تغییر در وجه نقد عملیاتی شرکت i در دوره t
خالص تغییرات در بدهی های غیر عملیاتی کوتاه مدت(سود سهام وحصه جاری بدهی بلند مدت ) شرکت i در دوره t
جریانات وجوه نقد ناشی عملیاتی شرکت i در دوره t که به صورت زیر محاسبه می گردد .

جریان نقد مرتبط با مالیات بر در آمد

_

سود سهام پرداخت شده

+

جریان نقد مرتبط به بازده سرمایه گذاری و تامین مالی یر اساس صورت جریان وجه نقد

+

جریان نقد عملیاتی براساس صورت جریان وجه نقد

=

جریان نقد عملیاتی

ج) نوسانات سود ( EV )
(لویز و همکاران ۲۰۰۶ به نقل از مانول۲۰۱۱) معتقد است که نوسانات سود معیاری برای مدیریت سود است .این معیار بیانگر این مهم است که میزان از تغییرات سود بوسیله جزء حسابداری سود کاهش می یابد (اقلام تعهدی ).این معیار از طریق تقسیم نمودن انحراف معیار سود عملیاتی بر روی انحراف معیار جریان نقد عملیاتی محاسبه می گردد. کوچکتر بودن این معیار بیانگر آن است که سود گزارش شده بیشتر هموار شده است و بنابراین می توان نتیجه گرفت که عدم تقارن اطلاعاتی ناشی از اعمال مدیریت بیشتر است .از این رو در این پژوهش از این معیار به عنوان یکی از متغیر های کنترلی عدم تقارن اطلاعاتی برای استفاده شده است .

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

د ) اقلام تعهدی اختیاری (ABNORMAL ACCRUAL) (AA)
( دیچاو و همکاران ۱۹۹۵)مدل اصلاح شده (جونز۱۹۹۱) به عنوان معیاری برای مدیریت سود در یک دوره ۵ ساله بکار گرفت وسپس به کمک مدل رگرسیونی زیر ، قدر مطلق متوسط اقلام تعهدی اختیاری را محاسبه نمود . از این رو برای محاسبه اقلام تعهدی اختیاری از این مدل استفاده می گردد.
معادله ۱۳
کل اقلام تعهدی شرکت i در سال t که از معادله زیر محاسبه می گردد .
جمع کل دارایی شرکت i درپایان دوره t-1
تغییر فروش شرکتi در دوره t
ارزش ناخالص دارایی ثابت شرکت i در دورهt
ارزش ناخالص دارایی ثابت شرکت i در دورهt
سود خالص شرکت i در دورهt

۱۲-۱- آزمون فرضیه ها :

در این پژوهش برای کنترل اثرات بازده غیر عادی وعدم تقارن اطلاعاتی بر محافظه کاری ، متغیرهای همبسته که به صورت بالقوه ممکن است بین رابطه بازده غیر عادی و محافظه کاری و همچنین بین رابطه عدم تقارن اطلاعاتی و محافظه کاری مشکل ایجاد نمایند حذف شده و جزء باقیمانده رگرسیون های بازده غیر عادی(معادله۱۴) و عدم تقارن اطلاعاتی (معادله ۱۵) به نمایندگی از بازده غیر عادی و عدم تقارن اطلاعاتی مبنای آزمون فرضیه ها قرار می گیرند .
معادله شماره ۱۴
جز باقیمانده رگرسیون که به نمایندگی از بازده غیر عادی در آزمون فرضیه ها بکار گرفته می شود .
معادله شماره ۱۵
جز باقیمانده رگرسیون که به نمایندگی از عدم تقارن اطلاعاتی در آزمون فرضیه ها بکار گرفته می شود

۱-۱۲-۱- آزمون فرضیه ۱

برای آزمون فرضیه ۱ (همبستگی منفی میان محافظه کاری و بازده غیر عادی )از مدل رگرسیونی زیر استفاده شده است . این مدل برگرفته از مدل اصلی باسو می باشد. همچنین برای بررسی بهتر فرضیه از ارتباطات ساختگی بین بازده غیر عادی و محافظه کاری استفاده شده است.
معادله شماره ۱۶
در صورتی که ضریب منفی باشد بیانگر آن است که مدیران برای بدست آوردن بازده غیر عادی تمایل کمتری به استفاده از روش های محافظه کارانه برای گزارش سود دارند .

۲-۱۲-۱- آزمون فرضیه ۱ – ۱ و ۱- ۲

برای آزمون فرضیه ۱- ۱ و ۱- ۲ که پیش بینی می کند، شرکتهایی که دارای بازده غیر عادی بالا هستند ،شناسایی خبرهای بد اقتصادی را به تاخیر می اندازند و در شناسایی خبرهای خوب اقتصادی تعجیل می کنند، از مدل رگرسیونی زیر استفاده می گردد .
معادله شماره ۱۷
منفی و قابل توجه بودن ضریب در ارتباط با فرضیه ۱-۱ تایید کننده پیش بینی صورت گرفته در فرضیه ۱-۱ بوده و همچنین مثبت و قابل توجه بودن ضریب در ارتباط با فرضیه ۲-۱ تایید کننده پیش بینی صورت گرفته در فرضیه ۲-۱ می باشد

۳-۱۲-۱- آزمون فرضیه ۲

برای آزمون فرضیه ۲ (همبستگی منفی میان محافظه کاری عدم تقارن اطلاعاتی) از مدل رگرسیونی زیر استفاده شده است . این مدل برگرفته از مدل اصلی (باسو،۱۹۹۷) می باشد. همچنین برای بررسی بهتر فرضیه از ارتباطات ساختگی بین بازده غیر عادی و محافظه کاری استفاده شده است.

Henderson و همکاران [۳۵]، Kalogiannakis و همکاران [۷۸] ودیگران گزارش دادند که گرمای ویژه کامپوزیت دچار نوسان است زیرا با افزایش دمای ماتریس پلیمری به حالت تجزیه می رسد در صورتیکه گرمای ویژه ذغال به صورت پایدار با دما افزایش می یابد. همانطور که در شکل ‏۲‑۱۹ نشان داده شده است.
شکل ‏۲‑۱۹: تأثیر دما بر روی ظرفیت حرارتی ویژه در کامپوزیت فنولیک/الیاف شیشه و ذغال آن.توسط Hendeson و همکاران.
Henderson and wiecek [38]گزارش دادند که گرماهای ویژه برای لایه اصلی^[۲۱۴] و ذغال تابع دما هستند و به وسیله فرمول زیر محاسبه می‌شود:

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(‏۲‑۲۷)

(‏۲‑۲۸)

همانند هدایت حرارتی؛ گرماهای ویژه لایه و ذغال بایست به صورت آزمایشگاهی در محدوده‌ی دمایی موردنظر اندازه گیری شده و سپس این تابع با داده‌های نموداری fit شود^[۲۱۵].
فصل سوم
کارهای تجربی و مدلسازی
مقدمه
امروزه استفاده از پلیمرهای معمول مانند پلی یورتان‌ها به دلیل مزایایی مانند سبک وزن بودن، ساده بودن فرایند ساخت و شکل‌دهی، دوام و پایین بودن هزینه‌های ساخت نسبت به دیگر مواد-حتی دیگر پلیمرها- با استقبال بیشتری مواجه شده است. یکی از موانع و مشکلات موجود در استفاده از پلیمرها بحث مربوط به خواص مکانیکی مانند مدول، استحکام و قابلیت اشتعال و مقاومت در برابر حرارت می‌باشد. خطرات ناشی از آتش‌سوزی و همچنین خطرات حاصل از گازهای سمی مثل مونواکسیدکربن و دود یکی از معایب استفاده از مواد پلیمری و پلاستیکی است.[۸۲]
به همین منظور استفاده از موادی با عنوان تأخیردهنده اشتعال^[۲۱۶] که باعث تأخیر در فرایند اشتعال پلیمر و افزایش زمان شروع احتراق^[۲۱۷] و در نتیجه افزایش بازده و ایمنی قطعه مورد استفاده در مجاورت حرارت خواهد شد. تأخیردهنده اشتعال موجب شکستن چرخه اشتعال^[۲۱۸] می‌شود و در نتیجه از طریق مکانیسم‌های مختلف باعث خاموشی شعله خواهد شد و یا سرعت سوختن آن را کاهش خواهد داد.
تاخیر اشتعال در پلی‌یورتان بوسیله افزودن و یا قرار دادن یک عنصر خاص هالوژنه در ساختار، ایجاد می‌شود. این تأخیردهنده اشتعال می‌تواند آمیزه‌هایی آلی شامل ترکیبات هالوژن‌ها(کلر یا بروم) و ترکیبات فسفره باشد. ترکیبات آنتیموان یا بروم(Boron) بندرت مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی مواقع ترکیبات معدنی مثل هیدرات آلومینیوم(Al₂O₃*nH₂O)، اکسید آنتیموان(Sb₂O₃) و آمونیوم فسفات بعنوان تأخیردهنده اشتعال در پلی‌یورتان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیشتر تأخیردهنده‌های اشتعال پرکاربرد در فوم‌های سخت و نرم، استرهای فسفاته و کلره هستند که در برخی مواقع با ملامین ترکیب شده‌اند.[۸۳]
استفاده از تأخیردهنده‌های هالوژنه یکی از مؤثرترین راه‌های کاهش اشتعال‌پذیری در بسیاری از پلیمرها بدون تأثیر بر روی خواص مکانیکی ماده است. از طرفی مضرات ناشی از استفاده از این مواد در طبیعت یکی از دلایل عمده عدم استفاده از این مواد تأخیردهنده است.[۸۲]
از طرفی یکی از مشکلات استفاده از سیستم‌های تأخیردهنده اشتعال غیر هالوژنه و افزودنی‌های معدنی رایج، نسبت ابعاد^[۲۱۹] پایین آنها و میزان زیاد استفاده در ترکیب برای افزایش و بهبود خواص و تأثیرگذاری مناسب از لحاظ تأخیر در اشتعال بگذارند، نیاز به مقدار^[۲۲۰] زیادی از تأخیر دهنده می‌باشند-حدود ۶۰%- که خود موجب افت خواص مکانیکی مثل کاهش انعطاف‌پذیری در محصول نهایی، افزایش میزان دانسیته، خواص مکانیکی ضعیف، مشکلات فرایند پذیری و آمیزه‌سازی خواهد شد. از این رو رفته رفته استفاده از ذرات نانو جهت بهبود خواص به دلیل افزایش نسبت ابعادی و در عین حال کاهش میزان استفاده از ذرات افزایش یافت، نانوکامپوزیت‌های پلیمری لایه‌ای سیلیکاته^[۲۲۱] یکی از جدیدترین راه‌های مورد استفاده بعنوان تأخیردهنده اشتعال است که نسبت به دیگر فرمولاسیون‌های سنتی و مرسوم که اغلب میزان درصد وزنی زیادی جهت تأثیرگذاری نیاز دارند مورد استفاده قرار گرفته‌اند.[۸۲, ۸۴, ۸۵]
در هنگام اشتعال و سوختن نانوکامپوزیت‌های پلیمری، یک لایه سطحی بر بالای پلیمر خام^[۲۲۲]تشکیل می‌شود که بعنوان یک سپر حرارتی و جرمی^[۲۲۳] موجب کاهش سرعت انتقال جرم گازهای حاصل از پیرولیز به سطح به دلیل کاهش گرمای انتقالی به ماده پیرولیز نشده؛ خواهد شد. علاوه بر این؛ در حضور نانوذرات دما ؛ دمای شروع به احتراق^[۲۲۴] در لایه سطحی پلیمر افزایش خواهد یافت.[۸۴]
بیشتر کارهای انجام شده در گذشته بیشتر با محوریت تهیه نانوکامپوزیت پلی‌یورتان و بررسی خواص بدست آمده می‌باشد. [۳۳, ۳۴, ۸۵-۸۸] همچنین در مواردی استفاده از تأخیردهنده‌های اشتعال جهت افزایش مقدار پایداری حرارتی مشاهده شده است.[۸۹]
یکی از روش‌های رسیدن به اهداف بالا اصلاح پلیمرهای آلی با افزودنی‌های معدنی با خواص متمم و تکمیل کننده می‌باشد.
با وجود تمامی مزایای استفاده از نانوپرکننده‌ها، باز هم افزایش نانو مواد نیز تا حد خاصی پیشنهاد شده است و بیشتر از آن مقدار خواص تغییرات خاصی نخواهد کرد و یا حتی با افت خواص مواجه خواهیم شد. همانطور که گفته شد استفاده هر کدام از مواد تأخیردهنده هالوژنه و نانورس به تنهایی دارای معایبی است؛ بنابر این در این پروژه مبنای کار استفاده از دو ماده نانورس و تأخیردهنده اشتعال جدید اوره کندانس؛ به دلیل همپوشانی نقاط ضعف هرکدام از مواد و اثرات برهم افزایی^[۲۲۵] این دو ماده است.
در این فصل ابتدا به مباحث مربوط به تهیه نمونه‌های کامپوزیتی و نانوکامپوزیتی با بهره گرفتن از یک پلی ال و ایزوسیانات به همراه خاک‌رس اصلاح شده در مقیاس نانو و تأخیر دهنده اشتعال اوره کندانس تهیه شده توسط Sharzehee[90]؛ به عنوان یک تآخیر دهنده اشتعال جدید و سازگار با پلی یورتان و خاک رس؛ به بررسی و مقایسه رفتار حرارتی ایجاد شده و روند تأثیر دو ماده کلوزیت B30 و اوره کندانس بر روی خواص اشتعال‌پذیری و مقاومت و پایداری حرارتی بر اساس آزمون‌های حرارتی وتحلیل آنالیزهای حرارتی TGA و DSC پرداخته و سپس با بهره گرفتن از نتایج بدست آمده از آنالیزهای فوق به ترتیب پارامترهای سینتیکی و ظرفیت حرارتی ویژه و گرمای حاصله از تجزیه را بدست آورده می‌شود.
در نهایت با قرار دادن پارامترهای سینتیکی بدست آمده، معادله سینتیکی کلی را برای واکنش تجزیه هر کدام از نمونه‌ها بدست خواهیم آورد.
با بهره گرفتن از روش ارائه شده توسط Henderson و استفاده از سه معادله پیوستگی و سینتیکی و انتقال حرارت و جایگذاری پارامترهای محاسبه شده، درمعادلات فوق‌الذکر؛ مقادیر T , m ,m_g بدست آورده شده است.
کارهای آزمایشگاهی
مواد مصرفی
متیلن دی‌فنیل دی‌ایزوسیانات(MDI) (2,4′-methylene diphenyl-diisocyanate)که داری دو گروه عاملی ایزوسیانات است؛ از شرکت DC Chemical Co. از کشور(Kunsan)Korea تهیه شده است.
به همراه پلی اُل پایه پلی اتر که دارای دو گروه هیدروکسیل بعنوان گروه‌های عاملی می‌باشد، تهیه شده از شرکت سوئدی KEMI بعنوان مواد اولیه استفاده شده است.
نانو خاک رس اصلاح شده آلی مورد استفاده در این کار نیز از شرکت .Southern Clay Inc از کشور امریکا با دانسیته gr/cc98/1خریداری شده است. کلوزیت B30یک مونت موریلونیت طبیعی اصلاح شده با نمک آمونیوم ۴ تایی است. در این خاک رس،اصلاح کننده آلی MT₂EtOH می‌باشد. Tallow موجود در اصلاح کننده عمدتاً یک زنجیره اکتادسیل^[۲۲۶] با مقادیر کوچکتر همولوگ پایین است.(ترکیب تقریبی: ~۶۵% C18; ~30% C16; ~5% C14)
شایان ذکر است که MT₂EtOH داری دو گروه هیدروکسیل است. غلظت اصلاح کننده در خاک رس meq90 در gr100 از خاک رس است. فاصله بین هر دو لایه از خاک رس(d₀₀₁)^[227] بر اساس نتایج آزمون تفرق الکترونی اشعه ایکس (XRD) برابر با Å۵/۱۸ می‌باشد.
این نوع و گرید از نانوخاک رس بعنوان افزودنی برای بهبود بسیاری از خواص فیزیکی مانند تقویت^[۲۲۸]، هم‌افزایی تأخیر اشتعال و پوشش و محافظ^[۲۲۹]، در لاستیک‌ها و پلاستیک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
Typical properties:

Treatment/properties

Organic Modifier(1)

Modifier Concentration

%
Moisture

% Weight Losson Ignition

Closite® ۳۰B

SSCP
S-SAP
AFLP
SNP
SAMPL
شکل۲-۱ انواع نشانگر(نقوی و قره‌ریاضی،۱۳۸۸)
۲–۲–۹ نشانگرهای ریخت‌شناسی^[۱۵]
نشانگرهای ریخت‌شناسی اولین نشانگرهایی بودند که برای ارزیابی تنوع ژنتیکی مورد استفاده قرار گرفتند این نشانگرها در واقع نتیجه جهش‌های قابل رویت در ریخت ظاهری موجود هستند. ودر صورتی می‌توانند به عنوان نشانگر ژنتیکی مورد استفاده قرار گیرند که بیان آنها در طیف وسیعی از محیط‌های مختلف تکرارپذیر باشد. اگه چه تنوع ریخت‌شانسی به راحتی قابل مشاهده بوده و کمک زیادی به تحقیقات پایه‌ای می‌کند، ولی به دلیل کم بودن تعداد آنها، وابسته بودن آنها به سن و مرحله رشدی گیاه و وابسته بودن آنها به محیط، استفاده از آنها با محدودیت زیادی همراه است. همچنین عواملی نظیر اثرات غالبیت، اپیستازی و پلیوتروپی بروز این تنوع را تحت تاثیر قرار می‌دهند و استفاده از آن را مشکل می‌سازد. به همین خاطر دستیابی به نشانگرهای کاراتر توجه بیشتر محققین را به خود جلب کرده است(نقوی و قره‌ریاضی،۱۳۸۸). امروزه به خوبی مشخص شده است که استفاده از نشانگرهای تکمیلی مانند نشانگرهای مولکولی و سیتوژنتیکی در کنار نشانگرهای ریخت‌شناسی ارزیابی بسیار جامع‌تر و دقیق‌تری از تنوع گیاهی را به دست می‌دهد(کومار و هیروچیکا، ۲۰۰۱).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۲–۹ نشانگرهای مولکولی
نشانگرهای مولکولی از ابزارهای بسیار مهمی برای مدیریت نمونه‌های ژرم‌پلاسم در بانک ژن، ارزیابی روابط خویشاوندی ژنتیکی، انتخاب گیاهان برتر و بررسی شباهت یا تفاوت بین نمونه‌های مختلف می‌باشد، که برای دستیابی به این اهداف از نشانگرهای مولکولی متعددی استفاده می‌شود(پورساربانی و همکاران، ۱۳۸۴). نشانگرهای مولکولی دارای مزایای متعددی است. این مزایا شامل، صرفه جویی در زمان، استفاده از فضایی آزمایشگاه و قابلیت اطمینان بیشتر به نتایج حاصله می‌باشد(چوکان و واربورتون^[۱۶]، ۲۰۰۶). استفاده از اطلاعات مولکولی در مقایسه با خصوصیات مورفولوژیکی برای بررسی روابط فلیوژنی، از چندین مزیت برخوردار است. به عنوان مثال الف) هیچ گونه ارزیابی شخص در تعیین وضعیت صفات دخیل نیست. ب) به دلیل اینکه ساختمان DNA در تمام موجودات زنده از چهار باز نوکلئوتید تشکیل شده است. بنابراین امکان مطالعه مستقیم متنوع‌ترین اشکال حیات وجود دارد. ج) میزان اطلاعات حاصله بسیار زیاده بوده و بدست آوردن این اطلاعات برای گونه‌های مورد نظر در آزمایشگاه، نسبتا ساده است(کومار و هیروچیکا، ۲۰۰۱). نشانگرهای مولکولی به طور فزاینده در تجزیه و تحلیل ژنتیکی گیاه استفاده می‌شود، با توجه به مزایای آشکار خود بر نشانگرهای مورفولوژیک به عنوان مثال چتدشکلی بالا، تعداد باند بیشتر، با ثبات بودن در سرتاسر مراحل رشد گیاه، و حداقل تأثیر محیط بر آنها به عنوان فاکتور موثر برای بررسی تنوع ژنتیکی استفاده می‌شوند(ویجاتان،^[۱۷] ۲۰۰۵). این نشانگرها مبتنی بر PCR بوده و تنها به مقادیر کمی DNA نیاز دارند و سنجش آنها نسبتا سریع است. تکنیک‌های مولکولی امکان بررسی ژنتیکی دقیق و بررسی عوامل محیطی تنوع را امکان پذیر می‌سازد و سبب دقت بیشتر در اندازه‌گیری و ارزیابی تنوع ژنتیکی می‌گردد(رضوی‌زاده و احسان‌پور، ۱۳۹۱). علاوه بر این قدرت تبعیض عالی در میان ژنوتیپ‌های مشابه و توانایی گروه‌بندی، گروه‌های هتروتیک^[۱۸] بر اساس فاصله ژنتیکی دلیلی دیگر برای استفاده از نشانگرهای مولکولی می‌باشد علاوه بر این تکنولوژی نشانگر مولکولی نقش حیاتی در زیست شناسی گیاهی، از جمله انگشت نگاری DNA، نقشه برداری ژنتیکی، روابط فیلوژنتیک و اصلاح مولکولی دارد( بایر^[۱۹]، ۲۰۰۵ و چوکان و واربورتون، ۲۰۰۶). نشانگرهای مولکولی را به دو دسته نشانگرهای پروتئینی و نشانگرهای حاصل از DNA تقسم‌بندی می‌کنند(عبدمیشانی و شاه‌نجات بوشهری،۱۳۸۶).
۲-۹-۲-۱ نشانگرهای پروتئینی
مطالعه اولیه مولکولی با اهدف طبقه‌بندی با بهره گرفتن از نشانگرهای پروتئینی انجام می‌شد. نشانگرهای پروتئینی فرآورده نهایی ژن‌های ساختاری بوده که در واقع بیانگر تنوع موجود در سطح توالی نوکلئوتیدی ژنوم هستند اما از آنجا که محصولات ژن از روی قسمتی از توالی‌های DNA ساخته می‌شوند در برگیرنده همه تغییرات موجود در سطح DNA نیستند و نمی‌توانند نمایند کل‌ ژنوم باشد. یکی از نشانگرهای پروتئینی معمول نشانگرهای آیزوزایمی هستند که چندین دهه است از ‌آنها استفاده می‌شود. آیزوزایم‌های شکل‌های مختلف یک آنزیم‌اند که اغلب تحریک الکتروفورزی متفاوتی دارند که با بسترهای نشاسته‌ای یا پلی‌اکریلامیدی از یکدیگر جدا می‌شوند(چاولا^[۲۰]، ۲۰۰۲).
۲-۹-۲-۲ نشانگرهای مولکولیDNA
تاکنون انواع مختلف نشانگرهای DNA با تفاوت‌های زیاد از نظر تکنیکی و روش تولید، نحوه کابرد، امیتازبندی، تجزیه و تحلیل و تفسیر نتایج به سرعت ابداع و معرفی گردیده‌اند. بدون ترید ابداع و معرفی واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز یا PCR، بیشترین نقش را در توسعه و تکامل نشانگرهای DNA داشته است(گوپتا و همکاران ۱۹۹۹). نشانگرهای مولکولی DNA را در سه گروه، مبتنی بر دورگ‌گیری، مبتی بر PCR و مبتنی بر توالی‌یابی تقسیم‌بندی کرده‌اند. تکنولوژی‌های متعدد نشانگری مبتنی بر DNA برای شناسایی چندشکلی‌ها و سنجش زیر مجموعه‌ای از مقدار کل DNA ژنومی توسعه یافته است(کومار و هیروچیا، ۲۰۰۱).
۲-۹-۲-۲-۱ نشانگرهای DNA مبتنی بر دورگ‌گیری
در این گروه انگشت‌نگاری الیگونوکئوتیدی،RFLP، RLGS، VNTRS، Minisatellite قرار می‌گیرد.
۲-۹-۲-۲-۲ نشانگرهای مبتنی بر توالی‌یابی
در این گروه نشانگرهایی مانندEST و SNPقرار می‌گیرد.
۲-۹-۲-۲-۳ نشانگرهای DNA مبتنی بر واکنش زنجیره‌ای پلیمراز
واکنش زنجیره‌ای پلیمراز از زمان شروع، در بسیاری از روش‌های استاندار زیست‌شناسی مولکولی و بیوتکنولوژی انقلاب ایجاد کرده و باعث تولید نشانگرهای مختلفی شده، این نشانگرها که مبتنی بر واکنشPCR^[21] هستند، شامل:ISSR^[22] ، RAPD^[23]، SSR^[24]، ,SNP^[25]،AFLP^[26]، ^[۲۷]RFLP و غیره می‌باشند(بایر و همکاران۲۰۰۵، چوکان و واربرتون، ۲۰۰۶ و نقوی و قره‌ریاضی، ۱۳۸۸).
از نظر کاربردی نشانگرهای بارز برای استفاده در مطالعات تنوع‌ژنتیکی، همسانه‌سازی مکانی و اشباع سریع نقشه‌های ژنتیکی مناسب‌اند و در مقابل، نشانگرهای هم‌بارز جهت تهیه و افزایش دقت نقشه‌های عمومی برای یک گونه، نقشه‌یابی مقایسه‌ای بین گونه‌ها، نقشه‌یابی جایگاه‌های صفات کمی(QTLS)، تهیه نقشه‌های ژنی و مطالعه ژنتیک جمعیت کاربرد بیشتری دارند(وین^[۲۸]،۲۰۰۳). هر کدام از انواع نشانگر‌هایDNA مجموعه‌ای از مزایا و معایب را در وراثت، تکرارپذیری، میزان اطلاعات بدست‌ آمده، میزان پیچیدگی روش و همچنین جنبه‌های اقتصادی از قبیل هزینه و زمان مورد نیاز تا حصول نتیجه‌ نهایی را دارا هستند(روکاسزی و بولیبوک^[۲۹]، ۲۰۰۴). از آن رو لازم است که قبل از کاربرد هر کدام سودمندی و کارایی نشانگر سنجیده و ارزیابی شود(کومار و هیروچیکا، ۲۰۰۱). یک نشانگر مناسب بایستی قابل دسترس بوده و تفسیر نتایج آسانی داشته، از تکرارپذیری بالایی برخوردار بوده و به فراوانی مناسب در ژنوم باشد(وین، ۲۰۰۳).
نشانگر RAPD: در این روش از یک آغازگر به طول تقریبی ۱۰ نوکلئوتید برای مطالعات ژنتیکی استفاده می‌شود. این روش معمولا برای برآورد تنوع ژنتیکی بین اعضاء جمعیت‌ها یا گونه‌های بسیار نزدیک به هم استفاده می‌شود. چندشکلی در RAPD بر این اصل استوار است که اگر جایگاه اتصال و هیبرید شدن یک آغازگر در یک ژنوم، حتی یک نوکلئوتید تفاوت داشته یاشد، این تغییر می‌تواند منجر به حذف یک باند و ایجاد چندشکلی شود باندهای بدست آمده به عنوان صفات مستقل و البته با ارزش یکسان در نظر گرفته می‌شود. چندشکلی باندها را می‌توان در قالب سیستم جفتی نمره‌دهی کرد. تکرارپذیر بودن یا نبودن نکته مهم استفاده از این روش است ولی با این وجود RAPD به طور گسترده برای تفکیک گونه‌های نزدیک به هم استفاده شده است(ویلیلمز و همکاران، ۱۹۹۰).
نشانگر:AFLP این تکنیک یکی از محبوب‌ترین و سودمندترین روش‌های انگشت‌نگاری ژنتیکی است. AFLP نیز یک روش تکثیر تصادفی می‌باشد. و نیازی به داشتن اطلاعات از توالی موجود مورد بررسی ندارد. AFLP تعداد باندهای بیشتری نسبت به RAPD تولید می‌کند. این روش شیوه‌ای مطمئن و قوی می‌باشد که چندان تحت تاثیرمتغیرهای موجود در واکنش PCR قرار ندارد اما در عین حال روشی پرهزینه است. تکنیک AFLP باعث پیشترفت زیادی در انگشت‌نگاری DNA شده است(فارسی و ذوالعلی، ۱۳۸۴).
نشانگرRFLP: اولین نشانگری که چندشکلی در سطح توالی‌های DNA را مشخص کرده نشانگر RFLP بود. در این هضم مولکول DNA با یک آنزیم برشی خاص منجر به تولید قطعاتی با طول معین و متفاوت خواهد شد. جهش نقطه‌ای درون یم مکان آنزیم برشی منجر به تغییر الگوی برش و تفاوت در طول قطعات و تعداد آنها خواهد شد. بنابراین یک چندشکلی قابل تظاهر بین ژنوتیپ‌های مختلف ایجاد خواهد شد(باقری و همکاران، ۱۳۹۱).
نشانگرهای ریزماهواره‌ها: ریزماهواره‌ها (SSRS)، توالی‌های ساده تکراری هستند که در ژنوم تمام یوکاریوت‌ها یافت می‌شود و از ۶-۱ توالی نوکلئوتیدی مثل AAG که به صورت پشت سرهم چندبار تکرار می‌شود، تشکیل شده‌اند. و ریزماهواره‌ها هم در نواحی کدکننده و هم نواحی غیر کدکننده وجود دارند. و با ایجاد چندشکلی در طول قطعات قابل شناسایی هستند. با وجود اینکه مکانیسم تکامل ریزماهواره‌ها هنوز به درستی مشخص نیست، اما به صورت گسترده به عنوان نشانگری قوی در ژنتیک جمعیت استفاده می‌شود(رضوی‌زاده و احسان‌پور،۱۳۹۱ و نقوی و قره‌ریاضی، ۱۳۸۸).
۲-۱۰ تخمین فاصله ژنتیکی
آگاهی از میزان تنوع ذخایر توارثی بین افراد یکی از اهداف ارزشمند اصلاح گونه‌های گیاهی است. تاکنون چندین راهکار برای تجزیه و تحلیل تنوع ژنتیکی در ارقام، لاین‌های اصلاحی و جمعیت‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌اند. فاصله ژنتیکی یعنی تفاوت بین موجودات که می‌تواند به صورت اختلاف فنوتیپی یا آللی توضیح داده شود. تعریف جامع دیگری از فاصله ژنتیکی عبارتند از: هر نوع تفاوت ژنتیکی قابل اندازه‌گیری در سطح توالی ژن‌ها یا فراوانی‌ها آللی که بین اعضاء، جمعییت‌ها یا گونه‌ها قابل تشخیص باشد(پراسانا و محمدی^[۳۰]، ۲۰۰۳).
برای درک فاصله ژنتیکی می‌توان به صورت مجازی آن را به سه دسته فاصله ژنتیکی مطلق^[۳۱]، فاصله ژنتیکی نسبی^[۳۲]و فاصله ژنتیکی عملکردی^[۳۳] تقسیم کرد. فاصله ژنتیکی مطلق بر مبنای مقایسه تفاوت‌ها و شباهت‌های ژنومی بین دو فرد است که به صورت مکان ژنی صورت می‌گیرد و می‌تواند بازتاب کاملی از رابطه بین افراد باشد. در عوض فاصله ژنتیکی نسبی رابطه را بر مبنای داده‌های استفاده شده برای محاسبه فاصله در اختیار می‌گذارد. فاصله ژنتیکی عملکردی به صورت اثر تجمعی نشانگرهای مولکولی ژنومی که نقشه آن تهیه شده برای یک مقدار معنی‌دار از تفاوت‌های مشاهده شده برای یک صفت تعریف می‌شود. در عمل فقط فواصل ژنتیکی نسبی را می‌توان اندازه گیری کرد. در مجموع چندین عامل، تخمین روابط ژنتیکی بین اعضاء را تحت تاثیر قرار می‌دهد که عبارتنداز تعداد نشانگر مورد استفاده، توزیع نشانگرها در سطح ژنوم و طبیعت مکانیزم‌های تکاملی که در واقع زیربنای تنوع محاسبه شده است(پاول^[۳۴]و همکاران، ۱۹۹۶).
۲-۱۱ روش‌های آماری تجزیه تحلیل تنوع ژنتیکی
به منظور مطالعه تنوع، عموما از ضریب تغییرات فنوتیپی^[۳۵](PCV) و تغییرات ژنتیکی^[۳۶](GCV) استفاده می‌شود. مطالعه تنوع ژنتیکی فرایندی است که تفاوت بین افراد، جمعیت‌ها و یا گروه‌ها را با بهره گرفتن از روش‌های آماری خاص براساس داده‌های حاصل از ارزیابی صفات مختلف بررسی می‌شود. تنوع ژنتیکی می‌تواند براساس صفات مورفولوژیک(کیفی و کمی)، شجره افراد و یا خصوصیات مولکولی افراد بیان شود(پاول و همکاران، ۱۹۹۶ و لامکی و لی^[۳۷]،۱۹۹۳). با افزایش اندازه نمونه، تعیین شباهت‌ها و تفاوت‌های بین افراد مشکل‌تر می‌شود. یکی از بهترین راهکارهای طبقه‌بندی ذخایر توارثی و تجزیه تحلیل چند متغیره از تجزیه هم‌زمان چندین متغیر برای بررسی روابط بین افراد استفاده می‌شود. این تکنیک‌ها امروزه به طور گسترده‌ای برای تجزیه و تحلیل تنوع ژنتیکی داده‌های مختلف از قبیل داده‌های مورفولوژیکی، بیوشمیایی یا نشانگرهای مولکولی برای بررسی روابط افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. از بین این الگوریتم‌ها تجزیه خوشه‌ای^[۳۸]و تجزیه به مولفه‌های اصلی^[۳۹]‌(PCA) بیشتر از بقیه کاربرد دارند(کالدرینی^[۴۰] و همکاران، ۱۹۹۷).
۲-۱۲ تجزیه خوشه‌ای
تجزیه خوشه‌ای به گروهی از روش‌های چند متغیره که هدف اولیه آنها گروه‌بندی افراد می‌باشد اطلاق می‌گردد. از طریق این روش اعضاء مشابه از نظر صفات مورد بررسی در یک خوشه واحد کنار هم قرار می‌گیرند. در نتیجه این دسته‌بندی اعضاءی که در یک خوشه قرار می‌گیرند دارای شباهت زیاد و اعضاءی که در خوشه‌های جداگانه قرار می‌گیرند تفاوت‌های زیادی با هم دارند. بنابراین اگر طبقه‌بندی بصورت صحیحی انجام گیرد اعضاءی که در یک خوشه قرار دارند در نمایش هندسی در کنار هم قرار گرفته و اعضاءی که در خوشه‌های جداگانه قرار دارند از یکدیگر دورتر هستند .در بین روش‌های تجزیه خوشه‌ای بیشتر الگوریتم‌های مبتنی بر فاصله در تجزیه تنوع ژنتیکی استفاده می‌شود. در روش‌های مبتنی بر فاصله، ماتریس فاصله به عنوان ورودی مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد و خروجی آن به صورت گرافیک( درختی یا دندروگرام ) قابل ارائه است(دویلن و گلدستین^[۴۱]، ۱۹۸۴).
روش‌های مبتنی بر فاصله به دو گروه تقسیم می‌شوند که عبارتنداز: سلسله مراتبی^[۴۲]و غیر مراتبی^[۴۳]. روش‌های سلسله مراتبی به دو قسمت تقسیم می‌شود که این روش کاربرد بیشتری در تجزیه تحلیل تنوع ژنتیکی گونه‌های گیاهی دارد. در روش سلسله مراتبی ترکیبی^[۴۴]، ابتدا هر عضو به عنوان یک خوشه در نظر گرفته می‌شود. بنابراین در فاصله ژنتیکی صفر تعداد خوشه‌ها با تعداد اعضاء برابر است. سپس اعضاء یا گروه‌هایی که بیشترین شباهت را با یکدیگر دارند با هم ادغام شده و در یک خوشه فرار می‌گیرند. لذا ترکیب گروه‌ها بر اساس میزان تشابهات صورت می‌گیرد و در نهایت تمام ژنوتیپ‌ها به یک خوشه منتسب می‌گردد(وارد،^[۴۵] ۱۹۹۷). در روش سلسه مراتب تقسیمی^[۴۶]، ابتدا تمام اعضاء در یک گروه قرار می گیرند. سپس اعضاء درون گروه برا اساس شباهت به زیر گروه‌های متفاوت تقسیم می‌شوند و همین تقسیم‌بندی ادامه می‌یابد تا به عضو برسد. در بین تمام روش‌های سلسله مراتب ترکیبی روش UPGMA^[47]و روش واریانس حداقل وارد^[۴۸] بیشترین کاربرد را برای تجزیه خوشه‌ای دارند. سایر روش‌ها نیز مانند نزدیک‌ترین همسایه^[۴۹]و دورترین همسایه^[۵۰]توسط برخی از محققین برای تجزیه و تحلیل تنوع ژنتیکی به کار برده می‌شوند. در مرحله بعد شباهت یا فاصله هر عضو یا اعضاء درون یک خوشه به صورت میانگین فاصله یا شباهت آن عضو از اعضاء خوشه در نظر گرفته می‌شود(پارسانا و محمدی، ۲۰۰۳).
۲-۱۳ تجزیه به مختصات اصلی^[۵۱]
تجزیه به مولفه‌های اصلی نیز یکی دیگر از روش‌های چند متغیره است که دارای کاربرد زیادی است. این روش را می‌توان برای نمایش دوبعدی پراکنش اعضاء بکار برد. تجمع اعضاء در یک ناحیه از پلات نشان دهنده تشابه ژنتیکی آنها می‌باشد. تجزیه به مختصات اصلی به عنوان روشی برای کاستن حجم داده‌ها به منظور روشن ساختن روابط بین دو یا چند متغیر و توجیه تغییرات کل داده‌های اصلی و اولیه بوسیله تعداد محدودی از متغیرهای جدید مستقل به نام مختصات اصلی است. این نوع دسته‌بندی اجازه نمایان شدن تفاوت بین اعضاء را داده و امکان مشاهده همه گروه‌ها را میسر می‌کند. کاسته شدن از حجم داده‌ها بوسیله تبدیل خطی داده‌های اصلی به متغیرهای مستقل جدیدی که به عنوان مختصات اصلی شناخته می‌شودند انجام می‌گیرد. به طوری که اولین مولفه بیشترین مقدار تغییرات داده‌های اولیه را توجیه می‌کند و مولفه دوم بیشترین مقدار تغییرات باقیمانده را بعد از مولفه اول توجیه می‌کند و الی آخر. لازم به ذکر است که هر مولفه تغییراتی را توجیه می‌کند که توسط مولفه‌های قبلی بیان نشده باشد(پارسانا و محمدی، ۲۰۰۳).
۲-۱۴ نشانگرهای ISSR
از بین روش‌های مختلف مبتنی بر PCR نشانگر ISSR یکی از ساده‌ترین آنها می‌‌باشد که به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. نشانگرهای ISSR توالی بین تکراری ساده، تکرارهای دو، سه، چهار یا پنج نوکلئوتیدی مبتنی ‏بر PCR می‏باشند، و اولین بار در سال ۱۹۹۴ میلادی توسط زیتکی ویز مطرح شد. و طول آغازگرها ۲۵-۱۶ نوکلئوتید می‌باشد. در این روش، SSRs بعنوان پرایمرهایی برای تکثیر بیشتر مناطق میان SSR استفاده می‌شوند. SSRs یا میکروستلایت‌ها تکرارهای پشت سرهم کوتاه(STRs) یا تعداد متنوعی از تکرارهای پشت سرهم (VNTRs)، یک یا چهار باز حاضر در تمام مناطق ژنوم‌های یوکاریوتی هستند. آنها در سراسر ژنوم گسترده شده و از نظر تعداد واحدهای تکراری متفاوت هستند(زیتکی‌ویز و روفالسکی، ۱۹۹۴ و ردی^[۵۲] و همکاران، ۲۰۰۲). این نشانگر برخی مزایای نشانگر‏های SSR و AFLP را دارا بوده و فاقد معایبی همچون تکرارپذیری کمRAPD ، هزینه بالای AFLP و نیاز به شناخت توالی‌های پیرامونی برای توسعه پرایمرهای اختصاصی گونه‌ها برای نشانگرSSR می‏باشد(ردی و همکاران، ۲۰۰۲ و بورنت و برانچارد^[۵۳]، ۲۰۰۱). روش ISSR نسبت بهRAPD قابل اعتمادتر است و آغازگرهای آن پلی‌مرفیسم بیشتری تولید می‌کند، چرا را که نواحی متغیر در ژنوم را مورد هدف قرار می‌دهد(هانتولا^[۵۴]، ۱۹۹۶). ISSRs عمدتا به عنوان نشانگرهای غالب، تابع توارث‌پذیری ساده مندلی شناخته می‌شوند. اما، آنها همچنین در برخی موارد به‌ عنوان نشانگرهای هم‌بارز شناخته شده‌اند(وجود لنگر طولانی در ׳۵ انتهایی باعث می‌شود که این نشانگر به صورت هم‌بارز عمل کند) چرا که قادر به تمایز میان هموزیگوت‌ها و هتروزیگوت‌ها بوده‌اند. از نشانگر ISSR به شدت در مطالعات تنوع ژنتیکی، نژادهای جانوری یا گیاهی، برچسب‌گذاری ژن، نقشه‌برداری ژنوم و زیست‌شناسی تکاملی استفاده می‌شود(ردی و همکاران، ۲۰۰۲ و مگرگورو همکاران^[۵۵]، ۲۰۰۰). تکرارپذیری بالای ISSRs احتمالا به سبب استفاده از پرایمرهای طولانی‌تر (۱۶–۲۵ mers)در مقایسه با پرایمرهای کوتاهتر رپید (۱۰ mers) می‌باشد که این امر امکان استفاده از دمای بالای اتصال( ۴۵ الی ۶۰ درجه سانتیگراد) را فراهم می‌کند که منجر به افزایش احتمال اتصال پرایمر به نقاط مشخصی از DNA (تکرارپذیری بیشتر) می‌شود و در نتیجه این نشانگر به دلیل فراوانی مناطق تکرار شونده در ژنوم، چندشکلی بیشتری را نسبت به نشانگرهای RAPD نشان داده و باندهای حاصل اطلاعات بیشتری را از ژنوم می‌دهد(اسلامن و همکاران، ۱۹۹۹، امینی و همکاران، ۱۳۹۱). از این نشانگر برای انگشت‌نگاری ژن بدون اینکه نیاز به دانستن توالی ژن باشد استفاده می‌شود(حسن‌نژاد و همکاران، ۱۳۸۴ و ویجتان و ۲۰۰۵). همچنین اگر این نشانگرها باRFLP وRAPD استفاده شوند در تجزیه تحلیل؛ سطح جندشکلی بالاتری را نشان می‌دهد(حسن‌نژاد و همکاران، ۱۳۸۴). از این نشانگر برای شناسایی ارقام سیب ژمینی(بورنت و برانچارد، ۲۰۰۱) ، تهیه نقشه ژنتیکی گیاهان، انگشت‌نگاری ژن، تجزیه و تحلیل روابط فلیوژنتیک، تجزیه و تحلیل ساختار جمعیت، شناسایی واریته و لاین، نقشه‌برداری ژنتیکی، انتخاب به کمک نشانگر^[۵۶] و غیره استفاده شده(ویجتان، ۲۰۰۵).
۲-۱۴-۱ نحوه عمل نشانگر ISSR
در این نشانگر‏ها از تکرار‏های دو و سه‏تایی، استفاده شده که در یکی از انتها‏ها با یک یا چند نوکلئوتید قلاب (لنگر) شد‏ه‏اند، و به ‏عنوان نشانگر‏های تکی PCR استفاده می‏شود. ناحیه قلاب ‏شده (انتهایʹ۳ یا انتهایʹ۵) نشانگر، اجازه اتصال محکم‏تر نشانگر به جایگاه هدف در نمونه الگو را فراهم می‌کند. بنابراین احتمال سر‏خوردن نشانگر بسیار کم خواهد شد. ‏استفاده از نشانگر‏هایSSR قلاب‏شده در انتهایʹ۳ و ʹ۵ به ‏منظور تکثیر DNA بین‏ دو SSR استفاده می‌شود. در حقیقت فقط آغازگرهای قلاب شده در انتهای ʹ۵ قادر به شناسایی تنوع آللی در داخل SSR هدف هستند. آغازگرهای قلاب شده در انتهای׳۵ در مرز بالادست SSR هدف قرار می‌گیرند و به سمت پایین دست حرکت می‌کنند. بنابراین محصولات به دست آمده از آغازگرهای قلاب شده در انتهای׳۵ چندشکلی‌های بیشتری را نشان خواهند داد. توسعه چندشکلی همچنین بنابر طبیعت پرایمر(پرایمر آزاد و یا پرایمر متصل به نوکلئوتید در انتهای ʹ۳ و یا ׳۵) و توالی تکرارها در پرایمر مورد استفاده تغییر می‌کند. وقتی پرایمرهای غیرمتصل، بعبارت دیگر تنها SSRs، بعنوان پرایمر مورد استفاده قرار می‌گیرند، پرایمر تمایل به لغزش در درون واحدهای تکراری در طی تکثیر دارد که منجر به تولید اسمیر، بجای باندهای شفاف، می‌شود. اتصال یک تا چهار نوکلئوتید به انتهای ʹ۳ و یا ׳۵ پرایمر (پرایمر متصل به نوکلئوتید)، این اطمینان را می‌دهد که پرایمر فقط با انتهاهای ریزماهواره در DNA الگو اتصال می‌یابد و بنابراین از پرایمینگ درونی و تشکیل اسمیر ممانعت می‌شود. همچنین، اتصال نوکلئوتید سبب می‌شود که تنها یک زیر مجموعه از میکروستلایت‌ها، بعنوان محل‌های پرایمینگ مورد استفاده قرار بگیرند. وقتی پرایمرهای متصل به نوکلئوتید در انتهای ׳۵ استفاده می‌شوند، محصولات تکثیر شده شامل توالی‌های ریز ماهواره و انواع طولی آنها در طول یک ژنوم هستند بنابراین تعداد بیشتری باند و درجه بالاتری از چندشکلی را ارائه می‌کنند. معمولا پرایمرهای با تکرارهای دو نوکلئوتیدی و متصل به نوکلئوتید در انتهایʹ۳ و یا ׳۵، چندشکلی بالایی را نشان می‌دهند(بلایر و همکاران، ۱۹۹۹ و جویشی و همکاران، ۲۰۰۰). پرایمرهای متصل به نوکلئوتید در انتهای ʹ۳، الگوی بانددهی واضح‌تری را در مقایسه با پرایمرهای متصل به نوکلئوتید در انتهای ׳۵ نشان می‌دهند. از آنجا که پرایمر یک موتیف SSR است تناوب و توزیع موتیف‌های ریزماهواره، موتیف‌ها را در گونه‌های مختلف تکرار می‌کند، همچنین بر تولید باندها تاثیر می‌گذارد. میان توالی‌های DNA اندامک‌ها و هسته از نظر فراوانی SSRs تفاوت وجود دارد تنها محدودیتی که این روش دارد این است که چند شکلی فقط مربوط به جایگاه‌های ژنی SSRهای است که با فاصله مناسب در دو جهت معکوس قرار گرفته باشد. استفاده از این نشانگر بسیار سریع و آسان است و به نظر می‌رسد که به دلیل طویل بودن نشانگر‌ها؛ قابلیت تکثیر نشانگر SSR را نیز داشته باشد(امینی و همکاران، ۱۳۹۱، ردی و همکاران، ۲۰۰۲ و زیتکی‌ویز و رافالسکی، ۱۹۹۴).
شکل ۲-۲ISSR-PCR ، نمایش اتصال پرایمر(AG)8 به DNA الف)غیر قلاب شده ب) قلاب شده در انتهایʹ۳ ج) قلاب شده در انتهای ׳۵٫ هدف در DNA الگو تکثیر بین دو SSR با تکرار(TC)n است. الف) پرایمر(AG)n غیر قلاب شده که به هر ناحیه تکرار(TC)n بر روی DNA الگو قرار گیرد سر می خورد و سرانجام تولید باند اسمیر می‌کند ب) پرایمر AG)n) قلاب شده با دو باز NN در انتهای ʹ۳، که به نواحی ویژه‌ای بر روی DNA الگو متصل می شود و تولید باندهای واضحی می‌کند ج) پرایمرAG)n) قلاب شده با دو باز NN در انتهای ׳۵ که به نواحی ویژه ای بر روی DNA الگو متصل می شود و تولید باندهای واضحی می‌کند( ردی و همکاران۱۹۹۴).
این روش یک روش سریع، کارامد، ساده، کم هزینه، قابلیت خودکار شدن و قابل تکرار است که اکثر فواید و مزایای SSRS و AFLP را با عمومیت RAPD در بر دارد(جدول۲-۳). این روش نیازی به استفاده از مواد رادیواکتیو و خطرناک ندارد. آغازگرها نیز اختصاصی نبوده و می‌تواند به راحتی طراحی و ساخته شوند(گوپتا و همکاران، ۱۹۹۹ و وانگ^[۵۷] و همکاران، ۱۹۹۷).
جدول ۲-۳ مقایسه نشانگرهای مولکولی استفاده شده در اصلاح گیاهان

ویژگی

RFLPS

RAPDS

AFLPS

SSRS

ISSRS

SNPS

حرکت به سمت محصولات نو یکی از افتخارات مدیران است و این مانند تبی زود گذر همهی موسسات را در بر میگیرد. همین مسئله باعث بروز مشکلاتی در فرایند ایجاد کتابخانههای دیجیتالی کاربر مدار می شود.ایجاد کتابخانههای دیجیتالی به علت استفاده از فنآوریهای نوین، باعث انگیزش مدیران موسسات شده است و آنها غالبا به حرکت به سوی دیجیتال تمایل دارند. به همین دلیل اکثر فعالیتها در این زمینه به علت عدم برنامه ریزی صحیح و انجام مطالعات مقدماتی مناسب با شکست مواجه میشوند. این امر باعث تقبل هزینه های سنگین توسط موسسات مختلف میشود.از این رو پیشنهاد میشود که همواره در جهت ایجاد چنین کتابخانههایی با برنامه ریزی صحیح و انجام مطالعات مقدماتی مورد نیاز حرکت کنیم تا در آینده شاهد محصولاتی با قابلیت‌های مناسب و مطابق با نیازهای کاربران باشیم.
۲-۲-۱۸-۸. عدم توجه به استانداردهای مورد نیاز
یکی از دلایل حرکتهای سطحی و مقطعی که در بالا اشاره شد، میتواند عدم توجه به استانداردهای مورد نیاز کتابخانههای دیجیتالی باشد. عدم توجه به استانداردهای موجود در مراحل مختلف باعث بروز اشکالاتی در سیستم از جمله در ذخیره، بازیابی و ارائه خدمات مناسب به کاربران خواهد شد.
۲-۲-۱۸-۹. هزینه نسبتا بالای ایجاد
ایجاد کتابخانههای در مراحل نخستین نیاز به هزینه های نسبتا بالایی دارد که همواره به عنوان یکی موانع ایجاد چنین کتابخانههایی است. ولی باید به این مسئله نیز توجه داشته باشیم که هزینه های بعدی این کتابخانهها مانند هزینه نگهداری آنها در مقایسه با سایر کتابخانهها بسیار پایین است. در مجموع اگر مقایسهای میان هزینه های کتابخانههای دیجیتالی با کتابخانه سنتی داشته باشیم متوجه میشویم که هزینه کتابخانههای دیجیتالی به مراتب کمتر از کتابخانههای سنتی است.
۲-۲-۱۸-۱۰. لزوم داشتن مهارت جستوجو و بازیابی اطلاعات
علاوه بر دسترسی به اینترنت، داشتن مهارت جستوجو و بازیابی اطلاعات توسط کاربران و کتابدارن این گونه از کتابخانهها، امری است که نباید از آن غافل شد. بسیاری از مراجعین فاقد مهارتهای لازم برای جستوجوی اطلاعات مورد نظر خود هستند که در اینجا نقش کتابداران کتابخانههای مجازی برجسته می شود که در آن، با هدایت و مشاوره اطلاعاتی خود به مراجعین در به دست آوردن و استفاده از منابع اطلاعاتی مد نظر، یاریگر باشند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۲-۱۸-۱۱. موانع مالی
موانع مالی در هر سازمانی میتواند باعث بروز مشکلاتی شود. اکثر پایگاه های اطلاعاتی رایگان نیستند و سازمان باید توانایی پرداخت هزینه های یاد شده را داشته باشد(علی پورحافظی ،۱۳۸۲).
۲-۲-۱۸-۱۲. حفاظت از منابع اطلاعاتی بودجه
چالشهای اساسی در این بخش عبارتند از: جلوگیری از آسیبهای احتمالی، امنیت اطلاعات و جلوگیری از ورودهای غیرمجاز با توجه به داشتن بار مالی اشتراک پایگاه های اطلاعاتی و در صورتی که مرکز اطلاع رسانی خود نیز اقدام به دریافت وجه در قبال اطلاعات ارائه شده به مراجعین نماید چه از نقطه نظر اینکه هکرها و نفوذگران به شبکهی اینترنت نتواند به کتابخانههای دیجیتالی آسیب وارد نمایند، مسئله امنیت و حفاظت از منابع اطلاعاتی در کتابخانههای دیجیتالی دارای اهمیت است(غفاری و علیپور،۱۳۸۷).
۲-۲-۱۹. مدیریت کتابخانههای دیجیتالی
پیترگراهام از کتابخانههای دانشگاه راجرز اعتقاد دارد که برای پیاده سازی کتابخانه پژوهشی دیجیتال، تعهدات دراز مدت سازمانی، مالی و حقوقی لازم است. امور فنی به سادگی و تنها با هزینه کردن پول قابل انجام هستند. اما بر خلاف امور فنی ، تعهدات سازمانی است که دستیابی به آنها بسیار مشکل خواهد بود. سیاستها ، فقدان اولویت بندی، و عدم احساس مسئولیت میتواند باعث تاخیر و طولانی شدن پروژه شود.
مدیریت زیر ساخت فنی «کتابخانه دیجیتال » مانع قابل توجهی برای اکثر کتابخانههاست، به ویژه کاهش بودجه کتابخانهها ادامه داشته و هزینه های توسعه و نگهداری مجموعه در حال افزایش است. برای مدیریت کردن کتابخانه دیجیتال موارد زیرباید رعایت شود:

• • سازماندهی دانش دیجیتال و اطلاعات

• • انتشار اطلاعات دیجیتال بر اساس کامپیوتر

• • فراهمآوردن خدمات مرجع دیجیتال و خدمات اطلاعرسانی الکترونیکی

• • فراهمآوردن و دستیابی دانش استخراج شده را از مخازن دانش

• • وظیفهای که در قبال دیجیتالی کردن کتابخانه بهصورت وسیع و ذخیره فرایند دیجیتال داریم به کار گیریم.

• • دسترسی جهانی و بازیابی دانش دیجیتالی و در نهایت دسترسی به تمامی فهرستنویسی و طبقهبندی اسناد دیجیتالی و دانش دیجیتالی را فراهم نماید.( تری کانی^[۴۱]، گری کلیولند^[۴۲]، ۱۳۹۰)

۲-۲-۱۹-۱. کتابداران در عصر الکترونیک
کارشناسان خصوصیاتی را برای کتابداران عصر الکترونیک بر می‌شمرند که عبارتند از:

• • همانند مشاوران اطلاعاتی عمل می‌کنند و بهترین منابع را برای گشایش گروه ها و برآوردن نیازهای اطلاعاتی مردم نشان می‌دهند.

• • کاربرد منابع اطلاعاتی الکترونیکی را به مردم آموزش می‌دهند.

• • منابعی را که استفاده کنندگان خاصی به آنها آشنایی دارند، موجب جست وجو قرار می‌دهند .

• • وظیفه بازکاوی اطلاعات را انجام می‌دهند، یعنی تالیف و ترکیبی از نتایج پژوهش‌های منابع متعدد به عمل می‌آورند و برآیندگزیده و ارزیابی شده را به متقاضی عرضه کنند و در صورت امکان مستقیما به رایانه او ارسال کنند.

• • با ایجاد بایگانیهای مختلف و ارتباط با پایگاه های اطلاعاتی، مراجعه کننده را در دریافت اطلاعات مورد علاقه خودش یاری می‌نمایند.

کتابدارن لازم است طرز کار با نرم‌افزارهای رایانه‌ای و ابزارهای الکترونیکی، مهارتهای سودمندی را از طریق شبکه‌های نرم‌افزاری در اشاعه اطلاعات الکترونیکی بیاموزند(ویکیپدیا).
۲-۲-۱۹-۲. کتابداران کتابخانههای دیجیتالی
نیاز ما در اختراع است. پیدایش کتابخانههای دیجیتالی نیاز به ایجاد یک عنوان شغلی جدید به نام کتابدار دیجیتال برای سازماندهی منابع دانش دیجیتالی را بوجود میآورد.
کتابخانههای دیجیتالی بزرگ به مثابه انبارهای دانش بشری در حال پیدایش هستند پس لازم است کتابداران دیجیتالی امور زیررا انجام دهند:

• • ادارهی کتابخانههای دیجیتالی

• • نشر اطلاعات دیجیتالی که به صورت رایانه ای نگهداری می شود

• • ارائه خدمات مرجع دیجیتالی و خدمات اطلاعرسانی الکترونیک

• • کاوش اطلاعات از انبارهای دانش به وجود آمده

• • پرداختن به وظیفهی دیجیتالی کردن ، فرایند ذخیره سازی دیجیتالی و حفاظت دیجیتالی

• • ایجاد امکان دسترسی و بازیابی به دانش دیجیتالی

• • حمایت از حق مولف الکترونیکی

۲-۲-۱۹-۲-۱.وظایف کتابدار دیجیتالی
کتابداران دیجیتالی که در واقع اداره کنندگان کتابخانههای دیجیتالی میباشند. وظایف مهمی به شرح ذیل بر عهده دارند.

• • مدیریت کتابخانههای دیجیتالی

• • سازماندهی و مدیریت اطلاعات دیجیتالی

• اشاعه اطلاعات دیجیتالی

رابطه (۲- ۲۸) y_Γ۱ (x) = (h_d + h_t ) (۱ – )^۲ – ux – x² ; – w₀/2 < x < 0
y_Γ۲ (x) = (h_d + h_t ) (۱ – )^۲ + ux – x² ; ۰ < x < w₀/2
y_Γ۳ (x) = h_d (۱ – )^۲ ; – w_i /۲ < x < w_i /۲
y_Γ۴ (x) = h_c (۱ – )^۲ ; – w_i /۲ < x < w_i /۲
y_Γ۵ (x) = – (h_d + h_c) (1 – )^۲ ; –w₀/2 < x < w₀/2
ناحیه حفره­ی دهانی بین لب پایینی و بالایی ۲/۳ h_iw_i است. ناحیه لب­ها به صورت
w₀ R= 2/3 h₀w₀ + ( uw₀ /۱۲) می­باشد. پارامترها برای بیضی مدل شده برای زبان y_ton، که مرکز عمودی از زبان، h_ton ارتفاع زبان، w_ton پهنای زبان هستند. مساحت قابل مشاهده از زبان /۴ h_tonw_ton π است. برای سادگی تمام سهمی­ها به یک کانتور R ∂ Γϵ از الگوی انعطاف­پذیر گروه­بندی می­شوند.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

رابطه (۲- ۲۹) () = ( x , y_Γ (x) )^T = (x() ,y() )^T
که ϵ [۰,۱] و N گره­ که,…..,N} 1} n ϵ .
الگوی انعطاف­پذیر سعی در می­نیمم سازی انرژی دارد. انرژی­ها می­توانند وابسته به دره­ها^[۳۸] یا قله­های نواحی در تصویر تعریف شوند.
رابطه (۲- ۳۰) E_v = () dA
یا روی لبه­های تصویر به شکل رابطه (۲- ۳۱) تعریف شود.
رابطه (۲- ۳۱) E_e = () d
_e () , Ф_v (Ф پتانسیل­های لبه و دره­ها از تصویر هستند.
انرژی محدودیت داخلی ۲ E_con= k/2 (w₀ – λh₀)² ; λ می­باشد. پارامترهایی همچون، , w₀ , h₀) θ) توسط تابع انرژی E_v و بقیه پارامترها توسط می­نیمم سازی انرژی لبه E_e تنظیم می­شوند.
یکی دیگر از روش_­ها برای شناسایی دیداری صحبت روش مبتنی بر تصویر است که روش پایین به بالا نیز نامیده می­ شود. در واقع این روش مبتنی بر شدت روشنایی پیکسل­های تصویر است و هر گونه پردازشی روی این مقادیر شدت روشنایی صورت می­گیرد و ویژگی­ها از آن­ها استخراج می_­شود.
۲- ۶ موجک هار^[۳۹]
یکی از روش­های مبتنی بر تصویر DWT می­باشد که کاربردهای زیادی در حوزه استخراج ویژگی به خصوص از تصویر دارد و یکی از ویژگی­های مؤثر در شناسایی تصاویر می­باشد. که مستقیما از خود این ضرایب استفاده شده یا از سایر ویژگی­ها و مشخصه­ها که از این ضرایب استخراج می­ شود استفاده شده است. از دیگر کاربردهای ویولت حذف نویز از سیگنال­ها و تصاویر با حذف محدوده خاصی از ضرایب موجک و فشرده­سازی تصاویر می­باشد.
یکی از ساده­ترین انواع این تبدیل ، ویولت هار می­باشد که در [۱۶] این روش به کار گرفته شده و لب با بهره گرفتن از این تبدیل قطعه­بندی شده و بردارهای ویژگی از نتیجه آن استخراج می­ شود. قطعه­بندی لب در چند مرحله صورت گرفته است.
۲- ۶- ۱ پیش پردازش
شرایط نوری برای نرمالیزه کردن سطح روشنایی در تصویر اصلی با تابع لگاریتمی به صورت زیر تغییر داده شده است.
رابطه (۲- ۳۲)
که f(x , y) تصویر اصلی و g(x,y) تصویر پیش پردازش شده است. مجموعه پارامترهای (k , d , t) برای کنترل موقعیت و شکل منحنی تنظیم شده ­اند. در این مطالعه به طور نسبی (۲، ۰٫۵، ۱۲) در نظر گرفته شده ­اند.
۲ – ۶ – ۲ تبدیل رنگی
رنگ لب و ناحیه پوست معمولاً هم­پوشانی دارند بنابراین فضای رنگی خاصی باید برای نشان دادن تغییرهای کوچک انتخاب شود. از آن‌جا که فاصله بین هر دو نقطه در فضای رنگی متناسب با تفاوت رنگ آن­ها است. یک فضای رنگی یکنواخت نیاز است. تصویر رنگی به فضای رنگی CIEL^*u^*v^* و CIEL^*a^*b^* تبدیل می­کنیم. بردار رنگی{ L^*,a^*,b^*,v^*,u^*} برای هر تصویر با بهره گرفتن از معادله­هایی که در [۱۷] ارجاع داده شده است محاسبه می­ شود. در این­جا فقط پارامترهای{ a^*, u ^*} استفاده شده است چون تفاوت اصلی بین لب و ناحیه چهره رنگ قرمز لب می­باشد و در دو بردار انتخاب شده این رنگ مؤثر­تر است.
۲ – ۶ – ۳ قطعه بندی ^[۴۰]
بعد از پیش پردازش و تبدیل تصویر به فضای رنگی ذکر شده در بالا فرایند قطعه­بندی به صورت زیر انجام می­ شود.

1. 1. دو مؤلفه برداری { a^*, u^*} به یکدیگر اضافه شده و اندازه تصویر برای تطابق با تصویر اصلی تغییر می­ کند.

1. 1. تبدیل هار صورت گرفته و ضرب انجام شده است و چهار ماتریس مختلف ( dA ,dH ,dV ,dD) مشخص می­شوند.

ماتریس dA برای استخراج ناحیه لب کافی می­باشد. پس سه ماتریس دیگر در نظر گرفته نشده است و در نهایت فیلترینگ شکل شناسی^[۴۱] و پس پردازش برای افزایش دقت بکار برده شده است. شکل لب با این روش استخراج شده و ویژگی­هایی همچون پهنا و ارتفاع و زوایای گوشه لب و میانگین فاصله عمودی بین نقاط محاسبه می­ شود.
۲ – ۷ آنالیز مؤلفه­ های خاص
عملکرد این روش به این صورت است که ابتدا میانگین داده ­ها ( بر روی هر بعد) را از داده ­ها کم می­ کند و داده ­های جدید با میانگین صفر تولید می­نماید. سپس ماتریس کوواریانس داده ­های جدید محاسبه می­ شود. بردارهای ویژه یکه ماتریس کوواریانس را می­توان به عنوان بردار ویژگی­ها در نظر گرفت زیرا به نوعی پراکندگی داده ­ها را نشان می­دهد. داده ­های نهایی، با ضرب بردارهای ویژگی در داده ­های با میانگین صفر به دست می­آیند.
آنالیز مؤلفه­ های خاص برای فشرده­سازی و استخراج ویژگی استفاده می­ شود. در [۱۸] نمایش منیفلد^[۴۲] بر اساس آنالیز مؤلفه­ های خاص برای شناسایی دیداری صحبت ارائه شده است. داده ویدیویی زمان واقعی توسط آنالیز مؤلفه­ های خاص فشرده شده و نقاط با بعد کم برای هر فریم که منیفلد را تعریف کند محاسبه می­شوند. سیستم شناسایی شامل سه مرحله می­باشد. در اولین گام تصویرها با بهره گرفتن از مؤلفه شبه رنگ^[۴۳] از داده RGB لب­ها استخراج می­شوند [۱۹] و با روش آستانه­گیری^[۴۴] مبتنی بر هیستوگرام^[۴۵] یا سابقه­نما لب­ها قطعه­بندی می­شوند. دومین گام تولید ماکزیمم انتظار^[۴۶] منیفلدها و انجام درون­یابی و نمونه گیری دوباره از منیفلدها می­باشد. سومین گام کلاسه­بندی منیفلدها است.
۲- ۷ – ۱ زمینه ریاضی EM – PCA
ماکزیمم انتظار آنالیز مؤلفه­ های خاص تعمیمی از روش آنالیز مؤلفه­ های خاص به وسیله ترکیب مزایای الگوریتم Em در بخش­های تخمین مقادیر ماکزیمم احتمال برای اطلاعات از دست رفته می­باشد. این روش در دو مرحله مجزا صورت می­گیرد.
مرحله E : W = (V^T V)^-1V^-1A
مرحله : M V_new = AW^T(W W^T )^-۱
W ماتریس حالت­های مجهول وV بردار داده و A داده مشاهده است.
۲- ۷- ۲ تولید منیفلد از تصویر ورودی
لب­ها در هر فریم قطعه­بندی شدند و داده سطح خاکستری اطراف ناحیه لب استخراج می­ شود و برای تولید فضایی با بعد کم توسط فرایند EM – PCA استفاده می­ شود. سپس، داده سطح خاکستری روی این فضا طرح­ریزی^[۴۷] شده و برای هر فریم یک نقطه یا بردار با بعد کم محاسبه می­ شود. نقاط ویژگی به دست آمده بعد از طرح­ریزی داده روی فضای EM-PCA با بعد کم، با مرتب­سازی فریم­ها به صورت افزایشی نسبت به زمان توسط چندین خط به هم متصل می­شوند. در شکل (۲- ۶) می­بینیم.

شکل ۲- ۶ فرایند تولید منیفلد
منیفلدها مستقیماً برای شناسایی دنباله تصویر نمی ­توانند استفاده شوند به این دلیل که تعداد فریم­های موجود در دنباله ورودی متغیر است و وابسته به پیچیدگی کلمه­ی بیان شده است. برای حل این مشکل نیاز به درون­یابی منیفلدها برای دستیابی به یک سطح پیوسته و نمونه گیری مجدد آن به طور یکنواخت با بهره گرفتن از تعدادی نقاط کلیدی از پیش تعیین شده داریم.
برای درون­یابی از نوار باریک مکعبی^[۴۸] استفاده شده است. که استفاده از آن باعث ایجاد سطح یکنواخت برای منیفلد و کاهش اثر نویز می­ شود. در شکل (۲- ۷) نمونه درون­یابی شده (a) و نمونه گیری شده (b) نشان داده شده است.