در دنیای امروز مبادلات برون­مرزی بدون اینترنت و کارتهای اعتباری پذیرفته شده در سطح بین المللی امکان پذیر نیست. نتایج نشان دهنده رابطه معنی­دار و معکوس میان تأثیر استفاده از ابزارهای نوین بانکداری الکترونیک بر نقدینگی در اقتصاد ایران وجود دارد. باید توجه داشت که استفاده از این ابزارهای نوین طی این چند سال نحوه دسترسی مشتریان بانکی را تغییر داده است.
در سال های اخیر، روند رو به رشد استفاده از ابزارهای نوین پرداخت الکترونیک در سیستم بانکی کشور قابل توجه است، حال آنکه در طی این مدت رشد نقدینگی در اقتصاد ایران به شدت افزایش یافته است و لذا این گمان می رود که رابطه ای میان استفاده از ابزارهای نوین پرداخت الکترونیک و رشد نقدینگی وجود داشته باشد.
در یک نگاه کلی می توان ابزارهای نوین پرداخت الکترونیک را زیر مجموعه ای از کسب و کار الکترونیک که ارمغان فن­آوری اطلاعات می باشد، دانست. استقرار تجارت الکترونیک نیازمند بسترسازیهای مناسب اقتصادی، فنی، مخابراتی، حقوقی، انسانی و فرهنگی می باشد. بانکداری الکترونیک و به تبع آن پول الکترونیک و ابزارهای آن به عنوان یکی از مهمترین بسترهای لازم در زمینه تجارت الکترونیک، از طریق تسهیل در پرداخت و نقل و انتقال الکترونیکی وجوه معاملات اینترنتی می تواند زمینه رشد و توسعه تجارت الکترونیکی را بیش از پیش فراهم نماید. در نتیجه گسترش کاربرد پول الکترونیکی آثار اقتصادی،سیاسی، تجاری و اجتماعی چشمگیری به همراه خواهد داشت.
دراین پایان نامه ضمن آشنایی و بررسی روند به کارگیری و توسعه ابزارهای نوین پرداخت درسیستم بانکی بانک رفاه کارگران، جایگاه اثرات استفاده از ابزارهای نوین پرداخت الکترونیک (خودپرداز، پایانه فروش و پایانه شعب) بر متغیر کلیدی و مهم مدیریت نقدینگی در بانک رفاه مورد بررسی قرار می­گیرد. در این راستا با بهره گرفتن از روش های اقتصادسنجی و به کارگیری تکنیک رگرسیون اثرات استفاده از تکنولوژی های جدید بر نقدینگی می پردازیم و در بخش آخر نیز ضمن نتیجه گیری و ارائه خلاصه مباحث، پیشنهادهای لازم جهت توسعه و به کارگیری ابزارهای نوین پرداخت الکترونیک در بانک رفاه ارائه می گردد.

• پیشینه تحقیق

محمدالادم و نجوان عبدالت(۲۰۰۹) در مطالعه­ایی که صورت داده­اند به بررسی اثر توسعه پول الکترونیکی بر سیاست پولی و نقش بانک مرکزی پرداخته اند. در سال های اخیر منافع قابل توجهی در توسعه پول الکترونیکی وجود دارد. طرح های پول الکترونیکی تا به پتانسیل به سر می برد از پول نقد به عنوان مهمترین ابزار ساخت پرداخت­های کوچک ارزش و معاملات از جمله ساده تر و ارزان تر برای هر دو می تواند مصرف کنندگان و تجار پول الکترونیکی سابقه ای از بودجه ها و یا “ارزش “در دسترس را به یک مصرف کنندگان دستگاه های الکترونیکی را در اختیار او ذخیره می شود، یا بر روی یک کارت اعتباری و یا در یکرایانه های شخصی برای استفاده بیش از یک شبکه رایانه ای مانند اینترنت است .این مقاله استدلال می کند که پول به خوبی به شبکه، می تواند تبدیل به یک شکل مهم از ارز در آینده.چنین توسعه اثربخشی و اجرای سیاست های پولی را تحت تاثیرقرار دهد.گریک افزایش استفاده از پول الکترونیکی قابل ملاحظه تقاضا برای ذخایر بانک مرکزی را محدودکند. (پازوکی و امیرخانی، ۱۳۹۰)

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

محمدالصمدی(۲۰۱۱) درمقاله مورد بررسی اثر بانکداری الکترونیک را بر سیستم بانکداری کشور اردن تجزیه وتحلیل کرده است. بانکداری الکترونیکی تبدیل شده است به یکی از مهم ترین و مدرن ترین برنامه های کاربردی گسترش قابل توجهی در طول سال گذشته شاهد بوده است .این مطالعه به بررسی تاثیر بانکداری الکترونیکی بر عملکرد بانک اردن .تجزیه و تحلیل تجربی شده است بر روی داده های ۲۰۱۰ انجام شده است. (پازوکی و امیرخانی، ۱۳۹۰)
قنبری و براتی(۱۳۸۸) درمطالعه­ای به عنوان اثر بانکداری الکترونیکی بر سودآوری سیستم بانکی (مطالعه موردی بانک صادرات ایران) از آنجا که اقتصاد ایران بر پایه نظام پولی پایه­ریزی گردیده، بانک­ها به عنوان مهمترین نهاد بازار پول، دارای نقش و اهمیت فراوان در اقتصاد و بالطبع توسعه کشور می باشند، صنعت بانکداری یکی از صنایعی است که بیشترین تأثیر را از پیشرفت های ناشی از فناوری های مربوط به اطلاعات و ارتباطات پذیرفته است. این مقاله با بهره گرفتن از شاخص های عمده بانکداری الکترونیکی به بررسی تأثیر آن ها بر سودآوری بانک پرداخته است. کاربرد بانکداری الکترونیکی درصنعت بانکداری کشورهنگامی مفیدارزیابی می شود که سرمایه گذاری های انجام شده از سوی بانک ها در این زمینه سودآوری آنها را افزایش دهد. (پازوکی و امیرخانی، ۱۳۹۰)
مدل به کار رفته در این پژوهش بر مبنای نظریه ساختارگرایی بوده که در آن بازده کل دارایی به عنوان متغیر وابسته و شاخص تمرکز بازار بانک، اندازه بانک، تعداد ماشین های خودپرداز بانک، تعداد پایانه های فروش، تعداد پایانه های شعب به عنوان متغیرهای توضیحی تعریف می شوند. مدل با بهره گرفتن از داده های تلفیقی مربوط به بانک صادرات ایران در ۲۸ استان کشور برای دوره زمانی برآورد می شود.
نتایج براساس مدل اثر تصادفی با بهره گرفتن از نرم افزار Stata 1388-1380 نشان می دهد شاخص تمرکز بازار بانک، اندازه بانک، تعداد ماشین های خود پرداز و تعداد پایانه های فروش ، اثر مثبت و معنادار بر سود آوری بانک داشته است . اما ،تعداد پایانه های شعب دارای اثر منفی بر سودآوری بانک داشته است.

• تاریخچه بانکداری الکترونیک در جهان

زمان شروع پرداخت الکترونیکی در دنیا به سال ۱۹۱۸ میلادی برمی‌گردد، یعنی هنگامی که بانکهای فدرال رزرو آمریکا به انتقال وجوه از طریق تلگراف می‌پرداختند. این بانک بعدها با توسعه موسسات تهاتری خودکار (در سال ۱۹۷۲) زمینه استفاده گسترده از پول الکترونیک را فراهم کرد. اینترنت در سال ۱۹۷۰ توسط متخصصین دانشگاهی، به منظور اشتراک دریافت ها، توسعه یافت و تا سال ۱۹۹۳ محبوبیت اینترنت برای عموم و خصوصاً تجاری که امید به گسترش مشتریانشان را داشتند، افزایش پیدا کرد. عواملی که بانکداران را به سمت اینترنت متوجه ساخت عبارت بود از: مواجه شدن با مبالغ هنگفت، مشتریان زیانده و رقابت بین غیر بانکی ها. در سال ۱۹۹۴، بانکها شروع به کاوش در اینترنت کردند تا به عنوان یک سیستم تحویلداری پیشنهادی برای محصولات و خدماتشان، از بانکداری اینترنتی استفاده کنند. این نوع بانک برای هر تراکنشی قیمت کمتری را از بانک های شعبه دار پیشنهاد کرد. همچنین به دسترسی بازارهای جهانی و آسایش بیشتر مشتریان توجه بیشتری نشان داد. تا ژانویه ۱۹۹۵، فقط ۲۴ بانک بر روی شبکه اینترنت وجود داشت. لیکن، به فاصله یک سال،‌۸۰۰ بانک به این تعداد افزوده شد، به طوری که کارشناسان بانکهای صنعتی تخمین زدند که بانک های شمال آمریکا تا سال ۲۰۰۰، حدود ۱۵۰۰ شبکه اینترنت تاسیس خواهند کرد.
اولین تجربه ساخت دستگاه خودپرداز به سال ۱۹۳۹ برمی‌گردد. این دستگاه که توسط سه مخترع به نام‌های لاتر، جرج و سیمجیان ساخته شد، مورد توجه بانک‌ها و سازمان‌ها قرار نگرفت. با وجود این تجربه ناموفق، سه مخترع دیگر با نام‌های دان وتزل، تام بارنز و جرج چستین در سال ۱۹۶۸، ساخت دستگاه خودپرداز را با مفهومی جدید آغاز کردند. ساخت اولین نمونه آنها، پنج میلیون دلار هزینه دربر داشت. محصول این پروژه در سال ۱۹۷۳ به عنوان اولین دستگاه خودپرداز در بانک کمیکال در شهر نیویورک نصب شد. اولین نسل از دستگاه‌های خودپرداز، به صورت آفلاین کار می‌کردند و پول به صورت خودکار از حساب مشتریان کسر نمی‌شد. بنابراین فقط مشتریان ویژه‌ای که از اعتبار خاصی برخوردار بودند،مجاز به استفاده از این دستگاه‌ها بودند.(دانشنامه ویکیپدیا، ۱۳۹۲)
منادی سرویس‌های بانکداری خانگی مدرن سرویس‌های بانکداری از راه دور از طریق رسانه‌های الکترونیکی در اوایل دهه هشتاد بودند. در اواخر دهه هشتاد کلمه آنلاین محبوب شد و به استفاده از یک پایانه، صفحه کلید، و صفحه نمایش برای دسترسی به سیستم بانکی از طریق یک خط تلفن اطلاق می‌شد. کلمه بانکداری خانگی همچنین می‌تواند به استفاده از یک صفحه کلید کوچک عددی برای فرستادن صدا از طریق خط تلفن به وسیله دستورالعمل هایی برای بانک اطلاق شود. سرویس‌های آنلاین در سال ۱۹۸۱ در نیویورک شروع به کار کردند زمانی که چهار بانک بزرگ شهر سرویس‌های بانکداری خانگی را به وسیله سیستم ویدئوتکس (Videotex) ارائه کردند. به دلیل شکست تجاری تکنولوژی ویدئوتکس این سرویس‌های بانکداری هرگز محبوب نشد به جز در فرانسه –جایی که استفاده از ویدئوتکس به وسیله شرکت telecom تامین مالی می‌شد- و انگلستان – که سیستم prestel استفاده می‌شد. اولین سرویس‌های بانکداری آنلاین خانگی در انگلستان به وسیله شرکت ساخت و ساز ناتینگهام (NBS) در سال ۱۹۸۳ پایه ریزی شد. سیستمی که استفاده می‌شد بر پایه سیستم prestel انگلیسی بود و از یک رایانه – مثل BBC Micro- یا صفحه کلید متصل به سیستم تلفن و دستگاه تلویزیون استفاده می‌کرد. این سیستم (که ارتباط خانگی-homelink- نامیده می‌شد) مشاهده آنلاین صورتحسابها، انتقالات بانکی و پرداخت قبوض را ممکن می­ساخت. برای انجام انتقال بانکی یا پرداخت قبوض، باید یک دستورالعمل نوشته شده حاوی جزئیات دریافت کننده موردنظر به NBS فرستاده شود و آنجا اطلاعات وارد سیستم homelink شود. اغلب دریافت کنندگان، شرکت‌های گاز و برق و تلفن و حساب هایی در بانک‌های دیگر بودند. اطلاعات پرداخت انجام شده از طریق Prestel توسط دارنده حساب وارد سیستم NBS می‌شود. یک چک توسط NBS برای دریافت کننده وجه فرستاده می‌شود و یک اطلاعیه حاوی جزئیات پرداخت نیز برای دارنده حساب فرستاده می‌شود. سیستم BACS بعدها برای انتقال مستقیم پرداختی ابداع و استفاده شد. موسسه اعتباری فدرال استنفورد اولین موسسه‌ای بود که در اکتبر سال ۱۹۹۴ سرویس‌های بانکداری اینترتی را به همه اعضای خود ارائه کرد. (فکور ثقیه، ۱۳۸۸)

• تاریخچه بانکداری الکترونیک در ایران

سابقه فعالیت‌های بانکداری الکترونیک در ایران به سال ۱۳۵۰ برمی‌گردد. در آن موقع بانک تهران با در اختیار گرفتن بین ۷ تا ۱۰ دستگاه خودپرداز در شعبه‌های خود نخستین تجربه پرداخت اتوماتیک پول را تنها در همان شعبه نصب شده بر عهده داشتند. ‌اواخر دهه ۱۳۶۰ بانک های کشور با توجه به کاربرد کامپیوتر شخصی و احساس نیاز به اتوماسیون عملیات بانکی به رایانه‌ای کردن عملیات بانکی پرداختند. طرح جامع اتوماسیون بانکی پس از مطالعه و بررسی­های گوناگون در قالب پیشنهادی برای تحولی جامع در برنامه‌ریزی فعالیت های انفورماتیکی بانک­ها به مسئولان شبکه بانکی ارائه شد که با مصوبه مجمع عمومی بانک­ها در سال ۷۲ طرح جامع اتوماسیون سیستم بانکی شکلی رسمی به خود گرفت. در همان سال بانک مرکزی، شرکت خدمات انفورماتیک را به عنوان سازمان اجرایی طرح جامع انفورماتیک سیستم بانکی تاسیس کرد. طی سال های ۷۲ و ۷۳ جرقه های ایجاد سوییچ ملی جهت بانکداری الکترونیکی زده‌ شد و در همان راستا شبکه ارتباطی بین بانک ملی و فروشگاه های شهروند ایجاد شد. در خرداد ۱۳۸۱ مجموعه مقررات حاکم بر مرکز شبکه تبادل اطلاعات بین بانکی موسوم به شتاب به تصویب رسید. بدین­سان اداره شتاب بانک مرکزی در ۱/۴/۱۳۸۱ تاسیس و با هدف فراهم کردن زیرساخت بانکداری الکترونیکی آغاز به کار کرد. شتاب با ایجاد ارتباط بین دستگاه های خود پرداز سه بانک رسماً متولد شد (بانک­های کشاورزی، توسعه صادرات و صادارت ایران در پایلوت اولیه این طرح حضور داشتند و بانک­های خصوصی سامان و کارآفرین نیز درخواست کردند که درآزمایش­های اولیه شتاب حضور داشته باشند). درحال حاضر بیشتر بانک­های ایران بطورمستقیم طرح­های بانکداری الکترونیکی خود را پیش برده و می برند. بانک ملی با طرح سیبا، بانک تجارت با طرح SGB، بانک صادرات با طرح سپهر، بانک رفاه با طرح جاری همراه، بانک کشاورزی با طرح مهر، بانک ملت با طرح جام و بانک­های خصوصی با طرح بانکداری ۲۴ ساعته و به صورت مجزا و منفرد، بانکداری الکترونیکی را درحوزه تحت پوشش خود تجربه کرده و می کنند. (سید جوادین و سقطچی، ۱۳۸۵)

• معرفی بانکداری الکترونیک

بانکداری الکترونیک یا برخط یا اینترنتی، عبارت است از فراهم آوردن امکاناتی برای کارکنان در جهت افزایش سرعت و کارایی آنها در ارائه خدمات بانکی در محل شعبه و همچنین فرآیندهای بین شعبه‌ای و بین بانکی در سراسر دنیا و ارائه امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به مشتریان که با بهره گرفتن از آنها بتوانند بدون نیاز به حضور فیزیکی در بانک، در هر ساعت از شبانه روز (۲۴ ساعته) از طریق کانال‌های ارتباطی ایمن و با اطمینان عملیات بانکی دلخواه خود را انجام دهند.
مولر (۲۰۰۸)، بانکداری الکترونیک را استفاده بانک‌ها از اینترنت برای ارائه خدمات بانکی به مشتریان و استفاده مشتریان از اینترنت برای ساماندهی، کنترل و انجام تراکنش بر روی حسابهای بانکی خود تعریف می‌کند. با این حال، برخی از صاحبنظران تعریف کلی تری ارائه کرده اند و استفاده از سایر ابزارها و کانالهای الکترونیک نظیر تلفن همراه، تلفن و تلویزیون دیجیتال به منظور اطلاعرسانی، ایجاد ارتباط و انجام تراکنش بانکی را نیز مشمول تعریف بانک‌داری الکترونیک دانسته اند. مهمترین کانال‌های بانکداری الکترونیک عبارتند از:

• رایانه‌های شخصی(بانکداری اینترنتی)

• کیوسک و شعبه های الکترونیکی

• شبکه‌های مدیریت یافته

• تلفن ثابت و فناوری های مرتبط با آن

• تلفن همراه و فناوری های مرتبط با آن

ترفیع

۵ سوال

۷/۰

۸۷۶/۰

قیمت

۳ سوال

۷/۰

۹۱۵/۰

محصول

۷ سوال

۷/۰

۸۳۱/۰

توزیع

۳ سوال

۷/۰

۷۱۲/۰

ضریب آلفای کل سوالات

۸۱۱/۰

منبع: یافته های تحقیق
۳-۸ آزمونهای مورد استفاده
پس از اینکه پژوهشگر روش تحقیق خود را مشخص کرد وبا استفاده از ابزارهای مناسب، داده های مورد نیاز را برای آزمون فرضیه های خود جمع آوری کرد، اکنون نوبت آن است که با بهره گیری از تکنیک های آماری مناسبی که با روش تحقیق، نوع متغیرها و. …سازگاری دارد، داده های جمع آوری شده را دسته بندی و تجزیه تحلیل نمایدودر نهایت فرضیه هایی را که تااین مرحله او را در تحقیق هدایت کرده اند، در بوته آزمایش قرار دهدوتکلیف آنها را روشن کند وسرانجام بتواند پاسخی (راه حلی) برای پرسش که تحقیق، تلاشی سیستماتیک برای بدست آوردن آن بود، بیابد (خاکی، ۱۳۸۳: ۷۸).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۸-۱ روش های آماری مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از :
۱)آمار توصیفی: در این تحقیق از آمار توصیفی برای نمایش اطلاعات جمعیت شناختی استفاده شده است. برای این منظور اطلاعات جمعیت شناختی معمولا با بهره گرفتن از جداول فراوانی و نمودارها میله ای، نمودارهای دایره ای، نمودارهای هیستوگرام و جداول توافقی نشان داده می شوند.
۲)آمار استنباطی: در این پژوهش از رویکرد معادلات ساختاری برای تجزیه و تحلیل داده ­های گردآوری شده استفاده شده است. در این رویکرد از نرم افزار Smartpls استفاده شده است.
علت نام گذاری این روش به SEM به دو دلیل است: ۱) روابط میان متغیرها در این روش با بهره گرفتن از یک سری معادلات ساختاریافته تجزیه و تحلیل می شوند. ۲) این معادلات ساختاریافته در قالب مدلهایی ترسیم می شوند که به محقق امکان مفهوم سازی^[۶۰] تئوریهای پژوهش را با بهره گرفتن از داده ها می دهد (بایرن^[۶۱]، ۲۰۱۰) .
محققین از این روش برای آزمودن روابط پیچیده میان متغیرهای پنهان^[۶۲] و مشاهده شده^[۶۳]و همچنین میان چند متغیر پنهان استفاده می کنند. این رویکرد ساختار روابط درونی را در مجموعه ای از معادلات می آزماید. این معادلات همه روابط میان سازه هایی (متغیرهای پنهان مستقل و وابسته) را که در تحلیل وجود دارند، ترسیم می کند. سازه ها^[۶۴]همان عناصر غیرقابل بررسی یا مکنون(پنهان) هستند که با یک یا چند متغیر مشاهده شده (شاخص^[۶۵] یا سئوال^[۶۶]) می توان آنها را تعریف نمود (داوری، رضازاده,۱۳۹۲, ص ۲۰).
۳-۸-۲ مراحل مدل سازی در SEM
برای تحلیل روابط میان متغیرها و تفسیر نتایج آن، می بایست چند مرحله را پیمود. این مراحل در شکل زیر مشخص شده اند:
شکل ۳-۱- مراحل مدل سازی در SEM
تعیین مدل: در این مرحله ابتدا ادبیات نظری پیرامون یک موضوع و مشتقات آن بررسی شده و سازه های دخیل در آن موضوع خاص شناسایی می شوند. سپس نوع روابط میان این سازه ها برای ترسیم مدل تحقیق شناسایی می شوند.
شناسایی سنجۀ سازه ها: پس از ترسیم مدل حاوی سازه ها (متغیرهای پنهان) و روابط میان آنها، نوبت به ترسیم متغیرهای آشکار مربوط به سازه ها می رسد. در واقع در این مرحله چگونگی سنجش سازه ها را مشخص می کنیم. برای این کار می توان با مطالعۀ منابع اطلاعاتی مرتبط با سازه ها و یا استفاده از سایر روش های گردآوری اطلاعات، ابزارهای اندازه گیری (پرسشنامه) برای سنجش سازه ها تهیه نمود.
تخمین روابط مدل: در این مرحله نوبت به تخمین روابط حاوی متغیرهای آشکار و پنهان در مدل می رسد. لازم به توضیح است که، مدلها و روابط مرسوم در SEM شامل دو بخش هستند که عبارتند از: مدل (روابط) اندازه گیری^[۶۷] که چگونگی توضیح و تبیین متغیرهای پنهان توسط متغیرهای آشکار (سئوالات) مربوطه را بررسی می نماید و مدل (روابط) ساختاری^[۶۸] که نشان می دهد چگونه متغیرهای پنهان در پیوند با یکدیگر قرار گرفته اند.تخمین روابط بسته به انتخاب رویکرد SEM و نرم افزار مربوط به آن رویکرد، متفاوت است ولی در تمامی آنها اعدادی بعنوان میزان تأثیر یا معناداری آن ارائه می شوند که محقق از آن اعداد برای تفسیر نتایج خود استفاده می نماید. در تحقیق حاضر که از رویکرد حداقل مربعات جزئی و نرم افزار Smart PLS استفاده شده، ضرایب بار عاملی^[۶۹] به همراه مقادیر t^[70]توسط این نرم افزار ارائه می شوند که در تفسیر روابط مدل بکار می روند.
ارزیابی مدل: برای اینکه بتوان نتایج حاصل از تخمین روابط مدل را تفسیر کرد، ابتدا باید میزان تناسب^[۷۱] مدل یا برازش^[۷۲] آنرا مشخص کرد. بدین معنی که آیا مدلی که اساس آن مبانی نظری پیشین بوده است، با داده های گردآوری شده از نمونۀ آماری تحقیق متناسب بوده یا خیر؟ که باز هم بسته به انتخاب رویکرد SEM و نرم افزار مربوط به آن رویکرد، نحوۀ بررسی برازش مدل متفاوت است.
اصلاح مدل: در صورتی که نتایج ارزیابی مدل، عدم برازش یا برازش ضعیف مدل را نشان داد، می بایست اقدام به اصلاح مدل از طریق مختلف نمود. گاهی حذف یک یا چند سئوال می تواند به بهبود معیارهای برازش مدل بیانجامد.

توصیفی: در این پژوهش از اندازه های گرایش مرکزی نظیر میانگین و میانه و همچنین اندازه‌های مقادیر پراکندگی نظیر دامنه تغییرات، انحراف معیار و واریانس استفاده می شود.
همبستگی: در این پژوهش به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل های زیر که در تحلیل داده‌های کمی در پژوهش‌های همبستگی به کار می روند، استفاده می‌شود:
الف) آنالیز واریانس
ب) تجزیه و تحلیل همبستگی شامل آزمون معنی‌دار بودن R و ^۲R
ج) تجزیه و تحلیل رگرسیونی که شامل آزمون معنی‌داری ضرایب مدل رگرسیونی می‌باشد.
۱-۱۲- تعاریف عملیاتی
کیفیت سود ( (Earning Quality: اشاره به فاصله کم بین سود نقدی و سود تعهدی و عدم دستکاری سود توسط مدیران دارد (ثقفی،۱۳۸۰).
کیفیت اقلام تعهدی (Accruals Quality): میزان ارتباط اقلام تعهدی سرمایه در گردش با تحقق جریان های نقدی عملیاتی (نوروش و همکاران، ۱۳۸۵: ۱۳۶).
ریسک نقدینگی (Liquidity Risk): عبارت است از خطر بدتر شدن وضعیت نقدینگی بازار هنگامی که شرکت احتیاج به معامله سهامش دارد (کردستانی،۱۳۸۸).
نقدشوندگی (Liquidity): توانایی انجام معامله سریع با حجم بالایی از اوراق بهادار و هزینه ی پایین، به طوری که فاصله زمانی میان سفارش تا خرید، تفاوت چندانی نباشد (لیو^[۶]،۲۰۰۶).
۱-۱۳- خلاصه
در این فصل ابتدا کلیاتی درباره کیفیت سود حسابداری و ریسک نقدشوندگی سهام بیان گردید. این پژوهش در صدد پاسخگویی به این پرسش است که آیا کیفیت سود حسابداری بر ریسک نقدشوندگی سهام موثر خواهد بود؟ برای پاسخگویی به این امر، هدف پژوهش حاضر بیان گردید. با توجه به هدف و کاربرد عنوان شده در فصل، یک فرضیه تدوین و بیان شد. جامعه آماری پژوهش کلیه ی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده که جهت آزمون فرضیه های پژوهش نمونه گیری به روش نمونه گیری سیستماتیک انجام شده است. بازه زمانی پژوهش از سال ۱۳۸۵ الی ۱۳۸۹ می باشد. روش پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی و همبستگی است. نوع داده های پژوهش حاضر جهت آزمون فرضیه، داده های ترکیبی می باشد. در پایان ابزار های گردآوری داده ها و نرم افزار های کامپیوتری استفاده شده جهت آزمون فرضیه ها و محاسبه ی متغیر ها معرفی گردید. در فصل بعد، مبانی نظری و پیشینه پ‍‍ژوهش بیان خواهد شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه ی پژوهش
۲-۱- مقدمه
بازار سرمایه به عنوان یکی از ارکان اساسی رشد و توسعه ی اقتصادی در هر کشوری مطرح است که به نوبه ی خود در تخصیص بهینه سرمایه و منابع مالی، موثر واقع می شود. در این راستا، اطلاعات نقش اساسی در عملکرد بازار سرمایه ایفا می کند. گزارش دهی مالی به عنوان یک سیستم اطلاعاتی، مهم ترین منبع اشخاص برون سازمانی به ویژه سرمایه گذاران، در دست یابی به اطلاعات مورد نیاز است. نمود عینی گزارش دهی مالی، صورت های مالی است.
از جمله مهمترین و پرکاربردی ترین اجزای گزارش شده در صورت های مالی، سود حسابداری است. رقم سود خالص در صورت های مالی بر مبنای رویکرد تعهدی محاسبه می شود. در محاسبه سود از پیش بینی ها و برآوردها استفاده می گردد که این امر دستکاری سود توسط مدیران را امکان پذیر می سازد و باعث انتقاد استفاده کنندگان از این سود شده و مفهومی تحت عنوان کیفیت سود را مطرح می سازد.
کیفیت سود مفهومی نسبی است که به دیدگاه ها و نگرش های مختلف بستگی دارد و تعاریف متعددی از آن به عمل آمده است. لذا، در این فصل مفهوم کیفیت سود، اهمیت ارزیابی آن و شاخص های اندازه گیری کیفیت سود مطرح می گردد. کیفیت سود بر معیارهای متعددی از جمله بازده ی سهام ریسک اطلاعات اثر می گذارد. ریسک نقدشوندگی از جمله عاملی است که ممکن است تحت تاثیر کیفیت سود قرار گیرد. لذا در ادامه ی فصل، نقدشوندگی، ریسک نقدشوندگی و تاثیر آن بر کیفیت اطلاعات و سود حسابداری مطرح می گردد. در نهایت به بررسی مطالعات داخلی و خارجی مرتبط با موضوع پژوهش پرداخته می شود.
۲-۲- سود
سود یکی از با اهمیت ترین اقلام صورت های مالی است که در شرکت ها به عنوان یکی از معیارهای تصمیم گیری برای ارزیابی عملکرد و تعیین ارزش بنگاه اقتصادی محسوب می‌شود. هدف از گزارش سود، تامین و ارائه ی اطلاعات مفید برای اندازه‌گیری کارایی مدیریت، پیش بینی آینده ی واحد انتفاعی و توزیع آتی سود سهام، مبنایی برای تشخیص مالیات، بررسی قیمت محصولات و… برای ذینفعان می‌باشد (احمدپور و قهرمانی،۱۳۸۸). تعاریف متعددی برای واژه سود به عمل آمده است. یکی از این تعاریف به شرح زیر است:
سود خالص عبارت است از تغییر در حقوق صاحبان سرمایه یا به عبارتی تغییر در خالص دارایی های یک واحد تجاری طی یک دوره مالی که از فعالیت های انتفاعی و مستمر واحد تجاری، عملیات فرعی، رویدادهای تصادفی و سایر عملیات، رویداد ها و شرایط موثر بر واحد تجاری، غیر از آورده صاحبان سرمایه ناشی شده است. به بیان دیگر، سود یا زیان خالص، فرایند کلیه ی تغییرات در حقوق صاحبان سرمایه طی یک دوره به استثنای ناشی از سرمایه گذاری توسط صاحبان سرمایه و توزیع منابع بین آنان است (عالی ور،۱۳۷۰).
۲-۳- مفاهیم سود در گزارشگری مالی
سود حسابداری بر اساس قواعد منطقی، هماهنگ و مورد توافق محاسبه می شود. اما مفاهیمی همچون تحقق درآمد و تطابق، در دنیای واقعی مصداقی ندارد. به همین دلیل دیدگاه های مختلفی در رابطه با مفاهیم سود مطرح شده است. به منظور درک مفهوم سود، آشنایی با دیدگاه های مختلفی که در رابطه با مفاهیم سود مطرح است، ضروری به نظر می رسد. در ادامه، توضیحاتی پیرامون دیدگاه های مرتبط با مفهوم سود ارائه می شود.
۲-۳-۱ مفهوم سود از دیدگاه ساختاری
در این دیدگاه، سود از مجرای قوانین و مقررات تعریف شده حسابداری مورد مطالعه قرار می گیرد. اگرچه حسابداران مدعی اند که در فرایند محاسبه ی سود حسابداری، به تفسیر دنیای واقعی می پردازند، یا تاثیر رفتاری سود (توانایی سود در پیش بینی یا اثرگذاری آن بر تصمیم گیری) را مورد توجه قرار می دهند، ولی واقعیت این است که آن ها اصول و قواعد مورد استفاده در محاسبه ی سود را بر پایه ی مفروضاتی قرار می دهند که با تاثیر رفتاری یا پدیده های دنیای واقعی هیچ رابطه ای ندارد. این اصول و مقررات از آن جهت منطقی هستند که حسابداران در عمل به آن رسیده اند و در مورد آن ها اتفاق نظر دارند. بسیاری از این قوانین مانند اصل تحقق، تطابق، روش تعهدی یا روش های تخصیص هزینه ممکن است محتوای تجربی نداشته باشند. اگر اقلام تشکیل دهنده سود حسابداری فاقد محتوای تفسیری بوده و از اهمیت نیز برخوردار باشد، در آن صورت می توان گفت سود حسابداری نیز محتوای تفسیری ندارد. یعنی اگرچه امکان دارد چنین سودی اطلاعاتی درباره دنیای واقعی ارائه نماید، ولی مرتبط با مفاهیم دنیای واقعی نیست. از این رو کسانی که می خواهند از سود در جهت تفسیر دنیای واقعی، تصمیم گیری و پیش بینی استفاده کنند، باید از نحوه ی محاسبه سود آگاه باشند (هندریکسن و ون بردا^[۷]،۱۹۹۴).
۲-۳-۲- مفهوم سود از دیدگاه تفسیری
این دیدگاه به دنبال مطالعه ی معنی و مفهوم سود در دنیای واقعی و رابطه این رقم با واقعیت های اقتصادی می باشد. بر خلاف دیدگاه ساختاری که فقط محاسبه ی سود مهم بود و نه معنی و مفهوم آن در دنیای واقعی، این دیدگاه به دنبال مرتبط نمودن سود با واقعیت های دنیای واقعی و ارائه ی تعریفی از سود می باشد که به مفاهیم اقتصادی نزدیک است. به این منظور حسابداران در این دیدگاه، برای ارائه ی تعریفی از سود به دو مفهوم اقتصادی مبتنی بر واقعیت، تکیه می کنند. این دو مفهوم عبارت اند از :
تغییر در میزان رفاه
حداکثر سودآوری در شرایط خاص بازار با توجه به تقاضا برای محصول و بهای تمام شده ی اقلام ورودی (هندریکسن و ون بردا،۱۹۹۴).
۲-۳-۳- مفهوم سود از دیدگاه رفتاری
در دیدگاه رفتاری، سود از جنبه ی استفاده ای که سرمایه گذاران از آن می برند، مورد مطالعه قرار می گیرد. در این دیدگاه به این موضوع توجه می شود که ارائه ی اطلاعات مربوط به سود چه تاثیری بر تصمیمات استفاده کنندگان از اطلاعات می گذارد و واکنش استفاده کنندگان در برابر سود چه خواهد بود. استفاده کنندگان هم شامل استفاده کنندگان خارجی، مانند سرمایه گذاران و اعتباردهندگان و هم استفاده کنندگان داخلی مانند مدیریت می باشد. مفاهیم رفتاری سود به موارد زیر مربوط می شود:
فرآیندهای تصمیم گیری سرمایه گذاران و بستانکاران
واکنش قیمت اوراق بهادار در بازارهای سازمان یافته در برابر گزارش سود
تصمیمات مدیریت در مورد هزینه های سرمایه
عکس العمل مدیران و حسابدارن در برابر بازخورد اطلاعات (هندریکسن و ون بردا،۱۹۹۴).
۲-۴- ویژگی های سود حسابداری
از دیدگاه عملی سود حسابداری، تفاوت بین درآمد تحقق یافته ناشی از معامله های دوره و بهای تاریخی منقضی شده ی مربوطه تعریف شده است. تعریف مزبور بیانگر این است که سود حسابداری دارای پنج ویژگی به شرح زیر است:
سود حسابداری مبتنی بر معامله های واقعی انجام شده توسط شرکت است. این معامله می تواند برون سازمانی یا درون سازمانی باشد.
سود حسابداری بر مبنای فرض دوره ی مالی، به عملکرد مالی شرکت در طی یک دوره ی زمانی مفروض یا مشخص قرار دارد.
سود حسابداری بر مبنای اصل تحقق درآمد قرار دارد ولی شرایط خاص موجب می شود که حالت های ویژه به وجود آیند.
سود حسابداری اندازه گیری بهای جاری را بر حسب بهای تاریخی ایجاب می کند. در واقع هزینه های جاری عبارتند از دارایی های منقضی شده یا بهای تمام شده ی اقلام خریداری شده که منقضی شده اند.
سود حسابداری بر مبنای اصل تطابق قرار دارد؛ به این معنی که هزینه های دوره با درآمدهای دوره تطبیق داده می شوند (بلکویی^[۸]، ۱۳۸۱).
۲-۵- کیفیت سود
همان گونه که قبلا ذکر گردید، سود حسابداری از جمله اطلاعاتی است که به عنوان مبنایی برای تصمیم گیری مورد توجه قرار می گیرد. در محاسبه ی این رقم از مبنای تعهدی استفاده می گردد. بر اساس این رویکرد، با تحقق درآمدها و وقوع هزینه ها، سود شناسایی می گردد. نتیجه ی استفاده از رویکرد تعهدی در حسابداری، ایجاد اقلامی تحت عنوان “اقلام تعهدی” است که به دو جزء اختیاری و غیر اختیاری قابل تقسیم است. از آنجایی که در مبنای تعهدی لزوماً شناسایی درآمد و هزینه همراه با دریافت و پرداخت وجه نقد نبوده و در محاسبه سود نیز از پیش بینی ها و برآوردها استفاده می گردد، لذا امکان دستکاری سود توسط مدیریت وجود دارد.
بنابراین وجود زمینه مناسب برای تخریب سود به دلایلی همچون وجود تضاد منافع بین مدیران و مالکان و محدودیت های ذاتی حسابداری مانند خطا در پیش بینی ها و برآوردها و استفاده از رویه های مختلف حسابداری توسط بنگاه ها، موجب می شود که سود واقعی از سود گزارش شده در صورت های مالی بنگاه متفاوت بوده و این پرسش مطرح شود که به راستی تا چه میزان می توان به این رقم به عنوان مبنایی برای اخذ تصمیم اطمینان کرد (خوش طینت و اسماعیلی،۱۳۸۵). سال هاست که تحلیل گران مالی فهمیده اند که تجزیه و تحلیل صورت های مالی شرکت ها به دلیل وجود نقاط ضعف متعدد در اندازه گیری اطلاعات حسابداری کار مشکلی می باشد. آن ها همچنین دریافته اند که در تعیین ارزش شرکت نه تنها به کمیت سود، بلکه باید به کیفیت آن نیز توجه شود. بنابراین، به دلیل اهمیت ویژه ی سود برای استفاده کنندگان از اطلاعات مالی، موضوعی به عنوان کیفیت سود مطرح گردید تا قابلیت اطمینان به سودهای گزارش شده شرکت ها با بهره گرفتن از معیارهای ارائه شده برای آن بررسی گردد.
برای کیفیت سود معیارهای متفاوتی ارائه شده است که در ادامه به صورت کامل بیان می گردد. ازجمله این معیارها را می توان به پایداری سود، قابلیت پیش بینی و نوسان پذیری و همچنین معیارهایی که ارتباط بین سود و ارقام تعهدی و جریانات نقدی را بررسی نماید، اشاره نمود. همچنین، به مفید بودن در تصمیم گیری، مربوط بودن، قابلیت اتکا، قابلیت مقایسه و ثبات بستگی دارد. قابلیت اتکا به اعتماد و اتکایی اشاره دارد که استفاده کنندگان می‌توانند بر اندازه گیری‌های گزارش شده در صورت های مالی اساسی داشته باشند. نتایج اندازه گیری‌های حسابداری هنگامی قابل اتکا است که به طور صادقانه معرف ارزش هایی باشد که انتظار می‌رود یا درنظر است ارائه کند. قابلیت اتکای اطلاعات مالی یک واقعیت مربوط و یک ویژگی کیفی و اساسی برای اطلاعات مالی محسوب می‌شود (احمدپور وقهرمانی صغیر،۱۳۸۸).
۲-۶- تعریف کیفیت سود

الف) در راستای ارتقای مدیریت استعداد در شهرداری شهرستان دامغان پیشنهاد می گردد:
مدیران وضعیت توانایی، استعداد، رشته تحصیلی و … هر فرد را بررسی کرده و اطمینان یابند از اینکه فرد مناسب در شغل مناسبی مشغول بکار است.
مدیران برنامه های آموزشی مناسب ترتیب داده و پرسنل خود را به یادگیری و پیشرفت تشویق کنند و از همان ابتدا به تربیت نیروی مناسب و آموزش دیده برای پست های کلیدی بپردازند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

از آنجایی که همواره هر سازمانی در خطر جذب پرسنل با استعداد توسط سازمان های دیگر است، باید اسباب رضایت پرسنل، بویژه پرسنل با استعداد و ویژه سازمان فراهم گردد.
برای کشف افراد با استعداد سازمان، عملکرد آنها مورد ارزیابی قرار گرفته و نقاط ضعف و قدرت آنها شناسایی و در جهت رفع نقاط ضعف، اقدامات لازم صورت گیرد.
ب) در راستای ارتقای سرمایه اجتماعی در شهرداری شهرستان دامغان پیشنهاد می گردد:
مدیران با ایجاد کارهای گروهی، به ترویج شبکه های اجتماعی و روابط غیر رسمی کمک کنند.
کارشناسان و متخصصان سازمان با مشارکت داوطلبانه، گروه ها و انجمن های حرفه ای و تخصصی تشکیل داده و از این طریق به بهبود سرمایه اجتماعی در سازمان کمک کنند.
اگر فرد یا افرادی در سازمان با هم مشکل دارند، کارهای مشترک را به آنها واگذار کرده و به نتیجه مثبت تلاش و همکاری آنها پاداش دهد.
مدیران و سرپرستان از طریق برگزاری دوره های آموزشی، انجمن های مدنی مانند باشگاهها، نشست های دوستانه و … در کارکنان درک مشترکی از اینکه آنها چگونه باید با یکدیگر رفتار کرده و به هم توجه کنند، ایجاد نمایند.
سازمان با افزایش مهارتهای فردی کارکنان به ویژه برای کارکنان تازه استخدامی و همچنین برگزاری دوره های آموزشی برای آشنایی این کارکنان با ماموریت های سازمان، آنان را هم در شناخت یکدیگر و هم شناخت از سازمان، یاری دهند.
در هنگام استخدام افراد، تنها به تخصص آنها توجه نکنند، بلکه به اجتماعی بودن فرد، یعنی توانایی فرد در ارتباط برقرار کردن با دیگران و علاقه فرد به کارگروهی، نیز دقت نمایند.
ج) در راستای ارتقای عدالت سازمانی در شهرداری شهرستان دامغان پیشنهاد می گردد:
مدیران تلاش کنند حقوق و دستمزد، ارائه پاداش، فرصت های شغلی و … بر اساس توانایی ها و شایستگی های کارکنان و بطور عادلانه تخصیص یابد.
تصمیمات اتخاذ شده توسط مدیران بدون تبعیض شامل همه کارکنان گردد.
مدیران تصمیمات اتخاذ شده را روشن نمایند و توضیحات واضحی در مورد آنها به کارکنان بدهند.
مدیران به هنگام اتخاذ تصمیمات شغلی، به نظرات و دیدگاه های کارکنان نیز توجه داشته باشند.
کارکنان اجازه به چالش کشیدن یا درخواست تجدید نظر در تصمیمات مدیر را داشته باشند.
۵-۱۰) ارائه پیشنهادات برای تحقیقات آتی
با توجه به اینکه متغیرهای مدیریت استعداد، عدالت سازمانی و سرمایه اجتماعی از مهمترین متغیرهای سازمانی هستند، به محققین توصیه می شود پیامدهای توجه سازمان ها به این متغیرهای را مورد بحث و ارزیابی قرار دهند.
توصیه می شود محققان آتی در بررسی تاثیر عدالت سازمانی بر مدیریت استعداد از متغیرهای میانجی یا تعدیل گر دیگری استفاده کنند (مثل سبک رهبری، جو سازمانی، ساختار سازمانی و ….) و بررسی نمایند که این متغیرها چگونه رابطه بین عدالت سازمانی و مدیریت استعداد رو تحت تاثیر قرار می دهند.
۵-۱۱) محدودیت های تحقیق
با توجه به اینکه در کشور عزیزمان ایران اهمیت کار تحقیقاتی به وضوح روشن نشده، معمولا محققین در جریان کار خویش با موانع و مشکلات عدیده ای مواجه می شوند که می بایست مشکلات مذکور را شناسایی کرده و در جهت رفع آنها تلاش نمایند. طبعا محقق در انجام پژوهش حاضر نیز با محدودیت ها و موانعی مواجه بوده است که عمدتا عبارتند از:
سازمان های دیگر به هنگام استفاده از نتایج تحقیق حاضر، باید به تفاوتهای سازمانها توجه داشته باشند و شرایط منحصر به فرد سازمان خود را نیز مدنظر قرار دهند.
محدودیت ذاتی پرسشنامه همواره موجب می شود که پاسخ دهندگان نظر واقعی خود را ارائه ندهند و یا درک مشترکی بین آنها نسبت به موضوع پژوهش به وجود نیاید که این محدودیت در نتایج حاصل از پژوهش نیز تاثیرگذار خواهد بود.
عدم همکاری بیشتر سازمان ها از جمله شهرداری شهرستان دامغان با محقق، و اینکه پرسشنامه باید به تصویب مدیران ارشد سازمان برسد، و گاها مدیران خواستار ایجاد تغییراتی در سوالات پرسشنامه هستند، محقق را بویژه از نظر زمانی، با مشکلاتی مواجه ساخته است.
منابع:
ابزری، م.، رادمهر، ر.، حاتم پور آذرخورانی، ف. (۱۳۹۲). تأثیر نظام های فرعی مدیریت منابع انسانی الکترونیک بر استراتژی های مدیریت استعداد. ویژه نامه چالش های سیاسی اقتصادی در مدیریت سلامت، ۱۰(۷)، ۱۰۱۳-۱۰۰۷٫
احمدی، ع.ا.، فراهانی، ا.، بهمنی چوبستی، ا.، شهبازی، م. (۱۳۹۱). نقش سرمایه اجتماعی بر بهبود مدیر
یت استعدادها در سازمان تربیت بدنی. مطالعات مدیریت ورزشی، (۱۳)، ۲۶۰-۲۳۷٫
استبرقی، ا.، گل پرور، م.، مصاحبی، م.ر. (۱۳۹۲). رویکردی شبه آزم
ایشی به نقش عدالت سازمانی بر رفتار خروج، غفلت و اعتراض پرخاشگرانه در کارکنان مجتمع مس شهر بابک. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، ۱۴(۲)، ۶۱-۵۲٫
امیرخانی، ط.، پورعزت، ع.ا. (۱۳۸۷). تاملی بر امکان توسعه سرمایه اجتماعی در پرتو عدالت سازمانی در سازمان های دولتی. نشریه مدیریت دولتی، ۱(۱)، ۳۲-۱۹٫
امینی رانی، م.، و همکاران. (۱۳۸۹). رابطه سرمایه با سلامت اجتماعی در ایران. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، ۱۱(۴۲)، ۲۲۸-۲۰۳٫
ایمانی، ج. (۱۳۹۲). بررسی رابطه عدالت سازمانی و فناوری اطلاعت با فساد اداری: مطالعه موردی اداره های آموزش و پرورش استان هرمزگان. فصلنامه دانش ارزیابی، ۵(۱۶)، ۶۷-۴۵٫
آقا نصیری، م. (۱۳۸۹). نقش سرمایه اجتماعی در ارتقای بهره وری نیروی کار. مجله مجلس و پژوهش، ۱۷(۶۳)، ۱۳۸-۱۱۱٫
پورسلطانی، ح.، تندنویس، ف.، نادری، م. (۱۳۹۱). ارتباط ادراک از عدالت سازمانی با رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارشناسان سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران. دوفصلنامه پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، ۳(۵)، ۱۵۵-۱۳۹٫
پورعزت، ع.ا.، احسانی مقدم، ن.، یزدانی، ح.ر.، فائز، ک. (۱۳۹۲). تحلیل مقایسه ای نقش ابعاد گوناگون عدالت در جو سازمان و وفاداری سازمانی: پژوهشی پیرامون یک سازمان فناوری اطلاعات. مدیریت دولتی، ۵(۱)، ۸۸-۶۵٫
توکل، م.، ناصری راد، م. (۱۳۹۱). تبیین نابرابری های سلامت و سرمایه اجتماعی غیر مبتلایان و مبتلایان به سرطان مراجعه کننده به انستیتو کانسر دانشگاه علوم پزشکی تهران. مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاورد سلامت)، ۶(۱)، ۲۱-۱۰٫
جمشیدی، ن.، خنیفر، ح.، نادری، ج. (۱۳۹۲). طراحی مدل عدالت سازمانی با الهام از نهج البلاغه و اعتباربخشی آن با بهره گرفتن از نظر خبرگان. مدیریت فرهنگ سازمانی، ۱۱(۳)، ۷۵-۵۱٫
حاجی کریمی، ع.، سلطانی، م. (۱۳۹۰). بررسی و تحلیل عوامل سنجش مدیریت استعداد (مطالعه موردی صنعت ماشین الات و تجهیزات صنعتی ایران). مدیریت فرهنگ سازمانی، ۹(۲۳)، ۱۱۶-۹۵٫
حاجی کریمی، ع.، حسینی، ا. (۱۳۸۹). تاثیر عوامل راهبردی زمینه ساز بر مدیریت استعداد. مطالعات مدیریت راهبردی، (۲)، ۷۱-۵۱٫
حسینی، ا.ح. (۱۳۹۱). نقش مدیریت استعداد در تامین و حفظ منابع انسانی مستعد. فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، (۲۳-۲۴)، ۲۰۵-۱۸۱٫
دوستار، م.، اسماعیل زاده، م. (۱۳۹۲). عدالت سازمانی و تاثیر آن بر آوا و عملکرد کارکنان. فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، ۲۳(۷۲)، ۱۶۳-۱۴۳٫
رضائیان، ع.، سلطانی، ف. (۱۳۸۸). معرفی مدل جامع و سیستمی مدیریت استعداد جهت بهبود عملکرد فردی کارکنان صنعت نفت. ۳(۸)، ۵۰-۷٫
سرلک، م.ع.، اسلامی، ط. (۱۳۹۰). تسهیم دانش در دانشگاه صنعتی شریف: رویکرد سرمایه اجتماعی. نشریه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، ۳(۸)، ۱۸-۱٫
سلاجقه، س.، پوررشیدی، ر.، کولک، ع. (۱۳۹۲). بررسی روابط بین عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در سازمان های دولتی شهر کرمان. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، ۸(۲)، ۱۰-۱٫
صیادی، س.، محمدی، م.، نیک پور، ا. (۱۳۸۹). مدیریت استعداد، مفهومی کلیدی در حوزه سازمانی. کار و جامعه، ماهنامه اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی، ۸۶-۸۱٫
ضیایی، م.ص.، منوریان، ع.، کاظمی کفرانی، ا.ک. (۱۳۹۰). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و میزان آمادگی سازمانی برای استقرار مدیریت دانش. نشریه مدیریت دولتی، ۳(۸)، ۱۹۸-۱۷۹٫
طهماسبی، ر.، قلی پور، آ.، جواهری زاده، ا. (۱۳۹۱). مدیریت استعدادها : شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر جذب و نگهداشت استعدادهای علمی. پژوهش های مدیریت عمومی، ۵(۱۷)، ۲۶-۵٫
مبینی دهکردی، ع.، طهماسب کاظمی، ب. (۱۳۹۲). مدیریت راهبردی استعدادها، جستاری در رویکردها، مسائل و مؤلفه ها. راهبرد فرهنگ، (۲۲)، ۱۳۴- ۱۰۵٫
محمودآبادی، ح.، رضایی، غ.ر.، گرگانی فیروزجاه، ا. (۱۳۹۱). بررسی تأثیر عدالت سازمانی بر کارایی سرمایه فکری (مطالعه موردی: بیمارستان شهید فقیهی شیراز). فصلنامه حسابداری سلامت، ۱(۲-۳)، ۸۴-۷۲٫

بیولوژیکی

افزایش نفوذ­پذیری از بین حصار­های بیولوژیکی )غشاء و سد مغز خون و غیره (و بهبود زیست سازگاری

۱-۳-۱- اثرات مضر نانو ذرات
نانو ذرات همانند یک شمشیر دو لبه دارای اثرات مفید و مضر می­باشند. نانو ذرات به دو دلیل می­توانند برای سلامتی مضر باشند: اول اینکه می­توانند خیلی سریع از طریق پوست و سلول­های مخاطی جذب بدن شوند و دوم اینکه به دلیل جدید بودن این مواد مسمومیت­های جدید و نا­شناخته­ای را به وجود آورند. وقتی مواد به مقیاس نانو تبدیل شوند، در خواص شیمیایی، بیولوژیکی و فعالیت­های کاتالیتیکی آن‌ها تغییراتی ایجاد می­ شود. بنابراین موادی که در حالت بالک) توده­ای( بی­خطر هستند وقتی به حالت نانو تبدیل شوند، می­توانند سمی و خطرناک باشند. به علاوه اندازه کوچک نانو ذرات باعث می­ شود تا این مواد بتوانند بر سدهای دفاعی بدن فائق آیند. گزارش­ها نشان می­ دهند که بلعیدن نانو ذرات TiO₂ توسط انسان بی­ضرر است. اما اگر در معرض نانو ذرات بودن بیشتر از حد معمول گردد احتمال ایجاد خطر بر سلامتی وجود دارد. بی­شک اگر به روش­های صحیح کار با نانو ذرات توجه شود از خطرات آن کاسته خواهد شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

برخی راه­های کنترل اثرات مضر نانو ذرات:
الف) از تماس پوست با نانو ذرات و یا محلول­های حاوی نانو ذرات جلوگیری شود )دستکش، عینک ایمنی و لباس آزمایشگاه استفاده گردد(.
ب (شستشوی دست‌ها و رعایت بهداشت فردی در محیط کار با نانو ذرات انجام گیرد.
ج( دفع و انتقال زباله­های نانو ذرات طبق اصول زباله­های شیمیایی خطرناک صورت پذیرد.
د (وسایل مورد استفاده در کار کردن با نانو ذرات باید قبل از استفاده مجدد، تعمیر یا مصرف، از نظر آلودگی بررسی شوند.
۱-۴- نانو­فتوکاتالیست
فتوکاتالیست­ها یا کاتالیزور­های نوری گروهی از کاتالیزورها می­باشند که عملکرد خود را زمانی نشان می­ دهند که در معرض تابش نور قرار گیرند.
فتو­کاتالیست از دو بخش تشکیل شده، که فتو معرف نوردهی و کاتالیست یا کاتالیزور، ماده­ای است که سرعت واکنش شیمیایی را افزایش می­دهد. به عبارت دیگر فوتو­کاتالیست ماده­ای است که در اثر تابش نور بتواند منجر به بروز یک واکنش شیمیایی شود، در حالیکه خود ماده، دست خوش هیچ تغییری نشود. فوتو­کاتالیست­ها مستقیماً در واکنش­های اکسایش و کاهش دخالت ندارند و فقط شرایط مورد نیاز برای انجام واکنش­ها را فراهم می­ کنند. کاتالیزور در ابتدا با مواد اولیه تشکیل پیوند می­دهد و آن‌ها را به محصول تبدیل می­ کند. سپس محصول از سطح کاتالیزور جدا می­ شود و مواد واکنش نکرده برای ادامه واکنش روی سطح کاتالیزور باقی می­مانند. در حقیقت، می­توان واکنش­های کاتالیزوری را به صورت یک سیکل بسته در نظر گرفت که در ابتدا کاتالیزور وارد واکنش می­ شود سپس در انتهای سیکل به شکل اولیه خود بازیابی می­ شود ]۱۹[.
یک فوتو­کاتالیست نیمه رسانای ایده­آل باید از نظر بیولوژیکی و شیمیایی خنثی باشد، پایداری فوتو کاتالیستی^[۱۱] داشته باشد، به سادگی تولید و مورد استفاده قرار گیرد، به طور مؤثری به وسیله نور خورشید فعال شود، به طور مؤثر واکنش را کاتالیز نماید، ارزان باشد و هیچ خطری برای انسان و محیط زیست نداشته باشد. تیتانیم دی­اکسید به فوتو­کاتالیست ایده­آل نزدیک است و تقریباً همه خواص فوق را نشان می­دهد. که به دلیل قابلیت جذب اشعه فرابنفش به وسیله این ماده است. فوتون­های فرابنفش پرانرژی‌ترین ذرات هستند و در بیشتر موارد می­توانند به سادگی باعث تخریب اجسام گردند که این پدیده معمولاً از طریق شکست پیوند­های شیمیایی در آن‌ها صورت می­گیرد که به آن تجزیه فوتو­شیمیایی می­گویند. برخی از نانو مواد مانند تیتانیم دی­اکسید، قادرند با جذب اشعه فرابنفش و به واسطه خاصیت فوتوکاتالیستی خود پوششی ضد باکتری را ایجاد کنند، به علاوه مانع از عبور اشعه از ماده گردند. تنها استثنا در این مورد آن است که نور مرئی را جذب نمی­کند. نانو ذرات تیتانیم دی­اکسید، بر سطح زیر لای­های مناسبی از جمله شیشه و یا ترکیبات سیلیسی، پوشش داده می­شوند و در حوضچه­های تحت تابش نور ماوراء بنفش قرار می­گیرند.
نیمه رسانا­هایی چون TiO₂،ZnO ،CdST ، WO3 و SnO₂ به عنوان فوتو­­کاتالیست تا حد زیادی مورد مطالعه قرار گرفته­اند]۲۳-۲۰[ . واکنش­های فوتو­کاتالیستی که در سطح نیمه رسانا­ها اتفاق می­افتند دارای کاربرد­های بسیاری هستند .از میان این کاربرد­ها حذف آلاینده­ها از آب و هوا به عنوان یک ضرورت در زندگی مدرن مطرح می­باشد. در میان این نیمه رسانا­ها TiO₂ به عنوان یک ماده ایده­آل و قابل استفاده در محیط زیست به عنوان فوتو­کاتالیست است چون بسیار پایدار، غیر سمی، در دسترس، ایمن و فعال نوری است.
فرایند نانوفوتو­کاتالیستی با بهره گرفتن از نیمه رساناهای با ساختار نانو، یکی از تکنولوژی­هایی است که برای اکسیداسیون تخریبی مواد آلی همچون رنگ­ها استفاده می­ شود. راندمان تجزیه رنگ با افزایش غلظت رنگ کاهش می­یابد، زیرا در غلظت­های بالای رنگ، مکان­های فعال به وسیله یون­های رنگ پوشیده می­شوند در نتیجه تولید رادیکال­های OH·روی سطح کاتالیست کاهش می­یابد. اثرات بازدانده آنیون­ها، در واقع واکنش حفره­های مثبت و رادیکال هیدروکسیل با آنیون­ها است که به عنوان خورنده­های OH· و h⁺ رفتار می­ کنند و باعث طولانی شدن حذف رنگ می­شوند. از آنجا که pH بر روی خصوصیات بار سطحی فوتوکاتالیست تأثیر می­ گذارد، pH محلول، پارامتر مهمی در انجام واکنش بر روی سطوح ذرات نیمه رسانا است.
۱-۵- کلیات و تعاریف فوتوکاتالیزور
فرایند فوتو­کاتالیزوری به واکنشی اطلاق می­ شود که از طریق تابش نور به ذرات نیمه رساناWO₃) ، ZnO، TiO₂ ، (CdS امکان­ پذیر می­گردد. بالاترین نوار پر) نوار ظرفیت^[۱۲] (و پایین­ترین نوار خالی انرژی ) نوار هدایت^[۱۳] (به وسیله یک نوار شکاف انرژی^[۱۴] از هم جدا می­شوند. جذب یک فوتون با انرژی مساوی یا بیشتر از انرژی نوار شکاف یک الکترون را از نوار ظرفیت به نوار هدایت منتقل می­نماید. و هم زمان با آن یک حفره (h⁺) در نوار ظرفیت تولید می­ شود.
برای کارایی یک فوتو­کاتالیزور نیمه هادی انواع فرایند­های الکترونی شامل واکنش­های الکترون و حفره (h⁺/e^–) باید با سایر فرایند­های غیر فعال شدن، از قبیل ترکیب مجدد حفره و الکترون، رقابت نمایند.
ترکیب مجدد حفره و الکترون در سطح نیمه هادی یا در عمق اتفاق می­افتد ]۲۴[. این ترکیب مجدد در فرایندهای فوتوکاتالیزوری زیان­آور است و سبب اتلاف انر‍ژی فوتون به صورت گرما می­ شود]۲۶و۲۵[. به همین دلیل بازده کوانتومی فرایند­های فوتو­کاتالیزوری نسبتاً پایین است ]۲۷[. روشی که تا حدی بر این مسئله غلبه می‌کند استفاده از پذیرنده‌های الکترون ^[۱۵]است که با به دام اندازی الکترون‌ها مانع ترکیب مجدد الکترون و حفره می­شوند و حفره­های تولید شده توسط نور نیز می­توانند یک دهنده الکترون^[۱۶] را اکسید کنند. شکل (۱-۱) مکانیزم کلی عمل فوتوکاتالیزور را نشان می­دهد ]۲۹و۲۸و۲۶[.
شکل (۱-۱) مکانیزم کلی عمل فوتوکاتالیزور
حفره­های موجود در لایه­ی ظرفیت اکسید کننده­ های قوی می­باشند، این در حالی است که الکترون‌های نوار هدایت هم کاهنده­های خوبی هستند]۳۱و۳۰[. بیشتر واکنش­های تجزیه نوری مواد آلی از اکسایش قوی به وسیله حفره­ها به طور مستقیم یا غیر­مستقیم ناشی می‌شود که اهمیت آن به طبیعت جزو مورد عمل و pH وابسته است ]۳۳و۳۲[. فرایندهای تخریبی نظیر فرایندهای اکسایشی پیشرفته به واسطه کاربردشان در معدنی کردن ترکیبات آلی و در نهایت تولید مواد بی ضرر بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. موفقیت فرایندهای اکسایشی پیشرفته در تصفیه آب و فاضلاب ثابت شده است ]۳۵و۳۴[.
نیمه هادی­های تحت تابش نور برای از بین بردن آلوده­کننده­ های زیادی از قبیل آلکان­ها، الکن‌ها، الکل‌های آلیفاتیک،کربوکسیلیک اسید­های آلیفاتیک،کربوکسیلیک اسید­های آروماتیک، فنل­ها، آروماتیک­ها، حشره­کش­ها و همچنین ته­نشین کردن کاهشی فلزات سنگین گران‌بها در محلول­های آبی، به طور موفقیت آمیزی استفاده می­شوند ]۳۸-۳۶[.
۱-۵-۱- سطوح انرژی نوار هدایت و ظرفیت نیمه رسانا
قدرت نیمه رسانا برای کاهش نوری ^[۱۷]گونه جذب سطحی شده، به موقعیت نوار انرژی نیمه هادی و پتانسیل اکسایش-کاهش گونه­ های جذب شده بستگی دارد. از لحاظ ترمودینامیکی، سطح پتانسیل گونه الکترون گیرنده باید پایین­تر (مثبت­تر) از پتانسیل نوار هدایت نیمه رسانا باشد. همچنین سطح پتانسیل لازم برای گونه الکترون دهنده، باید بالاتر (منفی­تر) از موقعیت نوار ظرفیت نیمه رسانا باشد. بنابراین موقعیت تراز انرژی نوار هدایت مقیاسی از قدرت کاهند­گی و موقعیت تراز انرژی نوار ظرفیت مقیاسی از قدرت اکسند­گی است. شکل (۱-۲) انرژی نوار شکاف و سطح انرژی نوار هدایت و ظرفیت چند نیمه رسانا را نشان می­دهد. هنگام اندازه ­گیری پتانسیل لایه ­ها pH الکترولیت برابر ۱ بوده است. کنترل غلظت هیدروژن به علت تاثیر آن در پتانسیل لایه­ های هدایت و ظرفیت نیمه هادی ضروری است ]۳۹[.
شکل (۱-۲) انرژی شکاف نوار هدایت و موقعیت لایه­ های انرژی نیمه هادی­های مختلف
۱-۵-۲- جلوگیری از ترکیب مجدد الکترون – حفره با بهره گرفتن از اکسیژن
بازده و سرعت واکنش فوتو­کاتالیزوری ترکیبات آلی در حضور اکسیژن به طور چشمگیر افزایش می‌یابد. با افزودن چندین گونه اکسید­کننده معدنی از قبیل پراکسی دی سولفات، پراکسید و پریدات همین اثر مشاهده می­ شود. در اصل، مولکول اکسیژن با به دام اندازی الکترون نوار هدایت از ترکیب مجدد الکترون و حفره جلوگیری می­ کند. غلظت اکسیژن به مقدار جذب شده و مصرف شده بر روی سطح فوتو­کاتالیزور، در طی تابش نور و تاریکی مربوط است. در فرایند­های فوتو­کاتالیزوری، ساختار روتیل فعالیت کمتری نسبت به آناتاز نشان می­دهد. در حقیقت هر دو ساختار TiO₂ از لحاظ ترمودینامیکی قابلیت کاهندگی اکسیژن را دارند. ولی سرعت ترکیب مجدد الکترون و حفره در روتیل بیشتر است زیرا توانایی کمتری برای جذب اکسیژن دارد ]۴۰[.
در این فرایند، سوپر اکسید تشکیل شده یک عامل موثر برای اکسید کردن می­باشد. سوپر اکسید به واکنشگر موجود بر روی سطح نیمه رسانا اعم از خنثی، رادیکالی و رادیکال آنیونی حمله می­ کند. این حمله قبل از جدا شدن از سطح نیمه رسانا انجام می­گیرد. تا زمانی که سوپر اکسید، در محلول از بین نرفته است فعالیت اکسایشی فوتوکاتالیزور همچنان ادامه دارد و ممکن است باعث تولید هیدروژن پراکسید در محیط واکنش شود. هیدروژن پراکسید تولید شده، ترکیبات آلی موجود بر روی سطح نیمه رسانا را تخریب می­ کند ]۴۲و۴۱[.
۱-۵-۳- تشکیل گونه فعال اکسیژن و فواید آن
هیدروژن پراکسید بر روی سطح TiO₂، در حضور اکسیژن هوا، از طریق احیای اکسیژن به وسیله یک الکترون نوار هدایت تشکیل می‌شود. در بیشتر آزمایشات و کاربرد­ها با فوتو­کاتالیزور­های نیمه هادی، اکسیژن برای عمل کردن به عنوان پذیرنده الکترون اولیه حضور دارد. همچنین احیای دو الکترونی اکسیژن، در نهایت باعث تشکیل H₂O₂ از طریق مکانیزم زیر می‌شود.
گرشیر ^[۱۸]و هلر^[۱۹] پیشنهاد داده بودند که در این فرایند جالب، انتقال الکترون به اکسیژن ممکن است مرحله محدود کننده سرعت در فوتوکاتالیزور­های نیمه هادی باشد ]۴۳[. این مراحل خلاصه شده و در شکل (۱-۳) نشان داده شده است.
شکل)۱-۳( واکنش با گونه فعال اکسیژن در مکانیزم فوتو الکتروشیمیایی
واکنش­هایی که در طی فرایند فوتو­کاتالیزوری با فوتو­کاتالیزور TiO₂ اتفاق می­افتد و شامل گونه ­هایی از قبیلH₂O₂ ، OH• و O₂•̄ می­شوند در زیر نمایش داده شده است ]۴۹-۴۴[.
TiO₂ + hv → TiO₂(h⁺ + e⁻) (۱) H₂O₂⁻ → hv 2^•OH (2) H₂O(ads) + h⁺ → ^•OH + H⁺ (۳) OH⁻(ads)+ h⁺ → HO^• (۴) O₂ + e⁻ → O₂^•− (۵) O₂ (ads) + e⁻ + H⁺ → HO2^• (۶) HO₂^• + HO₂^• → H₂O₂ + O₂ (۷) O₂^•− + HO₂^• → HO₂⁻ + O₂ (۸) HO₂⁻ + H⁺ → H₂O₂ (۹) H₂O₂ (ads) + e⁻ → ^•OH + OH⁻ (۱۰) H₂O₂ + O₂^•− → ^•OH + OH⁻ + O₂ (۱۱) H₂O₂ (ads) +2 h⁺ → O₂ + ۲H⁺ (۱۲) H₂O₂ (ads) + 2H⁺ + ۲e⁻ → ۲H₂O (13) H₂O₂ (ads) + h⁺ → HO₂^• + H⁺ (۱۴) O₂(ads) + 2e⁻ + ۲H⁺ → H₂O₂ (ads) (15) O₂^•− + H⁺ → HO₂^• (۱۶) O₂^•− + htr⁺ → O₂ (۱۷) H₂O₂ + ^•OH → H₂O + HO₂^• (۱۸) HO₂^• + ^•OH → H₂O₂ + O₂ (۱۹) ^•OH + ^•OH → H₂O₂ (۲۰) HO₂^• + H₂O₂ → ^•OH + H₂O + O₂ (۲۱)
۱-۵-۴- تأثیر هیدروژن پر­اکسید بر سرعت فرایند فوتو­کاتالیزوری
سرعت فرایند اکسایش فوتو­کاتالیزوری به وسیله هیدروژن پراکسید افزایش می­یابد که این موضوع در بعضی مطالعات ثابت شده است. هیدروژن پراکسید در تخریب مواد آلی و معدنی الکترون دهنده، به وسیله عمل کردن به عنوان یک گیرنده الکترون یا به عنوان یک منبع رادیکال هیدروکسیل، به علت تقسیم یکنواخت، شرکت می­ کند و به عنوان یک افزودنی اکسنده در فرایند­های فوتو­کاتالیزوری به منظور افزایش سرعت واکنش استفاده می­ شود ]۵۱و۵۰[.
افزایش سرعت واکنش فوتو­کاتالیزوری در حضور هیدروژن پراکسید به چند عامل نسبت داده می­ شود، اول اینکه، هیدروژن پراکسید یک پذیرنده الکترون بهتر از اکسیژن است ]۵۳و۵۲[، پتانسیل کاهش اکسیژنv0/13 است در حالی که پتانسیل کاهشH₂O₂ ،v 0/72 است]۵۲[. این نشان می­دهد که انتقال الکترون­های تولید شده در نوار هدایت به وسیله کاهش اکسیژن، مرحله کنترل سرعت در مکانیزم فوتوکاتالیزوری است ]۵۵و۵۴[. در نتیجه شرایطی که به انتقال الکترون­های نوار هدایت کمک می­ کند می ­تواند تأثیری مثبت در فرایند فوتو­کاتالیزوری داشته باشد. این شرایط شامل افزایش غلظت اکسیژن و افزایش پذیرنده­های الکترونی موثر از قبیل هیدروژن پراکسید است ]۵۷-۵۵[.
دوم اینکه، افزایش هیدروژن پراکسید سرعت تولید رادیکال­های هیدروکسیل را افزایش می­دهد. غلظت H₂O₂ یک پارامتر کلیدی در تجزیه فوتو­کاتالیزوری است. سرعت تخریب با افزایش غلظت H₂O₂ افزایش می­یابد]۵۹و۵۸[. هوفمن^[۲۰] و کورمن^[۲۱] نشان دادند که بازده کوانتومی برای تولید هیدروژن پراکسید در طی اکسایش انواع ترکیبات با جرم مولکولی پایین به فشار جزئی اکسیژن بستگی دارد. این مطالعات تشکیل اولیه H₂O₂ از طریق احیای اکسیژن جذب سطحی شده به وسیله الکترون­های نوار هدایت را نشان می­دهد. همچنین هوفمن و همکارانش برای نشان دادن اینکه در واکنش فوتو­شیمیایی همه اکسیژن‌ها بر اثر کاهش به وسیله الکترون­های باند هدایت تولید هیدروژن پراکسید می­ کنند، از ایزوتوپ O¹⁸ نشاندار شده استفاده کردند. در غیاب اکسیژن هیچ هیدروژن پراکسیدی دیده نشد ]۶۰[.
۱-۵-۵- نقش رادیکال هیدروکسیل در واکنش‌های اکسیداسیون
یکی از حد واسط­هایی که در مسیر تجزیه ترکیبات آلی به ترکیبات معدنی در محلول­های آبی حاوی سوسپانسیون TiO₂ با آن مواجه می­شویم، هیدروکسیلات­ها هستند. چنین محصولاتی در اصل هم به وسیله حمله رادیکال هیدروکسیل به سیستم و هم به وسیله هیدراته شدن حد واسط اکسید شده حاصل می­گردد ]۶۲و۶۱[.
مطالعات تجربی نشان می­دهد بین تولید رادیکال هیدروکسیل و به دام افتادن حفره در فوتو­کاتالیزور رقابت وجود دارد، برای مثال اشاره شده است که در محلول­های رقیق آبی، فنل در ابتدا توسط رادیکال هیدروکسیل اکسید می­گردد ولی در محلول­های غلیظ، اکسیداسیون با به دام انداختن حفره شروع می­ شود. افزایش سرعت تجزیه فنل در حضور CN^– به وسیله اکسیداسیون مستقیم حفره به دی­سیانوژن (CN)₂ تبدیل می­ شود و این در حالی است که فنل برای به دام انداختن حفره نمی­تواند با CN^– رقابت کند ]۶۳[.
با بهره گرفتن از بررسی اسپین محصول رادیکال هیدروکسیل توسط ESR و دلایل غیر­مستقیم سنیتیکی، تشکیل رادیکال هیدروکسیل بر روی TiO₂ برانگیخته شده در حضور آب امری کاملاً مشخص است ]۶۴[.
با بررسی طیف حد واسط‌های زودگذر تشکیل شده از مواد آلی و معدنی جذب شده بر روس سطح بر انگیخته نیمه هادی توسط به دام افتادن حفره با بهره گرفتن از تکنیک طیف سنجی انعکاس نفوذی^[۲۲] مشخص شده است که حد واسط اکسید شده تک الکترونی تشکیل شده، ترجیحاً از محصولات رادیکال هیدروکسیل است و با پیوند­های قوی در سطح جذب می­ شود]۶۵[ . به هر حال مشخص است که در اصل به دام انداختن بار توسط گروه­هایOH سطحی )که اکسیداسیون شیمیایی اولیه از مواد جذب شده، روی سطح را قبل از نفوذ کردن به توده محلول شروع می­ کنند (انجام می­گیرد.
۱-۵-۵-۱- مکانیسم و مراحل تشکیل رادیکال هیدروکسیل
رادیکال­های هیدروکسیل اکسنده­های اصلی در واکنش­های فوتو­کاتالیزوری هستند، بنابراین می­توان با اضافه کردن رادیکال هیدروکسیل به سیستم، سرعت واکنش فوتو­کاتالیزوری را افزایش داد. این رادیکال­ها به عنوان اکسنده­های به شدت قوی و گزینش ناپذیر، منجر به معدنی شدن جزئی یا کلی چندین نمونه شیمیایی آلی شده ­اند ]۶۷و۶۶و۳۳[.
به دو طریق رادیکال­های هیدروکسیل تشکیل می­شوند ]۶۹و۶۸و۳۱و۳۰[. ماتیوس^[۲۳] پیشنهاد کرد که واکنش حفره­های لایه‌ی ظرفیت با H₂Oجذب شده یا با گروه ­های OH^–سطحی، بر روی TiO₂ روش اصلی تولید رادیکال­های هیدروکسیل می‌باشد ]۷۰[. این رادیکال نه تنها از طریق حفره­های لایه ظرفیت بلکه از طریق H₂O₂ ایجاد شده از رادیکال- آنیون سوپر­اکسید تولید می‌شوند ]۷۱[. تولید رادیکال هیدروکسیل از هیدروژن پراکسید به چند طریق صورت می­گیرد:
۱( تولید رادیکال هیدروکسیل به وسیله فوتولیز مستقیم هیدروژن پراکسید ]۷۳و۷۱و۵۳[.