ارزش است؛ بدین معنا که چه چیزی ما را به حرکت و شور وا می‌دارد و برده و اسیر چه چیزی هستیم؟ ثروت،‌ قدرت، پاداش، تعریف و تمجید، نفس، هوی و هوس، دنیا و … است که ما را مغلوب خود کرده‌اند.
بنابراین باید بدانیم که مطیع هوای نفس هستیم؟ (قرآن کریم می‌فرماید: «ارایت من اتخذ الهه هواه: آیا دیدی کسی که هوای نفسش را معبود خود برگزیده است؟»[۷۴۷])
یا زیبایی‌های دنیا ما را مقهور خود کرده است: «زین للناس حب الشهوات من النساء و البنین و القناطیر المقنطره من الذهب و الفضه: محبت امور مادی از قبیل زنان و فرزندان و اموال فراوان از طلا و نقره و اسب‌های ممتاز و چهارپایان و زراعت در نظر مردم جلوه داده شده است.»[۷۴۸]
گاهی قدرت‌ها، طاغوت‌ها و مردمانی هستند که انسان را به خویش می‌خوانند: «عبد والطاغوت»[۷۴۹] و «ان کان آباؤکم وابناؤکم»[۷۵۰] شیطان نیز از عوامل دیگری است که آدمی را وسوسه کرده و نفس را تحریک می‌کند و دنیا را زیبا جلوه می‌دهد و او را بنده خویش قرار می‌دهد. «الم اعهد الیکم یا بنی آدم ان لا تعبد الشیطان.»[۷۵۱]
در نتیجه معبودها را می‌توان: نفس، خلق، دنیا و شیطان نام برد؛ اما انسان سالک برای رسیدن به مقصود باید بر تمام آنها پشت کند و از بند آنها رها شود، زیرا از یک سو عمری در بند این معبودها بوده «و از سویی خدا را دید که با تمامی استغنای خویش با دست مهربان و آغوش همیشه گشاده‌اش در انتظار این گریزپای عصیانگر مانده است و او را عاشقانه به خویش می‌خواند، به سنجش می‌ایستد: ۱. سنجش میان قدر و اندازه‌های خویش و این معبودهای ریز و درشت و حضرت دوست؛ ۲. سنجش میان معبودهای گوناگون: نفس، خلق، دنیا، شیطان و خدا.»[۷۵۲]
امام علی در فرازی از دعای کمیل معبودها را این‌گونه معرفی می‌فرماید: «و قعدت بی اغلالی، و حبسنی عن نفعی بعد املی، و خدعتنی الدنیا بغرورها، و نفسی بجنایتها، و مطالی: و زنجیرهای علایق مرا خانه‌نشین کرده و آرزوهای دور و دراز مرا از رسیدن به منافعم بازداشته، دنیا با ظاهر فریبنده‌اش مرا فریب داده است و نفس اماره‌ام مرا به خیانت کشانده و به مسامحه گذراندم.»[۷۵۳]
۵-۳-۳٫ ایمان و انتخاب
سالک پس از اینکه در خلوت، سکوت، مراقبه، تفکر و تعقل معیار انتخاب را به دست ‌آورد و چهار تکبیر بر دنیا، نفس، شیطان و خلق ‌زد، به یگانگی حق شهادت می‌دهد، عاشق حق می‌شود، به راه می‌افتد و در این راه خداوند برایش کافی است. او دریافته که خداوند خیر است و منبع تمامی خیرهاست، پس خود را تسلیم حق می‌کند و بی‌چون و چرا مطیع اوامر حق می‌شود و به جهاد و مبارزه با شهوات و نفسانیات و طاغوت‌ها می‌پردازد. عشق سرتاسر وجودش را فرا می‌گیرد و اعضا و جوارحش یکی‌یکی به خدا ایمان آورده و عاشق می‌شوند. البته سرعت یا توقف این بالندگی و تعالی به خود انسان بستگی دارد.
«سرعت و شتاب یا کندی و حتی خشکیدن این گیاه عشق به تو بستگی دارد که چگونه سیرابش کنی و بارورش سازی، هرچه بیشتر شکر کنی و بیشتر گام برداری زودتر می‌رسی، بیشتر بار می‌گیری. ایمان عمل را می‌زاید و عمل ایمان را بارور می‌سازد. آنها که پرش‌های آهویی دارند و همراه مقایسه‌ها و ذکرها مدام با خودشان کار می‌کنند و به خودشان نهیب می‌زنند، زودتر می‌رسند. بارها گفته شده که بذر فکر و گیاه عشق، اگر همراه ذکر و یادآوری تو نباشد، هیچ‌گاه از زیر خاک سر بر نمی‌آورد.»[۷۵۴]
پس هرچه سالک شکرگزاریش بیشتر باشد نعمتش بیشتر شده و هدایتش افزون می‌شود و در این راه جلوتر می‌افتد. «لئن شکرتم لازیدنکم.»[۷۵۵]
در اینجا صحبت از شکر و شکرگزاری شد، پس لازم است درباره شکر وشکرگزاری نیز توضیحی داده شود.
۵-۳-۳-۱٫ شکر و شکرگزاری
شکر یعنی آنچه سالک فهمید و یاد گرفت، به کار بندد و در راه حق مصرف کند. شکر به این معنا نیست که فرد بگوید: «الحمدلله»، نه، بلکه آن جرقه‌هایی که برایتان زده شده، آن جلوه‌هایی که برایتان پدیدار شده، آن هدایت‌هایی که برایتان آمده، اگر آنها را با دل بپذیرید که «والذین اهتدوا» او هم بیشتر می‌دهد: «زادهم هدی»، پس اگر آدمی آنچه را در زندگی فهمید وآموخت به کار بست، خداوند نیز آنچه را او نمی‌توانست بیاموزد و بفمد، به او یاد می‌دهد و به میزانی از آگاهی می‌رسد که در تمام سلوکش به آنها نمی‌رسید؛ بنابراین معنای شکرگزاری این است که سالک هر روز به خدا نزدیک‌تر شود، اعمالش خالص برای او شود، از فرمان الهی و تذکرهای حق رویگردان نباشد، به واسطه نماز و روزه و عبادتی که می‌کند، مغرور نشود و از خود و منیت بگذرد، در راه خدا از خویش بگذرد و با هر سختی و ضربه‌ و تذکرهایی که می‌بیند، از دیگران فارغ شود و در برابر نعمت‌ها و شناختی که به حق پیدا می‌کند دست خداوند را ببیند و در برابر هر عطا یا بلا رضای حق را بخواهد و مصیبت‌ها را هم عنایت حق ببیند. علی صفایی حائری می‌گوید: «آنجاکه تو نعمت‌ها را گسترش می‌دادی، حتی مصیبت‌ها جزء نعمت‌ها می‌شد، پس شکر تو زیادتر می‌شود و با این نگاه و توجه به وسعت نعمت تو در مصیبت‌ها، نه تنها صابر که شاکر بودی.»[۷۵۶]
«و ان الذین اهتدوا زادهم هدی و ءاتهم تقویهم: کسانی که هدایت یافته‌اند خداوند بر هدایتشان می‌افزاید و روح تقوا به آن می‌بخشد.»[۷۵۷]سالک پس از سنجش میان معبودها و انتخاب معبود حقیقی و روی‌آوردن به درگاه باری‌تعالی به ذلت و فقر خود پی می‌برد و دست طلب به نزد خدا می‌آورد و صدا می‌زند: «و اتیتک طامعا فی احسانک راغبا فی امتنانک مستسقیا وابل طولک مستمطرا غمام فضلک طالبا مرضاتک قاصدا جنابک واردا شریعه رفدک ملتمسا سنّی الخیرات من عندک: و به درگاه تو آمدم به طمع درباره احسان تو و رأفت در بخشش تو و طلب باران رحمتت و از ابر بخشش ابر و فضلت، خواستار رضایت و عازم آستانت هستم، وارد بر آبگیری پذیراییت در جویبار عطایت و خواهشمند خیرات درخشانت از نزد خودت.»[۷۵۸]
زیرا سالک به‌خوبی واقف است بدون احسان، فضل و رحمت باری‌تعالی راه به جایی نخواهد برد و بدون عنایت حق در راه و بی‌راه خواهد ماند. مؤمن سالک در این مرحله که ایمان در او شکل گرفت، به آرامش و امنی دست می‌یابد که نه حزن و اندوهی، نه نگرانی و ترس، نه حیرت و حتی ذلت نیز در او راهی ندارد و با قدرت ایمان به عزت می‌رسد و در برابر تمامی حوادث سربلند بیرون می‌آید و آماده پذیرش همه چیز می‌شود. او نه تنها مسئول خود، بلکه مسئول دیگر انسان‌ها و همه موجودات و اموری می‌شود که او را احاطه کرده‌اند و با آنها تعامل دارد.
«این مسئولیت در برابر آدم‌ها هم هست. او در برابر ناس- مردم- مسئول هدایت است و در برابر کسانی که این هدایت را پذیرفتند و ایمان آوردند؛ مسئول نصر و یاری است و اگر هجرت کردند و راه افتادند، مسئول ولایت آنهاست و عهده‌دار در برابر آنهاست.»[۷۵۹] پس هرچه وجود سالک گسترده‌تر شود، مسئولیت بیشتری بر عهده او خواهد بود.
۵-۳-۴٫ جهاد و مبارزه
سالک با تولد «من» جدید عهده‌دار وظایف جدیدی می‌شود، زیرا من قدیم اسیر نفس و جلوه‌های دنیا، وسوسه‌های شیطان و معبودهایش است و اما من جدید باید رشد کند و از خاک به افلاک برسد، پس بین من قدیم و جدید و بین ماندن و رفتن، کشمکش و درگیری به وجود می‌آید. از یک طرف شیطان وسوسه می‌کند و دنیا را با تمام زیبایی‌هایش جلوه‌گر می‌سازد و از طرف دیگر عشق به بی‌نهایت، دنیا را در نظرش خوار و ذلیل می‌کند. استاد علی صفایی می‌گوید: «همان غریزه‌ها، همان حب‌الخیر در تو شکل جدیدی بگیرد و از همان بدی‌ها، تو خوبی‌ها را به دست بیاوری که با ترکیب می‌توان به تبدیل رسید. یبدل الله سیئاتهم حسنات: خداوند بدی‌ها را به خوبی‌ها تبدیل می‌کند.»[۷۶۰] [۷۶۱]
و هرچه سالک پیش‌تر می‌رود این جهاد و مبارزه سخت‌تر می‌شود، پس باید سبکبارتر گام بردارد تا جایی که حتی خواب، خوراک و خون رگ‌هایش را بریزد، تا راحت‌تر گام بردارد و توشه‌ای که تا دیروز او را در راه کمک می‌کرد، امروز دست و پاگیر است و مانع پیشرفت، دیگر عقل، فکر و حتی عشق هم مانع هستند و جلوی حرکت را می‌گیرند، پس باید آنها را رها کند.
۵-۳-۵٫ بلاها و ضربه‌ها
«در کشاکش همین مبارزه و جهاد است که سالک می‌کوشد بر نقاط ضعف خود چیره شود و زنجیرهای وابستگی و علایق و تعلقات را از دست و پای خویش باز کند. سالک می‌کوشد و می‌کوشد و نمی‌تواند و نمی‌تواند. در هنگامه همین کوشیدن و نتوانستن است که بلا و ضربه‌های خدا، فتنه‌ها و امتحانات درست چون باران رحمتی بر او می‌بارد.»[۷۶۲]
خداوند با این بلاها و ضربه‌ها هم ضعف را به انسان نشان می‌دهد و هم او را از وابستگی‌ها آزاد می‌کند. این بلاها می‌تواند ترس، گرسنگی و از دست‌دادن مال و عزیزان است. این بلایا آن‌قدر ادامه می‌یابد تا سالک به عجز برسد؛ بنابراین بلا و فتنه دو خاصیت دارد: هم ضعف‌های او را نمایان می‌سازد و هم او را از وابستگی‌ها و دلبستگی‌ها آزاد می‌کند. «امتحان و بلا و فتنه همان‌طور که از اسمشان پیداست، محنت‌پذیرفتن وگرتاری دیدن و در کوره نشستن است.»[۷۶۳]
سالک در این کوره پخته می‌شود و از خامی به در می‌آید و کسانی که تنها ادعای ایمان دارند، باید زیر فشار ضربه‌ها و بلاها بروند تا ظرفیت خود را بشناشند. خداوند در قرآن از بندگان خود می‌پرسد: «احسب الناس ان یترکوا ان یقولوا امنّا وهم لایفتنون.»[۷۶۴]
بنابراین تا آدمی در کوره بلا و امتحان قرار نگیرد خالص نمی‌شود. خداوند هرکسی را به‌نوعی آزمایش می‌کند، یکی را با نعمت و دیگری را با گرفتن نعمت. «این بلا یک چهره ندارد که، تمامی داده‌های او بلا هستند؛ ندادن‌های او بلاست و گرفتن و بخشیدن، محرومیت و دارایی، همه‌اش ابتلاست.»[۷۶۵] این بلاها نشان‌دهنده عمق، ظرفیت، ایمان، صدق، کذب و نفاق آدمی است تا سالک بداند چه هست و به کجا خواهد رفت. خداوند درباره ابتلا و آزمایش می‌فرماید: «و لنبلونکم بشئ من الخوف و الجوع و نقص من الاموال و الانفس و الثمرات: به‌یقین همه شما را با اموری همچون ترس و گرسنگی و کاهش در مال‌ها و جان‌ها و میوه‌ها آزمایش می‌کنیم.»[۷۶۶]
و این‌گونه خداوند سالک را محک می‌زند و خالص می‌کند و به هرچه غیر از خدا دلبستگی دارد، از او می‌ستاند تا بت‌هایش شکسته شود و ایمان، ظرفیت، صدق و کذب او را به او نمایان کند.
۵-۳-۶٫ عجز و اضطرار
در اینجاست که سالک با همه تلاش‌ها و بلاها و ضربه‌هایی که خداوند به او وارد کرده، او را خالص می‌کند، در می‌یابد که نمی‌تواند این راه بی‌نهایت را به آخر برساند. در این مرحله سالک به عجز و اضطرار خود واقف می‌شود و می‌شکند تا آنجاکه علی مرد راه می‌گوید: «آه من قله الزاد و طول الطریق: وای از توشه کم و راه دور.»[۷۶۷]

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 05:47:00 ق.ظ ]




شایستگی‌ به عنوان مهارت‌ها، دانش، توانایی‌ها و دیگر ویژگی‌هایی تعریف می‌شوند که یک شخص برای انجام مؤثر یک شغل نیاز دارد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

پیپل سافت (۲۰۰۳)

مجموعه‌ی از دانش، مهارت‌ها و رفتارهای قابل سنجش و قابل مشاهده که در موفقیت یک شغل یا پست سهیم هستند.

مرسمن و دیگران[۶۳] (۲۰۰۳)

شایستگی: دانش، توانایی‌ها و نگرش‌های لازم برای انجام اقدامات در ابعاد معین مطابق با استانداردهای خاص.

گروه گارتنر (۲۰۰۴)

شایستگی: مجموعه‌ای از مشخصات شامل مهارت‌ها، دانش و ویژگی‌هاست که موجب عملکرد می‌شوند یا آن را پیش بینی می‌کنند.

کاسکا و استاک[۶۴] (۲۰۰۵)

شایستگی: ترکیبی از دانش، مهارت‌ها و نگرش‌هایی که موجب عملکرد مناسب در یک حوزه معین می‌شوند.

باون ـ کلوی[۶۵] , و دیگران (۲۰۰۵)

شایستگی: توانایی بکار گیری دانش، مهارت‌ها، نگرش‌ها و ارزش‌ها مطابق با استانداردهای عملکرد مورد نیاز در یک بافت خاص.

رابرسون (۲۰۰۶)

شایستگی: مجموعه‌ای از رفتارهایی است که به عنوان وسیله برای رسیدن به نتایج و یا پیامدهای مطلوب به کار می‌رود.

آماتتی و کارنس[۶۶] (۲۰۰۹)

شایستگی‌ها را مجموعه‌ای از دانش، مهارت‌ها، نگرش‌ها / مشخصه‌ های مرتبط به هم که برای انجام موفقیت آمیز وظایف یا مسئولیت‌های شغلی لازم‌اند.

جدول شماره ۱: تعاریف شایستگی از دیدگا ه‌های مختلف اقتباس از رابرسون (۲۰۰۶)؛ مطلبی اصل (۱۳۸۶)؛ عریضی (۱۳۸۴)
با توجه به تعاریف ارائه شده از شایستگی در جدول شماره (۱) میتوان در مجموع آن را چنین تعریف نمود. به کارگیری مجموعهای از مؤلفه ها نظیر دانش، مهارت، نگرش توانایی در محیط به منظور موفقیت و بهبود عملکردهای شغلی. در همه تعاریف ارائه شده آن چه زمینه‌ای مشترک داشت وجود عواملی نظیر دانش، مهارت و نگرش و توانایی به چشم میخورد که خود نشان از اهمیت داشتن این مؤلفه ها آنهم در حد مطلوب برای فرد را نشان میدهد.
۲-۱-۱-۲- ابعاد شایستگی مدیران
فریسن[۶۷] (۱۹۹۴) نقشهای جدید برای مدیران درنظر می گیرد. نقش مدیران به عنوان تاریخ دان ; ۲ – مدیران به عنوان مشوقین ; ۳ – مدیران نقش چراغ هدایت را دارند; ۴ – مدیران به عنوان یک انسان شناس. که هرکدام از این مقوله‌ها خود می‌تواند به عنوان یک شایستگی مطرح گردد. اینکه مدیران با چه استانداردی کار می کنند مهم نیست. مدیران موثر باید در به وجودآوردن تیم کاری ماهر باشند، مدیران باید ریسک را بپذیرند و راستی، صداقت، مسئولیت پذیری را به نمایش درآورند و آماده گرفتن نقشهای جدید باشند (الوانی، ۱۳۸۸). در گزارش سازمان مدیریت صنعتی (۱۳۸۳) آمده است ” به طور عمومی میتوان شایستگی‌ها را در ابعاد دانش، مهارت، توانایی و نگرش که از مهارتهای اساسی مدیران است تقسیمبندی نمود”. هر کدام از این ابعاد در زیر توصیف میشوند.
دانش: فرایند توسعه دانش و معلومات نظری به گونه معمول از راه تحصیل در سطوح دانشگاهی حاصل می‎شود. توسعه دانش و معلومات زیربنای توسعه مهارتها، و نگرش به شمار می‎آید، و به تنهایی و به خودی خود، تأثیر چندانی در توسعه شایستگی‌های مدیریتی ندارد.
مهارت: عبارتست از توانایی پیاده‌سازی علم در عمل. مهارت از راه تکرار کاربرد دانش در محیط واقعی به دست آمده و توسعه می‎یابد. توسعه مهارت منجر به بهبود کیفیت عملکرد می‎شود بدون آن، در بسیاری از موارد، معلومات، منشاء تأثیر زیادی نخواهند بود. برای مثال هیچ مدیری بــدون به کارگیری و تجربه کردن اصول کار تیمی در عمل، نمی‎تواند مهارت کار تیمی را با مطالعه کسب کند.
توانایی: یک توانش خصلتی با ثبات و وسیع را مصور می‌سازد که شخص را برای دستیابی و نهایت عملکرد در مشاغل فیزیکی و فکری مقید می‌سازد. در واقع توانایی و مهارت، مشابه هم بوده و تفاوت آنها در این است که مهارت ظرفیتی خاص برای انجام فیزیکی کارهاست اما توانایی ظرفیت انجام کارهای فکری را مشخص می‌سازد.
نگرش: عبارتست از تصویر ذهنی انسان از دنیا و پیرامون آن. تصویر ذهنی انسان چارچوبی است که میدان اندیشه و عمل وی را تبیین کرده، شکل می‎دهد. درک انسان از پدیده‎های پیرامون خود و تصمیم‎گیری وی برای عمل، بر مبنای تصویر ذهنی اوست (فتحی و شعبانی راوری، ۱۳۸۶).
۲-۱-۱-۳- ابعاد، معیارها و زیر معیار‌های شایستگی عاطفی ـ اجتماعی
شایستگی‌های عاطفی- اجتماعی دارای ابعاد و معیارهایی هستند که هر معیار نیز دارای زیر معیارهای خاص خود می‌باشد. صاحبنطران بسیاری در خصوص شایستگی‌های عاطفی و یا اجتماعی و همچنین معیارهای آنها به بحث و بررسی همت گماشته‌اند که در زیر به تشریح آن میپردازیم.
گلمن برای شایستگی عاطفی ـ اجتماعی ۲ بعد و برای آن ۲ بعد، ۵ معیار را بیان می‌کند که البته هریک از این معیار‌ها دارای زیر معیار‌هایی می‌باشند، در اینجا به شرح آنها پرداخته می‌شود:
۲-۱-۱-۳-۱- شایستگی‌های شخصی
عبارتست از اینکه فرد چگونه خود را مدیریت کند. این بعد دارای ۳ معیار خود آگاهی، خود تنظیمی، خود انگیزشی می‌باشد:
۲-۱-۱-۳-۱-۱- خود آگاهی
گولمن خودآگاهی را چنین تعریف میکند که فرد باید بصیرت داشته باشد و از حالات درونی، نقاط قوت و ضعف خود و منابع درنی خود آگاه باشد. این معیار شامل ۳ زیر معیار می‌باشد:
الف ) آگاهی عاطفی: یعنی اینکه فرد نسبت به عواطف خود و تاثیرات آنها آگاهی و شناخت دارد.
ب) خود ارزیابی صحیح و دقیق: به مفهوم آگاهی فرد از محدودیت‌ها و نقاط قوت خود است.
ج) اعتماد به نفس: به معنای اطمینان از ارزش‌ها و ظرفیت‌های خود می‌باشد.
۲-۱-۱-۳-۱-۲- خود تنظیمی

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 05:47:00 ق.ظ ]




اولویت عوامل فوق چگونه است؟

اهمیت وضرورت مساله

دهه گذشته با پیشرفت های نظری و کاربردی در فرآیندهای بودجه ریزی همراه بوده است. بطوریکه اکنون در نظام ملی اقتصادی پیشرو، بودجه به مهمترین ابزار هدایت و تخصیص بهینه منابع در جهت دستیابی به اهداف توسعه تبدیل شده است. دوران گذر از بودجه بندی سنتی و متداول[۱] به بودجه بندی عملیاتی سرآغازی است برای شفاف سازی هزینه ها و انجام اصلاحات ساختاری و منطقی ساختن نقش دولت در فعالیتهای اقتصادی و فرهنگی است. به عبارت دیگر تدابیری که دولت برای حل مسائل اقتصادی و اجتماعی اتخاذ می کند، بودجه انعکاس می یابد. در واقع بودجه شکل خلاصه شده ای از چگونگی برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت وکنترل روندهای مالی دولت است که از پشتوانه فکری منسجم و ارگانیک تخصیص منابع مالی و غیرمالی محدود در مقابل نیازهای نامحدود در سطح کلان برخوردار است (سعیدی، ۱۳۸۵).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بودجه ریزی عملیاتی به دنبال ایجاد پیوند میان شاخص های عملکرد و تخصیص منابع است. هر چند چنین پیوندهایی اغلب ضعیف هستند ولی می توانند سیاست گذاری بودجه ای را تسهیل و نظارت قانون گذاران بر نتایج و دستاوردهای مرتبط با مخارج عمومی افزایش دهند (دیاموند، ۲۰۰۲، ص۱۲).
توافق و هماهنگی در سطوح قوه مجریه با مقننه از الزمات اصلی موفقیت بودجه ریزی عملیاتی محسوب میشود (گوستاوسون،۲۰۰۰،ص۵).
بودجه ریزی عملیاتی، مدیران دولتی را متوجه این مسئله می کند که عایدات حاصل از هزینه های عمومی کدامند؟ این عایدات را در سه مفهوم می توان بیان کرد :
۱- اثرهزینه های عمومی چیست؟
۲- خروجی هایی که این اثر را به وجود می آورند کدام است؟
۳- فرآیندهایی که این خروجی ها را به وجود می آورند کدامند؟ (عباسی، ۱۳۸۷، ص۴۹).
به نظر می رسد ضرورت واهمیت اجرای بودجه ریزی عملیاتی از سه جنبه قابل تأمل است :
۱- تنگناهای بودجه در نظام بودجه ریزی فعلی
با توسعه وظایف دولت و افزایش سریع هزینه های دولتی و پیوند آن با وضعیت عمومی کشور، کنترل مخارج اهمیت خود را از دست داده است. لذا ضرورت بهبود در سیستم های برنامه ریزی، کنترل و مدیریت منابع بخش عمومی و شفاف نمودن فرایند بودجه ریزی مطرح گردیده است تا تصمیم گیرندگان را قادر سازد اطلاعات وسیعی در مورد نتایج عملکردها و هزینه های اجرایی و فعالیت ها داشته باشند.
همچنین به علت محدود بودن منابع وعدم ارتباط مشخص بین بودجه عملیات هردستگاه، و خصوصاً عدم وجود و امکان پایش دقیق فعالیتها، تکیه بر چانه زنی در جذب اعتبارات بیشتر برای توسعه واحدها توسط دست اندرکاران محلی، جدایی نظام تهیه و کنترل بودجه از نظارت برکارائی هزینه، شفاف نبودن فرایند بودجه ریزی، فقدان نظام گزارش دهی مالی در نظام مالی دولتی جهت ارزیابی و همچنین تمرکز شدید روی داده ها و بی توجهی به نتایج، موجب بروز مشکلاتی در تنظیم بودجه دولت و عدم استفاده بهینه از آن گردیده است (گزارش دفتر برنامه ریزی منابع مالی و بودجه،۱۳۸۷).

    1. ضرورت اصلاح ساختار اقتصادی در دستگاه های اجرائی

باتوجه به حرکت رو به رشد اصلاحات در ارائه خدمات بخش دولتی، اصلاح روند بودجه ریزی با تکیه برهماهنگی های فرابخشی و درون بخشی و همگام با سایر اصلاحات از جمله اهداف دفتر برنامه ریزی منابع مالی و بودجه به شمار می رود.
از آنجا که اختصاص هدفمند اعتبار به فعالیتهای هرسازمان می تواند ضمن شفاف سازی نحوه توزیع منابع، امکان پایش عملیات و انتظار برای دسترسی به نتایج هزینه ها را فراهم آورد، استفاده از روش بودجه بندی عملیاتی گام مؤثری در افزایش کارآیی و اثربخشی اعتبارات خواهد بود.
به علاوه با بهره گرفتن از اطلاعات بدست آمده در فرایند عملیاتی نمودن بودجه یا به عبارت دیگر با مشخص شدن هزینه هر فعالیت و سهم عوامل مختلف درآن می توان نسبت به اصلاح نظام پرداخت، تعیین منطفی تعرفهها که از ضرورت های مورد نیاز می باشد بهره مند گردید (گزارش دفتر برنامه ریزی مالی و بودجه،۱۳۸۷).
۳- الزامات قانونی استقرار بودجه ریزی عملیاتی
اصلاح نظام بودجه ریزی و ارتباط هدفمند، منابع به برنامه های عملیاتی در تدوین سیاستهای استراتژیک برنامه سوم توسعه کشور(سیاست استراتژیک۱۵) مورد توجه قرار گرفته و به تبع آن در بند «ب» تبصره۲۳ قانون بودجه سال۱۳۸۱ و همچنین در بند «ر» تبصره ۱ قانون بودجه سال۱۳۸۲، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور موظف گردیده در راستای اصلاح نظام بودجه نویسی نسبت به عملیاتی کردن بودجه، اصلاح نظام برآورد درآمدها و هزینه ها در تمامی دستگاه های اجرایی اقدام نموده و توزیع اعتبارات مربوط به هزینه ها را بر اساس نیاز دستگاه و فعالیتهایی که صورت می گیرد انجام دهد. همچنین در بند«ب» تبصره۴ قانون بودجه سال۱۳۸۳ و همچنین مواد ۱۳۸ و۱۴۴ قانون برنامه چهارم توسعه کشور نیز به بیان اهمیت اجرای بودجه ریزی عملیاتی به منظور منطقی نمودن حجم و اندازه دولت و کاهش تدریجی اعتبارات هزینه ای و بیش از پیش روشن می سازد (گزارش دفتربرنامه ریزی منابع مالی و بودجه،۱۳۸۷).
با توجه به موارد فوق، و نظر به اینکه حدودا” شش سال از اجرای اولین سال اجرایی بودجه عملیاتی می گذرد و با توجه به وظیفه دولت در خصوص ارائه بودجه سال سوم برنامه به روش عملیاتی، و عدم استقرار و پیاده سازی بودجه ریزی عملیاتی در دستگاه هایی اجرایی مورد تحقیق بعنوان یک نیاز شناخته شده و موضوع جدیدی می باشد که به دلیل کمبود پژوهشهای انجام شده در رابطه با موانع استقرار بودجه ریزی عملیاتی در ایران موضوع نیازمند بحث بیشتری می باشد.

اهداف پژوهش

هدف کلی

هدف کلی تحقیق حاضر بررسی موانع استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دستگاه های اجرایی استان سمنان می باشد.

اهداف جزیی

بررسی تاثیر عوامل محیطی بر عدم استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دستگاه های اجرایی استان سمنان .
بررسی تاثیر عوامل اجرایی بر عدم استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دستگاه های اجرایی استان سمنان .
بررسی تاثیر عوامل کنترلی بر عدم استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دستگاه های اجرایی استان سمنان.
اولویت بندی عوامل فوق از لحاظ تاثیر در عدم استقرار بودجه ریزی عملیاتی.

سوال های پژوهشی

۱-آیا عوامل محیطی بعنوان مانع اصلی استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دستگاه های اجرایی استان سمنان می باشد ؟
۲- آیا عوامل اجرایی بعنوان مانع اصلی استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دستگاه های اجرایی استان سمنان می باشد ؟
۳- آیا عوامل کنترلی بعنوان مانع اصلی استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دستگاه های اجرایی استان سمنان می باشد ؟
۴- اولویت عوامل محیطی، اجرایی و کنترلی چگونه است؟

تعاریف واژه

تعریف نظری متغیرها

بودجه[۲]
بودجه سندی است که فعالیت های اقتصادی، اجتماعی فرهنگی دولت برای یک سال در آن پیش بینی می گردد.(سالم صافی، ۱۳۸۳).
بودجه بندی[۳]
بودجه بندی را تخصیص منابع محدود به نیازهای نامحدود می نامند. (کیومرثی و دیگران، ۱۳۸۸، ص ۱۲).
بودجه ریزی عملیاتی[۴]
اداره کل حسابداری ایالات متحده (GAO) بودجه ریزی عملیاتی را اینگونه تعریف می کند؛ سبکی از بودجه ریزی که اطلاعات عملکرد را به بودجه ارتباط می دهد (کیومرثی و دیگران، ۱۳۸۸، ص ۱۳).
از دیدگاه فیلدمینگ اسمیت از کارشناسان بانک جهانی «این نوع بودجه ریزی منابع را بر مبنای نیل به نتایج مشخص و قابل سنجش می دهد » (بانک جهانی،۲۰۰۳).
برنامه سالانه به همراه بودجه سالانه که رابطه میان میزان وجوه تخصیص یافته به هر برنامه و نتیجه به دست آمده از آن برنامه را نشان می دهد . (مهدوی، ۱۳۸۶).
دستگاه اجرایی[۵]
به هر سازمان، وزارتخانه، موسسه و یا نهاد عمومی که عهده دار قسمتی از وظایف دولت باشد دستگاه اجرایی اطلاق می گردد.
عوامل محیطی[۶]
اگر بودجه ریزی را به عنوان یک فرایند در نظر گرفته شود که در سازمان هائی که به عنوان سیستم های باز تلقی شوند، پیاده می گردد . این سیستم با دو نوع محیط بیرونی کلان ، وظیفه ای و یک محیط داخلی در مراوده می باشد )حسینی و دیگران ،۱۳۸۵(.
الف ) محیط کلان : شامل نیروهائی است که به طور مستقیم در فعالیت های کوتاه مدت سازمان تاثیر ندارد بلکه اولا”، تاثیر آنها غیر مستقیم بوده و ثانیا” بر تصمیم های بلند مدت سازمان موثر می باشد، این قسمت از محیط یک زمینه را برای تصمیم گیری مدیریت تشکیل می دهد و شامل عوامل یا نیروهائی از قبیل، شرایط فرهنگی – اجتماعی، شرایط سیاسی – قانونی، شرایط تکنولوژیکی، شرایط محیطی طبیعی می باشد. در بین زمینه های موجود برای تصمیم گیری مدیریتی در خصوص بودجه ریزی عملیاتی به دلیل شمولیت عوامل سیاسی – قانونی به وضعیت کلی فلسفه غالب و اهداف سیاسی دولت و همچنین قوانین و مقررات دولتی، از اولویت و اهمیت بیشتری برخوردارند.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 05:47:00 ق.ظ ]




ke = نرخ هزینه حقوق صاحبان سهام می باشد.
۳-۷-۱-۱)نحوه محاسبه هزینه بدهی
برای محاسبه کل هزینه بدهی، هزینه مالی تسهیلات مالی کوتاه مدت و بلند مدت و ذخیره بازخرید سنوات کارکنان هر یک از شرکت ها از صورت های مالی شرکت های نمونه استخراج گردیده و سپس از رابطه زیر نرخ هزینه بدهی محاسبه گردیده است:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

که در آن :
I= هزینه مالی در آخر سال
Y=تسهیلات کوتاه مدت
Z= تسهیلات بلند مدت و ذخیره بازخرید خدمت کارکنان می باشد.
نکته قابل توجه آن است که هر چند بازخرید خدمت نیاز به پرداخت هزینه ندارد ولی به مانند سود انباشته نزد سرمایه گذاران بازده مورد انتظار ایجاد می کند. لذا در محاسبه هزینه کل بدهی، بازخرید خدمت کارکنان مد نظر قرار گرفته شده است . تاثیر آن در هنگام تعیین ضریب وزنی اجزای هزینه سرمایه لحاظ خواهد شد. به دلیل تاثیر مالیاتی باید هزینه بدهی بعد از مالیات محاسبه گردد. (کریم زاده،۱۳۸۶)
۳-۷-۱-۲)نرخ هزینه حقوق صاحبان سهام
نرخ هزینه حقوق صاحبان سهام هر شرکت از طریق مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای محاسبه و تعیین شده است. طبق این مدل، هزینه سرمایه شرکت از رابطه زیر محاسبه شده است: (طالبپور،۱۳۸۷)

که در آن:
E(ri)= بازده مورد انتظار سهام
rf= نرخ بازده بدون ریسک
β= ضریب ریسک سیستماتیک
E(rm)= بازده بازار می باشد.
هر یک از عوامل رابطه فوق به شرح زیر محاسبه شده است:
نرخ بازده بدون ریسک: نرخ سود اوراق مشارکتی دولتی در نظر گرفته شده است. این نرخ برای سال های مختلف به شرح جدول زیر است:

سال

۷۹

۸۳-۸۱

۸۴

۸۶ و ۸۵

نرخ سود اوراق مشارکت

۱۹%

۱۷%

۱۶%

۱۵%

ماخذ:بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، گزا ش گزارش اقتصادی و تراز سالانه
۲– بتا(β)، ضریب ریسک سیستماتیک: این ضریب بیانگر میزان حساسیت بازده شرکت نسبت به بازده بازار می باشد و از رابطه زیر بدست می آید:

برای محاسبه بتا از اطلاعات سه ماهه بازار بورس اوراق بهـادار تهران استفـاده گردیده است. بدین منظور
اطلاعات قیمت سهام، سود نقدی هر سهم، سهام جایزه و حق تقدم اختیار خرید سهام شرکت های مورد مطالعه برای محاسبه نرخ بازده سهام و شاخص کل بازار سهام برای محاسبه نرخ بازده بازار سهام در پایان هر سه ماه برای سال های ۸۰ الی ۸۷ از نرم افزار ره آورد نوین استخراج و پس از محاسبه نرخ بازده سهام و نرخ بازده بازار با بهره گرفتن از رابطه فوق ضریب بتای هر سال شرکت محاسبه شده است. ضرایب بتای محاسبه شده در پیوست ارائه شده است.
نرخ بازده سهام (ri ) شرکت ها با بهره گرفتن از رابطه زیر محاسبه شده است: (رضایی،۱۳۸۰)

که در آن:

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 05:47:00 ق.ظ ]