اصل توجه مفسّر به استفاده از انواع دلالت ها و به دست آوردن معانی آیات با توجه به آنها از نقاط قوت و ویژگی های مثبت تفسیر وی به شمار می آید اما در مورد توجه به انواع دلالت ها در تفسیر منهج الصادقین کاستی هایی نیز وجود دارد.
۳-۲- کاستی ها
در برخی آیات فقط مدلول مطابقی آن ها را بیان کرده و معانی آیات را با بهره گرفتن از مفاد دلالت ها بیان نکرده است؛ براى مثال در آیه (وَ عَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَ کِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ)^[۵۹۸] «. و خوراک و پوشاک آنان [مادران‏]، به طور شایسته، بر عهده پدر است.»، مدلول مطابقی آن این است که خوراک و پوشاک مادرى که فرزندش را شیر مى‏دهد، برعهده پدر فرزند است و دلالت مفهومى دارد که تأمین مخارج فرزند نیز برعهده پدر مى‏باشد؛ زیرا وقتى مخارج مادر به خاطر شیر دادن فرزند به‏عهده پدر باشد، به طریق اولى مخارج خود فرزند نیز بر عهده او خواهد بود؛ اما مفسّر در تفسیر این آیه به مطلبى که از دلالت مفهومى آن به دست مى‏آید، اشاره‏اى نکرده است.
حجت ندانستن مفهوم مخالف نیز یکی دیگر از کاستی ها و نقاط ضعف تفسیر منهج الصادقین در استفاده از انواع دلالت ها است^[۵۹۹] در حالی که همانظور که قبلا نیز اشاره کردیم در حجیت داشتن مفهوم مخالف بین دانشمندان علم اصول اختلافی نیست بلکه موضع اختلاف چنانچه در اصول الفقه مظفر آمده است، در این است که آیا مثلا جمله شرط که از اقسام مفهوم مخالف است، مفهوم دارد یا نه و در صورتی که مفهوم داشته باشد مفهوم آن حجت خواهد بود و دارای اعتبار است. به طوری که برخی از آیات نیز مفهوم مخالف دارند و دلیلی بر عدم اعتبار آن وجود ندارد و مورد تایید شارع نیز هست. به عنوان مثال آیه (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِن جَاءکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَیَّنُوا)^[۶۰۰] «اى کسانى که ایمان آورده‏اید، اگر فاسقى برایتان خبرى آورد، نیک وارسى کنید.»، منطوق آیه این است که اگر فاسقی خبری آورد درباره‌اش تحقیق کنیدف اما مفهوم مخالف آن این است که اگر عادل خبری آورد تحقیق و تفحّص لازم نیست.

در نتیجه می توان گفت که در حجت بودن مفهوم اختلافی نیست و نزاع بر سر مفهوم داشتن یا نداشتن جمله است و اگر جمله ای مفهوم داشته باشد آن مفهوم دارای اعتبار خواهد بود و این که برخی به آیاتی استناد می کنند که حجت بودن مفهوم در آن ها مخالف با متن صریح قرآن یا برخی احکام الهی است باید گفت که این آیات مفهوم ندارند نه این که مفهوم در آن ها حجت نباشد. در این که کدامیک از آیات مفهوم دارند و شرایط و ویژگیهای حجت بودن مفهوم مخالف در کتب اصولی مطالبی آمده است.^[۶۰۱] ولی ملا فتح الله به طور کلی مفهوم مخالف را حجت نمی داند.
نتایج
سوالی که ما در این تحقیق در پی آن بودیم این بود که آیا مفسّر «منهج الصادقین فی الزام المخالفین» در تفسیر خویش قواعد و اصولی که لازمه تفسیر است را رعایت کرده است یا خیر؟ از این رو برای تجزیه و تحلیل آن به سراغ تفسیر منهج الصادقین رفتیم، مطالعه، تتبع و تحقیق در این تفسیر نتایج ذیل را در بر داشته است:

1. 1. معنای لغوی و اصطلاحی تفسیر با یکدیگر مرتبط بوده و هر دو به نوعی بر آشکار کردن و بیان شی پوشیده دلالت دارند و نیز تفسیر حقیقی تفسیری است که با توجه به قواعد و اصول علم تفسیر، مفاد استعمالی آیات و مراد خدای متعال از آیات را بیان کند.

1. 1. قواعد در لغت به معنای پایه و اساس آمده است و قواعد تفسیر احکامی کلی مبتنی بر مبانی عقلی، نقلی و عقلایی هستند که اساس و زیر بنای تفسیر قرار می گیرند و رعایت آن ها، مفسّر را از خطا و انحراف در فهم آیات دور می کند.

1. 1. ملا فتح الله کاشانی مفسّر، متکلم و فقیه دوره صفوی فرزند ملا شکر الله کاشانی است که در دهه های نخست قرن دهم در خانواده ای مذهبی در کاشان به دنیا آمد و در سال ۹۸۸ه در همان جا در گذشت. ولی به علت فاصله تاریخی زیاد اطلاعات زیادی از مفسّر ارجمند در کتب تاریخی ذکر نشده است، به این جهت ناشناخته مانده است.

1. 1. وی نزد استادانی همچون علی بن حسن زواره ای به کسب علم پرداخته و شاگردان زیادی از جمله ملا محسن فیض کاشانی، ملا مرتضی برادر وی و … از دانش وی بهره می بردند.

1. 1. آثار فراوانی از ایشان از جمله تفسیر «منهج الصادقین فی الزام المخالفین»، «خلاصه المنهج»، «زبده التفاسیر»، «شرح نهج البلاغه» و … بر جای مانده است که گواه از علم فراوان وی در زمینه قرآن و حدیث است.

1. 1. تفسیر منهج الصادقین از بهترین و جامع ترین تفاسیر فارسی تالیف شده دهم هجری بوده و از مهمترین آثار ملا فتح الله و تفسیر جامعی است که مباحث مختلف از جمله مطالب اجتماعی، روایی و ادبی در آن گنجانده شده است.

1. 1. مفسّر هدف و انگیزه خود از نگارش این تفسیر را تالیف تفسیری ساده و قابل فهم برای عامه مردم بیان می کند که در آن متعرض قرائات و مباحث غیر ضروری نشده است و آن را در جواب تفسیر مواهب علیه تالیف کاشفی نگاشته است.

1. 1. مقدمه این تفسیر در ده فصل نگاشته شده و مفسّردر نگارش آن از منابع مختلف عربی و فارسی از جمله تفسیر جرجانی، تفسیر ابوالفتوح رازی، مجمع البیان، کنز العرفان و … بهره برده است.

1. 1. شیوه طرح مباحث به این گونه است که مفسّر ابتدا نام سوره را ذکر کرده و در ادامه مکی یا مدنی بودن آن را بیان کرده و قول صحیح را بر می گزیند، وی سپس عدد آیات سوره را متذکر شده و عدد کوفی را به جهت انتساب آن به امام علی۷انتخاب می کند و آثار قرائت، فضایل سور و …را بیان کرده و بعد آیات را موافق قرائت ابوبکر از عاصم و گاهی قرائت حفص از عاصم ترجمه کرده و در ادامه مباحث لغوی، اسباب النزول و مباحث صرفی و نحوی را با استناد به اشعار عرب بیان کرده و سپس به مباحث تفسیری می پردازد.

1. 1. قرائت در لغت به معنای خواندن و در اصطلاح علمی است که نمایان گر حروف و هیئت(شکل و صورت) کلمه و موقعیت آنها در قرآن است و در نظر گرفتن قرائت صحیح در تفسیر آیات نقش مهم و اساسی دارد چرا که تبیین مفاد آیات و آشکار نمودن مراد خدای تعالی قبل از هر چیز وابسته به حروف و شکل واقعی و موقعیت کلمات قرآن است.

1. 1. در بحث قرائت دلایل مختلفی از جمله ابتدایی بودن خط، بی نقطه بودن حروف و نداشتن اعراب و حرکات، باعث بوجود آمدن اختلاف در قرائت و شکل گیری قرائات سبعه شد.

1. 1. برخی قرائات سبعه را به دلایلی از جمله اهتمام پیامبر۹و صحابه به قرآن، اجماع و … متواتر می دانند؛ اما با تحقیق مشخص می شود که این دلایل همگی باطل است و ادعایی بیش نیست و قرائات سبعه متواتر نیست و تنها تواتر آنها از زمان تلاوت قاریان تا زمان ما است.

1. 1. با توجه به معیار های قرائت صحیح که عبارت از مطابقت آن با قرآن و قواعد صحیح عربی و داشتن دلیل قطعی عقلی بر پیروی از آن است، می توان گفت که قرائت حفص به دلیل دارا بودن همه این خصوصیات صحیح ترین قرائت است.

1. 1. ملا فتح الله در تفسیر منهج الصادقین همانگونه که در ابتدای تفسیر خود بیان کرده است توجه چندانی به قرائت به جهت بی فایده بودن آن برای عامه مردم، ندارد.

1. 1. وی ترجمه و تفسیر آیات را بر اساس قرائت ابوبکر از عاصم و گاهی نیز موافق قرائت حفص از عاصم بیان می کند و به قرائات غیر از آنچه در مصحف ثبت شده را در تفسیر خود می آورد که یکی از نقاط قوت روش تفسیری وی است ولی روش وی کاستی هایی نیز از جمله معتبر دانستن تمامی قرائت ها، عدم ترجیح یک قرائت خاص و ضعف مستندات وی در بحث قرائت دارد.

1. 1. معنای مفردات قرآن را می توان با بهره گرفتن از منابع مختلف از جمله قرآن کریم، روایات پیامبر۹و معصومان:، فرهنگ عامه مردم عصر نزول، سخنان صحابه و لغت شناسان به دست آورد. همچنین در بحث مفردات باید به معانی مختلف لفظ توجه داشت به علاوه توجه به معنای حقیقی و مجازی و فرق نهادن بین آن ها از مباحث مهم در بحث مفردات است.

1. 1. ملا فتح الله کاشانی در تفسیر خویش مفردات را با استناد به آیات دیگر، روایات پیامبر۹و معصومان:، اشعار و متون عرب معاصر و سخنان صحابه و لغت شناسان معنا کرده است که یکی از ویژگیها و نقاط قوت روش تفسیری وی در توجه به مفردات است.

1. 1. وی همچنین به معنای مختلف در لفظ توجه داشته و معنای حقیقی و مجازی را مطرح کرده است و تفاوت آن ها را نیز متذکر شده است.

1. 1. هر چند روش تفسیری وی در توجه به مفردات با کاستی هایی همراه است، اما از آن جا که مفسّر در ابتدای تفسیر خود بیان کرده که در این روش راه میانه را انتخاب کرده است، باید گفت توجه وی به این قاعده قابل قبول است و از آن جا که منهچ الصادقین تفسیری برای توده مردم بوده است، بحث زیاد در مطالب لغوی مفید حال آنها نبوده است و از این جهت سزاوار نیست که بر ملا فتح الله کاشانی خرده بگیریم. از طرف دیگر نیز تفسیر منهج الصادقین در ردیف تفاسیر لغوی نیست که مباحث ریز لغوی را یاد آور شود.

1. 1. توجه به ادبیات عرب نیز یکی دیگر از قواعد تفسیر است که رعایت آن توسط مفسّر در تفسیر قرآن نقش اساسی دارد؛ از جمله دلایل اهمیت آن می توان به نزول قرآن به زبان عربی و این که بدون آشنایی با این زبان امکان فهم صحیح قرآن وجود ندارد و همچنین به روایات معصومان:در این زمینه و روش عقلاء، اشاره کرد.

1. 1. ملا فتح الله در تفسیر منهج الصادقین به قواعد عربی توجه داشته و در مواردی که وجوه اعرابی مختلفی برای آیه مطرح می کند با استناد به آیات قرآن، روایات معصومان:یا شعر عرب یک وجه اعرابی را انتخاب می کند.

1. 1. هر چند روش ملا فتح الله در توجه به ادبیات عرب با کاستی هایی مواجه است اما روش وی در توجه به قواعد ادبیات عرب قابل قبول است، به طوری که وی در تفسیر خویش در جاهای مختلفی به ذکر مباحث صرفی و نحوی می پردازد.

1. 1. توجه به قراین از قواعد مهم تفسیری است که رعایت آن در فهم قرآن تاثیر زیادی دارد، در یک تقسیم بندی قراین به دو نوع پیوسته و ناپیوسته تقسیم می شوند؛ قراین پیوسته نیز خود به قراین پیوسته لفظی و پیوسته غیر لفظی تقسیم می شوند. سیاق از انواع قراین پیوسته لفظی و شأن نزول، سبب نزول، فرهنگ زمان نزول و زمان و مکان نزول از انواع قراین پیوسته غیر لفظی است. از قراین ناپیوسته نیز می توان به آیات و روایات اشاره کرد.

1. 1. سیاق به عنوان یکی از قراین پیوسته لفظی به چهار نوع سیاق کلمات، جمله ها، آیات و سوره ها تقسیم می شود و از این میان سیاق سوره ها به دلیل اجتهادی بودن ترتیب آن ها اعتبار ندارد ولی انواع دیگر سیاق دارای اعتبار است.

1. 1. ملا فتح الله تا حد امکان به سیاق توجه داشته و در جای جای تفسیرش از آن بهره برده است؛ هر چند وی سیاق سوره ها را نیز معتبر می داند که به عنوان یکی از نقاط ضعف روش تفسیری وی در بهره گیری از سیاق است.

1. 1. ملا فتح الله به شأن نزول و سبب نزول نیز توجه داشته و آن ها را در تفسیر خویش مطرح می کند؛ هر چند مانند سایر مفسّران متقدم بین سبب نزول و شأن نزول تفاوت قائل نمی شود.

1. 1. وی از فرهنگ زمان نزول و مکان و زمان نزول آیات نیز که یکی از قراین پیوسته غیر لفظی است، بهره برده است و به آن ها نیز توجه داشته است.

1. 1. مفسّر از آیات دیگر و روایات نیز در تفسیر استفاده کرده است.

1. 1. به طور خلاصه هر چند روش تفسیری مفسّر در استفاده از قراین با کاستی هایی همراه است، اما دارای جلوه آشکاری است و در سراسر تفسیر او به چشم می خورد و می توان گفت که وی در این مورد نیز تا حدودی موفق عمل کرده است و در استفاده از قراین برای فهم و درک صحیح کلام الهی بهره برده است که این روش وی در خور تحسین می باشد.

1. 1. دلالت ها انواع مختلفی دارند ولی در این پژوهش دلالت اقتضاء، دلالت تنبیه (ایماء)، دلالت اشاره و دلالت مفهومی کلام از انواع دلالت ذکر شده است و معنای حاصل از همه آن ها دارای حجیت و اعتبار است.

1. 1. ملا فتح الله در تفسیر خویش هر چند نامی از این دلالت ها (به جز دلالت مفهومی) نمی برد و تصریحی به آن ها ندارد، اما به معنای حاصل از آن ها توجه داشته و در مواردی از آن ها استفاده کرده است.

1. 1. اصل توجه به این دلالت ها از ویژگیهای مثبت روش تفسیری مفسّر است، اما این که در برخی آیات تنها به مدلول مطابقی آن ها توجه داشته از نقاط ضعف وی در توجه به دلالت ها است به علاوه این که وی مفهوم مخالف را حجت نمی داند.

پیشنهادات
این پژوهش تلاش ساده ای جهت دست یابی به قواعد مورد استفاده مفسّر منهج الصادقین فی الزام المخالفین در تفسیر خویش بوده است و از آن جا که این تفسیر یک تفسیر جامع شیعی به زبان فارسی است و قواعد آن تاکنون معرفی نشده است، پژوهش حاضر می تواند در مراکز علمی به عنوان مقدمه ای برای آشنایی بیشتر قرآن پژوهان با این تفسیر و زمینه ای برای ورود به بحث تفسیری، مورد استفاده قرار گیرد. علاوه براین ارزیابی تفسیر و این که مخاطب با دانستن قواعد تفسیر بهتر می تواند از آن استفاده کند.
و از آن جا که تفسیر منهج الصادقین تفسیری جامع است جای پژوهش و تحقیق پیرامون میزان توجه به قواعد مختلف تفسیری در آن وجود دارد، پیشنهاد می شود که محققان و پژوهشگران محترم با تحقیق و بررسی و تعمق بیشتر در تفاسیر مختلف از جمله تفسیر ارزشمند «منهج الصادقین فی الزام المخالفین» خلاء موجود در این موضوع را پر کرده و راه را برای دیگر محققان باز نمایند تا بتوانیم با فهم صحیح و دقیق کلام الهی از آن در سراسر زندگی خود بهره ببریم به علاوه این که این تحقیقات سبب می شود تا نام گذشتگان دوباره زنده شود، آنان که با تلاش و کوشش روز افزون سبب رشد و ارتقای علوم قرآنی شدند.
(وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ) ^[۶۰۲]
منابع و مآخذ
۱- قرآن کریم، ترجمه محمد مهدی فولادوند.
۲- نهج البلاغه، (امام علی بن ابیطالب۷(۲۳ قبل از هجرت-۴۰هـ))، گرد آورنده: رضی، شریف، ترجمه محمّد دشتی، قم: مؤسسه ی تحقیقاتی امیرالمؤمنین۷، سی و یکم:۱۳۸۴.
۳- آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت: دار الاضواء، سوم: ۱۴۰۳ق.
۴- …………………………………………………..، طبقات اعلام الشیعه، قم: موسسه اسماعلیان دوم: بی تا.
۵- ابن ابی جمهور، محمد بن زین الدین، عوالی اللئالی العزیزیه فی الأحادیث الدینیه، با کوشش: مجتبی عراقی، قم: دار سید الشهداء للنشر، اول: ۱۴۰۵ق.
۶- ابن‌اثیر جزری، مبارک بن محمد، النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، با کوشش: محمود محمد طناحی، قم: موسسه مطبوعاتی اسماعلیان، ۱۳۶۷.
۷- ابن بابویه، محمد بن على‏، الخصال، به کوشش: على اکبر غفاری، قم: جامعه مدرسین‏ حوزه علمیه، اول: ۱۳۶۲.
۸- ……………………………………….، معانی الأخبار، قم: دفتر انتشارات اسلامی، اول: ۱۴۰۳ ق.
۹-ابن جزری، ابوالخیر، النشر فى القراءات العشر، بیروت: دار الکتب العلمیه، بی تا.
۱۰- ابن

• افزایش وفاداری، صداقت و روحیه کارکنان و تاثیر بر استخدام نیروی متخصص.

• صرفه جویی حاصل از افزایش بهره وری.

• کمک به دوام بلندمدت سازمان (خواجه پورخویی ،۱۳۸۹).

توجه داشته باشیم باید پرسش گری، پاسخ گویی و مطالبه گری در این حوزه جا بیفتد تا باعث ایجاد پویایی و مشارکت شود. برای این که بتوانیم مسئولیت اجتماعی را در جامعه جا بیندازیم باید از تجارب بین المللی در این زمینه استفاده کنیم، ولی با رویکرد بومی به این سمت نگاه کنیم.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فرضیه سوم: مسئولیت اجتماعی در قبال ذینفعان بر ترجیح برند تاثیرمثبت دارد.
امروزه در جهان رقابت،‌موضوع مسئولیت اجتماعی شرکتها به پارادایمی غالب در حوزه اداره شرکتها تبدیل شده است. مسئولیت تجاری نیز به معنای مسئولیت شرکت در پاسخگویی به پیامد فعالیت هایی است که جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد. شرکت باید در اتخاذ تصمیمات، انجام فعالیت ها و اجرای عملیات خود منافع همه ذینفعان را در نظر بگیرد. ذینفعان شرکت همه کسانی هستند که نتایج و پیامدهای تصمیمات و اعمال شرکتها بر آنها اثر می گذارد. ذینفعان داخلی کارکنان و سهامداران هستند که به طور مستقیم تحت تاثیر تصمیمات و عملیات شرکت قرار می گیرند و ذینفعان خارجی شامل شهروندان مشتریان، عرضه کنندگان، رقبا ، دولت و نهادهای اجتماعی اند. توجه به منافع ذینفعان و به طور کلی جامعه برای شرکت ضروری است و شرکت در برابر تمامی آنها مسئولیت هایی دارد.( امیدوار، ۱۳۸۷).
فرضیه چهارم: مسئولیت اجتماعی در قبال محیط بر کیفیت ادراک شده برند تاثیرمثبت دارد.
زیتامل (۱۹۹۸) کیفیت درک شده را ادراک مشتری از برترین کیفیت کالا یا خدمات نسبت به رقبا بیان کرد، که بعد فنی را شامل نمی شود او همچنین مشخص می نماید که کیفیت درک شده جزئی از ارزش ویژه برند است. از اینرو کیفیت درک شده بالا مصرف کننده را به سوی انتخاب یک برند نسبت به دیگر برندهای رقیب هدایت می نماید . بنابراین با افزایش کیفیت درک شده توسط مشتری ارزش ویژه برند نیز افزایش می یابد.(یارگاری نیارکی وهمکارانش، ۱۳۸۷).
کیفیت ادراک شده به معنی قضاوت مشتری در مورد اهمیت ابعاد برند است و رجحان یا برتری که نهایتاً مشتری را مجبور به انتخاب در خرید خدمت یا محصول خوب می کند.کیفیت ادراک شده را نمی توان دقیقاً تعیین نمود زیرا بر پایه آنچه برای هر مشتری به طور فردی مهم است، شکل می گیرد .آکر در سال ۲۰۰۳ کیفیت ادرک شده را به صورت فراهم آوردن قدر و ارزش به وسیله ارائه دلیلی به مشتری برا ی خرید یک برند خاص تعریف می نماید. یک شرکت برای موفق بودن باید ویژگی های مورد نظر مشتری در مورد کیفیت محصول یا خدمت خاص را شناسایی کند. شرکت ها باید قادر به تعریف عوامل وابسته به کیفیت ادراک شده خدمات دریافتی مشتری در یک صنعت باشند و علایم و سیگنال های موجود در مورد کیفیت ادراک شده از دید مشتری را تشخیص دهند. گرونروز در سال ۱۰۰۱مطرح می کند که مشتری کیفیت خدمت را از طریق آنچه او دریافت کرده است)خدمت ارائه شده( و ارزیابی نحوه ارائه خدمت به او، ارزیابی می کند)کیفیت مراحل انجام کار( (رحیم نیا ،۱۳۹۲).
فرضیه پنجم:مسئولیت اجتماعی در قبال جامعه بر کیفیت ادارک شده برند تاثیرمثبت دارد.
تحقیقی در سال ۲۰۱۰ در مورد تأثیر سه نوع مسئولیت اجتماعی شرکت بر عملکرد برند در بخش بانکداری تایلند انجام گرفت. در این تحقیق سن و ارزشهای فرهنگی به عنوان متغیر تعدیل گر جهت بررسی رابطه بین CSR و کیفیت ارداک شده برند مورد بررسی قرار گرفت. مستندات منتشر شده در مطبوعات توسط بانک به عنوان نظرسنجی از ۲۱۹ مصرف کنندگان تایلندی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحقیق مبین این بود که مسئولیت اجتماعی تأثیر معناداری بر عملکرد برند دارد. البته سطح تأثیر با توجه به عامل سن، زمینه مسئولیت اجتماعی شرکت و ارزشهای فرهنگی تفاوت دارد. مشتریان مسن تأکید بیشتری بر عملکرد برند دارند. از سوی دیگر، سطح بالای ارزشهای فرهنگی فردگرایی و تعهد به مسئولیت اجتماعی شرکت نقش موثری در عملکرد برند دارد. همچنین در مشتریانی با فاصله قدرت زیاد، عملکرد برند بیشتر تحت تأثیر مسئولیت اجتماعی شرکت میباشد(چامیلا و باچر^[۲۵]،۲۰۱۰).
در شریط پر رقابت بازارهای کنونی به دست آوردن جایگاه مناسب در ذهن مصرف کننده به گونه ای که مصرف کننده وفادار شرکت باشد از اهمیت بسزایی برخوردار است و از جمله عواملی که در رسیدن،‌به چنین جایگاهی در ذهن مشتریان موثر است،‌ارزش ویژه برند است هر چه برنددر ذهن مصرف کنندگان بیشتر باشد، شرکت می تواند در سایه آن منافع بیشتری را از مصرف کنندگان کسب کند. کیفیت درک شده می تواند به صورت درک مشتری از کیفیت کلی و یا برتری محصول یا خدمت با توجه به هدف مورد انتظارش ، در مقایسه با گزینه های دیگر، تعریف شود. در نهایت، کیفیت ادراک شده ،‌احساس کلی و غیر عینی (ناملموس) درباره برنداست. (یاردل، ۱۳۸۹).
فرضیه ششم:مسئولیت اجتماعی در قبال ذینفعان بر کیفیت ادراک شده برند تاثیرمثبت دارد.
ارزش ویژه برندشامل عناصرمتعددمثل تداعی برند،کیفیت برندووفاداری برنداست مطالعاتی که درموردتاثیرروندمسئولیت های اجتماعی شرکتی برعناصرارزش ویژه برندانجام شده کم هستند .باتوجه به ارتباط ضعیف میان مسئولیت اجتماعی وپاسخهای مشتریان لازم است که مصرف کننده ترجیحاتی رابرای برند به دست آورد تا خرید یا تعویض برندها را مد نظر قرار دهند.(راه چمنی،۱۳۹۲). وفاداری به نام تجاری به معنی تکرار خرید است که دلیل این رفتار، فرآیندهای روانی است . به عبارت دیگر، تکرار خرید صرفاً یک واکنش اختیاری نیست بلکه نتیجه عوامل روانی، احساسی و هنجاری است . کلر بیان می کند که وفاداری برند در گذشته اغلب به طور ساده فقط از طریق رفتارهای تکرار خرید از نظر رفتاری، اندازه گیری شده است، درحالی که وفاداری مشتری به جای این که با رفتارهای خرید ساده بیان شود، می تواند به طور گسترده تری مورد توجه قرار گیرد. وفاداری به برند از دو جزء وفاداری رفتاری و وفاداری نگرشی تشکیل شده است. رضایت مشتریان پیامد ها ی مطلوبی از قبیل همکاری، تمایل بلندمدت مشتریان به شرکت، وفاداری و تعهد به وابستگی را برای شرکت به ارمغان می آورد .(دهدشتی شاهرخ و همکارانش،۱۳۹۱).
به منظور ایجاد و حفظ وفاداری نسبت به برند، مدیران برند ابعاد محصولات مرتبط و غیر مرتبط را بررسی می کنند. امروزه مدیران در پی این هستند تا یک برند مطلوب،قوی و بی نظیر در ذهن مشتری ایجاد کنند. مدیریت برند و وفاداری نسبت به آن برای کسب مزیت رقابتی لازم به نظر می رسد. تحقیقات نشان می دهد که شخصیت، کیفیت، تاثیر، وفاداری و ترجیح برند متغیرها و سازه های مرتبط با برند می باشند(رضایی دولت آبادی ،۱۳۹۲).
فرضیه هفتم: ترجیح برندوکیفیت ادراک شده برند ارتباط معنی داردارند.
برندسازی امروزه در بازار به عنوان ابزاری برای ایجاد وفاداری در مشتریان و کسب سودآوری و همچنین پایداری سازمان اهمیت حیاتی پیدا کرده است(بارتلت و قشلان^[۲۶]،۲۰۰۹). همچنین این مفهوم یک ابزار قدرتمند در تنظیم منابع شرکت جهت توسعه مزیت رقابتی استراتژیک می باشد. گرچه تا به امروز، برخی مزیت ها در عمل دچار سردر گمی شده اند، اما این گونه عنوان می شود که تمرکز فعلی در برند سازی شرکت روی ارزشهای کلیدی و فرهنگ، باعث تمرکز بیش از حد سازمان روی هویت برند خود شده و پاسخگویی اش را نسبت به تغییرات کاهش میدهد(آکر و کلر^[۲۷]،۲۰۱۰). برندسازی شرکت امروزه به عنوان یک ابزار برای ایجاد چالش های چندگانه شرکتها معرفی شده است(بارویس و رابرتسون^[۲۸]،۲۰۱۱). نیاز به تمایز در بازار محصولات سفارشی، نیاز به جذب و نگهداری کارکنان با قابلیت‌های بالا برای حمایت از فرایند خلق ارزش، نیاز به شناسایی انتظارات و علائق روبه افزایش ذینفعان جهت نگهداری مشروعیت فعالیت شرکت و نیاز به ارائه تصویر پایدار، محکم و معتبر از شرکت نسبت به رقبا و سرمایه گذاران به منظور اطمینان از بقا شرکت، موضوعی است که امروزه در مقابل پیچیدگی های روبه افزایش در ارتباطات شرکت و نیاز سازمان به یافتن و بیان صدایش دربازارهدف، مشهود است(آکر و کلر، ۲۰۱۰).
– پلونسکی و جونز^[۲۹] (۲۰۰۶) در تحقیقی به بررسی درک پیچیدگی موضوع مسئولیت اجتماعی در زمان ساخت یک برند پرداختند. آنها دریافتند مسئولیت اجتماعی شرکتی بخشی از یک استراتژی برند شرکت میباشد و برندسازی مسئولیت اجتماعی شرکتی صریحاً به این معناست که مسئولیت اجتماعی بخش مرکزی برند است و فعالیتهای مربوطه مشخصات برند را منتقل میکنند.
ﺷﺮﮐﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت مسئولیت اجتماعی رادر ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺧــﻮد وارد ﻣـﯽ ﺳﺎزﻧــﺪ , ﻣﻮﻗﻌﯿـﺖ ﺑﻬﺘـﺮی در ﮐﻨﺘﺮل رﯾﺴﮏﻫﺎ و ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ دارﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ از رﻗﺎﺑـﺖ ﭘـﺬﯾﺮی ﺑﯿﺸـﺘﺮی در ﺑـﺎزا ر ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣـﻮارد اﺧﻼﻗـﯽ و ﻣﻌﻨـﻮی ﺧـﻮد را ﻣﺘﻌﻬـﺪ ﺑـﻪ ﻣ ﺴـﺌﻮﻟﯿﺖ اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ ﻣﯽﺳﺎزﻧﺪ، ﺑﻠﮑﻪ اﻣﺮوزه اﯾﻦ اﻣﺮ وﺟﻬﮥ ﺗﺠﺎری آﻧﻬﺎ را ﻧﯿﺰ ﺑﺎﻻ ﻣﯽﺑﺮد.
۳-۵مدل مفهومی تحقیق
باتوجه به چارچوب نظری مطرح شده مدل تحلیلی تحقیق به صورت زیرمیباشد(نمودار ۳-۱):

H1

چشم انداز از آینده سازمان^[۷]: این بعد ادراکات کارکنان از چشم اندازهای شغل خود و پذیرش آن در سازمانی است که کار می کنند را شامل می شود(نادی و همکاران، ۱۳۸۸؛ تائورمینا، ۲۰۰۷).
در مقابل نیز سازمان ها برای اداره خود به کارکنان متعهد نیازمند هستند. عدم احساس تعلق کارکنان به سازمان و عدم دقت کافی برای انجام وظایف، از معضل های بزرگ دستگاه هایی اجرایی. ترک خدمت غیبت تاخیر، عدم درگیری فعال نیروی کارو سطح پایین عملکردنیروی انسانی، از بارزترین نمونه های این معضل محسوب می شود. برای رفع این مشکل، ارتقای تعهد از بهترین راه ها است.(شائمی برزکی و اصغری، ۱۳۸۹).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تعهد سازمانی^[۸] وفاداری به ارزش ها و اهداف سازمان، احساس تعلق و وابستگی به ماندن در سازمان را است، و در نهایت می توان گفت تعهد سازمانی ساخت چند بعدی است که نشان دهنده ارتباط و نفوذ سازمان بر اعضاء سازمان است که در نتیجه آن، تابعیت، تلاش کاری، عملکرد بهتر شغلی، رفتار شهروندی سازمانی، کاهش تعارض، تمایل ترک شغل،‌ رفتار غیبت و رفتار ترک خدمت به همراه است ( براتی و عریضی سامانی،‌۱۳۸۸). در ادبیات مدیریت تعاریف تعهد سازمانی در دو مسیر متمایز مفهومی کشیده شده است. در مسیر اول تعهد به عنوان درک قصد کارمند برای ادامه کار و ماندن در سازمان تعریف شده است که این نوع ، تعهد رفتاری نام دارد که نشان دهند پیوند فرد با سازمان است و در مسیر دوم تعهد سازمانی به عنوان یک نگرش درباره وفاداری کارکنان به سازمان و یک فرایند مستمر است که بواسطه مشارکت افراد در تصمیمات سازمانی، توجه افراد به سازمان و موفقیت و رفاه سازمانی را نشان می دهد تعریف شده است. که این نوع، تعهد نگرشی نام دارد که نشان دهنده همسویی فرد با سازمان است(قلاوندی و سلطانزاده، ۱۳۹۱؛ سیچی و همکاران، ۲۰۰۹ (.
در تحقیقی که توسط می یر و آلن^[۹](۱۹۹۰) انجام گرفته است مشخص گردید که هر یک از تعاریف تعهد سازمانی حداقل به یکی از ابعاد سه گانه تعهد عاطفی^[۱۰]، تعهد هنجاری^[۱۱] و تعهد مستمر^[۱۲] اشاره می نمایند.
تعهد عاطفی: به میزان دلبستگی عاطفی به سازمان و اهداف آن اشاره می کند، به عبارتی تعهد عاطفی به عنوان احساس هیجانی کارکنان برای وابستگی به سازمان، همانند سازی با آن و درگیری در سازمان مفهوم سازی شده است.
تعهد هنجاری: تعهد هنجاری مجموعه فشار های هنجاری درونی شده برای عمل کردن به روشی است که خود اعتقاد دارد از نظر اخلاقی صحیح است. در این بعد از تعهد، فرد ادامه دادن به کار را وظیفه، تکلیف و مسئولیت خود می داند.
تعهد مستمر: در این دیدگاه تعهد فواید حاصل از مشغول شدن به کار و هزینه های ناشی از ترک شغل در نظر گرفته می شود، به عبارتی در این نوع تعهد فرد به علت بالا بودن هزینه های ترک سازمان به سازمان متعهد می ماند(بهروان و سعیدی، ۱۳۸۸). با توجه به مسائل مطرح شده در این پژوهش سعی بر آن است که تبیین رابطه بین جامعه پذیری سازمانی و تعهد سازمانی پرداخته شود. جامعه آماری انتخاب شده اداره صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه است، و علت این انتخاب آشنایی با محیط و فضای اداره و در نتیجه برخورد با کمترین محدودیتها و موانع جمع‌ آوری اطلاعات موثق و مستند، پژوهش بوده است.
۱-۲ اهمیت و ضرورت پژوهش
تلاش برای بهبود و استفاده موثر و کارآمد از منابع گوناگون چون نیروی کار، سرمایه، مواد، انرژی و اطلاعات، هدف تمامی مدیران سازمانها و اقتصادی و واحدهای تولید صنعتی و موسسات خدماتی و آموزشی است. تجهیزات و ابزار کار سالم، فضای کار متعادل و از همه مهمتر نیروی انسانی واجد صلاحیت و شایسته از ضروریاتی است که برای نیل به رشد عملکرد مطلوب باید مورد توجه مدیران قرار گیرد (باقرزاده و اعتباری، ۱۳۸۷). تمامی تلاشهای بشر در سازمانها در نهایت رسیدن به یک عملکرد عالی است و در این راه عوامل متفاوتی دخیل هستند که یکی از مهمترین آنها عامل انسانی است. توجه به کارکنان بعنوان بزرگترین و مهمترین سرمایه و دارایی پدیده‌ای است که در دو دهه اخیر رشد فراوان داشته است. این جنبش نیز مانند شماری دیگر از جنبش‌های کارآمد مدیریت سودمندی و کاربری بالایی دارد و هم اکنون در سراسر کشورهای صنعتی و پیشرفته جهان نفوذ کرده و مبانی و اصول کار با کارکنان را دچار تحولی شگرف ساخته است. روندی جدید که باعث اهمیت مدیریت منابع انسانی و پرداختن به آن در سازمان شده، نقش و رسالت این منبع استراتژیک بعنوان یکی از عوامل تامین کیفیت جامع و بهره وری در سازمان‌های دولتی و بازرگانی و نهایتاً زیربنای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است (علیی و خدیوی، ۱۳۸۶).
بنا به دلایلی جامعه پذیری برای کارکنان و سازمان حائز اهمیت است. نخست غفلت از افراد تازه وارد تاثیرات منفی به دنبال دارد. افراد تازه وارد معمولا دارای انتطارات بر آورده نشده ای می باشند و این امر منجر به نگرش های ضعیف و رفتار های منفی مانند جابجایی زیاد می گردد. استخدام و گزینش هزینه های قابل توجهی برای سازمان به همراه دارد و جامعه پذیری سازمانی در سرمایه گذاری روی این فرایند ها ،تعدیل انتظارات و دستیابی به نتایج مثبت اجتماعی شدن حائز اهمیت است.دوم اینکه افراد جدید با هدف سهیم شدن عملکرد فردی ،گروهی و سازمانی وارد می شوند این فرایند بنیادی بوده و از طریق آن افراد تازه وارد با ضابطه های عملکرد آشنا شده و احساس می کنند که سهم ارزشمندی در سازمان دارند و اطمینان می یابند که همکارانشان نیز چنین تصوری دارند. دلیل سوم این است که افراد تازه وارد باید با شیوه عمل در سازمان هایشان آشنا شوند که مستلزم یادگیری ارزش ها، هنجارها، شبکه های منبع و سیاست های سازمان است. چهارم اینکه جامعه پذیری سازمانی به علت تاثیرات سریع و پایدار خود حائز اهمیت است.افراد تازه وارد در چند ماه نخست سریعا با سازمان تطابق می یابند در حالی که این تطابق اولیه تاثیر پایدار و نتایج قابل اندازه گیری به دنبال دارد.پنجم اینکه افزایش مداخلات و تغییر ات محیط کار از سطوح فردی تا سازمانی لزوم جامعه پذیری بیشتر کارکنان را آشکار می سازد. این دلایل به همراه افزایش میزان جابجایی کارکنان به منظور رسیدن به اهداف حرفه ای فردی به جای پذیرفتن مسیر های حرفه ای سازمانی جامعه پذیری سازمانی را به پدیده ای متدوال برای کارفرما و کارکنان تبدیل کرده است(اعتباریان و خلیلی، ۱۳۸۷). تعهد سازمانی بیان کننده وابستگی روان شناختی به سازمان محل استخدام است.تعهد سازمانی در سه شناخت تجلی می یابد:۱- ایمان و اعتقاد قوی به سازمان و پذیرش اهداف و ارزشهای آن .۲- تمایل به انجام دادن تلاش نسبتاً زیاد به خاطر سازمان .۳- آرزو و خواسته ای قطعی برای عضوی از سازمان ماندن، افراد با تعهد بالا در استخدام سازمان باقی می مانند زیرا دوست دارند که عضو سازمان باشند(براتی و عریضی سامانی، ۱۳۸۸).
پژوهش حاضر می‌تواند کاربردهای زیر را داشته باشد:
*در تنظیم آئین‌نامه‌ی اجرایی و نیز در برنامه‌های مربوط به کارکنان در خصوص جامعه پذیری سازمانی و تعهد سازمانی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
*مدیران سازمان ها می‌توانند بر اساس نتایج تحقیق، اقدام به تدوین سیاست‌هایی بنمایند که زمینه و فرصت‌های بروز همکاری، حمایت میان کارکنان و دریافت های آموزش های سازمانی را در کارکنان افزایش دهد. با مطالعه‌ی دقیق و با اهمیت تر قرار دادن فرایند جامعه پذیری سازمانی کارکنان باعث افزایش تعهد آنها در حوزه کاری و تخصصی خودشان می‌شود و این نیز در نهایت توان تولیدی جامعه را بالا می‌برد و رفاه و توسعه همگانی را نیز در پی خواهد داشت.
۱-۳ اهداف پژوهش
۱-۳-۱- هدف کلی:

1. 1. تعیین رابطه بین هر یک از مولفه های جامعه پذیری سازمانی با تعهد سازمانی در میان کارکنان اداره صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه.

۱-۳-۲-اهداف فرعی:

1. 1. تبیین رابطه بین هر یک از مولفه های جامعه پذیری سازمانی با تعهد عاطفی در میان کارکنان اداره صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه.

1. 1. تبیین رابطه بین هر یک از مولفه های جامعه پذیری سازمانی با تعهد هنجاری در میان کارکنان اداره صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه.

1. 1. تبیین رابطه بین هر یک از مولفه های جامعه پذیری سازمانی با تعهد مستمر در میان کارکنان اداره صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه.

• • 1. 1. فرضیه‌های پژوهش

1. 1. بین هر یک از مولفه های جامعه پذیری سازمانی با تعهد سازمانی در میان کارکنان اداره صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه رابطه معنی دار وجود دارد.

1. 1. بین هر یک از مولفه های جامعه پذیری سازمانی با تعهد عاطفی در میان کارکنان اداره صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه رابطه معنی دار وجود دارد.

1. 1. بین هر یک از مولفه های جامعه پذیری سازمانی با تعهد هنجاری در میان کارکنان اداره صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه رابطه معنی دار وجود دارد.

1. 1. بین هر یک از مولفه های جامعه پذیری سازمانی با تعهد مستمر در میان کارکنان اداره صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه رابطه معنی دار وجود دارد.

۱-۵ تعریف واژه‌ها
۱-۵-۱ تعاریف نظری واژه‌ها
کارمند: شخصی است که در استخدام رسمس یا پیمانی یک سازمان است و به صورت تمام وقت در آن سازمان به فعالیت می پردازد.
دریافت آموزش: آموزش می پرسد که کارکنان برای دریافت مهارتهای ارائه شده از سوی سازمان چگونه خود را ارزیابی می کنند(تائورمینا، ۲۰۰۷).
تفاهم: تفاهم می پرسد که کارکنان عملیات سازمان را چگونه درک می کنند(تائورمینا، ۲۰۰۷).
حمایت کارکنان:حمایت کارکنان می پرسد که کارکنان همکاری و پشتیبانی اعضای سازمان را چگونه ارزیابی می کنند(تائورمینا، ۲۰۰۷).
چشم انداز از اینده سازمان: چشم انداز از آینده سازمان می پرسد که کارکنان فرصت ها و پاداش های سازمان را در آینده چگونه ارزیابی می کنند(تائورمینا، ۲۰۰۷).
تعهد عاطفی: اشاره دارد به اینکه افراد با تعهد عاطفی قوی در استخدام سازمان باقی می مانند زیرا دوست دارند که عضو سازمان باشد(بهروان و سعیدی، ۱۳۸۸).
تعهد هنجاری: اشاره دارد به اینکه افرادی که از نظر هنجاری تعهد بیشتری به سازمان خود دارند به احتمال بیشتر برای سازمان خود فداکاری و برای خدمت به آن تلاش بیشتری می کنند و مجذوب آن می شوند و نسبت قابل توجهی از انرژی خود را صرف تعقیب اهداف سازمان می کنند(بهروان و سعیدی، ۱۳۸۸).
تعهد مستمر: اشاره دارد به اینکه دلبستگی فرد در این دیدگاه بر مبنای عاطفه یا احساس نسبت به سازمان (مانند تعهد عاطفی) یا بر مبنای باور های هنجاری درباره وظایف، تکالیف و مسئولیت پذیری (تعهد هنجاری) نیست ، بلکه در مفهوم سوم تعهد صرفاً بر مبنای ملاحظه های اقتصادی و عملی است (بهروان و سعیدی، ۱۳۸۸).
۱-۵-۲ تعاریف عملیاتی متغیرها
پرسشنامه جامعه پذیری سازمانی: شامل مولفه دریافت آموزش، تفاهم، حمایت کارکنان و چشم انداز از آینده سازمان است. و با پرسشنامه استاندارد که شامل ۲۰ سوال است، اندازه‌گیری می‌شود.
دریافت آموزش: میزان دریافت آموزش بر اساس سوال‌های ۱ تا ۵ پرسشنامه جامعه پذیری سازمانی سنجیده می‌شود.

با این همه بکاریا در مورد کیفر مرگ را می پذیرد :یکی در موردی که وجود تبهکار می تواند دگرگونی خطرناکی در شکل حکومت ایجاد کند (که این بخش شامل جرایمی از قبیل جاسوسی و خیانت به کشور می شود) دیگری وقتی که مرگ تبهکار تنها عامل بازدارنده ای است که موجب انصراف سایرین از ارتکاب جرم می شود.^[۴۴]
مکتب عدالت مطلق
بیش از چند سال از انتشار قانون جزای ۱۸۱۰ فرانسه نگذشته بود که مبانی فکری آن که عبارت از اصالت نفع طلبی بود ،به سختی از طرف مکتب عدالت مطلق مورد حمله قرار گرفت.کانت،فیلسوف آلمانی که از طرفداران عدالت مطلق است ،جرم را پدیده ای زیان بخش و بزه کار را کسی می داند که ارزش های اخلاقی جامعه را زیر پا می گذارد و در نتیجه اقدام او ،نظم اخلاقی جامعه دچار نابه سامانی و آشفتگی می شود،پس به کیفر رساندن او برای نظم اخلاقی جامعه ضروری است.وی هدف جامعه را استقرار نظم اخلاقی در روی زمین می داند و معتقد است که برقرای این نظم تنها وسیله مناسبی است که عدالت مطلق به آن حکم می کند و باید صرف نظر از هرگونه فایده دیگری ،بر مرتکب جرم تحمیل شود.^[۴۵]

ژوزف دومستر، فیلسوف و دانشمند مذهبی فرانسوی نیز برای جنبه اخلاقی کیفر، اهمیت خاصی قائل بود و هدف قواعد اخلاقی را اجرای عدالت می دانست گرچه طرفداران مکتب عدالت مطلق از جهت منشا و مبدا مجازات اتفاق نظر ندارند ولی از این حیث که کانت و دومستر مجازات را عکس العملی می داندد که جامعه باید در مقابل تصدی و تجاوز مجرمین و بدون توجه به فایده اجتماعی آن به مرحله اجرا بگذارد. بین دیدگاه فلسفی آنان شباهت زیادی موجود است.مثال جزیره متروک و مجازات مجرم در عین اضمحلال نظام اجتماعی به خوبی بیان گر عقیده و کانت در پیروی از عدالت مطلق در مجازات مجرمین است و دومستر حق مجازات را مبتنی بر تصدیق وجود خداوند و عدالت الهی می داند. او معتقد است مجرم علاوه بر مجازات اخروی در دنیا نیز مستوجب کیفر می باشد. مکتب عدالت مطلق نتوانست به طور مستقیم در نظام های قانون گذاری زمان خود موثر باشد، بنابراین به طور آشکار و ملموس نتوانست تحولی را در زمینه های جزایی به خصوص جرایمی از قبیل جاسوسی و خیانت به کشور داشته باشد،لیکن از نقطه نظر تئوریک با پذیرش اندیشه کیفری مکتب فوق باید برای اجرای عدالت و دستورات اخلاقی قائل به ممنوعیت تجسس و تفتیش در امور اختصاصی افراد باشد،زیرا هر عملی که خلاف دستورات و عدالت به معنای اعم آن باشد ،لزوماٌ موجب مجازات و کیفر خواهد بود.
مکتب کلاسیک
طرفداران اصلی مکتب کلاسیک گیزو و روسی هستند .گیزو در سال۱۸۲۲ رساله ای در مورد مجازات اعدام در جرائم سیاسی منتشر کرد که بر اساس آن برای مرتکبین جرایم جاسوسی و خیانت به کشور قباحت کمتری قائل بود.این مکتب تلفیقی از اصالت نفع اجتماعی و عدالت مطلق است.طرفداران این مکتب معتقدند که مجازات از نظر نفع اجتماعی ضروری است ولی در عین حال نباید از حد عدالت فراتر رود لذا این مکتب قاعده زیرا را توجیه می کند :
مجازات نباید از حدی که مفید است و از حدی که عادلانه است بیش تر باشد.^[۴۶]
به هر حال از آنجا که در آن زمان، جرائمی از قبیل جاسوسی و خیانت به کشور را از مصادیق جرائم سیاسی می دانستند و مکتب کلاسیک عقیده داشت که مسئولیت اخلاقی مجرمین سیاسی معمولاٌ از سایر مجرمین کم تر است زیرا هدف انسانی و اصلاح طلبانه دارند، از این جهت تحولی در این باره به وجود آمد و مجازات مرتکبین جرایم سیاسی و خیانت به کشور تخفیف یافت و چون طرفدران این مرام هدف های اصلاح طلبانه داشتند برای مجرمین سیاسی مسئولیت اخلاقی خفیف تری قائل بودند.از این رو، پیشنهاد حذف مجازات اعدام در جرایم سیاسی را می نمودند.^[۴۷]
بر اساس نفوذ اندیشه های کیفری این مکتب در فرانسه ، در سال ۱۸۳۰تا۱۸۸۰ تغییرات مهمی در قوانین داده شد و مجازات اعدام در جرایم سیاسی یعنی جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور لغو شد و برای جرایم مذکور مجازات های خفیف تری وضع گردید و هم چنینی محرومیت از حقوق مدنی که در برخی از جرایم علیه دولت و کشور اعمال می شد لغو گردید.
دکتر صانعی درباره اثر مربوطه به بحث که توسط مکتب کلاسیک به وجود آمد می گوید:
“در این دوره تحت تاثیر عقاید مکتب کلاسیک یک نظام خاص جزایی برای مجرمین سیاسی به وجود آمد . در قانون ۲۸ آوریل ۱۸۳۲برای جرایم سیاسی ،مجازات های خفیف تر از جرائم عادی تعیین شد و قانون اساسی سال ۱۸۴۸(ماده۵) به پیشنهاد لامادتین مجازات اعدام را در مورد جرائم سیاسی لغو کرد و به جای این مجازات در قانون ۱۸۵۰ مجازات تبعید و نگاه داری در قلاع مستحکم وضع گردید.”^[۴۸]
جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور که مورد بحث ما در این نوشتار می باشد. از دیدگاه این مکتب از جرائم سیاسی محسوب می شده است.
مکتب تحققی (اثباتی)
پس از نفوذ نظریات کلاسیک در قانون جزای فرانسه و جایگزین نمودن زندان و تخفیف مجازات ها به طور عمومی و مجازات جرایم علیه امنیت کشور به طور ویژه، ملاحظه شد که نه تنها زندان در کاهش جرم ها از جمله امنیت کشور اثر نداشته بلکه آمار جنایی فرانسه حاکی از افزایش مستمر بزهکاری و نیز رشد شدید نرخ وحشتناک تکرار جرم بود و این گونه به نظر می آمد که این مکتب توفیقی در بهبود وضع جامعه نداشته است.
از سوی دیگر، مکتب عدالت مطلق، نتوانست طرفدران قابل توجهی پیدا کند. با توجه به موفق نشدن مکاتب کلاسیک و عدالت مطلق که مبانی فلسفی آن ها بر آزادی اراده انسان استوار بود، به تدریج این نظریه مورد تردید قرار گرفت و متعاقباً مکتب جدیدی در ایتالیا رخ نمود که بعدها با نام مکتب تحققی شهرت یافت.
مدرسان این مکتب عبارتند از :لومبروز^[۴۹] و انریکوفری^[۵۰] و کاروفالو^[۵۱] که در سال ۱۸۸۰ این مکتب را تشکیل داده و اندیشه های نوینی را در مقابل مکتب کلاسیک ارئه نمود.
بر اساس نظریه این مکتب ،انسان مختار و آزاد نیست بلکه تحت نفوذ نیروهایی است که کنترلی بر آن ها ندارد و در نتیجه بزهکار دارای مسئولیت اخلاقی نیست.این نظریه در اثر مطالعه آناتومی، فیزیولوژی جمجمه ها، بررسی های روانی – اجتماعی و آمارهای جنایی به دست آمده است.
بر اساس این نظریه مجازات بزهکار چگونه توجیه می شود؟
در جواب این سوال فوق می گویند به هر حال جامعه حق دارد علیه مجرم واکنش نشان دهد تا دفاع اجتماعی تامین گردد.
بر اساس نظریه گارو مسئولیت کیفری بر مسئولیت اخلاقی استوار نیست بلکه بر حالت خطرناک بزهکار مبتنی است که استعداد جنایی یا استعداد خطرناکی نام دارد.
این مکتب جهت مبارزه با جرم دو نوع اقدامات پیش گیرانه و فردی را مطرح می کند که نوع اول “جانشین های کیفری” و نوع دوم “مجازات های بازدارنده” می باشد و خلاصه در اقدامات تامینی مجرم تحت درمان قرار می گیرد و لازم است از طریق این نوع درمان سلامت و مصونیت پیکره اجتماع تامین و حفظ شود و با ابزار مناسب از تکرار جرم جلوگیری شود.
لومبروز با طبقه بندی بزهکاران، آن ها را به بزهکاران مادرزادی، فطری، دیوانه، بزهکاران به عادت و بزهکاران هیجانی و اتفاقی تقسیم کرد. همانگونه از نام و معنای این مکتب پیداست، مجازات وقتی موجه است که متضمن نفع اجتماعی باشد. بنابراین،مجازات دسته ای از بزهکاران علیه امنیت کشور و دولت توجیه ندارد، زیرا برخی از مرتکبین جرایم علیه امنیت کشور دارای حالت خطرناک نیستند بلکه بر عکس ممکن است دارای هدف و انگیزه مقدس و والایی باشند و در حقیقت مجازات او نه تنها نفعی برای جامعه ندارد بلکه موجب خروش بیشتر هر جرم علیه دولت و کشور می شود زیرا مجازات را غیر عادلانه ی می داند و از سوی دیگر جامعه نیز بین مجرم با هدف والا و هدف پست فرق می گذارد در مقابل در هر جایی که مجازات مجرمین علیه امنیت کشور دارای نفع اجتماعی باشد. مجازات موجه می شد و هرچند مجازات شدید باشد.
همان گونه که ملاحظه می شود ،ملاک مجازات یا عدم آن، حالت روانی روحی مرتکب به تنهایی نیست.بلکه نفع اجتماعی ملاک مجازات است.پس در صورتی که عمل ارتکابی شخصی علیه امنیت جامعه و دولت و کشور باشد ،قابل مجازات است.
گسترش آزادی مکتب فوق ،کشورهای اروپایی را تحت تاثیر خود قرارا داد و در حقوق جزا تحولی بوجود آورد و روش تجربه را در قلمرو حقوق جزا وارد کرد و هم چنین موجب تغییراتی در قوانین کشورهای مختلف گردید.
مکتب دفاع اجتماعی
این مکتب ابتدا به وسیله آدولف پرنس و سپس توسط گراماتیکار^[۵۲] مارک آنسل^[۵۳] با پیشنهادات متفاوتی بنیان گذاری شد.
گراماتیکار با انتشار کتاب “حقوق جزای ذاتی”^[۵۴] نخستین بار این اندیشه را با تعبیر خاصی ارائه کرد.وی که وکیل دادگستری و استاد حقوق جزا در دانشگاه “رن” ایتالیا بود ضمن سلسله مقالاتی در مجله بین المللی دفاع اجتماعی^[۵۵] افکار و عقاید خود را بیان کرد و بالاخره نهضت دفاع اجتماعی و بنیان نهاد و توانست با ترسیم کلی یک سیاست کیفری انسانی، توجه به همکاران را به خود جلب کرد.
در این زمینه دو دیدگاه وجود داشت :یکی نظریه افراطی دفاع اجتماعی به نمایندگی گراماتیکار و دیگری موضع ملایم مارک آنسل، قدیمی ترین مفهوم دفاع اجتماعی که در مکتب کلاسیک حقوق جزا به کار رفته این است که جامعه در مقابل کسی که میل دارد نظم و امنیت جامعه را با ارتکاب عمل مجرمانه مختل می کند، حق مجازات دارد ولی از دیدگاه دفاع اجتماعی جامعه فقط وظیفه حفظ منافع خود را ندارد، بلکه تکلیف دارد با اجتماعی کردن جریان ،در اصلاح و تربیت و ارتقای وضع اجتماعی آنان تلاش کند.در این مفهوم، دفاع اجتماع معنای گسترده ای پیدا می کند. نظریه دیگر، این است که جامعه از طریق سرکوب و ارعاب مجرم نمی تواند به اهداف بلند انسانی دست یابد، زیرا اجرای مجازات موجب جدایی مجرم از جامعه و عناد او نسبت به آن می شود. بنابراین با ثبوت عدم کارایی حقوق جزا و اجرای کیفر باید حقوق جزا با حقوق دفاع اجتماعی جایگزین می شود. بنابراین مجازات های جای خود را به اقدامات پیشگیری کننده می دهند و اقدامات ترتیبی باید با شخصیت مجرم باشد و نه با نتیجه به دست آمده از جرم، در همین باره باید گفت که بحث و احراز مسئولیت اخلاقی مجرم ثمره ای ندارد.
نتیجه دیگر این که ارتکاب عمل ضد اجتماعی ،پدید آورنده حق کیفر برای جامعه نیست،بلکه منشاء تکلیفی برای دولت و جامعه است ،که به موجب آن هر فرد حق دارد سازگاری خود را با سایرین از دولت بخواهد و کسانی که نمی توانند خود را با جامعه و خواسته های آن هماهنگ کنند.باید راه و رسم زندگی اجتماعی را به آن ها آموزش داد و هرگاه کسی تربیت شدنی و درمان ناپذیر باشد، باید از جامعه دور نگه داشته شود. بر این اساس لازم است که به جای حقوق جزا اصطلاح حقوق دفاع اجتماعی به کار برده شود تا در برگیرنده غرض نمایی طرفدران این مکتب باشد.
با توجه به آراء و نظریات این مکتب در مورد جرم جاسوسی از دیدگاه این مکتب به شکل ذیل می توان اظهار نمود:
اصولا این مکتب با مجازات میانه مناسبی ندارد و مجازات را داروی شفابخش بزهکاری نمی داند و از طرفی وظیفه دولت در پیشگیری از ارتکاب جرایم را بیان می دارد.بنابراین تحولی که با این مکتب بوجود می آید این است که دولت وظیفه اصلی را درباره عدم وقوع جرم به عهده دارد.
موثرترین طریق مبارزه با این گونه جرایم ،تاسیس حکومت و دولتی است که مقبولیت مردمی تام و تمام داشته باشد تا از این طریق جایی برای ارتکاب این گونه جرایم باقی نماند.
ج م :تحولات تاریخی جرائم بر ضد امنیت کشور در دوران های معاصر
اروپا
مجازات جاسوسی و خیانت به کشور ،در طول تاریخ دست خوش تغییرات و تحولات گوناگون شده است.همان گونه که اشاره کردیم در دوران های گذشته با مجرمین علیه امنیت دولت در کشور با سختی و شدت بسیار رفتار می شدو در دوران های معاصر بر اثر رواج عقاید حقوق دانان و سیاست مداران بعد از انقلاب کبیر فرانسه این طرز تفکر بوجود آمد که در مورد این گونه مجرمین باید ارفاقاتی به عمل آید و باید رفتار جامعه با آنان از هرگونه توهین و تحقیر به دور باشد،به عنوان مثال، در کشور فرانسه از این رویه به تبعیت می شود، ولی در سال های اخیر قانون گذار فرانسه تمایل به شدت عمل در مورد جرایم ضد امنیت کشور پیدا کرد و مجازات اعدام که قبلاٌ لغو شده بود به مورد اجرا در آمد.
دکتر صانعی در این باره می نویسد:
مجازات مجرمین سیاسی در طول تاریخ همیشه سخت و شدید بوده است.تنها پس از انقلاب های سال ۱۸۳۰و۱۸۴۰ تحولی در طرز فکر حقوق دانان نسبت به جرایم سیاسی پیدا شده و در اثر این تحول مقررات جزایی کشور فرانسه و به تبع این کشور بسیاری از کشورهای آمریکایی آمریکایی جنوبی و خاورمیانه، من جمله ایران ملایمت و ارفاق بیشتری را در مورد مجرمین سیاسی، ضروری تشخیص داد. در سال های اخیر مجدداً تمایلی به سخت گیری و شدت عمل در مورد جرایم سیاسی به چشم می خورد.در صحن باید توجه داشت که مفهوم “جرم سیاسی” و لزوم رفتار متفاوت در مورد مجرمین سیاسی مختص حقوق مدون است و در کشورهای “کامن لاو” تمایزی میان جرائم مختلف از این نظر به خصوص وجود ندارد. به علاوه در حقوق کشورهای کمونیست نیز جرم سیاسی عنوان مجزا ندارد و مجازات خیانت که به اقدام علیه امنیت داخلی و خارجی کشور اطلاق می شد مانند بعضی از جرایم، اعدام است.^[۵۶]
از طرفی در اوایل قرن نوزدهم (در حدود۱۸۱۰) به موجب قانون جزایی فرانسه که به اشاره و تحت سیطره و نفوذ ناپلئون تهیه و تنظیم گردیده بود، جرایم سیاسی (خیانت علیه امنیت داخلی و خارجی کشور) از جرایم عادی مجزا شده بودو این تجزیه به خاطر تشدید مجازات جرایمی از قبیل جاسوسی و خیانت به کشور نسبت به قبل بود.
پس از سقوط ناپلئون، توبه عمومی به سوی مجرمین سیاسی جلب گردید و رشد عقاید و آرای آزادی خواهانه و انقلابی باعث گردید تا در بسیاری از محافل انقلابی توجه مثبت و حمایت گرانه نسبت به این گروه از مجرمان پدیدار شود. قوانین جدیدی و اصلاحاتی که در قوانین جزایی گذشته با بروز انقلاب۱۷۸۹شروع شد. عملاٌ در سال های بعد حرکت پر شتابی را در جهت برطرف نمودن بی عدالتی هایی که در قوانین جزایی قبلی وجودداشت پدید آورد. قوانین ۱۷۹۰و۱۷۹۱وقوانین پس از آن و توصیه های اصلاحی بکاریا در مورد مجازات ها در رعایت اصولی از قبیل برقراری اصل تساوی در امور کیفری و شخصی نمودن مجازات ها و حرف حداقل و حداکثر مجازات، حذف مجازات اعدام و پذیرش هیئت منصفه را به اجرا در آورد.
پس از جنگ های جهانی که تغییراتی را در اکثر کشورها بوجود آورد ،موجب تغیییر خطوط مرزی گردید. در این هنگام که آمار جرایم جاسوسی و خیانت به کشور روند به افزایش را نشان می داد و فعالیتهای مخالفین دولت ها موجب گسترش اقدامت علیه دولت ها گردیده تا تمامیت ارضی و امنیت کشور در معرض تهدید قرار گرفت در نتیجه دولت ها در فکر توسعه اقدامات کیفری شدید تری بر علیه چنین اقداماتی برآمدند.
این سخت گیری در این دوران به وضوح در اکثر کشورهای جهان مشاهده می شود.
۲ـ ایران:
در قرون اخیر قوانین ایران به خصوص قوانین مربوط به جرائم سیاسی و خیانت به کشور دچار تحولات و فراز ونشیب های زیادی شده اند.یکی از اختلافات نظرهای شدید از دیدگاه حقوقی در دوران های معاصر درباره ماهیت جرائم فوق صورت پذیرفته است و از سوی حقوقدانان آرای متفاوتی ابراز شده که در مباحث پیشین مورد بررسی قرار گرفت وبه نظر ما اصل با جرم عادی بودن جرائم فوق موافقت داشت.
در زمان ناصرالدین شاه قاجار وبه تقلید از جوامع غربی قوانین ونظاماتی بوجود آمد واز دومنت فورت ایتالیایی دعوت شد تا به منظور ایجاد نظم عمومی و تأسیس پلیس به ایران سفر نماید.وی بعد از ورود به ایران به خدمت دولت ایران گمارده شد و با تقلید از کشورهای اروپایی، کتابچه ی قانون را مشتمل بر ۵۸ ماده تنظیم کرد.
در این کتابچه مواد ۱،۱۱،۲۰، ۲۸ به جرائم جاسوسی وخیانت علیه حکومت، پادشاه، نزدیکان وی و کارگزاران مربوط می باشد.^[۵۷] ماده اول مقرر می دارد:
کسی که برخلاف پادشاه یا خانواده سلطنت حرف بزند و یا اینکه برضد پادشاه وخانواده او خیال بد رفتاری و تحریک بد، درنظر داشته باشد بعداز تحقیق و ثبوت از یک سال الی پنج سال به درجه تقصیرات مقصر,با زنجیر محبوس خواهد شد. ودر ماده ی ۲۸ چنین آمده است:
کسی که کتابی انتشار دهد که برضد مذهب یا دولت باشد از پنج ماه الی پنج سال حبس خواهد شد.
با نهضت مشروطه و استقرار حکومت سلطنت مشروطه وتدوین اولین قانون اساسی ایران در سال ۱۲۸۵ شمسی و امضای آن به وسیله مظفرالدین شاه تحولی در تعیین جرائم و کیفیت دادرسی و اجرا ی مجازات ها به وقوع پیوست.این قانون اساسی که در ۵۱ ماده تصویب شده بود,درواقع قطع نامه ای بیش نبود و بسیاری از مسائل اساسی درآن مورد بحث قرار نگرفته بود لذا کمیسیونی مرکب از هشت نفر پس از مرگ مظفرالدین شاه تشکیل شد تا متمم قانون اساسی را تهیه کند.
نفوذ روشن گران غرب گرا و اهمال یا اعتماد رهبران روحانی به این عناصر موجب شد که در تنظیم متمم قانون اساسی گرایش های غرب گرایانه بیشتر شود واگر مقاوت شیخ فضل الله نوری بر افزودن ماده ای بر متمم قانون اساسی نمی بود نظارت پنج تن از علمای هر عصر بر مصوبات مجلس نیز به تصویب نمی رسید.

جدول ۲-۱- طبقه بندی ترکیبات فنلی ۱۲
جدول ۳-۱- مشخصات جغرافیایی و هواشناسی رویشگاه­های مورد مطالعه گیاه گزنه ۲۳
جدول ۳-۲- مشخصات خاک رویشگاه­های مورد مطالعه گیاه گزنه ۲۳
جدول ۴-۱- تجزیه واریانس صفات مورفولوژیک ۳۵
جدول ۴-۲- مقایسه میانگین صفات مورفولوژیک به روش آزمون دانکن ۳۵
جدول ۴-۳- ضرایب همبستگی بین صفات مورفولوژیک گیاه گزنه ۳۶
جدول۴-۴- تجزیه واریانس صفات بیوشیمیایی مورد بررسی با دستگاه اسپکتروفتومتر ۴۰
جدول ۴-۵- تجزیه واریانس صفات بیوشیمایی مورد بررسی با دستگاه HPLC ۴۰
فهرست شکل‌ها
عنوان صفحه
شکل ۲-۱- اندام‌های مختلف گیاه گزنه ۷
شکل ۳-۱- الف- رویشگاه گزنه در منطقه چهارباغ، ب- فیروزجاه، پ- خشک کردن گزنه ۲۱
شکل ۳-۲- نمودار استاندارد گالیک اسید ۲۵
شکل ۳-۳- نمودار استاندارد کوئرستین ۲۶
شکل ۳-۴- نمودار استاندارد اسید کافئیک ۲۸
شکل ۳-۵- نمودار استاندارد اسید کلروژنیک ۲۸
شکل ۳-۶- نمودار استاندارد روتین ۳۰
شکل ۳-۷- کروماتوگرام استاندارد روتین ۳۱
شکل ۴-۱- مقایسه میانگین اثر ارتفاع در استان بر میزان فنل برگ ۴۱
شکل ۴-۲- مقایسه میانگین اثر ارتفاع در استان بر میزان فنل ساقه و گل ۴۱
شکل ۴-۳- مقایسه میانگین اثر ارتفاع در استان بر میزان فنل ریشه ۴۲
شکل ۴-۴- مقایسه میانگین اثر ارتفاع در استان بر میزان فلاونوئید برگ ۴۳
شکل ۴-۵- مقایسه میانگین اثر ارتفاع در استان بر میزان فلاونوئید ساقه و گل ۴۳
شکل ۴-۶- مقایسه میانگین اثر ارتفاع در استان بر میزان فلاونوئید ریشه ۴۴
شکل ۴-۷- مقایسه میانگین اثر ارتفاع در استان بر میزان اسید کلروژنیک برگ ۴۵
شکل ۴-۸- مقایسه میانگین اثر ارتفاع در استان بر میزان اسید کلروژنیک ساقه و گل ۴۵
شکل ۴-۹- مقایسه میانگین اثر ارتفاع در استان بر میزان اسید کلروژنیک ریشه ۴۶
شکل ۴-۱۰- مقایسه میانگین اثر ارتفاع در استان بر میزان اسید کافئیک برگ ۴۷
شکل ۴-۱۱- مقایسه میانگین اثر ارتفاع در استان بر میزان اسید کافئیک ساقه و گل ۴۷
شکل ۴-۱۲- مقایسه میانگین اثر ارتفاع در استان بر میزان اسید کافئیک ریشه ۴۸
شکل ۴-۱۳- مقایسه میانگین اثر ارتفاع در استان بر میزان روتین برگ ۴۹
شکل ۴-۱۴- مقایسه میانگین اثر ارتفاع در استان بر میزان روتین ساقه و گل ۴۹
شکل ۴-۱۵- ارتباط بین ارتفاع از سطح دریا با فنل و فلاونوئید کل در برگ ۵۱
شکل ۴-۱۶- ارتباط بین ارتفاع از سطح دریا با فنل و فلاونوئید کل در ساقه و گل ۵۱
شکل ۴-۱۷- ارتباط بین ارتفاع از سطح دریا با فنل و فلاونوئید کل در ریشه ۵۲
شکل ۴-۱۸- ارتباط بین ارتفاع از سطح دریا با ترکیبات فنل و فلاونوئیدی ۵۲

۱-۱- مقدمه
گیاهان دارویی یکی از منابع غنی کشور است که امکان صادرات آن نیز وجود دارد. ایران از نظر آب و هوا در زمینه رشد گیاهان دارویی یکی از بهترین مناطق جهان محسوب می‌‌شود، به همین دلیل صادرات آن می‌‌تواند منبع بزرگی از درآمد برای کشور باشد (صمصام شریعت، ۱۳۸۲). بنابراین ضروریست تا با توجه به توان بالقوه بسیار خوب کشور در زمینه تنوع گیاهان دارویی، با شناخت گونه‌‌های گیاهی و دستیابی به اطلاعات لازم در مورد محل‌‌های رویش و خصوصیات بوم‌‌شناختی آن‌ها، گام‌‌های اساسی برای استفاده از اسانس‌‌های گیاهی و ترویج شیوه‌‌های اصولی بهره‌‌برداری از این گیاهان برداشته شود (حسنی، ۱۳۸۳).

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

گیاه دارویی به گیاهان و مشتقات آن‌ها گفته می‌‌شود که دارای مواد موثر مشخص است، در درمان بیماری یا پیشگیری از بروز آن مورد استفاده قرار می‌‌گیرد و نام آن گیاه در یکی از فارماکوپه‌‌های معتبر بین‌‌المللی ذکر شده باشد (دوازده امامی و مجنون‌‌حسینی، ۱۳۸۷).
فارماکوپه یک کتاب رسمی است که توسط دولت هر کشور و یا انجمن‌‌های پزشکی و داروسازی زیر نظر دولت به چاپ می‌‌رسد و حاوی حقایق علمی و اصول استاندارد‌‌سازی مواد دارویی از قبیل روش‌‌های جمع‌‌آوری مواد دارویی از منابع مختلف، آماده سازی، نگهداری، ترکیب و اختلاط داروهای مختلف و روش‌‌های اثبات آن‌ها می‌‌باشد. به علاوه این کتاب شامل دارو‌‌هایی با استعمال خارجی، نحوه نسخه‌‌­نویسی، نحوه و مقدار تجویز دارو‌‌ها و اطلاعات کامل تهیه، ساخت و کاربرد داروهاست (دوازده امامی، ۱۳۸۲).
استفاده از گیاهان دارویی و فرآورده‌‌های حاصل از آن‌ها نقش این گیاهان را در چرخه اقتصادی پر اهمیت کرده است. به طوری که مصرف رو به ازدیاد آن‌ها تنها به کشور‌‌های در حال توسعه محدود نشده است، بلکه اخیراً در کشور‌‌های توسعه یافته نیز جایگاه ویژه‌‌ای به خود اختصاص داده است. در اواخر قرن بیستم حجم مبادلات جهانی گیاهان دارویی به ۲۰۰ میلیارد دلار بالغ گردیده است. بر اساس گزارش سازمان خوار و بار جهانی (FAO^[1]) ارزش صادرات گیاهان دارویی در سال ۱۹۹۵ بالغ بر ۸۸۰ میلیون دلار بوده است. بر اساس گزارش بانک جهانی، حجم تجارت گیاهان دارویی تا سال ۲۰۵۰ بالغ بر ۵ تریلیون دلار خواهد بود (امیدبیگی، ۱۳۸۴). در حالی که طی گزارشی میزان ارزش فروش گیاهان دارویی در ایران در سال ۲۰۰۰ میلادی تنها در حدود ۳۷ میلیارد ریال برآورد شده است و این در حالی است که ایران جزء ۸ کشور مهم دارای فلور متنوع گیاهان دارویی در دنیاست (قاسمی، ۱۳۸۹).
گزنه از مهمترین گیاهان دارویی است که از دوران ماقبل تاریخ نیز وجود داشته و مردم آن زمان از آن برای تغذیه استفاده می‌کردند و از خواص درمانی آن اطلاع داشته‌اند. از کاربرد‌‌های دارویی آن می‌توان به کاهش قند خون، کاهش التهاب آرتریت روماتید، درمان عفونت مثانه و مجاری ادراری، درمان پروستات و اکنه اشاره کرد (جولیا و همکاران، ۲۰۰۷).
۱-۲- بیان سوالات اصلی تحقیق

• • تاثیر ارتفاع بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی (ریخت‌‌شناسی) گیاه گزنه چگونه است؟

• • تاثیر ارتفاع بر میزان کل ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی اندام‌‌های گیاه گزنه چگونه است؟

• • تاثیر ارتفاع بر میزان ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی نظیر اسید کلروژنیک، اسید کافئیک و روتین در اندام‌‌های مختلف گیاه گزنه چگونه است؟

۱-۳- فرضیه ­ها