تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
تجزیه و تحلیل داده ها فرایندی چند مرحله ای است که طی آن داده هایی که از طریق بکارگیری ابزار های جمع آوری فراهم آمده اند، خلاصه، دسته بندی و در نهایت پردازش می شوند تا زمینه برقراری انواع تحلیل ها و ارتباط بین داده ها را فراهم آورند.
تجزیه و تحلیل داده ها در هر نوع تحقیق از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه در بیشتر تحقیقاتی که متکی بر اطلاعات جمع آوری شده از موضوع تحقیق است، تجزیه و تحلیل اطلاعات از اصلی ترین و مهم ترین بخش های تحقیق محسوب می شوند.
تجزیه و تحلیل داده های آماری در این تحقیق به وسیله نرم افزار spss و همچنین استفاده از قابلیت های برنامه Excell صورت پذیرفته اند. همچنین به منظور تحلیل داده ها از روابط ریاضی میانگین وزنی ، میانگین و همچنین فرمول okpala بهره گرفته شده است.
در این بخش سعی شده که تمام عملیات انجام شده بر روی پرسشنامه ها در قالب دسته بندی های معین ارائه گردند.
۱-۴جمع آوری داده ها
در ابتدا به منظور شناسایی علل به وجود آوردنده ادعای زمان و هزینه در پروژه های ساخت، علاوه بر بررسی پروژه ها، و با نظر سنجی از مشاوران و خبرگان درگیر در پروژه ها و همچنین مطالعه تحقیقات انجام شده فهرست کاملی شامل ۱۰۰ مورد شناسایی گردید.(۱۰۰ مورد در پیوست ب آمده است)
طراحی پرسشنامه۱-۱-۴
با بررسی عوامل مشخص گردید که برخی از عوامل به نوعی با هم اشتراک دارند و در نتیجه قابل حذف هستند و یا می توانند در هم ادغام شوند بنابراین پرسشنامه ای با ۴۷ علت تنظیم گردید که در پیوست چ آمده است. در این پرسشنامه میزان درجه احتمال وقوع و شدت اثر عوامل مورد نظر در بروز دعاوی از منظر زمان و هزینه به طور مجزا سنجیده می شوند. برای سنجش پایایی و روایی پرسشنامه، بعد از ملاحظه استاد محترم راهنما و ۵ نفر از متخصصان و خبرگان از نظر روایی و سنجش موضوع مورد مطالعه مورد تایید قرار گرفت و برای سنجش اعتبار و پایایی بعد از اجرای آزمایشی ۳۰ پرسشنامه و محاسبه ضریب آلفایی کرونباخ توسط نرم افزارSPSS نتایج زیر حاصل گردید:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در بخش سنجش عوامل ادعای زمان برای احتمال وقوع عدد ۰/۸۷ و برای شدت اثر عامل عدد ۰/۸۴بدست آمده است. نتایج در ادامه آورده شده اند.
برای ادعای هزینه نیز عدد کرونباخ برای احتمال وقوع و اثر آن به ترتیب اعداد۰/۸۵و ۰/۸۳ بودند؛ از آنجا که این ضرایب بیشتر از ۰/۷ می باشد بیانگر پایایی مناسب پرسشنامه ها می باشد.
۲-۱-۴پرسش شوندگان
ابتدا مدیران و تعدادی از کارشناسان مطلع و صاحبنظر در گیر پروژه ها با بیش از ۵ سال سابقه کاری در زمینه ساخت و شاغل در سیستمهای کارفرما، مشاور، پیمانکار انتخاب شدند و پرسشنامه ها یا به صورت حضوری و یا ارسالی، تحویل گردیدند.
جامعه آماری شامل ۲۳۰ پرسشنامه بود که از بین پرسشنامه های توزیع شده، با مشکل بی پاسخ ماندن بعضی از پرسشها مواجه بودیم که باعث گردید این پرسشنامه ها از رده خارج گردند. در نهایت ۶۰ پرسشنامه در گروه مشاور و ۶۰ پرسشنامه در گروه پیمانکار و ۶۰ پرسشنامه در گروه کارفرما مورد تأیید قرار گرفتند.
۲-۴محاسبه میانگین وزنی و رتبه بندی عوامل بروز ادعا
در هر سه گروه کارفرما، پیمانکار و مشاور میانگین وزنی احتمال و اثر و شاخص هر کدام از عوامل با توجه به نتایج حاصله از پرسشنامه ها در حوزه های دعاوی زمان و هزینه محاسبه گردیدند و بدین ترتیب عوامل بر اساس بزرگی شاخص رتبه بندی شدند که نتایج رتبه بندی عوامل بروز دعاوی هزینه و زمان از منظر کارفرما، مشاور و پیمانکار به طور مجزا در جداول زیر به اختصار آورده شده است. همچنین جداول مربوط به رتبه بندی ۴۷ عامل پرسشنامه به طور کامل در پیوست ارائه گردیده است.
۱-۲-۴اولویت بندی علل محتمل بروز دعاوی هزینه از دیدگاه سه گروه؛کارفرما،مشاور،پیمانکار
(جدول۱-۴)- اولویت بندی علل ادعای هزینه از دیدگاه کارفرما

ردیف
شرح علت محتمل بروز دعاوی هزینه از دیدگاه کارفرما
میانگین وزنی اثر
میانگین وزنی احتمال
شاخص
رتبه

۱

عدم انتخاب صحیح پیمانکار که منجر به عدم تناسب بین توانایی فنی و مالی و اجرایی پیمانکار انتخاب شده با نوع و حجم کارپروژه خواهد شد
۲/۶۵
۲/۶۵
۷/۰۲
۱

۲

تغییر در سطوح مختلف مدیریتی کارفرما در طول مدت اجرای پروژه
۲/۵۶
۲/۶۰
۶/۶۶
۲

۳

ضعف برنامه ریزی و کنترل پروژه جهت اتمام پروژه در تاریخ مورد نظر
۲/۶۶
۲/۵۰

تبیین مفاهیم اساسی
در این فصل برآن هستیم که در ابتدا با تعریف واژه تعددجرم، به مفهوم درستی از این موضوع دست پیدا کنیم و همچنین به بررسی گونه­ های تعدد جرم در قانون مجازات اسلامی سال۱۳۹۲ بپردازیم ودر آخر هم با بیان تحولات وپیشینه نهاد تعدد جرم به منشأ آن برسیم.
مبحث اول:مفهوم و گونه­ های تعدد جرم
در این مبحث در طی دو گفتار به بررسی مفهوم و گونه­ های تعدد جرم خواهیم پرداخت بنابراین در گفتار نخست، به بررسی مفهوم تعدد جرم می­پردازیم و در گفتار دوم گونه­ های تعدد جرم را مورد بررسی قرار می­دهیم.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

گفتار اول:مفهوم تعدد جرم
هر چند تعدد جرم واژه­ای آشنا به نظر می­رسد اما ضرورت بحث ایجاب می­ کند که به تعریف این واژه پرداخت،بنابراین در این گفتار، ابتدا در بند نخست معنای لغوی تعدد و سپس در بند دوم مفهوم اصطلاحی تعدد جرم را مورد بررسی قرار می­دهیم.
بند اول: معنای لغوی تعدد
تعدد[ ت َ ع َدْ دُدْ ] در لغت یعنی زیادت آمدن در عدد،زیاده از هزار بودن.^[۱]
و همچنین به معنای بیشمار شدن،زیاد شدن عدد،افزونی،فراوانی ،بر شماره­ چیزی افزوده شدن نیز آمده است.^[۲]
بند دوم: معنای اصطلاحی تعدد جرم
هر چندکه، قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲،تعریفی از تعدد جرم ارائه نکرده است ولی می توان تعدد جرم را چنین تعریف کرد:
تعدد جرم عبارت است ازاینکه یک نفر دو یا چند جرم ازیک جنس یا از چند جنس را در کنار هم یا در فواصل زمانی معین یا غیر معین مرتکب گردداما به جهاتی نظیر عدم کشف جرم یا عدم دستیابی به وی رسیدگی به عمل نیامده و هیچ یک از جرایم ارتکابی به مرحله صدور حکم یا اجرای مجازات منتهی نمی گردد.
دو نکته در این تعریف نهفته است: اولا، تعدد جرم زمانی مطرح می شود که متهم بیش از یک جرم را مرتکب شده باشد. ثانیا، ادعای تعدد جرم زمانی صحیح است که در زمان محاکمه متهم، وی به خاطر هیچ یک از جرایم ارتکابی مذکور، سابقا محکوم و مجازات نشده باشد.بنابراین، اگر متهم فقط یک جرم را اما در فواصل زمانی مختلف مرتکب شده باشد یا به خاطر یک یا چند مورد از آن جرایم قبلا محاکمه و مجازات شده باشداتهام تعدد جرم در مورد او صادق نیست.
برخی دیگر از حقوقدانان نیز تعاریفی را از تعدد جرم ارائه داده­اند از جمله اینکه گفته­اند: تعدد جرم «عبارت است از ارتکاب جرایم متعدد بدون آنکه متٌهم برای اتهامات متعدد پیشین خود به محکومیت کیفری قطعی رسیده باشد؛خواه جرایم متعدد در فواصل کوتاهی ارتکاب یافته باشد، چندانکه زمان برای تعقیب و محکومیت متهم کافی نبوده،خواه متهم متواری بوده ویا جرایم او به دلایل گوناگون کشف نشده باشد.»^[۳].
گفتار دوم: گونه­ های تعدد جرم
تعدد جرم به عنوان یکی از عوامل تشدیدکننده مجازات­ها به دو دسته،تعدد مادی وتعدد معنوی تقسیم می­ شود .در این گفتار ابتدا به بررسی تعدد معنوی وسپس به بررسی تعدد مادی ودر آخر هم به بررسی تعدد در حکم مادی(تعددنتیجه) که قانون­گذار احکام ناظر برآن را در ذیل تعدد مادی جرم بیان کرده، خواهیم پرداخت.
بند اول : تعدد معنوی
اصولا یک فعل مجرمانه دارای یک عنوان می­باشد و ناقض یک ماده از قانون جزا است. اما گاه استثنائا با وجود اینکه فعل واحد است عناوین مجرمانه متعدد را در خود جمع می­ کند و ناقض چند ماده از قانون کیفری است . به این حالت تعدد معنوی جرم گفته می­ شود،که از آن به تعدد اعتباری یا روانی نیزیاد می­شودبه عبارت دیگر تعدد معنوی را می توان«شمول چند وصف جزایی بر فعل واحد دانست به این معنی که گاه فعل واحد نقض چندین ماده از قوانین کیفری محسوب شده و چنین به نظر می­رسد که جرایم متعددی ارتکاب یافته است.»^[۴] بنابراین در این نوع از تعدد هرچند فعل و فاعل آن واحد هستند اما جرایم متعدد می­باشند چنین مبنایی در قانون مجازات اسلامی مورد پذیرش قانون­گذار قرار گرفته است. چرا که در ماده ۱۳۱ ق.م.ا مقرر شده « در جرایم موجب تعزیر هرگاه رفتار واحد، دارای عناوین مجرمانه متعدد باشد ،مرتکب به مجازات اشد محکوم می­ شود. » از این رو شایع ترین مورد تعدد معنوی در حقوق کیفری ایران تعدد عناوین می­باشند که از این امرمی توان به عنوان استثنایی بر قواعد عمومی تعدد جرم نام برد . به همین خاطر است که از عبارت تعدد اعتباری یا معنوی در مقابل تعدد حقیقی استفاده می­ شود. این نوع خاص از تعدد معنوی در حقوق ایران دارای مصادیق متنوعی می باشد که «سنتی ترین نمونه آن استفاده از سند مجعول برای انجام کلاهبرداری است که با توجه به مرکب بودن عنصر مادی کلاهبردای تحقق این گونه از تعدد را میسر می­سازد، به بیان دیگر کسی که از یک سند مجعول به عنوان وسیله متقلبانه برای کلاهبردای استفاده می­ کند رفتاری مرتکب شده است که چنان چه در نتیجه آن موفق به بردن مال دیگری شود، دارای دو عنوان استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری است، حال اگر مرتکب در بردن مال توفیقی حاصل نکند، تعدد عنوانی به صورت استفاده از سند مجعول و شروع به کلاهبرداری متجلی خواهد شد»^[۵]نمونه­های دیگری از وقوع تعدد معنوی ناشی از تعدد عناوین را می­توان در تخریب مال مورد امانت، یا هتک ناموس علنی و به عنف که در قانون مجازات عمومی سال ۱۳۵۲ دارای اعتبار بود و یا تجاوز به اراضی و تپه­های آثار باستانی و حفاری غیرمجاز در میان حقوقدانان اشاره کرد.
بند دوم:تعدد مادی
تعدد مادی جرم که از آن به عنوان تعدد عینی، واقعی و حقیقی هم یاد می شود ،آن است که بزهکار مرتکب دو یا چند عمل مجزا و جداگانه می­گردد که هر یک به تنهایی عناصر جرم را در خود جمع می­ کند بدون آنکه هیچ یک ازآنها به مرحله صدور حکم محکومیت قطعی(قانون۱۳۹۲)یا مرحله اجرای کامل حکم (قانون۱۳۷۰) رسیده باشد.
برخی از حقوق­دانان در تعدد مادی جرم، ارتکاب جرایم متعدد را در زمان­های مختلف شرط دانسته ­اند، در صورتی که، امکان وقوع جرایم متعدد در یک زمان نیز وجود دارد مثل اینکه قاتل ضمن توهین وفحاشی به یک نفر وی یا دیگری را به ضرب گلوله از پا درآورد و در زمانی واحد مرتکب جرایم متعدد قتل و توهین گردد.
حال با توجه به تعریف فوق به بررسی شرایط تعدد مادی جرم می­پردازیم:
الف: تعدد جرایم ارتکابی
بدین معنی که لازمه شکل­ گیری تعدد مادی جرم تعدد افعال مجرمانه و ارتکاب بیش از یک جرم می­باشد. از این رو باید در نظر داشت. ارتکاب یک فعل در عالم خارج نمی تواند تعدد مادی جرم محسوب گردد و حکم به تعدد مادی جرم زمانی منطبق باواقع می­باشدکه چندین فعل مجرمانه در عالم خارج محقق شود.
ب:عدم محکومیت قطعی
یکی دیگر از شرایط تحقق تعدد مادی جرم،آن است که در خصوص هیچ کدام از جرایم ارتکابی مرتکب ، حکم محکومیت قطعی صادر نشده باشد،در غیر این صورت موضوع مشمول قاعده تکرار جرم خواهد شد.
ج:جرایم ارتکابی مشمول عنوان خاص مجرمانه نباشد
یکی دیگر از شرایط تحقق تعدد مادی جرم آن است که مجموع جرایم ارتکابی در قانون عنوان مجرمانه خاصی نداشته باشد. در غیر این صورت یعنی در مواردی که مجموع جرایم ارتکابی در قانون عنوان مجرمانه خاصی داشته باشد،مقررات تعدد جرم اعمال نمی­ شود و مرتکب به مجازات مقرر د قانون محکوم می گردد.^[۶]
د: عدم لزوم خاص بودن جرایم ارتکابی
از دیگر شرایط تعدد مادی جرم این است که لزومی ندارد جرایم ارتکابی همه یک عنوان خاص مجرمانه را دارا بوده و به اصطلاح شبیه به هم باشد بنابراین اگر فردی چند بار مرتکب سرقت گردد در صورت وجود دو شرط فوق مشمول قاعده تعدد جرم قرار می­گیردهمچنان­که اگر مرتکب یک فقره سرقت و یک فقره کلاهبرداری گردد احکام تعدد جرم بروی جاری خواهد بود.
موضع قانون­گذار ایران با قید عباراتی چون «در جرایم موجب حد تعددجرم، موجب تعدد مجازات است…»(ماده۱۳۲ ق.م.ا) یا «درتعدد جرایم موجب حد وقصاص،مجازات­ها جمع می­ شود…»(ماده۱۳۳ ق.م.ا) همچنان­که« در جرایم موجب تعزیر هرگاه جرایم ارتکابی بیش از سه جرم نباشد…» در ماده۱۳۴ ق.م.ا ظهور در پذیرش این شرط(عدم لزوم خاص بودن جرایم ارتکابی )دارد.
بند سوم: تعدد در حکم مادی(تعدد نتیجه)
بحث تعدد نتیجه از فروعات بحث تعدد جرم بوده و در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ برای اولین بار بحث تعدد جرم در حالت تعدد نتیجه در جرایم موجب تعزیر مورد توجه قانون­گذار قرار گرفت و در تبصره ۱ ماده ۱۳۴ این قانون به بیان حکم آن پرداخته شده است.^[۷]
تعدد نتیجه حالتی است که درآن «بزه­کار مرتکب یک عمل مجرمانه می­گردد،امٌا از فعل یا ترک فعل او چند نتیجه مجرمانه مجزا حاصل می­ شود»^[۸] برای مثال انفجار بمب در اماکن عمومی یا پرتاب نارنجک به سوی گروهی از مردم افعال واحدی هستند که می تواند نتایج متعدد و گوناگونی مانند قتل و جرح چند نفر،تخریب چند ساختمان و احراق و آتش سوزی چندین وسیله نقلیه را به دنبال داشته باشند.
این تاسیس با تعدد معنوی دارای تفاوت است چراکه در تعدد معنوی نتیجه وقوع یافته در عالم طبیعت یک امر است اما با عناوین مجرمانه متعددی همراه است، به عنوان مثال وقتی که امین، مال مورد امانت را به آتش می­کشاند در واقع یک نتیجه عرفی و آن از بین رفتن مال مورد امانت، به وقوع پیوسته است، حال آنکه این نتیجه واحد دارای دو عنوان مجرمانه تحریق ( ماده۶۷۶ کتاب پنجم ق.م.ا) و خیانت در امانت از طریق اتلاف ( ماده ۶۷۳ کتاب پنجم ق.م.ا) می­باشد اما در تعدد نتایج فی الواقع با چند نتیجه مجرمانه همراه خواهیم بود، وجود این فرض که اتومبیلی بر اثر بی­احتیاطی راننده منحرف شده و سبب کشته و زخمی شدن عده­ای و همچنین وقوع خسارت مالی به عده دیگری می­گردد.^[۹]
سکوت قوانین کیفری قبل و بعد از انقلاب نسبت به تعدد نتیجه و احکام و مقررات آن سبب شد، که حقوق­دانان و دادگاه ها، نظریات وآراء متعدد و مختلفی را در این خصوص ارائه و صادر کنند.
قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ طی مواد ۱۳۱ تا ۱۳۵ به بیان مقررات مربوط به تعدد جرم پرداخته وتعدد نتیجه در جرایم تعزیری را از مصادیق تعدد مادی جرم دانسته است ، ودر تبصره ۱ ماده ۱۳۴ ذیل تعدد مادی مقرر می دارد:« در جرائم موجب تعزیر هرگاه جرائم ارتکابی بیش از سه جرم نباشد دادگاه برای هر یک از آن جرائم حداکثر مجازات مقرر را حکم می‌کند و هرگاه جرائم ارتکابی بیش از سه جرم باشد، مجازات هر یک را بیش از حداکثر مجازات مقرر قانونی مشروط به اینکه از حداکثر به اضافه نصف آن تجاوز نکند، تعیین می کند. در هر یک از موارد فوق فقط مجازات اشد قابل اجراء است و اگر مجازات اشد به یکی از علل قانونی تقلیل یابد یا تبدیل یا غیرقابل اجراء شود، مجازات اشد بعدی اجراء می‌گردد.در هر مورد که مجازات فاقد حداقل و حداکثر باشد، اگر جرائم ارتکابی بیش از سه جرم نباشد تا یک‌چهارم و اگر جرائم ارتکابی بیش از سه جرم باشد تا نصف مجازات مقرر قانونی به اصل آن اضافه می‌گردد.تبصره ۱- در صورتی‌که از رفتار مجرمانه واحد، نتایج مجرمانه متعدد حاصل شود، طبق مقررات فوق عمل می‌شود…»
همان­طورکه ملاحظه می­ شود برای تحقق تعدد نتیجه در جرایم تعزیری در قانون مجازات جدید سه شرط وجود دارد که به ترتیب به بررسی آن­ها می­پردازیم:
۱- وقوع رفتار مجرمانه واحد
نخستین شرط تحقق تعدد نتیجه، وحدت رفتار مجرمانه ارتکابی است. در غیر این صورت،یعنی تعدد رفتار مجرمانه، موضوع وارد قلمرو تعدد مادی جرم خواهد شد.
بنابراین چنانچه شخصی که دو نارنجک در دستان چپ و راست خود دارد، به دو خودرو که با فاصله کمی از یکدیگر پارک شده ­اند، نزدیک شده و همزمان یک نارنجک را به داخل یک ماشین و دیگری را به داخل ماشین دوم پرتاپ کند و هر دو را منفجر نماید،مرتکب تعدد نتیجه نشده است. بلکه علی رغم همزمانی این حوادث، مرتکب تعدد مادی شده است.زیرا، اولا، امکان وقوع جرایم متعدد در یک زمان نیز وجود دارد و ثانیا، شخص مهاجم، با هر دست یک رفتار مجرمانه جداگانه مرتکب شده است.^[۱۰]
۲-حصول نتایج مجرمانه متعدد
دومین شرط مورد نیاز جهت تحقق تعدد نتیجه، آن است که از رفتار مجرمانه واحد،دست کم ، دو نتیجه مجرمانه حاصل شود، و هر نتیجه نیز جرم مستقلی محسوب شود در غیر این صورت تصور تعدد نتیجه منتفی است.
به عنوان مثال از رفتار مجرمانه واحدی مانند انداختن کیف محتوی یک دستگاه موبایل و دو فقره اسناد دولتی و غیر دولتی متعلق به دیگری درآتش، سه نتیجه مجرمانه جداگانه احراق موبایل موضوع ماده۶۷۹،احراق سند دولتی موضوع ماده ۶۸۱ و احراق سند غیر دولتی موضوع ماده۶۸۲ قانون تعزیرات حاصل می شود.^[۱۱]
۳-جرم ارتکابی بایستی تعزیری باشد
تعدد نتیجه در قانون مجازات جدید جزء فروعات تعدد مادی در جرایم تعزیری می­باشد. و قانون­گذار تعدد نتیجه را در حکم تعدد مادی در جرایم تعزیری قرار داده است، بنابراین جهت تحقق تعدد نتیجه ؛ تعزیری بودن جرم ارتکابی، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. وانگهی تعدد نتیجه در سایر جرایم یعنی حدود و دیات و قصاص، تابع قواعد و مقررات خاص خود می باشد. بنابراین چنانچه شخصی با پرتاب نارنجک در یک جمع انسانی همه آن هارا به قتل برساند هرچند مرتکب رفتار مجرمانه واحدی شده است ، که ازآن نتایج مجرمانه­ی متعددی حاصل شده است .اما مشمول قواعد و مقررات تعدد نتیجه در جرایم تعزیری نخواهد شد.بلکه طبق ضوابط خاص تعدد در جرایم مستوجب قصاص، با وی رفتار خواهد شد.
۴- جرم ارتکابی بایستی جزء جرایم تعزیری درجه­ های یک تا شش باشد
جهت تحقق تعدد نتیجه در قانون مجازات جدید، لازم است که جرم ارتکابی، جزء جرایم تعزیری درجه یک تا شش باشد زیرا اولا تبصره ۱ ماده۱۳۴ قانون مجازات جدید تعدد نتیجه را در حکم تعدد مادی در جرایم تعزیری و تابع مقررات آن قرار داده است و ثانیا تبصره۴ ماده مزبور مقررات تعدد جرم را در مورد جرایم تعزیری درجه هفت و هشت قابل اجرا ندانسته است.
مبحث دوم: تحولات تعدد جرم
در این مبحث به بررسی تحولات و پیشینه­ی هر کدام از گونه­ های تعدد جرم خواهیم پرداخت،به همین منظور در گفتار اول، تحولات تعدد معنوی جرم و در گفتار دوم، تحولات تعدد مادی جرم و در نهایت در گفتار سوم، به بررسی تحولات تعدد نتیجه خواهیم پرداخت.
گفتار اول: تعدد معنوی جرم

بند چهارم : نارسایی برخی از قوانین
یکی دیگر از مشکلات پیش روی بازار سرمایه در کشور ایران، نارسایی یا نبود قوانین و در مواردی پیچیدگی و ابهام در آنهاست. این مسئله نه تنها در مورد بورس اوراق بهادار، بلکه در بسیاری از مسائل دیگر نیز وجود دارد. برای نمونه مقررات شرکت های سهامی در قانون تجارت بسیار ناقص است، به گونه ای که مردم برای خرید سهام شرکت ها اطمینان کافی ندارند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

قانون تجارت برای انتظام بازار اولیه و عرضه عمومی سهام نیز کاستی هایی دارد که برخی در چارچوب قانون بازار اوراق بهادار مرتفع می گردند، و برخی نیز باید در آیین نامه های مربوط دیده شوند. به عنوان نمونه:
مواد قانونی مذکور، فقط ناظر بر مرحله ثبت شرکت است و اصولاً نظارتی بر ثبت شرکت های سهامی عام پس از عرضه عمومی برای حمایت از سرمایه گذارارن و سهام داران جرء ندارد.
الزامات افشای اطلاعات به منظور عرضه عمومی برای تصمیم گیری منطقی سرمایه گذاران ناکافی است و اعلامیه پذیره نویسی شامل اطلاعات صوری شرکت و عرضه عمومی است، و سرمایه گذاران بالقوه را از وضعیت مالی شرکت، مصارف وجوه و برخی اطلاعات مهم برای سرمایه گذاری آگاه نمی کند.
با توجه به اینکه بسیاری از اطلاعات مهم در پذیره نویسی بیان شده در قانون تجارت پیش بینی نشده است، برای جلوگیری از اشتباه و تداخل به نظر می رسد، ضروری است که این اطلاعات با عنوانی خاص و سندی خاص طی آیین نامه ای تعریف و الزامی شود. در قوانین کمیسیون بورس اوراق بهادار کشور آمریکا این اطلاعات با عنوان امیدنامه^[۳۵] شناخته می شود.
با توجه به الزامات قانون جدید بازار اوراق بهادار، فرایند عرضه سهام مشروحه در مواد مختلف قانون تجارت ناقص است، در صورتی که آیین نامه ها به ناچار باید با رعایت قانون تجارت، فرایند عرضه را تنظیم کنند.
نقص عمده قوانین قبلی، نبود ضمانت اجرایی قانون و مقررات انضباطی تعریف و تعیین شده برای موارد نقض و به خصوص اعمال فریب کارانه است. البته بخش (۱۱) از فصل اول قانون تجارت و همچنین مواد (۲۴۳ الی ۲۶۹) این قانون، به مقررات جزایی برای موارد نقض مواد قانونی مختلف اختصاص دارد، که فقط به دو نوع حبس و جرائم نقدی محدود می شود، اما با توجه به نقض ها و ابهامات موجود و میزان جرادم نقدی مقرر، قانون فعلی کارایی لازم را برای جلوگیری از تخلف، تقلب و اعمال فریب کارانه ندارد. در این راستا، مواد(۴۶ الی ۵۲) فصل ششم قانون جدید بازار اوراق بهادار، نقایض موجود در قانون تجارت را مرتفع کرده است.
بند پنجم : دست کاری ^[۳۶] در بازار و قیمت ها
شواهد بیانگر آن است که بحث دست کاری بورس اوراق بهادار از جمله چالش های موجود فراروی بازار سرمایه در اوایل قرن بیستم بوده است و امروزه به دلیل تصوبی قوانین مناسب و ساز و کارهای نظارتی اثر بخش، بسیاری از شیوه های دست کاری در ابزار بورس اوراق بهادار در کشورها از بین رفته است. لکن در اغلب بازارهای نوظهور و در حال توسعه، به علت ضعف در نظام های قانونی و سازو کارهای نظارتی، هنوز هم شیوه های عمده ای دست کاری ها وجود دارد که موجب تکامل نیافتن بازار سرمایه و نبود اعتماد عمومی به این بازارها شده است.
دست کاری با انتشار اطلاعات گمراه کننده یا یا شایعات ساختگی قیمت اوراف بهادار،^[۳۷] دست کاری بر مبنای عمل^[۳۸] و دست کاری بر مبنای معامله^[۳۹] از شایع ترین انواع آن در قیمت هاست.
در بازار سرمایه ایران و در قانون بازار اوراق بهادار، سازوکارهای بازدارنده دست کاری قیمت ها وجود ندارد. به طور کلی به دلیل ضعف نظام های قانونی، امکان شناشایی و برخورد با دست کاری کنندگان قیمت در بورس اوراق بهادار وجود ندارد. به طور کلی به دلیل ضعف نظام های قانونی، امکان شناسایی و برخورد با دست کاری کنندگان قیمت در بورس اوراق بهادار وجود ندارد. وجود مشکلات ساختاری در بورس اوراق بهادار، از قبیل نبود تنوع در ابزارهای مالی، کم عمق بودن بازار، نبود ابزارهای مدیریت ریسک و … موجب شده است تمایل به دست کاری در قیمت ها افزایش یابد.^[۴۰]
بند ششم: سایر موانع
از دیگر موانع پیش روی بازار سرمایه می توان به تنوع نداشتن ابزارهای مالی اشاره کرد.
چیرگی شبکه بانکی بر بازار سرمایه در ایران از دیگر موانع است. به عبارتی بررسی تطبیقی نقش و اهمیت نظام بانکی و بازار سرمایه نشان می دهد که بانک ها نقش سلطه گرانه ای در تأمین منابع داشته اند. به عبارتی رشد بازار سرمایه در ایران تحت الشعاع اجرای سیاست های پولی دولت قار گرفته است.
تعداد اندک شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار از دیگر مشکلات است. به این ترتیب، ضوابط پذیرش شرکت ها در بورس اوراق بهادار باید اصلاح شود و بازارهای خارج از بورس نیز باید تشکیل و تقویت شوند.
از دیگر موانع پیش روزی بازار سرمایه این است که به دلیل نبود گسترش شبکه های الکترونیکی در بازار سرمایه، بخش عمده ای از معاملات به شیوه سنتی انجام می شود. به این ترتیب نقل و انتقال سهام بسیار کند و زمانبر اسن و از این روانعطاف لازم در عرضه سهام بسیار محدود است.
همچنین نامشخص بودن چگونگی عرضه و تقاضای ثانویه سهام عدالت، علاوه بر ابهام در نحوه واگذاری این سهام، از دیگر مشکلاتی است که بازار سرمایه را تهدید می کند. سهام عدالت در شکل فعلی که مشخص کننده شرکت خاصی نیست، سند بدهی سنگین دولت حاضر و دولت های آینده است.^[۴۱]
در حال حاضر بازار سرمایه در ایران به دلایل متعدد جایگاه نامناسب و شایسته خود را در تأمین مالی سرمایه گذاری ها نداشته است و در صورت بی توجهی به این بخش، بیاید انتظار داشته باشیم سیاست های کلی اصل(۴۴) قانون اساسی به گونه ای مناسب اجرا شود.
فصل سوم
چالش های سرمایه گذاری خارجی در فرابورس
مبحث اول: تشکیل فرابورس
در این مبحث ابتدا به فلسفه و نحوه تشکیل فرابورس ایران پرداخته و سپس بازارهای موجود در فرابورس را مورد تحلیل قرار می دهیم.
گفتار اول: فلسفه و ضرورت تشکیل فرابورس
بند اول: فلسفه تشکیل فرابورس
بورس ها به عنوان بازارهای متمرکز و سازمان یافته سهم قابل توجهی از مبادلات اوراق بهادار را به خود اختصاص داده و از طریق ایجاد الزامات پذیرشی و برخورداری از سامانه های معاملاتی متمرکز، ریسک سرمایه گذاری در اوراق بهادار بویژه اوراق سهام شرکت ها را کاهش داده اند. این الزامات موجب شده است تا زمینه برای ورود تمام شرکت ها در بورس فراهم نشود. بنابراین بازارهای خارج از بورس در کنار بورس تشکیل شده اند.^[۴۲] فرابورس، یکی از بازارهای خارج از بورس است که در سایر کشورها در ابتدای قرن بیستم و همزمان با گسترش و تنوع بنگاه‌های اقتصادی، فعالیت بازارهای خارج از بورس به صورت خودجوش و ابتدایی آغاز شد اما این مسئله در ایران پس از مشکلات عدیده ای که از پذیره نویسی‌های بزرگ و کوچک به وجود آمد مسئولان امر را بر آن داشت تا در راستای ساماندهی این حوزه مهم در قانون جدید اوراق بهادار گامی‌بردارند. بر همین اساس پس از تصویب قوانین لازم برای فرابورس در مجلس در راستای توسعه فعالیت بازار سرمایه اولین شرکت برای این منظور به نام شرکت فرابورس ایران با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار به ثبت رسید و طبق آن شرکت فرابورس ایران متولی راه اندازی و اداره بازارهای خارج از بورس شد.^[۴۳]
با عنایت به تصریح قانون بازار اوراق بهادار مبنی بر اداره بازارهای خارج از بورس توسط نهادی متمرکز، شرکت فرابورس ایران با الهام از برخی بورس های پیشرفته، بورس هایی با ساختار مشابه و نیز تجربیات موجود در حوزه بورس اوراق بهادار تهران با هدف گسترش بازار اوراق بهادار و تنوع بخشی به دارایی های مالی منتشره و مورد مبادله در بازار سرمایه در راستای اجرای ماده ۲۸ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۴ و پس از اخذ مجوز از شورای بورس در آبان ماه ۱۳۸۷ تشکیل شد.
بازارهای خارج از بورس در محل خاصی متمرکز نیستند و در آن معامله گران، کارگزاران و بازارسازانی وجود دارند که معاملات اوراق بهادار را انجام می‌دهند. افراد مسئول در بازارهای خارج از بورس معمولا از طریق شبکه‌های رایانه‌ای و مخابراتی با یکدیگر و مشتریان در ارتباط هستند و قیمت‌ها از طریق فرایند چانه‌زنی تعیین می‌شود. در این بازارها، اوراق قرضه و سهام به‌صورت عادی خرید و فروش شده و به‌دلیل پیچیدگی‌های قوانین پذیرش در بورس معاملات و نیز گاهی اوقات عدم‌تمایل خود شرکت‌ها برای عرضه سهام خود در بورس معاملات به دلایل گوناگون، سهام آنها در بازارهای فرابورس مورد معامله قرار می‌گیرد.^[۴۴]
بورس‌ها با برقراری الزامات پذیرشی و برخورداری از سامانه‌های معاملاتی متمرکز، از مخاطره سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار به‌ویژه اوراق سهام شرکت‌ها کاسته و بسترهای لازم برای داد و ستد اوراق بهادار را ایجاد کرده و گسترش داده‌اند. در کنار بازارهای نظام یافته‌ چون بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس نیز نقش بسزایی در تسهیل مبادلات اوراق بهادار و جذب سرمایه بر عهده داشته‌اند. به دلایلی چون مقررات سخت و دست و پا گیر، برقراری الزامات پذیرشی دشوار و عدم‌توانایی در برآورده کردن سلایق تمامی سرمایه‌گذاران از سوی بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس با رشد و استقبال روز افزونی از جانب سرمایه‌گذاران و بنگاه‌های اقتصادی و مالی روبه‌رو شده‌اند. در سال‌های اخیر، این بازارها با سرلوحه قرار دادن تسهیل مقررات و بهره‌گیری از فناوری روز دنیا در حوزه رایانه و ارتباطات، رقابت گسترده‌ای را با بورس‌ها آغاز کرده‌اند.^[۴۵]
بند دوم: ضرورت و اهداف تشکیل فرابورس
ورود شرکت ها به بازار سرمایه همواره نشان دهنده رشد آنها و ضرورت معرفی شان در سطح اقتصاد ملی است. شرکت هایی که سهام آن ها در بازارهای مالی مورد مبادله قرار می گیرد، از درجه اعتبار بالاتری برخوردارند و شرایط بهتری برای رشد و تعالی آنها فراهم است. لمس این واقعیت که دستیابی سریع و آسان به بازار اوراق بهادار برای بخش مهمی از شرکت های سهامی عام فعال در ایران میسر نبود و این شرکت ها از مزایای بازار سرمایه محروم بودند، متولیان بازار را برآن داشت تا با ایجاد بازار اوراق بهادار جدیدی، بورس را در دسترس طیف گسترده ای از شرکت ها قرار دهد. بنابراین فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس اما با شرایط پذیرش و معامله ساده تر، ایجاد شد تا حیطه پوشش بازار سرمایه کشور را گسترش دهد.^[۴۶]
ضرورت ایجاد بازارهای خارج از بورس (فرابورس) در برنامه های سوم و چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و همچنین قانون جدید بازار اوراق بهادار کشور مورد توجه قرار گرفته است. مواد ۹۴ و ۹۵ قانون برنامه سوم توسعه کشور به صراحت ایجاد شبکه رایانه ای بازار سرمایه و به کارگیری ابزارهای مالی جدید را متذکر شده اند. بررسی تجربه بورس ها عضو فدراسیون جهانی بورس های اوراق بهادار نشان می دهد، انگیزه تشکیل فرابورس در بسیاری از این کشورها، تسهیل تامین مالی شرکت های کوچک، نوپا، دارای تکنولوژی بالاو در حال رشد بوده است. سادگی قوانین و مقررات فرابورس نسبت به بازار اصلی باعث می شود شرکت هایی که وجود شرایط قانونی انعطاف پذیر برای فعالیت آن ها مناسب تر است، جذب این بازار شوند. وجود بازار شرکت های کوچک و متوسط در کنار بازار اصلی، همچنین زمینه های متنوعی برای سرمایه گذاران فراهم می کند. به طور معمول شرکت های کوچک و متوسط از ریسک و بازده بالاتری نسبت به شرکت های بزرگ برخوردار هستند و در نتیجه گروه خاصی از سرمایه گذاران که برای دستیابی به سود بیشتر، حاضر به پذیرش خطر بیشتری هستند، می توانند از طریق این بازار به هدف خود دست پیدا کنند.
همچنین در راستای اهداف توسعه ای کشور و با تمرکز بر بازار سرمایه به عنوان یکی از بخش هایی که از قابلیت ها و جذابیت های خاصی در امر تجمیع پس اندازها و تشکیل سرمایه برخوردار است، با تسهیل شرایط پذیرش اوراق بهادار شرکت ها و بنگاه های اقتصادی و کاهش هزینه های معاملات اوراق بهادار و تسریع انجام مبادلات اوراق بهادار با بهره گیری از شبکه های الکترونیک که از دستاوردهای مستقیم بازارهای خارج از بورس به شمار می آیند، ساماندهی معاملات غیر رسمی اوراق بهادار، کاهش مخاطره سرمایه گذاری در بازارهای مالی را شاهد خواهیم بود. این بازارها با جذب نقدینگی های سرگردان در کشور و هدایت آنها به شرکت ها و بنگاه هایی که از توانایی پذیرش در بورس های اوراق بهادار برخوردار نیستند، موجب افزایش بهره وری سرمایه در کشور می شوند و بالندگی کشور در فرایند توسعه مالی و اقتصادی را به همراه خواهند داشت.^[۴۷]
راه‌اندازی و تاسیس هر بازار فرابورسی حداقل با ۹ هدف همراه است. اعطای فرصت به شرکت‌های کوچک و یا تازه تاسیس جهت تجدید ساختار مالی و استفاده از منابع مالی جدید و ارزان قیمت، ایجاد آمادگی برای شرکت‌های غیربورسی جهت ورود به بورس اصلی، تشکیل بازاری منسجم و سازمان یافته جهت تامین نقدینگی شرکت‌های غیربورسی، بسط و گسترش معاملات اوراق بهادار در سراسر کشور از طریق امکانات، بازار خارج از بورس، جمع‌ آوری و تجهیز پس‌اندازهای مردم و جلب مشارکت آنها در فعالیت‌های اقتصادی، گسترش مالکیت خصوصی و تکمیل فرایند خصوصی‌سازی‌ صنایع، کنترل نقدینگی و تایید بر اثرات ضد‌تورمی آنها، فراهم آوردن هر چه بیشتر موجبات افزایش نرخ رشد پس‌اندازها و سرمایه‌گذاری در کشور و توزیع مناسب ثروت در میان جامعه و تحقق اجرای عدالت اجتماعی این اهداف ۹گانه را تشکیل می‌دهند.
فرابورس بازار اوراق بهاداری رسمی و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار محسوب می شود که به منظور توسعه صدور و مبادله ابزارهای مالی و پوشش خلاء های ناشی از نداشتن دسترسی بخش عمده ای از صاحبان صنایع به بازار سرمایه، تشکیل شده است. محرومیت طیف وسیعی از بنگاه های اقتصادی از تامین مالی در بازار سرمایه و وابستگی شرکتهای دولتی یا خصوصی به تامین مالی از طریق سهامداران عمده یا اخذ تسهیلات از شبکه بانکی، منشاء ایجاد این بازار اوراق بهادار جدید به حساب می آید.^[۴۸]
با توجه به نیازمندی های کنونی بازار سرمایه، اهداف و استراتژی فعالیت فرابورس ایران به گونه ای طراحی شده تا بخش عمده ای از متقاضیان منابع مالی امکان بهره مندی از مزایای آن را داشته باشند و مهمترین ویژگی آن، سهولت رویه ها در مراحل پذیرش و انجام معاملات اوراق بهادار است .
فرابورس ایران با هدف ایجاد بازاری کارآمد، منصفانه و شفاف، تمهیدات و بستر سازی لازم را در زمینه انتشار سریع و عادلانه اطلاعات با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار انجام داده تا صاحبان سرمایه با آگاهی و شناخت بیشتر در خصوص انواع اوراق بهادار، درجات ریسک و سایر شاخصه های مهم، به سرمایه گذاری در اوراق بهادار پذیرفته شده در این بازار اقدام کنند.
تلاش در راستای رشد و اعتلای بازار سرمایه، تنوع بخشی به محصولات بازار سرمایه، اعطای فرصت جدید به صاحبان صنایع نوپا و نیازمند به منابع مالی، افزایش مشارکتهای مردمی و افزایش سهم دارایی های مالی در سبد سرمایه گذاری ها، رسالت فرابورس ایران محسوب می شود.
گفتار دوم: بازارها در فرابورس
دستورالعمل پذیرش و عرضه اوراق بهادار در فرابورس ایران، فعالیت آن را در قالب چهار بازار مجزا تبیین کرده است که در بازار اول، دوم و اوراق مشارکت، انواع اوراق بهادار پذیرفته و در بازار سوم، تنها عرضه اوراق بهادار انجام می شود.^[۴۹]
بند اول: بازار اول
بازار اولیه بازاری است که منابع مالی و وجوه سرمایه گذاری شده، جهت رفع نیازهای صاحبان کسب و کار، توسط آنها جذب می شود. طبق تعریف بازار اولیه بازاری است که عرضه و پذیره نویسی اوراق بهادار جدیدالانتشار در آن انجام می گیرد. به همین جهت اصلی ترین کارکرد بازارهای مالی، در راستای تشکیل سرمایه، برعهده بازار اولیه می باشد.
دراین بازار اول فرابورس علاوه بر سهام شرکتها ، واحدهای صندوق های سرمایه گذاری بانام هم پذیرش و معامله می شوند. همچنین نوسان سهام شرکتها و اوراق پذیرفته شده در بازار اول فرابورس ۵ درصد بدون حجم مبنا پیش بینی شده است .در آن سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل ده میلیارد ریال و یکسال از زمان بهره برداری آن گذشته و زیان انباشته نداشته باشد. در این بازار واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های زمین و ساختمان که نزد سازمان بورس ثبت شده اند به شرطی امکان معامله را دارند، که حداقل سرمایه صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله۵۰ میلیارد ریال و حداقل سرمایه صندوق‌های زمین ومسکن ۲۰۰ میلیارد ریال و با نام باشند.
بند دوم: بازار دوم
این بازار شامل خریداران و فروشندگان اوراق سهامی است که قبلاً منتشر شده است. به عبارت دیگر بازار ثانویه محل دادوستد اوراق منتشر شده در بازار اولیه است. طبیعتاً حجم مبادلات در این بازار (به دلیل مبادله مکرر اوراق بهادار) بسیار بیشتر است.
در این بازار ، صرفا سهام شرکتهای سهام عام پذیرفته می شوند. در این بازار سهام شرکتهای زیانده، تازه تاسیس، شرکتهای سهامی خاص که قصد اجرای افزایش سرمایه و تبدیل به سهامی عام را دارند و شرکتهای کوچک پذیرفته شده مورد مبادله قرار می گیرند .در بازار دوم سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل یک میلیارد ریال ومشمول مادۀ ۱۴۱ لایحۀ قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت نباشد.^[۵۰]
بند سوم: بازار سوم (بازار عرضه)
بازار عرضه محلی ایمن، شفاف و سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارد. انجام پذیره نویسی انواع اوراق بهادار از جمله شرکتهای سهامی عام در شرف تاسیس، دیگر ویژگی مهم بازار عرضه به حساب می آید. انجام عرضه در این بازار مستلزم گذارندن فرایند پذیرش نبوده و با انجام تشریفات اداری در فرابورس، امکان پذیر است.
در بازار عرضه فرا بورس بلوکهای سهام شرکت‌های سهامی (عام، خاص، تعاونی و …) ،حق‌تقدم خرید سهام شرکت‌های سهامی عام،سهام ناشی از افزایش سرمایۀ شرکت‌های سهامی عام،پذیره نویسی سهام و اوراق مشارکت،پذیره نویسی گواهی سپرده سرمایه گذاری بانک ها،املاک و مستغلات ،امتیازبهره برداری وحق ثبت اختراعات در قالب سهام شرکتهای سهامی خاص می تواند مورد معامله قرار بگیرد.^[۵۱]
بند چهارم: بازار چهارم (اوراق مشارکت)
انواع اوراق با درآمد تضمین شده از جمله اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی و …که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سر رسید آنها باقی مانده باشد قابل پذیرش در این بازار بوده به شرطی که بعد از پذیرش، معاملات دست دوم آنها منحصرا از طریق فرابورس انجام شود. امکان صدور اوراق مشارکت شرکتی و اوراق مشارکت قابل تعویض سهام از جمله اوراق بهادار قابل معامله در بازار اوراق مشارکت محسوب می شوندکه درکنار اوراق مشارکت رهنی، اوراق مشارکت اجاره، صکوک وگواهی سپرده بانکی سرمایه گذاری عام وخاص در بازار چهارم امکان معامله را دارند.
گفتار سوم: مزایای فرابورس^[۵۲]
تامین مالی آسان و ارزان شرکت ها در راستای توسعه فعالیت: کارکرد اصلی بورس و فرابورس، تجهیز جمع آوری و هدایت پس اندازهای کوچک مردم برای اجرای طرح های بزرگ اقتصادی، جهت فراهم آوردن ضریب نقد پذیری بیشتر سرمایه، شفافیت و امکان نظارت بیشتر. فرابورس نیز مانند بورس راهی برای تامین مالی ارزان قیمت شرکت ها است.
بهره مندی از معافیت مالیاتی شرکت های پذیرفته شده در فرابورس: بر این اساس شرکت های پذیرش شده در بازار فرابورس ایران مشمول مزایای مالیاتی قابل توجهی خواهند شد که مقدار آن براساس لایحه ای که توسط دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه شده تا میزان ۱۰ درصد تخفیف خواهد بود.

۱-۱- ادعای یهود مبنی براین که ابراهیم۷ یهودی است
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

یهودیان حضرت ابراهیم۷جد بزرگوار انبیای الهی را یهودی می دانند. مسیحیان نیز او را نصرانی و مشرکان عرب او را منتسب به آئین خود می دانند. چراکه هر دسته می کوشند تا با انتساب این انسان فاضل و پسندیده به جماعت خود تأئیدی برای آئین خود و وجهه ای نزد دیگران بیابند.وچه کسی بهتر و برتر از ابراهیم خلیل الله۷جد بزرگ انبیای الهی:.
الف) نگاهی به تفاسیر
قرآن کریم به این پندار باطل یهود اشاره می کند«أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِمَ وَ إِسْمَاعِیلَ وَ إِسْحَاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ الْأَسْبَاطَ کاَنُواْ هُودًا أَوْ نَصَارَى‏ قُلْ ءَ أَنتُمْ أَعْلَمُ أَمِ اللَّهُ وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّن کَتَمَ شَهَدَهً عِندَهُ مِنَ اللَّهِ وَ مَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ»^[۲۵۳]و می فرماید: یهودیان علم ندارند و از روی جهل این گونه می پندارند و در واقع با کتمان شهادت خداوند، ستمکار هستند.خداوند تنها از حقیقت با خبر است و تنها اوست که می داند که آیا ابراهیم۷یهودی بوده یا نبوده است. [خداوند همواره از ابتدای طرحِ چنین ادعاهایی، با قاطعیت پاسخ آنان را داده است. قرآن مجادله ی یهود و نصاری را بر سر حضرت ابراهیم۷رد می کند و می فرماید: ابراهیم۷نه یهودی است و نه نصرانی، بلکه مسلمان است و امت مسلمان از هر امت دیگری به ابراهیم۷سزاوارترند.]^[۲۵۴]«یَأَهْلَ الْکِتَابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فىِ إِبْرَاهِیمَ. . .»^[۲۵۵] شاید مخالفین بگویند که اگر قرآن، به دلیل نزول تورات و انجیل پس از ابراهیم۷، یهودی و نصرانی بودن او را رد می کند، چطور ابراهیم۷را حنیف و مسلمان می شمرد؟ درحالی که دوران ظهور اسلام و مسلمین قرنها بعد از یهود و نصاری است؟ پاسخ این پرسش کاملاً روشن و واضح است. قرآن تصریح می کند ابراهیم۷حنیف و مسلمان است؛ چرا که اسلام تنها دین محمّد ۶نیست، بلکه دین تمامی انبیاء گذشته می باشد. «أَمْ کُنتُمْ شهَُدَاءَ إِذْ حَضَرَ یَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِیهِ مَا تَعْبُدُونَ مِن بَعْدِى قَالُواْ نَعْبُدُ إِلَاهَکَ وَ إِلَاهَ ءَابَائکَ إِبْرَاهِمَ وَ إِسْمَاعِیلَ وَ إِسْحَاقَ إِلَاهًا وَاحِدًا وَ نحَْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ»^[۲۵۶]معیار انتساب، دین است؛ نه خون و نسل و نژاد. از این رو ابراهیم۷را باید مسلمان دانست.
با توجه به آنچه گذشت به نظر می رسد مدعیان یهودی دراین امر، چندین هدف را دنبال می کنند:
۱- این وهم وگمان را درذهن دیگران ایجاد کنندکه آنها نسل ابراهیم۷و فرزندان و ذریه ی او هستند و با انحصار آن در خود، شاخه ی دیگر ذریه ی ابراهیم۷، یعنی اسماعیل۷را نادیده انگارند.
۲- این گمان را در دیگران تقویت کنند که دین پذیرفته شده ی الهی تنها دین و آئین یهودیان است. و چون این دین به حضرت ابراهیم۷منتسب است، تنها دین نازل شده که مورد تأئید و رضایت از سوی خداست دین «یهود»می باشد.
۳- این تصور را در ذهن ایجاد کنند که آنها بیش از هرکس سزاوار سکونت در سرزمین مقدس هستند، چرا که خداوند این سرزمین را برای ابراهیم۷و ذریه ی او قرار داد.
۴- آنها یهودی و از نسل ابراهیم۷هستند، لذا ابراهیم۷نیز تنها و تنها یهودی می تواند باشد.
ب) نکات آیات جهت ایجاد الگو
با توجه به آنچه قرآن کریم در این زمینه فرموده است، حاصل می گردد که:
۱- انبیاء الهی:همه در برابر خداوند متعال تسلیم بوده و اسلام آورده اند.
۲- معیار انتساب به حضرت ابراهیم۷ دین است و نه خون و نسل و نژاد.
۳- معیار پیرو ابراهیم۷بودن پایبندی به فرمان های الهی است که چه یهود و چه نصاری و چه مسلمانِ واجدِ این شرائط را شامل می گردد.
۴- خداوند متعال یکتاست وانبیاء مرسل او، آئین یکتاپرستی را به نسل بشر آموختند و مسلماً چنین وحدتی، مستلزم یکسان بودن آئینی مشخص از ابتدا تا انتهاست و آن تسلیم بودن در برابر معبود یکتا و سرسپاری بر اطاعت او و فرستادگانش می باشد.^[۲۵۷]
۱-۲- ادعای یهود مبنی براین که وارث دین ابراهیم۷است
یهودیان خود را از حیث نسب و نسل، ذریه ی حضرت ابراهیم۷دانسته و این انتساب صحّت دارد؛ همچنین ایشان خود را از حیث دین، اعتقادات، نبوت و رسالت وارث ابراهیم۷برمی شمارند ولی این دو امر درباره ی ایشان، دو مسأله ی کاملاً مجزا از یکدیگر است. یهودیان وارثان نسب ابراهیم۷ هستند،اما وارثان راستین دین و رسالت، تنها صالحان و مؤمنان می باشند. یعنی کسانی که با بعثت محمّد۶راه او را برگزیدند، نه آن دسته از یهودیانی که به خدا و دین ابراهیم۷کفر ورزیدند، انبیای الهی را کشتند و رسولان:را تکذیب کردند.خداوند در قرآن به این گمان باطل یهود اشاره می کند و آن را چندین بار ابطال و رد می کند.«اى اهل کتاب! چرا درباره ابراهیم، گفتگو و نزاع مى‏کنید (و هر کدام، او را پیرو آیین خودتان معرفى مى‏نمایید)؟. . .»
«وَ إِذِ ابْتَلىَ إِبْرَاهِمَ رَبُّهُ بِکلَِمَاتٍ. . .»^[۲۵۸]امامت از طریق نسب به ارث نمی رسد و با هر کردار و عملکردی نمی توان وارث رسالت و دیانت بود آن هم تنها به واسطه ی انتساب نَسبی. این وراثت تنها شایسته ی مؤمنان و صالحان است و بر کافران وستمکاران حرام است.«لَا یَنَالُ عَهْدِى الظَّالِمِینَ»، یهودیان به واسطه ی ظلم و کفرشان شایستگی عهد الهی را ندارند. ابراهیم۷به طور خاص دراین زمینه مورد اشاره ی قرآن است. آن زمان که آن حضرت۷درصحرای خشک و بی آب وعلف خدا را می خواند«وَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبّ‏ِ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ ءَامِنًا وَ. . .»^[۲۵۹] و می فرماید هرکس از من پیروی کند حتی اگر از نسل و ذریه ی من نباشد از من است و هرکس از فرزندان من که راه خیر از راه من برنگزیند از من نیست و به طور خاص و ویژه از فرزند خود اسماعیل۷که با هم خانه ی خداوند را ساختند یاد می کند و در دعای خود او را مشخص می کند. «رَبَّنَا وَ اجْعَلْنَا مُسْلِمَینْ‏ِ لَکَ وَ مِن ذُرِّیَّتِنَا أُمَّهً مُّسْلِمَهً لَّکَ. . .»^[۲۶۰] قرآن تصریح می کند امت محمّد۶وارثان دین و رسالت ابراهیم۷هستند، چرا که شرط لازم برای وراثت ایمانی در آنها تحقق یافته است و آنها مخلصانه و از روی ایمان و یقین تسلیم خداوند هستند.«إِنَّ أَوْلىَ النَّاسِ بِإِبْرَاهِیمَ لَلَّذِینَ اتَّبَعُوهُ وَ هَذَا النَّبىِ‏ُّ وَ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ اللَّهُ وَلىِ‏ُّ الْمُؤْمِنِینَ»«سزاوارترین مردم به ابراهیم۷، آنها هستند که از او پیروى کردند، و (در زمان و عصر او، به مکتب او وفادار بودند همچنین) این پیامبر و کسانى که (به او) ایمان آورده‏اند (از همه سزاوارترند) و خداوند، ولىّ و سرپرست مؤمنان است.»«شَرَعَ لَکُم مِّنَ الدِّینِ مَا وَصىَ‏ بِهِ نُوحًا وَالَّذِى أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ وَ مَا وَصَّیْنَا بِهِ إِبْرَاهِیمَ وَ. . .»^[۲۶۱]شایستگی وراثت دین و رسالت ابراهیم۷وجانشینی او در امت مسلمان بروز یافت که از مظاهر آن انتخاب نام «مسلمان»برای امت محمّد۶ است«. . . هُوَ سَمَّئکُمُ الْمُسْلِمِینَ مِن قَبْلُ وَ فىِ هَذَا. . .»و در راه خدا جهاد کنید، و حقّ جهادش را ادا نمایید! او شما را برگزید، و در دین (اسلام) کار سنگین و سختى بر شما قرار نداد، از آیین پدرتان ابراهیم۷پیروى کنید خداوند شما را در کتابهاى پیشین و در این کتاب آسمانى«مسلمان»نامید، تا پیامبر۶گواه بر شما باشد،. . . از دیگرجلوه های قرآنی در ابطال پندار یهودیان:«وَمَن یَرْغَبُ عَن مِّلَّهِ إِبْرَاهِمَ إِلَّا مَن سَفِهَ نَفْسَهُ وَ. . .»^[۲۶۲] که قرآن تصریح می کند که هر کس از دین ابراهیم۷و پیروی از محمّد۶روی برگرداند، نادان و احمق است. و در آیات:«. . . قَالُواْ کُونُواْ هُودًا أَوْ نَصَارَى‏ تهَْتَدُواْ قُلْ بَلْ مِلَّهَ إِبْرَاهِمَ حَنِیفًا. . . وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ صِبْغَهَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَهً وَ نحَْنُ لَهُ عَبِدُونَ قُلْ أَ تُحَاجُّونَنَا فىِ اللَّهِ وَ هُوَ رَبُّنَا وَ رَبُّکُمْ وَ لَنَا. . .»^[۲۶۳] [خداوند از آنها می خواهد به خود و آئین خود فکر کنند و با افتخارات پوچ تاریخ خود وگمانهای باطلی در مورد وارث بودن خویش، زندگی نکنند؛ بلکه اعمال خود و دین خود را خالص نمایند و واقعاً خود را تسلیم خداوند سازند. هرکس نتیجه ی اعمال خود را می بیند، ابراهیم۷و پیروان او نتیجه ی کردار و اعمال نیک خود را می بینند و نزد خداوند بهره مند می شوند.]^[۲۶۴][نکته ی قابل توجه این است که هر دو آیه با یک سیاق و سبک واحد و عبارات و کلمات واحد، ادعای یهودیان را رد می کند. اما در واقع در این آیات تکرار وجود ندارد و بر اساس مقتضای سیاق، هدف مطلوب در آیه ی دوم، هدفی است که در آیه ی اول انتظار می رود. همانگونه که آیه ی ۱۳۴سوره ی بقره، حقیقت دین ابراهیم، اسماعیل، اسحاق و یعقوب:را روشن می سازد و آن این است که دین تمامی آنان دین حضرت محمّد۶است. از یهودیان می خواهد برای پذیرفته شدن نزد خداوند به دین محمّد۶، درآیند. درآیه ی ۱۴۱سوره ی بقره، ادعای آنان مبنی بر وراثت دین ابراهیم۷و انبیای گذشته ی نسل او رد می شود و تصریح می گردد وراثت خون و نسب، ملاک نیست بلکه ملاک وراثت، دین و ایمان است. تمام آیات مربوط به این مسأله (وراثت دین، علم، کتاب، ایمان) همگی در یک سیاق و سبک هستند و در تمامی آیات مربوطه، سخن از انبیای بنی اسرائیل و اشاره به برخی از داستانهای بنی اسرائیل و رد ادعاهای آنان است.]^[۲۶۵]
ب) نکات آیات جهت ایجاد الگو
با توجه به آنچه گذشت:
۱- ملاک ِ وراثت دین ابراهیم۷،خون و نسب نیست بلکه ملاکِ وراثت، دین و ایمان است.
۲- خداوند آیینى را براى شما مردم تشریع کرد که به نوح و ابراهیم و موسى و عیسى و محمّد:، توصیه کرده بود که: دین را برپا دارید و در آن تفرقه ایجاد نکنید!
۳- جز افرادِ سفیه و نادان، چه کسى از آیین ابراهیم۷، روى‏گردان خواهد شد؟!
۴- خداوند مؤمنان را درکتابهاى آسمانی پیشین و این کتاب آسمانى یعنی قرآن،«مسلمان»نامید.
۵- وارثان راستین دین و رسالت، تنها صالحان و مؤمنان می باشند یعنی کسانی که با بعثت حضرت محمّد۶، راه او را برگزیدند.
آنچه بر این اساس می تواند الگو قرار گیرد این است که قرآن کریم، معیار وراثت دین و پیرو حقیقی بودن حضرت ابراهیم۷وسایر انبیاء الهی:را، «ایمان و عمل صالح»معرفی می نماید و بدین ترتیب مدعیان دروغین را از گروه حقیقی، غربال می نماید و تنها یدک کشیدن عنوان یک دین، فرد را شایسته ی قرار گرفتن در زمره ی ایشان قرار نمی دهد، بلکه هر کس ایمان و عملش، با ملاکهای الهی همخوانی داشته باشد در صفوف مسلمین و پیرو انبیاء اسلام:قرار می گیرد.
۱-۳- ادعای یهود مبنی براین که وارث سرزمین مبارک است
از جمله تصوراتی که یهودیان در عصر حاضر ترویج می کنند گمان ایشان مبنی بر وراثت سرزمین مبارک است. سرزمینی که شامل تمام بلاد شام: فلسطین، اردن، سوریه، لبنان و بخش شرقی مصر می شود. و دلیل آنان این است که خداوند این سرزمین را برای جدّ آنان، ابراهیم۷مقرر فرمود و آن سرزمین برای ابراهیم۷وذریّه ی او، یعنی بنی اسرائیل قرار داده شده است. آنها قرنها در این سرزمین زندگی می کردند و بیرون راندن غیرشایسته ی آنان از این سرزمین، برای برهه ای از زمان نیز، این وراثت را نقض نمی کند. اشغال سرزمین فلسطین و طرحهای اشغال سرزمین های همسایه در عصر کنونی نیز به معنای ظلم و تجاوز از سوی آنان نیست، بلکه آنان می کوشند تا از این راه، خطاهای گذشته ی تاریخ را اصلاح کنند و حق را به حقدار برسانند !! «وَ نجََّیْنَهُ وَ لُوطًا إِلىَ الْأَرْضِ الَّتىِ بَارَکْنَا فِیهَا لِلْعَلَمِینَ»^[۲۶۶] این سرزمین مقدس برای ابراهیم یهودی و فرزندان یهودی است و تا روز قیامت سرزمین آنها خواهد بود!! آنان برای اثبات ادعای خود به نسب استناد می کنند.
الف) نگاهی به تفاسیر
قرآن کریم بیان می کند که خداوند این سرزمین را مبارک گردانید و ابراهیم و لوط۳را در آن سکونت داد«وَ نجََّیْنَهُ وَ لُوطًا إِلىَ الْأَرْضِ الَّتىِ بَارَکْنَا فِیهَا لِلْعَلَمِینَ»^[۲۶۷]، همچنان که قرآن کریم فرموده است:«فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ وَ قالَ إِنِّی مُهاجِرٌ إِلى‏ رَبِّی»حضرت لوط۷به حضرت ابراهیم۷ایمان آورده و اولین کسى است که به وى ایمان آورده و با وى مهاجرت نمود و گفت که من نیز به سوى پروردگارم هجرت خواهم کرد.]^[۲۶۸][اکنون خداوند تمام نعمت خود را درباره ی ابراهیم۷شرح داده مى‏فرماید: ابراهیم۷و برادر زاده‏اش لوط۷را نجات دادیم و رفعت بخشیدیم. و آنها را به سرزمینى بردیم که داراى خیر و برکت بود. برخى گویند: این سرزمین شام بود، که همه ی نعمتها در آن فراوان بود. برخى گویند: سرزمین بیت المقدس بود که جایگاه انبیاست. برخى گویند: مکه بود که در آنجا کعبه ی مقدس و اولین خانه مردم است.]^[۲۶۹][و نیز بیان می فرماید که خداوند مؤمنان بنی اسرائیل را که همراه موسی۷، از مصر بیرون رفتند، وارثان این سرزمین مبارک قرار داد تا به هر نقطه ای از آن که می خواهند بروند و زندگی کنند و دشمنان آنها (فرعون و سپاهش) به امر الهی غرق شدند.]^[۲۷۰]«وَ أَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِینَ کاَنُواْ یُسْتَضْعَفُونَ مَشَرِقَ الْأَرْضِ وَ مَغَرِبَهَا الَّتىِ بَرَکْنَا فِیهَاوَ. . .»و مشرقها و مغربهاى پر برکت زمین را به آن قومِ به ضعف کشانده شده (زیر زنجیر ظلم و ستم)، واگذار کردیم و وعده ی نیک پروردگارت بر بنى اسرائیل، به خاطر صبر و استقامتى که به خرج دادند، تحقّق یافت و آنچه فرعون و فرعونیان (از کاخهاى مجلّل) مى‏ساختند، و آنچه از باغهاى داربست‏دار فراهم ساخته بودند، در هم کوبیدیم! حضرت موسی۷از قوم خود خواست تا به این سرزمین که خداوند برایشان مقرر داشته وارد شوند اما آنها نپذیرفتند و پشت کردند.«یَاقَوْمِ ادْخُلُواْ الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَهَ الَّتىِ کَتَبَ اللَّهُ لَکُمْ وَ لَا تَرْتَدُّواْ عَلىَ أَدْبَارِکمُ‏ْ فَتَنقَلِبُواْ خَسِرِینَ»^[۲۷۱]پس در این سه آیه، این حقیقت قرآنی روشن می شود که خداوند این سرزمین را مبارک گردانیده است. آن را برای بنی اسرائیل مقرر داشت وآنان را وارث این سرزمین گردانید تا به هر نقطه ای که از آن می خواهند بروند. واژه ی «بَارَکْنَا »، شش بار در قرآن تکرار شده است و تمامی موارد سخن از بنی اسرائیل و انبیاءشان و اشاره به سرزمین مبارک یعنی سرزمین شام و بخش شرقی مصر می باشد. و تمامی این سوره ها جزء سوره های مکی هستند: الاعراف، الاسراء، الأنبیاء(دو بار)، سبأ، الصافات.آیا این آیات به یهودیان حقی کلی و دائمی در خصوص این سرزمین مبارک می دهد؟ آیا آنان را وارثان همیشگی این سرزمین مبارک تا روز قیامت قرار می دهد؟ پاسخ منفی است. و قرآن در ردّ این مدعا حقایق محکمی ابراز می دارد: «قَالَ مُوسىَ‏ لِقَوْمِهِ اسْتَعِینُواْ بِاللَّهِ وَ اصْبرُِواْ إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ یُورِثُهَا مَن یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَ الْعَقِبَهُ لِلْمُتَّقِینَ»^[۲۷۲]ملاحظه می شود حضرت موسی۷تا مادامی که بنی اسرائیل در مصر۷و تحت سیطره و ظلم و ستم فرعون بود و قبل از رفتن به سرزمین مبارک این امر را برای بنی اسرائیل مقرر و تعیین فرمود. با بررسی دقیق آیه روشن می گردد الگویی که بر اساس آن خداوند متعال حق وراثت سرزمین مبارک را به طور مشروط به بنی اسرائیل عطا فرموده است، درصورت فقدان آن شروط و تخطی از آن، موجب سلب این حق از آنان می شود و آن شروط عبارتند از:
۱- از خداوند متعال کمک بخواهند.
بر حکم و دستور الهی صبر کنند.
خالصانه بندگی خدا را بجا آورند و مطیع او باشند.
برای خداوند تقوا داشته باشند.
درصورتی که گذر زمان به جهانیان نشان داده است که ایشان شروط مزبور را عمل ننموده و از قبول آن سرباز زده اند. پس بنا براین حق وراثت سرزمین مبارک را نیز ندارند. قرار دادن این سنت الهی از جانب خداوند در زبور که حضرت داود۷برای بنی اسرائیل^[۲۷۳] آورد چه معنایی دارد ؟ آیا به خاطر این نیست که آنها نگاه خود به این سرزمین و وراثت آن را اصلاح کنند؟ قرآن ادعای آنان را تکذیب می کند و تصریح می نماید به اینکه برای وراثت این سرزمین تن در دادن به شروط الهی لازم است و در غیر این صورت حقی بر سرزمین ندارند. قرآن می فرماید:«. . . وَ قَطَّعْنَاهُمْ فىِ الْأَرْضِ أُمَمًا منْهُمُ الصَّالِحُونَ. . .»^[۲۷۴]و[چون پروردگارت اعلام کرد که تا روز قیامت بر یهودیان کسى را مى‏گمارد که آنها را عذابى سخت کند که پروردگارت تند مجازات است، و هم او آمرزگار و رحیم است و آنها را در زمین به گروه‏ها تقسیم کرده‏ایم، بعضى آنها شایستگانند، و بعضى دیگر کم از آنند، و آنها را به خوبى‏ها و بدى‏ها بیازمودیم شاید به خدا باز گردند.]^[۲۷۵]خداوند به خاطر جزای کفر و ستم و کینه و فسادشان آوارگی و پراکندگی در سرزمینهای مختلف را برای آنان مقدّر داشته است تا امتی پراکنده در میان امتها باشند.«وَ قُلْنَا مِن بَعْدِهِ لِبَنىِ إِسْرَءِیلَ اسْکُنُواْ الْأَرْضَ فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ الاَْخِرَهِ جِئْنَا بِکمُ‏ْ لَفِیفًا»^[۲۷۶] و پس از او به بنى اسرائیل گفتیم: در آن سرزمین ساکن شوید و چون وعده ی آخرت رسد همه شما را با هم محشور مى‏کنیم.«إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِکمُ‏ْ وَ إِنْ أَسَأْتمُ‏ْ فَلَهَا. . .»^[۲۷۷] «اگر نیکى کنید به خود مى‏کنید، و اگر بدى کنید به خود مى‏کنید. و چون وعده دوم فرا رسید، کسانى بر سرتان فرستادیم تا شما را غمگین سازند و چون بار اول که به مسجد درآمده بودند به مسجد درآیند و به هر چه دست یابند نابود سازند. »
ب) نکات آیات جهت ایجاد الگو
با توجه به آنچه گذشت:
۱- یهودیان(و سایر انسانها) از وارثان سرزمین مقدسند، اگر تنها از خداوند متعال مدد بجویند.
۲- یهودیان(و سایر انسانها) از وارثان سرزمین مقدسند،اگر در برابر حکم و دستور الهی صبور باشند.
۳- یهودیان(و سایر انسانها) از وارثان سرزمین مقدسند،اگر خالصانه بندگی خدا نموده ومتّقی باشند.
۴- یهودیان درصورت عدم سرسپاری برفرمان های الهی آوارگی دردنیا وعذاب درآخرت رامیچشند.
۵- خانه ی خدا بنا بر آیات تورات فعلی و قرآن کریم، توسط بهترین بندگان خداوند ساخته شده و تا ابد سلطتنت الهی برای آئین او و پیروان حقیقی اوست. ^[۲۷۸]
آنچه بر این اساس می تواند الگو قرار گیرد این است که خداوند برای انسانها برنامه ی کاملی وضع نموده است تا بنابرآن عمل نمایند.سید قطب گوید:[برنامه ای که بر ایمان و عمل صالح بر روی زمین استوار و پایدار می گردد. در این برنامه تنها مقصود و مراد آباد کردن زمین و بهره برداری از ثروتهای آن و سود بردن از نیروهای آن نیست، بلکه علاوه بر آن مقصود و مراد، عنایت نمودن و توجه به روحیه های انسان است، تا به کمال مقدّر خود در این جهان برسد و در میان تمدّن درخشان و پر زرق و برق مادّی عقبگرد نکند و سر در نشیب واپسگرائی ننهد، و انسانیت خود را به چاله ی پلشتی و گودال پستی نیندازد، در حالی که در بهره برداری از منابع ثروت پیدا و ناپیدا اوج می گیرد و بالا می رود. وراثت واپسین و ترکه ی آخرین از آن بندگان صالح و شایسته ای است که ایمان و عمل پسندیده را یکجا گرد می آورند، و این دو عنصر در وجودشان و زندگیشان از یکدیگر جدا نمی گردد.]^[۲۷۹]
۲-۲-۴- ادعای یهود مبنی بر عدم رفتن به جهنم یا فقط چند روز
یهودیان مدعی هستند که هرگز مدت زمان زیادی در آتش جهنم نخواهند ماند و چون فرزندان خدا و عزیزان«= احباء»او هستند و ملتِ برگزیده ی خداوند در میان مردم می باشند، خداوند در صورت بررسی اعمال و اشتباهات آنان، تنها چند روزی آنان را مجازات می کند و مجدداً با ملاطفت و رحمت با آنها برخورد می کند و از گناهانشان چشم پوشی می نماید.
الف) نگاهی به تفاسیر
آیات«وَ قَالُواْ لَن تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَیَّامًا مَّعْدُودَهً. . .»^[۲۸۰]این آیات پاسخ یهود است که می گفتند:[آتش بیش از چند روزى به سراغ ما نخواهد آمد. مطلب آن طور که یهود مى‏پندارند نیست، بلکه هر کس سیّئه‏اى را مرتکب شود و منظور از سیّئه شرک به خدا و یا گناه بزرگى که کیفر آتش را ایجاب کند و یا گناهانى است که خداوند در برابر ارتکاب آنها وعده ی آتش داده است، می باشد.]^[۲۸۱][و گفتار موافق با مذهب امامیه، شرک به خداونداست که کیفر دوام عذاب و پیوستگى آتش را دارد.و جهنم از هر طرف کافرین را فرا می گیرد. و راه نجات بر آنها مسدود شده و از هر سو هلاکت، آنها را فرا گرفته است. ایشان پیوسته در آتش معذّبند. مؤمن در این آیه داخل نخواهد بود و حکم پیوستگى عذاب را نخواهد داشت. و کلمه «أَحاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ»نیز همین معنا را می رساند، زیرا که احاطه ی گناه، معنایش این است که از هر سو گناه او را فراگرفته و راه فرار و خلاصى ندارد و اگرکسى مؤمن باشد و چیزى از طاعتهاى الهى با او همراه باشد، دیگر گناه او را از هر سو فرا نگرفته است]^[۲۸۲]و همچنین فرمایش خداوند:«وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَنَّهِ هُمْ فِیها خالِدُونَ. . .»«و آنان که ایمان آوردند و اعمال شایسته انجام دادند، آنها یاران بهشت و پیوسته در آن متنعّمند.»بشارتى است از طرف خداوند براى مؤمنین و فرمانبرداران، که آنان پیوسته در بهشت هستند و چگونه ممکن است پاداش همیشگى با کیفر دائمى همراه باشد.[مفسرین در سبب نزول این آیات، روایتی از ابن عباس نقل می کنند:«یهودیان می گفتند که این دنیا هفت هزار سال است و به ازای هر هزار سال، یک روز در آتش جهنم مجازات می شویم. از این رو تنها هفت روز در جهنم معذّب خواهیم بود و در رد ادعای آنان، این آیات نازل شد.]^[۲۸۳]ابن جریر نقل می کند:[کسانی که خداوند تورات را برایشان فرستاد گویند: ما به جهت پرستش گوساله مورد خشم خداوند قرار گرفته و چهل روز گرفتار آتش جهنم می شویم و ما چون فرزندان خدا و عزیزان او هستیم و به پدرمان یعقوب۷وعده داد که هیچ یک از ما به جهنم داخل نمی شود؛ ولی این مطلب با آیه ی قرآن تکذیب شده و رسول خدا۶فرمود: به تأکید، ایشان اهل جهنم هستند و در آن جاودانه هستند.«هُمْ فِیهَا خَلِدُونَ»، مگر کسانی که به خدا و رسولانش:و آنچه آوردند، ایمان بیاورند]^[۲۸۴] ابن جریر همچنین از ابن عباس آورده است که[درمورد آیه«قَالُواْ لَن تَمَسَّنَا النَّارُ. . .»گفت، اینان دشمنان خدا یعنی یهودیان هستند که گفتند: خداوند هرگز ما را در آتش جهنم وارد نمی سازد مگر به خاطر رها شدن از قید قسم و به خاطر چهل روز پرستش گوساله، و بعد از این مدت، قسم خدا از ما برداشته می شود.]^[۲۸۵]در واقع بین یهودیان و حضرت محمّد۶درباره گفته ی آنان مبنی بر اینکه تنها چند روزی طعم آتش جهنم را می چشند مجادله ای درگرفته و آن حضرت۶از سوی خداوند از آنان می پرسد آیا برای این ادعای خود از خداوند عهد و پیمانی دارید و یا به دروغ چنین ادعایی می کنید؟ و قرآن با بیان یک اصل کلی که هم شامل آنان و هم شامل غیر آنان شود ادعای آنان را تکذیب می کند و می فرماید ادعای شما درست نیست، هر کس مرتکب خطا و گناه شود و قبل از توبه به درگاه خدا از دنیا برود، مستحق عذاب و آتش است.در این آیه از واژه«قَالُواْ»استفاده می شود که به یهودیانی که قبلاً درباره ی آنان صحبت شده و باز هم صحبت خواهد شد، برمی گردد. واژه ی«مَسَّ»به معنای برخورد و تماس دو چیز با یکدیگر به طوری که لمس و احساس بین آن دو صورت گیرد می باشد. منظور از واژه «مَّعْدُودَهً»، هفت روز یا چهل روز است و بنابر ادعای یهودیان، بعد از این مدت وارد بهشت می شوند. استفهام انکاری در سیاق آیه، اشاره به پندار باطل آنان دارد، گویی خداوند به آنان می فرماید: گفتار شما تنها دو حالت دارد، یا از خداوند عهد و پیمانی گرفته اید و یا بدون علم و اطلاع سخن می گوئید و تا زمانی که روشن است چنین تعهدی در کار نیست، پس شما ای گروه یهود به دروغ ادعا می کنید.

فصل اول
مقدمه
1- فصل اول: مقدمه
1-1- اهمیت موضوع
ارتعاشات اجسام مختلف سالهاست که مورد تحقیق و بررسی پژوهشگران و محققان بالاخص دانشمندان علوم مکانیک، فیزیک و ریاضیات بوده و هست. شناسایی و تحلیل ارتعاشات سیستمهای مکانیکی و به دنبال آن محاسبه فرکانسها و مودهای طبیعی^[1] همواره خود را به صورت یک مسأله مهم در علم مکانیک در راستای طراحی، شناسایی عیوب و کنترل این سیستمها مطرح کرده است. از طرفی تحلیل و بررسی ارتعاشات سیستمهای پیوسته نیازمند اطلاع دقیق از هندسه، خواص فیزیکی و مکانیکی، بارگذاریها، شرایط اولیه و مرزی^[2] حاکم بر سیستم است. این درحالی است که غالباً مدل کردن این پارامترها در قالب یک مسأله ریاضی میتواند بسیار چالش برانگیز و در عین حال بسیار مؤثر و مهم باشد. لذا مدل کردن هرچه دقیقتر و واقعیتر این پارامترها کمک بسیار شایانی در راستای طراحی، کنترل و شناسایی عیوب یک سیستم تلقی میشود.
یکی از این اجزاء، تکیهگاهها^[3] هستند. اصولاً محل اتصال یک سازه به پی و یا سازه دیگر را تکیهگاه گویند. به طور کلی تکیهگاهها را میتوان به دسته های تکیهگاه مفصلی ثابت^[4]، تکیهگاه مفصلی متحرک^[5] (غلطکی)، تکیهگاه گیردار^[6] (صلب)، تکیهگاه فنری یا ارتجاعی^[7] و غیره تقسیمبندی نمود. هر کدام از تکیهگاههای مذکور دارای تعداد درجه آزادی^[8] مشخصی هستند. البته درجات آزادی مورد نظر که برای انواع تکیهگاههای مذکور تعریف شدهاند و در تحلیلها مورد استفاده قرار میگیرند، در حقیقت یک تعریف ایدآل از نوع تکیهگاهها هستند و ممکن است این تکیهگاهها در واقعیت رفتاری متفاوت داشته باشند، که این امر میتواند بر پاسخ سیستم مکانیکی تأثیرات متفاوتی داشته باشد. به همین دلیل در طراحی و تحلیل سیستمهای سازهای توجه به تکیهگاهها و اتصالات و نوع عملکرد آنها امری اجتنابناپذیر به شمار میرود. تکیهگاههای مختلف را توسط اتصالات مختلف از قبیل جوش، پرچ، پین، پیچ، رولر و غیره با ویژگیهای خاص خود در راستای ارضاء نیاز از پیش تعریف شده در سیستمهای مکانیکی متفاوتی از قبیل تیر، ورق، قاب، بال، انواع پوستهها و غیره ساخته و بکار گرفته میشوند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ازجمله سازه های پرکاربرد در مهندسی، تیرهای یک سر درگیر^[9] (تیرهای طرهای) هستند. اصولاً به تیری طرهای گفته میشود که یک سر آن ثابت (صلب) و سر دیگر آن آزاد باشد و بتواند آزادانه حرکت کند. همانطور که میدانیم در حالت ایدآل دﺭ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ تیرها ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺩﺭﺟﻪ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻣﺤﻞ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎﻩ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻲ ﻭ ﭼﺮﺧﺸﻲ^[10] ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻜﺎﻥ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻲ ﻭ ﭼﺮﺧﺸﻲ ﺻﻔﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
تیرهای طرهای در صنایع مختلفی چون صنایع نظامی، هوایی، ساختمانی و غیره کاربردهای مهمی دارند. به عنوان مثال بال هواپیما، کاوشگر نیروی اتمی، جرثقیلهای ساختمانی، پلها و غیره میتوانند یک تیر یک سر درگیر محسوب شوند. در شکل (1-1)، برخی از کاربردهای تیر طرهای به تصویر کشیده شده است.

شکل (1-1): کاربردهایی از تیرهای طرهای [1]

واضح است که تکیهگاهها در یک سیستم مکانیکی میزان اتلاف انرژی و انعطافپذیری^[11] آن سیستم را به شدت تحت تأثیر خود قرار میدهند و از آنجایی که میرایی و انعطاف یک سیستم شدیداً بر پاسخ ارتعاشی آن تأثیر میگذارد، ارائه مدلهایی که بتوانند هرچه دقیقتر و واقعیتر میزان آثار نشأت گرفته از قیود را محاسبه کنند، ضروری و اجتناب ناپذیر خواهد بود. همچنین همه مواد دارای مقدار مشخصی میرایی ساختاری^[12] هستند که این مقدار به جنس و ساختار آن ماده وابسته است و میزان این میرایی نیز بسته به جنس ماده و سیستم مورد نظر میتواند تأثیرگذار باشد [1].
1-2- هدف از انجام این پایان‌نامه و مراحل انجام آن
همانگونه که اشاره شد، تحلیل دقیق سیستمهای مکانیکی همچون تیرها نیازمند اطلاع هرچه واقعیتر از برخی پارامترها ازجمله آثار تکیهگاهی و میرایی ساختاری آن سیستم است. از طرفی یکی از مهمترین آثار ناشی از یک تکیهگاه در یک سیستم، میزان اتلاف انرژی و انعطافپذیری نشأت گرفته از آن تکیهگاه در سیستم است. طراحی، تحلیل و بررسی، فرایند کنترل و شناسایی عیوب یک سیستم مکانیکی بدون اطلاع از این پارامترها منجر به نتیجهگیریهای غیرواقعی میشود.
در پایان نامه پیش رو یک تیر یک سر درگیر و تیر دو سر درگیر که پارامترهای تکیهگاهی آنها مجهول است، در نظر گرفته میشود. واضح است که پارامترهای سفتی و میرایی تکیهگاهها در پاسخ ارتعاشی تیرهای مذکور نقش عمدهای ایفا میکنند. در این پایان نامه، هر تکیهگاه ثابت با یک پین^[13] به همراه یک فنر پیچشی خطی^[14] و یک دمپر پیچشی خطی ویسکوز^[15] مدل شده است. پین مذکور تنها اجازه حرکت حول محور عمود بر پین را دارد و بقیه جهات را ثابت میکند. در ادامه تلاش میشود تا این پارامترها با بهره گرفتن از داده های اندازه گیری کرنش^[16] و یا شتاب^[17]، تخمین زده و محاسبه شوند. داده های اندازه گیری به کمک شبیهسازی^[18] در نرم افزار انسیس^[19] فراهم میشوند. در فصلهای بعدی در خصوص این شبیهسازی و روش انجام آن توضیحات بیشتری آورده شده است. همانگونه که اشاره شد، بدست آوردن این پارامترها به روش مستقیم^[20] بسیار مشکل است و بهترین گزینه برای این امر بهره جستن از روش معکوس^[21] است. لذا استفاده از روش های معکوس که در سالهای اخیر بسیار مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است، میتواند بسیار کارآمد و مناسب باشد. اصولاً یک مسأله معکوس^[22]، یک چارچوب کلی است که برای تبدیل اندازهگیریهای مشاهده شده به اطلاعات مربوط به یک شیء فیزیکی یا یک سیستمی که مورد تحقیق است، مورد استفاده قرار میگیرد. تعریف فوق، یک تعریف کوتاه و مختصری از مسأله معکوس به شمار میرود. در فصلهای بعدی به طور مفصل به توضیح در خصوص روش معکوس پرداخته خواهد شد.
فصل دوم
مروری بر مطالعات پیشین
2- فصل دوم: مروری بر مطالعات پیشین
2-1- مقدمه
در این فصل به بررسی تاریخچه تحقیقات انجام گرفته در زمینه های ارتعاشات تیرهای طرهای، استفاده از روش معکوس در حل مسائل مختلف مکانیکی، استفاده از فنر و دمپر برای مدل کردن پارامترهای مختلف و شناسایی پارامترهای اتصالات مورد استفاده در تکیهگاهها از قبیل پیچها پرداخته میشود.
2-2-تاریخچه ارتعاشات تیرها
کاربرد وسیع تیرهای طرهای در صنایع مختلف بر کسی پوشیده نیست. تاریخچهای بسیار غنی در زمینه ارتعاشات تیرها وجود دارد و در طول دهه های گذشته تحقیقات بسیاری بر روی این سازه پرکاربرد صورت گرفته است. ارورا^[23] و همکاران [1] با بهره گرفتن از روش پهنای باند نیمهتوانی^[24] ضریب میرایی ساختاری را برای تیرهای آلومینیومی، برنجی و فولادی بدست آوردند. آنالیز ارتعاشی یک تیر دوار یکی از موضوعات مهم و خاص در مهندسی مکانیک به شمار میرود. رضایی و حسن نژاد [2] معادلات تحلیلی جدیدی را برای یک تیر ترکدار با تکیهگاههای ساده ارائه دادهاند. آنها با در نظر گرفتن یک مدل غیرخطی، معادلات حرکت یک تیر ترکدار را براساس مدل اغتشاشی^[25] بدست آوردند. آنان همچنین نتایج حاصله از این معادلات را با نتایج آزمایشگاهی و عددی مقایسه کردند. لیائو لیانگ^[26] و همکاران [3] ارتعاشات آزاد و کمانش الاستیک یک تیر ساخته شده از مواد مدرج تابعی^[27] حاوی ترک لبهباز را با بهره گرفتن از تئوری تیر تیموشینکو^[28] مورد مطالعه قرار دادهاند. در این پژوهش ترک به وسیله یک فنر پیچشی بدون جرم مدل شده است. میشل و موترشید^[29] [4] روشی برای محاسبه سختی مجهول در اتصال صلب با بهره گرفتن از معادلات متشکل از یک مدل تفاضل محدود و همچنین با بهره گرفتن از توابع پاسخ اندازه گیری شده پیشنهاد دادهاند. روش ارائه شده توسط آنها میتواند برای محاسبه خطای اتصالات در مدل تفاضل محدود بکار رود. لی^[30] [5] یک روش ساده و یکپارچه برای آنالیز ارتعاشی یک تیر با تکیهگاه کلی ارائه داده است. نتیجه مهم در این مقاله این است که نه تنها همیشه میتوان جابجایی تیر را به وسیله سری فوریه بسط داد، بلکه با این کار سرعت همگرایی افزایش مییابد. جینسو و ژیانگ^[31] [6] نشان دادند که چگونه میتوان میرایی وابسته به ماده را در یک آنالیز گذرای دینامیکی در نرم افزار انسیس مشخص کرد. در این مقاله یک تیر طرهای ساده با گزینه میرایی متغیر در انسیس مدل شده است. در همین راستا پراساد و سشو^[32] [7] نتایج حاصل از آنالیز مودال آزمایشگاهی از یک تیر با جنسهای مختلف نظیر فولاد، برنج، مس و آلومینیوم را ارائه دادهاند. آنها این تیرها را به وسیله یک چکش ضربه^[33] به ارتعاش درآورند و توابع پاسخ فرکانسی را در جهت شناسایی فرکانسهای طبیعی، میرایی و شکل مودها بدست آورند.
2-3-تاریخچه تحلیل معکوس
نخستین بار در سال 1923 در تحقیقاتی که توسط هادمارد^[34] صورت گرفت به مفهوم بدنهادگی^[35] و نبود جواب یکتا در بسیاری از مسائل معکوس اشاره شد [8]. اما از چند دهه پیش تعریف و تحلیل مسائل معکوس در رشته های مختلف مهندسی و غیرمهندسی آغاز گردیده است و هم اکنون نیز تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. در ابتدا، مسائل معکوس در حوزه انتقال حرارت مورد توجه بوده و پس از آن به حوزه های دیگر علمی و مهندسی نیز گسترش یافت.
مسائل معکوس در انتشار موج یکی از اولین مسائل معکوس در مهندسی مکانیک به شمار میرود [9]. لیو و هان^[36] [10] در کتاب خود مفصلاً به بحث درباره رویکردهایی برای فرمولبندی^[37] مسائل معکوس، فرآیندهای تحلیل معکوس و تکنیکهای عددی پرداختهاند. بسیاری از مسائل معکوس مهندسی با بهره گرفتن از تکنیکهای مذکور در این کتاب فرمولبندی و پیشنهاد شدهاند و بسیاری از موضوعات مهم مربوط به مسائل معکوس با بهره گرفتن از مثالهای ساده، شرح داده شدهاند. در این کتاب همچنین روشهایی برای کار کردن با چنین موضوعاتی ارائه شده است. محققان و پژوهشگران با بهره گرفتن از این روشها به حل مسائل معکوس در حوزه مهندسی مکانیک پرداختهاند و میپردازند. در اینجا به تعدادی از مطالعات و پژوهشهایی که صورت گرفته است، میپردازیم:
2-3-1-شناسایی معکوس بارهای ضربهای
از نخستین بررسیهای انجام گرفته در زمینه تخمین بارهای دینامیکی میتوان به مقاله گودیر^[38] و همکاران [11] اشاره کرد. در این مقاله توزیع زمانی نیروی عمودی وارد به یک نیمصفحه با بهره گرفتن از یک معادله انتگرالی که از پاسخ سازه در نقاطی دور از محل اعمال نیرو استفاده میکرد، بدست آمده است. در سلسله مقالاتی که توسط دویل^[39] [14-12] ارائه شده است، ضربه عرضی وارد به تیرها و ورق شناسایی شده است. وی در آزمایشات خود از کرنشسنج^[40] برای خواندن پاسخ در نقاط تعیین شده استفاده کرده است. هلندسورث و بازبی^[41] [15] شتاب تیر یک سر گیردار را در بازه زمانی 40 میکروثانیه اندازه گیری کرده سپس با بهره گرفتن از سرعت در الگوریتم معکوس، ضربه وارد به تیر را محاسبه کردند. اینو^[42] و همکاران [16] مقدار و جهت ضربه اعمالی بر یک تیر با تکیهگاه ساده را در فضای سه بعدی محاسبه کردند، کمیت اندازه گیری شده در این بررسی، کرنش بوده است. زارع و همتیان [17] بارهای اعمالی به یک ورق کامپوزیتی را با بهره گرفتن از مقادیر کرنش افقی به عنوان کمیت اندازه گیری محاسبه نمودند. همتیان و همکاران [18] همین مسأله را در حالت غیرخطی نیز تحلیل کردند. کاظمی و همتیان [19] یک روش معکوس برای شناسایی مکان و توزیع زمانی یک تک نیروی ضربهای الاستیک را براساس پاسخهای سازهای زمانمند، ارائه دادهاند.
2-3-2-شناسایی معکوس ثابتهای مواد
میگنوگنا^[43] با بهره گرفتن از سرعت امواج ماوراصوت به عنوان داده های رفتار سازه، به محاسبه ثوابت الاستیک بسیاری از کامپوزیتهای ناهمسانگرد پرداختهاند. سوارس^[44] و همکاران [22] یک تکنیک برای پیشبینی خواص مکانیکی ورقهای کامپوزیتی با بهره گرفتن از فرکانسهای ویژه، پاسخ محاسبات مقادیر ویژه عددی، تحلیل حساسیت^[45] و بهینه سازی ارائه دادهاند. برخی از محققان از روش معکوس مبتنی بر روش المان محدود و اندازهگیریهای استاتیکی و یا اندازهگیریهای دینامیکی برای شناسایی ثوابت الاستیکی استفاده کردهاند. برخی دیگر از محققان نیز از روش المان مرزی برای شناسایی ثوابت مواد بهره گرفتهاند [29-27]. همتیان و همکاران [30] یک تکنیک معکوس مبتنی بر روش المان مرزی و آزمایشات الاستواستاتیک برای شناسایی ثوابت الاستیکی مواد دو بعدی اورتوتروپیک و ناهمسانگرد کلی ارائه دادهاند.
2-3-3-مسائل شناسایی ترک و عیوب
شناسایی ترک و عیوب یک دسته مهم از مسائل معکوس با اهمیت کاربردی آشکار است. در طول سه دهه گذشته شناسایی ترک در ماشینها و قطعات سازهای مورد توجه فراوان قرار گرفته است. لیو و لام^[46] [31] و لام و همکاران [32] از روش المان نواری برای مشخص نمودن ترکهای عمودی و افقی در لمینیتهای ناهمسانگرد استفاده کردهاند. لاو و لو^[47] [33] یک روش حوزه زمانی^[48] که در آن پارامترهای یک ترک در یک عضو سازهای به وسیله اندازهگیریهای کرنش و جابجایی بدست آمده است، پیشنهاد دادهاند. در تحقیق آنها، ترک به عنوان یک ترک باز گسسته که به لحاظ ریاضی به وسیله تابع دلتای دیراک^[49] مدل شده است، لحاظ گردیده است. آنان در تحلیل معکوس خود از روش بهینه سازی همراه با هموارسازی برای شناسایی ترکها استفاده کردهاند. لهله و مایتی^[50] [34] به هر دو روش مستقیم و معکوس به حل یک تیر تیموشینکو با مقطع عرضی مستطیلی و با یک ترک باز پرداختهاند. تیر مذکور تنها از طرف یکی از سطوح متقارن ارتعاش میکند. آنها همچنین ترک را با یک فنر پیچشی مدل کردهاند. لیو و چن^[51] [37-35] نیز چندین تکنیک معکوس محاسباتی برای یافتن عیوب در سازه های ساندویچی ارائه دادهاند.
2-4-تاریخچه کاربرد فنرها و دمپرها
محققان زیادی از فنر برای مدل کردن پارامترهای مختلف بهره جستهاند. در برخی از موارد برای شناسایی وجود ترک و میزان تأثیری که ترک در کاهش سفتی یک تیر دارد، ترک به عنوان یک فنر پیچشی خطی بدون جرم مدل شده است [38]. ژو^[52] و همکاران [39] براساس تئوری مکانیک شکست و به صورت تحلیلی مقدار ثابت فنر خطی معادل را با طول ترک در تیر مرتبط کردهاند. هیستی و اشپرینگر^[53] [40]، یک المان تیر را برای استفاده در کدهای المان محدود توسعه دادهاند. ترک به عنوان یک فنر خطی برای ارتعاشات محوری و به عنوان یک فنر پیچشی برای ارتعاشات خمشی تیر شبیهسازی شده است. این مدل برای تیرها با تکیهگاه ساده ، تیرهای طرهای [43] و تیرهای دو سر آزاد [44] نیز بکار رفته است. نارکیس^[54] [41] با بهره گرفتن از تحلیل معکوس به شناسایی ترک در تیرهای یکنواخت با تکیهگاههای ساده تحت ارتعاشات خمشی و محوری پرداخته است. وی از دو فرکانس طبیعی اول تیر استفاده کرده است. لی و ان جی^[55] [42] با بهره گرفتن از اندازه گیری شکل مودها و فرکانسهای طبیعی یک تیری که دارای ترک عرضی است، با بهره گرفتن از روش ریلی-ریتز^[56] به شناسایی ترک پرداخته است. در مدل آنها تیر به دو قسمتی که توسط یک فنر پیچشی متصل هستند، تقسیم شده است. بامنیوس و تروچیدس^[57] [43] به بررسی تأثیر ترک عرضی سطحی بر رفتار دینامیکی تیرهای طرهای پرداختهاند. آنها با توجه به نتایج تحلیلی و تجربی خود، یک ارتباطی را بین تغییر در فرکانسهای طبیعی و امپدانس مکانیکی^[58] تحت اثر محل و اندازه ترک برای ارتعاشات موجی فراهم آوردهاند. بولتزار^[59] و همکاران [44] فرآیندی را برای شناسایی محل ترک در تیرهای یکنواخت دو سر آزاد^[60] تحت ارتعاشات موجی^[61] ارائه دادهاند. شکاف عرضی تیر با یک فنر خطی معادل که دو قسمت تیر را به هم وصل میکند، مدل شده است. آنها با بهره گرفتن از تغییر در فرکانسهای طبیعی تیر و با کمک روش معکوس به شناسایی ترک پرداختهاند. لهله و مایتی [34] نیز وجود ترک را به وسیله یک فنر پیچشی در تیر ترک دار اویلر برنولی^[62] مدل کردهاند. لویا^[63] و همکاران [45] فرکانسهای طبیعی برای ارتعاشات خمشی^[64] تیرهای ترکدار تیموشینکو^[65] با تکیهگاههای ساده را بدست آوردهاند. آنان تیر را با دو قطعه که به وسیله دو فنر بدون جرم که یکی از آنها فنر کششی^[66] و دیگری فنر پیچشی است، مدل کردهاند.
برخی از محققان نیز از فنر برای مدل کردن تکیهگاهها و اتصالات بهره جستهاند. سیلوا^[67] و همکاران [46]، با بهره گرفتن از فنر و با بکارگیری آن در تکیهگاه روتور به ارائه یک مدل صحیح از خواص آن پرداختهاند. آنها برای این هدف، شفت دوار را با یک تیر با تکیهگاه الاستیک (تکیهگاهی که در آن فنر بکار رفته است) که در راستای طول آن تعداد محدودی جرم متمرکز قرار دارد، مدل کردهاند. آنها در مقاله خود با مقایسه کردن نتایج تجربی و مدل پیشنهادی خود، به این نتیجه رسیدهاند که استفاده از سختی الاستیک پیچشی برای مدل کردن رفتار دینامیکی تکیهگاه بسیار مناسب و دقیق است. آنها همچنین داده های خود را از فرکانسها و مودهای طبیعی تشکیل دادهاند. دروسا^[68] و همکاران [47] رفتار تکیهگاههای تیر در برابر چرخش و حرکت انتقالی را به صورت الاستیک مدل کردهاند. بنابراین این مدل میتواند تمامی شرایط تکیهگاهی رایج یک تیر را نیز پوشش دهد.
استفاده از فنر-دمپر برای مدل کردن برخی پارامترها نیز رایج است. همانطور که میدانیم بسیاری از سازه های مکانیکی از سازه های کوچکتر که به وسیله اتصالاتی چون پیچ به یکدیگر متصل شدهاند، تشکیل شدهاند. در بسیاری از تحقیقات خواص سفتی و میرایی این اتصالات نادیده گرفته شدهاند. این در حالی است که برای داشتن یک تحلیل دینامیکی دقیق، ابتدا بایستی خواص اتصالات شناسایی شوند. یوشیمورا^[69] یک سری از پیشنهادات تجربی برای اندازه گیری پارامترهای دینامیکی و مقادیر سفتی و میرایی اتصالات ساخته شده از پیچها و جوشها و همچنین اتصالات بکار رفته در ابزارها و ماشینهای مکانیکی ارائه داده است. پارامترهای مودال اندازه گیری شده نیز در تعدادی از تحقیقات پیشین برای شناسایی پارامترهای سازهای اتصالات مورد استفاده قرار گرفته است . برای مثال، اینامورا و ساتا^[70] [52] روندی را برای شناسایی پارامترهای سازهای اتصالات با بهره گرفتن از تمامی مقادیر ویژه و شکل مودها ارائه دادهاند. یوان و وو^[71] [53] و کیم^[72] و همکارانش [54] با بهره گرفتن از یک مدل المان محدود فشرده شده^[73] و برخی از شکل مودها به شناسایی خواص سفتی و میرایی اتصالات پرداختهاند. این روشها نیازمند پارامترهای مودال دقیق هستند. این در حالی است که اندازه گیری این پارامترها مخصوصاً در مواردی که میرایی بالایی وجود داشته باشد، بسیار مشکل است. برای غلبه بر این مشکل بسیاری از محققین، توابع پاسخ فرکانسی را برای محاسبه پارامترهای اتصالات پیشنهاد دادهاند . ابراهیم و پتیت^[74] [57] به طور مفصل به مرور تاریخچه مربوط به استفاده و مدل کردن اتصالاتی همچون پیچ پرداختهاند. آنها در مقاله خود به مرور مدلهایی که برای مدل کردن اتصالات شامل پیچها و دیگر اتصالات مورد استفاده و تحلیل قرار گرفته است، پرداختهاند. در این مقاله به طور مفصل به تحقیقات انجام شده در زمینه مدل کردن پارامترهای اتصالات (سفتی و میرایی) اشاره شده است.
یک تحلیل و طراحی مناسب از سیستمهای سازهای به دو عامل صلب بودن اتصالات و ایدآل بودن آنها وابسته است. اما واضح است که ساختن اتصالات ایدآل ممکن نیست و یا بسیار مشکل است. در نتیجه اتصالات موجود نمیتوانند در عمل رفتار اتصالات ایدآل را ارائه دهند . بنابراین شناسایی خواص اتصالات و تکیهگاهها یک امر مهم و ضروری برای پیشبینی پارامترهای دینامیکی سیستمهای مکانیکی از قبیل ابزارها و ماشینهای دینامیکی ، سازه های فضایی و بسیاری از سیستمهای سازهای دیگر به شمار میرود.
گوئل^[75] [63] ارتعاشات عرضی تیرهای مخروطی خطی^[76] که در هر دو تکیهگاه آن فنر پیچشی قرار دارد را بررسی کرده است. وی نتایج را برای سه فرکانس اول با مقادیر نسبی سفتی مختلف (نسبت سفتی فنر به سفتی تیر) و نسبتهای مخروطی^[77] مختلف ارائه داده است. وی همچنین ارتعاشات یک تیر با یک جرم اضافی که در یک نقطه دلخواه قرار دارد و تکیهگاههای آن با فنر پیچشی مدل شده است را با بهره گرفتن از تبدیل لاپلاس^[78] بررسی نموده است [64]. ساتو^[79] [65] تأثیر نیروی محوری را بر ارتعاشات عرضی و کمانش^[80] تیرهای مخروطی خطی که در هر دو تکیهگاه آن فنر پیچشی قرار دارد را بررسی کرده است. جونز^[81] و همکاران [66] به تحلیل قابها با اتصالات نیمهصلب^[82] پرداختهاند. آنها همچنین به بررسی داده های تجربی در دسترس بر روی اتصالات نیمهصلب و روشهایی برای مدل کردن اینگونه اتصالات نیز پرداختهاند. مدل فنر معادل برای توصیف رفتار این تکیهگاهها در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. در ده های اخیر نیز محققین زیادی از فنر برای مدل کردن تکیهگاه تیرها با مقاطع مختلف استفاده کردهاند [72-67].