کوتاه سخن این که، چنین به نظر می­رسد بین متغیرهای اجتماعی از جمله سلامت اجتماعی با سبک­های هویت، یک ارتباط ضمنی وجود دارد. در تحقیق حاضر سه مدل متفاوت آزمایشی جهت بررسی نقش گرایش به تفکر انتقادی در ارتباط بین سبک­ها هویت و سلامت اجتماعی پیشنهاد شده است.

۱-مدل اثر مستقیم: در این مدل فرض می‌شود که سبک‌های پردازش هویت و تفکر انتقادی به طور مستقیم و مستقل با متغیر سلامت اجتماعی ارتباط دارند.

۲- مدل اثر تعدیل­کننده^[۱۳]: در این مدل فرض می­ شود قدرت و جهت ارتباط سبک­های هویت و سلامت اجتماعی با سطوح مختلفی از تفکر انتقادی تغیر می‌کند.

۳- مدل اثر واسطه­ای^[۱۴]: فرض این مدل آن است که رابطه­ بین سبک‌های پردازش هویت و سلامت اجتماعی وقتی که اثر متغیر تفکر انتقادی کنترل شود به طور معنی­داری تقلیل پیدا می‌کند(برزونسکی، ۲۰۰۴).

مروری در متون­های پژوهشی حاکی از آن است مطالعاتی که به بررسی و مطالعه‌ سه متغیر مطرح در پژوهش پرداخته باشد محدود است ‌بنابرین‏ ارائه­ نتایج تحقیقاتی که در پی می‌آید ممکن است به طور مسقیم با موضوع تحقیق حاضر ارتباط نداشته باشد ولی در راستای سوابق محسوب می شود با توجه به ادبیات مورد بررسی ‌در مورد متغیرهای سبک‌های هویت، ‌اثر آن برسلامت اجتماعی وابهام در نقش گرایش به تفکر انتقادی به عنوان زیر مجموعه‌ای از حل مسئله، سوال این پژوهش آن است که، در ارتباط بین سبک های هویت و سلامت اجتماعی آیا تفکر انتقادی نقش دارد؟ در صورت وجود نقش برای تفکر انتقادی، آیا تفکر انتقادی در ارتباط بین سبک‌های هویت و سلامت اجتماعی دارای نقش واسطه‌ای یا تعدیل‌گر؟

۱-۳ اهداف و فرضیه ­های پژوهش

هدف کلی:

شناخت نقش واسطه ­ای تفکر انتقادی ،بین سبک‌های هویت و سلامت اجتماعی است.

هدف­های فرعی:

۱ – شناسایی نقش واسطه‌ای تفکر انتقادی در ارتباط بین سبک‌های هویت و سلامت اجتماعی.

۲- شناسایی نقش تعدیل­گر تفکر انتقادی در ارتباط سبک‌های هویت وسلامت اجتماعی.

۳- بررسی سلامت اجتماعی در ارتباط با انواع سبک‌های هویت.

فرضیه ­های پژوهش:

۱- سبک‌های هویت پیش ­بینی کننده مناسبی برای سلامت اجتماعی و تفکر انتقادی است.

۲– بین سبک‌های هویت و سلامت اجتماعی تفکر انتقادی نقش واسطه‌ای دارد.

۱-۴٫ اهمیت و ضرورت پژوهش

مشخص بودن هویت یکی از مهمترین عوامل در روشن بود هدفمندی زندگی انسان است. فردی که در پرسش و پاسخ‌های مربوط به فرایند هویت خویش درست عمل ‌کرده‌است، دارای یک هویت شکل یافته است و با استناد ‌به این هویت شکل گرفته است که مسیرهای مختلف زندگی خویش را تعیین می‌کند و در هنگام برخورد با مشکلات و فشارها، می‌تواند راه‌حلی مناسب یابد در یک جامعه هنگامی که افراد به هویت یافتگی موفق رسیده ­اند از یک سو یاری دهنده آن­ها در برخورد چالش‌ها و تصمیم‌گیرهای درست است از سوی دیگر سبب کاهش مشکلات روحی و روانی آن­ها نیز هست و در کل زمینه‌ساز و پیش­نیاز سلامت اجتماعی فرد را تضمین می‌کند.

کسب هویت و فرآیندی که طی آن اتفاق می‌افتد بدور از رشد شناختی رخ نمی‌دهد رشد شناختی و استفاده از عنصر گرایش به تفکر انتقادی یک عامل بسیار مهم در ارزیابی افکار و باورهای مختلفی، که توسط اطرافیان، رسانه­های ارتباطی و فناوری ­های ارتباط جمعی است. تفکر انتقادی قبل از آن که در عرصه­ تصمیم‌گیری برای عملکرد در زندگی فرد، کارآ باشد به انتخاب شیوه­ زندگی و گزینش باورها و نگرش­هایی که زیر بنای شکل‌گیری مسیر زندگی فرد است کمک می­ کند.اگر نوجوان وجوانان از تفکر انتقادی و مهارت‌های آن مانند حل مسئله، در فرایند کسب هویت کمک گیرند علاوه بر یافتن شخصیتی محکم و منسجم، سلامت اجتماعی فرد از پیامدهای آن می ­تواند باشد.

جامعه مورد تحقیق این پژوهش دانشجویان( دانشگاه خوارزمی – کرج) است از آن جا که این قشر بخش عمده‌ای از جمعیت جوان کشور را تشکیل می‌دهند ضرورت پرداختن به سلامت اجتماعی آن­ها امری ضروری است چرا که هر گونه نارسایی در این مورد سبب کاهش توانایی‌های آنان و در نتیجه کاهش پیشرفت در جامعه را سبب می‌شود و از نگاه دیگر می‌توان پیش ­بینی کرد سلامت روانی و اجتماعی آن ها در بلند مدت تاثیری منفی بر سلامت تمام احاد جامعه خواهد گذاشت.

به طور کلی اهمیت تحقیق حاضر در بررسی متغیرهای مؤثر(واسطه‌ای و یا تعدیل‌گر) بر سبک‌های هویت بر سلامت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه خوارزمی است و نتایج آن می‌تواند ابتدا به شناخت علمی دقیقی از روابط این متغیرها کمک کند و ابعاد بیشتری از سازه­ های مورد بررسی را که تاکنون ناشناخته مانده است را آشکار سازد از طرفی مطرح کردن این متغیرها می‌تواند از چند واقعیت اساسی پرده بردارد:

• • ضعف دانش آموزان و معلمان در مهارت‌های گرایش به تفکر و لزوم تجهیز آن­ها ‌به این مهارت.

• • ضرورت آموزش مهارت تفکر انتقادی و جاگرفتن در سیستم تعلیم وتربیت است که متاسفانه توجه وتعهد با این هدف در کلاس‌های درس و برنامه‌ریزی آموزش و پرورش مدارس به فراموشی سپرده شده است و یا از فعالیت‌های مربوط به آن پشتیبانی لازم به عمل نمی­آید.

• • آن چه در کشور ما در سال‌های اخیر مورد غفلت قرار گرفته است توجه ناکافی به سلامت اجتماعی افراد است اگر چه سلامت فیزیکی تا حد زیادی برآیند سلامت اجتماعی در هر جامعه­ای است اما پژوهش‌های اندکی در کشور در زمینه وضعیت سلامت اجتماعی در ارتباط با متغیرهای تاثیر گذار بر آن انجام گرفته است.

• در پژوهش‌های انجام شده در ایران در ارتباط با پایگاه‌های هویت باید گفت بیشترپژوهش‌ها انجام شده ‌در سال‌­های اخیر به دلیل در دسترس نبودن ابزار مناسب، اغلب در زمینه هویت شغلی بوده است.

هم­چنین با بررسی‌های اولیه‌ای که پژوهشگر در خصوص متغیرها و نحوه­ ارتباط آن ها به دست آورده، پژوهش‌های اندکی نزدیک ‌به این نوع پژوهش صورت گرفته است.

۱-۶. تعریف‌های نظری متغیرها

تفکر انتقادی