بین میزان عزت نفس و متغیر ازدواج در بین زنان ارتباط معنی داری وجود ندارد.
فرض خلاف
بین میزان عزت نفس و متغیر ازدواج در بین زنان ارتباط معنی داری وجود دارد .
تعریف عملیاتی :
۱ـ عزت نفس طبق تعریف فرهنگنامه ای : ارجمندی خود ، گرامی داشتن خود ، عزیز دانستن خود ( عمید، ۱۳۶۳ ، ص ۸۶۳ )
۲ـ عزت نفس تصورات ، نگرشها ، ارزیابی هایی که شخص به طور مدام درباره خود انجام می دهد ( کوپر اسمیت ، ۱۹۶۷ )
الف) مفاهیم نظری تحقیق :
عزت نفس یا خود ارزیابی ، اثرات برجسته ای در جریان فکری ، تمایلات ، ارزشها و هدفهای شخص دارد و کلید فهم رفتار اوست . به منظور شناخت کیفیات روانی انسان و پی بردن به روحیات او باید به طبیعت و میزان عزت نفس و معیارهای قضاوت وی درباره «خویشتن» آگاهی یافت . یکی از الگوهای ساختاری عزت نفس «مفهوم خود» است که به توضیح آن می پردازیم .
مفهوم خود
انسان در فرایند جامعه پذیری می آموزد که « خود» را به عنوان موجودی مستقل و جدا از دیگران باز شناسد . خود دارای هویت مشخصی است که دیگران در برابر او واکنش نشان می دهند. نوزاد انسان در بدو تولد مفهومی از خود ندارد و آگاهی از هستی خویش را در فرایند اجتماعی شدن می یابد .
خود شامل تمام افکار، ادراکات و ارزشهایی است که من« آنچه هستم» و « آنچه می توانم انجام دهم» را شامل می شود. این خود ادراک شده به نوبه خود هم بر ادراک فرد از جهان و هم بر رفتار او تأثیر می گذارد .
سه جنبه که جیمز^[۴] برای خود قائل می شود عبارتست از :

الف ـ جنبه مادی (مثل آب و …)
ب ـ جنبه روانی( حالات هوشیاری، نگرشها و…)
ج ـ جنبه اجتماعی ( تشخیص و شناسایی دیگران از من)
ابعاد عزت نفس
۱ـ تنفر از خود
کسانی که برای خود عزت نفس اندک قائلند، به حقارت خود معتقدند و دوست داشتنی نیستند. آنها از خود انتظارات غیر منطقی دارند ، همیشه به شدت از خود انتقاد می کنند ، از موقعیتهای اجتماعی هراسناکند ، انتظار شکست می کشند و می خواهند همیشه در حاشیه باشند .
۲ـ شک و تردید درباره خود
افراد دارای عزت نفس متوسط از ویژگیهای چندی برخوردارند. آنها به خود شک می کنند ، خوشبین بوده و انتقاد کمتری را می پذیرند، مایلند خود را با دیگران تطبیق دهند ، آنها برای برطرف کردن تردید خود جویای شناخت و تأیید بیرونی هستند . مسأله اصلی این افراد عدم اطمینان است . آنها در واقع بازیگر نقشی هستند که دیگران را خوشحال می کند نه خود را .
۳ـ تأیید خود
کسانی که برای خود عزت نفس زیادی قایلند ، اساساً به خود اعتماد دارند . چنین حالتی آنها را علاقمند می سازد که با تمام وجود به استقبال مسایلی بروند و ابراز وجود کنند . این امر به آنها شجاعت می دهد تا در مقابل تهدیدها ایستادگی نمایند. چنین افرادی گوشه گیر نبوده ، انتقاد را می پذیرند، ناکامیها را تحمل می کنند . شکست آنها را از پا در نمی آورد و از نظر جسمی سالمند . با وجودی که از نقاط ضعف و قدرت خود آگاه هستند ، از خود انتقاد نکرده ایراد نمی گیرند .( ستوده ، ۱۳۷۶، ص ۲۷۲،۲۷۱)
البته نگرش دیگری نیز در مورد عزت نفس وجود دارد و آن اینست که افرادی وجود دارند که در مورد «خود» واقع نگر نیستند یعنی بیش از آنچه هستند نسبت بخودشان نگرش مثبت دارند و این عده کسانی هستند که دچار احساس بزرگ منشی دارند و بنظر افراد متکبر و از خود راضی می آیند .
نقش خانواده در شکل گیری عزت نفس:
روان شناسان بر نش قاطع تجارب عاطفی اولیه ( بویژه رابطه مادر و کودک ) در تعیین احساسات، هیجانات و خود ارزشمندی تأکید دارند. به اعتقاد آنان قبل از اینکه نظام شناختی فرد و افکار مربوط به ارزشمندی خود، تکوین یابد، میزان پذیرش کودک بر عزت نفس تأثیر می گذارد .
راجرز^[۵] کسی که اصطلاح پذیرش یا توجه مثبت غیر مشروط را بکار برد ، اولین کسی است که مستقیماً در مورد نقش روابط خانوادگی در شکل گیری مفهوم خود و عزت نفس صحبت نموده است . او فرض می کرد که عزت نفس بالا ، از محیط خانوادگی که محبت را به اطاعت و یا موفقیت خود مشروط نمی کند، ناشی می شود . والدین کودکان با عزت نفس بالا به طور غیر مشروط ( فقط به خاطر خود کودکان ) به آنان عشق و محبت می ورزند و آنها را با همه ویژگیهایی که دارند، می پذیرند . (پریش، ۱۹۹۱)
باس^[۶] نیز بیان می کند ، عشق و محبت غیر مشروط والدین هسته عزت نفس را تشکیل می دهد . این قبیل والدین هیچ شرطی قائل نمی شوند، بنابراین کودکان آنها نیز یاد می گیرند که مهمترین افراد زندگی( یعنی والدین) آنها را فقط به دلیل اینکه« هستند و وجود دارند » ارزشمند می دانند .
بیشتر نظریه پردازان اتفاق نظر دارند که زیر بنای عزت نفس در خانواده و در نخستین سالهای زندگی بر اثر نگرش و طرز رفتار والدین نسبت به کودک ایجاد می شود . به نظر می رسد که نگرش و تعامل کودک و والدین در سه زمینه از اهمیت ویژه ای برخوردار است . اولین حیطه به میزان پذیرش ، علاقه و گرمی ابراز شده نسبت به کودک مربوط می شود .
به طور کلی ، اکثر نظریه پردازان اتفاق نظر دارند که پذیرش یا توجه مثبت غیر مشروط ، پیش نیاز اصلی برای عزت نفس مثبت است .
حوزه احساس دوم در تعامل والدین و فرزندان به آسان گیری و تنبیه مربوط
می شود . اطلاعات موجود نشان می دهند که والدین کودکان با عزت نفس بالا ، خواسته های مشخص و روشنی دارند که با عزمی راسخ اعمال می شود . والدین کودکان با عزت نفس پایین ، برخلاف این الگو ،‌کمتر راهنمایی می کنند و معمولاً به جای پاداش، از تنبیه استفاده میکنند . تسلط ، طرد و تنبیه شدید منجر به عزت نفس پایین می شود . کودکان تحت این شرایط ، تجربیات کمتری از عشق و موفقیت بدست می آورند و گرایش به مطیع بودن و گوشه گیری و گاه پرخاشگری دارند .
حوزه حساس سوم در تعامل والدین و کودکان در مورد اعمال رویه های دموکراتیک است . والدین کودکانی که عزت نفس بالایی دارند ، مجموعه قوانین گسترده ای برقرار میکنند و اشتیاق زیادی به اعمال آنها دارند ، ولی رفتارها در محدوده تعیین شده ، غیر اجباری و با پذیرش حقوق و عقاید کودک همراه است . والدین کودکان با عزت نفس پائین محدودیت های نامشخص و اندکی را تعیین
می کنند و روش های نظارت مستبدانه ، سلطه جو ، طرد کننده و سازش ناپذیر دارند .
کوپر اسمیت ۱ از مطالعه نوجوانان به این نتیجه رسید که علاقه عمیق کودکان و پذیرش آنها ، مشخص کردن دقیق محدوده اعمال آنها و راهنمایی براساس قوانین روشن ، آزادی در اعمال فردی که در این محدوده مشخص قراردارد ، رفتار غیر تنبیهی و احترام به عقاید کودکان تا حد زیادی در رشد عزت نفس بالا دخیل است .
در نتیجه به طور خلاصه والدین فرزندانی که عزت نفس بالایی داشتند ، غالباً طرز برخوردها و شیوه های رفتاری زیر را دارا بودند :
آنها پذیرنده ، مهربان و درگیر بوده و مشکلات و علائق بچه ها را مهم تلقی میکردند .
آنها سختگیر بودند به این معنی که قوانین را به دقت ، به طور مستمر گوشزد کرده و بچه ها را تشویق می کردند تا آنان معیارهای سطح بالای رفتاری را رعایت کنند.
آنها آزاد منشانه رفتار میکنند ، به طوری که عقاید بچه را در مورد تصمیماتی از قبیل ساعت خوابشان در نظر می گرفتند و کودک را در برنامه ریزی های خانوادگی ، شرکت می دادند .
عوامل مؤثر در رشد عزت نفس :
کوپر اسمیت چهار عامل اساسی را در رشد عزت نفس دخیل می داند :
نخست : میزان دریافت رفتارهای احترام آمیز و پذیرا که شخص از افراد مهم زندگی اش دریافت می دارد . در نتیجه ما خودمان را همان گونه که ارزیابی می شویم ارزیابی میکنیم .
دوم : تاریخچه موفقیتها و همچنین پایگاه و مقامی که در جهان دارد .
سوم : شیوه تفسیر تجارب و موفقیتهاست که براساس ارزشها و آرزوهای فرد صورت میگیرد .
چهارم : نحوه پاسخ فرد به از دست دادن ارزش می باشد . افراد ممکن است اعمال تحقیر کننده دیگران و یا شکست های خود را کاهش ، تحریف یا کاملاً سرکوب نمایند . ممکن است حتی قضاوت دیگران را رد کرده یا کاهش دهند و یا برعکس ممکن است به قضاوت های افراد دیگر حساس باشند این توانایی دفاع از عزت نفس تجربه اضطراب راکاهش داده و به حفظ تعامل شخص کمک می کند .
زمینه های عزت نفس :
عزت نفس اجتماعی :
مشتمل بر عقاید کودک در مورد خودش به عنوان یک دوست برای دیگران است.
آیا کودکان دیگر او را دوست دارند ؟ آیا افکار و عقاید او برای آنها ارزشمند است ؟ آیا او را در فعالیتهایشان شرکت می دهند ؟ آیا از ارتباط و تعامل با همسالان خود احساس رضایت می کند ؟ کودکی که نیاز های اجتماعی اش برآورده شود ، احساس خوبی در این زمینه خواهد داشت .
عزت نفس تحصیلی :
عزت نفس تحصیلی مبتنی بر مقدار ارزشی است که فرد به عنوان یک دانش آموز برای خود قائل است .
عزت نفس خانوادگی :
عزت نفس خانوادگی از عقاید کودک در مورد خودش به عنوان عضوی از خانواده سرچشمه میگیرد کودکی که از محبت و احترام ویژه والدین و همشیره ها برخوردار است در این زمینه عزت نفس بالایی خواهد داشت .
عزت نفس جسمانی :
تصور جسمانی ترکیبی از ویژگیهای جسمانی و توانایی های بدنی است . عزن نفس کودک در این زمینه بر اساس رضایت از وضعیت جسمانی و ویژگی های ظاهری قرار دارد . نوعاً دختران بیشتر به خصوصیات بدنی و پسران به توانایی های جسمانی (قدرت بدنی) اهمیت می دهند .
عزت نفس کلی :
عزت نفس کلی کودکان بیشتر ارزیابی کلی «خود یا خویشتن» است و همانطور که بیان شد بر اساس ارزیابی فرد از خودش در همه زمینه ها قرار دارد . عزت نفس کلی از اعتقاداتی مانند من یک شخص خوب هستم یا من اغلب چیزهای مربوط به خودم را دوست دارم ناشی می شود . (بیابانگرد ، ۱۳۷۲ ، ص ۲۲ و ۲۳)
عزت نفس و عملکرد سودمند :
اکثریت نظریه پردازان کمال معتقدند افرادیکه از میزان عزت نفس بالایی برخوردارند عملکرد خوبی را نشان می دهند مدارک بی شماری از این عقیده حمایت بعمل می آورد .

بین اختلال ضداجتماعی و تمایل زنان به مدیریت بدن رابطه وجود دارد.
بین اختلال شخصیت مرزی یا (بینابینی) و تمایل زنان به مدیریت بدن رابطه وجود دارد.

۱-۶- تعریف واژه ها و اصطلاحات

تعریف مفهومی اختلالات شخصیتی
بر طبق آنچه در «راهنمای تشخیصی و آماری» (DSM-IV) آمده است، اختلال شخصیت عبارت است از: «یک الگوی با دوام و پایدار از رفتار و تجربه درونی که به طور قابل ملاحظه‌ای با انتظاراتی که از شرایط فرهنگی فرد وجود دارد متفاوت باشد، فراگیر و غیرقابل انعطاف باشد، شروعش به دوران نوجوانی یا اوایل بلوغ برگردد، در طول زمان پایدار باشد و به ناراحتی یا آسیب‌دیدگی روحی منجر گردد.» به دلیل آن که این اختلالات، مزمن و فراگیر هستند. می‌توانند به اختلال جدّی در کار کرد و زندگی روزمره بیانجامند (مارنات چی.سی ۱۳۸۱، ۱۲۴).
تعریف عملیاتی اختلالات شخصیتی
اختلالات شخصیت به نمره ای که آزمودنی از پرسشنامه میلون ۳ کسب می کند، گفته می شود.
تعریف مفهومی مدیریت بدن^[۱]
مدیریت بدن به معنای دستکاری درنمای ظاهری بدن است. با ظهورعصرجدید،نمای ظاهری کردارهای بدن اهمیتی خاص یافته اند. بدن دیگرنه فقط ازبعدزیست شناختی، بلکه به عنوان محصولی اجتماعی و روانشناختی موردتوجه قرارگرفت (حقگوی ۱۳۸۶، ۱۴).
مدیریت بدن به معنای نظارت و دستکاری مستمر ویژگیهای ظاهری ومرئی بدن است. این مفهوم به کمک معرف های تمایل به داشتن تناسب اندام و کنترل وزن از طریق ورزش، رژیم غذایی و دارو، دستکاریهای پزشکی در نقاط مختلف بدن جهت زیبایی مانند جراحی بینی و پلاستیک و میزان اهمیت دادن به مراقبت های بهداشتی و آرایشی، استحمام روزانه، آرایش مو، آرایش یا اصلاح صورت، استفاده از عطر و ادوکلن، آرایش ناخن و لنز رنگی بویژه برای بانوان به یک شاخص تجملی تبدیل شده است (ارمکی و چاوشیان ۱۳۸۱، ۲۲).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تعریف عملیاتی مدیریت بدن
مدیریت بدن به نمره ای که آزمودنی از پرسشنامه مدیریت بدن کسب می کند، گفته می شود.

فصل دوم:

مروری بر ادبیات و پیشینه پژوهش

۲-۱- مقدمه

در این فصل ابتدا به بررسی مدیریت بدن و اختلالات شخصیت و انواع اختلال میپردازیم و سپس مروری بر پژوهش های انجام شده خارجی و داخلی خواهیم داشت

۲-۲- مدیریت بدن

مدیریت بدن به معنای دستکاری در نمای ظاهری بدن است. با ظهور سبز فایل، نمای ظاهری کردارهای بدن اهمیتی خاص یافته اند. بدن دیگرنه فقط از بعد زیست شناختی، بلکه به عنوان محصولی اجتماعی و روانشناختی مورد توجه قرار گرفت (حقگوی ۱۳۸۶، ۱۴).
مدیریت بدن به معنای نظارت و دستکاری مستمر ویژگی های ظاهری ومرئی بدن است. این مفهوم به کمک معرفهای تمایل به داشتن تناسب اندام و کنترل وزن از طریق ورزش، رژیم غذایی و دارو، دستکاریهای پزشکی در نقاط مختلف بدن جهت زیبایی مانند جراحی بینی و پلاستیک و میزان اهمیت دادن به مراقبتهای بهداشتی و آرایشی، استحمام روزانه، آرایش مو، آرایش یا اصلاح صورت، استفاده از عطر و ادوکلن، آرایش ناخن و لنز رنگی بویژه برای بانوان به یک شاخص تجملی تبدیل شده است (ارمکی و چاوشیان ۱۳۸۱، ۲۲).
بدن در قیاس با مفاهیمی چون خود یا هویت شخصی چیز ساده ای به نظر می رسد. بدن شی معینی است که خوشبختانه یا بدبختانه باید در آن زندگی کنیم. بدن سر منشا احساس آسایش و لذت است، ولی جایگاه بیماری ها و دردها هم هست. با این حال، چنان که تاکید شده است، پیکر ما فقط نوعی موجودیت طبیعی نیست که مالکیت آن را به ما تخصیص داده باشند: بدن نوعی دستگاه متحرک است، مجموعه ای از کنش ها و واکنش ها است، و غوطه ور شدن عملی آن در کنش های متقابل زندگی روزمره یکی از ارکان عمده نگاه داشت و تحکیم مفهوم منسجم و یکپارچه ای از هویت شخصی است.
بعضی از وجوه عمده بدن که مناسبت هایی با خود و هویت شخصی دارند از تمایزهایی برخوردارند. نمای ظاهری بدن مشتمل بر همه ویژگی های سطحی پیکر ما است -از جمله پوشش و آرایش- که برای خود شخص و برای افراد دیگر قابل رؤیت است، و به طور معمول آنها را به عنوان نشانه هایی برای تفسیر کنش ها به کار می گیرند. کردار مشخص کننده آن است که در ارتباط با قراردادهای ساختاری زندگی روزانه، بدن را چگونه بسیج می کنیم و سرانجام می رسیم به رژیم هایی که بدن را به پیروی از آنها وا میداریم.
با فرا رسیدن سبز فایل، بعضی از انواع نماهای ظاهری و کردارهای بدنی اهمیتی خاص می یابند. در بسیاری از عرصه های فرهنگی ما قبل جدید، نمای ظاهری بدن به طور کلی تابع استانداردهای مبتنی بر معیارهای سنتی بود. طرز آراستن چهره و انتخاب لباس همیشه تا اندازه ای وسیله ابراز فردیت بوده است. ولی امکان استفاده از این وسیله معمولاً به آسانی فراهم نمی آمد یا اصولاً مطلوب نبود. نمای ظاهری فرد بیش از آنکه نشان دهنده هویت شخصی او باشد، بیانگر هویت اجتماعی او بود. مدهای لباس در روزگار ما تحت تاثیر گروه های فشار، آگهی های تجارتی، امکانات اجتماعی- اقتصادی و دیگر عواملی است که بیشتر مروج استانداردهای اجباری هستند تا تفاوت های فردی.
در محیط های اجتماعی دوران ما بعد سنتی، نه نمای ظاهری افراد را می توان از پیش تعیین کرد و نه کردارهای آنان را. بدن افراد نیز به طور مستقیم در این اصل اساسی که خود فرد باید ساخته و پرداخته شود مشارکت دارد (گیندز ۱۳۷۸، ۸۷).
برخی از زنان گمان داشتند که لوازم آرایشی و استفاده از مد برای بهتر شدن نمای ظاهری زنان ضروری است. بنابراین از بهره گیری از لوازم آرایشی حمایت کردند و آن را یکی از حقوق زنان دانستند. به گمان دیگران هرچند زنان این حق را دارند که هرچه میپسندند، بپوشند و هر آرایشی را که دوست دارند به کار برند، امادر دنیای واقعی، حق انتخابی در بین نیست، بلکه گونهای فشار اجتماعی زیرکانه وجود دارد. زنان در این سیستم سرمایه داری رقابتی بی رحم، در واقع می بایستی لوازم آرایش به کار برند و از تازه ترین مدها استفاده کنند.
در جامعه بدوی، که هم چشمی جنسی وجود نداشت، نیازی به آرایش و مد برای زیبایی سازی ساختگی نبود. درآن زمان برای هرفرد که به گروه های خویشاوندی وابسته بود، لازم بود که نشان خویشاوندی، جنسیت و گروه سنی خود را داشته باشد. بعد دوره جامعه طبقاتی فرا رسید. نشانههایی که بیش از هر چیز دیگر نمایانگر برابری در جامعه بدوی بود معنائی دیگر گرفت و به شکل مد درآمد. یعنی آرایش و مد به نشانه برتری اشرافیت شروع شد.
با رشد سرمایه داری، ماشینهای تولیدی گسترش بی اندازه پیدا کرد و همراه با آن نیاز به بازار انبوه پدید آمد، چون زنان نیمی از جمعیت راتشکیل می دادند. سودخواران در رشته زیبائی زنان به بهرهبرداری ازآن پرداختند. در نتیجه رشته مد به تدریج همه زنان را دربرگرفت (مقصودی۱۳۸۰، ۴۷).
رژیمهای مخصوص بدن سازی و توجه به آراستگی و نظافت جسم در طی دوره اخیر تجدد بدن را در برابر گرایشهای بازتابی مداوم، خاصه در شرایطی که کثرت انتخاب وجود داشته باشد، تاثیرپذیر ساخته است. هم برنامه ریزی و تنظیم زندگی و هم پدید آمدن گزینههایی برای انتخاب شیوه زندگی با رژیمهای غذایی در هم آمیخته اند. کاملاً کوته بینانه خواهد بود اگر این پدیده را فقط به عنوان تغییر الگوهای آرمانی ظواهر جسمانی مورد مطالعه قرار بدهیم. واقعیت این است که ما بیش از پیش مسئول طراحی بدن خود می شویم و هر چه محیط فعالیتهای اجتماعی و خانوادگی ما از جامعه سنتی بیشتر فاصله بگیرد، فشار این مسؤولیت را بیشتر احساس می کنیم.
بررسی اختلالات شخصیت، فرصت مناسبی به دست می دهد تا نکته هایی را که در بالا به آن اشاره کردیم با وضوح بیشتری دریابیم.

۲-۳- اختلال های شخصیت

یک اختلال شخصیت، الگوی پایداری از رفتار و تجربه درونی است که با انتظارات فرهنگی، به میزان قابل ملاحظه ای مغایرت دارد، فراگیر و انعطاف ناپذیر است، در دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آغاز میشود، در طی زمان پایدار است و به پریشانی یا اختلال منجر می شود (نیکخو ۱۳۸۹، ۱۰۰۰).
اختلالات شخصیت دسته نامتناجسی از اختلال ها هستند که با الگوهای دیرینه- فراگیر و انعطاف ناپذیر رفتار و تجربه درونی تعریف می شوند که با انتظارات فرهنگ شخص مغایرت دارند، این الگوهای مسأله دار دست کم در دو مورد از زمینه های زیر آشکار می شوند: شناخت، هیجان ها، روابط و کنترل تکانه. اختلال های شخصیت، همانند همه ی اختلال های دیگر DSM-IV-TR تشخیص گذاری نمی شوند مگر آنکه رنجوری یا آسیب کار کردی ایجاد کنند (شمسی پور ۱۳۸۸، ۸۹).
اختلال های شخصیت گنجانده شده در این بخش، در زیر فهرست شده اند:

۲-۳-۱ اختلال شخصیت پارانویایی^[۲]

شامل الگویی از عدم اعتماد و سوءظن به گونه ای است که انگیزه های دیگران به عنوان انگیزه های کینه توزانه انگاشته می شوند.

۲-۳-۲ اختلال شخصیت اسکیزوئید^[۳]

شامل یک الگوی کناره گیری از روابط اجتماعی و دامنه ی محدود بیان هیجانی است.

۲-۳-۳ اختلال شخصیت اسکیزوتایپی^[۴]

شامل الگویی از ناراحتی حاد در روابط صمیمانه، تحریف های شناختی یا لدرلکی و رفتارهای عجیب و غریب است.

۲-۳-۴ اختلال شخصیت ضداجتماعی^[۵]

شامل الگویی از تخلف از قوانین و نادیده گرفتن حقوق دیگران است.

۲-۳-۵ اختلال شخصیت مرزی^[۶]

شامل الگویی از بی ثباتی در روابط بین فردی، خود انگاره^[۷] عواطف و تکانشگری بارز است.

۲-۳-۶ اختلال شخصیت نمایشی^[۸]

شامل الگویی از هیجان پذیری و توجه طلبی افراطی است.

۲-۳-۷ اختلال شخصیت خود شیفته^[۹]

شامل الگویی از بزرگ منشی^[۱۰]، نیاز به تحسین و فقدان همدلی^[۱۱] است.

۲-۳-۸ اختلال شخصیت اجتنابی^[۱۲]

شامل الگویی از بازداری اجتماعی^[۱۳]، احساس های بی کفایتی^[۱۴] و حساسیت بیش از اندازه به ارزیابی منفی است.

۲-۳-۹ اختلال شخصیت وابسته^[۱۵]

قرآن به عنوان بهترین و کامل ترین کتاب آسمانیو به عنوان منبعی عظیم در معرفی ارزش ها و ضد ارزش ها است و مربی آموزش ارزش ها می توان با بیان آیات قرآن به تحلیل این آیات نورانی پرداخته و ارزش های یاد شده در آنها را بیان نماید. کامل ترین و ارزنده ترین معارف و ارزش ها در قرآن بیان شده اند؛ لذا به یقین می توان گفت که قرآن گنجِ بی بدیل و ثروتِ بی حدی است که همیشه در اختیار ماست و می توانیم با دقت در آیات و تحلیل آن ها به استخراج ارزش های نهفته در آن بپردازیم. مربی می تواند با تحلیل آیات قرآن به عنوان منبعی که مواضع محکم و حکیمانه ای درزمینه مسائل مذهبی و اخلاقی دارد، رفتاری را مبتنی بر فضیلت های دینی و اخلاقی یاد شده در آن ها ،به متربی آموزش دهد و وی را از رذایل و آلودگی ها بر حذر دارد.
۶-۳-۲-۱۹٫روش رسانه ای :
قسمت عمده وسایل ارتباط جمعی را وسایل سمعی و بصری تشکیل می دهند و مربی می تواند از طریق آن ها به آموزش ارزش ها بپردازد. برنامه های صوتی با تأکید بر گفتار و کلام و برنامه های تصویری با تأکید بر تصویر، می توانند نقش عمده ای را در آموزش – خصوصاً آموزش ارزش ها- ایفا کند. و از بین این دو نیز می توان به نقش بارز رسانه های تصویری، به ویژه فیلم اشاره کرد.
به گفته ی مظلومی( ۱۷۹:۱۳۸۹) ثابت شده است که انسان با دیدن اشیاء یا تصویر آن ها و به کار بردن حواس، بهتر و آسان تر و زودتر می تواند بشناسد و درک کندوآن چه به این وسیله فرا می گیرد در خاطر او پایدارتر است. به وسیله ی تصویر، درس برای کودک روشن و با معنی و زنده می شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در آموزش ارزش ها،مربی می تواند فیلمی را با محتوای ارزش هایی که قصد آموزش آن ها را دارد انتخاب نموده و برای متربیان به نمایش بگذارد. فیلم برای عموم مردم به ویژه جوانان جذابیت زیادی دارد. تماشای فیلم علاوه بر تفنن و سرگرمی وسیله ی بسیار مناسبی جهت آموزش به شمار می رود و آثار تربیتی فراوانی بر آن مترتب است. از طریق فیلم می توان ارزش های غیر ملموس را به شکل عینی و ملموس به تصویر کشید. چیزی را که می توان با یک فیلم یک ساعته آموزش داد با ساعت ها سخنرانی و موعظه نمی توان آموزش داد؛ لذا مربی می تواند پس از نمایش فیلم و تحقق اهدافی که در نظر دارد( یعنی به نمایش کشیدن ارزش هایی که قصد آموزش آن ها را دارد) از متربیان بخواهد تا آن چه را که از محتوای فیلم آموخته اند بیان نمایند و درباره ی ارزش های نهفته در فیلم به اظهارنظر و تبادل نظر بپردازند.
و یا می تواند با طرح سوالاتی درباره ی فیلم، متربیان را متوجه ، آن چه که قصد تعلیم آن ها را دارد بنماید.
۶-۳-۲-۲۰٫روش تحلیل تاریخ وعبرت آموزی:
احمدی( ۱۳۸۰: ۱۲۲) معتقد است تاریخ و سرگذشت گذشتگان و بیان وقایعی که بر آن ها گذشته
است طریقه ی زندگی و روش کار آن ها را روشن می کند، آگاهی از تاریخ ملت ها به انسان می فهماند که چه اعمالی درست و چه رفتاری ناپسند است. تاریخ امت ها نشان می دهد که کدام یک در اثر پیمودن راه حق و درست به نیک بختی رسیدند و کدام یک در اثر گناه و نادرستی به هلاکت افتادند. تاریخ و سرگذشت پیشینیان وسیله عبرت و آگاهی است. قرآن در سوره مبارکه یوسف آیه ۱۱۱ می فرماید:
«پس چرا در زمین گردش نکردند تا نتیجه و حاصل کار آن دسته را که قبل از آنان بودند ببینند؟»
تاریخ و مطالعه ی آن، منبع رشد عقل و تکامل اندیشه و برای آیندگان درس آموز است.از این رو بسیاری از آیات قرآن مشتمل بر بیان زندگی گذشتگان است تا مردم صحنه های نیک و بد را دیده ، درس گرفته و با آن تربیت شوند.
قطب( ۱۳۸۹: ۲۸۴) می گوید: مربی و معلم ماهر و دانا نمی گذارد که حوادث و پیش آمد ها، بی
فایده بگذرند و به هدر روند، بلکه از آن ها درس عبرت می گیرد و تجربه مفید کسب می نماید و برای تربیت و تهذیب جان ها از آن ها استفاده می کنند. برتری رویدادها بر دیگر وسایل تربیتی در این است که آن ها در نفس حالت خاصی را پدید می آورند که به گداختن نفس بسیار نزدیک است و نفس را می گدازد. هر رویدادی مقداری از حرارت و گرمی و انفال و تأثیرپذیری پدید می آورد. وی معتقد است که در حالت گداختگی مربی می تواند هر نقشی را که بخواهد در نفس پدید آورد و آن را به هر شکلی که می خواهد در آورد و توجیهات و تهذیبات و پاک سازی هایش در آن چنان موثر افتد که تأثیر آن هرگز از بین نرود.
زهادت( ۱۳۷۸: ۱۵۳) به نقل از حضرت امیر المؤمنین علی(ع) می فرماید:
«العقل عقلان عقل الطبع و عقل التجربه»عقل دو قسم است: یکی تفکر و آگاهی هایی که انسان ذاتاً و بدون اکتساب از گذشتگان آن ها را داراست و قسم دیگر معلوماتی که از راه بررسی رفتارو کردارِ سرنوشت پیشینیان بدست آورده است.
مربی می تواند از طریق بیان تاریخِ سراسر ظلم پادشاهان و حاکمان گذشته و تلاش آن ها در جهت نابودی ارزش ها و همچنین بیان تاریخ زندگی مردمانی که هیچ گاه کلام خدا در آن ها میسر نیافتاد و همواره با تکذیب آیات الهی و آزار و اذیت و تمسخر پیامبران (ع) به زندگی نکبت بار و ننگین خود ادامه دادند و سرانجام به عذاب و قهر الهی دچار شدند و به هلاکت رسیدند ، به آن ها بفهماند که انحرافات بشر، بیشتر از طرف غرایز، تمـایلات مهار نشده ، فـاصـله
گرفتن از ارزش ها و سرانجـام دامن زدن به ضـد ارزش هاست .که ایـن ها در نهـایت عاقبتی جـز
خواری، نابودی و حسرت روز قیامت بر جای نخواهد گذاشت.
۶-۳-۲-۲۱٫روش موعظه و انذار :
هر چند روش های متکی به زبان و گفتار در مقایسه با روش های عملی، از نفوذ و تأثیر کمتری برخوردارند با این حال هرگز مـردود شمـرده نمی شوند؛ بلکه صـرفاً در مقـام مقایسه، روش های
عمـلی و غیر مستقیم بهتـر از روش هـای زبانی هستند ؛امـا ایـن به معنـای انکار روش تربیتی لسانـی
نیست (حیدری تفرشی، ۱۳۸۷: ۱۲۲) .
حضرت علی (ع)می فرمایند:«احی قلبک بالموعظه:بهترین راه برای زنده شدن دل این است که انسان به موعظه گوش بدهد و یا موعظه بخواند .( مصباح یزدی ،۱۳۸۰ :۵۰)
موعظه یک نیاز طبیعی است، ممکن نیست کسی از آن بی نیاز باشد. پندپذیری استعدادی است که در جان آدمی نهاده شده و او را برای قبول تربیت آماده کرده است. برای این که موعظه در وجود متربی مؤثر واقع شود باید شرایط زیر را دارا باشد.
۱- موعظه گر خود بایستی عامل به نصایح خویش باشد و تذکر وی هم زبانی باشد هم عملی.
۲- موعظه باید کوتاه باشد و گر نه خستگی شنونده مانع از گوش دادن می شود.
۳- موعظه باید رسا و بلیغ و سنجیده باشد و با اوضاع فکری اش سازگار باشد.
۴- موعظه باید گام به گام باشد ابتدا به اصول پرداخته سپس به فروع.
۵- موعظه باید باکمال نرمی و مدارا و به صورت خیرخواهانه باشد (امینی، ۱۳۸۷).
اگر شرایط بالا حاکم نباشد و شخص آمادگی پیدا نکند ،موعظه تأثیر چندانی ندارد.
به طور مثال: برای نمونه به ارائه ی داستانی می پردازیم که حاکی از این است که سخن گو فاقد شرط سوم یاد شده بوده است.
فایضی( ۱۳۸۷: ۱۲۰) چنین حکایت می کند که:
«گویند: روزی کوری و بینایی در کنار هم نشسته بودند. بینا مشغول خوردن ماست بود؛ اما کور که ماست ندیده بود پرسید که ماست چه رنگی است؟ بینا پاسخ داد که ماست سفید است؟ کور پرسید سفید چه رنگی است؟ بینا پاسخ داد: سفیدی مثل غاز است (چون غاز سفید رنگ است). کور پرسید غاز چگونه است؟ فرد بینا دست خود را به شکل غازی در آورد و سپس دست کور را گرفت روی دست خود کشید. تا شکل غاز را به او نشان دهد در این زمان کور در حالی که روی دست بینا دست می کشید گفت: پس این، ماست است (یعنی در اثرعدم بلاغت در کلام گوینده ،فرد کوراز ماست به غاز رسید)».
غرض ایـن است که گوینده در این داستان آن قـدر حاشیه رفت که از مطلب اصلی خارج شد و
شنونده را به اشتباه انداخت.
اسماعیلی یزدانی( ۱۳۸۱: ۹۸) به نقل از امام جواد (ع) می فرماید:
«المومن یحتاج الی توفیق من الله و واعظ من نفسه و قبول ممن ینصحه»
«مؤمن به چند چیز نیازمند است: به توفیق از جانب خداوند، واعظ و نصیحت گری از درون خویش، (برای این که او را نصیحت کرده و پند دهد) و پذیرش سخن و نصیحتِ کسی که خیر خواه اوست.»
قرآن سرشار از موعظه است و در سوره های مبارکه ی زیر به این امر اقدام نموده است.
آل عمران: ۱۳۹ و ۱۳۸ ؛ هود: ۴۷ و ۴۶ ؛ سبا: ۴۷ و ۴۶ ؛ بقره : ۲۳۲ ، ۲۷۶، ۲۷۵ ؛ نحل: ۱۲۶ و ۱۲۵، لقمان: ۱۳ ، هود: ۱۲۳ و ۱۲۰
یک مربی می تواند از این روش در آموزش ارزش ها، بهره ی لازم را برده و به راحتی به تبیین ارزش ها و ضد ارزش ها بپردازد.
اما تحقق این امر مشروط به رعایت نکات زیر است.
۱- در درجه ی اول مربی بایستی شرایطی که برای یک واعظ ضروریست و در بالا به آن ها اشاره شد، را دارا باشد.
۲- چون مربی اغلب با افراد جوان سروکار دارد واین افراد مرتباً از کانال های مختلف مورد نصیحت قرار می گیرند، و چندان تمایلی به گوش دادن به نصیحت ندارند، لذا بهتر است مربی، موعظه خود را با روش های دیگر تلفیق نماید و در کنارِ روش های دیگر از موعظه استفاده نماید. به طور مثال می توان موعظه را در لفافه ی داستان، شعر، بازی و غیره بیان نمود.
۳- از آن جایی که یکی از معایبِ موعظه و نصیحت این است که در بسیاری از مواقع ،مدت کوتاهی پس از اتمام آن به فراموشی سپرده می شود و اثرش از بین می رود؛ لذا مربی بایستی تلاش کند تا برای ممانعت از بروز این مشکل، در هنگام نصحیت، در درجه ی اول ضمیر و درون متربی را مورد هدف قرار دهدو کار خود را از آن جا شروع کند و با بیدار نمودن فطرت آن ها و هم نوا شدن با نوای آن، زمینه ای فراهم کند که متربی خود تشنه و شیفته ی شنیدن گردد.به جرات می توان گفت نصحیتی که در قلب و روح متربی نفوذ کند به راحتی از آن خارج نمی شود. واضح است که اگر قلب آمادگی شنیدن نداشته باشد و یا این که آلوده به صفات رذیله باشدهرگز ،گوشِ شنیدن نداردو در آن صورت نصحیت جنبه ی سطحی پیدا می کند و به راحتی به ورطه ی فراموشی سپرده می شود.
یکی از شیوه های استفاده از وعظ ،شیوه ی تذکر و یادآوری است، که به شرح آن می پردازیم.
۶-۳-۲-۲۲٫روش تذکر و یادآوری:
تذکر و یادآوری از جمله روش های موعظه است که برای جلب توجه افراد به مسائل اخلاقی و رعایت آداب اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرد. قرآن خطاب به پیامبر (ص) در سوره مبارکه غاشیه آیه ۲۱ می فرماید: فذکّر انّما انت مذکّر.
با تذکرِ سازنده، کودکان و نوجوانان به خطاهای خود آگاه شده و وادار می گردند که در برابر یک مساله یا رفتار نامناسب، روشی معقول را در پیش گیرند و دست از رفتار ناهنجار خود بردارند.

1. 1. نقشه راه

نقشه راه ترسیم شده برای تحقیق حاضر شامل مراحل زیر می باشد:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در گام مقدماتی و مرحله صفر، طرح تفصیلی تحقیق شامل بیان مسأله و ضرورت آن، پرسش ها، اهداف و محدوده تحقیق تبیین شده است.
سپس در مرحله اول با کمک منابع علمی دست اول ادبیات نظری تحقیق تدوین شده و پیشینه داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می گیرد. پس از آن بر اساس نتایج این مرحله، چارچوب اولیه مدل مفهومی تحقیق طراحی می شود. سپس با بهره گرفتن از ترکیب نگاشت شناختی و متدولوژی سیستم های نرم و همچنین بکارگیری روش های مناسب از جمله تحلیل محتوای مصاحبه های هدایت شده و ساختمند با خبرگان و تکنیک های گروه کانونی و دلفی، مدل مفهومی بومی برای هاب های پژوهش و فناوری وزارت نفت طراحی خواهد شد.
در مرحله دوم تحقیق، اجزای مدل و روابط بین آنها با توزیع پرسشنامه میان خبرگان هاب های پژوهش و فناوری وزارت نفت و تحلیل داده ها با روش تحلیل عاملی و مدلسازی معادلات ساختاری اعتباریابی می شوند و مدل نهایی برازش شده تحقیق ارائه خواهد شد. بر همین اساس در نهایت نیز نتایج تحقیق جمع بندی و پیشنهادات تحقیق ارائه شده است.

1. 1. روش کلی تحقیق

تحقیق حاضر با روش آمیخته یا تلفیقی^[۶] انجام می شود (Creswell, 2003) که می‏توان آن را به دو بخش مجزا تقسیم نمود. روش‏های بکارگرفته شده را در دو دسته روش تحقیق کمی (شامل توصیفی-پیمایشی) و روش‏ تحقیق کیفی (شامل نگاشت شناختی و تحلیل محتوای مصاحبه های عمقی) دسته ‏بندی کرده‏ایم. این تقسیم‏بندی از آن جهت است که در روند انجام تحقیق با مسائلی که در موضوع تحقیق و جامعه نمونه ماهیت‏های مختلف دارند مواجه هستیم و تحقیق در مورد هریک نیازمند روش‏های مجزای تحقیقی می باشد. بر همین اساس به طور کلی ابتدا با رویکرد استقرایی (مطالعات نظری، مشاهده مستقیم محقق و مصاحبه های کیفی) مدل مفهومی تحقیق طراحی خواهد شد. سپس با نگاشت شناختی و تحلیل محتوای مصاحبه های عمقی با خبرگان، مدل بومی برای هاب های پژوهش و فناوری صنعت نفت کشور طراحی می شود. در انتها نیز با روش تحقیق کمی پیمایشی (تحلیل عاملی و معادلات ساختاری) مدل طراحی شده برازش و اعتبار یابی می شود.

1. 1. پیشینه اجمالی تحقیق

مفهوم مدیریت دانش از اواخر دهه ۱۹۷۰ میلادی مطرح گردید. در اواسط دهه ۱۹۸۰ و آشکار شدن جایگاه دانش و تاثیر آن بر قدرت رقابت در بازارهای اقتصادی، اهمیت آن مضاعف شد. در این دهه نظام های مبتنی بر هوش مصنوعی و نظام های هوشمند برای مدیریت دانش به کار گرفته می شد و مفاهیمی چون اکتساب دانش^[۷]، مهندسی دانش^[۸]، نظام های دانش محور^[۹] و مانند آن رواج یافت. در اواخر دهه ۱۹۸۰ سیر صعودی انتشار مقالات مربوط به مدیریت دانش در مجلات حوزه های مدیریت، کسب و کار، فناوری اطلاعات و علوم کتابداری و اطلاع رسانی را می توان مشاهده کرد. در همین دوران اولین کتاب های خاص مدیریت دانش منتشر شدند . در آغاز دهه ۱۹۹۰ فعالیت گسترده سازمان های آمریکایی، اروپایی و ژاپنی در حوزه مدیریت دانش به نحو چشمگیری افزایش یافت. ظهور اینترنت در اواسط دهه ۱۹۹۰ تحرک تازه ای به حوزه مدیریت دانش بخشید. شبکه بین المللی مدیریت دانش در اروپا^[۱۰]، مجمع مدیریت دانش ایالات متحده آمریکا^[۱۱] فعالیت های خود را در شبکه اینترنت گسترش دادند. در سال ۱۹۹۵ ، اتحادیه اروپا طی برنامه ای به نام اسپریت^[۱۲] بودجه قابل ملاحظه ای را برای اجرای طر حهای مدیریت دانش اختصاص داد.
به تدریج شرکت های بزرگی از جمله شرکت های نفتی مانند شرکت بریتیش پترولیوم (BP)؛ شرکت شل (Shell)؛ توتال فرانسه (Total) و… به شکل تجاری وارد عرصه مدیریت دانش شدند (تولایی و دیگران، ۱۳۸۸). بر اساس مطالعاتی که آقای دکتر اخگر (استاد دانشگاه شفیلد انگلیس و مشاور مدیریت دانش موسسه مطالعات بین المللی انرژی وزارت نفت) انجام داده است؛ ۲۴ شرکت اول نفتی دنیا از سال ۱۹۹۹ میلادی دارای استراتژی های مدون و عملیاتی مدیریت دانش می باشند و نظام مدیریت دانش را در شرکت های خود عملیاتی نموده اند. اکنون مدیریت دانش در سال های آغازین قرن ۲۱ برای بسیاری از کشورهای پیشرفته به عنوان نماد رقابت و عامل دستیابی به قدرت و توسعه است. شرکت های بزرگ اروپایی از سال ۲۰۰۰ به بعد حدود ۵۵ درصد درآمد خود را به مدیریت دانش اختصاص داده اند. همچنین بر اساس گزارش های منتشر شده جهانی؛ در حال حاضر تمام شرکت های برتر در فهرست Fortune 500 دارای سیستم مدیریت دانش در شرکت خود می باشند.
موضوع شبکه های دانش و شبکه سازی ارتباطات بین افراد و پایگاه های سازمانی و بین سازمانی بر اساس دانش از دستاوردها و مباحث نوین کاربردی موضوع مدیریت دانش می باشد.
بر اساس مطالعات اولیه محقق و جستجو در بانک های اطلاعاتی اینترنتی شامل کتابخانه ملی ایران (nlai.ir)، خانه کتاب (ketab.ir)، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (irandoc.ac.ir)، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی کشور (sid.ir)، بانک اطلاعات نشریات کشور (Magiran.com) و…، به طور کلی در خصوص مدیریت دانش و به اشتراک گذاری دانش تحقیقات نسبتاً زیادی انجام شده است؛ اما موضوع شبکه های دانش در داخل کشور پیشینه ای ندارد.
همچنین مهمترین مطالعات خارجی انجام شده در خصوص موضوع تحقیق عبارتند از:
Dantas, Eva (2006), The development of knowledge networks in latecomer innovation systems: the case of PETROBRAS in the Brazilian offshore oil industry, Thesis (Ph.D.), University of Sussex, UK.
این تحقیق در قالب رساله دکتری و با هدف توسعه شبکه های دانش و تاثیر آن بر روی سیستم های نوآوری به صورت مطالعه مورد در بخش صنایع دریایی شرکت ملی نفت برزیل انجام شده است.
Araos, Agustin Perez (2006), A methodology to support knowledge sharing networks and manufacturing excellence practices in SMEs, Thesis (Ph.D.), The University of Manchester, UK.
این تحقیق نیز در قالب رساله دکتری و با هدف ارائه یک متدولوژی برای پشتیبانی از شبکه های به اشتراک گذاری دانش و تعالی تولید در شرکت های کوچک و متوسط به انجام رسیده است.
Burditt, Thomas (2008), Field working : exploring knowledge networks in the practice of nature conservation, Thesis (Ph.D.), University of the West of England, Bristol.
این تحقیق هم در قالب رساله دکتری و با هدف طراحی و ارائه شبکه های دانش برای کاربرد در حفاظت از منابع طبیعی انجام شده است.
Knowledge Network Employs in Procter & Gamble Company
شرکت پی اند جی معتقد است شبکه دانش کارکنان ابزاری برای نگهداری و مکانیابی دانش ها و تخصص ها در سازمان های بزرگ است. کارکنان درP&G با یک چالش مواجهند و آن پیدا کردن کسانی است که تخصص و دانش مناسب برای حل مسائل کاری و بحرانی آنان را دارد. دانش تجربی که افراد در ذهنشان حمل می کنند، در سراسر شرکت در دنیا پراکنده است. پیدا کردن مستقیم افرادی که دانش مناسب را دارند، تقریبا غیر ممکن است، مگر اینکه آنها از قبل عضو عضو شبکه کارکنان باشند. وقتی کارکنان نمی توانند راه حل مناسب را پیدا کنند، مجبورند هم وقت و هم تلاش زیادی صرف کنند تا بتوانند راه حلی که بهینه باشد، پیدا کنند. لذا شبکه دانش کارکنان را از سال ۱۹۹۹ در شرکت خود راه اندازی کرده است.
همچنین نتایج دیگر تحقیقات مهم انجام شده در قالب مقالات معتبر زیر ارائه شده است:
Claire R. McInerney (2010), Managing Knowledge Networks; Mastering Organizational Knowledge Flow: How to Make Knowledge Sharing Work, Journal of the American Society for Information Science and Technology, Volume 61, Issue 11, November 2010.
James Allen, Andrew D. James & Phil Gamlen (2007), Formal versus informal knowledge networks in R&D: a case study using social network analysis, R&D Management, Volume 37, Issue 3, pages 179–۱۹۶, June 2007.
Ron A. Boschmaa & Anne L. J. ter Wal (2007), Knowledge Networks and Innovative Performance in an Industrial District: The Case of a Footwear District in the South of Italy, Industry & Innovation, Volume 14, Issue 2, Pages 177 – ۱۹۹٫

1. 1. تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق

دانش: ترکیب منظم و سازمان یافته ای از آراء و قوانین، رویه ها و اطلاعات محسوب می کنند. به عبارت دیگر دانش مخلوطی از تجربیات، ارزش ها، اطلاعات موجود و نگرش های کارشناسی نظام یافته است که چارچوبی برای ارزشیابی و بهره گیری از تجربیات و اطلاعات جدید به دست می دهد. (Marakas, 1999)
دانش آشکار: دانشی است که به وضوح تعریف یا فرموله شده و از طریق تکنولوژی های اطلاعاتی نیز به اشتراک گذاشته می شود. دانشی که به طور کامل و مستقیم از شخصی به شخص دیگر منتقل می شود. این دانش رسمی و قابل کدگذاری است و می توان آن را در حافظه سازمان یا در هر جای دیگر ذخیره کرد و در دسترس همگان قرار داد. نمونه های دانش آشکار عبارتند از: کتاب ها، گزارشات، فیلم ها و سایر اشکال فیزیکی ارائه دانش. (Nonaka & Takeuchi, 1995)
دانش ضمنی: از مدل های ذهنی باورها و اعتقادات هر فرد تشکیل می شود که آنچنان در ذهن او جا گرفته اند که بدیهی تلقی می شوند. دانش ضمنی ریشه در درون افراد دارد و بیان آن در قالب کلمات دشوار می باشد. در اکثر سازمان ها، دانش ضمنی به ندرت مبادله یا به اشتراک گذشته می شود. بنابرین، وقتی که فرد صاحب این دانش، سازمان را ترک می کند این نوع دانش را به همراه می برد. از دانشی که ریشه در فرهنگ سازمان دارد نیز به دانش ضمنی یاد می شود. (Nonaka & Takeuchi, 1995)
مدیریت دانش: دانشگاه مدیریت دانش تگزاس آمریکا، مدیریت دانش را اینگونه تعریف می کند: فرایند سیستماتیک و نظام مند کشف، انتخاب، سازماندهی، تلخیص و ارائه ی اطلاعات است، به گونه ای که شناخت افراد را در حوزه‌ی مورد علاقه اش بهبود می بخشد. مدیریت دانش به سازمان کمک می کند تا از تجارب خود، شناخت و بینش بدست آورد و فعالیت خود را بر کسب ذخیره سازی و استفاده از دانش متمرکز کند تا بتواند در حل مشکلات، آموزش پویا، برنامه ریزی راهبردی و تصمیم گیری، از این دانش بهره گیرد. مدیریت دانش نه تنها از زوال دارایی های فکری و مغزی جلوگیری می کند، بلکه به طور مداوم بر این ثروت می افزاید.
سازمان یادگیرنده: سازمانی است که می داند چگونه از دانش استفاده کند و به کارکنان خود فرصت و ابزارهای ایجاد و بکارگیری دانش را بدهد. سازمان یادگیرنده دانش را خلق کرده و در شیوه کار و تجربه بکار می گیرد، رفتار خود را اصلاح می کند تا با تغییرات منطبق شود و به این ترتیب خلق و بکارگیری دانش جدید برای رشد و یادگیری در چرخه بی پایان را میسر می سازد. (حبیبی، ۱۳۸۷)
سرمایه فکری: زیر مجموعه ای از داریی های مشهود درون سازمانی است. سرمایه فکری سازمان ها معمولا به سه دسته تقسیم می شوند. سرمایه انسانی، و سرمایه ساختاری و سرمایه مربوط به جذب و حفظ مشتریان. سرمایه فکری می تواند مواردی چون دانش کارکنان، داده ها و اطلاعات در مورد فرایندها، تخصص ها، محصولات مشتریان و رقبا، دارایی های فکری مانند نام و نشان تجاری یا حق لیسانس را در بر بگیرد. در برخی موارد سرمایه فکری عبارت است از ارزش بازار سازمان منهای ارزش دفتری آن. (Kelleher and Dominic, 2003)
جریانات دانش: مسیری که دانش برای جریان یافتن در درون سازمان یا بیرون سازمان می پیماید. (McNabb, 2006)
پایگاه دانش: مجموعه دانش موجود در یک سازمان را پایگاه دانش آن سازمان گویند که شامل دانش کسب شده توسط افراد سازمان، که توسط مجموعه داده ها و اطلاعات پشتیبانی شده و مواردی چون نام و نشان تجاری و علامت تجاری سازمان را در بر می گیرد. در برخی سازمانها پایگاه های دانش تخصصی با موضوعات مشخص ایجاد شده اند تا دانش مرتبط با عناوین یا فرایندهای کلیدی را جمع آوری نمایند. (McNabb, 2006)
شبکه: به طور کلی واژه شبکه به معنای مجموعه ای از واحدهای (یا گره ها) خاص است که روابط گوناگونی بین آنها وجود دارد. (Alba, 1982)
شبکه دانش: شبکه دانش یکی از راهکارهای مدیریت دانش محسوب می شود که منطق ایجاد آن، ایجاد اثرات هم افزایی از طریق ترکیب موثر پایگاه های دانش شرکتهای هم پیمان است. درنتیجه انتظار می رود پایگاه های دانش شرکت های مرتبط گسترش یابد زیرا شرکت ها به طور همزمان بهترین راهکارها را مبادله نموده و قابلیت های مبتنی بر دانش جدید ایجاد خواهند نمود که درنهایت موجب تسهیل در امور روزمره کاری خواهد شد. (Johnson, 2009)
هاب پژوهشی صنعت نفت: مراکز تخصصی علمی، فنی، پژوهشی و آموزشی (مجریان سطح ۱ اجراء) داخل مجموعه صنعت نفت شامل: پژوهشگاه صنعت نفت، دانشگاه صنعت نفت، موسسه مطالعات بین المللی انرژی، پژوهشکده ازدیاد برداشت و شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی، که با ایجاد یک شبکه علمی / تخصصی با دانشگاه ها (متناسب با نتایج آئین نامه قطب بندی دانشگاه ها) با همکاری شرکت های دانش بنیان، مهندسین مشاور (مجریان سطح ۲) جهت اجرای طرح ها و یا بخشی از طرح های واگذار شده به خود، تعریف می شود. (نظام نامه پژوهش و فناوری وزارت نفت، ۱۳۹۰).
فصل دوم ادبیات نظری و پیشینه تحقیق

1. 1. مقدمه

هدف از فصل دوم پژوهش حاضر، مروری جامع بر مطالعات نظری و تجربی داخلی و خارجی انجام شده در خصوص موضوع تحقیق، و جمع بندی آن ها در قالب ارائه یک مدل و چارچوب مفهومی می باشد.
لذا به منظور فرآهم آوردن زمینه مطالعاتی و نظری لازم برای پاسخگویی به سؤالات تحقیق و شکل گیری مدل مفهومی تحقیق، ابتدا ادبیات نظری مربوط به مفهوم شبکه و شبکه سازی بررسی شده است. در ادامه مفهوم دانش و مدیریت کردن دانش بررسی شده تا با کمک این مفاهیم شنناخت جامع و دقیقی نسبت به شبکه های دانش بدست آید. سپس مفهوم شبکه های دانش و ابعاد آن تشریح شده است. بخش بعدی این فصل مربوط به سوابق و پیشینه داخلی موضوع تحقیق می باشد.

اصولاً پیامدهای منفی گردشگری برای محیط ، به سه بخش عمده شامل مصرف منابع ، رفتارهای ساکنان و گردشگران در قبال محیط و آلودگی دسته بندی می شوند .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

– مصرف منابع طبیعی در صنعت گردشگری از قبیل آب و خاک منجر به تغییرات در اکولوژی منطقه و آسیب جدی به پوشش گیاهی و زندگی جانوری می شود .
– در مورد رفتار مردم در قبال محیط احتمال دارد درآمدهای ناشی از گردشگری ، باعث تشویق و وسوسه مردم محلی به کسب درآمد هر چه بیشتر از منمابع موجود یا نادیده گرفتن مقررات در بهره برداری از این منابع شود .
– آلودگی را می توان حداقل در چهار بخش آلودگی آب ،آلودگی هوا ، آلودگی صوتی و آلودگی چشم اندازها در نظر گرفت که صنعت گردشگری ممکن است پدیدآورنده انواع زیادی از این آلودگی ها باشد .
با این وصف گردشگری آثار مثبت و مفیدی نیز برای محیط دارد . یکی از این آثار حفظ منابع محیطی در برابر آسیبهای احتمالی ناشی از توسعه سایر فعالیتها مانند صنایع شیمیایی و معدنی است ؛ به عبارت دیگر گردشگری راهی برای محافظت از منابع محیطی و جلوگیری از توسعه صنایع آلاینده است که از آن به عنوان «صنعت بدون دود » یاد می شود . از طرفی احداث هتل ها،مهمان پذیرها،رستورانها،فضای سبز و تفریحگاها در مناطق مناسب ، می تواند نمای دیدنی و جذاب برای محیط پیرامون ایجاد کند .
۲-۴-۱۰-۲اثرات مثبت و منفی اقتصادی و اجتماعی – فرهنگی گردشگری
در دهه ۱۹۶۰ مطالعات اولیه بیشتر بر آثار مثبت اقتصادی گردشگری متمرکز بوده است ؛ اما در دهه۱۹۷۰ رویکرد منفی به توسعه گردشگری حاکم بود و محققان بیشتر بر آثار منفی این پدیده تاکید می کردند . در دهه های ۱۹۸۰ و۱۹۹۰ بر اساس انتقادات برخی صاحب نظران تاثیرات مثبت و منفی به طور متوازن مد نظر قرار گرفت .
از جمله مهم ترین آثار مثبت اقتصادی توسعه گردشگری می توان به اشتغال زایی ، ایجاد درآمد برای ساکنان محلی ، کاهش فقر، افزایش سرمایه گذاری و توسعه زیربناهای اقتصادی اشاره کرد .
از آثار منفی آن نیز این موارد قابل اشاره اند : ایجاد تورم در سطح محلی ، احتکار املاک ، افزایش قیمت ها و…نام برد.
۲-۴-۱۰-۳گردشگری و در آمد ملی
اقتصاد مبتنی بر کشاورزی سنتی به نیروی کار نسبتاً ساده و کم احتیاج دارد . برای گذر از این اقتصاد به اقتصاد مدرن ، هم به نیروی انسانی متخصص و آموزش دیده و هم به سرمایه فراوان احتیاج است ؛ یعنی صنعتی شدن ، هم سرمایه بر است و هم تخصص بر .
اقتصاد مبتنی بر گردشگری در حالت بینابینی قرار دارد. گردشگری نیروی آموزش دیده لازم دارد ولی نه به اندازه تخصص های پیچیده در صنعت . همچنین در گردشگری نیاز به سرمایه نسبت به صنعت کمتر است . در حقیقت سودآوری در اقتصاد گردشگری نسبت به اقتصاد صنعتی( با توجه به اینکه هم به سرمایه و هم به تخصص کمتری نیاز دارد ) بالاتر است .(پاپلی یزدی ،۱۳۸۶ ،۷۶)
از طرفی امکانات لازم برای گردشگری در هر کشور به گونه ای خاص فراهم است .(الوانی،۱۳۷۳،۱۸۹) و کلیه جوامع می توانند از طریق گردشگری کسب در آمد کنند .
با بررسی آثار مستقیم گردشگری بر درآمد ملی می توان به این نتیجه رسید که مخارج گردشگران داخلی و خارجی منجر به افزایش درآمد ملی و اشتغال می گردد .
۲-۴-۱۰-۴گردشگری و اشتغال
گردشگری یک صنعت کاربر است . از آنجا که بسیاری از خدمات گردشگری را نمی توان با بهره گرفتن از فناوری ارائه کرد؛ اشتغال نیروی انسانی در این صنعت فراوان است . از این رو توسعه گردشگری در مکانهای مختلف زمینه های ایجاد اشتغال دائم و فصلی و نیمه وقت را برای نیروی انسانی با تخصص و آموزش متوسط فراهم می آورد و از نرخ بیکاری می کاهد . علاوه بر اشتغال های مستقیم در گردشگری زمینه فعالیت های دیگر که در ارتباط با گردشگری اند همچون کارهای ساختمانی ، تعمیرات ، کرایه دادن اتومبیل ، دست فروشی و نظیر اینها برای افراد بومی فراهم می گردد . هر چند این گونه فعالیت ها از نظر ثبات درآمد نامطمئن اند .( سلطانی، ۱۳۷۴،۱۰۹ ) ولی حداقل درآمدی برای خانوارها به شمار می روند .گردشگری به صورت یک بخش فعال اقتصادی می تواند موجب بالا رفتن سطح اشتغال نیز شود که در مجموع پنج نوع اشتغال نیروی انسانی در مورد آن قابل تفکیک است :

1. 1. اشتغال مربوط به زیر ساخت ها ،فرودگاه، جاده، امنیت، بهداشت

1. 1. اشتغال اولیه که عمدتاً شامل فعالیت هایی است که برای فراهم آوردن زمینه قبل از انجام سفر یا در حین مسافرت صورت می پذیرد ، فعالیت موسسات گردشگری و اطلاع رسانی حمل و نقل بین مبدأ و مقصد از این نوع است.

1. 1. اشتغال در تأمین نیازها که سهم عمده ای از اشتغال در فعالیت های گردشگری را شامل می شود و فعالیت هایی را در بر می گیرد که به طور مستقیم نیازهای روزمره گردشگر را تا زمانی که در مقصد است برطرف می سازد . این نوع اشتغال دامنه وسیعی از فعالیت ها را در زمینه حمل و نقل،هتل داری،رستورانها ، ارائه خدمات تفریحی و ورزشی در بر می گیرد .

1. 1. اشتغال نرم افزاری که ممکن است گردشگر به طور مستقیم با آنها سر و کار داشته باشد. مثل خدمات بیمه،خدمات بانکداری ، اینترنت …

1. 1. اشتغال غیر مستقیم که بیشتر با فعالیتهای تولیدی جنبی مرتبط است و همزمان با سرمایه گذاری در گردشگری فراهم می آید. ( زمانی ، ۱۳۷۳، ۳۶ )

توسعه گردشگری سبب بالا رفتن اشتغال در سایر بخش مانند کشاورزی به طور غیر مستقیم نیز می شود .
۲-۴-۱۰-۵گردشگری و توسعه
گردشگری به عنوان یکی از منابع درآمد و ایجاد اشتغال در سطح ملی می تواند رهیافتی برای توسعه اقتصادی در قلمرو ملی باشد . گردشگری به خصوص در زمانی که سود فعالیتهای دیگر بخش های اقتصادی در حال کاهش باشد ، جایگزین م ناسبی برای آنها و راهبردی برای توسعه است . بر این مبنا دلیل اصلی توسعه گردشگری غلبه بر پایین بودن سطح درآمد و ارائه فرصتهای جدید شغلی و تحولات اجتماعی در جامعه محلی است (پاپلی یزدی به نقل از Opperman ،۸۲) . و می تواند امیدهایی را برای کاهش فقر به خصوص در نواحی ای که به نحوی دچار رکود اقتصادی شده اند فراهم آورد .
آثار گرددشگری در زمینه توسعه را آقای پاپلی یزدی به نقل از Greffe به شرح زیر بیان نموده اند :

1. 1. همانند هر فعالیت صادراتی ، منبع درآمد و اشتغال ایجاد می کند .

1. 1. زنجیره ای از کل فعالیتهای اقتصادی و خدماتی به وجود می آورد و به عنوان یک اهرم برای تعداد زیادی از فعالیت های اقتصادی عمل می کند .

1. 1. از چشم انداز های طبیعی بدون آنکه ماهیت آنها را تغییر دهد و یا مواد اولیه آنها را دستخوش تغییرات کند و یا آنها را به مناطق دیگر حمل و نقل کند بهره برداری می نماید .

1. 1. تقاضا را برای صنایع و هنرهای سنتی و فعالیتهایی که نیاز به نیروی کار بیشتری دارند ارتقاء می دهد .

1. 1. به همان اندازه که گردشگرانی را از خارج از فضای اقتصاد ملی جذب می کند ، جریانهای برون زای هزینه ها را به منطقه تزریق کرده ، ضریب تکاثری ( افزایش درآمد به ازای هر ریال تزریق شده در اقتصاد منطقه یا کشور ) را افزایش می هد.

۲-۴-۱۰-۶اثرات مثبت و منفی فرهنگی-اجتماعی گردشگری
در بعد اجتماعی – فرهنگی از جمله آثار منفی ، صاحب نظران به تجاری شدن یا کالایی شدن فرهنگ جامعه میزبان ، اثر القایی ( الگو شدن فرهنگ گردشگران برای جامعه میزبان) ، عرضه محصولات با کیفیت پایین توسط ساکنان محلی ، افزایش جرم و جنایت و فحشا و شیوع برخی بیماریهای مسری اشاره نموده اند . اما با وجود چنین انتقاداتی ، مطالعه دیدگاه های ساکنان ، نشان دهنده برخی منافع و آثار مثبت اجتماعی – فرهنگی توسعه این صنعت بر جوامع میزبان است .که از آن جمله اند : معرفی فرهنگ جامعه میزبان به سایر جوامع ، تقویت حس همبستگی ، تبادل ایده ها و افزایش آگاهی درباره فرهنگ محلی ، افزایش تقاضا برای محصولات بومی و در نتیجه افزایش تولید و رونق صنایع محلی ( توان یابی یا تقویت فرهنگی )،افزایش غرور ملی و فرهنگی ،احیای هنر ها و سنت های بومی ، بهبود کیفیت زندگی و خدمات عمومی ، افزایش امکانات تفریحی و سرگرمی.
راجر داس ویل آثار فرهنگی – اجتماعی جهانگردی را از سه زاویه قابل بررسی می داند:

1. 1. آثار فرهنگی – اجتماعی بر مقصد : مقصد تا چه حد توانایی جذب تعداد معینی جهانگرد را داراست؟

1. 1. آثار فرهنگی – اجتماعی جهانگردی بر سبک زندگی : اثری که دیدار کنندگان بر ارزش ها و سبک زندگی مردم محل می گذارند .

1. 1. آثار فرهنگی – اجتماعی جهانگردی بر هنرها : نفوذ و اثر دیدار کنندگان بر هنرهایی نظیر نقاشی ، مجسمه سازی ، تئاتر ، معماری ، صنایع دستی و غیره .

این سه اثر ،پیامدهای مثبت زیر را دارند :
– تعداد دیدار کنندگان باعث رونق اقتصاد محلی می شود .
– جهانگردی تماس و ارتباط بیشتری با دنیای بیرون ایجاد می کند .
– جهانگردی مخاطبان و شیفتگان جدیدی برای هنرهای محلی ایجاد می کند .
این آثار ممکن است در جهت منفی نیز عمل کنند :
– ممکن است مردم محلی تمایلی به تقسیم آثار دلپذیر محیط شان با تعداد زیادی از دیدارکنندگان نداشته باشند.
– ممکن است مقاومت هایی در برابرتغییر در ارزش ها و سبک زندگی صورت گیرد .
– ممکن است مخالفت هایی با اثر نیروهای این بازار بر هنرهای سنتی و معاصر صورت پذیرد .