درباره ابعاد رفتار شهروندی سازمانی ما بین محققان توافق نظر وجود ندارد. در این زمینه در تحقیقات مختلف به ابعادی نظیر رفتارهای کمک کننده، جوانمردی، گذشت، وفاداری سازمانی، پیروی از دستورات، نوآوری فردی، وجدان، توسعه فردی، ادب و ملاحظه، رفتار مدنی و نوع دوستی اشاره شده است(مستبصری و نجابی، ۱۳۸۷). که شاید بتوان معتبرترین تقسیم بندی ارائه شده درباره مولفه های رفتار شهروندی سازمانی توسط اورگان دانست که در تحقیقات مختلف مورد استفاده قرار گرفته و عبارتند از: آداب اجتماعی، نوع دوستی، وجدان کاری، جوانمردی و نزاکت می باشد.
دانایی فرد، خائف الهی و حسینی(۱۳۹۰)، در بررسی تأملی بر ارتقاء تسهیم دانش در پرتو رفتار شهروندی سازمانی، ارتباط معنی دار بین رفتارشهروندی و ابعاد آن(بجز جوانمردی) و تسهیم دانش گزارش کردند. نتایج رگرسیون نیزنشان داد که، رفتارشهروندی۴/۱۸% از واریانس تسهیم دانش را پیش بینی کرده است. امروزه در کشورهای مختلف جهان و از جمله ایران، مدیریت دانش مقوله ای مهم تر از خود دانش محسوب می شود، و سازمان ها به دنبال آن هستند، تا چگونگی تبدیل اطلاعات و دانسته های فردی و سازمانی را به دانش و مهارت های فردی و گروهی، تبیین و روشن نمایند. بنابراین در این هزاره سوم اجرای مدیریت دانش ضروری شده، و مؤسسه ها باید با برنامه ریزی برای اجرای آن اقدام کنند(قلتاش، جاودانی و سینا، ۱۳۹۰).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بهبود تسهیم دانش بین افراد در سازمان و همچنین بین افراد و سازمان به منظور ایجاد مزیت رقابتی می باشد. تسهیم دانش موثر بین اعضای سازمان منجر به کاهش هزینه ها در تولید دانش و تضمین انتشار بهترین روش های کاری در داخل سازمان شده و سازمان را قادر به حل مسائل و مشکلات خود می نماید، در این رابطه مجاب کردن افراد برای انتقال دانش خود به دیگر همکاران و نحوه صحیح این انتقال بسیار حائز اهمیت است
برطبق مدل نانسی دیکسون^[۹](۲۰۰۰) پنج شیوه اصلی تسهیم دانش را؛ شامل:۱- انتقال سریالی، نوعی از انتقال دانش است، که دانش ضمنی و صریح که در یک حوزه یا زمینه بدست آمده برای استفاده بعدی به حوزه یا زمینه دیگر انتقال داده می شود.۲- انتقال آشکار، شامل انتقال صریح و اطلاعات خاصی که یک تیم برای برای انجام یک وظیفه لازم دارد به تیم دیگری که همان وظیفه را انجام می دهد انتقال داده می شود. ۳-انتقال پنهان، به تسهیم دانش بین تیم ها در یک سازمان اشاره دارد. ۴-انتقال استراتژیک، عبارت است از انتقال دانشی که بر کل سازمان اثر گذار است؛ و ۵-انتقال خبره عبارت است از بدست آوردن دانش صریح از خبرگان و متخصصان می باشد. هر کدام از اینها بسته به اهداف، متد ها وروشی که بکار گرفته می شوند، فرق دارند(محمدی فاتح، سبحانی و محمدی، ۱۳۸۵).
طبق پژوهش های انجام شده از جمله، مصطفی نژاد و همکاران(۱۳۸۹)، رابطه بین خلاقیت و رفتار شهروندی سازمانی اشاره شده است. خلاقیت به عنوان یک نیاز عالیه بشری در تمام مراحل زندگی مطرح است و عبارت است از، تحولات دامنه دار و جهتی در فکر و اندیشه انسان به طوری که حائز یک توانایی در ترکیب عوامل قبلی به طرق جدید می شوند. تلاش های خلاقیت وسیله ای برای نوآوری است. خلاقیت بیشتر یک فعالیت ذهنی و فکری است ونوآوری بیشتر جنبه عملی دارد و در حقیقت محصول نهایی نوآوری است(آقایی فیشانی، ۱۳۸۷).
تعریف های گوناگونی برای خلاقیت وجود دارد که هر یک بیانگر دیدگاه ویژه ای هستند از جمله، رابینز^[۱۰] (۱۹۹۱) خلاقیت را به معنای ترکیب ایده ها در یک روش منحصر به فرد یا ایجاد پیوستگی بین ایده ها می داند، لوتانز^[۱۱] (۱۹۹۲) خلاقیت به وجود آوردن تلفیقی از اندیشه ها و رهیافت های افراد و یا گروه ها در یک روش جدید می دانست(انوری،۲۰۰۷).
عدم تسهیم دانش و به کارگیری مجدد دانش تولید شده در تجربیات و سرمایه های فکری و دانشی موجود در هر سازمانی، در حقیقت هدر دادن هزینه ها و نشان دهنده ی عدم بهره وری در این سازمان ها می باشد. مدل های مدیریت دانش، درچنین فضایی و با هدف تأثیر گذاری بر شناسایی، خلق، ذخیره سازی، بازیابی، تسهیم و به کارگیری دانش مورد نیاز در سازمان به وجود آمدند. فراگرد مدیریت دانش به سازمان ها کمک می کند تا مأموریت خود را به خوبی انجام داده و به چشم انداز و اهداف خود دست پیدا کنند(هاشمیان بجنورد، ۱۳۸۶).
همان گونه که مشخص است در هیچ یک از تحقیقات انجام شده در ارتباط موضوع پژوهش موردنظر، به طور صریح، به بررسی رابطه سه متغیر مورد نظر به صورت همزمان پژوهشی انجام نگردیده است، و با توجه به اهمیت این مسئله جای بحث و تحقیق بیشتر را می طلبد. بنابراین تحقیق حاضر به دنبال یافتن پاسخ این سوال است که آیا بین تسهیم دانش و خلاقیت سازمانی با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش وپرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد؟ تا در جهت رفع خلا تحقیقاتی ذکر شده گام هایی برداشته شود.
۱ـ۳ـ اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:
بدیهی است که کشور ما به مطالعات و تحقیقات مربوط به رفتار افراد از جمله کارکنان در سازمان و جامعه نیاز فراوان دارد، و در این میان لازم است به مسائل و مشکلات مهمی که به نحوی بر رفتار شهروندی آنها موثر است یا لطمه می زند توجه لازم مبزول گردد.
رفتار شهروندی سازمانی به عنوان یکی از مفاهیم جدید مدیریت رفتار سازمانی می باشد که بر رفتارهای فرانقشی کارکنان و مدیران تاکید دارد و بروز چنین رفتاری در سازمان نیازمند داشتن یک راهبرد رفتار شهروندی سازمانی و تقویت آن در بین کارکنان می باشد تا بتوان یک محیط هم راه و همگرا در جهت رسیدن به اهداف سازمان را ایجاد نمود و با گسترش رفتار شهروندی سازمانی و مولفه های آن که بیشتر بار اخلاقی دارند تعا لی سرمایه انسانی و به پشتیانی آن تعالی سازمان را رقم زد(حقیقی و میرزاده، ۱۳۸۹).
در محیط رقابتی کسب و کار امروز، عمده نگرانی و تکاپوی سازمان ها در جهت بقا و توسعه و پیشرفت فراگیر آنها شکل میگیرد. در راستای این هدف خطیر، مدیران در پی شناسایی و بهره گیری بهینه از منابع و سرمایه هایی هستند که تحصیل آنها هزینه ها و زحمات فراوانی دارد. پس پیروز این میدان مدیرانی هستند که سرمایه های مذکور را به اثربخش ترین، کاراترین و بهره ورترین طُرق ممکن به کار گیرند. عمده منابع هرسازمانی متوجه منابع انسانی، مالی و فنی آن است که مسلماً سرمایه انسانی تعیین کننده سمت و سوی دیگر سرمایه هاست، زیرا نیروی انسانی است که با توانایی های خود و با برنامه ریزی، دیگر منابع را به خدمت گرفته است. باتمان و ارگان(۱۹۸۳) اصطلاح رفتار شهروندی سازمانی را به عنوان اقدامات بخشی از کارکنان برای بهبود بهره وری و همبستگی و انسجام در محیط کاری می‌دانند که ورای الزامات سازمانی است( هندسون^[۱۲]، ۲۰۰۶).
شهروند خوب سازمانی یک تفکر و ایده است و آن مشتمل بر رفتارهای متنوع کارکنان نظیر، پذیرش و بعهده گرفتن وظایف و مسئولیتهای اضافی، پیروی از مقررات و رویه های سازمان، حفظ و توسعه نگرش مثبت، شکیبایی و تحمل نارضایتی و مشکلات در سرکار می‌باشد. بر پایه و اساس تئوریها و نظریه های سازمانی مسلماً رفتار شهروندی سازمانی به رقابت و عملکرد سازمان کمک میکند، به علاوه رغبت و تمایل به رفتار شهروندی به علت رقابت های روز افزون جهانی، اهمیت نوآوری، انعطاف پذیری، بهره وری و پاسخگویی به شرایط بیرونی پیوسته در حال افزایش است ( دانایی فرد، خائف الهی وحسینی، ۱۳۹۰).
تقویت رفتار شهروندی مانند هر رفتار دیگری که از ما سر می زند نیاز به ترغیب و تشویق دارد یکی از مواردی که می تواند دراین زمینه تاثیر گذار باشد سیاستها و اقدامات سازمانی می باشد. مدیران سازمانی باید با وضع سیاستها و راهبردهای مناسب در جهت شکوفاتر شدن رفتارهای شهروندی سازمانی تلاش کنند(عبداللهی، زرگرپور و مدیری، ۱۳۸۷).
اکثر سازمان ها بخصوص سازمان های دولتی اهمیت مولفه های رفتار شهروندی در نهادینه کردن رفتارهای داوطلبانه و خدمات صادقانه می باشد، وقتی در سازمانی شرایط رفتارهای فراتر از چارچوب تعریف عملکرد سازمان را کارکنان می توانند انجام دهند، وجود داشته باشد. امکان خلاقیت و ابتکار برای انجام بهتر و یا روشی متفاوت تر فراهم خواهد شد. رابطه بین رفتارهای خلاقانه و رفتار شهروندی ارتباطی ناگسستنی و این پیوند منجر به ارتقای وضعیت سازمانها در کل و بخصوص ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس خواهد شد( مقیمی، ۱۳۸۵).
انجام این تحقیق می تواند برای ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس به طور اخص، و سایر ادارات آموزش و پرورش استان و دیگر سازمان های دولتی به طور اعم، مفید واقع گردد. زیرا مسئولین مربوطه می توانند بررسی وضع موجود تسهیم دانش و خلاقیت کارکنان و شناسایی نارسایی های سازمان مزبور، با اتخاذ تدابیر مقتضی، در صدد بهبود و ارتقای رفتارشهروندی آنان برآیند.
۱ـ۴ـ اهداف تحقیق
۱ـ۴ـ۱ـ اهداف اصلی تحقیق
۱ـ۴ـ۱ـ۱ـ تعیین رابطه بین تسهیم دانش با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس.
۱ـ۴ـ۱ـ۲ـ تعیین رابطه بین خلاقیت سازمانی با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس.
۱ـ۴ـ۲ـ اهداف فرعی تحقیق
۱ـ۴ـ۲ـ۱ـ تعیین رابطه بین انتقال خبره با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس.
۱ـ۴ـ۲ـ۲ـ تعیین رابطه بین انتقال پنهان با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس.
۱ـ۴ـ۲ـ۳ـ تعیین رابطه بین انتقال آشکار با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس.
۱ـ۴ـ۲ـ۴ـ تعیین رابطه بین انتقال استراتژیک با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس.
۱ـ۴ـ۲ـ۵ـ تعیین رابطه بین انتقال سریالی با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس.
۱ـ۵ـ سوالات تحقیق
۱ـ۵ـ۱ـ سوالات اصلی تحقیق
۱ـ۵ـ۱ـ۱ـ آیا بین تسهیم دانش با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد؟
۱ـ۵ـ۱ـ۲ـ آیا بین خلاقیت سازمانی با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد؟
۱ـ۵ـ۲ـ سوالات فرعی تحقیق
۱ـ۵ـ۲ـ۱ـ آیا بین انتقال خبره با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد؟
۱ـ۵ـ۲ـ۲ـ آیا بین انتقال پنهان با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد؟
۱ـ۵ـ۲ـ۳ـ آیا بین انتقال آشکار با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد؟
۱ـ۵ـ۲ـ۴ـ آیا بین انتقال استراتژیک با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد؟
۱ـ۵ـ۲ـ۵ـ آیا بین انتقال سریالی با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد؟
۱ـ۶ـ فرضیات تحقیق
۱ـ۶ـ۱ـ فرضیات اصلی تحقیق
۱ـ۶ـ۱ـ۱ـ بین تسهیم دانش با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد.
۱ـ۶ـ۱ـ۲ـ بین خلاقیت سازمانی با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد.
۱-۶-۲- فرضیات فرعی تحقیق
۱ـ۶ـ۲ـ۱ـ بین انتقال خبره با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد.
۱ـ۶ـ۲ـ۲ـ بین انتقال پنهان با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد.
۱ـ۶ـ۲ـ۳ـ بین انتقال آشکار با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد.
۱ـ۶ـ۲ـ۴ـ بین انتقال استراتژیک با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد.
۱ـ۶ـ۲ـ۵ـ بین انتقال سریالی با رفتار شهروندی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس رابطه وجود دارد.