ارزش و سنن مردم بایستی در روند توسعه‌ی اقتصادی خود را با شرایط جدید جامعه تطبیق دهند. واحدهای اجتماعی همچون خانواده خود را باید با تغییرات جدید هماهنگ کنند. تغییرات اجتماعی می‌بایست گام به گام و به طور سیستماتیک در مراحل مختلف صورت گیرد. تشویق پرسنل بخشهای عمومی و خصوصی و سوادآموزی میتواند نقش مؤثری داشته باشد.
آموزش و پرورش عمومی، گسترش علم را به دنبال خواهد داشت. این مسئله باعث بازشدن فکر بشر بر روی روش های نوین و تکنیکهای علمی، عقلانی را در پی دارد. مدرنیزه کردن ایدهها در درجه‌ی اول شامل عقلانی کردن طرز تفکر و نحوه‌ی عمل از طریق به کارگیری افکار و اعمال روش و فرآیندهای نو به منظور افزایش بهره وری ضروری است.
ب ـ عوامل خرد
۱- وجود تشکیلات اداری مؤثر و سالم
یکی از شرایط اصلی بهره وری در بنگاههای تولیدی وجود تشکیلات مناسب و قوی میباشد. بنا به فعالیت اقتصادی و تولیدی میبایست تشکیلات اداری مناسب تعریف و تدریس گردد. استفاده از نیروی انسانی تمام وقت و آموزش به که شرایط استخدام نیز مشخص و تعریف شده باشد، باعث تقویت روحیه‌ی کاری و دلبستگی پرسنل به بنگاهها میگردد.
۲- پذیرش اعضاء جدید
افزایش جمعیت کشور و استان و اهداف دولت در خصوص واگذاری فعالیتهای بخش دولتی به خصوصی زمینه‌ی حضور اعضاء جدید در سازمانها را فراهم میسازد. در واقع بخشها و گروه های از جمعیت کشور که گذشته مرتبط با این بخش نبودهاند را جمعیت هدف این بخش قرار میدهد.
سازمانها و ارگانهای دولتی نیز به امر آموزش توجه و اهتمام ویژه‌ای داشتهاند. زیرا بهبود بهره‌وری در سازمان و مؤسسات نتیجه‌ی ترکیب عوامل و متغیرهای زیادی میباشد که یکی از آنها آموزش است. نحوه‌ی استفاده از آموزش و کاربرد آن براساس نیازهای مبرم و ضروری و دیدگاه آیندهنگرانه به مسائل، تشویق ایدهها و دیدگاه های نو و خلاق در محیط‌های اداری و تولیدی میتواند به بهبودی بهره وری کمک نماید. (فرشادفر، ۱۳۸۵).
برای ارتقای بهره وری قبل از هر چیز باید عوامل مؤثر بر بهره وری را به خوبی شناخت. ناکایا معتقد است عوامل مؤثر بر بهره وری دو نوعند: ۱) عوامل کوتاه مدت ۲) عوامل بلند مدت عوامل کوتاه مدت بهره‌وری غالبا به میزان انگیزه‌ی پرسنل برای کار و بهبود روشها و سیستمهای جاری و گردش کار و تغییرات در میزان فشار کار و نوسانات تجاری بستگی دارد و عوامل بلند مدت عبارتند از:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱) ایجاد و توسعه‌ی محصولات جدید
۲) معرفی روش های تولید جدید
۳) کشف منابع جدید
۴) یافتن کانالهای جدید بازاریابی.
سازمان بین المللی کار عوامل مؤثر بر بهره وری را از دیدگاهی وسیعتر به سه دسته زیر طبقهبندی کرده است:
۱- عوامل کلی از قبیل آب و هوا، توزیع جغرافیایی مواد خام و غیره.
۲- عوامل تشکیلاتی و فنی از قبیل کیفیت مواد خام، جانمایی و حمل و استقرار کارخانه، فرسایش و از بین رفتن ماشینآلات و غیره.
۳- عوامل انسانی از قبیل روابط مدیریت و کارکنان، شرایط اجتماعی و روانی کار و فعالیت اتحادیه‌های کارگری و غیره.
سولو عوامل مؤثر بر بهره وری را با در نظر داشتن تابع تولید، تحولات فنی و تراکم سرمایه معرفی میکند. برخی دیگر از اقتصاددانان عوامل مؤثر بر بهره وری را با در نظر داشتن تابع تولید، تحولات فنی و تراکم سرمایه معرفی میکنند.
گروهی دیگر از اقتصاددانان عوامل مؤثر بر بهره وری را چنین دستهبندی کردهاند:
۱- تغییرات تکنولوژیکی
۲- قابلیت نیروی کار که به قابلیت‌ها و توانایی های خاص کارگر محدود می‌شود.
۳- میزان سرمایه به ازای واحد نیروی کار که منعکس کننده‌ی میزان تمرکز سرمایه یا حجم سرمایهای است که واحد نیروی کار میتواند آن را مصرف کند.
ومانث برخی از مهمترین عوامل مؤثر بر بهره وری را به شرح زیر بر میشمارد:
۱- میزان سرمایهگذاری.
۲- نسبت سرمایه به کار.
۳- تحقیق و توسعه.
۴- میزان استفاده از ظرفیت.
۵- قوانین دولت.
۶- عمر کارخانه و تجهیزات.
۷- هزینه های انرژی.
۸- ترکیب نیروی کار.
۹- اخلاق کاری.
۱۰- ترس کارگران در مورد از دست دادن شغل (ثبات و امنیت شغلی).
۱۱- تأثیر اتحادیههای کارگری.
۱۲- مدیریت (حسنی، ۱۳۸۶).
۲-۳-۵- عوامل مؤثر بر بهره وری نیروی انسانی
سازمان بین المللی کار عوامل مؤثر بر بهره وری نیروی انسانی را شامل روابط مدیریت و کارکنان، شرایط اجتماعی و روانی کار و فعالیت اتحادیههای کارگری…. میداند.
سومانث از عوامل مؤثر بر بهره وری کل به اخلاق کاری، مدیریت، تأثیر اتحادیههای کارگری، قوانین دولت و امنیت شغلی اشاره میکند که از عوامل مؤثر بر بهره وری نیروی انسانیاند.
ناکایا در بررسی عوامل مؤثر بر بهره وری انگیزه‌ی پرسنل برای کار، بهبود روشها و سیستمهای جاری، گردش کار و تغییرات در میزان فشار کار را از عوامل کوتاه مدت مؤثر بر بهره وری میداند.
روبن و لرمان در تحقیقی بر روی علت شکلگیری تعاونیهای کشاورزی در نیکاراگوئه بیان کردند که اطمینان شغلی و درآمد از عوامل مؤثر در شکلگیری شرکتهای تعاونی کشاورزی بوده و از عوامل مؤثر در افزایش بهره وری آنها است. کبی و زی در بررسی عوامل مؤثر بر بهره‌وری صنایع معدنی بهبود روابط کارگری را از عوامل مؤثر بر بهره وری نیروی کار میدانند. عبد الرازق و همکاران در یک تحقیق بر روی بهره وری نیروی کار در صنایع مصر تنوع نیروی کار را از عوامل مؤثر بر بهره وری نیروی انسانی میدانند. لیو و ساکاموتو در مقالهای در بررسی رابطه‌ی میان دستمزد و بهره وری نیروی کار نرخ دستمزد را از عوامل مؤثر بر بهره وری نیروی کار میدانند. فورث و مهونی در مطالعهای سطح دستمزد را از عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی انسانی معرفی میکنند. دیوپی و گریپ مهارت را یکی از عوامل مؤثر بر بهره وری نیروی انسانی میدانند.
سلطانی در یک مطالعه جامع چنین اظهار نظر میکند:
طبق نظر پژوهشگران عوامل مؤثر بر بهره وری نیروی انسانی عبارتند از:
آموزش شغلی مستمر مدیران و کارکنان. ارتقاء انگیزش میان کارکنان برای کار بهتر و بیشتر، ایجاد زمینه های مناسب به منظور ابتکار و خلاقیت مدیران و کارکنان. برقراری نظام مناسب پرداخت مبتنی بر عملکرد و برقراری نظام تنبیه و تشویق، وجدان کاری و انضباط اجتماعی که عاملی خود کنترلی است. تحول در سیستم و روشهایی که نقش حساس و کلیدی دارند، تقویت حاکمیت و تسلط سیاستهای سازمان بر امور. صرفهجویی در کلیه‌ی مصارف به حداعلی خود برسد و به عنوان وظیفهای ملی تلقی شود. (فرشادفر، ۱۳۸۵).
۲-۳-۶- بهبود مصرف انرژی و بهره وری
بسیاری از کشورها توانسته‌اند بخشی از رشد اقتصادی خود را به جای افزایش در مصرف نهاده‌ها و سرمایهگذاری‌های جدید از طریق ارتقای بهره‌وری و استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود تأمین کنند. امروزه کشورها برای رشد و توسعه از رویکردی ترکیبی سود می‌برند. بدین معنی که ضمن ایجاد ظرفیتها از ظرفیت‌های موجود نیز به طور بهینه استفاده می‌کنند. در سطح بنگاه‌ها نیز بلوغ اقتصاد جهانی، شرکت‌ها را بر آن داشته است که تلاش‌های دامنه‌داری برای بقای خود انجام دهند. بلوغ اقتصادی از بعد تغییرات ساختاری در محیط بیرونی دو مسئله‌ی اساسی را پیش روی بنگاه‌ها قرار داده است:
الف) یافتن زمینه‌ها و خطوط جدیدی از تجارت
ب) افزایش رقابت بین شرکت‌ها در مشاغل موجود.
در چنین محیطی شکاف بین مشاغل موفق و ناموفق بیشتر و بیشتر می‌شود. در بسیاری از بازارها مشاغل بحران‌زده و حاشیه‌ای ناگزیر از ترک بازار و یا خارج شدن از چرخه‌ی فعالیت‌های معینی می‌شوند.
اینکه آیا یک بنگاه اقتصادی از منابع موجود به طور بهینه استفاده می‌کند یا نه، از این جهت دارای اهمیت است که درجه‌ی سلامت و قدرت منطق رفتار اقتصادی بنگاه با این مولفه مورد سنجش قرار می‌گیرد (شیمیزو^[۹]، ۱۹۹۷).
از مهمترین مسائل در اندازه‌گیری بهره‌وری کل عوامل تولید محاسبه‌ی ورودی‌های شامل نیروی انسانی، سرمایه، مواد واسطه و محاسبه‌ی خروجی‌ها می‌باشد که باید به صورت دقیق و با روش‌های علمی محاسبه شوند.
شیرانی و همکاران (۱۳۸۶) در بررسی تعاونی‌های طیور منطقه‌ی سیستان نشان دادند که در شرایط کلی که بهره‌وری عوامل تولید پایین است، می‌توان با افزایش بهره‌وری نهاده‌ها، از یک سو از هدر رفتن منابع جلوگیری کرد و از سوی دیگر باعث کاهش متوسط هزینه‌ی تولید گوشت مرغ شد و در نتیجه سود بیشتری کسب نمود.