یا أیُّها الذِئبُ الخَبیـثُ

حَتّامَ فی غَنَمی تَعیث

تَأتِـی القَطیـعَ مُعَجِّلاً

عِندَ الظَلامَ وَ لا تَریث

کَـم إستغیثَ لِدِرءِ شَرَ

کٍ بِالکِلابِ فَلاتَغیث

(الزهاوی، ۱۹۷۲،ج۱: ۲۸۱)
(ای گرگ بد ذات تا کی گوسفندانم را برباد خواهی داد؟! شباهنگام عجولانه در میان گلۀ گوسفندان درمیآیی و مهلت نمیدهی. چارپایان هم در برابر دامهای گرگها از سگ گله کمک میخواهند ولی یارایی نمییابند.)
در این بیت ذئاب استعاره از کارگزارنی است که همچون گرگ مردمان گوسفند صفت را از بین میبرند. زهاوی در بسیاری از اشعار خود استعمارگرانِ غارتگر را به گرگ و مردم ستمدیده را به گوسفند تشبیه کرده است. در اغلب آنها وجه شبه ستمگری و درندهخویی در گرگصفتان و ظلمپذیری و سکوت در مردم بیگناه، بارز است. علاوه بر گرگ، لیل استعاره از نادانی و جهالت مردم، نهار استعاره از آگاهی و کلاب استعاره از حاکمانی است که از مردم حمایت و پاسبانی میکنند. اما بهار علاوه بر استعمارگران کاگزاران دولتی و حتی خود حاکم را به گرگ تشبیه میگند:

کـی ســزد از ارتـجــاعـی زاده قـانـون پــروری

کـی سـزد از گــرگ امیـد شبـانی داشتن

گرگزاده عاقبت گرگ است وبی شک از خریست

گـوسفند از گـرگ چشـم مهـربانی داشتن

(بهار،۱۳۵۸،ج۱: ۳۰۸)
گرگ در این بیت استعاره از احمدشاه قاجار است. شاعر علاوه بر شاه، اجداد او را گرگصفت و درندهخو میداند. همچنین در ابیات دیگری چنین میگوید: (همان: ۲۰۷)
خرس صحرا شده همدست نهنگ دریا کشتی ما را رانده است بگرداب بلا
خرس صحرا استعاره از استعمارگران روسی و نهنگ استعاره از انگلیسیهای فرصتطلب است و وجه اشتراک آنها درندهخویی است. همچنین کشتی استعاره از کشور ایران است که در گرداب بلای استعمار گرفتار آمده است. در استعارۀ مکنیه، مشبهبه حذف و فقط یکی از لوازم آن بیان میگردد:
الجَهلُ أوزارؤه بِالشرقِ نازِله الجَهلُ أدواؤه کَالسِّل قاتِله
(الزهاوی، ۱۹۷۲،ج۱ : ۲۴۷)
(جهالت و نادانی، در مشرق زمین مسکن گزیده است، داروهای نادانی همچون سل کشنده است)
در این بیت جهل و نادانی را انسانی میپندارد که باری سنگین و دارو و درمان دارد و گناهانی هم به دوش میکشد. بنابراین تشبیه نادانی به انسان و حذف مشبهبه این عبارات را در مجموعۀ استعارۀ مکنیه وارد میکند. همچنین است بیت زیر:

إنَّ العـراقَ بِه یَعیـشُ لِشقوهٍ

شَعـبٌ یَسأمَ الذُّلَّ ثُمَّ یَسأمُ

ألَّفُوه حَتی صـار فیهِم طابعاً