طرح های پژوهشی انجام شده درباره تسلیح خاک با ظرفیت باربری کم با استفاده از ... - منابع مورد نیاز برای پایان نامه : دانلود پژوهش های پیشین |
شمعها و فونداسیونهای شمعی از زمانهای دور به منظور باربری قائم و افقی در زمینهای سست و کم مقـاومت به کرات در مناطق مختلف مـورد استفاده بوده اند. با دقت در بناهای قدیمی و تاریخی می توان مشاهده نمود که سازندگان بهخوبی دریافته بودند که شالودهها از اهمیت ویژهای برخوردارند و عدم کفایت مقاومت آنها می تواند منجر به خرابی ساختمانها شود. ساکنین نئولتیک ایرلند شمعهای چوبی را در حدود ۱۲۰۰۰ سال پیش در بستر نرم مردابهای کم عمق کوبیدند و خانههایشان را روی آنها بنا کردند و همجنین در دلتای مردابی رودخانه Po، ساکنین خانههای خود را بر روی شمعهای چوبی ساخته بودند]۶[. امروزه این اهمیت بیش از پیش عظمت یافته و با توجه به :
الف – توسعه کشورها در زمینه صنایع، حمل و نقل، . . . و در نتیجه نیاز به سازههای سنگینتر و ظریفتر ب- کمبود زمین مساعد از نظر فنی و مقاومت
پ- افزایش نیازهای طبیعی بشر
ت- وجود دانش فنی در زمینه شناخت حوادث غیر مترقبه از جمله زلزله
و…
لازم است در انتقال بارها به زمین توجه خاص مبذول شود .
نخستین گام در طرح یک پی عمیق، انتخاب نوع آن بر حسب اهداف معین میباشد. در این انتخاب مسائل اقتصادی، فنی، اجرایی، محیطی و بطور کلی توجیه پذیری با توجه به عوامل ذکر شده در بخش قبل موثر هستند.
۲-۳-۱ موارد استفاده از شمع
استفاده از شمع در مقایسه با سایر انواع پی باید به دقت بررسی شود. در صورت نیاز به استفاده از شمع باید توجه داشت که طول یا عمق قرارگیری شمع در خاک، سطح مقطع، جنس، روش استقرار و چگونگی عملکرد شمعها از متغیرهای اصلی بوده که با توجه به شرایط و نیازهای پروژه تعیین میگردند.
سیستم پی عمیق (شمع) زمانی توصیه می شود که حداقل یکی از شرایط زیر برقرار باشد:
الف- لایه های سطحی خاک فاقد مقاومت کافی نباشد و لایه های مقاومتر خاک در اعماق پایینتر یافت شوند. به عبارت دیگر، حتی اگر از پیهای گسترده استفاده شود، ظرفیت باربری لازم توسط لایه های سطحی تاْمین نگردد.
ب- لایه یا لایه های سطحی نشستپذیر، تورمزا، فروریزشی، و یا روانگرا باشند یا سازه به نشست غیرمتقارن بسیار حساس باشد.
پ- علیرغم مقـاوم بودن لایه های سـطحی خاک، مشـکل آب شسـتگی وجود داشته باشد، مانند: آب شستگی کنارۀ پایه های میانی و یا کوله پلها و سازههای مجاور ساحل.
ت- بارهای متمرکز بزرگی باید از سازه به خاک منتقل شوند به طوریکه تحمل این نیروها توسط پیهای سطحی، حتی به صورت گسترده، امکان پذیر نباشد.
ث- سطح آب زیرزمینی در منطقه بالا و یا فشار آرتزین در لایه های خاک وجود داشته، به طوریکه امکان احداث پی کم عمق وجود نداشته باشد.
ج- وجود آب بین سازه و خاک در سازههای دریایی.
چ- افزایش سختی خاک زیر پی ماشینآلات برای کنترل دامنۀ ارتعاشات پی و همچنین کنترل فرکانس طبیعی سیستم.
ح- مقاومت در برابر نیروهای کششی یا واژگونی برای پیهای زیر سطح آب و یا جلوگیری از واژگونی سازههای بلند.
خ- ایجاد مهار در برابر نیروهای افقی و زلزله یا ضربهگیری در اسکلهها.
د- کنترل لغزش و رانش زمین و افزایش پایداری شیبها.
ذ- مقابله با عواقب آتی حاصل از ساخت و سازها در مجاورت پروژه و یا بناهای موجود.
ر- در بعضی موارد، شمعها بدون آنکه مستقیماً در انتقال بار نقش داشته باشند موجب افزایش ظرفیت باربری، تراکم و سختی خاک اطراف میشوند. به عبارت دیگر گاهی کوبیدن تعدادی شمع با فواصل مشخص، مثلاً روی یک شبکۀ شطرنجی در پلان، به عنوان یک روش اصلاح و تقویت خاک در زمینهای سست و شل به کار گرفته می شود]۷[.
۲-۳-۲ انواع شمع از لحاظ سازوکار عمل
برای تقسیم بندی شمعها میتوان از دیدگاه های متفاوت عمل کرد اما بر حسب طول و سازوکار انتقال بار به خاک، شمعها را میتوان به سه گروه عمده تقسیم کرد. این گروه ها عبارتند از:
(الف) شمع اتکایی[۱]
(ب) شمع اصطکاکی[۲]
(پ) شمع تراکمی[۳] ]۸[.
الف- شمع اتکایی
اگر بستر سنگی و یا لایهی شبیه سنگ (خیلی متراکم) در عمق منطقی قرار داشته باشد، شمع را میتوان تا آن لایه ادامه داد در این حالت ظرفیت باربری شمع کاملاً بستگی به ظرفیت باربری بستر سنگی یا لایه متراکم خاک در مقابل نوک شمع خواهد داشت. به همین علت به این شمعها، اتکایی میگویند. در چنین حالتی با توجه به معلوم بودن عمق بستر سنگی یا لایه متراکم از روی گمانههای حفر شده، تعیین طول شمع کار چندان مشکلی نخواهد بود. اگر به عوض بستر سنگی، یک لایهی سخت و نسبتاً متراکم در عمق منطقی قرار داشته باشد، شمع را میتوان چند متر در لایه سخت ادامه دارد]۸[.
ب- شمع اصطکاکی
در صورتی که عمق بستر سنگی یا لایهی شبیه به سنگ زیاد باشد، طول لازم برای شمع اتکایی غیراقتصادی خواهد شد. در چنین شرایطی شمع به عمق مناسبی در لایهی نرم فوقانی بدون اینکه به لایهی سخت برسد، کوبیده می شود. انتخاب نام اصطکاکی برای این شمعها، از آنجا ناشی می شود که اکثر مقاومت آنها به وسیله اصطکاک جدار تأمین می شود. البته این اسم بعضی مواقع می تواند گمراه کننده باشد، زیرا مقاومت شمعهایی که در لایهی رسی کوبیده میشوند، بستگی به چسبندگی بین جدار شمع و رس دارد. طول لازم برای شمع اصطکاکی بستگی به مقاومت برشی خاک، بار وارده و اندازه شمع دارد. برای تعیین طول لازم شمع، احتیاج به درک خوبی از اندرکنش خاک – شمع، قضاوت مهندسی و تجربه است]۸[.
ج- شمع تراکمی
در بعضی موارد خاص، شمعها بدین منظور در لایه های دانهای کوبیده میشوند که تراکم خوبی در لایهی سطحی خاک به وجود آید. این شمعها به شمعهای تراکمی موسوم هستند.
طول شمعهای تراکمی به عوامل زیر بستگی دارد:
تراکم نسبی خاک قبل از تراکم
تراکم نسبی مورد نیاز بعد از تراکم
عمق لازم برای تراکم
شمعهای تراکمی معمولاً کوتاه هستند، لیکن برای تعیین طول مناسبی برای آنها، بعضی آزمایشهای صحرایی لازم است]۸[.
۲-۳-۳ اثرات بهسازی تراکمی
خاک یکی از مصالح تراکمپذیر بوده و در اثر بارگذاری از حجم فضایی آن کاسته می شود. علت این کاهش حجم، وجود فضایی است که توسط هوا بین ذرات خاک اشغال شده است. تراکم مجموعه عملیاتی است که موجب افزایش چگالی خاک در محل می شود. افزایش چگالی در اثر بههم فشردهتر شدن دانهها و کاهش فضای خالی میان دانهای است]۹[.
اثر بهسازی تراکمی بر خاکهای ریزدانه و درشتدانه در شکل شماره (۲-۲) نشان داده شده است]۱۰[. با افزایش تراکم، چسبندگی و زاویه اصطکاک داخلی افزایش مییابد. (شکلهای شماره ۲-۳ و ۲-۴).
شکل ۲-۴: اثر بهسازی تراکمی بر خاکهای ریزدانه و درشتدانه]۱۰[.
شکل ۲-۵: اثر افزایش تراکم بر چسبندگی]۱۰[.
شکل ۲-۶: اثر افزایش تراکم بر زاویه برشی ماسه]۱۰[.
مروری بر مطالعات گذشتگان
برای نخستین بار مبحث خاک مسلح به صورت علمی توسط هِنری ویدال[۴] مطرح شد. مهندس و معمار فرانسوی، ویدال خاک مسلح را به عنوان مادهای مرکب از خاک و المان تسلیح تعریف کرد. در سال ۱۹۶۶ در جریان کنفرانسی در حضور کمیته فرانسوی مکانیک خاک، هانری ویدال مخترع خاک مسلح برای اولین بار این تکنیک جدید را معرفی کرد]۱۱[. وی اذعان داشت که ترکیب دو مصالح، یعنی ماسه و عنصر مسلح کننده انعطاف پذیر، مصالح جدیدی را میسازد که خاک مسلح نامیده می شود]۱۲ .[ویدال برای تسلیح خاک از نوارهای فلزی استفاده نمود. وی در سال ۱۹۶۶ نخستین دیوار خاک مسلح به ارتفاع ۵ متر را در کوههای پیرنه ساخت و پس از آن در سالهای ۱۹۶۷ و ۱۹۶۸ تکنیک خاک مسلح در هفت پروژه بزرگ از جمله یک دیوار نگهبان ۲۳ متری در ایتالیا با موفقیت به کار گرفته شد. از آن پس استفاده از خاک مسلح در بسیاری از کشورها، متداول گردید. مطالعات زیادی پیرامون تحلیل نیروها و سازوکار پایداری سازههای مسلح صورت گرفت و رابطههایی به منظور طراحی آنها ارائه گردید. بدین ترتیب این بخش از دانش ژئوتکنیک توسعه یافت. پس از معرفی اصول و قواعدکلی مربوط به خاک مسلح، استفاده و کاربرد آن در عمل به نسبت تحقیقات تئوری و علمی انجام شده با سرعت بیشتری گسترش یافت]۱۳[. اینگولد[۵] در سال ۱۹۸۲ طی گزارشی خلاصه ای از توسعه تکنیک خاک مسلح را ارائه نمود]۱۴[.
در سالهای اخیر پژوهشگران مطالعات گستردهای در رابطه با اثر استفاده از المانهای تقویتی به عنوان تسلیح خاک انجام دادهاند. در ادامه تعدادی از پژوهشهای انجام شده توسط پژوهشگران در زمینه خاک مسلح با بهره گرفتن از المانهای افقی و غیرافقی (قائم و مایل)، آورده می شود.
فرم در حال بارگذاری ...
[چهارشنبه 1401-04-15] [ 09:07:00 ق.ظ ]
|