کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل


 

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کاملکلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

 

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کاملکلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل



جستجو




آخرین مطالب
 



بند دوم: پیشینه در ایران
اکثر حقوقدانان معتقدند که مرور­‌زمان در حقوق جدید از حقوق اروپا اتخاذ شده است که آن هم مرور­زمان را از حقوق رم اقتباس کرده است. اما اسناد مهم تاریخی حاکی از این است که از دیر‌باز قاعده مرور‌­زمان مورد توجه حاکمان مشرق زمین بوده است. در تاریخ مکتوب حقوق ایران اولین بار مرور‌­زمان مسقط دعوی در یاسای چنگیزی مطرح گردید. و آن چنین نقل شده است: «در یرلغ سلطان محمود غازان آمده است . که او با لحنی تحکم آمیز از قضات خواسته است تا برای حفظ حقوق اجتماع ادعای مدعیانی که سی سال سکوت کرده و مطالبه­ای ننموده باشند شنیده نشود . ….. و هر‌گاه قاضی حجتی نو نویسد قباله کهنه را در طاس عدل شوید و ایضا قباله‌ای که تاریخ آن از سی سال زیاد باشند هم در آن طاس نابود گرداند. از یرلغ دوم نیز چنین نقل شده: چون همگی همت ما بر‌این است که امور جمهور بر نهج عدالت فیصل پذیرد و موارد نزاع از میان خلایق ارتفاع یابد به حضور قضات و علمای یرلیغ فرمودیم قبالجاتی را که مدت سی سال دعوی نکرده باشند مسموع ندارند و مرافعه‌ی آن قضیه نکنند»[۲۵]

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

پس از دوران ملکشاه سلجوقی مسأله طرح دعاوی کهنه مربوط به اسناد قدیمی مشکلاتی را باعث می‌شد و مالکیت‌های مسلم را سست می‌کرد و به همین دلیل ملکشاه با هدایت خواجه نظام الملک دستورالعملی برای قضات صادر کرد که از قبول دعاوی کهنه امتناع ورزند و به طور کلی هر دعوایی را که سی سال از آغاز تاریخ آن می‌گذشت در محضر قانونی غیر قبول شمارند.[۲۶]
در تاریخ معاصر، اولین سندی که در جهت پذیرش قانون مرور زمان وجود دارد، تصویب نامه هیئت وزیران مصوب ۱۳۳۴ قمری می باشد و با اینکه قانون نبود ولی دادگاه‌ها سال ها به استناد همین تصویب نامه قاعده مرور‌ زمان را اعمال می‌کردند .[۲۷]
در مقررات نوشته ایران در قانون تجارت ( مصوب دلو ۱۳۰۳ و فروردین و خرداد ۱۳۰۴ ) مقرراتی راجع به مرور‌زمان اسناد تجارتی (برات، فته طلب و چک) و موضوعات دیگر تجاری پیش‌بینی شده بود. این قانون برای اینکه با مخالفت علمای موضوع متمم قانون اساسی مشروطیت مواجه نشود به جای مجلس در کمیسیون پارلمان عدلیه به طور آزمایشی به تصویب رسید. زیرا در اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطیت، پیش‌بینی شده بود که عدم مخالفت قوانین با قواعد مسلم اسلام باید به تأیید علمای اعلام برسد. این راهی بود که مشیرالدوله به مجلس پیشنهاد کرد و به زحمت توانست آنها را به این امر راضی کند[۲۸].پس از تاسیس سازمان جدید دادگستری در ماده سوم قانون ثبت عمومی املاک، مصوب ۲۱ بهمن ماه ۱۳۰۶ اصول مرور­زمان اموال غیر‌منقول، برای نخستین بار به عنوان مقررات لازم الاجرا و الزام‌آور در امور مدنی، وارد قوانین موضوعه گردید.[۲۹]. در ماده ۳ این قانون که به دنبال تصمیم دولت وقت به ثبت اجباری املاک در کشور و حل مشکلات ناشی از طرح دعاوی بی‌پایه و قدیمی تصویب شده، آمده است : « مدت مرورزمان نسبت به قبل از تصویب این قانون از تاریخ منشأ دعوی، ۴۰ سال شمسی است..».
پیشنهاد این ماده نخست، مورد مخالفت فقهای حاضر در مجلس قرار گرفت اما ظاهرا بیانات مرحوم سید حسن مدرس آنان را قانع ساخت. خلاصه بیانات مرحوم مدرس چنین است: « ما که اساسا به عقیده اسلامی خودمان این محاکم عرفی دولتی را خلاف شرع و برای رسیدگی و مداخله در هیچ دعوایی صالح نمی‌دانیم، با این حال وقتی خود آنها حاضر شده‌اند که در یک قسمت (تحت عنوان مرورزمان ) مداخله نکنند و صلاحیت خود را محدود نمایند دلیل ندارد مخالفت کنیم »[۳۰]. نهایتا قانون ۱۳۰۶ از تصویب نمایندگان مجلس دوره ششم گذشت و مرور ‌زمان را در خصوص اموال غیر منقول جاری ساخت.
در تیر ماه سال ۱۳۰۸ یعنی در دو سال بعد این قانون تعمیم یافت و شامل اموال منقول نیز گردید و پس از اصلاحات سال های ۱۳۱۰ و ۱۳۱۲، قانون آیین دادرسی مدنی یک باب را به قواعد مرور‌زمان اختصاص داد و از آن زمان تا سال ۱۳۶۱ در محاکم اعمال می‌گردید. پس از انقلاب به موجب اصل چهارم ق.ا، کلیه قوانین و مقررات از حیث عدم مغایرت با موازین شرعی باید بررسی می‌شدند و این وظیفه بر عهده شورای محترم نگهبان ق.ا قرار داده شد. شورای نگهبان در نظریه‌ی شماره ۷۲۵۷، مورخ ۲۷/۱۱/۶۱ در پاسخ سؤال شورای عالی قضایی مبنی بر این‌که: آیا عدم سماع دعوی طلب و دین در دادگاه، با توجه به ماده ۷۳۱ در باب مرورزمان از قانون آ.د.م. و ماده ۱۲ از قانون آ.د.ک، مخالف با موازین شرع است یا خیر؟ اعلام کرد: « مواد۷۳۱ به بعد قانون آیین دادرسی مدنی در مورد مرور‌زمان در جلسه فقهای شورای نگهبان مطرح و مورد بررسی قرار گرفت و به نظر اکثریت فقهای شورا، مواد مزبور که مقرر می‌دارد پس از گذشتن مدتی ( ده سال-بیست سال-سه سال-یک سال و غیره) دعوی در دادگاه شنیده نمی‌شود، مخالف موازین شرعی تشخیص داده شد ».[۳۱]
در یک مورد شورای نگهبان از نظریه خود درباره مرورزمان دعاوی حقوقی بیگانگان عدول کرد. رییس جمهور در تاریخ ۲۵/۴/۱۳۷۱ در خصوص شمول یا عدم شمول نظریه شورای نگهبان درباره مرور‌زمان نسبت به دعاوی خارجیان غیر مسلمان طرف قرارداد یا مؤسسات و شرکت‌های ایرانی سؤالی مطرح کرد که شرکت های خارجی طرف قرارداد شرکت‌های دولتی ایران به لحاظ حاکمیت مقررات مرور­زمان در کشور‌های خارجی که به رد دعوای آنان می‌ انجامد، با بهره گرفتن از نظر شورای محترم فارغ از دغدغه شمول مرور‌­زمان و رد دعاوی خود، این دعاوی را در دادگاه‌های ما مطرح نموده و در نتیجه زیان ناشی از عدم دست‌یابی به خواسته‌های کلان خود در سایر کشور‌ها را با مراجعه به محاکم ایران جبران می‌کنند. شورای نگهبان در خصوص این موضوع چنین اظهار‌نظر کرد : «… اطلاق نظریه شماره ۷۲۵۷ مورخه۲۷/۱۱/۶۱ شورای نگهبان شامل دعاوی اشخاص حقیقی یا حقوقی که در قوانین و مقررات کشورشان مرور‌ زمان پذیرفته شده است، نمی‌شود »[۳۲]. با توجه به مباحث حقوق بین الملل خصوصی، روابط متقابل ایجاب می‌کند چنین برخوردی با این اشخاص شود.
بدین ترتیب می‌توان گفت کلیه دعاوی حقوقی مشمول اظهار نظر شورای نگهبان می‌باشند، به استثنای دعاوی بیگانه و دعاوی تجاری که اگر‌چه حقوقی هستند ولی به لحاظ طبع و خصوصیت آنان باید از مطلق دعاوی حقوقی آنها را تفکیک و جداگانه بحث نمود، به ترتیبی که خواهد آمد.
مبحث دوم: اقسام مرور‌زمان
مرور‌زمان دارای شکل های متعددی است و تقسیمات گوناگونی دارد. قوانین مرور­زمان را به دو اعتبار می‌توان تقسیم کرد: به اعتبار موضوع و به اعتبار اثر.
به اعتبار موضوع، در امور حقوقی مرور­زمان به مرورزمان جزایی، مدنی و تجاری تقسیم می‌شود. از حیث اثر نیز به مرور ‌زمان مسقط و موجد حق‌ و مرور­زمان مسقط دعوی و مسقط حق تقسیم می‌شود. در این مبحث ما به توضیح این تقسیمات خواهیم پرداخت.
گفتار اول : تقسیم مرورزمان به جزایی، مدنی و تجاری
در این گفتار مرور‌زمان جزایی ،مدنی و تجاری را تعریف می کنیم، در ادامه نیز توضیحاتی راجع به این شیوه تقسیم بندی و تمایزات مرورزمان مدنی و تجاری می‌دهیم.
بند اول: مرورزمان جزایی
در اصطلاح حقوق جزا، مرورزمان گذشتن مدتی است از تاریخ ارتکاب جرم( یا تاریخ صدور حکم مجازات) بدون اینکه مجرم مورد تعقیب قرار گرفته باشد و یا در صورت صدور حکم، مجازات در حق او مجری نشده باشد. در این صورت مجرم تعقیب نشده، قابل تعقیب نیست و مجرمی که مجازات در حق او اعمال نشده حکم مجازات در حق او قابل اجرا نخواهد بود. قسمت اول را مرورزمان جرم و قسمت دوم را مرور زمان مجازات می‌نامند[۳۳].
بند دوم: مرور­زمان مدنی(حقوقی)
منظور از مرور‌زمان مدنی[۳۴] سپری شدن مدتی است که پس از آن، به موجب قانون، دعوای مدنی شنیده نمی شود[۳۵].
بندسوم: مرور‌زمان تجاری
منظور از مرور‌زمان تجاری، گذشت زمان‌هایی است که به موجب قوانین خاص ( مثل قوانین تجارت ، بیمه و غیره ) دعوی شنیده نمی‌شود؛ مانند مرور‌زمان دعوی برات، مرور‌زمان دعوی چک و مرور‌زمان دعوی بیمه و غیره[۳۶].
در لایحه آیین دادرسی تجاری نیز مرورزمان به این شکل تعریف شده است:
مرور‌زمان در این قانون عبارت از گذشتن مدتی است که پس از انقضاء آن مدت، دعوی در دادگاه تجاری قابل استماع نمی‌باشد و رسیدگی به آن طبق مقررات در دادگاه حقوقی خواهد بود.
بند چهارم: مقایسه مرور­زمان مدنی و تجاری
درباره این تقسیم باید یاد‌آوری کرد که قوانین خاص، مثل قانون تجارت، بیمه، کارگر و کارفرما و غیره، در جهت تنظیم روابط بین اصناف و گروه‌های خاصی از جامعه و فعالیت ها و مشاغل آنها وضع می‌گردد و بالطبع، خصوصیات و ویژگی‌هایی دارد که آنها را از قانون مدنی کشور – که قانون مادر محسوب می‌شود – متمایز می‌سازد. در این دسته از قوانین، مقرراتی پیش‌بینی می‌شود که امور را آسان و رابطه‌ی بین افراد و حقوق هر یک نسبت به دیگری را تعیین و تبیین می‌کند و لزوما موافق با قانون مدنی نخواهد بود؛ مثلاً در قانون تجارت، رابطه‌ی بین ضامن و مضمون‌عنه درباره‌ی وجه چک و برات و فته طلب (سفته) تضامنی تعریف شده است[۳۷] ؛ حال آنکه این نحو رابطه، بر خلاف قانون مدنی است که به تبعیت از فتاوای مشهور فقهای امامیه[۳۸] اثر ضمان را به صورت” نقل ذمه به ذمه”دانسته است؛ به این معنا که ذمّه مضمون‌عنه، بری و ذمّه ضامن بر مضمون‌له مشغول می‌شود.[۳۹]
وضع مقررات مرور­زمان در قوانین خاص نیز با همین هدف است؛ یعنی با فرض این که در امور مدنی ذاتا مرور‌­زمان جریان نداشته باشد؛ یا این که مورد از مواردی باشد که مشمول مرور‌­زمان نگردد، در هریک از قوانین خاص، قاعده مزبور وضع گردیده و مقرر شده است. طبع قانون خاص، اقتضا دارد که این عامل، به عنوان مسقط حق، در قانون مربوط پیش‌بینی شود. همان گونه که در رشته‌های خاص حقوق ایران، عامل مرور­زمان، علی‌رغم انکار آن از حیث مدنی، دست نخورده باقی مانده و به آن ترتیب اثر داده می‌شود .
مفهوم و اثر مرور‌زمان در حوزه‌ی حقوق تجارت، تا حدود زیادی با حوزه‌ی حقوق مدنی، به ویژه از حیث آثار آن متفاوت است. اثر استناد به مرور­زمان در روابط تجاری، به مفهوم از بین رفتن الزامات، اختیارات و رژیم حقوقی خاص حاکم بر رابطه‌ی تجاری است و هیچ گاه به مفهوم از دست دادن حقوق و امتیازات مدنی فردی که مرور‌­زمان علیه او جریان یافته است، نیست. به عبارت دیگر، فردی که علیه او به مرور­زمان تجاری استناد شده است، می‌تواند بر اساس اصول و قواعد حاکم بر حقوق مدنی به حق خود دست یابد.
همچنین اثر مرور­زمان‌های دعاوی تجاری مثبت است؛ یعنی دارنده حق برای اینکه بتواند حق خود را اثبات کند باید در مدتی که قانون معین کرده اعلام حق کند. مثلا در مورد خسارت آواری که صاحب کالا بر متصدی حمل و نقل بتواند مطالبه کند باید در ظرف یک هفته اعلام حق نماید و هرگاه بنا شود بعد از ده سال هم دعوای او قابل استماع باشد، کالایی وجود نداشته تا ثابت شود در بین راه معیوب شده و یا در مورد استفاده دارنده برات از ماده ۲۴۹ باید در ظرف یک سال از صادر‌کننده و محال‌علیه مطالبه وجه برات را نماید تا صادر‌کننده برات هم بداند محال‌علیه وجهی را که بابت برات به او رسانیده است پرداخته و بتواند وجه مزبور را مطالبه و مسترد نماید.[۴۰]
گفتار دوم: تقسیم مرورزمان به موجد حق و مسقط حق
همانطور که گفته شد یکی از تقسیمات مرور­زمان، تقسیم از حیث اثر است که به مرور‌­زمان موجد حق و مسقط حق تقسیم می‌شود. در ادامه توضیحات هر کدام آورده می‌شود.
بند اول: مرور­زمان موجد حق[۴۱]
مرور‌زمان موجد حق این گونه تعریف شده است
“مرور‌زمان موجد حق” وسیله ایست که توسط آن، متصرف، مالکیت شیء یا حق عینی دیگری که بر آن شیء وجود دارد را به دلیل تصرف دائمی در مدت معین کسب می کند و تحصیل می کند.[۴۲]
در این تعریف چند نکته قابل توجه است:
اول: مرور‌زمان وسیله و عاملی برای به دست آوردن حق ذکر شده است؛ بنابراین باید آن را در ردیف اسباب تملک مانند احیاء اراضی موات، عقود و غیره قرار‌داد. همان‌گونه که در حقوق فرانسه به عنوان اسباب تملک قرار گرفته است؛ اگر چه باب مستقلی را به آن اختصاص نداده‌اند، اما ماهیتا جزئی از اسباب تملک است.
دوم: آن چه که می‌تواند به سبب مرور‌زمان کسب شود، حقوق عینی است. حق عینی حقی است که شخص به موجب آن می‌تواند بر شیء مادی تسلط داشته باشد و بدون دخالت شخص دیگری آن را مورد استفاده قرار دهد. مانند حق مالکیت، حق ارتفاق و انتفاع و حق سکنی و رهنی و غیره. بنابراین، حقوق شخصی ( مثل زوجیت ) و حقوق معنوی ( مانند حق تألیف و حق اختراع) قابل اکتساب به وسیله‌ی مرور‌زمان نیستند.[۴۳]
حق مالکیت در مال منقول و غیر منقول به طور مساوی است و هر دو می‌توانند به وسیله‌ی مرور­زمان مورد تملک قرار گیرند. حق عینی که مورد تملک قرار می‌گیرد، باید قابل معامله و حیازت باشد و این از قیود بسیار مهم است که باید مورد توجه قرار گیرد، اگر چیزی قابلیت تعامل و نقل و انتقال نداشته باشد، ملکیت آن نیز منتقل نمی‌شود و به همین دلیل، تملکش از طریق مرور­زمان جایز نخواهد بود؛ و اما چیزی که غیر قابل معامله است و طبیعت آن از اینکه مورد معامله واقع شود، ابا داشته باشد؛ مانند خورشید و هوا و دریا، یا غرضی که برای آن اختصاص داده شده از مورد معامله واقع شدن ابا نماید؛ مانند املاک عمومی ( مثل راه ها و پل ها )، معامله کردن این‌گونه اموال – چون برای منافع عمومی مد نظر قرار گرفته اند – صحیح نیست و «اختصاص داشتن آنها برای منفعت عامه» با «جواز تصرف در آن » و در نتیجه با جواز تملک آن از طریق مرور‌­زمان، « منافات » دارد و گاهی هم چیزی به دلیل این که غیر‌ مشروع است، ممنوع‌المعامله است که عدم مشروعیت یا ناشی از نص قانون یا مخالفت با نظم و آداب عمومی است؛ مثلا خانه‌های قمار یا مواد مخدر (مثل حشیش و بنگ) قابل معامله نیستند و به همین دلیل از طریق مرور­زمان قابل تملک نخواهند بود.
سوم : تصرف باید در مدت معین قانونی و به طور مستمر باشد؛ بنابراین، در صورتی که تصرف به کمتر از مدت تعیین شده باشد یا در مقطعی از زمان، تصرف شخص نسبت به موضوع حق قطع شده باشد (انقطاع) در این صورت، حقی برای متصرف ایجاد نخواهد شد. همچنین لازم است که تصرف ذاتی باشد نه عرضی. منظور از تصرف ذاتی این است که شخص برای خود، موضوع عین را تصرف نموده باشد و چنان چه تصرف برای غیر باشد، این تصرف عرضی است و هر میزان هم طول بکشد، حقی برای وی ایجاد نمی‌کند.[۴۴]
در حقوق فرانسه این نوع مرور‌زمان یکی از اسباب تملک می‌باشد. ماده ۲۲۱۹ قانون مدنی فرانسه، مقرر می‌کند: مرور‌زمان وسیله‌ی تملک یا برائت ذمه است، بر اثر گذشت مدتی معین و با شرایطی که قانون معین کرده است.[۴۵]
در حقوق فرانسه مرور ‌زمان مملک یکی از مبانی اساسی مالکیت در اموال غیر‌منقول است و حتی استحکام بیشتری از معاملات دارد.
اما در تعریف قانونگذار ایرانی، در قانون آ.د.م سابق مرور‌ زمان باعث عدم استماع دعوی می‌شد و از مسقط یا موجد بودن مرور‌زمان سخنی به میان نیامده بود، اما می‌توان مسقط یا مملک بودن مرور­زمان را از آثار عدم استماع دانست؛ زیرا از یک سو، همان آثار مالکیت را برای متصرف به ارمغان می‌آورد و از سوی دیگر، آثار سقوط واقعی حق را برای مالک واقعی در پی دارد. بنا‌بر‌این اگرچه در حقوق ما نتیجه مرور­‌زمان به طور مستقیم موجد حق نیست اما غیر مستقیم می‌تواند موجد حق هم باشد.
بند دوم: مرور­‌زمان مسقط حق[۴۶]
این نوع از مرور‌زمان این گونه تعریف شده است:
مرور­زمان مسقط، وسیله‌ای است برای از بین رفتن حقی است که صاحب حق از خواستن یا به کار‌گیری آن در مدت سکوت کرده است .[۴۷]
در این تعریف نیز نکاتی وجود دارد که مختصراً به آن اشاره می‌شود :
اول : مرور­زمان باعث سقوط حق می‌شود. این حق می‌تواند عینی، شخصی و یا معنوی باشد و به طور کلی، همه حقوق مالی توسط مرور‌­زمان مسقط، قابل اسقاط است .
دوم : حقی که اسقاط می‌شود، ممکن است حق دعوی باشد که یک حق مدنی است و ممکن است اصل حق باشد. در ادامه راجع به این تقسیم نیز توضیح داده خواهد شد.
سوم : سقوط حق می‌تواند به جهت سکوت صاحب حق باشد و یا اینکه به دلیل به کار نبردن حقش باشد. منظور از «سکوت صاحب حق» این است که علی‌رغم فرا رسیدن استحقاقش، آن را از طریق قانونی و قضایی مطالبه نکرده باشد و منظور از عدم استعمال این است که از حق خود استفاده نکرده است. مثل آن که نسبت به ملک مجاوری حق ارتفاق داشته، اما در مدت معین قانونی از آن راه، جهت رفت و آمد استفاده نمی‌کرده و از راه‌های دیگری استفاده می‌کرد. در این صورت، از تاریخ عدم استفاده از حق مزبور تا مدت معین و سکوت شخص و عدم استعمال، حق وی اسقاط خواهد شد. تنها حقی که با عدم استعمال در مدت مرور‌­زمان اسقاط نمی‌شود،”حق مالکیت”است؛ به این معنا که اگر شخصی در بازه‌ی زمانی قانونی (مثل ده سال در ماده ۷۳۷ ق .آ.د.م سابق) ازملک خود استفاده نکرده باشد، هیچ‌گاه این امر مسقط ملکیت وی نمی‌گردد، بلکه آنچه که می‌تواند در واقع باعث سقوط حقش شود این است که شخص دیگری به مدتی قانونی ملک را در تصرف خود نگه دارد، در اینجا متصرف ایجاد حق می‌شود ( مرور‌زمان مکسب) که لازمه ایجاد آن، سقوط حق مالک سابق است. بنا‌براین، اگر کسی ملکی داشته باشد و یک خانه‌ای در آن بسازد و یک قرن هم وی یا ورثه اش از آن استفاده نکنند، این عدم استعمال به طور مستقیم مسقط حق مالکیت وی نخواهد شد و مالکیت او همچنان بر جای خود باقی می‌ماند.[۴۸]
چهارم : از شرایط مرور‌­زمان مسقط حق این است که مدعی حق در مدت معین، نسبت به موضوع سکوت کند؛ زیرا در صورت عدم سکوت، در واقع تصرف متشبث به مرور­زمان، معارض پیدا می‌کند. البته عدم سکوتی مؤثر است که به طور رسمی باشد؛ مثلا عرض حال تقدیم محکمه کند یا اظهار نامه رسمی بفرستد؛ زیرا مطالبه به طرق عادی معتبر نیست[۴۹].
مصداق مرور­‌زمان مسقط حق در قانون مدنی فرانسه که مبنی بر اماره‌ی پرداخت دین می‌باشد، تحت عنوان مرور‌­زمان استثنایی معرفی گردیده است و مربوط به تعهداتی می‌باشد که معمولا در روابط متعارف مردم ظرف مدت کوتاهی ایفا می‌شود و برای آن‌ها سندی تنظیم نمی‌شود. این نوع از مرور‌ زمان از ماده ۲۲۷۵ به بعد قانون مدنی فرانسه استنباط می‌شود که از ویژگی‌‌های این نوع خاص از مرور ‌زمان این است که به وسیله سوگند اثر خود را از دست می‌دهد[۵۰].
همچنین در قانون تجارت کشور فرانسه و کشور‌های عربی که بر‌گرفته از قانون تجارت فرانسه می‌باشد، مرور ‌زمان تجاری باعث سقوط حق دعوی می‌شود.
در حقوق کشور ما مصداقی از مرور­زمان مسقط حق وجود ندارد اما مرور‌­زمان‌های مقرر شده در قانون تجارت را می‌توان به عنوان مصداقی از مرور­زمان مسقط دعوی نام برد.
بند سوم: مقایسه مرور‌زمان مسقط حق و موجد حق
همانطور که قبلا اشاره شد، همیشه در برابر سقوط حق برای طرف مقابل حقی ایجاد خواهد شد و بالعکس، ایجاد حق برای یک شخص، مستلزم سقوط حق برای طرف مقابل خواهد بود. در واقع این دو نوع از مرور ‌زمان، متلازم همدیگرند و در مواردی با همدیگر تداخل می‌نمایند. به‌خاطر همین، این سؤال در ذهن حقوقدانان پدید آمده که چه فرق جوهری بین این دو وجود دارد؟ و اصولا مرور‌زمان در کجا مسقط است و در کجا موجد حق ؟

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
[چهارشنبه 1401-04-15] [ 01:30:00 ق.ظ ]




_ مقاله گردشگری درمانی در جهان ( کامبیز حیدر زاده ، ۱۳۹۰ ) ،
_ مقاله طرح جامع توسعه گردشگری سلامت ایران ( عبدالحسین ناصری ، ۱۳۸۵ )
– ترکی (۱۳۸۵) در پایان نامه خود با عنوان «بررسی تاثیر ایجاد مجتمع گردشگری سلامت بر شهر تهران» پژوهشی علمی انجام داده است. تحقیق مذکور از روشی پیمایشی ، تطبیقی در جامعه آماری تهران و اصفهان و با بهره گرفتن از پرسش نامه کتبی انجام شده که فرضیات وی به اثبات رسیده است.
– غلامی (۱۳۸۸) در تحقیقی جامع با عنوان «تبیین پیامدهای پراکنش بهینه اقامتگاههای گردشگری سلامت » به بررسی تاثیرات ایجاد زیرساخت های مناسب و افزایش ورود گردشگران داخلی و خارجیجهت درمان به تهران پرداخته است. جمع بندی تحقیق فوق حاکی از آن است که هر چند جاذبه های کنونی گردشگری تهران می تواند گردشگران زیادی را به این شهر وارد کند اما با تغییر در مکانسیم سرمایه گذاری و ایجاد شرایط بهتر برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی می توان اقامتگاههای جدیدی که قابلیت رقابت با کشورهای حوزه خلیج فارس را دارا هستند ، ایجاد کرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فصل دوم
مبانی نظری تحقیق
۲-۱ تعاریف و مفاهیم
۲-۱-۱ گردشگر
ابتدا باید مفهوم گردشگر را دانست. کلمات توریست و توریسم اولین بار به صورت رسمی در سال ۱۹۳۷ توسط اتحاد ملل استفاده شد ولی صنعت توریسم، بسیار قدیمی تر از آن است. این کلمه زمانی استفاده می‌شد که فردی به مدت ۲۴ ساعت از شهر خود به خارج از کشور مسافرت می‌کرد. اما امروزه، این کلمه شامل مسافرت‌های داخل کشور هم می‌شود؛ کلمه توریست از زمانی پدید آمد که افراد طبقه‌ی متوسط به مسافران طبقه‌ی اشراف پیوستند. (سرافرازی،۱۳۸۸، ۲۶)
۲-۱-۲ سازمان جهانی گردشگری
سازمان جهانی گردشگری از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین سازمانهای دولتی است که دفتر مرکزی آن در مادرید؛ اسپانیا قرار دارد. ۱۳۳ کشور در آن عضویت دارند و ۳۰۰ سازمان بخش عمومی و خصوصی به آن وابسته‌اند. سازمان جهانی گردشگری یک نهاد اجرایی از سازمان توسعه متعلق به سازمان ملل است که تحت ریاست دبیرکل اداره می‌شود. این سازمان از سه واحد اصلی تشکیل می‌شود:
مجمع عمومی، شورای اجرایی و کمیسیون‌های منطقه‌ای به نمایندگی از امریکا، اروپا، آفریقا، خاورمیانه، آسیای جنوبی، حوزه اقیانوس آرام و آسیای شرقی.
ماموریت سازمان جهانی گردشگری عبارت است از: “توسعه و گسترش جهانگردی وسیله‌ای مهم برای تقویت صلح بین‌المللی و تفاهم، توسعه اقتصادی و تجارت بین‌الملل”.
سازمان جهانی گردشگری برای دستیابی به این هدف به فعالیت‌های زیادی می‌پردازد و این فعالیت‌ها به گونه‌ای تنظیم شده است که در موارد زیر به کشورهای درحال توسعه کمک‌های لازم بشود:
توجه به منابع کنونی و بالقوه آینده جهانگردی، راهنمایی در ایجاد شرکت های بزرگ برای توسعه صنعت جهانگردی در سطح کشور؛ تدوین سیاست‌ها، برنامه‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت برای توسعه صنعت جهانگردی در یک مکان.
ارائه چارچوب سازمانی برای ساختار سازمان ملی جهانگردی؛ راهنمایی در ایجاد شرکت‌های بزرگ برای توسعه صنعت جهانگردی، کمک در راه تدوین قوانین و مقررات مربوط.
پیش‌بینی، تجزیه و تحلیل آماری، تحقیقات بازار، تجزیه و تحلیل بازار، تبلیغ، تشویق و گسترش.
برنامه‌هایی برای توسعه مدیریت.
برنامه‌ریزی و مدیریت در سطح ملی برای تامین هدف‌های فرهنگی و اجتماعی این صنعت.
تعیین مکان‌های جدید جهت ساخت محل‌هایی برای اقامت جهانگردان و تولید و عرضه محصولات ویژه جهانگردان
برنامه‌ریزی، مکان‌یابی، عملیات و رونق بخشیدن به صنعت جهانگردی و درجه‌بندی هتل‌ها و میهمان پذیرها.
شیوه تامین منابع مالی برای سرمایه‌گذاری‌هایی که در این صنعت انجام می‌شود. انجام تحقیقات پیش از سرمایه‌گذاری، امکان سنجی برای طرح‌های سرمایه‌گذاری، تجزیه و تحلیل هزینه و سود.
ارائه راهنمایی‌هایی برای افزایش ایمنی جهانگردان و تشکیلات جهانگردی.(هاشمی،۱۳۸۶، ۲۴)
۲-۱-۳ بهداشت و درمان
‘بهداشت’ علم و روش پیشگیرى از بیمارى، طولانى‌تر کردن عمر متوسط بشر و بهبود وضع سلامت جسمى، روانى و اجتماعى او است. بهداشت به‌صورت فردى و جمعى مطرح مى‌شود، اما در هر حال، هدف بهداشت عبارت است از تأمین شرایط لازم جهت رفاه فردى و اجتماعى و تمام فعالیت‌هاى مرتبط با پیشگیرى از بیمارى‌ها (رحمان فضلی،۱۳۸۸، ۳۰)
سازمان بهداشت جهانى، بهداشت را چنین تعریف مى‌کند: بهداشت عبارت است از علم و فن پیشگیرى از بیمارى‌ها، افزایش طول عمر، آموزش بهداشت فردى به اشخاص، ارائهخدمات پزشکى و پرستارى به‌منظور تشخیص فورى درمان، توسعه و تکمیل خدمات اجتماعى جهت رفع نیازمندى‌هاى مردم و تأمین وسایل زندگى به‌نحوى که هر فرد بتواند از سلامت و طول عمر بیشترى برخوردار گردد. بهداشت، حالت بهبود و سلامت کامل جسمانى و روانى و اجتماعى است و تنها به فقدان بیمارى یا عدم نقص عضو محدود نمى‌شود (ابراهیمی،۱۳۸۴، ۴۷)
‘درمان’
در بررسى تطبیقى مفاهیم بهداشت و درمان، مى‌توان به‌وجوه تمایز زیر اشاره کرد:
– بهداشت اقدامات و تمهیداتى است که پیش از ابتلاى به بیمارى و اصولاً براى احتراز از آن صورت مى‌گیرد و درمان پس از ابتلا و به‌منظور بازیابى سلامت از دست رفته.
– برنامه‌هاى بهداشتى به اقداماتى طویل‌المدت نیازمند است اما معالجه و درمان معمولاً در زمان کوتاه‌ترى صورت مى‌گیرد.
– اقدامات بهداشتى براى حفظ سلامت و افزایش امید زندگى و عمر متوسط مطمئن‌تر از درمان است. چه بسا که در مواردى مانند کاهش مرگ و میر نوزادان و کودکان، اقدامات درمانى نتوانند کاملاً مؤثر واقع شوند.
– اگرچه در کوتاه مدت مراقبت‌هاى بهداشتى و برنامه‌هاى مربوط به بهداشت گران‌تر از درمان است، اما در بلند مدت و با در نظر گرفتن کلیهافرادجامعه،اقداماتبهداشتىباصرفه‌تر،انسانى‌ترواقتصادى‌تر از درمان و معالجه است.
– در کشورهاى جهان سوم و جوامع عقب مانده، به‌دلیل کمى درآمد و پائین بودن سطح فرهنگ و آگاهى مردم، نیازهاى اولیه اولویت پیدا مى‌کنند؛ و به‌علت درک نادرست از مفاهیم بهداشت و درمان، معالجه اهمیت بیشترى مى‌یابد و به مسایل بهداشتى توجه کمترى صورت مى‌گیرد، در حالى‌که در کشورهاى پیشرفته برنامه‌هاى بهداشتى اهمیت و اولویت بیشترى دارند (تاجری نسب،۱۳۸۵، ۳۶)
۲-۱-۴ شاخص‌های توسعه گردشگری
۲-۱-۴-۱ تبلیغات صحیح و اطلاع رسانی وسیع
ارائه تبلیغات داخلی و خارجی جهت به تصویر کشاندن امکانات و استعدادهای طبیعی و جاذبه های متنوع توریستی و شناخت عمقی آن فرهنگ و خرده فرهنگ ها و تمدن و تاریخ و حیات اجتماعی ، اقتصادی در توسعه صنعت توریسم بسیار مؤثر خواهد بود. استفاده از وسایل ارتباط جمعی مانند تلویزیون ، رادیو، تلفن، پست، امکانات و فرصتهای برگزاری کنفرانس ها و نمایشگاهها و جشنوارهای فرهنگی و هنری در داخل یا خارج کشور همچنین استفاده از نشریاتی که دارای تصاویر جالبی باشند در جشنواره ها و کنفرانس های بین المللی و داخلی بسیار مهم می باشند. ( رضوی، ۱۳۸۷، ۲۰)
استفاده از شیوه ها و روش های مدرن در تبلیغات برای معرفی جاذبه های توریستی و گردشگری کشور و شرکت در نمایشگاههای سیاحتی معروف جهان و فعال نمودن خانه های فرهنگ ایران در کشورهای مختلف و ایجاد زمینه های لازم در سفارتخانه های خارج از کشور برای ارائه درست این جاذبه ها برای علاقمندان سفر به ایران و استفاده از برنامه های تلویزیونی و اینترنتی در جهت توسعه صنعت جهانگردی بسیار ضروری است.
همچنین باید اقدام به برپایی کنفرانس ها و نمایشگاهها، جشنوارهای فرهنگی ، هنری، تبلیغاتی و مسابقات بین المللی برای جذب گردشگری و تبلیغ ایرانگردی از طریق هماهنگی بین سازمان ها و نهادهای مختلف کرد که این سیاست نیز مؤثر است.( ساعی،۱۳۸۹، ۵۰)
تبلیغات: تبلیغات هرگونه عملیات انتقال غیر مستقیم ایده ها و پیامها که با هدف فروش کالاها یا خدمات صورت میگیرد و بابت این عملیات هزینه ای پرداخت می شود.
صدا و سیما: بهره گیری از صدا و سیما به فرهنگ هر کشور وابسته است . می توان در برخی از این برنامه هاازموضوع جهانگردی استفاده کرد رادیو بیشترین تأثیررا دربین سایررسانه ها در رابطه با مسائل
جهانگردی دارد. زیرا رادیو در هر زمان و در هر حالتی حتی در حین انجام دادن کار و در مکانهای مختلف قابل استفاده می باشد و از طریق آن شنوندگان می توانند نظرات خود را ابراز کنند و همچنین سوالات خود را نیز مطرح کنند.
۲-۱-۴-۲ گسترش حمل و نقل ( بنادر، فرودگاهها و شبکه جاده ای)
اگر تعریفی از محصول جهانگردی در دست باشد شامل حمل و نقل نیز می باشد مردم از طریق هوا، جاده و خط راه آهن و دریا ، یا در صورت امکان از طریق رودخانه ها یا راه های آبی دیگر سفر می کنند.
مسلماً آسان بودن ورود به یک کشور یا یک منطقه بسیار حائز اهمیت است تعداد و موقعیت مکانی انواع راه های حمل و نقل از اهمیت بالایی برخوردار است.
توسعه جاده ها به ویژه ساخت بزرگراه ها جدید با برنامه های حفظ محیط زیست در تعارضی روز افزون قرار دارد شواهدی وجود دارد که جاده های جدید فقط احتراق در اتومبیل ها را راحت کرده و فقط مسافت را کوتاه می کند و عبور خودروها را سرعت بخشیده است.
اگر وسایل ارتباطی یک محل فرهنگی مطلوب نباشد شاید تبلیغ و بازاریابی حساب شده بتواند تا حدی آن زیان را جبران کند به دور از سر و صدای جمعیت راهی دور از مسیر اصلی ، یک مسیر مناسب برای پیاده روی و غیره ضروری خواهد بود.(ابراهیم زاده،۱۳۹۰، ۱۲)
۲-۱-۴-۳ امنیت
یکی از مهمترین عواملی که باعث افول صنعت توریسم در هر کشور می شود، فقدان امنیت در آن کشور است . به عبارت دیگر با گسترش نا امنی در ابعاد جانی و مالی ، میزان تمایل و رغبت جهانگردان ، به صورت تصاعدی کاهش خواهد یافت.
گام اول در بهبود صنعت توریسم در ایران برقراری و تضمین امنیت فراگیر، هم در بعد خارجی و هو در بٌعد داخلی و ملی آن است. به منظور تحقق این هدف باید پس از برقراری امنیت کامل با به کارگیری وسایل ارتباطی و رسانه های بین المللی ، وجود امنیت کامل در کشور را به سمع و نظر عموم مردم و جهانگردان همه کشورهای جهان رساند تا تصویر نادرست فقدان امنیت در کشور ، مانع از رشد و توسعه صنعت توریسم نشود.( معتضدی ۱۳۸۱: ۲۲۱)
امنیت یکی ازاجزای کلیدی درجهانگردی است و بایدتلاش شود تا امنیت لازم درمحیط فراهم شودو باید به جهانگرداطلاعات و راهنمایی لازم را ارائه داد چون مناطق جهانگردی معمولاً شلوغ و پر ازدحام است.
امنیت یعنی جلوگیری از خطرات احتمالی که فرد یا اجتماعات بشری را مورد تهدید قرار می دهد امنیت برای یک کشور یعنی کسب اطمینان در رابطه با سلامت موجودیت و مایملک.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 01:30:00 ق.ظ ]




رشد روز افزون تولیدات خودرو و تمایل شهروندان در استفاده از خودروهای شخصی مشکلات عدیده ای به وجود آورده است از سویی محدودیتهای ورود خودروهای خارجی انحصاری را برای تولید کنندگان داخلی به وجود آورده و همین امر رقابت را در میان تولید کنندگان داخلی کاهش داده است و از طرفی دیگر تولیدات انبوه بدون در نظر گرفتن گنجایش شهرها و جاده های ارتباطی معضلات ترافیکی و آلودگی هوا را موجب شده است. در این میان مسئولیت مدنی تولید کنندگان خودرو از دو جهت قابل بررسی است: نخست مسئولیت مدنی آنان ناشی از عیب تولید در برابر مصرف کنندگان است. این جنبه مسئولیت، مبتنی بر نظریه تقصیر در رابطه مسئولیت مدنی است. بدین ترتیب که ارکان آن عبارتند از: زیان، زیان دیده و عمل زیانبار که در اینجا نقص در تولید، عدم رعایت استانداردهای لازم می تواند عمل زیانبار تلقی شود. دوم آنکه مسئولیت مدنی تولید کنندگان در برابر اشخاص ثالث غیر مصرفکننده میباشد. برای نمونه چنانکه مسلم شود که آلودگی هوا معلول تولیدات غیر استاندارد و نقص تولید در محصولات یک شرکت خودرو ساز باشد آیا اساساً میتوان مسئولیتی را برای آن شرکت متصوّر شد؟ به نظر میرسد نظریه خطر که مبتنی برعدم تقصیر است در این زمینه قابل تأمل و بررسی باشد. لذا در این تحقیق تلاش خواهیم نمود تا با بررسی ارکان و ابعاد مسئولیت مدنی، مسئله مطروحه را طرح و بطور مبسوط مورد بحث قرار دهیم. در بخش دیگر این تحقیق حقوق مصرف کنندگان خودرو را با عنایت به قانون حمایت از مصرف کنندگان خودرو را مورد بررسی قرار دهیم. همچنین نقش و وظایف سازمان حمایت از مصرف کنندگان را در این رابطه تشریح مینمائیم.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

الف) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
با عنایت به معضلات اجتماعی که تولیدات بیرویه خودرو بوجود آورده است و بازار انحصاری تولید و مصرف که حق انتخاب مشتریان را محدود ساخته است و بعضاً نتوانسته است رضایت آنان را جلب نماید و از سوی دیگر خدمات پس از فروش که متناسب با نیازهای مصرف کنندگان نبوده است از دلایل عمده و ضرورت این تحقیق به شمار می آید که امیدواریم که با بررسی معضلات مزبور گامی در راستای برطرف شدن خلاءهای موجود برداشته شود.
ب) مرور ادبیات و سوابق مربوطه
در زمینه مسئولیت مدنی آثار متعددی وجود دارد که میتوان برای نمونه به موارد ذیل اشاره نمود:
۱: کاتوزیان-ناصر- مسئولیت مدنی و ضمان قهری- انتشارات میزان- ۱۳۸۰
۲: زرگوش- مشتاق- مسئولیت مدنی دولت- انتشارات میزان- دوجلدی- ۱۳۸۹
۳: غمای- مجید- مسئولیت مدنی دولت- نشر دادگستر- ۱۳۷۹
۴: غلامعلیزاده، محمد، مسئولیت مدنی ناشی از وسایل موتوری، نشر شهردانش، چاپ اول، ۱۳۹۲
و آثار دیگری که در زمینه مسئولیت مدنی به چاپ رسیده است اما هیچ یک به طور اختصاصی به تحلیل و بررسی مسئولیت مدنی تولیدکنندگان خودرو نپرداخته اند.
ج) جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق
بررسی حقوق مصرف کنندگان خودرو و مسئولیت مدنی تولید کنندگان به طور توامان از نکات بدیع این تحقیق به شمار میرود. همچنین مسئولیت تولید کنندگان در برابر اشخاص ثالث نیز در این قالب میتواند حاوی مطالب جدیدی باشد.
د) اهداف مشخص تحقیق
هدف کلی این تحقیق روشن نمودن ابعاد مختلف حقوق مصرف کنندگان خودرو نقش سازمان حمایت از مصرف کنندگان در تامین منافع شهروندان و برقراری موازنه و تعادل بین عرضه و تقاضا میباشد. هدف ویژه این تحقیق طرح ضابطه مشخص و معین در رابطه مسئولیت مدنی تولیدکنندگان با مصرف کنندگان و اشخاص ثالث میباشد.
اهداف کاربردی
این تحقیق میتواند مورد استفاده شرکتهای خودروسازی داخلی، سازمان حمایت از مصرف کنندگان و همچنین سازمان محیط زیست قرار گیرد.
ه) سؤالات تحقیق
۱: مسئولیت مدنی تولید کنندگان خودرو در قبال مصرف کنندگان آن چگونه و مبتنی بر کدام یک از نظریه های راجع به مسئولیت مدنی است؟
۲: مسئولیت مدنی تولید کنندگان خودرو در قبال اشخاص ثالث چگونه است؟
۳: نقش سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان در خصوص موضوع چگونه است؟
و) فرضیه ‏های تحقیق
۱: با عنایت به نظام حقوقی ایران و رویه قضایی مسئولیت مدنی تولید کنندگان خودرو مبتنی بر نظریه تقصیر میباشد.
۲: در قبال اشخاص ثالث چنانچه قصور به طور مستقیم قابل انتساب به تولید کنندگان باشد مسئولیت مدنی آنها قابل تصور است.
۳: سازمان حمایت از مصرف کنندگان میتواند به عنوان یک نهاد تنظیم کننده (مقرراتگذار) مستقل از دولت عرضه و تقاضا را در بازار تنظیم و به تبع آن حقوق مصرف کنندگان را تضمین نماید. ضمن آنکه منافع تولید کنندگان نیز تامین گردد.
– تعریف واژه‏ ها و اصطلاحات فنی و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی):
۱: مسئولیت مدنی: رابطه ایست ناظر بر جبران زیان زیان دیده که پرداخت غرامت توسط زیان رسان(نظریه تقصیر) یا دیگری(نظریه خطر) صورت میگیرد.
۲: عامل زیان: شخصی است که فعل زیانبار نتیجه ی عمل وی و یا قابل انتساب به او باشد. ۳: انتظار مشروع: به درخواستها و نیازهایی اطلاق میشود که بر اساس اعلام قبلی مقامات یا مراجع عمومی به نوعی جزءانتظارات مسلم شهروندان محسوب میشود و عدم برآوردن نمودن آنها موجب آسیب های مادی و معنوی به شهروندان میگردد.
ز)روششناسی تحقیق
درخصوص تفکیک مراحل اجرایی تحقیق و توضیح آن، از به کار بردن عناوین کلی نظیر، «گردآوری اطلاعات اولیه»، «تهیه نمونه‏های آزمون»، «انجام آزمایش‏ها» و غیره خودداری شده و لازم است در هر مورد توضیحات کامل در رابطه با منابع و مراکز تهیه داده‏ها و ملزومات، نوع فعالیت، مواد، روش‏ها، استانداردها، تجهیزات و مشخصات هر یک ارائه گردد.
روش تحقیق- توصیفی- تحلیلی میباشد که طی آن نخست با جمع آوری اطلاعات و سپس دسته بندی آنها در قالب داده های متغیر و ثابت به توصیف مسئله مطروحه پرداخت و آنگاه آنها را با توجه به اهداف تحقیق و در جهت رسیدن به پاسخ سوالات در جای مناسب به کار خواهیم برد
ضمناً این تحقیق کتابخانهای است که در ابتدا با مطالعه منابع کتابخانه ای و اینترنتی جمع آوری اطلاعات به صورت فیش برداری پرداخته و سپس به تحلیل داده ها و نگارش آن مطابق پلان مدنظر خواهیم پرداخت.
روش تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس بنیان های نظری صورت میگیرد که در ابتدا مکاتب رایج و تئوری های مربوطه را طرح و سپس متغیرهای خویش را در قالب نظریه های پذیرفته شده بیان مینماییم.
ح) ساختار تحقیق
در این تحقیق در سه فصلبه مباحث پیرامون مسئولیت مدنی خودروسازان در قبال مصرفکنندگان خواهیم پرداخت.فصل نخست به مبانی و مفاهیم نظری مسئولیت مدنی اختصاص یافته است که در آن مبانی و نظریههای کلاسیک مسئولیت مدنی در غالب دو نظریه مبتنی بر تقصیر و نظریه ایجاد خطر را تشریح خواهیم کرد.در این فصل نظریههای نوین مسئولیت مدنی از مقولههایی است که مورد غفلت قرار نگرفته است اهمیت این نظریات در اینست که به پویایی بحث در مقوله مسئولیت مدنی خودروسازان کمک مینماید. بویژه آنکه هم اکنون یکی از مسائل اجتماعی ما قلمداد میشود که سالانه چندین هزار نفر درگیر آن بوده و حتی در تصادفات رانندگی جان باخته و یا مصدوم میشوند. همچنین در این فصل به اهداف، ارکان و رابطه مسئولیت مدنی خواهیم پرداخت تا ضمن روشن ساختن مبانی راه را برای درک مسائل مطروحه در فصول آتی هموار سازیم.
در فصل دوم به حقوق و تکالیف مصرفکننده اشاره خواهیم کرد.امروزه مسئله حقوق مصرفکنندگان ربط محکمی به موازین حقوق بشری پیدا کرده است. لذا وجه مهمی از حقوق مصرفکنندگان را حقهای بشری تشکیل میدهند که براساس اصل غایت بودنانسان و فاعلیت اخلاقی وی میباشد. بطوری که میتوان ادعا کرد این وجه بر سایر وجوه سنتی قرارداد از جمله عادلانه بودن معامله، فقدان تدلیس و … غالب دانست. از سویی دیگر با تطور مفهوم حق از حق یا باطل بودن به حق داشتن شاهد همبستگی حق و تکلیف هستم. بدین ترتیب که مصرفکنندگان هم عرض با حقوقی که دارند تکالیفی نیز نسبت به تولیدکنندگان دارند. از جمله این تکالیف میتوان به عدم کپی و رایت و رعایت حق اختراع یا تألیف، توجه به هشدارهای تولیدکننده و غیره اشاره کرد.
در فصل سوم که آخرین فصل نیز میباشد، به طور اختصاصی به مسئولیت مدنی خودروسازان خواهیم پرداخت. مسئولیت مدنی خودروسازان در اثر عیب و نقص تولید، مسئولیت آنان در برابر اشخاص ثالث و نحوه قیمتگذاری و مسئولیت در اثر گرانفروشی و عدم رعایت نظامنامههای شورای رقابت و سازمان حمایت و همچنین مراجع حل و فصل اختلافات میان تولیدکنندگان و مصرفکنندگان از مباحث این فصل میباشد.
فصل اول
مفاهیم و مبانی نظری
۱-۱- مفاهیم
عالم حقوق،عالم اعتبار است و مفاهیم حقوقی علاوه بر داشتن مفهومهای واقعی خودش،مفاهیمی اعتباری را نیز یدک میکشند. در یک پژوهش علمی – حقوقی درک مفاهیم آن حوزه و تفکیک مفاهیم واقعی – ارزشی از مفاهیم اعتباری جهت شناخت بنیان ها و مبانی ضروری بوده و مقدمه ای بر استدراکات یقینی خواهد شد.
مسئولیت های مدنی از حوزه های پر اهمیت علم حقوق است که مانند سایر پدیدههایی علمی نیازمند شناخت منظمی از موضوع در خارج از خود آن است.قدمت و شیوع این حوزه در اثر عدالت خواهی و اصل آزادی انسان مشروط از اجتناب به اضرار به دیگری می باشد. لذا مسئولیت مدنی در حوزه های مختلف حیات بشری کارکردهای خودش را دارا میباشد و منجر به پیدایش شاخه های فرعی همچون مسئولیت مدنی دولت،مسئولیت مدنی کارفرما،مسئولیت مدنی وضمانقهری،بیمه مسئولیت مدنی،مسئولیت مدنی ناشی از حوادث و… شده است که بر گستره و اهمیت این حوزه صحه می گذارد.
اما جهت یافتن مجموعه ای دقیق و کسب معرفتی منسجم از باب مسئولیت مدنی تولیدکنندگان خودرو که موضوع این تحقیق می باشد درک مفاهیم آن ضروری و غیرقابل اجتناب می باشد.از این رو است که در این بخش سعی در تعریف دقیقی از خودرو، مصرف کنندگان آن،نقص و عیب خودرو و همچنین باز تعریفی از مسئولیت مدنی خواهیم داشت.
۱-۱-۱- مفهوم مسئولیت مدنی
اساساً بایست ذکر کرد که مسئولیت منتجاز اختیار است و موجودی مسئول است که آگاه از اعمال و کردار خویش باشد.بنابراین مبنای مسئولیت اختیار است.آنچه که فصل مخیره انسان از سایر موجودات است اختیار و آگاهی وی می باشد. کانت در نقد عقل محض خویش انسان را غایت می داند و اصل غایت را بر پایه اختیار و آگاهی بشر بنا نهاده و آنرا مبنای تفکیک انسان از سایر مخلوقات می داند. لذا با این مقدمه به بحث مسئولیت به طور عام و مسئولیت مدنی به گونه ای خاص ورود می کنیم.
در باب فلسفه و پیدایش مسئولیت مدنی برجسته ترین نظرات معطوف به نظم اجتماعی و آسایش مدنی زندگی جمعی در سایه قانون می باشد که هیچ فردی نبایست با عمل خویش موجبات ضرر و زیان و یا مشقت دیگری را فراهم سازد. لذا هر شخص مسئول گفتار و عملکرد خویش در برابر دیگران است و چنانچه ضرری بر خلاف قانون به دیگری وارد سازد مسئول جبران آن است. «در حقوق مسئولیت معین می شود که چگونه رفتاری زیبنده هر انسان در رابطه با دیگران است و چه قواعدی بر همگان تحمیل می شود تا از اضرار ناروا به همگنان پرهیز کنند و درچه مواردی و چگونه باید زیان های وارد شده را جبران سازند.پس مسئولیت مدنی با فلسفه اخلاق و فلسفه سیاسی،که به تمیز رفتار های زیبنده انسان در جامعه مدنی ارتباط نزدیک و موضوعی مشترک دارد و فلسفه شناخت رابطه میان خطر و مسئولیت را معین می کند».[۱]
اما در باب تعریف مسئولیت مدنی برخی آن را مسئولیت پرداخت خسارت دانسته و گفتهاند هر آنجا که جبران خسارت باشد مسئولیت مدنی نیز هست[۲].«مسئولیت مدنی در حقوق تعهدات، عنوانی است برای بیان اعزام قانونی جبرای ضررهای ناروا.خواه این نظر از شکستن پیمان و نقص عهد حاصل آید یا از تخطی از تکلیف عمومی احتیاط و عدم اضرار به غیر بر این پایه،مسئولیت مدنی دو شاخه مهم دارد:مسئولیت قرار دادی و الزامهای خارج از قرارداد.»[۳]
استاد کاتوزیان در توصیف مسئولیت مدنی بیان می دارد:«در حقوق مسئولیت مدنی،چهره کیفری و مکافات دهنده کارهای ناصواب جای خود را به جبران خسارت داده است.در ایجاد این رابطه دینی،اراده هیچ یک از آن دو حاکم نیست.حتی،در موردی که مسئول به عمد به دیگری زیان می رساند،چون مقصود او اضرار است نه ایجاد دین برای خود،کار او را باید در زمره وقایع حقوقی شمرد.مسئولیت مدنی هیچ گاه مستقیماًعمل حقوقی نیست.»[۴] همچنین برخی مسئولست مدنی را :«التزام و تعهد قانونی شخص به جبران ضرر و زیانی[می دانند] که در نتیجه عمل مستندبه او به دیگری وارد شده است.منشاء التزام و تعهد ممکن است اراده و قرارداد باشد که به تعهد ارادی یا قراردادی تعبیر می شود و یا ممکن است، قانون باشد که چنین تعهد و التزامی ضمان قهری یا مسئولیت مدنی به معنای خاص گفته می شود.»[۵]
اما در جمع بندی بحث با عنایت به مقدمه نخست مبنی بر اصل اختیار در حدوث تحقق مسئولیت مدنی بایست عنوان داشت که تعاریف فوق هر یک بیانگر وجه هنجاری[۶] یا «باید انگار»مقوله مسئولیت مدنی است و وجه «هست انگار» مغفول مانده است.از آنجا که علم حقوق یک نظام صوری است که متکی بر نتایج به دست آمده از اصول موضوعه،سازگاری[۷]وتمامیت مقدمه،اصول و نتیجه می باشد ویا به عبارتی سازگاری اندیشه با اندیشه است،نه اندیشه با واقعیت یا منطق ارسطویی.و همانگونه که گفتیم علم حقوق دنیای اعتبارات است که مستلزم انطباق داده ها با مفروضات عینی و نا ملموس است،ممکن است منجر به تاکید هنجاری یا باید انگار از مسئولیت مدنی شده باشد که نگرشی غایت انگارانه[۸] در پی دارد و می تواند در عمل فواید بیشتری به دنبال داشته باشد.چنانچه به تعبیر گابریل مارتی «استدلال حقوقی بیش از آن که منطقی باشد غایتگرایانه و فرجام شناسانه است.»[۹]
کوتاه سخن آنکه وجه هست انگار مسئولیت مدنیمعطوف به ریشه های مسئولیت مدنی و به طور اخص متوجه اختیار می باشد.در وجه هست انگار مسئولیت مدنی بایست به خودآگاهی و ناخودآگاهی، جبر و اختیار و اراده در تمامی صور ممکن پرداخت.چرا که اگر برآنیمکه مسئولیت منتج از اختیار است آیا مجانین و افراد مسلوب الاراده مانند سایر افراد دارای مسئولیت مدنی بوده و موظف به جبران خسارت می باشند؟آیا اعمال شخصی که در ناخودآگاه فعلش موجب ضرر و زیان دیگری می شود موجب مسئولیت مدنی وی می گردد؟یا در حقوق ما چرا در خطای محض عاقلانه مسئول جبران خسارت است؟و ده ها پرسش دیگر از قبیل موضوعات که نیازمند مداقه ای فلسفی و هستی شناسانه در باب مسئولیت مدنی است که مورد بی توجهی قرار است.اما با عنایت به اینکه این تحقیق اختصاص به مباحث تکنیکی مسئولیت مدنی دارد تعریف هست انگار از مسئولیت مدنی را به مجالی دیگر می سپاریم.
۱-۱-۲- تعریف خودرو، مصرفکننده و تولیدکننده
قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگانخودرو، خودرو را چنین تعریف کرده است: «هر نوع وسیله نقلیه موتوری تولیدداخل یا خارج برای استفاده در معابر عمومی برای حمل سرنشین و بار تا ظرفیتمجاز».
اما تعریف فوق دامنه اطلاق خودرو را تنگ نموده است. چنانچه ماشینآلات سنگین مانند بولدوزر، بیل مکانیکی، غلتک و … از دایره تعریف خارج میشوند که میتواند در تکالیف تولیدکنندگان و حقوق مصرفکنندگان تأثیرگذار باشد.
خودرو را میتوان براساس وزن، کارکردها و قابلیتهایش تعریف کرد. برای مثال آنرا به دو دسته خودروهای سبک و سنگین و همچنین مطابق کارکردهایش به خودروهای شخصی و عمومی یا بر اساس سرعت به خودروهای کندرو و تندرو تقسیم کرد. آنگاه بر اساس محل کار معابر عمومی، کارگاهها، معادن، کارخانجات و … دستهبندی نموده و تعریف جامعتری را ارائه داد. اگرچه لازم بذکر است هر تعریفی در بردارنده تحریفی نیز میباشد.
بند ۵ از ماده نخست قانون حمایت از مصرف‌کننده، هر شخص حقیقی یا حقوقی که خودرو را برای استفاده شخصی یا عمومی در اختیار داردرا مصرفکننده میداند. لذا به نظر میرسد واسطه های فروش، بنگاههای نقل و انتقال خودرو در صورت از دایره اطلاق مصرفکنندگان خارج میشوند. همچنین همین ماده اشخاص مزبور را در ذیل واسطه فروش تعریف میکند.واسطه فروش هر شخص حقیقی یا حقوقی که با موافقت عرضه‌کنندهنسبت به فروش خودروی نو اقدام می‌کند.
همچنین بایست میان واسطه های فروش و نمایندگیهای مجاز قائل به تفکیک شد. واسطه فروش مطابق دلالی در حقوق تجارت از به نمایندگی از دیگری و بنام وی معامله میکند در حالی که نماینده به نام خود و از به نمایندگی از دیگری اقدام به انجام معامله مینماید. قانون حمایت از مصرفکننده نمایندگی مجاز را به شرح ذیل تعریف مینماید:
«نمایندگی مجاز هر شخص حقیقییا حقوقی که با موافقت عرضه‌کننده عهده‌دار فروش و خدمات پس از فروش خودرو در طولمدت ضمانت است».
در باب توصیف تولیدکننده قانون مزبور به طور مضیق ذیل عنوان عرضهکننده، بیان میدارد:

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 01:29:00 ق.ظ ]




در پاسخ باید گفت که بین این دو، اختلاف جوهری از حیث نتیجه و تطبیق و مشخصات ذاتی وجود دارد که برای روشن شدن موضوع، اشتراکات و امتیازات این دو، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

    1. وجوه اشتراک:

۱-نتیجه هر دو نوع مرور‌­زمان این است که رخدادی که در مدت زمانی معین استمرار داشته است، تأیید می‌شود. در مرور ‌زمان موجد( مکسب)، شخصی که موضوع را در دست دارد، تصرفش تأیید می‌شود و در مسقط، عدم پرداخت دین استمرار می‌یابد.
۲-در ماهیت هر دو، مدت معینی لحاظ شده است که انقضای آن ضرورت دارد.
۳-هر دو نوع مرور‌­زمان نسبت به حقوق است؛ بدین معنا که ممکن است این دو نوع، تفاوت‌هایی با یکدیگر داشته باشد، اما در هر دو”حق”است که با مرور­زمان ایجاد یا اسقاط می‌گردد.

    1. وجوه افتراق :

۱-مرور­‌زمان مسقط، حقوق شخصی و عینی به جز حق ملکیت را-در‌صورتی‌که صاحب حق از حقش در مدت معین قانونی استفاده نکند- به طور مساوی پایان می‌دهد و از بین می‌برد؛ اما در مرور‌­زمان مکسب–که همیشه با حیازت و تصرف همراه است–تنها متصرف حقوق عینی را با فرض استمرار تصرف وی در مدت معین قانونی کسب می‌کند.[۵۱]
۲-مرور‌زمان مسقط موجب سقوط حقوق معنوی، مثل حق اختراع و تألیف نیز می‌گردد؛ حال آنکه مرور‌ زمان مکسب باعث کسب حقوق معنوی نمی‌شود.[۵۲]
۳-مرور‌زمان مسقط همیشه به عنوان دفاع مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ یعنی زمانی که صاحب حقی–که حقوقش با مرورزمان از بین رفته–دعوایش را به محکمه ببرد، آن گاه برای مدعی‌علیه این امکان به وجود می‌آید که با استناد به مرور ‌زمان اسقاط حق وی را ادعا نماید؛ اما مرور‌ زمان مکسب هم برای دفاع کردن مورد استفاده قرار می‌گیرد و هم برای طرح دعوی به طور یکسان. بنا‌براین متصرف می‌تواند در برابر کسی که مدعی است و استحقاق موضوع دعوی را دارد با استناد به مرور‌زمان مکسب دفاع کند و هم اینکه خود می‌تواند زمانی که ملک از تصرفش در‌آمد با استناد به مرور‌زمان مکسب بر متصرف جدید طرح دعوی کند و بر آن با تمسک به تصرف قبلی خود ادعا نماید.[۵۳]
۴-در مرور‌زمان موجد حق و مملک به حسن نیت توجه می‌شود، زیرا حیازت کننده‌ی با حسن‌نیت که اطلاعی از مالکیت سابق مال ندارد، حق را در مدتی کوتاه‌تر از حیازت کننده‌ی با سوءنیت به مالکیت خود در‌می‌آورد، بنا‌بر‌این، مدت مرور‌زمان وابسته به ثبوت و عدم ثبوت حسن نیت است، ولی در مسقط به حسن نیت توجه نمی‌شود و کوتاه یا طولانی بودن مدتی که قانونگذار برای مرور‌زمان مسقط حق مقرر می‌دارد، به طبیعت حق بستگی دارد، نه ثبوت یا عدم ثبوت حسن نیت.[۵۴]
۶-مهم ترین تفاوتی که بین دو نوع مرور‌زمان وجود دارد، جایگاهی است که این دو در بین عوامل تملک و سقوط تعهد دارند. مرور‌زمان مکسب ، یک نوع فعل مثبت مادی مستمر (تصرف) است که همانند صید و شکار مباحات، موجب مالکیت شخص نسبت به موضوع حق می‌شود و در ردیف اسباب تملک قرار دارد؛ اما مرورزمان مسقط، از اسباب سقوط حق و تعهد است که به صرف عدم طرح دعوی و مطالبه­ی ذی­حق، ذمه‌ی طرف از آن بری‌ء می‌گردد؛ یعنی همان طور که ابراء یا ایفای تعهد موجب سقوط آن می‌شود، مرور­زمان مسقط نیز به مثابه‌ی عوامل مزبور عمل کرده و سقوط حق را باعث می‌گردد.
آنچه که در تشخیص این دو نوع مرورزمان باید ملاک قرار گیرد، اثر مستقیم آنهاست، که اثر مستقیم مرور­زمان موجد حق یا مکسب، ایجاد حق خواهد بود و نباید لوازم آن را در تعیین نوع ملاک قرار داد. همان طور که در دیگر اسباب تملک و عوامل سقوط تعهد، این استلزامات به نحو عکس وجود دارد؛ مثلا، عقد بیع به طور مستقیم موجب مالکیت خریدار نسبت به مبیع می‌گردد و لازمه‌اش این است که حق فروشنده و مالکیت وی نسبت به مال ساقط شود؛ یا ایفای تعهد از ناحیه‌ی مدیون، باعث سقوط تعهد نسبت به مال می‌شود و لازمه‌اش آن است که دائن نسبت به مالی که به وی پرداخت شده است، حق پیدا کند. اما این استلزامات موجب نمی‌شود که بیع را از اسباب سقوط حق بنامیم یا ایفای تعهد را از عوامل ایجاد حق محسوب کنیم؛ بلکه نتیجه بلا واسطه اولیه در تعیین نوع ملاک عمل است[۵۵]. بنا براین، در مرور­‌زمان نیز باید با توجه به ملاکی که قانون گذار تعیین می‌کند، تأثیر مستقیم آن را در تشخیص نوع مدنظر قرار‌داد.
گفتار سوم: تقسیم مرور ‌زمان به مسقط حق و مسقط دعوی
سقوط حق خود دو قسم است؛ یکی سقوط اصل حق و دوم سقوط حق دعوی برای رسیدن به اصل حق. بر همین اساس مرور ‌زمان نیز به دو قسم تقسیم می‌شود : « مرور‌­زمان مسقط حق » و « مرور‌زمان مسقط حق دعوی ». در این گفتار این دو قسم از مرور ‌زمان توضیح داده می‌شود.
بند اول: مرور­‌زمان مسقط حق
مرور ­زمان مسقط حق عبارت است از سقوط تعهد به واسطه گذشتن مدتی معین، به گونه ای که قانونگذار بر سکوت صاحب حق و عدم مطالبه حقش، نتیجه اساسی را مترتب می‌کند و آن عبارت از سقوط تعهدی است که در برابر این حق قرار دارد[۵۶].
بنابراین همانطور که «تعهدات به یکی از طرق زیر ساقط می‌گردد :
یکی به وسیله وفای به عهد؛ دوم به وسیله اقاله؛ سوم به وسیله ابراء؛ چهارم به وسیله تبدیل تعهد؛ پنجم به وسیله تهاتر و ششم به وسیله مالکیت ما فی الذمه».
در صورت پذیرش این قسم از مرور‌­زمان، باید قسم هفتمی را به اسباب سقوط تعهدات اضافه نمود؛ همانگونه که در حقوق فرانسه”مرور‌­زمان”به عنوان وسیله‌ای برای تملک (موجد حق) و برائت (مسقط حق) پذیرفته شده است. قانون مدنی فرانسه در این باره می‌گوید:
«مرور ­زمان وسیله‌ی برائت ذمه است، بر اثر گذشتن مدتی، به شرایطی که قانون معین کرده است».[۵۷]
در قانون مدنی کشور‌های عربی که بر‌گرفته از قانون مدنی فرانسه می‌باشد نیز مرور‌­زمان از اسباب سقوط تعهدات به شمار می‌آید.[۵۸]
در قانون مدنی ایران ذکری از مرور­‌زمان به عنوان سبب سقوط حق یا تعهد به میان نیامده است؛ اما در قوانین خاص، مثل قانون ثبت، مواردی یافت می‌شود که مرور­‌زمان به عنوان وسیله‌ای برای منظور یاد شده قرار گرفته است.
بند دوم: مرور­‌زمان مسقط دعوی
مرور­‌زمان مسقط دعوی «عبارت از گذشتن مدتی است که به موجب قانون پس از انقضای آن مدت دعوی شنیده نمی‌شود ».[۵۹]
نقش مرور‌­زمان در این فرض به گونه‌ای نیست که اصل حق ساقط شود و به طور واقعی مدیون را بری‌الذمه کند؛ بلکه تنها حق دادخواهی شخص از بین می‌رود و به واقع کاری ندارد. در اینجا مرور ­زمان مترادف با « عدم استماع » است.
باید دانست که «بین حق و دعوی اصولا فرقی نیست و مقابله این دو عنوان فقط مقابله بین دو حالت سکون و حرکت است. در واقع حق دو حالت دارد یکی حالت سکون و آرامش که حق در جای خود ثابت است و کسی متعرض آن نیست و دیگری حالت حرکت و جنبش که همان حق ثابت مورد تجاوز و مزاحمت واقع می‌شود و واکنش این تجاوز آن است که در دادگستری دعوی اقامه می‌شود ».[۶۰]
آن چه به واسطه‌ی مرور­زمان در این معنی از بین می‌رود حالت حرکت حق است که به آن حق اقامه دعوی می‌گویند و چنان چه حقوقی باشد که همیشه ثابت و مستقر است و حالت حرکت برای آنها فرض ندارد، در این صورت حقوق منتهی به دعوی نمی‌شود و مرور‌­زمان در مورد آن مصداق نخواهد یافت؛ مانند حق مالکیت و سایر حقوق عینی که در دفتر املاک به ثبت رسیده است[۶۱].
در قانون تجارت فرانسه و کشور‌های عربی مرور ­زمان، وسیله ای برای سقوط دعوی تجاری می‌باشد. در قانون تجارت ایران نیز قانونگذار همین اثر را بر دعاوی تجاری مترتب کرده است.
بند سوم: مقایسه مرور ­زمان مسقط حق و مسقط دعوی
قبل از مقایسه بین دو نوع مرور ­زمان مذکور، لازم است یاد‌آوری شود که محاکم دعاوی مطروحه ( اعم از حقوقی و کیفری ) را به دو طریقه مختومه می‌کنند :
۱-از طریق شکلی: در رسیدگی شکلی دادگاه وارد ماهیت دعوی نمی‌شود، بلکه رسیدگی به دعوی را به جهاتی قانونی رد می‌کند که از آن به “قرار” تعبیر می‌شود. در رسیدگی شکلی دادگاه درباره اینکه شخص حق دارد یا خیر اظهار‌نظر نمی‌کند، بلکه با صرف نظر از صحت و سقم قضیه، دعوی را استماع نمی‌نماید؛ مثلا (اگر شخصی بدون اینکه ذی نفع باشد یا از طرف ذی نفع سمتی داشته باشد، مبادرت به طرح دعوی کند) یا اینکه ( موضوع قبلا رسیدگی شده و درباره‌ی آن حکم صادر شده باشد) یا ( دعوی ارتباطی به مدعی علیه نداشته باشد) و نیز ( چنان چه خواسته مشروعیت نداشته باشد )، در هر چهار مورد فوق، دادگاه بدون اینکه به دلائل و مدافعات طرفین رسیدگی کند، قرار رد دعوی صادر می کند.[۶۲]
۲-از طریق ماهوی: رسیدگی ماهوی به این ترتیب است که دادگاه وارد رسیدگی به دلائل شده و در خصوص اینکه شخص حق دارد یا نه، اظهار نظر می‌کند و رأی خود را صادر می کند که در اصطلاح به آن “حکم” می گویند.
با توجه به مطالب فوق، در مقایسه دو قسم مرور‌ زمان باید گفت که چنان چه نقش مرور‌ زمان از نوع اسقاط اصل حق باشد، طبیعتا استناد به آن موجب می‌شود که درباره اصل قضیه حکم صادر شود، یعنی در مورد اینکه (شخص حقی دارد یا نه) اظهار‌نظر می‌شود، اما چنان چه نقش مرور‌­زمان اسقاط حق دعوی باشد، در این صورت قضیه حالت شکلی به خود می‌گیرد؛ یعنی دادگاه صرف نظر از صحت و سقم قضیه اصلا به دعوی رسیدگی نکرده و آن را رد می کند. نوع اول به واقع توجه دارد، اما نوع دوم به واقع کاری ندارد و فقط در ظاهر دعوی را رد خواهد کرد.
ماده ۷۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی سابق، انقضای مدت مقرر را موجب صدور قرار عدم استماع می‌دانست؛ نه اینکه اصل حق از بین برود. به بیان دیگر، این عامل ساقط کننده حق اثباتی تلقی گردیده است، نه آنکه در واقع حق را از بین ببرد و حق شخص به طور کلی ساقط گردد. به همین دلیل ، دادگاه در صورتی می‌توانست با استناد به مرور­‌زمان قرار رد دعوی صادر کند که خوانده به آن ایراد می‌نمود.
فصل دوم
مبانی و مصادیق مرور زمان در دعاوی تجاری
در اصطلاح حقوق مبنا عبارت است از عنصری که به منزله‌ی پایه‌ی ساختمان حقوقی بوده و محور اساسی مقررات حقوقی محسوب می‌گردد؛ به نحوی که هر‌گاه آن مبنا زائل شود، مقررات حقوقی که به آن دلیل وضع شده است، از بین خواهند رفت. اگر خیلی کلی بنگریم نظم عمومی و امنیت اجتماعی یکی از مهم‌ترین مبنای حقوقی وضع نهاد مرور‌­زمان در سیستم‌های حقوقی جهان هست. در این فصل به تفصیل به بررسی مبانی نهاد مرور‌­زمان می‌پردازیم. و در ادامه نیز مصادیق مرور­‌زمان را در حقوق تجارت بررسی می‌کنیم.
مبحث اول: مبانی مرور‌­زمان
در این مبحث به منظور تبیین مشروعیت یا عدم مشروعیت مرور­‌زمان تجاری، مبانی مرور‌­زمان را از جنبه فقهی و حقوقی بررسی می‌کنیم و سپس با توجه به اینکه محور بحث مرور‌­زمان دعاوی تجاری است، اصولی را که ضرورت وجود این قاعده را در حقوق تجارت توجیه می‌کند، بیان می‌کنیم.
گفتار اول: مبانی حقوقی
سوالی که ممکن است راجع به وضع مرور‌­زمان مطرح شود این است که آیا دلیل و مبنای منطقی در ورای قاعده مرور‌­زمان وجود دارد که دست کم بسیاری ازنظام­های حقوقی بزرگ، در پذیرش این قاعده در مجموعه‌ی قواعد حقوقی خود درنگ نمی‌کنند؟ در این مبحث بر‌آن هستیم که اساسی‌ترین دلایل پذیرش این قاعده را تبیین کنیم.
بند اول: نظم عمومی
عمده‌ترین مبانی که برای وضع مقررات مرور ­زمان بیان شده است، نظم عمومی است .
نظم عمومی تعاریف گوناگونی دارد، بعضی از حقوقدانان در تعریف آن گفته‌اند: « نظم عمومی مجموعه‌ی تأسیسات و قوانینی است که به منظور حسن جریان امورعامه و یا برای تأمین امنیت و رعایت روابط افراد جامعه مقرر شده است و افراد نمی‌توانند بر خلاف آنها قرار‌داد ببندند.[۶۳]
حکومت‌ها برای حفظ نظم عمومی و آرامش اجتماعی ناچار به وضع قواعدی هستند تا روابط شهروندان به گونه ای تنظیم شود که هر‌کس، بدون ایجاد تهدید برای امتیاز‌های دیگران، از امتیاز‌های خویش بهره‌گیرند. به همین جهت است که «راسکوپاوند»[۶۴] پایه‌گذار جامعه‌شناسی حقوقی آمریکا، حقوق را «مهندسی اجتماع» می‌نامد. هدف اصلی حقوق، حفظ امنیت است[۶۵]
نظریه مرور­زمان نیز اساسا با اندیشه‌ی حفظ منافع و مصالح عمومی و جامعه طراحی شده است، زیرا تثبیت روابط حقوقی و مناسبات مردم در جامعه تا حد زیادی وابسته به موضوع مرور­زمان است.[۶۶]
نظم عمومی ایجاب می کند که هر گاه صاحب حق در طول مدت معین به اختیار حق خود را که در تصرف دیگری است مطالبه نکند، پس از آن مدت، نتواند دستگاه قضایی را به رسیدگی نسبت به حق خود وادار نماید. زیرا علاوه بر آنکه رسیدگی به دعاوی‌ای که منشأ آنها مربوط به زمان‌های بسیار گذشته است، سبب تراکم بیش از حد دعاوی و ایجاد اختلال در نظم قضایی می‌شود، از جهت کیفی نیز تشکیلات قضایی کشور را در رسیدگی به دلایل قدیمی و کهنه که غالبا گذشت زمان پرده ابهام و تاریکی بر آن می‌کشد، سخت گرفتار می‌سازد.
به علاوه لزوم آرامش و ثبات اجتماعی، اجازه نمی‌دهد که اشخاص نسبت به حقوقی که در تصرف دارند، برای همیشه در تردید و تزلزل به سر‌برند و نتوانند با اطمینان در جهت حفظ و بهره‌برداری از متصرفات خویش سرمایه‌گذاری و سایر اقدامات لازم را به عمل آورند.[۶۷]
بنابراین همانطور که باید برای دعاوی و مخاصمات پایانی قرار داده شود که این امر با اعتبار قضیه‌ی محکوم‌بها (اعتبار امر مختومه) تحقق پیدا می‌کند، هم چنین لازم است برای مطالبه‌ی حقوق هم فرصتی قرار داده شود که این امر با جعل مرور­‌زمان محقق می‌شود، تا وضع حقوقی در هر دو حالت با ثبات و مستقر گردد، منازعات همیشه تجدید نشود و طلبکار تا ابد حق مطالبه نداشته باشد. بنابراین، تکیه‌ی مرور ­زمان بر قرینه و اماره‌ی وفای به دین، به دلیل ضرورت احترام به وضعیت تثبیت شده‌ای است که مدت زمانی از آن گذشته و این مدت برای اعتماد به آن کافی است.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 01:29:00 ق.ظ ]




ماده۳ـ مرکز اصلی صندوق شهر تهران است و در تهران و یا سایر نقاط کشور شعبه ای ندارد.
ماده۴ـ صندوق با تابعیت ایرانی تأسیس شده و دارای شخصیت حقوقی مستقل و استقلال اداری و مالی بوده و براساس مفاد این اساسنامه و سایر قوانین و مقررات مربوط فعالیت می نماید.
فصل دوم ـ وظایف و اختیارات صندوق
ماده۵ ـ وظایف و اختیارات صندوق عبارت است از:
الف ـ ضمانت سپرده‌های هر شخص اعم از ریالی و ارزی در هر مؤسسه اعتباری به استثنای سپرده‌های مذکور در ماده (۶) این اساسنامه.
تبصره ـ سقف تضمین برای هریک از سپرده گذاران به پیشنهاد هیئت امناء به تصویب هیئت وزیران می رسد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ب ـ دریافت حق عضویت از مؤسسات اعتباری.
پ ـ پرداخت سپرده‌ها پس از اعلام کمیته اضطرار.
ت ـ سرمایه گذاری در اوراق مالی ضمانت شده توسط بانک مرکزی و یا دولت حداکثر تا سقف هفتاد درصد منابع صندوق و صرفاً در مواقعی که منابع صندوق آزاد بوده و تعهدی بر ذمه صندوق وجود نداشته باشد. خرید اوراق یادشده در آخرین روز فروش اوراق مذکور مجاز است.
تبصره ـ بانک مرکزی در صورت عدم تکافوی منابع صندوق برای ایفای تعهدات می تواند پس از تأیید هیئت عامل بانک مرکزی و تصویب هیئت وزیران بخشی از منابع مالی صندوق را به صورت تسهیلات تأمین نماید.
ماده۶ ـ سپرده‌های زیر، مشمول ضمانت صندوق نمی شوند:
الف ـ سپرده‌های تودیع شده نزد مؤسسات اعتباری توسط مؤسسات اعتباری دیگر
ب ـ سپرده‌های متعلق به دستگاه های دولتی
پ ـ سپرده‌های متعلق به مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی
ت ـ سپرده‌های متعلق به شرکتهای بیمه ، صندوقهای بازنشستگی، صندوقهای سرمایه گذاری مشترک، شرکتهای تأمین سرمایه، شرکتهای سرمایه گذاری و شرکتهایی که مؤسسه اعتباری به طور مستقیم حداقل ده درصد (۱۰%) از سهام آن شرکت را در تملک دارد.
ث ـ سپرده‌های متعلق به صاحبان بیش از یک درصد سهام مؤسسه اعتباری و افراد تحت تکفل آنها که در همان مؤسسه اعتباری تودیع شده باشد.
ج ـ سپرده‌های متعلق به مدیرعامل، قائم مقام مدیرعامل، اعضای هیئت مدیره، هیئت عامل یا نمایندگان آنها و بازرس یا بازرسان قانونی مؤسسه اعتباری و افراد تحت تکفل آنها که در همان مؤسسه اعتباری تودیع شده باشد.
چ ـ سپرده‌های متعلق به حسابرس مستقل مؤسسه اعتباری اعم از حقیقی و حقوقی و صاحبان امضای گزارش حسابرسی و افراد تحت تکفل آنها که در همان مؤسسه اعتباری تودیع شده باشد.
ح ـ سپرده‌های متعلق به اعضای ارکان صندوق و افراد تحت تکفل آنها.
خ ـ سپرده‌هایی که ناشی از ارتکاب جرم پولشویی یا تأمین مالی تروریسم بوده و درخصوص آنها حکم قطعی از مراجع صالح قضایی صادر شده باشد.
د ـ سپرده‌های مسدود شده به موجب حکم قضایی.
ذ ـ سپرده‌هایی که به عنوان وثیقه نزد مؤسسه اعتباری نگهداری می شوند.
تبصره ـ تشخیص و احراز هر یک از موارد مذکور بر عهده صندوق می باشد.
فصل سوم ـ ارکان صندوق
ماده۷ـ ارکان صندوق عبارتند از:
الف ـ هیئت امنا
ب ـ هیئت مدیره
پ ـ مدیرعامل
ت ـ بازرس قانونی
ماده۸ ـ اعضای هیئت امنای صندوق از هفت نفر به شرح زیر تشکیل می شود:
الف ـ رییس کل بانک مرکزی به عنوان رییس هیئت امنا
ب ـ وزیر امور اقتصادی و دارایی یا معاون وی
پ ـ معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور یا معاون وی
ت ـ دادستان کل کشور یا معاون وی
ث ـ عضو هیئت عامل ناظر بر بخش نظارت بانک مرکزی
ج ـ یک نفر از مدیران عامل بانکهای دولتی به انتخاب وزیر امور اقتصادی و دارایی
چ ـ یک نفر از مدیران عامل بانکهای غیردولتی به انتخاب وزیر امور اقتصادی و دارایی
تبصره ـ دوره تصدی هریک از نمایندگان مذکور در بندهای (ج) و (چ) دو سال بوده و انتخاب مجدد آنها بلامانع است.
ماده۹ـ جلسات هیئت امنای صندوق با دعوت رییس هیئت امنا و با حضور حداقل پنج عضو رسمیت یافته و تصمیمات آن حداقل با چهار رأی معتبر است. هیئت امنا در هر سال حداقل یک بار تشکیل جلسه می دهد.
ماده۱۰ـ وظایف و اختیارات هیئت امنا به عنوان بالاترین رکن صندوق با رعایت قوانین و مقررات مربوط به شرح زیر است:
الف ـ تعیین خط مشی‌ها، سیاستها و برنامه‌های صندوق و اعمال نظارت بر فعالیتهای آن
ب ـ بررسی گزارش عملکرد سالیانه هیئت مدیره و بازرس قانونی و اخذ تصمیمات مقتضی
پ ـ بررسی و تصویب بودجه سالانه صندوق که از سوی هیئت مدیره پیشنهاد می شود و نیز صورت‌های مالی با توجه به گزارش بازرس قانونی
ت ـ بررسی و تصویب ساختار و تشکیلات صندوق و تغییرات آتی آن
ث ـ تعیین و عزل اعضای هیئت مدیره به پیشنهاد رییس هیئت امنا

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 01:29:00 ق.ظ ]
 
مداحی های محرم