کارایی EFFICIENCY

بیانگر این مفهوم است که یک سازمان به چه خوبی از منابع خود در راستای تولید نسبت به بهترین عملکرد در مقطعی از زمان استفاده ‌کرده‌است و محاسبه کارایی با توجه به مقدار خروجی مورد انتظار یا استاندارد با بهره گرفتن از نسبت زیر تعریف می‌گردد : (مهرگان ، محمد رضا . ۱۳۸۷ )

= = کارایی

کارایی به عنوان یک نسبت عموما از رابطه زیر محاسبه می‌گردد : ( مهرگان ، محمد رضا . ۱۳۸۷ )

= = کارایی

تحلیل پوششی داده ها DEA

یک روش برنامه ریزی ریاضی ، برای ارزیابی کارایی نسبی واحد های تصمیم گیری DMU همگن می‌باشد که چندین ورودی و چندین خروجی دارند و اولین بار توسط ( چارنز ، کوپر و رودز ) در سال ۱۹۷۸ ارائه گردید و طی دو دهه اخیر به صورت وسیعی در دنیا مورد استفاده قرار گرفته است . ( آریا نژاد ، میربهادر قلی و همکاران ،۱۳۸۵،۳۳۹ )

ورودی در تحلیل پوششی داده ها Input

عاملی است که با افزایش آن با حفظ تمام عوامل دیگر کارایی کاهش یافته و با کاهش آن با حفط تمام عوامل دیگر کارایی افزایش می‌یابد . ( قیصری ، کیوان و همکاران ، ۱۲، ۱۳۸۶ )

خروجی در تحلیل پوششی داده ها output عاملی است که با افزایش آن با حفظ تمام عوامل دیگر کارایی افزایش یافته و با کاهش آن باحفظ تمام عوامل دیگر کارایی کاهش می‌یابد . ( قیصری ، کیوان و همکاران ، ۱۲، ۱۳۸۶ )

واحد های تصمیم گیرنده Decision making unit (DMU) واحد هایی هستند که یکسری ورودی را دریافت و پس از فرایند ، خروجی ها را خارج می‌کنند و خدمات متنوع و لیکن مشابه ارائه می‌دهند . ( قیصری ، کیوان و همکاران ،۱۳، ۱۳۸۶ )

اداره ثبت احوال

ثبت دقیق و به موقع وقایع حیاتی را از طریق به کارگیری ظرفیت های موجود و فناوری های نوین ، در جهت بهبود بخشیدن به کیفیت ثبت و تامین نیاز جامعه به آخرین اطلاعات و آمار های انسانی ، تلاش می کند مکانیزم‌های نظارتی مطلوبی را بر فرایند جمع‌ آوری ، ثبت تولید آمار های حیاتی مربوط به جمعیت کشور اعمال نماید . (www.sabteahval.ir) Cached – Similar

۱-۶ )پرسش یا فرضیه های تحقیق:

فرضیه‌ها :

1. 1. با مدل تحلیل پوششی داده ها DEA ، می توان کارایی نسبی ادارات ثبت احوال استان مرکزی و اصفهان را ارزیابی و رتبه بندی نمود .

1. 1. بعد از انجام مدل ، وزن متغییر ورودی و خروجی مشخص می شود .

1. 1. بهترین عملکرد اداره ها تعیین می‌گردد .

1. ادارات از نظر کارا و ناکارا رتبه بندی می‌شوند .

پرسش اصلی :

با توجه ‌به این که در این پژوهش فرضیه‌ها به صورت جملات خبری نمی باشند پرسش تحقیق مطرح می‌گردد.

1. آیا می توان با بهره گرفتن از مدل تحلیل پوششی داده ها DEA ، کارایی نسبی ادارات ثبت احوال استان مرکزی و اصفهان را ارزیابی و رتبه بندی نمود . در آن صورت بیشترین وزن متغیر ورودی و خروجی به کدام متغیر ها اختصاص دارد؟

پرسش های فرعی:

الف) در تعیین رتبه بندی ادارات ثبت احوال دو استان مرکزی و اصفهان با بهره گرفتن از مدل DEA چه متغیر هایی تاثیر دارد؟

ب) بهترین اداره از نظر عملکرد عملیاتی کدام اداره است؟

ج) بین رتبه بندی ادارات ثبت احوال استان مرکزی و اصفهان با بهره گرفتن از مدل های مختلف DEA چه تفاوتهایی وجود دارد؟

د) آیا می توان با بهره گرفتن از مدل تحلیل پوششی داده ها DEA ، کارا بودن و ناکارا بودن ادارات ثبت احوال را مشخص نمود ؟

و) آیا بعد از تهیه مدل به دست آمده ، اداراتی که کارایی پایینی دارند مشخص خواهند شد؟

ه) آیا در نهایت می توان با بهره گرفتن از نتایج به دست آمده از مدل ، راهکار هایی جهت بهبود و افزایش کارایی ادارات ارائه نمود ؟

۱-۷ )اهداف تحقیق :

۱-بررسی کارایی نسبی ادارات ثبت احوال استان مرکزی و اصفهان .

۲-رتبه بندی ادارات ثبت احوال دو استان با بهره گرفتن از مدل های مختلف DEA و مقایسه آن ها.

۳- یافتن متغیر های تاثیر گذار بر کارایی نسبی ادارات ثبت احوال .

۴-ایجاد یافته های جدید برای مدیران در داخل این ادارات ، برای بالا بردن کارایی کلی این ادارات

۱-۸ )حدود مطالعاتی :

محدوده زمانی :

کارایی ۳۶ اداره ثبت احوال در ۲ استان اصفهان و مرکزی در سال ۱۳۹۰ مورد مطالعه قرار می‌گیرد .

محدوده مکانی :

کارایی ۳۶ اداره ثبت احوال در شهرستان های استان های مرکزی و اصفهان که تعداد وقایع حیاتی آن ها بیشتر از۲۰۰۰۰۰۰ مورد در سال ۱۳۹۰ می‌باشد ، مورد مطالعه قرار می‌گیرد .

فصل دوم

ادبیات تحقیق

۲-۱) مقدمه

اندازه گیری کارایی به خاطر اهمیت آن در ازریابی یک شرکت یا سازمان همواره مورد توجه محققین قرار داشته است . امروزه تحقیقات گسترده ای در زمینه سنجش کارایی سازمان ها صورت می پذیرد و روش های متعددی برای تخمین و اندازه گیری کارایی ارائه شده است که می توان آن ها را در دو دسته مهم پارامتریک و ناپارامتریک^[۱۵] قرار داد.(آزاده ، محمد علی و همکاران ، ۶۶ ، ۱۳۸۴ )

تحلیل رگرسیون^[۱۶] روش پارامتری می‌باشد که با میانگین سازی در مقایسه واحد ها به بهترین عملکرد موجود در مجموعه واحد های تحت بررسی دست می‌یابد . از جمله روش های ناپارامتری می توان تکنیک تحلیل پوششی داده ها DEA را نام برد که هر کدام از مشاهدات را در مقایسه با مرز کارا بهینه می‌کند و به طور کلی با ترکیب تمامی واحد های تحت بررسی یک واحد مجازی با بالاترین کارایی را ساخته و واحد های نا کارا را با آن می سنجد.(آزاده ، محمد علی و همکاران ، ۴۲ ، ۱۳۸۴ )

در سال های اخیر استفاده از داده های کیفی و غیر دقیق در مدل های DEA بسیار مورد توجه محققین و پژوهشگران قرار گرفته است . در بعضی از مدل ها ، داده ها از یک تابع توزیع احتمالی مشخصی پیروی می نمایند که در این صورت مدل DEAبه صورت یک مدل DEA ی تصادفی SDEA توسعه داده شده است . در بعضی از مدل های دیگر داده ها را می توان به صورت فازی در نظر گرفت و با بهره گرفتن از مدل های توسعه یافته ی DEA فازی کارایی واحد ها را تخمین زد .

حال با توجه ‌به این که در تجزیه و تحلیل چندین واحد تصمیم گیری(DMU) که دارای چندین ورودی و خروجی می‌باشد ، مدل تحلیل پوششی داده ها (DEA) ، ابزار بسیار مفیدی می‌باشد و مستقیما با در نظر گرفتن نسبت ورودی های متنوع به خروجی های متنوع تولید شده (یا خدمات) بهره وری را اندازه گیری می‌کند ، می توان در ارزیابی عملکرد ادارات ثبت احوال از این مدل استفاده نمود . ‌بنابرین‏ در این تحقیق سعی می‌کنیم با بهره گرفتن از مدل تحلیل پوششی داده ها DEA به ارزیابی کارایی نسبی ادارات ثبت احوال استان مرکزی ‌و استان اصفهان بپردازیم.

۲-۲) تابع تولید

تابع تولید نشان دهنده رابطه موجود بین منابع تولیدی مورد استفاده یک مؤسسه‌ تولیدی ( ورودی ها ) و کالا ها یا خدمات به دست آمده ( خروجی ها ) در یک زمان واحد و بدون در نظر گرفتن قیمت ها می‌باشد .

شکل ریاضی تابع تولید به صورت زیر است :

(رابطه شماره ۱-۲) Y = F ( , , … )