نمودار۴-۳: توزیع فراوانی وضعیت تاهل پاسخگویان ۹۰
نمودار ۴-۴: سطح تحصیلات پاسخگویان ۹۱
نمودار ۴-۵: وضعیت اشتغال پاسخگویان ۹۲
نمودار ۴-۶: تعداد وسیله نقلیه تحت تملک خانواده ۹۴
نمودار ۴-۷: وضعیت مسکن پاسخگویان ۹۵
فصل اوّل
کلّیات تحقیق
مقدمه
همگام با افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی، شاهد افزایش تولید وسایل حمل و نقل و استفاده گسترده از آنها به ویژه در شهرهای بزرگ می باشیم. با این حال صنعت حمل و نقل همچون سایر دستاوردهای بشری، علی رغم فراهم نمودن تسهیلات و آسایش های فراوان برای زندگی راحت انسان، عوارض و مشکلات بسیاری مانند تصادفات، آلودگی هوا، آلودگی صوتی و راه بندان های طولانی به همراه داشته است. در نگاه کلی بهره برداری و بهره وری مناسب و مطلوب از کلیه تسهیلات نوین، نیاز به تدوین قوانین و مقرراتی متناسب با امکانات و شرایط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هر اجتماعی دارد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

بی توجهی به مقررات راهنمایی و رانندگی و قانون گریزی، همواره یکی از علل بروز مشکلات، معضلات و حوادث ترافیکی در بسیاری از جوامع می باشد که بنا بر بافت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و جغرافیایی جوامع میزان آن متفاوت است. آمار حوادث ترافیکی در ایران موید میزان بالا و غیرمتعارف تخلفات رانندگی در ایران است که هر ساله زیان های جبران ناپذیر اقتصادی و آسیب های اجتماعی را باعث می گردد. اگر چه در بروز تخلفات رانندگی عوامل مختلفی دخیل هستند اما طبق بررسی ها عامل انسانی، به عنوان اصلی ترین علت حوادث ترافیکی در ایران، گزارش شده است. عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی ریشه درفرآیند اجتماعی شدن شهروندان و عدم نهادینه شدن قوانین اجتماعی در جامعه ی شهری دارد. بنابراین ریشه یابی علل تخلفات رانندگی در شهری چون اصفهان که حجم زیادی از وسایل نقلیه در معابر آن جریان دارد، می تواند گامی در جهت کاهش مشکلات سیستم حمل و نقل درون شهری کشور باشد.
بیان مساله
رشد شهرنشینی در جهان و به ویژه در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است. این امر نیاز به استفاده از وسایل حمل و نقل را بیشتر می نماید. وسایل حمل و نقل موتوری با ویژگی ها و پتانسیل های خود دسترسی سریع و راحت به فواصل دور و نزدیک را ممکن نموده اند. اما عوارض و مشکلاتی مانند تصادفات، آلودگی هوا، سروصدا و راه بندان های طولانی مدت را به همراه داشته است.
یکی از مشکلات اساسی که در اصفهان مشاهده می شود و روزانه هزاران نفر را در خود گرفتار می کند، مشکل “تراکم ترافیک شهری” می باشد. تراکم ترافیک به عنوان یک مشکل مشترک در شهرهای بزرگ جهان شناخته شده است و کارشناسان حمل و نقل و ترافیک، انسان، وسایل نقلیه و شبکه معابر را از عوامل موثر در عرصه ترافیک شهری می دانند و عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی از طرف انسان (به عنوان عامل فعال و با شعور این سیستم) از علل انسانی اساسی این پدیده شهری بیان گردیده است.
مطالعات انجام شده در خصوص زمینه ها و عوامل بروز تخلفات ترافیکی در کشورهای مختلف، نشان می دهد که در همه کشورها خصوصاً در کشورهای توسعه یافته، عوامل بروز تخلفات بیشتر به ویژگی های شخصیتی رانندگان و هنجارهای غالب اجتماع برمی گردد. از سایر عوامل موثر بر بروز تخلفات و رفتارهای پرخطر در این کشورها می توان به عواملی همچون: عدم آگاهی از عواقب تخلف، ریسک پذیری، قدرت نمایی، میل به قانون شکنی، بی اعتمادی به قانون، عادات نادرست فرهنگی، خشم و عصبانیت، نادرست بودن طرح هندسی مسیر، نقص قوانین، عدم اجرای قوانین، برخورد نامناسب با متخلفان، نظارت نامناسب و احتمال پایین شناسایی تخلفات، وجود زمینه های چانه زنی با پلیس و عدم قطعیت مجازات ها اشاره نمود.
عامل انسانی از دیدگاه علوم مختلفی چون روانشناسی، جامعه شناسی، علوم تربیتی و بهداشت قابل بررسی است. در این مطالعه از دیدگاه جامعه شناسانه به آن نگریسته می شود. یکی از مباحث مهم در جامعه شناسی معاصر، بحث شهروندی و به دنبال آن اخلاق شهروندی می باشد. اخلاق شهروندی محصول زندگی شهری است. به طور خلاصه شهروند، فردی است که در شهر زندگی می کند، از امکانات شهر بهره می برد و در مقابل شهر و دیگر شهروندان دارای مسئولیت می باشد. اخلاق شهروندی عبارت است از وظایف و تعهداتی که هر شهروند در قالب رفتارهای اجتماعی نسبت به نهادهای اجتماعی و سایر شهروندان دارد.
از دیدگاه جامعه شناسی، یک جنبه از علل انسانی تخلفات رانندگی، ریشه در اخلاق ترافیک شهروندان دارد. منظور از اخلاق ترافیک شهروندان میزان تعهد و پایبندی افراد به قوانین و مصوبات وضع شده از جانب متولیان حمل و نقل و ترافیک و مسئولین راهنمایی و رانندگی می باشد.
ذکر این نکته نیز حائز اهمیت می باشد که ارتکاب تخلف از جانب رانندگان می تواند دو دلیل عمده داشته باشد. گاه رانندگان به دلیل فراموش کردن برخی قوانین، عدم آشنایی با محیط و یا خطای دید و ندیدن علائم رانندگی و همچنین به دلیل عدم آگاهی از قوانین جدید مرتکب تخلف می شوند که به عنوان تخلفات سهوی معرفی شناخته می شوند. اما در برخی موارد شهروندان نسبت به این قوانین آگاهی دارند ولی به دلایلی نسبت به آنها بی تفاوت می باشند. این امر ناشی از ضعف اخلاق ترافیک شهروندی در بین رانندگان شهری است. ضعف و یا فقدان اخلاق ترافیک شهروندی می تواند نقش تعیین کننده ای در بروز کجرفتاری های اجتماعی از جمله تخلفات رانندگی داشته باشد. بنابراین در این تحقیق تلاش می شود تا با شناسایی و سنجش عوامل موثر بر اخلاق ترافیک شهروندی، علل تخلفات رانندگی را ریشه یابی نموده و به دنبال آن گامی جهت ارتقاء اخلاق ترافیک شهروندی به منظور برقراری نظم شهری برداشته شود.
۱-۳- اهداف
۱-۳-۱- هدف اصلی
سنجش رابطه بین اخلاق ترافیک شهروندی و میزان تخلفات رانندگی درشهر اصفهان
۱-۳-۲- اهداف فرعی
سنجش میزان تعهدات اجتماعی شهروندان اصفهانی در رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی.
ارائه راهکارهایی جهت ارتقاء سطح اخلاق ترافیک شهروندی و افزایش رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی.
۱-۴- ضرورت و اهمیت
انجام این تحقیق با هدف و منظور شناسایی انگیزه و علل عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی به عنوان یکی از نمادهای کجرفتاری اجتماعی می باشد. مطالعات متعددی برپدیده ترافیک شهری انجام شده است که بیشتر آنها در قلمرو مهندسی راه صورت گرفته است. البته در بیشتر مطالعات انجام شده، انسان به عنوان یک عامل موثر در ایجاد پدیده ترافیک شهری مطرح شده است. در مطالعاتی که بر روی عامل انسانی پدیده ترافیک شهری صورت گرفته است، بیشتر بر روی رفتار انسان و از بعد روانشناسی بوده است. از آنجایی که این تحقیق با دید جامعه شناختی به این مساله نگاه می کند، می تواند انسان را در قالب الگوهای رفتارشهری، قوانین و کنش های متقابل نمادین با دیگران مورد بررسی قرار دهد. در واقع مطابق با نظریه های جامعه شناسی هر پدیده اجتماعی توسط علل اجتماعی مورد تبیین و توضیح قرار می گیرند. بنابراین تفاوت این مطالعه در مقایسه با سایر مطالعات دیگر، مدنظر قراردادن رفتارهای انسان براساس ساختارهای اجتماعی و فرهنگی و تاثیر متقابل انسان و کلیه ساختارهای اجتماعی و فرهنگی جامعه می باشد.
۱-۵- سوالهای تحقیق
۱-۵-۱- سؤال اصلی
چه رابطه ای بین اخلاق ترافیک شهروندی و عدم رعایت قوانین رانندگی (تخلفات رانندگی) در شهر اصفهان وجود دارد؟
۱-۵-۲- سوال های فرعی
١ – اخلاق ترافیک شهروندی چیست؟ عوامل مؤثر بر آن کدام است؟
٢ – بین اخلاق ترافیک شهروندی و عدم رعایت قوانین رانندگی(میزان تخلفات راهنمایی و رانندگی) چه رابطه ای وجود دارد؟
٣ – عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر میزان تخلفات رانندگی کدامند؟
۱-۶- فرضیه ها
۱-۶-۱- فرضیه اصلی
به نظر می رسد بین اخلاق ترافیک شهروندی و عدم رعایت قوانین رانندگی(میزان تخلفات رانندگی) رابطه معناداری وجود دارد.
۱-۶-۲- فرضیه های فرعی
به نظر می رسد بین تحصیلات فردی و میزان تخلفات رانندگی رابطه وجود دارد.
به نظر می رسد بین اطلاعات رسانه ای افراد و میزان تخلفات رانندگی رابطه وجود دارد.
به نظر می رسد بین الگوپذیری افراد و میزان تخلفات رانندگی رابطه وجود دارد.
به نظر می رسد بین تعهدات اجتماعی افراد و میزان تخلفات رانندگی رابطه وجود دارد.
به نظر می رسد بین سرمایه اجتماعی و میزان تخلفات رانندگی رابطه وجود دارد.
به نظر می رسد بین میزان آشنایی رانندگان با قوانین شهری و میزان تخلفات رانندگی رابطه وجود دارد.
به نظر می رسد بین سابقه سکونت در شهر و میزان تخلفات رانندگی رابطه وجود دارد.
۱-۷- کاربردهای تحقیق
۱-ریشه یابی علل تخلفات راهنمایی و رانندگی و عدم رعایت قوانین و مقرارت راهنمایی و رانندگی شهر اصفهان که حجم زیادی از وسایل نقلیه در معابر آن جریان دارد.
۲- کاهش مشکلات و معضلات موجود در سیستم حمل و نقل درون شهری اصفهان.
۳- ارائه راهکار به معاونت راهورناجا جهت وضع قوانین و دستورالعملهای کارآمد باهدف رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی توسط شهروندان.

سطح معنی داری

B

Std. Error

Beta

مقدار ثابت

۲٫۶۲۸

.۰۵۳

۴۹٫۲۹۱

.۰۰۰

بازاریابی ا جتماعی

.۰۰۴

.۰۰۱

.۳۸۰

۷٫۵۲۲

.۰۰۰

جدول ۴-۱۳- مدل رگرسیون تأثیر بازاریابی اجتماعی در وفاداری مشتریان
در جدول ۴-۱۲- معنی دار بودن رگرسیون به وسیله آزمون F محاسبه شده است. نتایج تحلیل واریانس نشان می دهد که سطح معنی داری محاسبه شده برای این آماره برابر ۰۰۱/۰ بوده و نشان از معنی دار بودن رگرسیون در سطح ۹۹ درصد دارد. بنابراین مدل رگرسیون خطی برآورد شده مورد قبول می باشد. متغییر وارد شده در معادله رگرسیونی هسته اصلی تحلیل رگرسیون می باشد که در جدول ۴-۱۹- آمده است. معادله رگرسیونی را می توان بااستفاده از ستون B به شرح زیر محاسبه کرد:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

خطاها + بازاریابی اجتماعی (۳۸/۰) + ۶۲۸/۲ = وفاداری مشتریان
آزمون t مربوط به ضریب رگرسیون نیز در این جدول نشان می دهد که این ضریب معنی دار بوده (۰۰۱/۰) و در بر آورد وفاداری مشتریان در بانک قرض الحسنه مهر ایران مؤثر است.
فرضیه فرعی۱ : رفتار مطلوب اجتماعی کار کنان در وفاداری مشتریان بانک قرض الحسنه مهر ایران شعب استان اردبیل تأثیر دارد.
برای آزمون این فرضیه از مدل رگرسیون ساده استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که رفتار اجتماعی کارکنان با وفاداری مشتریان بانک قرض الحسنه مهر ایران در شعب استان اردبیل همبستگی معنی داری دارد، چرا که سطح معنی داری بدست آمده (۰۰۱/۰) کمتر از آلفای تحقیق (۰۵/۰) می باشد. نوع همبستگی بین دو متغیر مذکور خطی بوده یعنی هر دو توأمان افزایش ویا کاهش می یابند، میزان همبستگی بین دو متغیر برابر با ۲۸۹/۰ می باشد که نشان از همبستگی متوسط دارد. بنابراین فرضیه فرعی اول تحقیق مورد تأیید قرار می گیرد.
فرضیه فرعی ۲ : توجه به مخاطب (مشتری مداری) در وفاداری مشتریان بانک قرض الحسنه مهر ایران شعب استان اردبیل تأثیر دارد.
برای آزمون این فرضیه از مدل رگرسیون ساده استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که مشتری مداری با وفاداری مشتریان بانک قرض الحسنه مهر ایران در شعب استان اردبیل همبستگی معنی داری دارد، چرا که سطح معنی داری بدست آمده (۰۰۱/۰) کمتر از آلفای تحقیق (۰۵/۰) می باشد. نوع همبستگی بین دو متغیر مذکور خطی بوده یعنی هر دو توأمان افزایش ویا کاهش می یابند، میزان همبستگی بین دو متغیر برابر با ۲۲۲/۰ می باشد که نشان از همبستگی متوسط دارد. بنابراین فرضیه فرعی دوم تحقیق مورد تأیید قرار می گیرد.
فرضیه فرعی ۳ : ماهیت (خدمات) در وفاداری مشتریان بانک قرض الحسنه مهر ایران شعب استان اردبیل تأثیر دارد
برای آزمون این فرضیه از مدل رگرسیون ساده استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که مشتری مداری با وفاداری مشتریان بانک قرض الحسنه مهر ایران در شعب استان اردبیل همبستگی معنی داری دارد، چرا که سطح معنی داری بدست آمده (۰۰۱/۰) کمتر از آلفای تحقیق (۰۵/۰) می باشد. نوع همبستگی بین دو متغیر مذکور خطی بوده یعنی هر دو توأمان افزایش و یا کاهش می یابند، میزان همبستگی بین دو متغیر برابر با ۲۰۵/۰ می باشد که نشان از همبستگی متوسط دارد. بنابراین فرضیه فرعی سوم تحقیق مورد تأیید قرار می گیرد.
فرضیه فرعی ۴ : آمیزه بازاریابی اجتماعی در وفاداری مشتریان بانک قرض الحسنه مهر ایران شعب استان اردبیل تأثیر دارد.
برای آزمون این فرضیه از مدل رگرسیون ساده استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که مشتری مداری با وفاداری مشتریان بانک قرض الحسنه مهر ایران در شعب استان اردبیل همبستگی معنی داری دارد، چرا که سطح معنی داری بدست آمده (۰۰۱/۰) کمتر از آلفای تحقیق (۰۵/۰) می باشد. نوع همبستگی بین دو متغیر مذکور خطی بوده یعنی هر دو توأمان افزایش و یا کاهش می یابند، میزان همبستگی بین دو متغیر برابر با ۳۶۶/۰ می باشد که نشان از همبستگی متوسط دارد. بنابراین فرضیه فرعی چهارم تحقیق مورد تأیید قرار می گیرد.
۴-۵- برازش مدل تحلیل رگرسیون چند متغیره
هدف از کاربرد تحلیل رگرسیون چند متغیره، پیش بینی و تبیین تغییرات و واریانس متغیر وابسته از طریق متغیر های مستقل است. به عبارت دیگر، تغییر در متغیر وابسته معمولاً نتیجه متغیر های مستقل متعددی است که همزمان عمل می کنند. در این پژوهش نیز وفاداری مشتریان از عوامل متعددی تأثیر می پذیرد، هر یک از این متغیر های مستقل، عاملی برای برآورد جنبه های متفاوتی از متغیر وابسته به شمار می رود. می توان انتظار داشت که هر یک از عوامل یا متغیر ها، سهمی در شکل گیری میزان وفاداری مشتریان دارند در تحلیل رگرسیون چند متغیره، برای پیش بینی متغیر وابسته (وفاداری مشتریان) از متغیر های مستقل استفاده کردیم.روش و محاسبات به شیوه ای انجام می شود که با داشتن همبستگی ها در بین تمام متغیرها بهترین پیش بینی میسر می شود.
مدل رگرسیون خطی فرض می‌کند که یک رابطه خطی (یا خط مستقیم) بین متغیر وابسته و هر پیشگو وجود دارد. این رابطه در فرمول زیر توضیح داده شده است.
y_i = b₀ + b₁x_i1 + … + b_px_ip + e_i
y_i: مقدار مورد i که در آن ام متغیر کمی وابسته است.
: تعداد پیشگوها می‌باشد. p
b_j: مقدار ضریب j ام است، j= 0 , … , p

این فعالیت های ملاتونین مثبت و در ارتباط با افزایش میزان تخمک گذاری (زونیگا و همکاران، ۲۰۰۲) افزایش فعالیت لوتئالی (دوروتوین و همکاران، ۱۹۹۷؛ ابسیا و همکاران، ۲۰۰۲) و افزایش زیست پذیری جنین‌ها هستند.
۱-۴-۲ روش های عقیم سازی در سگ نر:
خیلی تکنیک ها برای عقیم سازی سگ ها ارائه شده است که هر کدام برای جراح و بیمار مزایا و معایبی دارد از جمله: ۱٫جراحی ۲٫شیمیایی ۳٫ایمنی

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۴-۲تعیین زمان مناسب
در حالیکه مطالعات بی خطر بودن اخته کردن سگ نر را در سن ۷ هفتگی نشان داده اند مطالعات آینده نگر طولانی مدتی درباره سن اخته کردن سگهای نر وجود ندارد. سگهای بدون صاحب باید قبل از پیدا کردن و انتقال به خانه صاحب جدیدشان اخته شوند. سگ های صاحب دار هم باید مورد به مورد ارزیابی شوند و مزایا و معایب کار بررسی شود.
۳-۴-۲تعیین زمان مناسب عمل جراحی
از ۲ ماهگی که بیضه به طور کامل وارد اسکروتوم می شود میتوان عمل جراحی را انجام داد ولی بعضی ها اعتقاد دارند که اگر سگ بالغ تر شود بهتر است زیرا اگر قبل از بلوغ اخته شوند به حداکثر رشد خود نمی رسند و احتمال چاقی نیز افزایش می یابد.
۴-۴-۲تکنیک های جراحی
تکنیک های بسیاری برای جراحی عقیم سازی درسگ ها وگربه ها تعریف شده است که هر تکنیک یکسری مزایا و معایب برای جراح و بیمار دارد. تکنیک هایی که شرح داده شده عبارتند از:
۱- اخته کردن^[۱]
۲- برداشت گنادها در سن پایین^[۲]
۳- وازکتومی^[۳]
اخته کردن سگ به صورت باز یا بسته انجام می شود. بیضه ها پایین آورده می شوند و برش در خط میانی بر روی پوست ایجاد می شود. مزیت تکنیک بسته ساده بودن آن است و تونیکا واژینالیس جداری باز نمی شود و کمترین خطر آلودگی محوطه شکمی وجود دارد. از عیبهای روش بسته این است که لیگاتور رگها اطمینان کمتری دارد و ممکن است باز شود رگ ها با بافت تونیک احاطه شده و به عضله کریمستر وصل شده است.
گاهی برداشت گنادها در سنین پایین انجام می شود. ترجیح داده می شود که اخته کردن در سگ بالغ انجام شود زیرا بیضه توله سگ ها قابل حرکت و پیدا کردن ان سخت است. قبل از شروع جراحی حتما بایذ بیضه ها لمس شود که در کیسه بیضه وجود داشته باشند. اگر یکی یا هر دو بیضه وارد کیسه نشده باشند برای اخته کردن می توان از روش استاندارد جراحی موارد نهان بیضگی^[۴] استفاده کرد.
وارکتومی به روش جراحی شامل برداشتن قسمتی از مجرای دفران است که باعث می شود اسپرم در هنگام جفتگیری خارج نشود و صفات جنسی نر و رفتارهای سگ نر ادامه می یابد. در سگ و گربه وازکتومی ترجیح داده می شود.
۱-۵-۲مزایای عقیم سازی به روش جراحی در سگ نر
شامل کاهش وقوع رفتارهای دوجنس و کاهش قوع بیماری های بیضهو پروستات است. رفتارهای مختص دوجنس شامل پریدن ولگردی و نشانه گذاری با ادرار است.
در سگ های نر تومور بیضه خیلی شایع با میزان وقوع ۹٫% است. تومورهای بیضه در سگهای مسن دیده میشود و به ندرت بذخیم هستند که اخته کردن درمان این تومورهاست. بیماری پروستات در سگهای نر اخته نشده خیلی شایع است. تا سن ۶ سالگی ۷۵ تا ۸۰ درصد سگهای نر اخته نشده علایم بافت شناسی و بالینی بزرگ شدگی خوش خیم پروستات را دارند. بزرگ شدگی خوش خیم پروستات معمولا همراه با پروستات میکند که همراه با بیماری زایی قابل توجهی است. اخته کردن درمان بزرگ شدگی خوش خیم پروستات ست و برطرف شدن التهاب پروستات را تسریع میکند.
۲-۵-۲معایب عقیم سازی به روش جراحی در سگ نر
شامل عوارض احتمالی حین عمل و بعد ان میباشد از جمله:

1. 1. بیهوشی که برای سگهای سالم به طور معمول انجام میگیرد و در سگهای مسن خطر ان بیشتر است.

1. 1. خونریزی

از عروق اسپرماتیک:خونریزی به داخل شکم انجام میگیرد
از پوشش مهبلی یا بافتهای زیر جلدی:باعث تورم کیسه بیضه می شود.

1. 1. تورم کیسه بیضه

به علت وجود فضای مرده پی امد متداولی دارد.
معمولا به وسیله خون یا مایعات اماسی ایجاد می شود.
وقوع ان را میتوان با خون بندی به حداقل رساند.

1. 1. باز شدن زخم

به علت روش نادرست بخیه زدن یا اسیب زدن به وسیله خود سگ
۱-۶-۲کنترل شیمیایی تولید مثل سگ نر
کنترل باروری بعنوان یک اصطلاح گسترده برای موارد پیشگیری از بارداری که مانع تولید فرزند جدید، با حفظ پتانسیل باروری مادر استفاده می شود^[۵]و هم در مورد عقیم سازی که هدف ایجاد یک حیوان نابارور می باشد بکار می رود (مونسون وهمکاران،۲۰۰۶ ؛کوتزلر و همکاران،۲۰۰۶).
کنترل باروری را می توان از طریق جراحی عقیم سازی وهم از طریق عقیم سازی شیمیایی بدست آورد. در مقایسه با جراحی عقیم سازی، مواد شیمیایی پیشگیری از بارداری بی خطر و ارزان تر است. و خطرات عمل جراحی شامل: بیهوشی، عوارض عمل، خطرات برای پرسنل و هزینه عمل را دارا نمی باشد (کتی و ممان،۲۰۱۰؛ اشمیت و همکاران،۲۰۰۹؛ کوتزلرو وود،۲۰۰۶).
در سال های اخیر مواد شیمیایی پیشگیری از بارداری و هم چنین تمایل روزافزون عمومی در جایگزین هایی برای جراحی عقیم سازی درحیوانات خانگی و وحشی بیشتر شده است. (ناز و همکاران،۲۰۰۵). براساس شواهد نظری، تمایل روز افزون به استفاده از عقیم سازی شیمیایی، بخصوص در مناطقی که در آن مراقبت های دامپزشکی گسترده در دسترس نیست و از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه نمی باشد در حال گسترش است (لوی و همکاران،۲۰۱۱). ناتوانی در کنترل تولید مثل حیوانات در یک جمعیت نسبتا زیاد از طریق جراحی عقیم سازی نیز یک فاکتور موثر در گسترش روزافزون استفاده این مواد می باشد (منز و همکاران،۲۰۰۸). گرچه مطالعات نشان می دهد که جراحی عقیم سازی بخوبی می تواند با کاهش تعداد توله سگ و هم چنین کاهش انتقال بیماری ها همراه باشد ولی در واقع گران تر از روش تزریقی می باشد ( منز و همکاران،۲۰۰۸). برخی از صاحبان سگ ها ممکن است بدلیل ابراز همدردی و بروز تغییرات رفتاری سگ تمایلی به استفاده از عمل جراحی، بدون در نظر گرفتن مساله هزینه آن، نداشته باشند (سوتال و همکاران،۲۰۰۵).
۲-۶-۲ویژگی های مطلوب عقیم سازی به روش شیمیایی
از بروز نشانه های فحلی و مسائل مرتبط با آن مثل رفتار پرخاشگرانه برای مردم و سایر حیوانات، و مزاحمت ها و… جلوگیری می کند (معافی، ۱۳۸۶). مانع تجمع حیوانات ولگرد در اطراف منازل می شود. (معانی، ۱۳۸۶). در سگ و گربه و در هر دو جنس امکان پذیر است با اتمام دوره مصرف دارو،حیوان می تواند مجددا فحل شود و جفت گیری نماید (معافی، ۱۳۸۶). از لحاظ فنی عملی امکان پذیر است. امکان تولید این مواد در مقیاس بزرگ وجود دارد. ازلحاظ اقتصادی مقرون به صرفه می باشد. اثر بخشی خوب (موفقیت بالا در حیوانات درمان شده) دارد و از نظر فرمولاسیون امکان ذخیره و حمل و نقل در شرایط مزرعه را دارا می باشد.
۳-۶-۲معایب عقیم سازی به روش شیمیایی
نیاز به تزریقات مکرر یا تجویز منظم قرص دارد. در صورت استفاده طولانی مدت و مکرر برخی داروهای بویژه پروژستاژن ها ممکن است عوارض جانبی بویژه دررحم ایجاد شود. این روش جایگزین عقیم کردن از طریق جراحی نمی باشد. برای جلوگیری یا قطع اولین فحلی در حیوانات توصیه نمی شود. برخی داروها برای این کار ممکن است باعث نئوپلازی یا سرطان غدد پستانی گردند (معانی، ۸۶). داروها و روش های خاصی وجود دارد که می توانند سبب جلوگیری از وقوع فحلی و در نتیجه جلوگیری از آّبستنی شوند. این داروها و مواد به روش های مختلف مصرف می شوند و دامپزشکان روش های خاص خود را در استفاده از این داروها دارند (معانی، ۸۶).
۴-۶-۲ویژگی های ماده مناسب برای کنترل اندازه جمعیت و باروری
عوارض جانبی روی فیزیولوژی، رفتار، و جان جیوان نداشته باشد. وقتی تک دوز تجویز می شود موثر باشد. حیوانات برای یک سال یا بیشتر نابارور باقی بمانند. بی خطر و مطمئن باشد. از بروز فعالیت تولید مثلی در هر دو جنس پیشگیری کند. هیچ تأثیری روی داروها یا واکسن های دیگر نداشته باشد. نسبتاً ارزان قیمت برای تولید و ارائه باشد. به صورت کاشتنی (ایمپلنت) یا تجویز از راه دهان در دسترس باشد. از لحاظ شیمیایی پایدار باشد (کالام و همکاران،۲۰۱۳).
۵-۶-۲روش های عقیم سازی شیمیایی
-درمان های هورمونی توسط: پروژسترون ،آندروژن،آگونیست و آنتاگونیست GnRH
– پیشگیری از باروری یا روش های ایمنی شناسی یا ایمنی زایی
– استفاده از مواد شیمیایی (گلوکونات روی، کلسیم کلرید و…)
– ایجاد سدهای فیزیکی مکانیکی
– استفاده از توکسین های کنژوگه شده.

نمودار ۳۲-۴ اثر تیمار مزرعه بر وزن خشک برگ هویج
بررسی نتایج اثر مزرعه (نمودار ۳۲-۴) بر وزن خشک برگ هویج نشان داد بیشترین وزن خشک برگ هویج در مزرعه­ آلوده­ی شماره ۱ وجود داشت (۱۳/۲ گرم). وزن خشک برگ هویج مزرعه آلوده­ی شماره ۱ با مزرعه آلوده­ی شماره ۲ و مزرعه شاهد تفاوت معنی­داری داشت (به ترتیب ۱۳/۲، ۰۱/۲ و ۷/۱ گرم).
نمودار ۳۳-۴ اثر تیمار­های مکان در مزرعه بر وزن خشک برگ هویج
بررسی نتایج اثر متقابل مکان­های مختلف کاشت و مزارع آلوده و شاهد (نمودار ۳۳-۴) بر وزن خشک برگ هویج نشان داد بیشترین وزن خشک برگ هویج در منطقه­ شوش و دزفول به ترتیب در مزرعه­ آلوده­ی شماره ۲ و ۱ وجود داشت (به ترتیب ۳۵/۲ و ۳۵/۲ گرم) وزن خشک برگ هویج مزرعه آلوده­ی شماره ۱ در منطقه دزفول با مزرعه آلوده­ی شماره ۲ تفاوت معنی­داری نداشت (به ترتیب ۳۵/۲ و ۱۸/۲ گرم) ولی با مزرعه شاهد دارای اختلاف معنی­داری بود (۲ گرم). همچنین در منطقه­ شوش وزن خشک برگ هویج در مزرعه آلوده­ی شماره ۲ با وزن خشک برگ هویج در مزرعه آلوده­ی شماره ۱ تفاوت معنی­داری نداشت ( به ترتیب ۳۵/۲ و ۲۶/۲ گرم). ولی با وزن خشک برگ هویج در مزرعه شاهد دارای تفاوت معنی­دار بود(۶۴/۱ گرم).

۴-۴-۴ وزن خشک ریشه هویج

نتایج تجزیه واریانس تیمار وزن خشک ریشه هویج در جدول (۴-۴) آورده شده است. اثر تیمارهای مکان و مزرعه در سطح آماری ۱ درصد بر وزن خشک ریشه هویج معنی­دار گردید، اما اثر متقابل مکان در مزرعه بر وزن خشک ریشه هویج در سطح آماری ۵ در­صد معنی­دار شد. همچنین اثر تیمار تکرار مکان بر وزن خشک ریشه هویج معنی­دار نبود
نمودار ۳۴-۴ اثر تیمار مکان بر وزن خشک ریشه هویج
بررسی نتایج اثر مکان (نمودار ۳۴-۴) بر وزن خشک ریشه هویج نشان داد که در منطقه شوش و دزفول به ترتیب دارای بالاترین وزن خشک ریشه هویج بود (به ترتیب ۸۱/۷، ۸۴/۷ گرم). همچنین وزن خشک ریشه هویج در منطقه­ شوش و دزفول با منطقه باوی تفاوت معنی­داری داشت (به ترتیب ۸۱/۷، ۸۴/۷ و ۹۶/۵ گرم).
نمودار ۳۵-۴ اثر تیمار مزرعه بر وزن خشک ریشه هویج
بررسی نتایج اثر مزرعه (نمودار ۳۵-۴) بر وزن خشک ریشه هویج نشان داد بیشترین وزن خشک ریشه هویج در مزرعه­ آلوده­ی شماره ۱ وجود داشت (۶۸/۷ گرم). وزن خشک ریشه هویج مزرعه آلوده شماره ی ۱ با مزرعه آلوده­ی شماره ۲ و مزرعه شاهد تفاوت معنی­داری داشت (به ترتیب ۶۸/۷، ۳۵/۷۲ و ۵۷/۶ گرم).
نمودار ۳۶-۴ اثر تیمار­های مکان در مزرعه بر وزن خشک ریشه هویج
بررسی نتایج اثر متقابل مکان­های مختلف کاشت و مزارع آلوده و شاهد (نمودار ۳۶-۴) بر وزن خشک ریشه هویج نشان داد بیشترین وزن خشک ریشه هویج در منطقه­ شوش در مزرعه­ آلوده­ی شماره ۱ وجود داشت (۰۱/۹ گرم) وزن خشک ریشه هویج مزرعه آلوده­ی شماره ۱ در منطقه شوش با مزرعه آلوده­ی شماره ۲ و مزرعه شاهد تفاوت معنی­داری داشت (به ترتیب ۰۱/۹، ۵۷/۷ و ۸۶/۶ گرم).
بررسی تاثیر آلودگی نفت سفید بر مزارع سبزی نشان داد که وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و درمزارع آلوده به نفت سفید افزایش یافت. از افزایش وزن تر و خشک در سایر گونه­ ها در هر دو بخش هوایی و ریشه نتیجه گیری شد، احتمالا به این دلیل می­باشد که گیاهان به آلودگی حساس نیستند و ناشی از افزایش فتوسنتز و ماده­سازی در این گیاه است. به طور کلی بیان شده نیازهایی که گیاه باید از خاک تامین نماید شامل آب، عناصر غذایی، اکسیژن برای تنفس ریشه و فراهم نمودن زیستگاه مناسب برای رشد ریشه­ها می­باشد و هر گونه اختلال در موارد فوق می ­تواند سبب کاهش یا توقف رشد گیاه شود که اثرات آن در بخش­های هوایی دیده می­ شود. ترکیبات هیدرو کربنی می­توانند با مواد آلی خاک ترکیب شوند در نتیجه باروری و حاصلخیزی خاک کاهش و باعث نا­مناسب شدن تهویه خاک گردند. کاهش بیشتر وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه در منطقه باوی در اثر شوری خاک باشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

افزایش وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه در مزارع آلوده به نفت سفید موجود در هر منطقه و هم چنین مزارع آلوده هر سه منطقه نسبت به هم یکسان نبود. که می­توان نتیجه گرفت که این تفاوت موجود در بین مزارع آلوده به نفت سفید به غلظت نفت سفید استفاده شده برای از بین بردن علف­های هرز می­باشد در صورتی که از غلظت بیشتری برای ازبین بردن علف هرز استفاده شده باشد کاهش وزن خشک اندام هوایی و ریشه بیشتر است. چاقری و همکاران، (۱۳۸۵) درپژوهشی تأثیرات آلودگی خاک در غلظت ^۱- g.kg 45 گازوئیل بر میزان جوانه زنی، وزن تر، خشک و رشد طولی اندام­های هوایی و ریشه گونه­ های شبدر (Trifolium repens L)، ذرت (Zea mays L)، جو (Hordeum vulgaris L)، گندم Triticum.lontherium.L))، یونجه ( (MedicagosativaLگلرنگ Carthamu tintorius L)) مورد بررسی قرار دادند .که کاهش وزن­تر ریشه و ساقه در گیاهان گندم، جو و یونجه مشاهده شد که دلیل این کاهش را ناشی از تشکیل غشای روغنی هیدروکربنی در اطراف ریشه دانستند که مانع از رسیدن آب به ریشه ها می­ شود
بینت و پورتال^[۱۰۷] (۲۰۰۰)، بررسی وزن خشک ریشه و اندام هوایی گیاه علف چاودار در خاکی حاوی یک گرم بر کیلو گرم ترکیبات PAHs پس از گذشت ۴۰ روز دریافتند که وجود این ترکیبات در خاک باعث کاهش وزن خشک ریشه و اندام هوایی می­گرددتحقیقاتی که توسط پالمروث و پیچل^[۱۰۸] (۲۰۰۲)، در زمینه گیاه پالایی انجام گرفت نشان داد، کل وزن خشک تولیدی مجموعه لگوم­ها و گراس­های به کار رفته تحت تاثیر گازوئیل، مقادیر کمتری را نسبت به تیمار شاهد(غیر آلوده) نشان داد و گیاهان تحت این شرایط آلودگی نسبت به تیمار شاهد از بلندی کمتری برخوردار بودند. سمیت گیاهی می ­تواند عامل مشاهده این چنین کاهش­هایی در وزن خشک گیاهان باشد. ویلتس و همکاران^[۱۰۹]، (۱۹۹۸)،دریافتند تمام فاکتورهای گیاهی یونجه در خاک آلوده به ۲۰۰۰۰ میلی­گرم بر کیلو­گرم نفت خام دچار کاهش شدند.

۵-۴ رنگیزه­های برگی

(جدول) ۵-۴ تجزیه واریانس اثر آلودگی نفت سفید بر رنگیزه­های برگی

میانگین مربعات

منابع تغییر

درجه آزادی

کلروفیلa

کلروفیلb

کلروفیل کل

مکان

۲

^**۵۱/۳۱۳

^**۰۹/۲۹

^**۳۱/۵۳۳

تکرار مکان

۶

^**۲۲/۳۵

^ns37/0

^**۷۳/۴۰

گیاه

اول اینکه قانون ملی کشور متبوع طرفین قرارداد، در صورت عدم اشاره به ثمن، به هر نحوی قرارداد را باطل بداند،اصل ۵۵کنوانسیون اعمال نخواهد شد.
دوم آنکه اگر قرارداد طبق قانون ملی صحیح باشد، باید محرز شود که زمینه های دیگر برای عدم صحت واعتباردر قانون حاکم بر قرارداد وجود ندارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

سوم آنکه ثمن ثابت و تعیین شده یا قابل تعیینی وجود نداشته باشد تا نوبت به ثمن ضمنی برسد و در نهایت اگر ماده۵۵کنوانسیون قابل اعمال باشد تعیین ثمن متعاقب آن خواهد آمد.
یک فرضیه حقوقی در اینجا کمک خواهد کرد تا ثمن تعیین شود حتی در قراردادی که بطور ضمنی یا صریح ثمن تعیین نشده یا مقرره ای برای تعیین آن وضع نگردیده. مگر مواقعی که اماره و دلیل خلافی موجود باشد. بنابراین در اینجا ثمن فرضی، قرارداد را تکمیل کرده و به اجرا در می آورد.
سؤالی که پیش می‌آید اینکه، ثمن ضمنی یا فرضی بر چه مبنایی تعیین خواهد شد؟بنابر مقررات کنوانسیون، خریدار باید ثمنی را که در زمان انعقاد قرارداد برای چنان کالایی که در شرایط مقایسه فروخته شده،در تجارت مربوطه، عموماً وضع می‌شده است را بپردازد.بنابراین ثمن از روی یک معیار عینی و برون ذاتی نظیر زمان، اوضاع و احوال و نوع تجارت مربوط تعیین خواهد شد. لذا اولین عامل برای تعیین ثمن،عنصر زمان است که زمان تسلیم مبیع ملاک نیست. بلکه زمان انعقاد قرارداد در کنوانسیون ملاک عمل قرارگرفته است. دومین عامل، قیمت کالای شبیه به کالای فروخته شده است. و سومین عامل،شروط قراردادهایی است که برای فروش کالای همانند، در نظر گرفته می‌شود.شروطی مانند زمان و مکان تسلیم کالا، نقد یا نسیه بودن ثمن و ضمانت و گارانتی کالا و غیره. و در نهایت عنصر نهایی که در تعیین ثمن فرضی مؤثر می باشد بازار تجارت مربوطه است که عرف تجارت در قیمت کالا مؤثر خواهد بو
بخش دوم:
اعتبار بیع با ثمن شناور
یکی از قواعدی که در میان فقها و حقوقدانان دارای شهرت بسیاری میباشد و علاوه بر این شهرت مورد تأیید هر شخص آشنا با تجارت و اصول حقوقی و عرفی حاکم بر آن است، لزوم تعیین بهای کالا و اجناس مورد معامله در زمان تشکیل قرارداد است. این نکته خدشهناپذیر و مسلّم است که طرفین توافق، باید عوضین را به طور مشخص بشناسند و جهل و ابهامی نسبت به آنها نداشته باشند، به بیان دیگر متعاملین باید بدانند در مورد چه توافق میکنند و چه چیزی را در مقابل چه چیزی معاوضه مینمایند و در غیر این صورت ارکان توافق آنها متزلزل میباشد.
امروزه بیع از آن حالت ساده که مالک، کالای خود را به متقاضی آن عرضه میکند و در برابر کالایش، بهایی را دریافت مینماید و عقد در یک لحظه تشکیل گردیده و آثارش محقق شده و خاتمه مییابد، خارج شده است. تحولات اقتصادی با سرعت و شتاب فراوان صورت میگیرد و این تحولات در عرصه های گوناگون زندگی بشر تأثیر میگذارد. این تحولات با ظهور پدیدههایی صنعتی و تکنولوژیکی مانند رایانه، اینترنت، تلفن، تلکس ، حجم تجارت جهانی را افزایش داده است و در حوزه قراردادها نیز مسائلی مانند عقود مکاتبهای بیمه، بیع اسنادی و … را بوجود آورده است.
یکی از مباحثی که این تحولات اعتقادی در حوزه قراردادها به وجود آورد است تغییر در اصل لزوم تعیین قطعی عوضین در هنگام قرارداد است. تجار و شرکتهای بزگ تجاری با انگیزههای مختلف برآنند که کالای خود را پیشخرید نموده و مواد اولیه مورد نیاز خود را پیشخرید نمایند و برای جلوگیری از ورود ضرر، تعیین قطعی ثمن را به آینده، مثلاً زمان تحویل کالا، محول نمایند. در اینجا بر خلاف بیع سنتی، فرشنده نمیداند کالای خود را به چه بهایی فروخته و خریدار نیز نمیداند کالا را به چه بهایی خریده است. این نوع قراردادها که در آن، ثمن در هنگام انعقاد قرارداد به طور کامل معلوم نیست، بیع با ثمن شناور نام دارد که در بخش قبل معرفی گردید.
در این بخش قصد داریم امکان پذیرش بیع با ثمن شناور در نظام حقوقی ایران را از دیدگاه فقها و حقوقدانان مورد بررسی قرار دهیم. هدف ما این است که اعتبار و ارزش قاعده لزوم تعیین قطعی ثمن را مورد ارزیابی قرار داده و ببینیم که آیا این قاعده در شمار اصول مسلم حقوقی است که نمیتوان از آن دست کشید؟ و بر این اساس باید قراردادهای بسیاری را به علت نقض این قاعده باطل اعلام نمود و یا می توان با قرار دادن ضابطه جهت تعیین ثمن و با تفسیری دیگرگون از قاعده ی مزبور ، صحت چنین بیعی را توجیه نمود؟ لازم است پیش از ورود به بحث، این نکته را یادآور شویم که لزوم تعیین هم درخصوص ثمن و هم در خصوص بیع شرط دانسته شده است و طرفداران این قاعده برآنند که ابهام در هر یک از عوضین مبطل عقد است، اما از آنجا که امروزه به طور معمول فرآوردههای صنعتی با ارائه کاتالوگ و نقشه های استاندارد به بازار ارائه میشود و ویژگیهای اساسی و غیر اساسی کالا به طور کامل تعیین میگردد و بیع تقریباً از هر گونه ابهامی رهاست. در این نوشته تأکید بر تعیین ثمن و ثمن شناور است.
فصل اول: اعتبار بیع با ثمن شناور در فقه
در مباحث فقهی و مسائل مطروحه پیرامون بیع، این که تعیین ثمن باید به نحوی باشد که طرفین نسبت به آن علم داشته باشند و این علم میبایست در حین انعقاد قرارداد حاصل گردد. هیچ جهلی به نوع، میزان و وصف ثمن وجود نداشته باشد، یکی از مشهورات است و حتی در این خصوص ادعای اتفاق میان فقها شده است. بر اساس این نظر مشهور، اگر چنین علمی محقق نشود، بیع باطل است. در مقابل این نظر مشهور گروهی معتقدند در مواردی، تعیین قطعی ثمن در حین انعقاد عقد ضروری نیست و در این موارد وجود نوعی جهل در ثمن باعث بطلان بیع نمیشود.
بر اساس نظر فقهای گروه دوم تعیین ضابطهای برای تعیین ثمن با توافق طرفین نیز همان مفهوم تعیین ثمن را محقق میسازد.^[۴۶]
در این فصل، در دو مبحث جداگانه موضوع بیع با ثمن شناور را در فقه بررسی مینماییم. در مبحث اول به بررسی نظریهی مشهور فقها با عنوان لزوم تعیین قطعی ثمن به عنوان شرط صحت بیع پرداخته و در مبحث دوم نظریهی گروه دوم از فقها، که معتقدند توافق، بر مکانیزم تعیین ثمن، رافع جهل بوده و برای صحت بیع کافی است بررسی نماییم.
مبحث اول: لزوم تعیین قطعی شدن ثمن به عنوان شرط صحت بیع
گروه عمدهای از فقها در تقریرات و نوشته های خود در کتابهای استدلالی و فتوایی خود در مبحث شروط صحت بیع، تعیین عوضین برای طرفین در حین انعقاد عقد را، شرط صحت بیع دانستهاند و بر این موضوع تصریح کردهاند که هر گونه ابهامی در عوضین، موجب بطلان عقد بیع میشود. در این مبحث نخست نمونههایی از آراء فقها آورده شده است و پس از آن ادله مورد استناد این فقها مطرح و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
گفتار اول: نظریات فقها در خصوص لزوم تعیین قطعی ثمن، به عنوان شرط صحت بیع
بند اول: فقهای شیعه
محقق حلی در شرایع الاسلام این نظر را مطرح نموده است و میگوید: «شرط است که قدر ، جنس و وصف ثمن معلوم باشد و اگر تعیین آن به یکی از طرفین محول شود، عقد محقق نمیشود»^[۴۷]
شیخ محمد حسن نجفی در جواهر الکلام پس از نقل نظر محقق و در شرح آن چنین گفته است: که اگر تعیین ثمن به یکی از طرفین عقد یا شخص ثالث و یا عرف و عادتی که در تعیین مقدار یا جنس یا وصف ثمن وجود دارد محول گردد، عقد منعقد نمیشود. وی در ادامه چنین میافزاید که در اصل لزوم علم طرفین به ثمن، میان فقها اختلافی نیافتهام؛ جز آنچه اسکافی گفته است و پس از نقل سخن اسکافی – در مبحث بعد مطرح میگردد – سخن وی را مورد نقد و بررسی قرار داده و در رد آن چنین استدلال کرده است که این سخن متروک است و هم پیش از اسکافی و هم پس از او اجماع فقها بر خلاف رای اسکافی محقق گردیده است. علاوه بر این، سخن اسکافی را با حدیث نبوی نهیالنبی عن بیع الغرری مخالف دانسته است.^[۴۸] از آنچه که در جواهرالکلام آمده است چنین بدست می آید که نگارنده آن پیرو نظریه ی لزوم تعیین ثمن در بیع بوده است؛چنانکه با استناد به اجماع فقها و حدیث نبوی نهی از بیع غرری علم به ثمن را از شرایط صحت بیع دانسته است.
شهید اول در لمعه و شهید ثانی در شرح آن نیز این نظر را برگزیدهاند. شهید اول در لمعه چنین آورده است که علم به میزان، جنس و وصف ثمن یکی از شرایط صحت عقد بیع است و شهید ثانی در شرح این سخن وجود علم به ثمن پیش از وقوع عقد بیع را لازم دانسته است.^[۴۹] بر اساس نظر شهیدین نه تنها علم به میزان ثمن، شرط صحت بیع است؛ بلکه جهل به وصف و جنس ثمن نیز مفسد عقد میباشد.
علامه حلی در کتاب قواعد، نظر محقق حلی را برگزیده است و محقق ثانی نیز در جامع المقاصد فی شرح القواعد با بیان گفته علامه، بر آن تأکید نموده و چنین گفته است که: «بیع شیء مجهول و یا خرید با ثمن مجهول، صحیح نیست. در کالایی که با پیمانه، وزن یا شمارش سنجیده میشود، مشاهده موجب صحت بیع نمیباشد؛ خواه آن کالا مبیع باشد، خواه ثمن. بلکه باید به وسیلهی یکی از همان طرق (پیمانه، وزن، شمارش) جهل برطرف گردد.^[۵۰]
آنچه از نظر محقق ثانی استنباط میگردد این است که وی نه تنها علم به ثمن را لازم دانسته است، معتقد است که این علم باید علم تفصیلی از جمیع جهات باشد.
شیخ انصاری در کتاب مکاسب از نظریهی لزوم تعیین قطعی ثمن به عنوان شرط صحت بیع طرفداری نموده است. و با بیان مسألهای مستقل میگوید: «مشهور این است که علم به میزان ثمن از شرایط صحت بیع است. پس اگر کالایی به این صورت فروخته شود که تعیین ثمن آن به یکی از طرفین عقد سپرده شود، عقد باطل است. سپس شیخ بیان مینماید که برخی از فقها مدعی اجماع بر این حکم، و برخی نیز مدعی اتفاق نظر علما در این حکم گردیدهاند.
شیخ انصاری نظر فقهایی را که بیع به این صورت (تعیین ثمن آن به مشتری سپرده شده باشد)، را صحیح دانسته و ثمن را محمول بر قیمت بازار میدانند، را ضعیف دانسته و نظر اسکافی که (بیع با این بیان که کالا را به قیمتی که به دیگران فروختهام به تو فروختم را صحیح دانسته است) را از قول گروه قبلی نیز ضعیفتر دانسته است.^[۵۱]
در کتاب جامعالشتات نیز میرزای قمی، همین نظر را پذیرفته است.^[۵۲]
امام خمینی در رساله توضیحالمسائل در مسأله ۲۰۹۰ معلوم بودن ثمن از حیث وزن، پیمانه یا شماره و مانند اینها و جنس و هر چیزی که به واسطهی آن میل مردم به معامله فرق کند را، شرط صحت معامله میداند.^[۵۳]
بند دوم: فقهای اهل سنت
لزوم تعیین ثمن به عنوان شرط صحت بیع در میان فقهای اهل سنت نیز، مورد تأکید قرار گرفته است. در بین مذاهب مختلف اهل سنت نیز فقها در مبحث بیع و در بیان شروط صحت این عقد، معلوم بودن عوضین نزد طرفین، به گونهای که هیچ جهلی به عقد وارد نگردد را، شرط صحت عقد بیع دانستهاند. حنفیان شروط بیع را به چهار دسته تقسیم نمودهاند، شرایط انعقاد، شرایط صحت، شرایط لزوم و شرایط نفوذ. در بیان شرایط صحت، یکی از این شرایط را معلوم بودن مبیع و ثمن اعلام داشتهاند؛ به نحوی که علم به آنها مانع از بروز منازعه میان طرفین شود.^[۵۴]
مالکیان نیز بر همین منوال بوده و شروط بیع را به شروط عاقد، صیغه و مورد معامله تقسیم کردهاند، که از این میان پنج شرط در خصوص ثمن و مثمن اعلام نمودهاند، که یکی از این پنج شرط، معلوم بودن عوضین برای طرفین است.^[۵۵]
شافعیان برای تشکیل عقد بیع وجود ۳ دسته از شروط را لازم دانستهاند، شرایط عاقد،صیغه و موضوع عقد. شرایط موضوع عقد درمذهب شافعی ۵ مورد است و یکی از آنها معلوم بودن عین، مقدار ، صفت و موضوع عقد است. اعم از ثمن و مثمن. بر اساس نظر شافعیان معلوم نبودن عوضین موجب جهالت و ورود غرر به طرفین عقد میشود. بنابراین عقد بیع در صورتی که موضوع آن مجهول باشد، باطل است.^[۵۶]
حنبلیان نیز شرایط بیع را سه دسته دانستهاند. شرایط متعاقدین، صیغه و موضوع عقد. بر اساس عقیده ی حنبلیان شروط مربوط به موضوع عقد ۶ چیز است که یکی از آنها، معلوم بودن ثمن در زمان انعقاد عقد و یا پیش از آن برای طرفین است. بنابراین اگر طرفین، بیعی را به این صورت منعقد سازند که فلان مال را به مبلغی فروختم و یا به مبلغی که فلانی تعیین میکند فروختم، صحیح نیست؛ مگر آنکه طرفین به مبلغ، آگاهی داشته باشند.^[۵۷]
گفتار دوم: ادله ی نظریه لزومِ تعیینِ قطعیِ ثمن، به عنوان شرط صحت بیع
بند اول: اجماع
در مسألهی لزوم تعیین ثمن در عقد بیع و اینکه جهل در ثمن موجب بطلان عقد بیع است، ادعای اجماع شده است. شهید ثانی در شرح لمعه در توضیح این مسأله که آگاهی داشتن به مقدار و جنس و وصف ثمن درعقد بیع شرط است، چنین بیان کرده است: «این حکم مورد اتفاق است اگرچه مطابق بعضی از روایات شاذه میتوان مشتری را در مقام تعیین ثمن، حکم قرار داد…»^[۵۸] صاحب ریاضالمسائل نیز بر این اعتقاد است و بیان مینماید چون تعیین ثمن به حکم یکی از متعاملین یا شخص ثالث مستلزم غرر و جهالت است به اجماع علمای شیعه، معامله باطل است.^[۵۹]
علامه در مختلف این اجماع را مورد تصریح قرار داده است و شیخ انصاری نیز در مکاسب اجماع فقها را علت لزوم علم به ثمن دانسته است. شیخ علاوه بر این از کتاب سرائر نقل نموده است که صاحب کتاب نسبت به این حکم، عدم وجود اختلاف میان مسلمانان را ذکر کرده است.^[۶۰]
اجماع فقها در این امر در میان فقهای حال حاضر نیز نقل گردیده است. یکی از اساتید حوزه علمیه قم در مجموعه فتاوی ابن جنید پیش از نقل فتاوی وی در این باب می نویسد: «میان ما اختلافی نیست، که هرگاه ثمن مجهول باشد بیع باطل است؛ مگر مخالفتی که از این جنید است و …» و سپس فتوای ابن جنید را مطرح مینماید.^[۶۱]
بند دوم: روایت نبوی «نهیالنبی عن بیع الغرر»
دلیل دیگری که برای توجیه قاعده لزوم معلوم بودن عوضین در زمان تشکیل عقد، برای طرفین به آن استناد گردیده است، روایتی از پیامبر اکرم(ص) است که بر مبنای آن از انجام بیع غرری نهی گردیده است. این روایت در بسیاری از کتب روایی و فقهی شیعه و سنی نقل گردیده است. از جمله کتبی که در آنها به این روایت استناد گردیده، خلاف، انتصار و سرائر است.^[۶۲]
البته این روایت به صورت دیگری نیز نقل گردیده است که بر اساس این نقل، روایت اینگونه ذکر گردیده است. «نهی البنی عن الغرر»^[۶۳] برخی از فقها معتقدند که، این دو نقل در حقیقت یک سخن بوده که برخی از راویان و نویسندگان، واژه «بیع» را حذف کردهاند و این امر باعث شده که تصور شود که «نهی النبی عن الغرر» روایتی مستقل است.^[۶۴]
اما عدهای از فقها با این سخن مخالفت کرده و معتقدند که هر دو روایت مجزا از یکدیگرند و یکی از بیع غرری نهی کرده است و دیگری به صورت عام، از هر عملی که موجب غرر گردد نهی نموده است.^[۶۵]
نکته مهم اینکه در مباحث فقهی به طور معمول در خصوص هر قاعدهای فقها، ابتدا به بررسی روایت از جهت سند و بررسی سلسله روّات میپردازند تا صحت انتساب آن به معصوم را اثبات نمایند و پس از آنکه انتساب روایت به معصوم اثبات گردید، به بررسی مدلول و محتوای روایت و مصادیق آن میپردازند؛ تا قاعدهی مستخرج از آن را ارزیابی نمایند؛ اما در خصوص روایت نبوی نهی از غرر، فقها خود را از بحث در سند بینیاز دانستهاند و علت این امر را شهرت این روایت میدانند.
فاضل نراقی از صاحب ریاضالمسائل نقل نموده که این روایت نزد فقها مورد اتفاق است. و به همین اساس نتیجه گرفته که «ضعف سند با شهرت زیادی که نسبت به آن محقق است جبران میشود، بلکه در مورد آن اجماع قطعی و بالاتر از آن ضرورت محقق است؛ پس این روایت در شمار روایاتی است که در حجیتشان تردیدی نیست و مانند روایت صحیح، بلکه قویتر از آن است»^[۶۶]
در عناوین نیز چنین اعتباری برای روایت نبوی برشمرده شده است.^[۶۷]
به هر حال فقهای شیعه و سنی به این روایت استناد کردهاند و بیع غرری را باطل دانستهاند و از آنجا که جهل در مقدار ثمن موجب غرر است، بیع با ثمن مجهول را باطل میدانند.^[۶۸]