مقدمه

فعالیت انسان عامل برخی از مشکلات محیط زیست و به ویژه خروج خاک از اکوسیستم طبیعی و کشاورزی است و زادآوری مناطق آسیب دیده نیازمند احیای دوباره پوشش گیاهی با گیاهانی است که قادر به رشد و گسترش در خاک‌های با حاصلخیزی کم یا حتی کیفیت خاک را افزایش می‌دهند
(Olmez et al, 2007). بنابراین پوشش گیاهی یکی از عوامل مهم در پیشگیری و حفاظت از فرسایش خاک است در واقع پوشش گیاهی با نفوذ بیشتر بارندگی در خاک، موجب کاهش فرسایش در سطح خاک می‌شود. علاوه بر این، پوشش گیاهی از طریق سیستم ریشه‌ای به توسعه بهتر ساختار خاک و پایداری آن کمک می‌کند‌‌ (Prittchett & Fisher, 1987). تنش‌های محیطی غیر زیستی به ویژه تنش‌های شوری و خشکی بیش از عوامل دیگر از عوامل محدودکننده تولید محصول کشاورزی، موجب کاهش تولیدات زراعی در سطح جهان می‌گردند. اگرچه اطلاعات در زمینه‌‌‌ی وسعت اراضی شور تفاوت نشان می‌دهند ولی در هرحال بیان‌کننده گستردگی و وسعت اراضی شور در سطح جهان را دارند. وسعت این اراضی بین ۳۴۰ تا ۹۵۰ میلیون هکتار تخمین زده می‌شود (جعفری، ۱۳۷۳). در ایران وسعت اراضی شور حدود ۱۵٫۲% از وسعت کل ایران یا در حدود ۲۵ میلیون هکتار از اراضی کشور می‌باشد که از این اراضی در نتیجه شوری، قلیائیت، بایر و بلااستفاده مانده است (جعفری، ۱۳۷۳). گیاهان در محیط شور با دو عامل اصلی مواجه هستند. یکی املاح زیاد موجود در محلول خاک که پتانسیل اسمزی خاک را پاییین می‌آورد و باعث کاهش جذب و کمبود آب در گیاه می‌شود Greenwey, H and R. Munns. 1980) و (Marschner, H.1986. حساسیت گیاهان )اعم از زراعی و زینتی) به شوری در مراحل مختلف رشد متفاوت است(Maibody., and Gharehreyazi. 2002; Maghtoli., and Chaichi. 1999)، به طوری که در بسیاری از گیاهان، حساس‌ترین مرحله از چرخه زندگی گیاه نسبت به تنش شوری، مراحل جوانه‌زنی و گلدهی به شمار می‌آید. در حالی که (Gerim and kampel.1991)‌‌. بیشترین حساسیت گیاهان به تنش شوری را هنگام جوانه‌زنی بذر و ابتدای رشد گیاهچه می‌دانند. علاوه بر این مشخص گردیده که از بین شاخص‌های جوانه‌زنی بذر، درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر از مهمترین عوامل تأثیرپذیر در شرایط تنش شوری است

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

(Rajabi. And Postini. 2005; Maibody., and Gharehreyazi. 2002). همچنین مشخص شده که با افزایش دما از حد بهینه جوانه‌زنی از درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه چه کاسته می‌شود
(Taize, and Zeiger. 1998; Hopkins, 1995). در دیگر منابع نیز اشاره می‌شود که شوری در صورت بالا بودند ما اثرات مخرب‌تری بر جوانه‌زنی بذر از خود بر جای می‌گذارد Kozlowski,.and Gentile,. 1959)، (Khan, M.A., and Ungar, I.A. 1996‌‌. جوانه‌زنی بذور علاوه بر شرایط محیطی مانند رطوبت، دما و اکسیژن تحت تأثیر عوامل داخلی مانند خواب و سختی پوسته بذر می‌باشد
(Benech-Arnold, R.L., 2004). به همین دلیل تعیین دقیق زمان رویش گیاهان در طبیعت مشکل است (Benech-Arnold, R.L et al., 2000). خواب بذر در حقیقت یک نوع سازگاری طبیعی به شرایط محیط می‌باشد که باعث می‌گردد گیاهان در شرایط طبیعی در زمان‌های مختلف ظاهر شده و در نتیجه شانس بیشتری برای ادامه نسل داشته باشند (-Allen, P.S. and Meyer, S.E., 2002). علاوه بر آن خواب بذر و عدم جوانه‌زنی آنها باعث ایجاد مشکلاتی در تحقیقات علوم گیاهی، تکثیر و حفاظت گیاهان می‌گردد. تاکنون تحقیقات متعددی در مورد از بین بردن خواب بذور گیاهان، استفاده از تیمارهای مختلف شامل هورمون‌های گیاهی، اسید سولفوریک، متانول، نیترات پتاسیم، آب جوش، سرمادهی و آب‌شویی انجام گرفته است (Phartial, S.S., 2003‌‌، – Schelin, M,et., 2003 و Tigabu, M., and Oden, P.C., 2001). اما گونه‌های مختلف گیاهی واکنش‌های متفاوتی به این تیمار‌ها نشان می‌دهند. گاهی نیز اعمال این تیمارها نیازمند مواد و وسایل خاصی بوده و یا بسیار مشکل و وقت‌گیر می‌باشد. بنابراین دستیابی به روش‌های سریع و آسان برای از بین بردن سریع خواب بذر گونه‌های گیاهی از جمله تاتوره و تولید گیاهچه‌های سالم و قوی ضروری به نظر می‌رسد (Tigabu, M., and Oden, P.C., 2001). با توجه به اینکه رویکرد جهانی به سمت داروهای گیاهی و فاصله گرفتن از داروهای شیمیایی است، توجه بیش از پیش به گیاهان داروئی را ایجاب می کند. یکی از عمده‌ترین مشکلات در این زمینه محدود بودن گیاهان موجود در طبیعت است، که باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد، تا با برداشت بی‌رویه، شاهد انقراض آنها نباشیم و با کشت و اهلی نمودن آنها جوابگوی نیاز روزافزون جامعه به این گیاهان باشیم. اولین قدم در این راه، شناسایی و آشنایی با نحوه کشت و شرایط ایده‌آل پرورش این گیاهان توسط بذر است. گیاهان دارویی با ارزش می‌توان به اسطوخودوس و رزماری اشاره کرد. در این پروژه سعی شده روش‌های مناسب و سریع کشت این گیاهان توسط بذر را بررسی کرد(Tigabu, M., and Oden, P.C., ۲۰۰۱). اسطوخودوس فرانسوی (با گونه‌های اسپیکا، افیسینالیس و ورا هم نام است)، گیاهی است مدیترانه‌‌ای، منشاء آن جنوب اروپا گزارش شده است و در جنوب و مرکز ایتالیا، یونان، جنوب فرانسه و اسپانیا در خاک‌های سبک شنی و در ارتفاعات ۱۷۰۰ متری از سطح دریا به طور خودرو می‌روید. این گیاه حقیقی (غیر دو رگ) است و بذر تولید می‌کند (علی زرگری‌‌، ۱۳۷۶). اکلیل کوهی با نام عمومی رزماری گیاهی است علفی، پایا، دارای ساقه‌ای چوبی به ارتفاع نیم تا یک متر با برگ‌های سبز، دائمی و بسیار معطر، متقابل با کناره برگشته، باریک و دراز و نوک تیز، سطح فوقانی برگ آن به رنگ سبز و سطح تحتانی به علت وجود کرک‌ها سبز مایل به سفید است.گل‌های این گیاه کوچک و به رنگ آبی روشن است که در کنار برگ‌ها می‌روید (علی زرگری‌‌، ۱۳۷۶).
می‌توان گفت که در دنیا در بخش تولید و فرآوری مواد بهداشتی و آرایشی تمامی تولیدکنندگان بیشتر به سمت و سوی تهیه مواد با فرمولاسیون شیمیایی پرداخته‌اند، از یک طرف متأسفانه سلامتی افراد جامعه و زیست محیطی را به خطر انداخته است و امروزه در جهان، بحث بر سر آلودگی‌زدایی زیستی و کاهش آلاینده‌های جوی می‌باشد (علی زرگری‌‌، ۱۳۷۶).

اهداف تحقیق‌‌

یکی از مشکلات اصلی گیاهان دارویی چند ساله از خانواده نعناع همانند رزماری و اسطوخودوس مشکل جوانه‌زنی این بذور و قوه نامیه این بذور می‌باشد.
– بررسی و کاربرد عوامل فیزیکوشیمیایی در غلظت‌های متفاوت و تاثیر آن بر جوانه‌زنی بذر گیاهان رزماری و اسطوخودوس.
– به دست آوردن تعیین درصد جوانه‌زنی بالا در غلظت معین شیمیای بر جوانه‌زنی بذور گیاهان رزماری و اسطوخودوس.
– اهمیت ضروری اینکه عوامل فیزیکو شیمیای بر جوانه‌زنی بذور گیاهان زینتی و دارویی به خصوص رزماری و اسطوخودوس نسبت به سایر عوامل کاربردی در دنیا کم‌هزینه و در صورت نبودن امکانات پیشرفته می‌توان به راحتی بذور این گیاهان را وادار به جوانه‌زنی کرد.

خانواده نعناع

این خانواده دارای ۲۰۰ جنس و ۳۳۰۰ گونه است و معمولاً دارای اسانس می‌باشد. گیاهانی عموماً علفی و بندرت دارای نمونه‌های پیچنده یا درختچه، ساقه‌های چهارگوش، معطر با برگ‌های متقابل، گل‌ها پنج پروزیگومورف، خامه از قاعده تخمدان منشاء می‌گیرد (مظفریان، ۱۳۹۰). وجود خطوط برجسته روی کاسه گل و ظاهر جام گل، کمک موثر در تشخیص این گیاهان می‌کند. فرمول گل CACOZA^2or4G² به این صورت می‌باشد. جام گل غالب این گیاهان دارای ۲ لب مشخص است (علت نام) گلبرگ‌ها دارای دوزبانه بوده یکی زبانه بالایی که از اتصال دو گلبرگ و دیگری زبانه پایینی که از اتصال سه گلبرگ دیگر به وجود می آید. جنس‌های مهم این خانواده عبارتند از Ocimumبا ۱۵۰ گونه، teucrium با ۳۰۰ گونه، Rosmarinus با ۳ گونه، Lavandula با ۲۸ گونه، Nepeta با ۲۵۰ گونه، Thymus ۴۰۰ تا۳۰۰ گونه، Mentha با ۲۵ گونه، Marrubium با۴۰ گونه، Stachys با ۳۰۰ گونه، Salvia با ۷۰۰ گونه، Saturia با ۳۰ گونه، Origanum با ۲۰ـ۱۵ گونه می‌باشند (امید بیگی، ۱۳۶۷٫ صمصام شریعتی، ۱۳۸۲).
راسته Tubiflorae: تیره‌های مهم این راسته عبارتند از: تیره پیچک، تیره گل گاوزبان، تیره سیب زمینی، تیره شاه پسند، تیره نعناع، تیره گل میمون، تیره کنجد می‌باشند (زرگری، ۱۳۷۶).

گیاه رزماری

رزماری، برگ و سرشاخه‌های گلدار خشک شدۀ گیاه Rosmarinus officinalis از خانوادۀ نعناعیان (Lamiaceae) است که حداقل دارای ۱ درصد (حجم/وزن) روغن فرار می باشد (مظفریان، ۱۳۹۰).
نام‌های گیاه:
لاتین: Rosmarinus officinalis
فارسی: رزماری، رومارن
عربی: اکلیل الجبل، حصالبان، حصالبان اکسیر
انگلیسی: Rosemary, Common Rosemary, Moorwort, Herb of memory
آلمانی: EchterRosmarin, Anthoskraut, krankrautblatter, kranzenkrautblatter
فرانسه: Romarin, Rose marine, Herbe aux couronnes, Feuilles de Rosmarin (مظفریان، ۱۳۹۰)

تاریخچه

معلوم نیست این گیاه چه زمانی و چگونه وارد ایران شد، آن طور که مورخین نوشته‌اند اکلیل کوهی از دیرباز مورد توجه اعراب بوده و نقوش آن روی مقابر مصر دیده شده است در ایتالیا آن را گیاهی مقدس شناخته و برگ‌های خشکش را به صورت چاشنی در غذا می ریزند (مظفریان، ۱۳۹۰).
نام علمی اکلیل کوهی رز مارینوس (Ros marinus) به معنی شبنم دریا می‌باشد؛ چرا که زیستگاه طبیعی گیاه بیشتر در نواحی ساحلی است. در یونان باستان اعتقاد بر این بوده که اکلیل کوهی (رزماری) ذهن و حافظه را تقویت می‌کند و به همین دلیل دانشجویان یونانی در وقت امتحان دادن تاج گل‌هایی از اکلیل کوهی را به دور سر خود می‌پیچیده‌اند. بعدها از اکلیل کوهی برای حفظ خاطره استفاده شد و در تشریفات تدفین، عزاداران شاخه‌هایی از اکلیل کوهی تازه را بر روی مقبره قرار می‌دادند تا شخص متوفی فراموش نشود. در مراسم عروسی این گیاه به علامت وفاداری بوده و شاخه‌هایی از آن در میان دسته گل عروس قرار داده می‌شده است (آخوندزاده، ۱۳۷۹).
ارتباط اکلیل کوهی با سر از همان هنگام معلوم شد که گیاه پزشکان برای درمان سردرد، استفاده از آن را آغاز کردند. روغن اکلیل کوهی از قدیم برای درمان نقرس و دردهای عضلانی مورد استفاده قرار می‌گرفته و یکی از اجزای اصلی داروی معروف «آب مجارستان» را تشکیل می‌داده است. این معجون، زندگی را به الیزابت ملکه مجارستان که دچار رعشه و فلج دست و پا شده بود، بازگردانید. در طول قرن پانزدهم، مردم شاخه‌هایی از اکلیل کوهی را منازل خود می‌سوزانیدند تا آنها را از مرگ سیاه (طاعون) حفظ کند در جنگ جهانی دوم، اکلیل کوهی را به همراه سرو کوهی در بیمارستان‌های فرانسه می‌سوزانیدند، تا از بروز عفونت جلوگیری به عمل بیاید (آزاد بخت، ۱۳۷۸).
در منزل اکلیل کوهی از گیاهانی است که در طباخی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مزه تند آن گوشت گوساله سرخ شده را خوشمزه و غذای تهیه شده از مرغ و ماهی را لذیذ می کند. این گیاه همراه دیگر سبزی‌ها نیز پخته می‌شود و به مصرف می‌رسد. اکلیل کوهی در تهیه لوازم آرایشی نیز به کار می‌رود و روغن آن یکی از اجزای مواد تقویت‌کننده و شامپوهای مخصوص موی سر می‌باشد. گیاه بومی حوزه مدیترانه است و به طور گسترده در آب و هوای معتدل پرورش داده می‌شود. اکلیل کوهی به طور خودرو بر روی صخره‌ها و تپه‌های ساحلی مدیترانه به عمل می‌آید (زرگری، ۱۳۷۶)
اکلیل کوهی گیاهی بوته‌ای و همیشه سبز و بسیار معطر می‌باشد طول آن به ۵/۱ متر می‌رسد و شاخه‌های متعدد آن هنگامی که جوان هستند نرم و کرکدار است، اما با گذشت زمان چوبی و سخت شده و پوست آن فلس مانند و قهوه‌ای مایل به خاکستری می‌شود‌‌. برگ‌های گیاه بسیار باریک، شبیه چرم و حالت سنبله دارند. سطح رویی برگ‌ها سبز پررنگ و زیر آنها نرم و خاکستری کم‌رنگ می باشد. وقتی که برگ‌ها به هم مالیده شوند، عطری بسیار قوی از آنها متصاعد می‌شود که بوی کافور و کمی هم بویی شبیه کاج می‌دهد. از اوایل بهار تا اوایل تابستان گل‌های دو لپه ای آبی کم‌رنگ به صورت خوشه‌ای از انتهای ساقه‌های اکلیل کوهی ظاهر می‌شوند (آزاد بخت، ۱۳۷۸).

گیاه‌شناسی

اکلیل کوهی (Rosmarinusofficinalis)‌‌، گیاهی است خشبی، چند ساله، همیشه سبز و متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae)، منشاء این گیاه مناطق آهکی نواحی مدیترانه گزارش شده است. ارتفاع این گیاه بستگی به شرایط اقلیمی محل رویش داشته و بین ۱ تا ۲ متر متغیر است. برگ‌ها سبز رنگ، متقابل، باریک‌‌، بلند و نوک تیز است. سطح رویی برگ صاف و فاقد کرک است در حالی که پشت برگ سفید رنگ و پوشیده از کرک می‌باشد. گل‌ها کوچک و آبی‌رنگ بوده و اواخر بهار از لابلای برگ‌ها خارج می‌شود. گل‌ها به ندرت سفیدرنگ است. گل‌های این گیاه نوش فراوانی تولید کرده و شدیداً عسل‌آور است. گل‌های این گیاه گرده فراوان تولید نموده و مورد علاقه زنبورهای عسل هستند (مظفریان، ۱۳۹۰).

دامنه انتشاررزماری

رزماری بومی حوزه مدیترانه می‌باشد و در این منطقه به صورت خودرو رشد می‌کند و پرورش آن در ایران در بیشتر نواحی انجام می‌شود مناطقی مانند تهران، کرج، سمنان، اصفهان و دامغان و پرورش‌دهندگان عمده آن در دنیا کشورهای شمال آفریقا به خصوص مراکش و تونس و کشورهای جنوب اروپا مثل فرانسه و ایتالیا و ‌‌… می‌باشند (زرگری، ۱۳۷۶).

نیازهای اکولوژیکی و پراکنش

رزماری گیاهی است مقاوم به سرما و شرایط خشکی و این خصوصیت‌ها سبب شده است که در اکثر مناطق قابل کشت باشد. رزماری بومی مناطق مدیترانه است و در اکثر مناطق کشورمان به صورت محدود یا وسیع کشت می‌گردد. رزماری در بسیاری از کشورهای اروپایی به صورت وسیع کشت می‌شود (عمویی، ۱۳۸۸).

سازگاری

رزماری در زمین‌های آهکی، سبک و آفتابگیر بخوبی رشد می‌کند – بافت خاک مناسب بافت لومی شنی و pH مناسب ۷ – ۵/۶ می‌باشد، مقاومت بالایی به شوری و خشکی دارد و شدت بالای تابش را به راحتی تحمل می‌کند. در کل اقلیم مورد نیاز رزماری آفتاب کامل و زمستان بدون یخ‌زدگی و تابستان ملایم می‌باشد(عمویی، ۱۳۸۸).

ماده متشکله

ماده متشکله اصلی برگ و سرشاخه‌های گیاه رزماری را روغن فرار تشکیل می‌دهد فارماکوپۀ گیاهی بریتانیا میزان روغن فرار رزماری را ۱% حجم در وزن ذکر کرده است، ولی میزان روغن فرار این گیاه در نقاط مختلف دنیا بین ۵/۰ تا ۵/۲ درصد گزارش شده است (باغستانی، ۱۳۹۰).
عمده‌ترین ترکیبات موجود در روغن فرار گیاه را ۱ و ۸ ـ سینئول (۸,۱- cineol)، بورنئول (Borneol)، کامفر (Campher)، بورنیل استات (Bornyl acetate)، آلفاپینن (α – pinene) و –B پینن تشکیل می‌دهند که بسته به شرایط جغرافیائی محل کشت گیاه، میزان و درصد هریک از این مواد متغیر می‌باشد (باغستانی، ۱۳۹۰).
سایر ترکیبات طبیعی موجود در برگ و سرشاخه‌های گلدار رزماری شامل این دسته‌ ها می‌شود:
فلاونوئیدها مانند جنکوانین (Genkwanin)ولوتئولین (Luteolin)، اسیدهای فنلی مانند اسید رزمارینیک (Rosmarinic acid)، دی‌ترپن‌ها، تری‌ترپن‌ها، تانن‌ها، مواد تلخ، رزین، ساپونین، پروتئین، چربی، فیبر، کربوهیدرات، برخی املاح و ویتامین‌ها. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره رزماری از حدود ۳۰ سال پیش شناخته شده است و طی این مدت تحقیقات زیادی بر روی این گیاه انجام شد که همگی خاصیت آنتی باکتریایی و آنتی آکسیدانی آن را تأیید کردند. مهمترین ماده فعال در عصاره رزماری کارنوزول می‌باشد ترکیبات فنولی دیگری مثلاً پی رزمانول وایز و رزمانول همچنین اسید رزمارینیک و اسید کارنوزیک از برگ‌های رزماری جداسازی شدند(Loliger, J. 1983).

فرآوری

برگ‌های این گیاه دارای اسانس، تانن، فلاونوئیدها، ساپونین و آلکالوئید (رزماریسین) می‌باشند. اسانس این گیاه دارای اهمیت فراوانی است و کاربردهای فراوانی نیز دارد.
نکته‌‌: اندام دارویی را در رزماری برگ و سرشاخه‌های گلدار گیاه تشکیل می‌دهند‌‌.
ماده اصلی موجود در برگ و سرشاخه‌های گیاه رزماری را روغن فرار تشکیل می‌دهد Loliger, J. 1983). ترکیبات عمده موجود در روغن فرار شامل: بورنئول (Borneol)، سینئول (Cineol)، بورنیل استات (Bornil acetate)، کامفر (Campher) می‌باشد. بسته به شرایط محیط و محل کشت گیاه میزان و درصد هر یک از این مواد متغیر می‌باشد (باغستانی، ۱۳۹۰).
سایر مواد موجود در برگ رزماری عبارتند از: تانن، رزین، پاسونین، ) Luteolinلوتئونلین(، Genkwanix (جنکوانین)، Rosmarinic acid (رزمارینیک اسید)، چربی، کربوهیدرات، فیبر، املاح و ویتامین‌ها (Loliger, J. 1983).

تکثیر گیاه رزماری

رزماری از طریق کاشت دانه‌های رسیده‌‌، خوابانیدن و قلمه تکثیر است، ولی بهترین روش کاشت قلمه‌ زدن می‌باشد به این صورت که در بهار یا پاییز سرشاخه‌های برگدار گیاه را در ماسه کاشته و در محل مناسبی نگهداری می‌کنند که پس از ۲ الی ۳ ماه قلمه‌ها ریشه‌‌‌‌‌دار شده و سپس آنها را به زمین اصلی منتقل
می‌کنند. فاصله کاشت بوته‌ها در زمین ۶۰ الی ۱۰۰ سانتیمتر و تراکم بوته بین ۱۰ تا ۱۲ هزار بوته در هکتار می‌باشد‌‌. کاشت رزماری عمدتاً به صورت جوی و پشته می‌باشد (عمویی، ۱۳۸۸).

(شکل۳-۱۸): تغییرات نیروی محوری درطول لایه ژئوتکستایل به ازای طولهای ۸،۱۰،۱۳متر،محوری۱۰۰۰ کیلونیوتن برمتروسربار^۲ KN/M300P= ]26[

(شکل۳-۱۹): تغییرات کرنش کششی درراستای قرارگیری ژئوتکستایل برای حالت غیرمسلح وبه ازای سربارهای ۱۰۰،۳۰۰کیلونیوتن برمترمربع ]۲۶ [

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۳-۶- نتیجه گیـری

در زیر خلاصه ای از مهمترین نتایج به دست آمده از این پژوهش ارائه می گردد:
درپوشش خاکی مسلح روی حفره یعنی در فاصله بین سطح زمین وتاج حفره، ژرفایی وجود دارد که درآن ژرفا، تسلیح خاک کمترین اثر را درکاهش نشست ها دارد.
با افزایش میزان سختی کششی ژئوتکستایل از مقدار نشست ها بیشتر کاسته می شود. همچنین در نسبت ژرفاهای کوچک، اختلاف مقدار نشست ها به ازای سختی های کششی گوناگون ژئوتکستایل کمتر می باشد.
با افزایش تعداد لایه های ژئوتکستایل میزان نشست ها کاهش ابد اما این کاهش فقط تا تعداد لایه معینی محسوس میباشد و بعد ازآن تغییرات بسیار ناچیز است. یعنی برای خاک و ژئوتکستایلی با ویژگیهای معین، مقداربهینهای برای تعداد لایه های مسلح کننده وجود دارد.
باافزایش طول ژئوتکستایل ازمقدار نشست ها کاسته میشود اما کاهش مقدارنشستها فقط تا طول معینی قابل توجه میباشد. یعنی درشرایط مشخصی از ویژگیهای خاک و ژئوتکستایل، طول گیرداری بهینه ای برای مسلح کننده وجوددارد.
فصـل چهارم
معرفی اجمالی نرم‌افزار PLAXIS
و صحت مدلسازی

۴-۱- مقدمه

در روش‌های عددی سعی شده است تا تمامی پارامترهای مورد نیاز برای مدل‌سازی رفتار خاک و شرایط مرزی، واقعی در نظر گرفته شوند و عددی بودن این روش‌ها، به دلیل پیچیده بودن محاسبات و نیز غیر خطی بودن رفتار خاک است. روش‌های مبتنی بر تفاضل محدود و اجزای محدود نسبت به سایر روش‌ها کاربرد بیشتری دارند. در این روش‌ها مراحل ساخت سازه توسط نرم افزار شبیه سازی می‌شود. توانایی این روش‌‌ها در انعکاس دقیق شرایط محلی اساساً به توان مدل رفتاری در بیان واقعی رفتار خاک و صحت شرایط مرزی اعمالی بستگی دارد. نرم‌افزار بایستی به گونه‌ای باشد تا بتوان هندسه مدل، مراحل ساخت، پارامترهای خاک و شرایط مرزی را به راحتی در آن اعمال نمود. اعضای سازه‌ای نیز ممکن است در حین شبیه سازی عددی به مدل اضافه شوند. این روش‌ها توانایی مدل‌کردن پیهای مسلح شده با چندین لایه تقویت کننده و اندرکنش پیچیده بین عنصر تسلیح و خاک را دارند. این روش‌ها قادر به حل مسائل به صورت سه بعدی می‌باشند و هیچ کدام از محدودیت‌های روش‌های تحلیلی را ندارند. تحلیل‌های عددی کاملاً پیچیده هستند و باید توسط افراد متخصص و خبره صورت گیرد. کاربر باید دید مهندسی دقیقی در بررسی نتایج حاصل از رفتار غیر خطی خاک داشته باشد. در حال حاضر الگوریتم‌های متعددی جهت حل دستگاه معادلات حاکم بر سیستم‌های غیر خطی وجود دارد. بعضی از این روش‌ها دقیق بوده و بعضی دیگر بستگی به مقدار نمونه انتخابی دارند. در این میان تقریب‌ها و خطاهایی در المان‌بندی‌ها وجود دارد که می‌تواند به وسیله گزینه‌های مختلف نرم افزار محدود شود. روش‌های طراحی احتمالاً ترکیبی از روش‌های ساده و تحلیل‌های عددی کامل می‌باشند و به گونه‌ای که از روش‌های ساده برای به دست آوردن ابعاد اولیه سازه‌ای و از تحلیل‌های عددی کامل برای کنترل پایداری و به دست آوردن نیروهای سازه‌ای و مقدار تغییر مکان‌ها استفاده می‌شود. در این فصل تنها مختصری از تاریخچه نرم افزار Plaxis بیان می‌شود. قابلیت‌های مختلف این نرم‌افزار به همراه مدل‌های رفتاری مختلف در قسمت ضمیمه ارائه گردیده است.
در ادامه این فصل جهت کنترل دقت نرم افزار و قابلیت کاربر برای ارائه نتایج دقیق ، صحت سنجی با شبیه سازی دو مدل آزمایشگاهی وتحلیل آن در نرم افزار Plaxis نتایج حاصل از تحلیل با نتایج گزارش شده آزمایشگاهی مقایسه شده است.

۴-۲ معرفی نرم افزارPlaxis

توسعه نرم‌افزار پلکسیس در سال ۱۹۷۸ در دانشگاه دلف(Delft) هلند آغاز شد. هدف اولیه، فراهم کردن یک برنامه اجزای محدود بوده است که استفاده‌ آسانی داشته باشد. بطوریکه اولین بار نیز از این برنامه برای مطالعه خاکهای رس نرم سواحل هلند استفاده شد. اما امروزه تقریبا در تمام مباحث ژئوتکنیک کاربرد دارد. قابلیت‌های مهم این برنامه که آن را از برنامه‌های مشابه متمایز ساخته است و شرکتهای بسیاری در زمینه‌های مختلف ژئوتکنیک آن را به خدمت گرفته‌اند عبارتند از:
۱- سهولت استفاده و داشتن پنجرههای دسترسی آسان برای هر یک از بخشهای آن.
۲- داشتن اطلاعات کلی از روش اجزای محدود برای استفاده از آن کافی است.
۳- قابلیت تحلیل مرحله به مرحله مسایل را دارد. این امکان، بافعال یا غیر فعال کردن گروه المانها به وجود میآید.
۴- قابلیت شبیه‌سازی اجزای سازه‌ای را داشته و اندرکنش آن با خاک را در نظر می‌گیرد.
۵- مدلهای مختلف رفتاری خاک را می‌شناسد (الاستیک خطی، موهرکولمب، سخت شونده،
نرم شونده و نرم شونده خزشی)
۶- قابلیت بارگذاری استاتیکی و دینامیکی را هم به صورت نیرو و هم جابجایی دارد.
۷- خروجی‌های آن به صورت منحنی و نمودار قابل نمایش است.
برای ساخت وتحلیل یک مساله می‌توان کلیه مراحل را در یک فلوچارت مانند شکل
(۴-۱) خلاصه نمود]۲۷[.

شکل(۴-۱) فلوچارت مراحل ساخت و اجرای یک مدل توسط نرم‌افزار PLAXIS ]27[

۴-۳ ویژگیهای مهم نرم افزار Plaxis نسخه۸٫۲

نسخه ۸٫۲ این نرم افزار در دسترس بوده و از نظر نصب، نیازهای سخت افزاری و نرم افزاری و تحلیل دارای مشکل خاصی نمی باشد.
معرفی لایه های مختلف خاک، سازه ها، مراحل ساخت، بارها و شرایط مرزی بصورت ساده و با روش های معمول رسم و در یک محیط گرافیکی انجام می گیرد و لذا مدل را میتوان با در نظر گرفتن تمام جزئیات و با دقت کافی معرفی کرد.
نرم افزار Plaxis قادر است شبکه المان محدود را بطور خودکار با المانهای مثلثی تولید نماید
در این نرمافزار المانهایی در دسترس میباشند که کاربر را قادر میسازد تا به یک توزیع دقیق تنش در داخل خاک و همچنین پیشبینی دقیق بارهای گسیختگی دست یابد. کاربر برای مدل کردن لایه های خاک یکی از اجزاء مثلثی ۱۵ گرهی و ۶ گرهی را انتخاب نماید. مثلث ۱۵ گرهی المان پیش فرض میباشد، که از درونیابی مرتبه چهار از تغییر مکان و انتگرالگیری عددی از ۱۲ نقطه گاوس (نقاط تنش) بدست میآید. مثلث ۱۵ گرهی، المان بسیار دقیقی است که نتایج تنش بسیار بهتری را برای مسائل پیچیده ارائه میدهد. استفاده از مثلثهای ۱۵ گرهی بیشتر در مواردی استفاده میشود که بارهای دینامیکی نقش زیادی در بارگذاریها داشته باشند. استفاده از مثلث ۱۵ گرهی حافظه بالایی میطلبد و نسبتاً کارایی عملیات و محاسبات به آرامی انجام میپذیرد. مثلث ۶ گرهی نیز المان دقیقی است که نتایج خوبی در تحلیل تغییر شکل استاندارد میدهد، مشروط بر اینکه از تعداد کافی المان استفاده نمائیم، با این وجود باید در مدلهای با تقارن محوری و یا جائی که گسیختگی (احتمالی) نقش مهمی بازی میکند دقت نمود، مانند محاسبات ظرفیت باربری و تحلیل ایمنی به وسیله کاهش مقاومت برشی خاک. یک المان ۱۵ گرهی میتواند از ترکیب چهار المان ۶ گرهی تشکیل شود. در شکل (۴-۲) المان های ۱۵ و ۶ گرهی نشان داده شده است.

(شکل ۴-۲ ): چگونگی نقاط تنش در المان خاک]۲۷[

Plaxis جهت انجام تحلیلهای اندرکنش بین سازه و خاک ، مثلاً جهت مدلسازی ناحیۀ برشی در اطراف پیها ، شمعها ، دیوارهای حائل و غیره المانهای فصل مشترک را در اختیار کاربر قرار
میدهد.
انتخاب نوع تحلیل به یکی از صورتهای تحلیل پلاستیک، تحلیل تحکیم و تحلیل ایمنی یا روش کاهش مقاومت برشی خاک، توسط کاربر صورت می گیرد.
مدلهای رفتاری خاک و دیگر قابلیت‌های این نرم افزار بطور کامل در قسمت ضمیمه این
پایان نامه تشریح شده است]۲۷[.

۴-۴- صحت سنجی نرم افزار Plaxis

به منظور حصول اطمینان از صحت خروجی های بدست آمده از برنامه plaxis نتایج بدست آمده از دو مدل آزمایشگاهی وعددی که شرح آن به طور کامل در بیشینه تحقیق آمده است را با هم مقایسه کرده و مشاهده گردید که اختلاف بسیار ناچیز و قابل چشم پوشی میباشد بنابراین میتوان از نتایج برنامه plaxis با اطمینان استفاده نمود. مقایسه نتایج ذکر شده به شرح زیر میباشد:

(شکل۴ـ۳) شبکه بندی وابعاد هندسی مدل عددی(الف) حالت خاک بدون حفره (ب)حالت خاک حفرهدار]۲۵[

(شکل ۴-۴): منحنی تنش ـ نشست خاک غیرمسلح (الف) حالت خاک بدون حفره (ب) خاک حفره دار ]۲۶ [

در برنامه Plaxis شکل (۴-۳) مدل سازی شده و مورد تحلیل قرار گرفت.
نتایج تحلیل با نتایج ازمایشگاهی شکل(۴-۴) گزارش شده مقایسه و مشاهده گردید که اختلاف بسیار ناچیر و به میزان یک درصد و قابل چشم پوشی میباشد . بنا بر این صحت سنجی اثبات و میتوان از برنامه Plaxis و نتایج حاصل از آن با اطمینان استفاده نمود.
فصـل پنجم
مشخصات مصالح و نحوه مدل سازی

پیامدهای رضایت شغلی و عدم رضایت شغلی
رضایت شغلی باعث میشود، بهره وری فرد افزایش یابد، فرد نسبت به سازمان متعهد می شود، سلامت فیزیکی و ذهنی فرد تضمین شود، روحیه فرد افزایش مییابد، از زندگی راضی باشد و مهارتهای جدید شغلی را به سرعت آموزش ببیند. عدم رضایت شغلی باعث کاهش روحیه کارکنان می شود که روحیه پایین در کار بسیار نامطلوب است. مدیران وظیفه دارند که علائم روحیه پایین و عدم رضایت شغلی را بطور مستمر زیر نظر بگیرند و در اولین فرصت اقدامات لازم را انجام دهند. بعضی از شاخصهای روحیه پایین عبارتند از:
تشویش
تشویش^[۴۷] یک شرایط کلی است که ناخشنودی فرد از شغل رانشان می دهد و ممکن است به انحاء مختلف ظاهر شود. فرد ممکن است تمایل زیادی به شغل خود نداشته باشد، در محیط کاری خواب آلود شود، فراموشکار شود، در کار بی دقتی کند، از شرایط کاری شکایت کند، دیر سر کار حاضر شود و یا غیبت کاری داشته باشد که همگی این شرایط بر سلامت ذهنی فرد تاثیر منفی بر جای می گذارد (پورکلهر، تقیپور و رکنیپور،۱۳۹۱).
غیبت کاری
مطالعات نشان می دهد، کارکنانی که رضایت کمتری دارند احتمالا بیشتر غیبت می کنند. دو نوع غیبت وجود دارد، یکی غیبت غیر ارادی است که به علت بیماری یا سایر دلایل موجه و حوادث پیش بینی نشده اتفاق می افتد که غیر قابل اجتناب است و ارتباطی با رضایت شغلی ندارد. دیگری غیبت اختیاری است که ناشی از عدم رضایت شغلی فرد است (پورکلهر و همکاران،۱۳۹۱).
تأخیر در کار
تاخیر کاری همانند غیبت این باور را بوجود می آورد که فرد از کارش ناراضی است. این نشان می دهد که فرد برای شغل خود اهمیتی قائل نیست و بیشتر اوقات خود را به استراحت در خانه اختصاص می دهد. وقتی هم که سرکار حاضر می شود، بیشتر به تلفن های شخصی پرداخته و بطور کلی در پی اتلاف وقت است. بعنوان نمونه دانشجویی که دیر سرکلاس حاضر می شود نشانگر آن است که از رشته تحصیلی یا نحوه تدریس استاد خود ناراضی است (پورکلهر و همکاران، ۱۳۹۱).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ترک خدمت
ترک خدمت کارکنان موجب وقفه در عملیات سازمان شده و جایگزین نمودن افراد برای سازمان پرهزینه بوده و از نظر فنی و اقتصادی نیز نامطلوب است. بر اساس مطالعات “آرنولد و فلدمن ” در واحدهای سازمانی که میزان رضایت شغلی افراد آن از حد متوسط پایین تر است، نرخ ترک خدمت کارکنان آن بالاتر خواهد بود. البته ترک خدمت ممکن است ارادی و مربوط به عدم رضایت شغلی باشد و یا دلایل شخصی داشته باشد که خارج از کنترل مدیر است. از طرف دیگر ترک خدمت می تواند ناشی از مدرنیزه شدن کارخانه، فقدان سفارشات برای تولید، کمبود مواد اولیه و بطور کلی ناشی از وضعیت دشوار اقتصادی باشد. در چنین مواردی موضوع ترک خدمت بایستی بطور جدی مورد رسیدگی قرار گرفته و هر جا که ضرورت دارد، اقدامات اصلاحی صورت پذیرد (پورکلهر و همکاران،۱۳۹۱).
فعالیت اتحادیه
مطالعات نشان می دهد که کارکنان بارضایت شغلی بالا، تمایلی به عضویت در اتحادیه ندارند و به آن بعنوان یک ضرورت نمی نگرند. شواهدی در دست است که نشان می دهد، عدم رضایت شغلی علت اصلی اتحادیه گرایی است. سطح فعالیت اتحادیه ها به سطح عدم رضایت شغلی بستگی دارد. هر چه سطح عدم رضایت شغلی کمتر باشد، ممکن است تنها به شکایت بسنده شود ولی اگر سطح عدم رضایت شغلی بالاتر باشد ممکن است موجبات اعتصاب کارکنان را فراهم آورد (پورکلهر و همکاران، ۱۳۹۱).
بازنشستگی زودرس
مطالعات “اشمیت و مک لن” ارتباط رضایت شغلی و بازنشستگی زودرس را نشان می دهد. شواهدی وجود دارد، مبنی بر اینکه کارکنانی که تقاضای بازنشستگی پیش از موعد را می کنند، تمایل دارند نگرشهای مثبت خود را کمتر معطوف به کار خود بسازند. از طرف دیگر کارکنانی که پست های سازمانی عالیتری دارند و دارای فرصتهای کاری چالشی هستند، نسبت به مشاغل سطوح پایین تر کمتر بدنبال بازنشستگی زودرس هستند (پورکلهر و همکاران،۱۳۹۱).
نظریه های رضایت شغلی
نهضت روابط انسانی
نظریه پردازان دیدگاه روابط انسانی در مطرح کردن رضایت شغلی نقش بسزایی داشته اند. این نهضت در دهه ۱۹۳۰ شکل گرفت اما ریشه های آن به اواخر دهه ۱۹۲۰ و به رویداد بزرگی بر می گردد که در مطالعات هاثورن^[۴۸] معروف است. این رویداد عبارت بود از مجموعه آزمایشهایی که در خانه هاثورن وابسته به شرکت الکتریکی غربی^[۴۹] در شیکاگو انجام گرفت و بدین منظور پایه ریزی شد که تاثیر روشنایی،استراحتهای کوتاه مدت، عوامل محیطی مانند نور،صدا،و سایر شرایط کار را بر عملکرد، مورد بررسی قرار دهد. اما اعتقاد بسیاری از کارشناسان این مطالعه بیش از هر چیز تاثیر رهبری معیارهای گروهی و سایر عوامل اجتماعی بر عملکرد را مشخص ساخت. اثر این مطالعه تا حدی بود که آنرا نقطه عطف حرکت روابط انسانی در مدیریت می دانند. نظریه پردازان این مکتب با مطالعات خود نشان دادند که کارگر خوشحال، کارگر سود آور است و رضایت شغلی بیش از هر چیز تحت تاثیر نقش گروه های کاری و سرپرستان است (هومن،۱۳۸۱).

اتحادیه های کارگری:
حرکت دیگری که در سالهای دهه ۱۹۳۰شکل گرفت و بر مفهوم و تعریف رضایت شغلی تاثیر بسزایی گذاشت، تعارضها و درگیری های فراگیر بین مدیران کارخانه ها و مراکز تولیدی و صنعتی با کارگران، سرانجام رشد اتحادیه گرایی بود که تا آن زمان وجود نداشت. این رویدادها علاقه قابل توجهی را به مطالعه رضایت شغلی برانگیخت.
در سال ۱۹۳۲ نخستین مطالعه مربوط به رضایت شغلی منتشر شد. علاوه بر آن،مدیران نیز به عنوان بخشی از برنامه های بلند مدت خود شروع به استخدام روانشناسان کردند تا با زمینه یابی و افزایش رضایت شغلی از ایجاد اتحادیه ها جلوگیری کنند (کورن هاوزر و شارپ^[۵۰]،۱۹۳۲به نقل از هومن،۱۳۸۱).
دیدگاه رشد یا ماهیت کار
بسیاری از صاحب نظران رشته های مدیریت و روانشناسی بر پایه پژوهشهای متعدد دریافتند که فهم رفتار در محیط کار مستلزم چیزی بیش از مطالعه خصوصیات افراد و سپس متناسب ساختن آن با یک سازمان است. از این رو سازمانها می بایست راه تحول و دگرگونی را در پیش گیرند و عقاید تازه ای نسبت به مفاهیم موفقیت کار، رضایت شغلی و مانند آن پدید آید. نیاز به این تحول هم در زمینه های فردی و هم در زمینه های سازمانی احساس می شد و سرانجام منجر به آن گردید که دیدگاه های روشنفکرانه ناشی از مدیریت، روانشناسی اجتماعی و جامعه شناسی بر مفاهیم سنتی و گذشته غلبه نماید. از این رو اهمیت نظامهای مدیریتی،اثرات رفتاری و نگرشی سازمانها و نیز تکامل آن با فرآیندهای اجتماعی و روانی بیش از پیش مشخص، و این حقیقت پذیرفته شد که سلامت و موفقیت کسانی که به این سازمانها متکی هستند، منوط به سلامت و موفقیت آنهاست و موفقیت و رضایت در کار اغلب برای عزت نفس و سلامت روانی اشخاص ضروری به نظر می آید.
بیشتر حرکتهایی که در این رابطه صورت گرفته مانند: نهضت سواد آموزی زنان و خواست مردان برای بررسی مجدد مشاغل و فنی ساختن آنها شواهدی بر درستی این ادعاست (کورن هاوزر و شارپ، ۱۹۳۲؛ به نقل از هومن،۱۳۸۱).
نظریه مراتب نیازهای مزلو
این نظریه توسط آبراهام مازلو^[۵۱] و در بین سال های ۱۹۵۰-۱۹۴۰ ارائه شد. در آغاز دهه ۱۹۶۰ این نظریه به عنوان یک الگوی مطلوب رفتار سازمانی در سازمان پدیدار گشت. مازلو احتیاجات بشری را به هفت دسته تقسیم نموده است: ۱- نیازهای فیزیولوژیک ۲- نیازهای امنیتی ۳- نیازهای تعلق ۴- نیازهای احترام ۵- نیازهای خود شکوفایی ۶- نیازهای زیبایی شناسی ۷- نیازهای معرفت شناسی. با آنکه در اول هدف مازلو فراهم آوردن الگویی بود که به طور کلی رابطه میان انگیزش و شخصیت را توضیح دهد، اما وی بعداً توجه خود را به طور مشخص به مسائل انگیزش کارمندان در تشکیلات کاری معطوف کرد. با به کار بستن مفهوم سلسله مراتب نیازها، مدیران مسئولیت ایجاد محیطی مناسب را که در آن کارکنان بتوانند تمام استعدادخود را پرورش و بروز دهند، بر عهده خواهند داشت. این محیط مناسب ممکن است به افزایش فرصت هایی برای استقلال بیشتر، گوناگونی و تنوع در کار و مسئولیت پذیری و چیزهایی از این قبیل نیاز داشته باشد. کوتاهی در فراهم کردن چنین محیطی از دیدگاه علمی، به افزایش ناکامی کارمندان خواهد انجامید و نتیجه آن کارکرد ضعیف تر، رضایت شغلی کمتر و خروج بیشتر کارکنان از سازمان خواهد بود (رضایی هرندی،۱۳۸۹).
در این سلسله مراتب، چنانچه هر یک از این نیازها به مقدار کافی ارضاء شود، نیاز بعدی خود نمایی می کند. از دیدگاه انگیزش، نظریه مزبور بیانگر این مطلب است که؛ اگر چه هیچ نیازی به صورت کامل ارضاء نمی شود، اما اگر نیازی به شکل بنیادی و به مقدار لازم ارضاء شود، دیگر ایجاد انگیزه نمی کند و باعث تحریک فرد نمی گردد. بنابراین اگر طبق نظریه دانشمندان این علم کسی بخواهد دیگری را تحریک کند، باید دریابد که از نظر سلسله مراتب نیازها آن شخص در کجا قرار دارد و آنگاه در جهت ارضای همان نیازها اقدام نماید. این نظریه چارچوب انگیزش کاربردی را برای مدیران بیان می کند. آنان برای ایجاد انگیزه در افراد باید به هر کسی از کارمندان اعتماد کرده و پاداش های افراد را مرتبط و متناسب با عملکردشان پرداخت کنند (شفیع آبادی،۱۳۸۶). در جدول زیر سلسله مراتب نیازهای مزلو ارائه میگردد.
جدول(۲-۱) سلسله مراتب نیازهای مازلو (شفیع آبادی،۱۳۸۶).

سطح نیاز

ارضاء کننده

فیزیولوژیک

حقوق مناسب و مکفی، استراحتهای کوتاه مدت، موقعیت های ایمن کاری

ایمنی

افزایش حقوق برای جبران تورم، امنیت شغلی، موقعیتهای ایمن کاری –مزایای جانبی (مانند: بیمه درمانی، حقوق در زمان بیماری، خانه های سازمانی).

اجتماعی

ایجاد فرصت برای تعامل کارکنان با یکدیگر، پذیرفته شدن و دوست داشتن از طریق فعالیتهایی مانند جشنها، مراسم سازمانی، سفرهای دسته جمعی کارکنان و تیم های ورزشی.

عزت نفس

آموزش مهارت‌های زندگی:
تصمیم گیری
حل مسائل اجتماعی

انتقاد از افراد صاحب قدرت، تمایل به بحث و مجادله، توجه به خود، خودمحوری، در بعضی مواقع دوگانگی در تفکر و عمل از ویژگی‌های این دوره است که در نتیجه تفکر انتزاعی ایجاد می‌گردد.

آموزش مهارت‌های زندگی:
تفکر انتقادی
تصمیم گیری
مهارت ارتباطی

فاصله عاطفی نوجوانان با والدین بیشتر گردیده و به تدریج او به طرف استقلال حرکت می‌کند.

آموزش مهارت ارتباط انسانی و روابط بین فردی

گرایش به گروه های دوستی و همسالان بیشتر شده و معمولا این گروه ها جای خانواده را می‌گیرند از طریق شرکت در این گروه ها و ایفای نقش در نهایت نوجوان به هویت اجتماعی دست می‌یابد.

آموزش مهارت‌های زندگی:
ارتباط انسانی(حفظ استقلال در بین دوستان، احترام به نظرات دیگران، ابراز وجود و..)
روابط بین فردی (دوستیابی، برقراری روابط صمیمی)
مشارکت و همکاری

نوجوانان از طریق شرکت در گروه ها، مفاهیم مربوط به عضویت در گروه و ایفای نقش در آن را که برای رشد او حائز اهمیت است کسب می‌کنند.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

آموزش مهارت مشارکت و همکاری

از اختلالات روانی و رفتاری رایج در این دوران می‌توان به اعتیاد، بزهکاری، افسردگی و… اشاره نمود.

آموزش مهارت‌های زندگی:
ارتباط انسانی- روابط بین فردی
بهداشت و سلامت روانی

۲-۱۱ سوابق پژوهشی^[۹۴] مربوط به آموزش مهارتهای زندگی
در این زمینه اکثر پژوهش‌ها مربوط به بررسی تاثیر آموزش مهارتهای زندگی بر روی رفتار فراگیران می‌باشد. در ادامه سوابق تحقیق در داخل و خارج از کشور بررسی می‌شود.
۲-۱۱- ۱ تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
اشنایدر و زیمان^[۹۵] (۱۹۸۹) در پژوهشی تحت عنوان ” نیاز به ارزیابی برنامه‌های آموزشی مهارت‌های زندگی در دانش آموزان آلمانی” مورد بررسی قرار دادند. نتایج حاکی از آن بود که دانش آموزان دارای سطح آگاهی متوسطی از مهارت‌های زندگی هستند.
بیلی^[۹۶] (۱۹۹۲) و همکاران در تحقیق خود به مطالعه ” ارتباط بین مهارتهای زندگی و توانایی حل مساله در کودکان دبستانی” پرداختند. آنها در این تحقیق طولی خود به این نتیجه رسیدند که، دانش آموزانی که در دوره ابتدایی از مهارت‌های زندگی بهتری برخوردار بودند، در سنین بعد از ابتدایی بهتر می‌توانند از عهده فعالیت‌هایی چون برنامه ریزی‌های مربوط به حل مساله برآیند و از روش‌های موفق تری برای حل مساله استفاده کنند.
اورکین و وندی^[۹۷](۱۹۹۶) در پژوهش خود تحت عنوان “بهبود مهارت‌های زندگی دانش آموزان از طریق مداخله و تربیت کلاسی ” گزارش کردند که، دانش آموزان مورد مطالعه در قبل از اجرای برنامه از نظر مولفه‌هایی مانند همکاری، پشتکار، حل مساله و صمیمیت ضعف داشته اند. جامعه آماری دانش آموزان دوره ابتدایی از طبقه متوسط بوده اند، آنها پس از تدوین و اجرای چند برنامه مهارت زندگی نتیجه گرفتند که این برنامه‌ها بر رفتار دانش آموزان تاثیر مثبت داشته است.
ویچروسکی و همکاران^[۹۸] (۲۰۰۰) در پژوهشی تحت عنوان” ارتقاء عزت نفس و حمایت‌های اجتماعی در یک برنامه جامع مهارت‌های زندگی” مورد بررسی قرار دادند. نتایج حاکی از آن بود که مهارت‌های زندگی که با هر دو حوزه اعتماد به نفس و حمایت‌های اجتماعی در ارتباط می‌باشد نشان دهنده اهمیت ادغام این دو حوزه در طراحی برنامه و روش است و آموزش مهارت‌های زندگی موجب افزایش عزت نفس و انعطاف پذیری در مقابل تغییرات شده و نگرش‌های مثبت در جهت احساس خود کفایتی را ارتقاء می‌بخشد.
ویکاری و همکاران^[۹۹] (۲۰۰۴) در پژوهشی تحت عنوان ” اثرات آموزش مهارت‌های زندگی برای زنان جوان و دختران دبیرستانی روستایی با خطر ریسک بالا و پایین” مورد بررسی قرار دادند. نتایج حاکی از آن بود که آموزش مهارت‌های زندگی باعث کاهش استفاده از مواد مخدر شده و حتی بعد از ۲ سال از اجرای برنامه نیز نتایج پایدار بوده است.
آلبرتین و همکاران^[۱۰۰] (۲۰۰۴) در پژوهشی تحت عنوان” الگوهای قدرتمند کردن افراد از طریق برنامه مهارت‌های زندگی” مورد بررسی قرار دادند. نتایج حاکی از آن بود که آموزش مهارت‌های زندگی موجب افزایش نقش فعال در زندگی، مسئولیت پذیری در محیط شغلی، برنامه ریزی برای آینده و توانایی تفکر انتقادی می‌شود.
ویلبرن^[۱۰۱] و اسمیت^[۱۰۲] (۲۰۰۵) در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که آموزش مهارت‌های ارتباطی از مهارت‌های زندگی به نوجوانان باعث افزایش اعتماد به نفس، احساس رضایتمندی از زندگی و بهبود حل مساله بین آنها شده است.
بوتوین^[۱۰۳] و همکاران (۲۰۰۶) در پژوهش خود تحت عنوان “بررسی اثربخشی برنامه پیشگیرانه آموزش مهارت‌های زندگی بر خشونت و بزهکاری دانش آموزان” نشان دادند که آموزش این مهارت‌ها خشونت و بزهکاری دانش آموزان را به طور معناداری کاهش داده است.

شکل ۳-۱۵: تغییر مکان نسبی طبقات برای سخت شدگی کرنشی ۱۰%

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

با مقایسه شکل­ها می­توان به نتایج زیر دست یافت:
با افزایش سخت­شدگی کرنشی مقدار تغییر مکان نسبی طبقات کاهش می­یابد.
در سخت­شدگی کرنشی کوچک، مهاربندهای BRB بیش­ترین تغییر مکان نسبی را از خود نشان می­ دهند.
در بیش­تر موارد رفتار مهاربند معمولی با ضریب لاغری ۳۰ مطلوب می­باشد.

نتایج آنالیز قاب ۱۲ طبقه

نتایج آنالیز قاب­های دوازده طبقه با مقادیر مختلف سخت­شدگی کرنشی در شکل­های ۳-۱۶ تا ۳-۲۱ نشان داده شده است. این شکل­ها تغییرمکان نسبی طبقات مدل­های دوازده طبقه را نشان می­دهد.
شکل ۳-۱۶: تغییر مکان نسبی طبقات برای سخت شدگی کرنشی ۰%
شکل ۳-۱۷: تغییر مکان نسبی طبقات برای سخت شدگی کرنشی ۱%
شکل ۳-۱۸: تغییر مکان نسبی طبقات برای سخت شدگی کرنشی ۳%
شکل ۳-۱۹: تغییر مکان نسبی طبقات برای سخت شدگی کرنشی ۵%
شکل ۳-۲۰: تغییر مکان نسبی طبقات برای سخت شدگی کرنشی ۷%
شکل ۳-۲۱: تغییر مکان نسبی طبقات برای سخت شدگی کرنشی ۱۰%
از مقایسه شکل­ها می­توان به نتایج زیر دست یافت:
در سخت­شدگی کرنشی کم هیچ کدام از قاب­ها پاسخ مناسبی نداشتند.
در سخت­شدگی کرنشی بالاتر قاب­های با مهاربندی معمولی با ضریب لاغری بالا ( ۶۰ ، ۹۰ و ۱۲۰ ) رفتار مناسبی نداشتند.
در اکثر مواقع رفتار مهاربند معمولی با ضریب لاغری ۳۰ و مهاربند BRB با ضریب رفتار۴/۶ مطلوب بوده است.

بررسی و مقایسه نتایج

با مشاهده شکل­های ارائه شده، تعیین رفتار کلی قاب­ها در تغییر مکان­های نسبی جانبی امکان­ پذیر شد.
رفتار تعیین­کننده برای هر قاب ( ۳ طبقه و ۱۲ طبقه ) گرایش مشابهی را نشان می­داد. برای مقادیر کوچک سخت­شدگی کرنشی ( ۰% و ۱% ) تغییر مکان به وضوح در ارتفاع قاب تغییر می­کرد و یک فروریزش سریع را نشان می­داد.
رفتار چرخه­ای مهاربندها مورد بررسی قرار گرفت که به عنوان نمونه رفتار چرخه­ای مهاربند تحت ضریب لاغری ۶۰ با سخت­شدگی کرنشی ۰% و ۱۰% در شکل­های ۳-۲۲ و ۳-۲۵ نشان داده شده است. هم­چنین رفتار چرخه­ای قاب­ها نیز بررسی شد که به­عنوان نمونه رفتار چرخه­ای طبقه اول قاب با مهاربندهای با ضریب لاغری ۰% و ۱۰% در شکل­های ۳-۲۴ و ۳-۲۵ نشان داده شده است.
شکل ۳-۲۲: رفتار چرخه­ای مهاربند با لاغری ۶۰ و سخت­شدگی کرنشی ۰%
شکل ۳-۲۳: رفتار چرخه­ای مهاربند با لاغری ۶۰ و سخت­شدگی کرنشی ۱۰%
شکل ۳-۲۴: رفتار چرخه­ای طبقه۱ با لاغری ۶۰ و سخت­شدگی کرنشی ۰%
شکل ۳-۲۵: رفتار چرخه­ای طبقه۱ با لاغری ۶۰ و سخت­شدگی کرنشی ۱۰%
تاثیر تغییرات پارامتر سخت­شدگی کرنشی در رفتار کلی قاب را می­توان با مقایسه شکل­ها مشاهده کرد. هر چقدر سخت­شدگی کرنشی بیش­تر می­شد، به عبارت دیگر قاب پشتیبان سخت­تر می­شد، تغییر مکان نسبی طبقات کم­تر اتفاق افتاد. به عبارت دیگر رفتار پایدار را می­توان به ازای مقادیر بزرگ­تر سخت­شدگی کرنشی مشاهده کرد. از این نتایج می­توان تاثیر شدید اثر P-∆ بر روی پایداری کلی سیستم و رابطه بین سخت­­شدگی کرنشی و اثر P-∆ را جهت در نظر گرفتن سختی قاب پشتیبان استنباط کرد. سخت­شدگی کرنشی کوچک، سختی لازم جهت خنثی کردن اثر P-∆ را فراهم نمی­کرد و بنابراین پایداری کلی تحت تاثیر قرار می­گرفت. درحالی­که سخت­شدگی کرنشی بزرگ­تر ناپایداری ناشی از اثر P-∆ را به وسیله سختی قاب پشتیبان پوشش می­داد (در سختی کرنشی ۳% اثر P-∆ صفر شده و از این به بعد رفتار اصلی مهاربند ملاک قرار گرفت).
سخت­شدگی کرنشی تاثیری در پریود طبیعی لرزه­ای نداشت و پریود سازه با سختی مهاربند تغییر می­کرد. سختی جانبی قاب بر اساس نوع مهاربند طراحی شده متفاوت بود. در نظر اول این­گونه به نظر می­رسید که مهاربند BRB همواره بهترین انتخاب جهت داشتن سختی بیش­تر است، درحالی­که همواره مهاربند BRB بهترین انتخاب جهت داشتن کوچک­ترین تغییر مکان نبود. در جدول ۳-۲ و ۳-۳ مقادیر سختی طبقات که از رابطه ۳-۱ به­دست آمده، نشان داده شده است.
جدول۳-۳: مقادیر سختی طبقات مدل ۳ طبقه
سختی طبقه (kN/m)
طبقه
جدول۳-۴: مقادیر سختی طبقات مدل ۱۲ طبقه
سختی طبقه (kN/m)
طبقه
از جدول­های ۳-۲ و ۳-۳ دیده شد که مهاربند BRB با ضریب رفتار ۵/۸ ، سختی طبقه کوچک­تری را فراهم کرد، درحالی­که مهاربندهای معمولی سختی طبقه بزرگ­تری دارند. توجیه این رفتار به این صورت است که با توجه به رابطه سختی ارائه شده، سختی طبقه تابع سطح مقطع مهاربند بود. در مورد BRB سطح مقطع فقط به نیروی محوری تراز موجود بستگی دارد (در این حالت کشش و فشار یکسان است) که این نیرو تابع ضریب رفتار R است. بنابراین با افزایش ضریب رفتار، نیروی محوری کاهش یافته و در نتیجه سطح مقطع کوچک­تر به­دست آمد و برعکس. در مورد مهاربندهای معمولی سطح مقطع تابع نیروی فشاری اعمالی و ضریب لاغری عضو است. بنابراین در لاغری بزرگتر به جهت امکان کمانش بیش­تر، سطح مقطع بزرگ­تری جهت مقابله با این شکست لازم شد. بنابراین هر چقدر لاغری کم­تر باشد سطح مقطع کوچک­تر شده و سختی طبقه کاهش می­یابد. هم­چنین بایستی توجه می­شد که به علت انجام محاسبات با برنامه CLAP سختی طبقه فقط به سطح مقطع بستگی نداشت و عوامل دیگری از جمله ممان اینرسی نیز دخیل بود و رفتار نهایی نتیجه بر هم کنش بین سختی و نیروی اعمالی بود. به همین دلیل مشاهده گردید که همیشه کم­ترین تغییر مکان نسبی با سخت­ترین مهاربند تامین نشده است.
شاید مهم­ترین مشخصه­ رفتار مهاربند BRB این بود که در همه آنالیزها، پایداری بیش­تر و رفتار یکنواخت­ در طول قاب، به خصوص درحالتی­که اثر P-∆ در رفتار نهایی تاثیر کم­تری داشت، از خود نشان می­داد. بر خلاف این، مهاربندهای معمولی رفتارهای مختلف از خود نشان دادند که بستگی به مقدار لاغری داشت. رفتار یکنواخت در لاغری ۳۰ قابل ملاحظه بود و نوسانات، با افزایش ضریب لاغری بیشتر می­شد. چنین نتیجه گرفته شد که ضریب کاهش رفتار R مقدار تغییرمکان نسبی را تعدیل می­ کند، ولی نقشی در یکنواخت کردن رفتار مهاربند ندارد.
شکل ۳-۲۱ یک نمونه واضح جهت مقایسه رفتار مهاربندهای مختلف بود. قابل ذکر است که قاب با مهاربندی که دارای لاغری ۱۲۰ می­باشد و بیش­ترین سختی طبقه را تامین کرده ، در زمینه رفتار یکنواخت و تغییر شکل نسبی طبقات کم­ترین رضایت­بخشی را تامین کرد. در مورد مهاربندهای با لاغری ۶۰ و ۹۰ نیز به این صورت بود. علاوه بر این، مهاربند با این سختی، یک همگرایی در تغییر مکان طبقه اول هر دو قاب و طبقه پنجم قاب ۱۲ طبقه ایجاد می­کرد. به عبارت دیگر مهاربند با سختی کم­تر، یعنی BRB، در سخت­شدگی کرنشی ۷% و ۱۰% رفتار مناسبی از خود نشان داد که تغییر مکان نسبی حداکثر UBC97 را تامین کرد.
شکل­های ۳-۲۶ تا ۳-۳۱ رفتار چرخه­ای همه مهاربندها در طبقه اول با سختی کرنشی ۱۰% به ازای مولفه راستای شرق – غرب زلزله ال­سنترو را نشان می­دهد. از شکل­ها، می­توان مشاهده کرد که BRB با نشان دادن رفتار پایدار در چرخه­های بارگذاری رفتار مناسب را دارد. هم­چنین رفتار BRB با ضریب رفتار R=6.4 و مهاربند معمولی با ضریب لاغری ۳۰ تغییرات چندانی با هم ندارند. در این مورد مهاربند BRB با مقطع کوچک­تر رفتار مناسب­تری از خود نشان داده است. رفتار مهاربند با ضریب لاغری بیش­تر چندان رضایت­بخش نبوده است.
شکل۳-۲۶: رفتار چرخه­ای مهاربند BRB با R=8.5
شکل۳-۲۷: رفتار چرخه­ای مهاربند BRB با R=6.4
شکل۳۴: رفتار چرخه­ای مهاربند معمولی با λ=۹۰
شکل۳-۲۸: رفتار چرخه­ای مهاربند معمولی با λ=۳۰
شکل۳-۲۹: رفتار چرخه­ای مهاربند معمولی با λ=۶۰
شکل۳-۳۰: رفتار چرخه­ای مهاربند معمولی با λ=۹۰
شکل۳-۳۱: رفتار چرخه­ای مهاربند معمولی با λ=۱۲۰
در نهایت با مقایسه رفتار مهاربندهای معمولی و مهاربندهای مقاوم در برابر کمانش می­توان نتیجه ­گیری­های کلی زیر را استنباط کرد:
پارامتر سخت­شدگی کرنشی به عنوان جزئی که تامین کننده سختی اضافی قاب پشتیبان است، نقش قابل ملاحظه­ای در رفتار سیستم بخصوص به ازای مقادیر کوچک­تر (۰% تا ۳% ) دارد. با افزایش مقدار آن اثر P-∆ و تاثیر آن بر رفتار قاب کاهش می­یابد. به ازای مقادیر بزرگ­تر (۷% تا ۱۰%) این مقدار قابل صرف نظر است و می­توان گفت که رفتار سیستم مستقل از پارامتر سخت­شدگی کرنشی است.
در مهاربندهای معمولی تغییرات در ضریب لاغری، تاثیر مهمی در رفتار قاب دارد. الزاما تغییر مکان نسبی طبقه به ازای مقادیر کم لاغری کوچک نخواهد بود، اما رفتار یکنواختی در ارتفاع قاب خواهد داشت. برعکس وقتی لاغری افزایش می­یابد، تغییر مکان نسبی در اکثر موارد کوچک­تر می­ شود. اما در ارتفاع قاب نوسانات زیادی دارد. با توجه به شکل­های نشان­داده شده در بخش ۳-۴-۱، قابل ذکر است که به ازای مقادیر کم­تر لاغری نتایج بهتری حاصل می­ شود، حتی اگر سختی طبقه بیش­ترین نباشد. ( جدول ۳-۲ و ۳-۳ )
در نظر گرفتن دو مقدار مختلف ضریب رفتار R برای مهاربندهای BRB نتایج مختلفی از رفتار جانبی قاب را حاصل کرده است. با این حال، این تغییرات در حالیکه اثر P-∆ حذف شود چندان قابل ملاحظه نیست ( یعنی به ازای مقادیر بزرگ­تر سخت­شدگی کرنشی ). از آنجایی­که به ازای ضریب رفتار R=8.5 نیروی زلزله در تراز طبقات، کوچکتر از حالتی­که ضریب رفتار R=6.4 است، و نیز سطح مقطع مهاربند به ازای R=8.5 کوچک­تر است، سختی طبقه کوچکتر می­ شود و تغییر مکان جانبی بیش­تری ایجاد می­ کند. شایان ذکر است که اگر قاب پشتیبان مناسب برای سخت­شدگی کرنشی تامین شود، هر دو قاب با ضریب رفتار مختلف نتایج قابل قبولی می­ دهند که به ازای R=6.4 نتایج همگرایی بهتری دارند. محاسن نسبی هر مهاربند ممکن است در جزییات دیگری نظیر ملاحضات معماری، هزینه اجرا و نصب و سایر موارد باشد.
از مقایسه رفتار مهاربندهای معمولی و BRB نتیجه می­ شود که رفتار مهاربندهای BRB خیلی بهتر از مهاربندهای معمولی است. حتی اگر مقادیر تغییرمکان جانبی از مقادیر ماکزیمم UBC97 تجاوز کند، یکنواختی رفتار در ارتفاع باعث می­ شود که تغییر مکان ماکزیمم نسبی طبقات کنترل شود. قابل ذکر است که هر جا BRB استفاده شده است و اثر P-∆ در نظر گرفته نشده است، مقدار تغییر مکان نسبی از مقادیر ماکزیمم UBC97 کم­تر شده است. قابل توجه است که رفتار مهاربند معمولی با لاغری ۳۰ به خصوص در قاب ۱۲ طبقه بسیار شبیه به مهاربند BRB با ضریب رفتار R=6.4 است، با وجود این بایستی توجه کرد که در این حالت سطح مقطع مهاربند معمولی خیلی بزرگتر از مهاربند BRB است. هم­چنین مهاربند معمولی کمانش می­ کند، ولی مهاربند BRB کمانش نمی­کند. این موضوع نشان­دهنده این­است که در کل رفتار BRB در مقایسه با مهاربند معمولی بهتر است.

مقایسه اقتصادی

شرکت داسه^[۳۷] یک مدل ساختمانی جهت مقایسه اقتصادی قاب­های با مهاربند مقاوم در برابر کمانش و قاب­های با مهاربند همگرای ویژه^[۳۸] را مورد مطالعه قرار داده است.
مدل سازه
مدل مورد مطالعه یک ساختمان با قاب فلزی و سقف مرکب است که در پلان منظم می­باشد. سیستم مقاوم در برابر نیروهای جانبی، مهاربندهایی می­باشند که در دیوارهای پیرامونی قرار گرفته­اند (شکل ۳-۳۲). فرض شده است که ساختمان، کاربری اداری داشته و در شهر لس­آنجلس^[۳۹] واقع می­باشد. مشخصات و ضرایب آیین­ نامه­ای در زیر بیان شده است: