از کشور ارسال و پس از آن اعاده می شود ، صادرات موقت نامیده می شود.
۲-۸-۳. ترانزیت
رویه گمرکی است که برای انتقال کالای گمرک نشده از یک گمرک مجاز به گمرک مجاز دیگری

استفاده می شود و حسب مورد تحت یکی از عناوین زیر مطرح میگردد.
۲-۸-۳-۱. ترانزیت داخلی:
انتقال یک کالا از یک گمرک مرزی به یک گمرک در داخل کشور.
۲-۸-۳-۲. ترانزیت خارجی:
انتقال کالا از یک گمرک مرزی به یک گمرک مرزی دیگر برای خروج از کشور.
با توجه به اینکه کالاهای مشمول رویه ترانزیت از پرداخت حقوق ورودی و سایر مالیات های مربوطه معاف هستند، لیکن به منظور اطمینان از خروج کالای ترانزیت خارجی از کشور و یا تحویل کالای ترانزیت داخلی به گمرک داخلی تضمین لازم اخذ می گردد.
۲-۸-۴. مرجوعی
کالاهایی هستند که به دلیل ممنوعیت یا غیر مجاز بودن و یا عدم تطبیق با مجوزهای مروبطه به عنوان
مثال بهداشت، استاندارد و یا عدم مطالبقت کالا با سفارش خریدار و به دلایل متعدد دیگری که کالا
از گمرک ترخیص نشده ویا صاحب کالا به درخواست خود اقدام به مرجوع نمودن کالا می کند.
کالاهای مرجوعی چون جزء واردات یا صادرات قطعی محسوب نبوده از حقوق و عوارض معاف
است^[۱۰۱].
۲-۸-۵. کابوتاژ
عبارت است از حمل کالای داخلی از یک نقطه به نقطه دیگر کشور از راه دریا و یا آب های بین المللی.
۲-۸-۶. کالاهای انتقالی
کالاهایی هستند که در بندرها یا فرودگاه های کشور از یک کشتی به کشتی دیگر و یا از یک هواپیما
به هواپیمای دیگر و با انجام تشریفات صورت می پذیرد.
۲-۹. وظایف و کارکردهای گمرک
گمرک نهادی ضروری برای «حکومت کارآمد (Good Governance) »، تأمین درآمد، تسهیل
تجارت و حفاظت از جامعه می‏باشد. این سازمان امورمربوط به جابجایی کالا و مسافرین را در سطح
بین المللی مدیریت می کند. دولت ها جهت به اجرا درآوردن مناسب برنامه ها و سیاست های مالی،
اقتصادی و اجتماعی خود نیازمند سازمان گمرکی، کارآمد و مؤثر می باشند^[۱۰۲].
از این جهت فعالیت های گمرک در ارتباط مستقیم با اهداف و اولویت های دولت در موارد ذیل قرار
می گیرد^[۱۰۳]:
اخذ حقوق و عوارض گمرکی
حفاظت از سلامت و بهداشت جامعه
حمایت از صنایع و تولیدات داخلی
حفاظت های زیست محیطی
اعمال قوانین و مقررات تجارت خارجی
مشارکت در سیاست گذاری های تجاری
ارائه تسهیلات تجاری
حفاظت از آثار فرهنگی و تاریخی
مبارزه با قاچاق و تخلفات گمرکی
تهیه و ارائه آمار بازرگانی خارجی
حمایت از مخترعان و مبتکران (از طریق اجرای حقوق مالکیت فکری)
مبارزه با پول شوئی یا تطهیر پول (Money Laundering)
مبارزه با تروریسم و «جرائم سازمان یافته فراملیتی (TOC) »
اجرای کنوانسیون های متعدد بین المللی
مشارکت در همکاری های منطقه ای و بین المللی.
لذا، سازمان گمرک به عنوان یکی از عوامل اصلی زنجیره تجارت خارجی، گستره وسیعی از
سیاست‏های دولت را به اجرا در آورده و در تعامل با تعداد زیادی از وزارتخانه ها و سازمان ها و
نهادهای دولتی قرار می گیرد. از این رو موفقیت یا عدم موفقیت دولت ها در اجرای سیاست ها و
برنامه های توسعه اقتصادی تا حدود زیادی به نقش و کارآئی گمرکات آنان بستگی دارد.
بر این اساس «گمرک» وظیفه اعمال سیاست های دولت در زمینه صادرات، واردات، تشخیص تعرفه
و اخذ وصولی های گمرکی، کنترل و نظارت بر امر ترانزیت کالا در قلمرو گمرکی، مبارزه با قاچاق
کالا و تخلفات گمرکی، جمع‌ آوری، پردازش و انتشار آمار بازرگانی خارجی، اجرای قانون
امورگمرکی و آئین نامه آن و همچنین مقررات عمومی صادرات و واردات و سایر قوانین مرتبط را بر
عهده دارد. به بیان دیگر «سازمان گمرک» از یک سو مسئول اجرای قوانین و مقررات پیچیده حاکم بر
تجارت خارجی است و از طرف دیگر با توجه به الزامات موجود در تجارت بین الملل و
استانداردهای جهانی در رابطه با ساده سازی رویه ها و تشریفات گمرکی، باید تلاش خود را در
جهت ایجاد تسهیلات تجاری به منظور افزایش کارآیی نظام گمرکی و بازرگانی کشور معطوف نماید.
این درحالی است که گستردگی حجم اطلاعات، تغییرات پی در پی در قوانین و مقررات داخلی،
تحولات و چالش های جدید در شرایط و مقررات نوین بین المللی، و بالاخره حجم فزاینده تجارت
بین المللی و پیچیدگی آنها، همگی دست به دست هم داده و بهره وری در این سازمان عظیم
اقتصادی را تحت تأثیر قرارداده است^[۱۰۴].

در تحقیقی که انجام شد[۱۴]برای بررسی تاثیر SMA ها در دیوار برشی بتنی و مقایسه رفتار حافظه شکلی و رفتار فوق الاستیک این مواد یک دیوار برشی بتنی با مشخصات درج شده در جدول (۲-۲) و به طول ۱.۳ متر و ارتفاع ۲.۷ متر و ضخامت ۰.۲ متر(شکل۲-۴۴) در نرم افزار sap مدل گردیدو دیوار برشی بتنی تقویت شده با SMA با درصدهای ترکیبی مختلف ۱۰۰% فولاد- ۷۵% فولاد با ۲۵%SMA- 50%فولاد و ۵۰% SMA– ۲۵% فولاد و ۷۵% SMA و در نهایت ۱۰۰% SMA تحت دو نوع بار استاتیکی یکنواخت و متناوب مورد بررسی قرار گرفت.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول۲-۲: مشخصات دیوار برشی بتنی مرجع[۱۴]
شکل ۲-۴۴: مشخصات دیوار برشی مدل شده[۱۴]
نتایج:
شکل ۲-۴۵: نتایج حاصل از بارگداری استاتیکی یکنواخت در دیوار بتنی مجهز شده به آلیاژهای هوشمند با خاصیت حافظه دار شکلی[۱۴]
شکل ۲-۴۶: نتایج حاصل از بارگداری استاتیکی یکنواخت در دیوار بتنی مجهز شده به آلیاژهای هوشمند با خاصیت فوق الاستیک[۱۴]
شکل ۲-۴۷: نتایج حاصل از بارگداری استاتیکی متناوب در دیوار بتنی مجهز شده به آلیاژهای هوشمند با خاصیت حافظه دار شکلی[۱۴]

شکل ۲-۴۸: نتایج حاصل از بارگداری استاتیکی متناوب در دیوار بتنی مجهز شده به آلیاژهای هوشمند با خاصیت فوق الاستیک[۱۴]
بحث:
نتایج حاصل از تحلیل مدل مجهز شده به آلیاژهای هوشمند با خاصیت فوق الاستیک بیانگر این مطلب است که کاهش درصد فولاد به کاررفته در دیوار و افزایش استفاده از این آلیاژ موجب افزایش مقاومت ، کاهش سختی دیوار و نرمتر شدن رفتار سازه می شود. همچنین به دلیل رفتار فوق الاستیک آلیاژهای حافظه دار شکلی که سبب قابلیت تحمل کرنش های بالا بدون بر جای گذاشتن کرنش های پسماند و همراه با رفتار هیسترتیک در این مواد می شود، افزایش درصد استفاده از این آلیاژها در دیوار برشی بتنی، سبب کاهش قابل ملاحظه ای در کرنش پسماند موجود دردیوار تحت هر دو نوع بارگذاری (یکنواخت و متناوب) می شود. همچنین با مقایسه نتایج تحلیل دیوار بتنی مجهر شده با آلیاژهای هوشمند فوق الاستیک با نتایج حاصل ازتحلیل دیوار بتنی مجهز شده با آلیاژهای هوشمند با خاصیت حافظه دار شکلی مشاهده می شود که در بارگذاری یکنواخت خاصیت حافظه دار شکلی تاثیر کمتری در کاهش کرنش پسماند دارد و همچنین باعث کاهش مقاومت دیوار می شود و در بارگذاری متناوب در سیکل های اولیه باعث کاهش مقاومت و با افزایش سیکل ها باعث افزایش مقاومت در رفتار سازه می شود.
در تحقیق مشابه دیگر[۱۳]بهبود رفتار لرزه ای سازه های دیوار برشی بتنی با بهره گرفتن از آلیاژهای حافظه دار شکلی به عنوان اعضای تقویت کننده مورد بررسی قرار گرفت .
سازه با مدل و مشخصات زیر(شکل ۲-۴۹و جدول ۲-۳) تحت زلزله ال سنترو (۱۵ ثانیه به عنوان زلزله اولیه و ۲۵ ثانیه بعدی به عنوان پس لرزه برای بررسی قابلیت ترمیم کنندگی روش پیشنهادی) مورد تحلیل قرار گرفت.
شکل ۲-۴۹: مشخصات مدل به کار رفته شده[۱۳]
جدول ۲-۳: ویژگی های مدل به کار رفته شده[۱۳]
مشخصات مصالح بتن مدل شده بکار رفته در دیوارهای برشی و تیرهای پیوند به ترتیب مقاومت فشاری ۳۲ مگا پاسکال ، مدول یانگ ۳۰ گیگا پاسکال ، ضریب پواسون ۰.۲ ، ووزن مخصوص ۲.۵ تن در متر مکعب. ابعاد هر دیوار برشی تک به صورت ۳ متر پهنا و ۰.۵ متر ضخامت و ابعاد تیرهای پیوند ۰.۶ متر عمق تیر و ۰.۳ متر پهنای تیر مدل شده است و جرم هر طبقه به صورت متمرکز در دو نقطه اتصال تیرهای پیوند به دیوار برشی به اندازه ۱۰۰۰ تن مدل شده است(دو جرم متمرکز ۵۰۰ تنی). فاصله بین دیوارهای برشی به صورت ثابت و ۲.۴ متر و ارتفاع هر طبقه ۳ متر در نظر گرفته شده است. در سازه تقویت شده ، در هر طبقه دو مهاربند قطری از جنس آلیاژهای حافظه دار شکلی به عنوان اعضای تقویت کننده یا تعمیرکننده (پس از وقوع اولین زلزله) در سراسر ارتفاع ساختمان در نظر گرفته شده است و برای این اعضای ساخته شده از آلیاژهای حافظه دار شکلی قطری معادل ۱۰۰ میلیمتر در نظر گرفته شده است.
نتایج :
شکل ۲-۵۰:جابجائی راس سازه بدون تقویت در مدت زمان یک زلزله و نوسان آزاد پس از آن [۱۳]
شکل ۲-۵۱:جابجائی راس سازه تقویت شده در مدت زمان یک زلزله و نوسان آزاد پس از آن [۱۳]
شکل ۲-۵۲: جابجائی بیشینه در ارتفاع طبقات در هنگام اولین زلزله [۱۳]
شکل ۲-۵۳: جابجائی راس سازه تعمیر نشده در مدت زمان زلزله ، پس لرزه قوی و ۲۵ ثانیه نوسان آزاد پس از هرکدام [۱۳]
شکل ۲-۵۴: جابجائی راس سازه تعمیر شده در مدت زمان زلزله ، پس لرزه قوی و ۲۵ ثانیه نوسان آزاد پس از هرکدام [۱۳]
شکل۲-۵۵جابجائی بیشینه درارتفاع طبقات درهنگام پس لرزه [۱۳]
شکل ۲-۵۶: درصد بیشینه تغییرشکل نسبی در هر طبقه در مدت زمان وقوع پس لرزه [۱۳]
شکل ۲-۵۷: تغییرشکل ماندگار نسبی در طبقات پس از اتمام تحریک پس لرزه [۱۳]
بحث:
نکته قابل توجه آن است که به دلیل وجود رفتار سخت شدگی مجدد در آلیاژهای حافظه دار شکلی و مدول الاستیسیته بالا ، مقادیر شتاب ها و سرعت های تحمیل شده به سازه در جریان زلزله افزایش پیدا می کند. به همین دلیل استفاده از این شیوه در تعمیر و تقویت سازه های دیوار برشی بتنی نیازمند رعایت و ظوابط و معیارهای طراحی عملکردی و آگاهی از نیازمندی های طراحی است.
۴۲
فصل سوم
روش تحقیق
در این فصل ابتدا به بیان مشخصات دینامیکی SMA های مورد استفاده پرداخته و درنهایت مشخصات مدل به کار رفته و نحوه شبیه سازی کامپیوتری این مدل را بیان می کنیم..
۳-۱: مشخصات مکانیکی SMA های مورد استفاده
شکل ۳-۱ رفتار آلیاژهای حافظه شکل فوق ارتجاعی را بر اساس نمودار نیرو- تغییرمکان دوره ای از بارگذاری نشان می دهد. ابتدا در تصویر سمت چپ (۳-۱-a) ارتباط نیرو-تغییر مکان بدست آمده از نمونه ای از آزمایش های انجام یافته در دانشگاه Basilicata (Dole&cardone)[5]مربوط به آزمایش کششی سیم های Ni Ti ارائه شده است. تصویر سمت راست (۳-۱-b) هم رابطه نیرو- تغییر مکان تعریف شده برای تحلیل های عددی را بنابر نتایج مطالعات آزمایشگاهی مذکور و به صورت شماتیک نمایش می دهد.
شکل ۳-۱: ارتباط نیرو با تغییر مکان برای SMA ها بر اساس نتایج آزمایشگاهی (a) و مدل عددی آن (b)
چنانچه در شکل مشخص شده است رفتار این مصالح عملاً وابسته به فاز درونی آنها بوده و در جریان هردو تبدیل فازهای مستقیم^[۲۳] (تبدیل فاز آستنیت به مارتنزایت) و معکوس^[۲۴] (تبدیل فاز مارتنزایت به آستنیت) رخ خواهد داد. این تبدیل فازها پایه و اساس رفتار SMAها می باشند.
به عنوان اعضای SMA ،سیم های Ni Ti به قطر یک میلی متر و مشخصات مکانیکی مشروح به شرح زیر در نظر گرفته شده اند(شکل ۳-۲):
شکل ۳-۲: مشخصات مکانیکی سیم های Ni Ti
که در آن:
=۰.۰۰۴۵ , =۱۶۵ MPA
=۰.۰۰۷ , =۲۸۰ MPA
=۰.۰۵۹۵ , =۳۹۰ MPA
=۰.۰۶۶ , =۵۲۵ MPA
که در آن ( ) و ( ) و ( ) و( ) به ترتیب تنش ها و کرنش های نظیر شروع تبدیل فاز آستنیت به مارتنزایت ، اتمام تبدیل فاز آستنیت به مارتنزایت ، شروع تبدیل فاز مارتنزایت به آستنیت و اتمام تبدیل فاز مارتنزایت به آستنیت بوده و بر اساس مطالعات آزمایشگاهی انجام یافته در دانشگاه Basilicata بدست آمده اند.
۳-۲:مشخصات مدل
مدل تحلیل شده دراین پایان نامه مشابه مدل ارائه شده در مقاله آقایان عسگریان و مرادی[۱۱]می باشد. یعنی با توجه به هزینه بالایSMA ها، آن را به صورت قطعه ای در بادبند ها در نظر گرفتیم که به صورت مفصلی به فولاد بادبند متصل شده است.(شکل شماره ۳-۳)
پلان سازه همانطور که از شکل پیداست متقارن بوده و دارای ابعاد ۱۸*۱۸ متر است و ارتفاع هر طبقه ۳.۲ متر می باشد.اتصال ستون ها به پی و اتصال تیرها به ستون به صورت مفصلی در نظر گرفته شده است.
از تغییر شکل محوری تیرها صرفنظر شده و سقف طبقات صلب در نظر گرفته شده است. همچنین بار ثقلی به صورت متمرکز بر روی گره های سازه ای اعمال می شود.
بار مرده به میزان ۶ و بار زنده ۲ و الگوی بارگذاری به صورت بار مرده با بیست درصد بار زنده(DL+0.2 LL)اعمال شده است.
شتاب طرح به میزان g 0.35 در نظر گرفته شد که هر یک اززلزله های اعمالی با این شتاب مقیاس شده اند.

در کلام خداوند متعال إِنِّی کَفَرْتُ بِمَآ أَشْرَکْتُمُونِ استعاره تصریحیه مطرح است که خدا تشبیه نموده طاعت را به شرک ورزیدن و طاعت را نازل منزله اشراک نموده ، چون آنها همیشه در کارهای شر اطاعت شیطان را میکردند ، کما این که در کارهای خیر از خداوند اطاعت میشود ، چون او عبادت بتها را برای آنها زینت میداد سپس مشبه حذف شد و مشبهٌ به به سر جای خودش باقی مانده شد آن هم به نحو استعاره تصریحیه تبعی.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

و این استعاره به وضوح روشن میکند که شیطان برای آنها در آن موقعیت به نحوی قیام میکند که کمرشان را خورد میکند و قلبهایشان را قطعه قطعه میکند پس برای آنها واضح نموده است اولاً به این که وعدههایی که شیطان به آنها در دنیا میداده همگی باطل هستند. و با وعدههای حقیقی خدای سبحان در تعارضاند.
و ثانیاً شیطان نسبت به آن وعدههایی که به آنها داده مخالفت میکند و به هیچ کدام از آنها وفا نمیکند.
و ثالثاً روشن میکند برای آنها که اینها حرف شیطان را قبول میکنند به چیزی که لازم نیست قبول کنند و رونقی و رواجی هم ندارد برای عقل عاقل. چون حجت و دلیلی بر آن نیست آن هم حجتی که عاقل ناچار از پذیرش آن باشد. در قبول قول دیگران و رابعاً روشن کرده برای آنها که دعوت شیطان فقط مجرد ادعای خالی از برهان و بدون کمترین چیزی که عقل بتوانند به آن تمسک جویند.
و خامساً خبر داد به آنها در رابطه با آنچه در آن واقع شدهاند و ملامت آنها را نسبت به او دفع میکند و دستور میدهد به آنها که خودشان را ملامت کنند چون آنها همان کسانی بودهاند که باطل محض را قبول کردهاند آن هم باطلی که برای کسی که کمی عقل داشته باشد باطل بودنش مخفی نیست.
و سادساً روشن کرده برای آنها که هیچ نصرت و یاری نزد او برای آنها نیست و آنها قادر بر هیچ نفعی نیستند و شیطان هیچ ضرری را هم از آنها دفع نمیکند بلکه او هم مثل آنهاست در این که در گرفتاری افتادهاند و او هم عاجز است که از این محنت و نکبت نجات پیدا کند.
و سابعاً شیطان تصریح کرده برای آنها که نسبت به آنچه آنها اعتقاد دارند کافر است و این را هم برایشان اثبات کرده که در نتیجه حسرتهای آنها چند برابر شده و مصیبتهای آنها پی در پی میگردد. (الدرویش ،۲۰۰۹،ج ۴ : ۱۴۶- ۱۴۷)
درآیه ی شریفه ی ۲۲ از سوره ی ابراهیم استعاره ی مصرحه یا تصریحییّه در لفظ « أشرکتمون » وجود دارد.
اکنون به شرح استعاره می پردازیم:
ارکان استعاره در آیه شریفه عبارتند از:
– مستعار : « أشرکتمون » یعنی شریک قرار دادن
– مستعارٌله : « طاعه الشیطان ^[۸۳]» یعنی اطاعت از شیطان
– مستعارٌمنه : « أشرکتمون »
– جامع یا وجه شبه : شرک ورزیدن
شرح استعاره ی آیه به اعتبار گوناگون:
۳ – ۱۸- ۱ . به اعتبار ذکر طرفین ( مصرّحه ، مکنیّه ) :
درآیه شریفه مستعارٌله « طاعه الشیطان » به مستعارٌمنه « أشرکتمون » یعنی شریک قرار دادن تشبیه شده ومستعارٌله در آیه ذکرنشده بلکه مستعارٌمنه به صراحت ذکرشده ، به همین خاطر بدان استعاره مصرحّه یا تصریحیّه گویند .
۳ – ۱۸ – ۲ . به اعتبار واقع درماده ی طرفین ( تحقیقیّه ، تخییلیّه ) :
دراین آیه مستعارٌله « طاعه الشیطان » یعنی اطاعت از شیطان موضوعی خیالی و وهمی نیست بلکه امری معقول می باشد به همین بدان استعاره ی تحقیقیّه یا محقّقه گویند.
۳ – ۱۸ – ۳ . به اعتبار لفظ مستعار ( اصلیّه ، تبعیّه ) :
لفظ مستعار در این آیه « أشرکتمون » فعل است پس به اعتبار فعل بودن ، بدان استعاره ی تبعیّه گویند.
۳ – ۱۸ – ۴ . به اعتبار جامع یا وجه شبه ( عامیّه ، خاصیّه ) :
مستعارٌله « طاعه الشیطان » یعنی اطاعت از شیطان و مستعارٌمنه « أشرکتمون » یعنی شریک قرار دادن وجامع آن دو ( شرک ورزیدن ) ، موضوع هایی هستند که نمی توان به راحتی آن را تشخیص داد و نیاز به تفکر و اندیشیدن دارد ، به همین خاطر بدان استعاره خاصییّه گویند.
۳ – ۱۸ – ۵ . استعاره ی مصرّحه به اعتبار طرفین ( عنادیّه و وفاقیّه ) :
مستعارٌله « طاعه الشیطان » یعنی اطاعت از شیطان و مستعارٌمنه « أشرکتمون » هردو امر معنوی هستند و با هم در یک جا جمع می شوند به همین خاطر بدان ، استعاره ی وفاقییّه گویند.
۳ – ۱۸ – ۶ . استعاره به اعتبار ملائمات ( مطلقه ، مرشّحه ، مجرّده ) :
« إن الظالمین لهم عذاب الیم » یعنی از ملائمات مستعارٌله « طاعه الشیطان » یعنی اطاعت از شیطان است به همین خاطر بدان استعاره ی مجرّده گویند.
* پس نتیجه می گیریم که در آیه ی ۲۲ از سوره ی ابراهیم استعاره ی مصرّحه ، محقّقه ، تبعیّه ، خاصییّه ، وفاقییّه و مجرّده وجود دارد.
۳-۱۹- سوره ابراهیم آیه ۴۱
رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ
پروردگارا، روزى که حساب برپا مى‏شود، بر من و پدر و مادرم و بر مؤمنان ببخشاى.
در کلام خداوند متعال یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ استعاره مطرح است یقوم یعنی یُثبِتُ و این عاریه گرفته شده از قیام قائم بر علیه مردی و دلیل بر این حرف هم کلام عربهاست که میگویند قامت الحرب علی ساقها یعنی جنگ بر پای خودش قیام کرده و ایستاد و مانند آن.
و تو میتوانی این یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ را هم مجاز مرسل قرار بدهی به خاطر علاقه محلی که دارد مثل واسئل القریه چون مردم حال هستند در قریه و قریه محل است میتوان به خاطر علاقه حالّ و محلّی که مطرح است حالّ که مردم باشند را از کلام حذف کرده و محل را جایگزین آن نموده. (الدرویش ،۲۰۰۹،ج ۴ : ۱۶۱)
درآیه ی شریفه ی ۴۱ از سوره ی ابراهیم استعاره ی مصرّه یا تصریحییّه در لفظ « یقوم » وجود دارد.
اکنون به شرح استعاره می پردازیم:
ارکان استعاره در آیه شریفه عبارتند از:
– مستعار : لفظ « یقوم » یعنی برپا می شود.
– مستعارٌله : « یثبت » یعنی ثبت می گردد.
– مستعارٌمنه : « یقوم ».
– جامع یا وجه شبه : « برقرار می شود ».
شرح استعاره ی آیه به اعتبار گوناگون:
۳ – ۱۹ – ۱ . به اعتبار ذکر طرفین ( مصرّحه ، مکنیّه ) :
درآیه شریفه مستعارٌله « یثبت » به مستعارٌمنه « یقوم » یعنی برپا می شود تشبیه شده ومستعارٌله در آیه ذکرنشده بلکه مستعارٌمنه به صراحت ذکرشده ، به همین خاطر بدان استعاره مصرحّه یا تصریحیّه گویند.
۳ – ۱۹ – ۲ . به اعتبار واقع درماده ی طرفین ( تحقیقیّه ، تخییلیّه ) :
دراین آیه مستعارٌله « یثبت » یعنی ثبت می گردد موضوعی خیالی نیست و امری معقول می باشد به همین بدان استعاره ی تحقیقیّه یا محقّقه گویند.
۳ – ۱۹ – ۳ .به اعتبار لفظ مستعار ( اصلیّه ، تبعیّه ) :
لفظ مستعار در این آیه « یقوم » فعل است پس به اعتبار فعل بودن ، بدان استعاره ی تبعیّه گویند.
۳ – ۱۹ – ۴ . به اعتبار جامع یا وجه شبه ( عامیّه ، خاصیّه ) :
مستعارٌله « یثبت » یعنی ثبت می شود و مستعارٌمنه « یقوم » یعنی برپا می شود و جامع آن دو ( برقرار می شود) ، موضوعی است که می توان به راحتی آن را تشخیص داد و نیاز به تفکر و اندیشیدن ندارد ، به همین خاطر بدان استعاره عامیّه گویند.
۳ – ۱۹ – ۵ . استعاره ی مصرّحه به اعتبار طرفین ( عنادیّه و وفاقیّه ) :
مستعارٌله « یثبت » یعنی ثبت شدن یک امر معنوی است اما مستعارٌمنه « یقوم » یعنی برپا می شود ، موضوعی است حسّی که با هم در یک جا جمع نمی شوند به همین خاطر بدان ، استعاره ی عنادیّه گویند.

سعدی
در شعر بالا، از یک جوان بلند بالای خوش اندام (مشبه) به درخت گل (مشبه به) تعبیر شده است.
استعاره مکنیه:
هر گاه از ارکان تشبیه فقط « مشبه » ذکرشود ، به آن استعاره مکنیه می گوین که در این صورت استعاره قرینه لازم دارد واین قرینه معمولاً چیزی از لوازم مشبهٌ به است مانند :
به چشم عقل در این رهگذر پرآشوب نگر که کار جهان بی ثابت و محل است
حافظ
« چشم عقل » استعاره مکنیه است « عقل » مشبه است که به انسان تشبیه شده و چشم که از لوازم انسان است ذکر شده ولی لفظ انسان نیامده است^[۴۸].
استعاره مکنیه مانند سخن امیر بیان در نهج البلاغه :
فَکأَن قَد عَلِقَتکُم مَخالِبُ المَنِیَّه^[۴۹]
در این جمله، منیّه (مرگ) به سَبُع (درنده) تشبیه شده و لازمی از لوازم سَبُع که مخالب (چنگالها) میباشد، ذکر گردیده است.

آب در جوی عدل گشت گلاب

نوش در کام ظلم شد افیون

در این شعر، ظلم (مشبه به) به جانداری (مشبّه) تشبیه شده که کام و دهان برای بلعیدن داشته حیّی شیرینترین چیزها نیز در کام او امری مانند افیون تلخ میگردد، همچنان که در مصرع اول، عدالت را جویی دانسته که آب در آن به گلاب تبدیل میشود^[۵۰].

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۷ – استعاره تخییله
قرینه ی استعاره بالکنایه ( مکنیه ) است پس استعاره تخییله پیوسته ملازم استعاره بالکنایه است و از آن جدا نمی شود برای این که هیچ استعاره ای بدون قرینه نیست بنابراین استعاره سه نوع است:
تصریحیه
مکنیه
تخلییه^[۵۱]
عقیده ی سکّاکی این است که استعاره مکنیه گاهی بالکنایه است، گاهی تخلییه . درمثال:
وَإذَا المَنیّه أنشَبَت أظفارَها اَلفَیتَ کُلَّ تَمیمَهٍ لا تَنفَعُ
وهنگامی که مرگ چنگ هایش را ( در پیکرت ) بیاویزد می یابی که هیچ کدام از مهره ها ( که برای دفع چشم زخم می آویزند ) سود نمی بخشد. در اینجا شاعر « اظفار » را از ویژگی های حیوان درنده گرفته است در حالی که آن چه حیوانات درنده دارند چنگ و چنگال است نه ناخن ، و این واژه ی ناخن برای انسان کاربرد دارد . پس این شعر ناشایست می نماید ، چون به جای ، واژه « مخاطب» یعنی چنگال ها از واژه « اظفار » استفاده شده است.
آنجا که برای یک امر وهمی باشد مانند مثال و اذا المنیه ….این استعاره تخلییه است اما اگر استعاره بالکنایه برای یک امر تحققی باشد مانند « ابلعی ماء ک »^[۵۲] یعنی ای زمین آب خود را ببلع . که بلعیدن برای چیزی است که تححق دارد استعاره آورده شده است در اینجا استعاره بالکنایه تحقیقیه است.
خطیب قزوینی ( و مذهب پیشینیان ) براین عقیده اند همه ی افراد قرینه ی استعاره ی بالکنایه در معنی حقیقی خود به کاررفبه و مجاز بودن آن ها به این جهت است که برای غیر ما هو اثبات شده است ( و مجاز عقل است ) و این مجاز عقلی استعاره تخلییه نامیده می شود و این دو ( استعاره ی بالکنایه و استعاره ی تخلییه ) متلازم یک دیگر هستند^[۵۳].
۲-۸ – استعاره ی وفاقیه و عنادیه
وفاقیه استعاره ایی است که اجتماع مستعارٌمنه ومستعارٌله در یک چیز ممکن باشد مثل استعاره ی احیا برای هدایت بعد از تشبیه شخص هدایت شده را به انسان زنده در نفع و تاثیر داشتن در آیه « أفمن کان میتاً فاحییناهُ»^[۵۴] که ممکن است شخصی زنده باشد در عین حال هدایت شده و به مقصد حق رسیده مثل سلمان فارسی در زمان حیاتش.
عنادیّه استعاره ایی است که اجتماع مستعارٌله و مستعارٌمنه در شی واحد امکان نداشته باشد مثل استعاره میّت برای شخص گمراه بعد از تشبیه انسان گمراه به مرده درعدم انتفاع آیه مذکور زیرا موت و ضلالت قابل اجتماع نیستند بدلیل این که کفر انکار حق است و انکار از میّت واقع نمی شود چون شرطِ انکارحیات است. واگر میّت متصّف به کفر گردد ، باعتبار زمان قبل از موت اوست. پس آیه مذکور مثال برای استعاره عنادیّه و وفاقیّه می باشد^[۵۵].
۲-۹- استعاره اصلیّه و تبعیّه
استعاره اصلیه آن است که لفظ مستعار، اسمِ جامدِ ذات باشد؛ اعم از این که تصریحیّه باشد یا مکنیّه، مانند استعاره الفاظ ظلمت و نور برای ضلالت و هدایت در آیه شریفه : «کُتَاب أَنزَلنَاهُ إِلَیکَ لِتُخرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَی النُّورِ»^[۵۶]
استعاره تبعیّه آن است که لفظ مستعار، فعل یا اسم فعل یا اسم مشتق و یا حرف باشد، مانند:
نامت هُمُومی عنّی^[۵۷].
در این جمله «نامت» که مشبّه به است به جای «زالت» که مشبّه است، استعمال شده است.
و مانند استعمال «صه» در معنای «ترک فعل» که معنای اصلی آن، ترک کلام است.
الجُندیّ قاتلُ اللَّصَّ^[۵۸]؛ به معنی ضاربِه ضرباً شدیداً.
در این مثال، ابتدا ضرب به قبل و پس از آن، ضارب به قاتل تشبیه شده است و اسم مشبّه به برای مشبّه به کار رفته است.
و مانند آیه شریفه: فَالتَقَطَه الُ فرعونَ لیکونَ لهم عَدُوّاً و حَزَناً^[۵۹].
که محبت و پسر خواندگی به عداوت و حزن، تشبیه شده که دو علّت غایی برای برداشتن حضرت موسی علیه السلام از آب بوده است.
در این مثال «لام» در معنای اصلی خود (علّت) استعمال نشده بلکه برای غایت و عاقبت امر آورده شده است و جامع (وجه شبه) در هر دو معنا، هر گونه ترتّب جیزی بر چیز دیگر است^[۶۰].
۲-۱۰- استعاره مرشّحه، مجرّده، مطلقه
استعاره مرشّحه، استعارهای است که در آن امور ملایم با مشبّهٌ به ذکر گردد، مانند:
إُولَئِکَ الَّذِینَ اشتَرَوا الضَّلَالَهَ بِالهُدَی فَمَا رَبِحَت تِجَارَتُهُم^[۶۱]
«اشتراء» که به معنای خریدن است، استعاره آورده شده برای استبدال (عوض گرفتن) سپس سود و تجارت که از ملایمات مستعارٌمنه (اشتراء) است به عنوان فرع برای آن استعاره آمده است.
گفتنی است که ترشیح در لغت به معنای تقویت است و دلیل نامگذاری این استعاره به مرشّحه آن است که سبب قوّت یافتن و تأکید تشبیه میگردد.

استعاره ی آیه ی ۱۰ ازسوره ی هود به نظر می رسد:
– استعاره ی تصریحییّه در « أذقناه » می باشد .
ارکان استعاره در آیه شریفه عبارتند از:
– مستعار : لفظ « أذقناه ».
– مستعارٌله : « یسرّه » به معنی مسرورش می کند ^[۷۸] .
– مستعارٌمنه : « أذقناه » به معنی چشانیدیم او را .
– جامع یا وجه شبه : شاد شدن ، مسرور شدن .
شرح استعاره ی آیه به اعتبار گوناگون:
۳ – ۱۳ – ۱ . به اعتبار ذکر طرفین ( مصرّحه ، مکنیّه ) :
درآیه شریفه مستعارٌله « یسرّه » به معنی مسرور شدن ، به « أذقناه » به معنی چشاندن تشبیه شده که مستعارٌله « یسرّه » در آیه به صراحت ذکرنشده اما مستعارٌمنه « أذقناه » به صراحت ذکرشده ، به همین خاطر بدان استعاره مصرّحه یا تصریحییّه گویند .
۳ – ۱۳ – ۲ . به اعتبار واقع درماده ی طرفین ( تحقیقیّه ، تخییلیّه ) :
دراین آیه مستعارٌله « یسرّه » یعنی مسرورشدن موضوعی خیالی ووهمی نیست بلکه امری معقول ومنطقی می باشد به همین خاطر بدان استعاره ی تحقیقییّه یا محققه گویند.
۳ – ۱۳ – ۳ . به اعتبار لفظ مستعار ( اصلیّه ، تبعییّه ) :
لفظ مستعار در این آیه فعل « أذقناه » است و به اعتبار این که « أذقناه » فعل است به همین خاطر بدان استعاره ی تبعییّه گویند.
۳ – ۱۳ – ۴ . به اعتبار جامع یا وجه شبه ( عامیّه ، خاصیّه ) :
مستعارٌله « یسره » یعنی مسرور شدن و مستعارٌمنه « أذقناه » یعنی چشانیدیم او را هردو موضوع هایی هستند که می توان به راحتی آن را تشخیص داد و نیاز به تفکر و اندیشیدن ندارد ، به همین خاطر بدان استعاره عامیّه گویند.
۳ – ۱۳ – ۵ . استعاره ی مصرّحه به اعتبار طرفین ( عنادیّه و وفاقیّه ) :
مستعارٌله « یسرّه » یعنی خوشحال شدن بوده ، یک امر معنوی است اما مستعارٌمنه « أذقناه » یعنی چشاندن ، موضوعی است حسّی که با هم در یک جا جمع نمی شوند به همین خاطر بدان ، استعاره ی عنادیّه گویند.
۳ – ۱۳ – ۶ . استعاره به اعتبار ملائمات ( مطلقه ، مرشّحه ، مجرّده ) :
« انه لفرحٌ فخور» از ملائمات مستعارٌله « یسرّه » یعنی خوشحال شدن است به همین خاطر بدان استعاره ی مجرّده گویند.
* پس نتیجه می گیریم که در آیه ی ۱۰ سوره ی هود استعاره ی مصرّحه ، محقّقه ، تبعیّه ، عامیّه ، عنادیّه و مجرّده وجود دارد.
۳-۱۴- سوره هود آیه ۴۴
وَقِیلَ یَا أَرْضُ ابْلَعِی مَاءکِ وَیَا سَمَاء أَقْلِعِی وَغِیضَ الْمَاء وَقُضِیَ الأَمْرُ وَاسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِیِّ وَقِیلَ بُعْدًا لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِینَ
و گفته شد:« اى زمین آب خود را فرو بر و اى آسمان [از باران] خوددارى کن . » و آب فرو کاست و فرمان گزارده شده و [کشتى] بر جودى قرار گرفت و گفته شد : « مرگ بر قوم ستمکار»
استعارهای که در این آیه مطرح است عبارتست از استعاره مکنیهای که نداء به زمین و آسمان مطرح است آن هم به نحوی که حیوان ممیزی که خوب و بد را تشخیص میدهد را با لفظ تخضیض و تحریک و توجه در بین سایر مخلوقات آن را مورد خطاب قرار دهی و آن کلام خداست که میفرماید یا ارضُ و یا سَماءُ سپس بــه آن دو دستور میدهد آن هم به نحوی که صاحبان تمیز و عقل را دستــور میدهند که فرمود ابلعی ما ترک و اقعلی چــون دلالت میکند بر اقتدار عظیم کسی که به آسمان و زمین فرمان میدهد و لفظ بلغ همان فرو بردن آب و نوشیدن آن است در شکم. که عاریه گرفته شده برای این معنی از بلعیدن حیوان یعنی فرو بردن غذا در حلقوم و نوشیدن آن و بلع همان اثر قوه جاذبهای است که در غذا هست به خاطر کمال مشابهت بین آن دو که عبارتست از رفتن به سوی جایگاه مخفی با این حال قرینهای است برای استفاده مکنیهای که در آب هست یعنی استعاره آب برای غذا برای قدر مشترکی که در تقویت زمین به آب است در رویاندن همانگونه که در تقویت خورنده غذا هست در کلام

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

از جمله فنون این که لفظ آب (ماء) را مفرد آورد که اشعار به این دارد که این آب از اجتماع آبها و تکاثر آنها حاصل نشده بلکه این آب نوع واحدی بوده که به قدرت خدا وفقه واقع شده است.
و دیگر این که امر به زمین مقدم است بر امر به آسمان چون ابتداءً طوفان از زمین شروع شد و سکاکی اسرار دیگری را هم مطرح نموده است که ما از آنها اعراض نمودیم چون در آنها تکلف و سختی هست که گاهی کار را برعکس میکند.(الدرویش ،۲۰۰۹،ج ۳ : ۴۳۴)
استعاره ی آیه ی ۴۴ ازسوره ی هود :
– استعاره مکنیّه در « أرض » .
ارکان استعاره در آیه شریفه عبارتند از:
– مستعار : لفظ « أرض ».
– مستعارٌله : « أرض» به معنی زمین .
– مستعارٌمنه : « حصول امر^[۷۹]» به معنی حاصل شدن امر خداوند .
– جامع یا وجه شبه : حاصل شدن امر خداوند .
شرح استعاره ی آیه به اعتبار گوناگون:
۳ – ۱۴- ۱ . به اعتبار ذکر طرفین ( مصرّحه ، مکنیّه ) :
درآیه شریفه « ارض » به معنی زمین به « حصول امر » به معنی حاصل شدن امر خداوند تشبیه شده که مستعارٌمنه « حصول امر » در آیه به صراحت ذکرنشده اما مستعارٌله « ارض» به صراحت ذکرشده ، به همین خاطر بدان استعاره مکنیّه یا بالکنایه گویند .
۳ – ۱۴ – ۲ . به اعتبار واقع درماده ی طرفین ( تحقیقیّه ، تخییلیّه ) :
دراین آیه مستعارٌمنه به صراحت ذکر نشده بلکه از لوازم آن « أرض» به معنی زمین به طور کنایی ذکر شده . در حقیقت بدین معنی نیست که « أرض» آب را ببلعد یعنی مانند حیوان ببلعد بلکه منظور تحقق امر خداوند است که آب در زمین فرو رود ، واین امری معقول است ، به همین خاطر بدان استعاره ی تحقیقییّه گویند.
۳ – ۱۴ – ۳ . به اعتبار لفظ مستعار ( اصلیّه ، تبعیّه ) :
لفظ مستعار در این آیه « أرض » است و به اعتبار این که « أرض » اسم جامد است به همین خاطر بدان استعاره ی اصلیّه گویند.
۳ – ۱۴ – ۴ . استعاره به اعتبار ملائمات ( مطلقه ، مرّشحه ، مجرّده ) :
« وقضی الامر » ، از ملائمات مستعارٌمنه « حصول امر » یعنی حاصل شدن امر خداوند می باشد ، به همین خاطر بدان استعاره ی مرشّحه گویند.
* پس نتیجه می گیریم که در آیه ی ۴۴ از سوره ی هود استعاره ی مکنیّه ، تحقیقییّه ، اصلیّه و مرشّحه وجود دارد.
سوره هود آیه ۷۰
فَلَمَّا رَأَى أَیْدِیَهُمْ لاَ تَصِلُ إِلَیْهِ نَکِرَهُمْ وَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِیفَهً قَالُواْ لاَ تَخَفْ إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمِ لُوطٍ
و چون دید دستهایشان به غذا دراز نمى‏شود، آنان را ناشناس یافت و از ایشان ترسى بر دل گرفت گفتند:« مترس ما به سوى قوم لوط فرستاده شده‏ایم»
در کلام خدا فَلَمَّا رَأَى أَیْدِیَهُمْ لاَ تَصِلُ إِلَیْهِ استعاره تمثیلیه مطرح است به این نحو که نرسیدن دست آنها را استعاره قرار داد برای امتناع از اکل و خوردن یعنی نرسیدن دست عبارتست از نخوردن و معنی این میشود که دستان آن هم به طرف غذا نرفت برای خوردن ، پس او نمیخواهد که نفی کند وصول ناشی از دراز شدن دست را. (الدرویش ،۲۰۰۹،ج ۳ : ۴۶۰)
۳-۱۵- سوره یوسف آیه ۸۷
یَا بَنِیَّ اذْهَبُواْ فَتَحَسَّسُواْ مِن یُوسُفَ وَأَخِیهِ وَلاَ تَیْأَسُواْ مِن رَّوْحِ اللّهِ إِنَّهُ لاَ یَیْأَسُ مِن رَّوْحِ اللّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْکَافِرُونَ
اى پسران من، بروید و از یوسف و برادرش جستجو کنید و از رحمت خدا نومید مباشید، زیرا جز گروه کافران کسى از رحمت خدا نومید نمى‏شود.