• • نوآوری در ارائه خدمات : مطالعات نشان می دهد که هزینه جلب یک مشتری هفت برابر هزینه حفظ آن می باشد ، بنابراین نوآوری در خدمات یکی از مسایل مهم در رقابت محسوب می شود.

  (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• نوآوری در بسته بندی : تغییر بسته بندی عموما باعث تغییر میزان خرید کالا و یا میزان استفاده از آن در یک دوره زمانی و باز شدن بازارهای جدید بر روی آن کالا می شود.

2- 4-3) مدل های نوآوری

• مدل جعبه سیاه– اولین تلاش های صورت گرفته در فرم دهی به فرایند فناوری در اقتصاد در دهه های 1950 در مطالعات اسلو ( 1975 ) صورت گرفت که عوامل موثر بر تولید را در سال های 1909 تا 1949 ایالات متحده امریکا بررسی کرد. نگاه این مطالعات دربرگیرنده رشد اقتصادی ، تغییر در سرمایه و نیروی کار بود اما در این مطالعات عنوان شد که به خاطر تغییرات فناوری تغییر سرمایه و نیروی کار برای توضیح شرایط رشد کافی نیست. این گونه شد که بعدها وقتی کسی در بخش علم و فناوری سرمایه گذاری می کرد ، در قالب مدل جعبه سیاه نوآوری مشهور شد. طبق نظریات روزنبرگ^[167] ( 1982 ) اقتصاد با پدیده های فناوری مانند رخدادها در یک جعبه سیاه عمل می کند. در واقع جعبه سیاه به هر گونه نگرشی که طراحی داخلی ناشناخته ای دارد ، اطلاق می شود. همانگونه که شرح داده شد مدل جعبه سیاه از بخش اقتصاد وام گرفته شده است. در این مدل به فرایند نوآوری به عنوان یک عامل مهم نگریسته نمی شود بلکه تنها شمارش ورودی و خروجی این فرایند حائز اهمیت است. برای مثال سرمایه گذاری انجام شده در بخش تحقیق و توسعه ( به عنوان ورودی جعبه سیاه ) سبب خروجی یک محصول فناوری می شود اما اقتصاددانان تمایلی به آنالیز فرایند رخ داده بر روی ورودی را ندارند و تنها به نتیجه مطلوب می اندیشند ( تقوی و همکاران ، 1389،ص2 ).

• مدل خطی – در دهه 70 و 80 میلادی شواهدی از گشوده شدن جعبه تاریک نوآوری با تحقیقاتی که در خصوص فرایند نوآوری انجام شد ، ارائه گردید. این تحقیقات نوآوری را مرحله به مرحله و فرآیندی می پنداشتند و مدلی که بر اساس این تحقیقات ارائه گردید به مدل نوآوری خطی مشهور شد. اولین تعریف خطی از نوآوری تحت عنوان ” فشار فناوری ” که بسیار با مفهوم ” فشار علم ” مرتبط بود ، ارائه شد. طبق این تعریف کشفیات در علوم پایه منجر به توسعه فناوری می شود که متعاقبا جریانی از محصول جدید و فرآیندهای جدید در بازار را سبب می شود. این تعریف در قالب مراحل زیر ارائه شده است :

علوم پایه علوم و فنون کاربردی تولید بازار فروش
مدل فشار فناوری بعدها با اسم و کار تئوریک شومپیتر که نقش کارآفرینان را به عنوان فرد پذیرنده ریسک و برطرف کننده موانع و النهایه ارائه کننده ایده جدید بررسی می کرد ، درآمیخت. این مدل بعدها توسط رزول و زگولد^[168] به صورت زیر توسعه داده شد ( تقوی و همکاران ، 1389 ، ص2) :
محل بازار توسعه تکنولوژی تولید فروش

• مدل تعاملی – مدل خطی به طور کلی در برگیرنده اشکال ساده و ارتباط دهنده مفاهیمی مانند تکنولوژی ، بازار و علم بود اما برخلاف این مدل ها نوآوری نیاز به فهم پیچیده تر و درک عمیق تری از بازیگران و وجهه های مختلف نوآوری داشت. بنابراین مفهوم نوآوری توسط اندیشمندان دیگری مانند رزول و زگولد مورد بررسی قرار گرفت و مراحل و دسته بندی های دیگری به این فرایند اضافه شد. براساس مدل زگولد و رزول نوآوری شبکه پیچیده ای از ارتباطات درون و برون سازمانی و عملکردهای داخلی با مرزهای علمی و فناوری ، اجتماعی و بازار بود. این مراحل که همگی با هم مرتبط هستند ، در جدول 2ـ2 آورده شده است ( تقوی و همکاران ، 1389 ،ص2).

جدول (2-2) مراحل مدل تعاملی ( تقوی و همکاران ، 1389،ص2 ).

• مدل نوآوری محیطی– در دهه های 1970 حجم وسیعی از ادبیات نوآوری را وجهه های رشد خوشه های نوآور و فناوری در برمی گرفت. بعدها اهمیت موقعیت ژئوگرافیکی برای استفاده از دانش سبب ایجاد بحث هایی در خصوص نوآوری بر اساس محیط پیرامون شد. این بحث ها حاصل تلاش های جمعیت شناسان ، برنامه ریزان شهری ، اقتصاددانان خرد بود که بحث های اقتصادی را با حوزه های اجتماعی درآمیختند. مدل نوآوری محیطی در واقع از ترکیب خلاق Know-How ، مزیت های رقابتی خاص ، سازمان های محلی به عنوان یکی از اجزای مهم فرایند ” خلق تکنولوژیکی – اقتصادی ” به وجود آمد. براساس مطالعات لانگی و کیبل^[169] (2000) نوآوری فرآیندی بدون مرز است ( منحصر به مکان خاص نیست ) و در هر مکانی ، حتی به صورت یک پدیده محلی اتفاق می افتد اما وابسته به مواردی مانند وجود منابع است.کامانگی اجزای زیر را برای نوآوری براساس محیط پیرامون برمی شمرد :

• یک سیستم تولید و ترجیحا یک بنگاه نوآور

• روابط فعال درون و برون سازمانی

• وجود عاملان مختلف اقتصادی – تکنولوژیکی که به صورت خصوصی ، محلی یا در قالب موسسات عمومی از نوآوری پشتیبانی می کنند.

• وجود فرهنگ مناسب ارائه دهنده فرآیندهای لازم

• فرایند یادگیری محیطی دینامیک ( تقوی و همکاران ، 1389،ص2 ).

2-4-4) نوآوری بسته
قبل از این که نوآوری به شکل باز اتفاق بیفتد ، در محیطی بسته توسط افراد ، دانشمندان یا گروهی متخصص که توسط سازمان یا شرکت استخدام شده اند اتفاق می افتد. اصطلاح نوآوری بسته بعد از معرفی پارادایم^[170] نوآوری باز توسط هنری چزبروگ^[171] ، دون تپ اسکات^[172] و آنتونی دی ویلیامز^[173] مرسوم شد. آن چه در این مدل آورده شده است این است که پروژ ه های تحقیقاتی صرفا در داخل مرزهای سازمانی و از طریق قیف سازمان به بازار تزریق می شوند.مفهوم نوآوری بسته با مفاهیمی چون نوآوری کاربر ، تجارت Know-How مرتبط است و زمینه پروژه های تحقیقاتی اخیر در زمینه نوآوری گردیده است. به طور کلی پارادایم نوآوری بسته عنوان می کند که نوآوری موفقیت آمیز نیاز به کنترل ، مالکیت و مالکیت فکری دارد و یک کمپانی باید خلق و مدیریت ایده را کنترل نماید. ریشه نوآوری بسته به آغاز قرن بیستم برمی گردد یعنی زمانی که دانشگه ها و دولت ها در زمینه تجاری سازی علم هنوز گام های اساسی برنداشته بودند.بنابراین برخی از کمپانی ها تصمیم گرفتند که تحقیقات اختصاصی و واحدهای تحقیق و توسعه خودشان را داشته باشند. تمام چرخه تولید کالا و خدمات جدید در کمپانی متمرکز بود و در واقع نوآوری به شکل بسته ای و خودبسنده ای جریان داشت ( تقوی و همکاران ، 1389،ص3 ). شکل 2ـ22 نوآوری بسته را نشان می­دهد.
شکل (2ـ22) نوآوری بسته ( تقوی و همکاران ، 1389 ،ص3).
2-4-5) نوآوری کاربر
نوآوری کاربر به آن نوع نوآوری اشاره دارد که توسط مشتریان و کاربران انجام می شود نه تامین کنندگان . اریک ون هیپال^[174] ( 1986 ) و دیگران عقیده دارند بسیاری از محصولات و خدمات توسط کاربران آنان توسعه داده شده و حتی طراحی گردیده است. این ایده مشتریان را به پشت خطوط شبکه تامین هدایت می کند. برای اینکه یک محصول طراحی شود باید طیف وسیعی از نیازها مد نظر قرار گیرند ، وقتی یک مشتری یا کاربر با مشکلی در محصول مواجه می شود که اکثریت مشتریان با آن برخورد نمی کنند آنگاه تغییر و اصلاح شخصی خود را روی محصول اعمال می کند و برخی اوقات حتی محصول جدیدی را درجهت حل مشکل خود می سازد. برخی اوقات کاربران نوآور ایده های خود را با کارخانه های سازنده محصولات درمیان می گذارند و بسیاری از این ایده ها به محصول جدید تبدیل می شوند. بر اساس تحقیقاتی که در زمینه فناوری های اینترنتی و نرم افزارهای متن باز توسط ایکا تومی^[175] ( 2002) انجام شده است ، یک اجتماع نهادی از کابران نوآور به وجود آمده است. تومی بحث می کند که کاربران نوآور بر اساس یک سیستم اجتماعی – تکنولوژیکی دست به نوآوری می زنند. وقتی تحقیقات شرکت اغلب بر بهبود و کاهش هزینه ها و پیشروی براساس تحقیقات پیشین است ، نمی تواند سرریز مفیدی از این تحقیقات حاصل شود و در صنایع با ساختار عمودی قوی با در نظر گرفتن فضای محیط صنعتی که با ریسک بالا همراه است استفاده از تحقیقات به علوم پیشرفته بستگی تام دارد .مثالی کاملا مشهود برای درک توسعه محصول بااستفاده از ساختار باز می تواند موزیلا باشد ( تقوی و همکاران ، 1389،ص4 ).
2-4-6) نوآوری باز
در بسیاری از صنایع ، شرکت ها برای بالا بردن توانمندی های خود در راه نوآوری ، زیر فشار فراوانی قرار دارند. حتی در دوران دشوار اقتصادی امروز نیز نوآوری در صدر فهرست فعالیت های مدیران جا دارد ، هرچند همگان انتظار ندارند نوآوری تنها از آزمایشگاه های خودشان سربرآورد. ” یک شرکت تنها بر منابع نوآورانه خودش برای تکنولوژی جدید ، محصول ، یا فرایند توسعه محصول متکی نیست. بلکه ، شرکت نیاز به ورودی های حیاتی برای نوآوری از منابع بیرونی دارد. نوآوری باز پارادایمی است که می پندارد بنگاه می تواند و باید از ایده های خارجی و مسیرهای داخلی و خارجی به بازار به خوبی استفاده نماید. در این پارادایم مرزهای بین یک بنگاه و محیطش نفوذپذیرتر می شود و نوآوری می تواند به راحتی به بیرون و درون بنگاه جریان پیدا کند. نوآوری باز تشویق سیستماتیک و کشف دامنه وسیعی از منابع داخلی و خارجی برای فرصت های نوآوری ، تجمیع هشیارانه ظرفیت ها و منابع بنگاه و بهره برداری از فرصت ها از طریق کانال های متفاوت است.روند نوآوری باز از طریق دو فاکتور مهم اتفاق می افتد : اول دموکراسی بازار و دوم افزایش فشارهای رقابتی و کاهش عمر ( تقاضای ) محصول در بازار. ایده اصلی که پشت نوآوری باز وجود دارد این است که دنیای وسیعی از دانش وجود دارد که بنگاه یا سازمان نمی تواند به همه آن ها از طریق تحقیقات اختصاصی خودش دست یابد ، بلکه باید به جای تحقیقات خصوصی در درون بنگاه از سایر تحقیقات از طریق فرایند اعطای مجوزها و ثبت اختراع یا خریداری از سایر کمپانی ها اقدام نماید. به علاوه اختراعات داخلی نیز صرفا در دورن بنگاه مورد استفاده قرار نگیرند و در خارج از شرکت یا سازمان تجاری سازی شوند. در این مدل شرکت ها بخشی از فرایند تحقیق و توسعه را برون سپاری می کنند. از ایده های خارجی استفاده کرده و مرتبا محصولات جدید رقبا و شرکت های یشرو را رصد می کنند.سپس روی محصولاتی که موفق بوده اند سرمایه گذاری می کنند.در بعضی موارد هم با رقبا و دیگر مراکز تحقیقاتی همکاری مشترک انجام می دهند .هدف از نوآوری باز توسعه محصول جدید از طریق مشارکت خارجی برد برد و رسیدن به حداکثر ارزش تجاری سرمایه گذاری می باشد. به همین دلیل شمار رو به رشدی از سازمان ها به ” نوآوری با درهای باز ” رو آورده اند ، برای مثال ، هنگامی که شرکت پیتنی بوز^[176] در پاییز سال 2001 با مسئله پیش بینی نشده و ترسناک یورش سیاه زخم روبه رو شد ، در واحد پژوهش و گسترش خود هیچ وسیله ای برای دفاع از مشتریان در برابر مرگی که به سویشان روان بود ، آماده نداشت . از این رو ، به نوآوران برون سازمانی در حوزه فن آوری پویش و نمایش رو آورد تا به مشتریان در شناسایی نامه ها و بسته های آلوده به میکروب کمک کند. در پاسخ به این نیاز ، شرکت های داو کیمکال و کارگیل^[177] از پس مانده های پلاستیکی فرآورده های خود ماده ای بی همتا ساختند که تولید آن از هیچ کدام از این شرکت ها به تنهایی برنمی امد . برخی دیگر از شرکت ها و سازمان ها هم اکنون از نوآوری باز استفاده می کنند عبارتن از ، لابراتوار نپکین ، ناین سیگما یا ایننویشین ایکسچنج. به چهار دلیل کمپانی ها به طور فزاینده ای دنبال کردن مدل های نوآوری باز را لنتخاب می کنند :

• وارد کردن ایده های نو یک راه خوب برای تکثیر کردن بلوک های سازنده نوآوری است.

• صادر کردن ایده ها یک راه خوب برای تکثیر کردن بلوک های سازنده نوآوری است.

• صادر کردن ایده ها به کمپانی ها یک راه برای اندازه گیری ارزش واقعی یک نوآوری می دهد و برای معلوم کردن اینکه تا چه حد سرمایه گذاری تضمین شده است.

• صادر کردن و وارد کردن ایده ها کمک می کند به کمپانی ها که روشن کنند که چه چیزی را بهتر انجام می دهند.

چزبروگ در کتاب ” نوآوری باز : امری حیاتی برای خلق و انتفاع از فناوری ” مدل زیر را برای نوآوری باز معرفی کرده است که در شکل( 2ـ23 )نشان داده شده است.
شکل (2ـ 23) نوآوری باز ( تقوی و همکاران ، 1389 ،ص5).
چزوبرگ در این کتاب گرایش به نوآوری باز را به عنوان پارادایمی مترقی مطرح می کند.از دیدگاه او شرکت ها به طور فزاینده ای در کسب منابع ورودی از رقبا ، دانشگاه ها و دیگر سازمان ها فعال می شوند. در برابر مدل نوآوری بسته ، مدل نوآوری باز دارای این دیدگاه است که یک شرکت لزوما نمی تواند کارمندانی با بالاترین استعداد را به منظور نوآوری جذب کند. چزبروگ استدلال می کند که لازم است فرآیندهای برای اطمینان از جریان ایده ها در سراسر شرکت توسعه پیدا کند. ، زیرا ” همه افراد باهوش برای شما کار نمی کنند ” و ” پراکندگی جغرافیایی دانش در حال افزایش است ” نوآوری هر روز بیشتر و بیشتر دارای طبیعتی جهانی می شود و بازیگران بیشتری را در این عرصه درگیر می کند.بنابراین این نکته ضروری است که شرکت ها نمی توانند به تنهایی نوآوری کنند. چزوبرگ برخی از عوامل فرسایشی نوآوری بسته که محرکی است در جهت گرایش به مدل نوآوری باز به صور زیر تبیین می کند :

• جهانی شدن بازارهای جغرافیایی را گسترش می دهد و امکان افزایش تقسیم کار و تخصصی سازی را افزایش می دهد.

• بهبود تحقیقات بازر ، حقوق مالکیت معنوی ، سرمایه مخاطره پذیر ، استانداردهای فناوری امکان استفاده از منابع خارج از مرزهای شرکت را به آسانی بیشتری فراهم می سازد.

• تغییرات تکنولوژی ، بهره وری ناشی از صرفه جویی به مقیاس را کاهش می دهد و گرایش به تخصصی سازی را افزایش می دهد.

• جابه جایی نیروی کار ، خصوصا برای نیرو کار متخصص به اصطلاح ” اقتصاد مبتنی بر دانش ” را افزایش می دهد.

• فناوری های جدید ، مانند فناوری اطلاعات و ارتباطات ICT روش های ارتباطات و همکاری و هماهنگی شرکت ها برای نوآوری را تحت تاثیر قرار می دهد ( تقوی و همکاران ، 1389،ص5 ).

2- 4-7) مدل های مدیریت استراتژیک نوآوری در خدمات
قصد داریم بیشتر بر روی نوآوری در خدمات متمرکز شویم و تعدادی از کارهای انجام شده در این زمینه را بررسی و مطالعه کنیم. علت این تمرکز بر روی بخش خدمات را می توان چنین بیان کرد که امروزه خدمات در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه ، نقش زیادی در اشتغال زایی و رفع نیازهای جامع دارد ، ضمن اینکه بخش خدمات در همه جهان دارای روند صعودی افزایش بهره وری است و سهم بخش خدمات در GNP کشورها در حال افزایش و سهم بخش تولید رو به کاهش است. برای مثال در سال 2005 ، بخش خدمات در انگلستان 50 درصد میزان GNP و بخش تولید تنها 15 درصد از GNP را تشکیل می داد (Oke,2007 ). بخش خدمات شامل بخش حمل و نقل ، آموزش ، بهداشت و سلامت ، خدمات شخصی و عمومی ، خرده فروشی و عمده فروشی ، هتل هل و رستوران ها ، ارتباطات راه دور و…می شود. در پاسخ به رشد بخش خدمات ، توجه آکادمیک به مدیریت موسسات خدماتی نیز افزایش یافته است. مرکز توجه نوآوری های ایجاد شده در خدمات ، بر کارهای توسعه ای جدید در موسسات خدماتی است که منجر به ایجاد یک جریان نوآوری جدید برای این موسسات می شود.در ادامه ، تعدادی از مدل های مدیریت نوآوری را که در عمل مورد استفاده قرار گرفته اند را مورد بررسی قرار می دهیم .
1)اولین مدل توسط کاملو-ارداز ( 2006 ) – در این مدل ، گروه تحقیق سعی در بررسی تاثیر دیدگاه استراتژیک تیم مدیریت ارشد سازمان و تیم های کاری بر نوآوری در سازمان داشته اند. در بیان تاثیر دیدگاه استراتژیک بر عملکرد نوآوری می توان گفت ، فعالیت های نوآورانه و سودآور در یک شرکت به وسیله فرصت های شرکت اداره می شوند. این فرصت ها شامل موقعیت های محتمل سودآوری است که گروه مدیریت ارشد سازمان قادر به درک و بهره برداری از آن هستند. هنگامی که مدیران قادر به درک این فرصت ها نباشند یا نخواهند از آن ها بهره برداری کنند یا حتی قادر به پاسخگویی آن ها نباشند ، فرصت های کمتری برای نوآوری وجود خواهد داشت. کمبود تخصص های ویژه علمی و مهارتی مدیران به خودی خود ، محدودیت های جدی برای نوآوری در شرکت نیستند ، ولی به هر حال در صورتی که گروه مدیریت ارشد به اندازه کافی برانگیخته نشده باشد و حالت ایستایی داشته باشد ، قوه خلاقیت و چشم انداز سازی پایینی دارد و از جاه طلبی کمی برخوردار است و هنگامی که قدرت ذهنی مدیران براساس تغییرپذیری و انعطاف پذیری پایه ریزی نشده باشد ، این مشخصات مانع از خلاقیت خواهد شد. سطح بالاتر مدل ، بیان می کند که گروه مدیریت ارشد بر روی تصمیمات استراتژیک در شرکت و در نتیجه روی پاسخ های آن ها تاثیر بنیادی را اعمال می کند. مدل بیان شده در شکل( 2ـ24 )نمایی از کار ارداز و همکارانش را نمایش می دهد ( داستانی ، 1388 ، صص33-32 ) :
شکل( 2ـ24 ) دیدگاه استراتژیک و تیم کاری ، نتایج و تاثیر آن بر نوآوری ( داستانی ، 1388 ، ص33)

بحث راجع به نارضایتی بدنی به عنوان عاملی است که در ارتباط با اختلالات خوردن، وجود دارد. فیربورن ^[۲۱۵]و گارنر(۱۹۸۸) معتقدند که این اختلال در اکثر مردم دیده می شود و نباید به آن توجه کرد در حالیکه طبق گزارش DSM-IV هراس از شکل بدن در اختلال خوردن شایع است. نارضایتی از تصویر بدنی فقط در بیمارانی که از نظر بالینی اختلال مربوط به خوردن در آنها دیده شده می تواند به عنوان معیاری در تعیین اینکه چه کسی می تواند در معرض خطر اختلال خوردن باشد به کار می رود.
اثر استرس
استرس سطح پایین
برخی از محققان مطرح می کنند که شاید برای افراد مبتلا به اختلالات مربوط به خوردن تحمل استرس کم، مشکل باشد. لییل ^[۲۱۶]و همکاران (۱۹۹۵) در تحقیقی که بر روی ۴۳۱ نفر انجام دادند که تعیین کنند آیا ارتباطی بین تحمل استرس و عوارض پرخوری در جنسیت های مختلف وجود دارد یا نه متوجه شدند که آنهایی که نمره بالایی در آزمون تعیین پرخوری عصبی داشتند، استرس کمی راتحمل می کنند، اگر چه در مقایسه گروهی زنان و مردان، زنان نمره بالایی داشتند ولی در هر دو گروه مردان و زنان که نمره آنها بالاتر بود استرس کمتر را تحمل می کردند، زیرا در این آزمودنی ها از نظر بالینی رفتارهای اختلال خوردن تشخیص داده نشده بود، در این تحقیق تحمل استرس سطح پایین را داشتند که می تواند به عنوان یک عامل دخالت کننده در تمایل به اختلالات مربوط به خوردن باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

استرس سطح بالا:
وجود استرس شدید در افراد مبتلا به اختلالات خوردن گزارش شده است. در تحقیقی که ساکوب و همکاران (۱۹۹۰) بر روی ۴۵ زن که با توجه به معیارهای DSM-IV تعیین شده بودند، آزمودنی ها در شرایط استرس زا با همدیگر مقایسه شدند، بررسی ها نشان داد افرادی که پرخوری عصبی داشتند (۸/۲۲%) و افرادی که بی اشتهای عصبی (۵/۲۱%) استرس بیشتری رانسبت به گروه کنترل گزارش کردند.
اعتماد به نفس
عامل دیگری که در ابتلا به اختلالات خوردن در بین افراد مبتلا شایع است کاهش اعتماد به نفس می باشد . این عامل موجب افزایش اختلالات بدنی و نارضایتی از شکل جسمانی می شود. در بین زنان ورزشکار به خصوص رشته هایی که تحت تاثیر فشار اجتماعی، فرهنگ و استانداردهای زیبایی و اقتصادی است، همچون باله، ژیمناستیک هنری و شیرجه مستعد آسیب زیادی اند. این افراد راجع به وزن و رژیم غذایی خود شدیدا نگران اند و مشغله ذهنی آنان نگرانی در مورد افزایش وزن است و در پی آن اعتماد به نفس آنها پایین می آید که به زندگی حرفه ای آنها آسیب می زند. تامپسون و هینبرگ (۱۹۹۳) متوجه شدند که اعتماد به نفس پایین یک عامل مهم و پیشگو در بروز اختلالات مربوط به خوردن می باشد.
ترکیب بدنی:
انواع ترکیب بدنی همچون افزایش چربی بدن و یا افزایش توده بدنی با افزایش نمره در زیر مقیاس های اختلالات مربوط به خوردن ارتباط دارد. افرادی که درصد چربی بالایی دارند نسبت به افراد دیگر دلیل خوبی برای افزایش نمره نارضایتی بدنی یا تمایل به لاغری دارند. بنابراین افراد تلاش می کنند که وزن خود را بدون راهنمایی و رعایت دستورالعمل کم کنند و برای این منظور از مواد نامناسب استفاده می کنند.
تحقیقات بسیار کمی بر روی اینکه آیا اختلال مربوط به خوردن با ترکیب بدنی ارتباط دارد یا نه انجام شده است و در اغلب موارد ترکیب بدنی قد و وزن را می سنجد و سنجش چین پوستی فقط در دو تحقیق دیده شده است. در مورد وضعیت قاعدگی با توجه ترکیب بدنی بررسی هایی انجام شده و اینکه آیا منظم اند یا نه. کاف و ریدن ^[۲۱۷](۱۹۹۳) در بررسی های خود متوجه شدند در زنانی که شاخص توده بدنی بالاتری داشتند دارای چین پوستی ضخیم تری در قسمت سه سر بازویی بودند، این نتایج نشان می دهد در افرادی که سنگین ترند خطر تمایل به اختلال مربوط به خوردن بالاتر است زیرا نارضایتی از بدن درآنها نمره بالاتری دارد.
۲-۲-۶- جنسیت و اختلالات مربوط به خوردن
طبق گزارشات پاورس و جانسون (۱۹۹۶) بروز این رفتارها به میزان ۹۵-۹۰ درصد در بین زنان اتفاق می افتد نشان می دهد که مردان کمترین میزان خطر نسبت به زنان در برخی از رفتارها مربوط به خوردن دارد. تحقیقات ^[۲۱۸]NCAA بیان می کند که پرخوری در بین مردان نسبت به زنان شایع تر است.
مردان سه برابر بیشتر از حمام آب داغ و سونا برای کاهش وزن استفاده می کند.
درصدهای مشابهی از زنان و مردان از داروهای استروئیدی برای بهبودی اجرای ورزشی استفاده می کنند.
زنان ورزشکار ۴ برابر بیشتر نسبت به مردان از داروهای تهوع آور و مدر برای کاهش وزن استفاده می کنند.
۲-۳- پژوهش های پیشین
اختلالات تغذیه یکی از عوامل نگران کننده سلامت عمومی است که از دهه ۱۹۷۰ نرخ آن به سرعت رو به افزایش است (هوک و هوکن،۲۰۰۳). این اختلالات سومین علت بیماری در جمعیت جوان پس از چاقی و آسم را تشکیل می دهند، ۸ میلیون نفر در ایالات متحده از اختلالات خوردن رنج می برند (فرتیناش و هلدی،۲۰۰۴). در یک بررسی در نوجوانان دختر ایتالیایی،۲/۰ درصد بی اشتهایی عصبی، ۳/۲ درصد پر اشتهایی عصبی، ۸/۳ درصد سندروم ناقص و ۷/۱۰ درصد موارد تحت بالینی داشتند. هم چنین یوسف موسی و همکاران(۲۰۱۰) بر روی نمونه ای ۴۳۲ نفر از نوجوانان دختر جردنی در سن ۱۰-۱۶ از مدرسه عمومی و خصوصی نشان دادند که یک سوم از شرکت کنندگان اختلال خوردن داشتند (شامل بولومیا نروسیا ۶/۰%، اختلال پر خوری ۸/۱% و اختلالات خوردن که به صورت خاص مشخص شده ۳۱% و اختلال آنورکسیا نروسیا یافت نشد). در ایران نیز نوبخت و دژکام (۲۰۰۰) بر اساس مطالعات همه گیر شناسی که در دانش آموزان دختر سال دوم دبیرستان شهر تهران انجام داد، ۹/۰ درصد بی اشتهایی عصبی، ۲۳/۳ درصد پر اشتهایی روانی، و ۶۳/۶ درصد سندروم خفیف اختلال خوردن را گزارش نمودند. هم چنین ذاکرنژاد در مطالعه ای بر روی دختران دانشجو نشان داد که از میان دانشجویان نمونه ۹/۳ درصد دارای نگرانی در مورد وزن و رژیم غذایی، ۸/۲ درصد دارای بازداری تغذیه، ۸/۲ نیز دارای پر خوری بودند (ذاکرنژاد،۱۳۷۸).این دسته از اختلالات، عوارض تغذیه ای و روانی متعددی دارد (گلدن، ۲۰۰۳؛ به نقل از عسگری و همکاران،۱۳۸۹). اختلالات تغذیه ای امروزه خطر مهمی برای سلامت جسمی و روانی دختران به حساب می آید و تقریبا ۸ درصد از کل ناراحتی ها و یا اختلالات تغذیه ای کلینیکی را به خود اختصاص می دهد (کولینس،۲۰۰۵؛ به نقل از عسگری و همکاران،۱۳۸۹). نوبخت و دژکام (۲۰۰۰) طی یک بررسی نشان دادند که ۱۶/۲۴ درصد از دانش آموزان مورد بررسی، در معرض ابتلا به اختلالات خوردن هستند. پژوهش ها نشان می دهد که اختلالات خوردن با مجموعه ای از نگرش های ناکارآمد (انگل،۲۰۰۶؛ به نقل از عسگری و همکاران) و آشفتگی تصویر بدنی همراه است (جانسن و همکاران، ۲۰۰۵؛ تاشن،کافیر و همکاران،۲۰۰۱ ؛ به نقل از عسگری و همکاران، ۱۳۸۸)دامنه گسترده ای از مطالعات نشان می دهد که نارضایتی از شکل و اندازه بدن یک نگرانی رایج برای نوجوانان و بزرگسالان جوان می باشد. زنان بیش از مردان از تصویر بدنی منفی رنج می برند و بیشتر دچار بی اشتهایی روانی و اختلال خوردن می شوند (رسولی،۱۳۸۸). تقریبا ۶۰ درصد زنان و ۳۰ درصد مردان نیاز برای تغییر شکل و اندازه بدن را اظهار نموده اند (ریکاردلی و مک کابی،۲۰۰۱).
در تحقیق دیگر صفوی و همکاران (۱۳۸۸) به بررسی تصویر دهنی از جسم و ارتباط آن را با اختلالات خوردن در دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز پرداختند. محققان در این مطالعه چهارصد دانشجوی دختری که به روش تصادفی – طبقه ای انتخاب شده بودند مورد بررسی قرار دادند. نتایج تحلیل آماری نشان داد که اکثریت دانشجویان (۸۷%) تصویر ذهنی از جسم منفی خود داشتند، همچنین ، ۴/۷۸ % از دانشجویان فاقد اختلال خوردن و ۵/۲۱ % دارای اختلال خوردن و براساس پرسشنامه تشخیصی اختلال خوردن، ۸/۱% بی اشتهایی عصبی و ۸/۷ % پراشتهایی عصبی داشتند و اختلال خوردن ارتباط آماری معنی داری با وضعیت اشتغال پدر و شاخص توده بدنی داشت. بنابراین نتایج نشان می دهد فراوانی اختلال خوردن تقریبا مشابه جوامع دیگر بوده و اکثریت افراد با تصویر ذهنی از جسم منفی دارای اختلال خوردن بوده، هرچند از لحاظ آماری بین تصویر ذهنی از جسم و اختلال خوردن ارتباط معنی داری وجود نداشت.
متغیر های فیزیولوژیکی (مانند شاخص توده بدنی)، روانی (مانند درونی سازی لاغری) و اجتماعی فرهنگی (مانند اذیت و آزار مرتبط با وزن) در زنان میانسال همانند زنان جوان با نارضایتی بدنی و اختلالات خوردن مرتبط می باشد. هم چنین دو فاکتور اضافی به نام وضعیت یائسگی و اضطراب پیری در زنان میانسال اختلالات خوردن و نارضایتی بدنی را پیش بینی می نماید.(اسلیوس و همکاران،۲۰۱۱)
همان طور که پیش بینی می شود به وسیله تئوری شی سازی، خودشی انگاری و دیده بانی عادتی بدن به صورت مثبتی با نارضایتی بدنی هم بسته می باشد. هارد و کلارک حمایت تجربی را به یافته های پیشین که بیان می نمود که بین خودشی انگاری و نارضایتی بدنی در زنان مسن یک رابطه وجود دارد می افزاید (هارد،۲۰۰۰؛ کلارک،۲۰۰۱). تحلیل مسیر نشان داد که درونی سازی لاغری و خودشی انگاری یکدیگر را پیش بینی می کنند و هر کدام به تنهایی نارضایتی بدنی را پیش بینی می نمایند که در نهایت اختلال خوردن را پیش بینی می نمایند (لوین و پیران،۲۰۰۴).
مک گی و همکاران (۲۰۰۵) در تحقیقی به بررسی رابطه خودمعرفی کمال گرایانه، تصویر بدن و نشانه های اختلالات خوردن پرداخته است. آنها در یک مدل به بررسی خود معرفی کمال گرایانه، و دو میانجی دیگر (به عبارت دیگر ارزیابی تصویر بدنی و تخمین تصویر بدنی) پرداختند، بدین منظور شرکت کنندگان مقیاس هایی را درباره خود معرفی کمال گرایانه، عدم عملکرد تصویر بدنی، و نشانه های اختلالات خوردن تکمیل نمودند، نتایج نشان داد که تمام ابعاد خودمعرفی کمال گرایانه با نشانه های اختلال خوردن مرتبط می باشد، همچنین نتایج نشان می دهد که خود معرفی کمال گرایانه نشانه های اختلالات خوردن را در زنانی که از بدنشان ناراضی هستند پیش بینی می نماید اما در زمانی که بدنشان را دوست دارند یا احساس می کنند که مقدار کم یا هیچ تفاوتی بین بدن واقعی و ایده آل آنها وجود ندارد، پیش بینی نمی کند .
وج تووکیز و همکاران (۲۰۱۲) به بررسی ریسک فاکتور ها در نارضایتی بدنی در یک مطالعه کلی یکساله در دختران نوجوان پرداختند، این مطالعه میزان تاثیر ۵ ریسک فاکتور (اذیت و آزار مرتبط با وزن، درونی سازی لاغری، شاخص توده بدنی، عزت نفس و کمال گرایی) به عنوان پیش بینی کننده تغییرات کمی در نارضایتی بدنی را مورد سنجش قرار می دهد، در ابتدا ۳۹۳ دختر ۱۰ و ۱۱ ساله پرسشنامه هایی را درباره قد و وزن کامل نمودند، یک سال بعد ۳۱۶ شرکت کننده با نارضایتی بدنی مجدداً مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که عزت نفس همراه با شاخص توده بدنی ریسک فاکتورهایی بوده تا دختران را در گروه هایی با ریسک بالا یا پایین برای نارضایتی بدنی طبقه بندی کنند، همچنین اذیت و آزار مرتبط با وزن، درونی سازی لاغری و کمال گرایی به عنوان ریسک فاکتورها مشخص شدند. این نتایج نشان می دهد که عزت نفس، شاخص توده بدنی متغیرهای مرتبطی برای کمک به مشخص سازی دختران نوجوان در معرض خطر برای نارضایتی بدنی بالا می باشد.
بل، لاوتون و دیتمار (۲۰۰۷) در تحقیقی تاثیر مدل های لاغری در ویدئو موزیک را بر نارضایتی از بدن در دختران ۱۹-۱۶ ساله بررسی کردند. در این مطالعه ابتدا آزمودنی ها مقیاس های عاطفه مثبت و منفی تصور بدنی و حرمت خود را کامل کردند، سپس آنها را به تماشای ویدئو موزیک ها مشغول کردند، بعد از آن تصویر بدنی ارزیابی شد، آنها به این نتیجه رسیدند که دختران بعد از تماشای ویدئو، نارضایتی بدنی بیشتری نشان دادند، حرمت خود را در این رابطه واسطه مهمی نبود.
در تحقیقی که توسط کولی (۲۰۱۳) انجام شد سطوح نارضایتی بدنی و تفاوت های جنسیتی در سو گیری توجه به سمت بدن ایده ال بررسی گردید، آنها به بررسی سو گیری توجه در ۳۹ مرد و ۴۱ زن با نا رضایتی بدنی بالا و پایین به سمت بدن های ماهیچه ای مردانه و بدن های لاغر زنانه پرداختند. یک ابزار سنجش تماس چشمی، فراوانی خیره شدن را در هنگام خیره شدن اعضا به عکس های بدن های لاغر، نرمال، ماهیچه ای ، و چاق در جنسیت مشابه اندازه گیری می نمود. نتایج نشان دهنده سو گیری توجه بیشتر و طولانی تری به سمت بدن های ماهیچه ای در مردان با نارضایتی بدنی بالا و سو گیری به سمت بدن های لاغر در زنان با نارضایتی بدنی بالا می باشد، همچنین مردان و زنان با نارضایتی بدنی بالا بدن های ماهیچه ای و لاغر را بیشتر از زنان و مردان با نارضایتی بدنی پایین جذاب ارزیابی می نمودند. اگرچه مردان به بدن ماهیچه ای و زنان به بدن لاغر توجه می کنند هر دو آنها یک سو گیری توجهی به سمت تیپ بدنی که جذاب ارزیابی می کنند نشان می دهد. این یافته ها شواهد غیرمستقیمی برای توزیع رابطه بین نارضایتی بدنی و تئوری مقایسه اجتماعی و سو گیری توجه فراهم می کند.
بلوئر و همکاران(۲۰۰۳) در تحقیقی با هدف بررسی رابطه بین فشارهای اجتماعی فرهنگی برای لاغری و نارضایتی بدنی به بررسی رابطه بین فشارهای اجتماعی – فرهنگی برای لاغری، درون سازی لاغری ایده آل، مقایسه های اجتماعی، شاخص توده بدنی و نارضایتی بدنی در دختران جوان پرداختند، بدین منظور ۱۵۳ دختر ۱۰-۱۳ ساله مقیاس های ارزیابی فشارهای اجتماعی – فرهنگی برای لاغری، غرقه سازی رسانه ای، نارضایتی بدنی، مقیاس های اجتماعی و درون سازی لاغری ایده ال را تکمیل نمودند، براساس نتایج فشارهای ادراک شده برای لاغری که به وسیله رسانه ها ارسال می شود با واسطه گری های درونی سازی لاغری، نارضایتی بدنی را پیش بینی می نماید. همچنین رابطه میان درون سازی لاغری ایده آل و نارضایتی بدنی عمدتا تحت تاثیر مقیاس های اجتماعی قرار می گیرد، شاخص توده بدنی نیز به صورت مستقیم با نارضایتی بدنی مرتبط می باشد.
آدلارد در تحقیقی (۲۰۰۶) به بررسی رابطه بین نارضایتی بدنی دختران با مادرانشان در یک دبیرستان پرداخت. یافته ها هیچ رابطه معناداری میان نارضایتی بدنی مادران و دختران نشان ندادند اما در میان دختران و مادرانشان رابطه مثبتی بین نارضایتی بدنی و شاخص توده بدنی مشاهده شد. بنابراین براساس نتایج نارضایتی بدنی مادران، نارضایتی بدنی دختران و نگرش ها و رفتارهای آسیب زای مرتبط با خوردن را تحت تاثیر قرار نمی دهد اما براساس نتایج سطوح بالاتر اختلالات خوردن با سطوح بالاتر BMI مرتبط می باشد، به صورتی که دختران با شاخص توده بدنی بالاتر تمایل به ادراک خودشان به صورت سنگین وزن و نشان دادن خوردن آسیب دیده دارند.
وامستاد و ویل کاکس (۲۰۱۰) در تحقیقی با هدف پیش بینی تغییرات رضایت از ظاهر بدن و عملکرد بدن در بزرگسالان میانسال و پیرتر به بررسی ۱۸۳۹ بزرگسال با میانگین سنی ۶۹ سال پرداختند. شرکت کنندگان در یک برنامه تغییر رفتار فعالیت فیزیکی شرکت کردند و همزمان با تحلیل رگرسیون به بررسی پیش بین های تغییرات در رضایت عملکرد فیزیکی و رضایت از ظاهر بدن پرداخته شد. براساس نتایج، پیشرفت زیاد در رضایت عملکرد فیزیکی با جوان تر بودن و سفید بودن نرخ پایه سلامتی بهتر، کاهش بیشتری در شاخص توده بدنی و افزایش بیشتر در فعالیت های فیزیکی و پیشرفت زیادی در رضایت از ظاهر فیزیکی با سفید بودن، بدست آوردن یک مدرک دانشگاهی، کاهش بیشتر در شاخص توده بدنی و علائم افسردگی و افزایش بیشتر در فعالیت های فیزیکی همراه بوده است. نتیجتاً این یافته ها نشان دهنده اهمیت فعالیت های فیزیکی در بهبود رضایت بدنی در بزرگسالان میانسال و مسن می باشد.
در تحقیقی که توسط نیبورز و سوبال (۲۰۰۷) انجام شد شیوع و میزان نارضایتی از بدن را در دانشجویان دانشگاه بررسی کردند. آنها از تفاوت بین وزن واقعی و وزن آرمانی برای اندازه گیری نارضایتی از وزن بدن و از تفاوت بین شکل واقعی و آرمانی برای اندازه گیری نارضایتی از شکل بدن استفاده کردند. در کل زنان نارضایتی بدنی بیشتری نسبت به مردان اظهار کردند. افرادی که اضافه وزن داشتند نارضایتی از وزن و شکل بدن بیشتری گزارش کردند. زنان با وزن به هنجار تمایل داشتند کمی لاغرتر شوند. زنانی که کاهش وزن داشتند و مردان با وزن بهنجار نارضایتی کمتری از بدن نشان دادند.
گاوین و همکاران (۲۰۱۰) به بررسی نقش میانجی گری نارضایتی بدنی در رابطه با چاقی و افسردگی و توجیه تفاوت این ارتباط به دلیل نقش عملکرد سالهای تحصیلی در میان نمونه ای از زنان در بازده سنی ۶۵-۴۰ پرداختند، بدین منظور مدلی برای تعیین رابطه بین چاقی، نارضایتی بدنی و افسردگی تدوین شد که در آن افراد بر حسب سالهای تحصیلات طبقه بندی شدند. اطلاعات با بهره گرفتن از مصاحبه تلفنی از ۴۵۴۳ نفر که در آن آنها قد، وزن خود را گزارش نموده و به سوالاتی برای ارزیابی افسردگی و یک آیتم تک سوالی برای سنجش نارضایتی بدنی پاسخ دادند جمع آوری گردید داده ها در این تحقیق نشان می دهد که نارضایتی بدنی رابطه بین چاقی و افسردگی می باشد، علاوه بر این چاقی و نارضایتی بدنی یک فاکتور برجسته برای افسردگی می باشد.
در تحقیقی که توسط نیبورز و سوبال (۲۰۰۷) انجام شد شیوع و میزان نارضایتی از بدن را در دانشجویان دانشگاه بررسی کردند. آنها از تفاوت بین وزن واقعی و وزن آرمانی برای اندازه گیری نارضایتی از وزن بدن و از تفاوت بین شکل واقعی و آرمانی برای اندازه گیری نارضایتی از شکل بدن استفاده کردند. در کل زنان نارضایتی بدنی بیشتری نسبت به مردان اظهار کردند، افرادی که اضافه وزن داشتند نارضایتی از وزن و شکل بدن بیشتری گزارش کردند، زنان با وزن به هنجار تمایل داشتند کمی لاغرتر شوند، زنانی که کاهش وزن داشتند و مردان با وزن بهنجار نارضایتی کمتری از بدن نشان دادند.
فورنهام، بیچ من و اسنید (۲۰۰۲) در مطالعه ای تاثیر جنسیت و حرمت خود را بر نارضایتی از بدن بررسی کردند. ۲۳۷ نوجوان پرسشنامه های نگرش های مربوط به بدن، دلایل ورزش کردن و شکل و اندازه بدنی آرمانی در برابر شکل و اندازه واقعی را پر کردند. همانطور که پیش بینی می شد پسران بیشتر احتمال داشت که بخواهند سنگین تر باشند، در صورتی که دختران خیلی کمی می خواستند سنگین تر باشند. فقط در دختران نارضایتی بدنی با حرمت خود همبستگی داشت. حرمت خود مردان تحت تاثیر نارضایتی بدنی قرار نمی گرفت از طرفی معلوم شد که دلایل اقتصادی برای ورزش کردن بدون توجه به نقش جنسیت با حرمت خود پایین و اختلال خوردن مرتبط است.
کلسی ، هازل و وامبولدت (۲۰۰۵) پیش بینی کننده های نارضایتی از بدن را در دختران و پسران مبتلا به آسم مورد مطالعه قرار دادند. ۶۳ دختر و ۶۰ پسر ۸ تا ۱۸ سال مبتلا به آسم مقیاس هایی از نارضایتی بدنی، اضطراب، افسردگی و نشانگان آسم را پر کردند. نتیجه این بود که اضطراب، افسردگی و شاخص توده بدنی مسئول ۱۵ تا ۲۱ درصد واریانس نارضایتی بدنی در دختران و پسران بود. فعالیت فیزیکی ۱۳ درصد واریانس رادر دختران و نشانگان آسم ۱۴ درصد را در مردان پیش بینی می کرد.
کیل، میچل، دیویس و کرو (۲۰۰۰) تحقیقی درباره افسردگی و نارضایتی از بدن در زنان مبتلا به پرخوری روانی انجام دادند. شرکت کنندگان ۱۰۱ زن بودند که در یک مطالعه درمانی کنترل شده پرخوری روانی شرکت کردند و بعد از ۱۰ سال در یک ارزیابی پیگیری شرکت کردند. یافته ها نشان داد که سطوح خط پایه افسردگی مستقل از نشانگان پرخوری روانی است که نارضایتی بدنی را پیش بینی می کند. یافته ها نشان داد که افسردگی ممکن است نسبت به نشانگان پرخوری روانی یک شاخص تشخیص بهتری برای نارضایتی بدنی باشد.
ضیغمی مهدوی و مژده (۱۳۸۸)، در تحقیقی با هدف بررسی هم بستگی بین شاخص توده بدنی، تصویر ذهنی از جسم خود و افسردگی در یک مطالعه توصیفی- هم بستگی، به ارزیابی۲۰۰ تن از مراجعه کنندگان درمانگاه بیمارستان حضرت علی علیه السلام در شهر کرج در سال ۱۳۸۸ که به روش نمونه گیری آسان انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند پرداختند. اطلاعات لازم با بهره گرفتن از فرم مشخصات فردی، پرسشنامه چند بعدی نگرش فرد در مورد بدن خود، پرسشنامه شکل بدن، مقیاس افسردگی مربوط به مرکز مطالعات جمعیت شناختی جمع آوری گردید. نتایج نشان داد که ۵/۴۵ % از زنانی که اضافه وزن داشتند، تصویر ذهنی از خود در ۵/۳۲ % در حد متوسط، نارضایتی بدنی در ۲۹ درصد خفیف و افسردگی در ۵/۳۱ % خفیف تا متوسط بود. شاخص توده بدنی هم بستگی منفی معنی داری با نموده تطبیق ذهنی از خود و همبستگی مثبت معنی داری با نارضایتی از بدن و نمره افسردگی داشت. نمره افسردگی همبستگی منفی معنی داری با تصویر ذهنی از خود و همبستگی مثبت معنی داری با نارضایتی از بدن نشان داد. براساس یافته های حاصل از این تحقیق اضافه وزن و چاقی در زنان، منجر به تصویر ذهنی منفی از خود و افزایش نارضایتی از بدن و افسردگی می شود.
پژوهشی توسط آزاده راحتی (۱۳۸۶) به منظور بررسی تاثیر آموزش مبتنی بر راه کارهای شناختی – رفتاری بر بهبود تصویر بدنی منفی نوجوانان دختر صورت گرفته است. نمونه ای با حجم ۱۶ نفر انتخاب شدند و به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. این افراد از بین دانش آموزان دختر محصل در دبیرستان های مناطق ۹، ۶، ۲ و ۱۵ شهر تهران در سال تحصیلی ۸۶-۸۵ بودند که به وسیله پرسشنامه تصویر بدنی کش (۱۹۹۷) مورد سنجش قرار گرفته و دارای تصویر بدنی منفی بودند. گروه آزمایش برنامه آموزشی طراحی شده را دریافت کرد و سپس هر دو گروه به وسیله پرسشنامه تصویر بدنی مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در تصویر بدنی گروه آزمایش و کنترل به وجود آمده است و روش آموزشی توانسته است تصویر بدنی گروه آزمایش را بهبود بخشد.
در تحقیق دیگری آزاده راحتی(۱۳۸۳) به بررسی تحولی تصویر بدنی و رابطه آن با عزت نفس براساس مقایسه گروه های سنی نوجوانان، میانسالان، و کهنسالان در دانشگاه شاهد پرداخت. نتایج بدست آمده نشان داد که تصویر بدنی وجهی مهم از سازه حرمت خود را نیز تبیین می کند و این هم در آزمودنی های مذکر و هم مونث صادق بود.
ایوان و همکاران در تحقیقی با هدف بررسی نارضایتی بدنی و نگرش های اختلال خوردن به آزمون یک مدل اجتماعی – فرهنگی در دختران ۷ تا ۱۱ سال پرداختند، بدین منظور ۱۲۷ دختر ۷ تا ۱۱ ساله مقیاس های درونی سازی لاغری، نارضایتی بدنی، استفاده از رژیم، افسردگی و نگرش های اختلال خوردن را تکمیل نمودند. قد و وزن آزمودنی ها ثبت و شاخص توده بدنی محاسبه گردید. براساس نتایج، درونی سازی لاغری با واسطه گری نارضایتی بدنی، بازداری غذایی، افسردگی و اختلالات خوردن را پیش بینی نموده و همچنین قادر به پیش بینی مستقیم اختلالات خوردن می باشد.
استیک (۲۰۰۲)، با فراتحلیلی بر مطالعات طولی به بررسی نقش نارضایتی (تصویر بدنی منفی) و دیگر ریسک فاکتورها در پیش بینی آسیب شناسی خوردن پرداخت. به صورت کلی اطلاعات تصدیق می کنند که تصویر بدنی منفی یک متغیر پیش بین برای اختلالات خوردن می باشد. همچنین استیک (۲۰۰۲) حمایت هایی را از مدلی که فشارهای لاغری از سمت خانواده، دوستان و رسانه ها به درون سازی لاغری زیبای ایده آل و بیش ارزیابی ظاهر به عنوان یکی از اجزای خود پنداره پیوند می دهد مرور می کند. این اجزا مولفه هایی را برای اجزای بدنی منفی قرار می دهد که در واقع احتمال سه جز اختلال خوردن را افزایش می دهد (بازداری غذایی ، پرخوری و عاطفه منفی). به طور خلاصه این تحقیقات پیشنهاد می دهند که اگر تصویر بدنی منفی جلوگیری شود احتمال وقوع آسیب شناسی خوردن کاهش می یابد.
وایدرمن و پریور (۱۹۹۹) رابطه بین نارضایتی بدنی، افسردگی، پرخوری روانی و تفاوت های فردی در انگیزش برای لاغر شدن را در دو نمونه از زنان بزرگسال جوان مورد بررسی قرار دادند. نمونه اول شامل زنانی با تشخیص بی اشتهایی روانی یا پرخوری روانی بودند و نمونه دوم شامل زنان دانشجوی کالج بودند. شرکت کنندگان مقیاس های خود گزارشی از پرخوری روانی انگیزش برای لاغر شدن، عاطفه منفی و نارضایتی بدنی پر کردند. در سطح تک متغیری همه سازه های پیش گفته به طور معناداری با نارضایتی بدنی مرتبط بودند. در تحلیل رگرسیون چندگانه از افسردگی و پرخوری روانی برای پیش بینی نارضایتی بدنی استفاده شد، هر دو به طور جداگانه با نارضایتی بدنی مرتبط بودند. هنگامی که انگیزه برای لاغر شدن به معاملات رگرسیون اضافه شد انگیزه لاغر شدن یک پیش بینی کننده جداگانه برای نارضایتی بدنی بود در صورتی که پرخوری روانی نبود.
در مطالعه ای که توسط فیترسیمون- کرفت و همکاران (۲۰۱۱) انجام گرفت اثر اگاهی بدنی شیء سازی شده در رابطه با بهبودی از یک اختلال خوردن بررسی شد. در جوامع غربی بدن زنان به عنوان یک شی تلقی گردیده و مورد نگاه جنسی قرار داده می شود. به عبارت دیگر آگاهی بدنی شی سازی شده در این مطالعه رابطه بین آگاهی بدنی شی سازی شده و بهبودی از اختلالات خوردن به وسیله مقایسه اجزا گروه کنترل غیر بیمار، بهبود یافته کامل، نسبتا بهبود یافته و کیس های اختلال های خوردن بررسی گردید. نتایج نشان می دهد که گروه کنترل غیر بیمار و بهبود یافته کامل سطوح پایینی از دو جزء آگاهی بدنی شی سازی شده یعنی نظارت بدنی و شرم بدنی را نشان داده و افراد نسبتاً بهبود یافته بسیار شبیه با افراد بیمار در این ساختار می باشد. سومین جزء آگاهی بدنی شی سازی شده ، عقاید کنترل در یک ساختار شبه ادراکی، خودکفایی شکلی و وزنی، در میان گروه ها متفاوت نمی باشد، بنابراین یافته ها نتایج حمایتی برای اهمیت اندازه گیری جنبه های خود شی انگاری مخصوصاً نظارت بدنی و شرم بدنی در طول دوره های اختلال خوردن فراهم می کند.
تامپسون، شروف، کافری، رودریگرز (۲۰۰۶) تاثیرات همسالان را بر ظاهر، نارضایتی از بدن، اختلال های خوردن و حرمت خود در دختران نوجوان دارای اضافه وزن و در خطر اضافه وزن بررسی کردند. سیصد و بیست و پنج دختر نوجوان از دبیرستان فلوراید مورد ارزیابی قرار گرفتند، نود نفر از آنها معیارهای اضافه وزن را داشتند. تحلیل رگرسیون چندگانه برای تحلیل تفاوت های گروهی در همه متغیرها استفاده شد و مقدار واریانس برای متغیرهای تاثیرات مربوط به همسالان در پیش بینی نارضایتی از بدن، اختلالات خوردن و حرمت خود اندازه گیری شد. دختران دارای اضافه وزن و در خطر اضافه وزن نمره های بالاتر از متوسط در نارضایتی از بدن، رژیم غذایی، و اظهارات و اسنادهای منفی درباره ظاهر داشتند. همسالان تاثیرگذار بر تصویر بدنی شخص تنها پیش بینی کننده نارضایتی بدنی در گروه های دارای اضافه وزن و در خطر اضافه وزن بودند.
عسگری و همکاران (۱۳۸۹) در تحقیقی با هدف مقایسه افسردگی و پرخاشگری نوجوانان با توجه به سطوح پراشتهایی روانی ۳۰۰ نفر از دختران و پسران نوجو.ان شهر اهواز را به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب نمونه و میزان اضطراب، افسردگی و پرخاشگری و اختلالات تغذیه ای آنان را ارزیابی نمودند نتایج تحلیل آماری نشان داد که نوجوانان با سطح بالای پراشتهایی روانی نسبت به نوجوانان با سطح پایین پراشتهایی روانی از میزان اضطراب، افسردگی ، پرخاشگری بیشتری برخوردارند.
۲-۴-نتیجه گیری
تحقیقات پیشین نشان می دهند متغیرهای فیزیولوژیکی (مانند شاخص توده بدنی )، روانی (مانند درونی سازی لاغری، خود شیء انگاری،کمال گرایی…) و اجتماعی فرهنگی (مانند اذیت و آزار مرتبط با وزن) در زنان جوان با نارضایتی بدنی و اختلالات خوردن مرتبط می باشد. هم چنین تحقیقات پیشین نشان می دهد در کل زنان نارضایتی بدنی بیشتری نسبت به مردان اظهار می کنند و زنانی که کاهش وزن داشتند و مردان با وزن بهنجار نارضایتی کمتری از بدن نشان دادند. نتایج تحقیقات داخلی نشان داد که فراوانی اختلالات خوردن تقریبا مشابه جوامع دیگر بوده و اکثر افراد با تصویر ذهنی از جسم منفی داراری اختلال خوردن می باشند.
۲-۵-فرضیه های پژوهش

تنظیم صورت حساب های پرداخت
تهیه قراردادها
نظارت و کنترل موجودی
از دهه ۳۰ تا دهه ۷۰ میلادی، چنین فعالیت ها و وظایف متمرکزی به خوبی انجام می شد و نتایج خوبی را به دنبال داشت. سازمان ها و شرکت ها، با بهره گرفتن از شیوه های استاندارد در زمینه فرایند تعاملی خرید، دریافت و پرداخت، اهرم ها و قدرت هایی کسب نمودند. گرچه، در دهه ۷۰ میلادی، مفاهیم جدید سازمانی مانند «پیدایش جایگاه افراد» و «قدرت تیم ها و گروه ها» در سازمان ها ظهور پیدا کرد، که این دو مفهوم نیز به نوبه خود منجر به ایجاد چالش هایی در حوزه های متمرکز مانند حسابداری، پرسنلی، خدمات اطلاعاتی و امثالهم در سازمان های وظیفه ای گردیدند.
در اواخر دهد ۸۰ میلادی، هزینه های بسیار بالای خرید و تهیه مواد اولیه ساخت یک کالا، تأثیر زیادی روی سرمایه های شرکت ها می گذاشتند و به همین جهت این هزینه ها مورد توجه و بررسی قرار گرفتند که این امر منجر به ظهور تغییراتی در این زمینه گردید. همچنین ظهور سیستم های الکترونیکی خرید و نیز افزایش توجه مدیران ارشد به اهمیت نقش خرید و مدیریت تأمین، منجر به تسریع ایجاد تغییرات گردید. در این سازمان ها بود که مدیران خرید و تدارکات، نیاز به دو نوع منبع را در سازمان هایشان ضروری دانستند:
تیمی از افراد که فعالیت های تاکتیکی و عملیاتی مدیریت مواد و خرید را بر عهده داشته باشند.
مدیران تأمین کننده که ایجاد زمینه های وسیع تر برای سیاستگذاری روی فعالیت ها را بر عهده بگیرند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

طبق این تحولات می توان گفت که سیر پیشروی از خرید به مدیریت زنجیره تأمین، دو انتقال اصلی را در بر داشته است که عبارتند از:
انتقال از تمرکز روی فرآیندهای داخلی به سوددهی و فعالیت های دارای ارزش افزوده
انتقال از تمرکز تاکتیکی به تمرکز استراتژیکی
امروزه، بسیاری از سازمان های رده جهانی، فعالیت های مدیریت زنجیره تأمین و خرید خود را روی پنج خروجی دارای ارزش افزوده زیر که نتیجه تدارک فعال و مدیریت تأمین می باشد، متمرکز می کنند:
کیفیت: کیفیت مواد و خدمات خریداری شده باید عاری از عیب و نقص باشد.
هزینه: فعالیت های مدیریت تأمین و خرید باید متمرکز بر مدیریت استراتژیک هزینه باشد. یعنی فرایند کاهش هزینه کل خرید، حمل و نقل، نگهداری، تبدیل و پشتیبانی محصولات شامل مواد و محصولات خریداری شده در طول زنجیره تأمین در نظر گرفته شود.
زمان: در فعالیت های مدیریت زنجیره تأمین و خرید و نیز تأمین کنندگان باید نقش فعالی در کاهش زمان لازم برای ارائه محصول جدید به بازار، ایفا نمایند.
فناوری: فعالیت های مدیریت زنجیره تأمین و خرید دو مسئولیت اساسی ذیل را در زمینه فناوری بر عهده گیرند:
بخش تأمین شرکت، فناوری مناسب را در زمان مناسب فراهم می آورد و به کار می بندد.
فناوری که رقبای اصلی شرکت را تحت تأثیر قرار می دهد، در هنگام معامله و داد و ستد با تأمین کنندگان کنترل شده است.
استمرار تأمین: فعالیت های مدیریت زنجیره تأمین و خرید باید روندهای تأمین را نظارت و کنترل نمایند، یکپارچگی مناسب بین تأمین کنندگان برقرار سازند و نیز مسائل دیگری را در جهت کاهش ریسک تأمین در برگیرند.(غضنفری و همکاران، ۱۳۸۹)
۲-۲-۴-دلایل اهمیت مدیریت زنجیره تأمین
مدیریت زنجیره تأمین به دلایل زیر در مسیر رشد روز افزون قرار گرفته است:
افزایش سرعت تغییر تکنولوژی: به واسطه رشد فزاینده تغییرات در تکنولوژی، کارخانجات به منظور حفظ متخصصان فنی در زمینه فعالیت هایی که آنها تدارک می بینند، در حال تقویت شرکایشان در زنجیره تأمین هستند.
جهانی شدن تجارت: در یک اقتصاد جهانی، نواحی مختلف جهان مراحل یک زنجیره تأمین خواهند بود. این امر می تواند نتیجه ترکیب نامحدودی از منابع تأمین (همکاری بی پایان منابع) شامل مجاورت با منابع طبیعی، پشتیبانی زیربنایی، مشخصات نیروی کار و فضای سیاسی باشد.
تمایل به منبع یابی بیرونی: در دهه های گذشته، کارخانجات به کارهای مختلفی دست زدند. در حال حاضر، آنها به طور فزاینده ای توجه خود را به اموری معطوف ساخته اند که بتوانند در یک یا چند زمینه با سایر رقبای جهانی رقابت کنند. برای نیل به این هدف، ضروری است این کارخانجات به منظور تهیه بخشی از محصولاتشان که نیاز مشتری نهایی را برآورده می سازد، به منبع یابی بیرونی یا برون سپاری فعالیت ها و تقویت کارخانجات دیگر بپردازند.(غضنفری و همکاران، ۱۳۸۹)
۲-۲-۵-اجزاء و عوامل مدیریت زنجیره تأمین
طی چند سال اخیر و به دنبال نمایان شدن اهمیت و ضرورت به کارگیری مدیریت زنجیره تأمین، مدل های فرآیندی و مفهومی مختلفی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه مدیریت زنجیره تأمین تدوین شده است. این مدل ها معمولاً با توجه به نوع صنعت و تجارت و زمینه کاری از لحاظ ظاهر با هم متفاوت می باشند، ولی از لحاظ مفهوم و اجزاء و فرآیندهای زنجیره تأمین، کلیه مدل ها معرف سه فرایند کلیدی تأمین، تولید و توزیع می باشند. این سه فرایند به صورت یکپارچه و در کنار هم منجر به شکل گیری مدیریت زنجیره تأمین می گردند.
از جمله مدل های جامع در این زمینه می توان به مدل فرآیندی مدیریت زنجیره تأمین اشاره کرد که توسط یک تیم از دانشکده مدیریت دانشگاه کالگاری با همکاری شرکت اپی لوگ طراحی و توسط شفردسون ارائه شده است.
این مدل از سه بخش تشکیل شده است که عبارتند از:
مدیریت تقاضا
مدیریت تأمین
مدیریت تولید و توزیع
در حقیقت کلیه فرآیندهای مدیریت زنجیره تأمین در سه بخش بالا توزیع شده است. در بخش مدیریت تأمین، سه فرایند اصلی به چشم می خورد که عبارتند از: منبع یابی استراتژیک، خرید، مدیریت مواد، حمل و نقل داخلی و انبارداری. با انجام فرایند منبع یابی استراتژیک، منابع لازم و مناسب جهت تأمین مواد مورد نیاز مشخص می گردند، سپس طبق ضوابط تعیین شده، فرایند خرید انجام می پذیرد و به دنبال آن مواد خریداری شده مدیریت می شود و برای حمل و نقل داخلی و انبار کردن آنها اقدام می شود.
خروجی بخش مدیریت تأمین، اطلاعاتی است که در مورد اقلام خریداری شده و مشخصات آنها به فرایند «مدیریت موجودی برای مواد اولیه، تغذیه انبار و MRO» ارائه می شود. این فرایند در بخش مدیریت تقاضا، برنامه ریزی های مرتبط با تولید، نگهداری و نیز پیش بینی تقاضا انجام می گیرد و خروجی های مربوطه به بخش مدیریت تولید و توزیع انتقال می یابد. در بخش مدیریت تولید و توزیع، فرایند تولید، نگهداری و مدیریت موجودی محصول نهایی انجام می گیرد. سپس کالاها به محل های مورد نظر انتقال می یابند و طبق سفارشات گرفته شده از جانب مشتری در اختیار وی قرار می گیرند. این بخش در حقیقت ارتباط مستقیم با مشتری دارد و اطلاعات مربوط به آن را به بخش های دیگر منتقل می کند.
مزایایی که نگرش فرآیندی به مدیریت زنجیره تأمین به دنبال دارد، عبارتند از:
پاسخگویی سریع
درک آسان
کاهش اضافه کاری
کمک در جهت از بین بردن موانع
پیشبرد کارایی اقتصادی(غضنفری و همکاران، ۱۳۸۹)
۲-۲-۶-فازهای تصمیمی در یک زنجیره تأمین
مدیریت موفق زنجیره تأمین نیازمند تصمیمات مرتبط با جریان اطلاعات، محصول و منابع مالی است. همه این تصمیمات در سه مقوله یا فاز، بسته به فراوانی هر تصمیم و افق زمانی که یک تصمیم اثر می گذارد، تقسیم بندی می شوند:
الف) فاز راهبردی
شرکت ها در طول این فاز در مورد نحوه ساختاردهی زنجیره تصمیم می گیرند. یعنی اینکه چه فرآیندهایی و با چه ترکیبی در هر مرحله انجام شوند. تصمیمات این فاز به تصمیمات استراتژیک زنجیره نیز معروف هستند. این تصمیمات شامل موارد زیر است:
مکان و ظرفیت تسهیلات تولیدی و انبارداری
محصولاتی که باید در مکان های مختلف تولید یا ذخیره شوند
روش های حمل و نقل مورد نیاز در سکوهای ارسال مختلف

منتظـــر، بنهــاده دیـــده در هـــــــوا از زمین بیگــــانه، عاشــــق بــــر سَما
(همان، ۱۳۸)
دیــــو اگـــــر عاشق شود هم گوی بُرد جبـــــرئیلــی گشت، آن دیــــوی بمرد
(همان، ۱۶۶)
عقـــل ابدالان چــــو پرّ جبـــرئیـــــل میپــــــــرد تــــا ظل سدره میل میل
(مثنوی، ج۶، ۱۹۰)
بـــــاز سلطانم، گَشَـــم، نیکــــــوییام فارغ از مــــردارم، کــــرکَس نــــــیام
(همان، ۱۸۷)
نیـــمشبی کــــــــان ملک نیمـــــروز کـــرد روان مشعــــل گیتی فـــــــروز
نُه فلک از دیده عمـــــــاریش کـــــرد زهــره و مــــه مشعلـــه داریـــش کرد
کــــرد رهـــا در حـــــرم کاینــــــات هفت خط و چارحــــــدو شش جهـــان
روز شــــده با قـــدمــــــــش در وداع زآمــــــدنش آمـــده شب در سمــــاع
دیــــده اغیــــارگـــــران خواب گشت کو سبک از خـــواب عنـــان تاب گشت
بـــا قفس قـــالب از ابــــن دامگـــــاه مـــرغ دلش رفتــــه بــــه آرامگـــــاه
گـــــــام به گــــام او چـو تحرّک نمود میــــل به میــلش بـــــــه تبرّک ربود
چــــون دو جهــــــان دیده برو داشتند ســـــرزپی سجــــــده فــــرو داشتنـد
چـــون گــــل از این پایه فیروزه فـرش دست به دست آمـــد تــــا ســاق عرش
همسفـــرانش سپـــــــر انـــــداختنـد بـــــال شکستنــــد و پـــــر انداختند
او به تحیّــــر چــــو غریبــــــــان راه حلقــــه زنــــان بـــــــر در آن بارگاه
پــــرده نشینـــان کــــه درش داشتند هــــودج او یکتنـــــه بگـــــــذاشتند
هــــر کــــه جـــز او بر در آن راز ماند او هـــم از آمیــــزش خــــــود بازماند
بر ســــرهستی قــــدمش تــــــاج بود عــــرش بــــد آن مـــائده محتاج بود
چون بنـــــه عــــرش بـــه پایان رسید کار دل و جـــــان بـــه دل و جان رسید
(مخزن الاسرار، ۱۴)
مولانا در ابیات زیر همدمی و هم تناسبی جبرئیل را بیان میکند.
هـــر کسی را جفت کـــــرده عدل حق پیـــل را بــــا پیـل و بـــق را جنس بَق
مـــــونس احمد به مجلس چـــار یـــار مونس بـــوجهــــل، عتبــــه و ذوالخمار
کعبـــه جبــــرئیل و جانهــــا سِدرهیی قبله عقـــــلِ مُفَلِسف شـــد خیـــــــال
(مثنوی، ج۶، ۹۶)
بـــــاز نفسش حملــــه مـــیآورد زود زیــــــن تعـــرف در دلش چون کاه بود
کــــه چـــه نسبت دیـــو را با جبرئیل؟ که بــــــود او بـــه صحبت هـــم مَقیل
چه تــوانــــد ســـاخت با آزر خلیـــل؟ چــــه تواند ســـــاخت با ره زن دلیــل؟
(همان، ۱۰۲)
۴-۳-۵- فرشتگان در پیشگاه حق
چـــــون ملائـــک گو که: لا علم لنــــا یــــا الهی غیــــــر مـــــــا علمتَّنـــا
(همان، ج۲، ۱۴۴)
چــــون ملائک گــــو که: لا علــــم لنا تــــــا بگیـــــــرد دست تــــو علمتَّنا
(همان، ج۳، ۵۷)
– روزی بی رنج با جانان بدست میآید نه با تلاشهای دنیایی
روزی بـــیرنــــج جــــو و بیحســاب کــــز بهشت آورد جبــــرئیــــل سبب
بلکـــــه رزقی کـــــز خداونـــد بهشت بیصـــداع بـــاغبـــان بیرنـــج کشت
(همان، ۱۲۰)
۴-۴- جبرئیل در دیوان عطار
۴-۴-۱- نامه رسانی جبرئیل
به نظر میرسد که منظور عطار از نامهرسانی جبرئیل، همان نامه وحی میباشد که آن را بدون کمترین کم و کاستی به دست صاحب اصلی آن (پیامبر اسلام) میرساند.
رسیــــدی جبرئیـــل آنگــه زجبار که نفرستی بــدون یـک نامــه زنهار
که گر نامه فــرستی ســـوی آن پیر شود خط چو قیـــر نــامه چون شیر
کنون عذر مــــن مشتـــاق این بود که نامــه نافرستـــادن چنیـــن بود
اگرچه خواستم من حق نمیخواست از آن کاری بــدست من نشـد راست
(الهی نامه، ۵۲)
دل شکسته خودآموز و سخنگوی خدا است نـــه عجب گر بــه سخــن سحر بیانی دارد
سینه ای هست بدل نسخهی لـــوح محفوظ که جبرئیــــل امیـــن نــامــهرسانی دارد
(دیوان شهریار، ج ۱/۱۶۳)

به دست می آید. چون است، بنابراین با تلفیق رابطه(۳-۶۳) و رابطه مربوط به پذیرفتاری ، عبارت مربوط به ضریب جذب نتیجه می شود:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

(۳-۶۴)

در این مورد،
(۳-۶۵)

(۳-۶۶)
حال نمودار مربوط به این دو رابطه را به عنوان تابعی از و رسم می کنیم.
شکل ۳-۴ این طرح ها با بهره گرفتن از مؤلفه های برداری بلوخ که در معادلات (۳-۶۵)و(۳-۶۶) به دست آورده ایم، رسم می شوند.
شکل الف و ب ، را به عنوان تابعی از فرکانس و انحراف از تشدید میدان پروب نشان می دهد هر دو در
واحدهای معین شده اند. .
شکل ۳-۵ رشد اولیه در ناحیه مرکزی باریک گذار پروب برای فرکانس های رابی پرتو پروب.
فصل ۴
مشابه کلاسیکی شفافیت القا شده الکترومغناطیسی
مقدمه
ما یک مشابه کلاسیکی از شفافیت القا شده الکترومغناطیسی ارائه می دهیم . در یک سیستم با دو نوسانگر هماهنگ مزدوج ، تحت نیروی کنترل شده هارمونیک ، پدیده شناسی مشاهده شده در را دوباره تولید می کنیم. همچنین در این فصل یک آزمایش ساده با دو مدار الکترومغناطیسی مزدوج خطی که می تواند در یک آزمایشگاه مقطع کارشناسی نیز ترتیب داده شود را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
یک محیط ( اپتیکی ) در نظر بگیرید که یک پرتو نور با فرکانس مشخص را شدیداً جذب کند.یک منبع نور ثانویه با فرکانسی که آن هم بتواند توسط محیط جذب شود، به آن اضافه کنید در این حالت محیط اپتیکی به پرتو نور اول شفاف می شود. این پدیده شگفت انگیز را شفافیت القا شده الکترومغناطیسی یا می نامند که معمولاً در بخار اتم های سه ترازی پدیدار می شود. منبع های نور در این پدیده، لیزر هایی هستند که دو گذار مختلف با یک تراز مشترک را تحریک می کنند. اکثر محققین و نویسندگان، این اثر را به تداخل کوانتومی در محیط شامل دو مسیر غیر قابل تشخیص منجر شده به یک حالت مشترک نسبت می دهند.علاوه بر شفافیت القا شده الکترومغناطیسی ، ویژگی های پراکندگی محیط نیز به طور چشمگیری تعیین شده است. اخیراً با کاهش چشمگیر سرعت گروهی پالس نوری تا ۱۷ و توقف پالس نوری در یک محیط اتمی نشان داده شده است. ما در این فصل یک مشابه کلاسیکی از شفافیت القا شده الکترومغناطیسی را ایجاد کرده و یک آزمایش ساده را مورد بحث و بررسی قرار خواهیم داد. اثر رامان تشدیدی تحریکی به طور کلاسیکی در یک سیستم دارای سه پاندول متصل، توسط هامر و پرنتیس مدل سازی شده است[۱۲]. بیشتر جنبه های شفافیت القا شده الکترومغناطیسی از قبل در اثر گذار بی درروی تحریکی رامان وجود داشت اما و ویژگی های پراکندگی مشاهده نشده بود. مدل ما فقط شامل دو نوسانگر هماهنگ با اتصال خطی است. مزیت یک چنین آزمایش کلاسیکی ساده، امکان توسعه درک فیزیکی پدیده های همدوسی و شفافیت القا شده در سیستم های اتمی است.
۴-۱ مدل نظری
ما توجه خود را روی تحریک در محیط های مرکب از اتم های سه ترازی با پیکربندی دارای اندرکنش با دو میدان لیزری متمرکز خواهیم کرد. حالت های کوانتومی و ، دو حالت پایه ای اتم را نشان می دهند و حالت تراز اتمی برانگیخته است. ( به شکل ۴-۱ نگاه کنید ).

شکل ۴-۱ دیاگرام انرژی اندرکنش یک اتم سه ترازی نوع با دو پرتو لیزری
متصل کننده دو حالت پایه به یک حالت اتمی برانگیخته مشترک.
میدان لیزری که گذار اتمی بین حالت های و را تحریک می کند ، لیزر پمپی بوده و لیزری که گذار بین حالت های و را برانگیخته می کند، لیزر پروب است.
یک آزمایش نوعی، شامل بررسی دقیق فرکانس لیزر پروب و اندازه گیری چگالی انتقالی آن است. در غیاب لیزر پمپی، یک پروفایل تشدیدی جذب استاندارد مشاهده می شود. تحت شرایط مشخص، افزودن لیزر پمپی از جذب در یک قسمت باریک پروفایل تشدید، ممانعت کرده و چگالی انتقال یافته به عنوان تابعی از فرکانس پروب دارای یک پیک باریک از شفافیت القا شده می باشد.در این حالت در واقع لیزر پمپ تا حدی بسته به شدت اعمال شده جذب را از بین برده و گفته می شود که محیط به پرتو اول یا پرتو پروب شفاف شده است.
فرکانس
جذب تشدیدی
شکل۴-۲ پروفایل جذب تشدیدی با اعمال پالس پروب
این اثر شدیداً به چگالی پرتو پمپ بستگی دارد. نوعاً لیزر پمپی اعمالی باید چنان قوی باشد که فرکانس رابی مرتبط با گذار از حالت به ( فرکانس رابی متناظر با پالس پمپ ) بزرگتر از فرکانس اتصالی دیگر باشد.
یکی از اثرات پالس پمپی، القای یک شکاف استارک تراز اتمی برانگیخته است. در این حالت پرتو پروب حالت را به جای یک حالت به دو حالت شکافته شده متصل خواهد کرد. اگر شکاف بین دو زیر تراز کوچکتر از پهنای تراز برانگیخته باشد، دو تراز تمیز ندادنی هستند و یک تداخل کوانتومی در طیف جذبی پالس پروب مورد انتظار است. با افزایش فرکانس رابی ، شکاف واضح تر شده و قابل تشخیص خواهد بود و طیف جذبی به یک دوگانگی به نام دو گانگی آتلر- تاونز^۱ تبدیل می شود .[۱۳] دو گانگی آتلر – تاونز در پدیده مشاهده شده است که در آن با افزایش مقدار پالس لیزری ( پمپ) در پروفایل جذب تشدیدی دو پیک جذبی مشاهده می شود.. در واقع این اثر شکاف بیشتر یک تراز نرمال موجود در سیستم است. به هنگام بحث از یک سیستم کلاسیکی با ویژگی های مشابه، این تصویر را در ذهن خواهیم داشت.
.Autler-Townes ۱
۴-۲ پدیده های مانند با جرم ها و فنرها
ما در اینجا اتم را به عنوان یک نوسانگر هماهنگ ساده ای تلقی می کنیم که از ذره ۱ با جرم متصل به دو فنر با ثابت های فنری و تشکیل شده است. شکل ۴-۳ نمایانگر شکل کلاسیکی چنین اتمی است. فنر با ثابت ، به دیوار متصل است در حالی که فنر دیگر به ذره دوم با جرم متصل بوده و از ابتدا در یک مکان ثابتی ساکن نگه داشته می شود. ذره ۱ نیز تحت تأثیر یک نیروی هارمونیک قرار دارد. اگر ما توان انتقال یافته از منبع هارمونیک را به ذره ۱ به صورت یک تابع فرکانسی در نظر بگیریم ، پروفایل جذب تشدیدی استاندارد فوق الذکر را ( با حداکثر مقدار ) مشاهده خواهیم کرد.

میدان پمپی
نوسانگر مشابه اتمی

شکل ۴-۳ مدل مکانیکی مورد استفاده برای تحریک پدیده
حال اگر فرض کنیم که ذره ۲ حرکت کند و فقط تحت تأثیر نیرو هایی از فنر با ثابت و یک فنر سوم با ثابت متصل به دیوار باشد،در این حالت نیز، پروفایل جذب تعیین می شود. همان طور که خواهیم دید، می توانیم پروفایلی را مشاهده کنیم که ویژگی های آن مشابه شفافیت القا شده الکترومغناطیسی تعمیم یافته به دوگانگی آتلر- تاونز مانند به عنوان تابعی از است.
در واقع این دوگانگی، شکاف حالت نرمال است. برای سهولت ما مورد و را در نظر خواهیم گرفت.
مشابه فیزیکی بین مدل ما و اتم سه ترازی متصل به دو میدان لیزری به صورت زیر است:
اتم مانند نوسانگر ( ذره ۱) با فرکانس تشدید مدل سازی شده است. به دلیل اینکه و را انتخاب کرده ایم ، ما مشابه یک سیستم گونه تبهگن را داریم که در آن تبهگنی سیستم به علت یکسان بودن انرژی حالت های پایه و می باشد. میدان پمپی با اتصال نوسانگر ۱ به نوسانگر دوم از طریق فنر با ثابت ، تحریک شده است سپس میدان پروب توسط یک نیروی هماهنگ عامل بر روی ذره ۱ مدل سازی شده است. یاد آوری می کنیم که توصیف کوانتومی میدان ها بر حسب نوسانگر های هماهنگ است.