قسمت قیفی شکل اوستیوم، باریک و چروک شده است، و باسلول های مکعبی ساده مژکدار پوشیده شده است. لوله شامل مژک ها و سلول های اپیتلیومی ترشحی می باشد، که به بالاترین میزان و اندازه در طول ابتدای بارداری می رسند و گیگوز آمینوگلیکان ها را تولید می کنند. قسمت عقبی لوله حاوی حفره های ذخیره موقتی اسپرم می باشد(۱۹۹۶، Perkins andPalmer).رحم در سرتاسر بارداری تخم ها را نگهداری می کند و جزء اصلی پوسته تخم را ترشح می کند. غده های آندو متریال رحم هیپرتروفی پیدا می کنند (بزرگ می شوند ) در طول ویتلوژنز و در طول آبستنی غده های ترشحی خالی می شوند(۱۹۹۶ ، Perkins and Palmer).واژن شامل لایه های ماهیچه ای صاف طولی و حلقوی نازک می باشد، که برای حفاظت از تخم در طول بارداری مورد استفاده قرار می گیرند. به علاوه واژن شامل شیارهای طویل در لایه موکوسی خود می باشد که عنوان حفره های نگهداری اسپرم مورد استفاده قرار می گیرند(۱۹۸۸،Adams and Cooper) .این حفره ها در بعضی از مارها به دنبال جفت گیری پاییزی در سرتاسر زمستان اسپرم ها را ذخیره می کنند، در حقیقت حفره ها در لوله در طول ویتلوژنز و فقط پیش از تخمک گذاری مورد­استفاده­­قرار­می­گیرند(۱۹۸۸،Adams and Cooper). درابتدای بارداری، اوستیوم نسبت به مرحله تخمک گذاری کمی متفاوت می شود، همچنین کمی افزایش در ضخامت غشاء مخاطی پدیدار می گردد. پیچ خوردگی های نامنظمی که در طول دوره خاموشی و تخمک گذاری وجود داشتند در انتهای آبستنی کوتاه می شوند و رنگ سرتاسر اوستیوم روشن تر می شود. اپتیلیوم مجرا کاملاً در طول آبستنی هیپروتروفی می یابد(بزرگ می شود)(۱۹۸۲ ، Halpert). تا خوردگی های غشایی مجاور مزوتوباریوم حاوی لوله های مژک داری است که به آلوئول های بدون مژک ختم می شود. درابتدای بارداری، اسپرم در این آلوئول ها وجود دارد، بااین حال، در انتهای بارداری این حفره ها از اسپرم خالی می شوند(۱۹۸۲، Halpert). در انتهای بارداری، اپیتلیوم به همراه هسته های کوچک، کوتاه می شود، در طول بارداری دیواره رحمی مجاور تخم ها کشیده شده و خیلی نازک می شود ؛ اپتیلیوم به همراه هسته مرکزی کمی مکعبی می شود(۱۹۸۲، Halpert). غده های منطقه جا دادن تخم ها خالی از گرانول های سیتوپلاسمی هستند. گرانول های سیتوپلاسمیک ممکن است، برای شکل گیری فیبرهای پروتئین دار پوسته تخم مرغ ترشح شوند(۲۰۰۸ ، Siegel and Sever). در مناطق رحم تخم ها رشد نمی­کنند( بیشتر بخش قدامی– خلفی و مناطق اتصال تخم ها)، دیواره رحم همچنان کاملاً نازک است و غده های ترشحی همچنان دارای گرانول های سیتوپلاسمی زیادی هستند. کمی اسپرم به صورت پراکنده در سرتاسر لومن وجود دارد، با این حال هیچ اسپرمی در شیارهادر طول دوره میانی انتهایی آبستنی دیده نمی­ شود (۲۰۰۸ ،Siegel and Sever). به مجرد جماع در Agkistrodon ماده، اسپرم به طرف بالای مجرای تولید مثلی به سمت لوله های ذخیره کننده اسپرم(SSTs ) درقسمت عقبی اوستیوم مهاجرت می کنند. اپیتلیوم SSTs شامل سلول های ترشحی و مژک دار می باشد و ساختارهای درون سلولی متفاوت که پوشش اپیتلیومی لومن اوستیوم پشتی رامی پوشاند. اسپرم ها در منطقه ای که شامل سلول­های مژک دار اولیه درابتدای خود می باشد و در دهانه هر غده قبل از این که به صورت موازی به همراه پوشش هسته ای ردیف شوند، دیده می شنود. این منطقه شامل سلول های ترشحی درابتدای لوله های اصلی می باشد(۲۰۰۸، Siegel and Sever). اسپرم ها همچنین به صورت جاسازی شده درون و بیرون سلول در SSTs دیده می شوند. واکوئل های ترشحی در SSTs دارای تراکم بالای الکترونی بعد از شروع فصل جفت گیری پاییزی همراه با سنتز قطره های کوچک لیپید خواهد شد (۲۰۰۸ ، Siegel and Sever) . به هرحال، در ماده های باردار،اوستیوم و بخش پیچ خورده، در بخش قدامی و یادرجلوترین قسمت تخمدان قرار دارند؛ موقعیت جنین ها پشت قطعات پیچ خورده اویداکت می باشد (۱۹۷۹،Kofron ).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فصل سوم
مواد و روش ها
۳- مواد و روش ها
۳-۱- شرایط آب و هوایی و اقلیمی محل نمونه گیری
تصویر ۳-۱: نقشه استان تهران
۳-۱-۱-استان تهران
استان تهران با وسعتی حدود ۱۸۸۱۴ کیلومترمربع بین ۳۴ تا ۳۶/۵ درجه عرض شمالی و ۵۰ تا ۵۳ درجه طول شرقی واقع شده است. این استان از شمال به استان مازندران، از جنوب به استان قم، از جنوب غرب به استان مرکزی، از غرب به قزوین و از شرق به استان سمنان محدود است. استان تهران در جنوب رشته کوه های البرز که در شمال ایران از آذربایجان تا خراسان با جهت غربی – شرقی کشیده شده، قرار دارد. رشته کوه البرز به سه دیواره تقسیم می شود.
دیواره شمالی: ارتفاعات محدودی از این دیواره در استان تهران و بقیه آن در استان مازندران قرار دارد.
دیواره میانی: حد شمال استان را تشکیل می دهد. کوه دماوند و قله آن به ارتفاع ۵۶۷۱ متر در این قسمت قرار دارد.
دیواره جنوبی: سومین بخش ارتفاعات مرکزی است.
در نواحی مختلف استان تهران به علت موقعیت ویژه جغرافیایی، آب و هوای متفاوتی شکل گرفته است. دو عامل جغرافیایی در ساختار کلی اقلیم استان تهران نقش مؤثری دارند. این دو عامل عبارتند از وجود دشت کویر در جنوب استان و وجود رشته کوه البرز در شمال استان. به طوری که مناطق خشک مانند دشت قزوین، کویر قم و مناطق خشک استان سمنان که مجاور استان تهران قرار دارند، از عوامل منفی تأثیرگذار بر هوای استان تهران هستند و موجب گرما و خشکی هوا همراه با گرد و غبار می شوند. از طرف دیگر وجود رشته کوه های البرز موجب تعدیل آب و هوا در استان تهران می شود. علاوه بر این دو پدیده جغرافیایی وجود بادهای مرطوب و باران زای غربی نقش مؤثری در تعدیل گرمای سوزان بخش جنوبی استان دارند. در استان تهران میزان بارندگی در مناطق شمالی به دلیل کوهستانی بودن بیشتر از سایر نقاط است و در مناطق جنوبی استان نیز به دلیل شرایط خاص منطقه که پایین ترین ارتفاع از سطح دریا را دارا است و همجواری با کویری مرکزی، کمترین میزان بارندگی نازل می شود.
۳-۱-۲- طبقه بندی اقلیمی استان تهران
هوای تهران در مناطق کوهستانی دارای آب و هوای معتدل و در دشت نیمه بیابانی است. بطورکلی استان تهران را می توان به سه بخش اقلیمی زیر تقسیم کرد:
اقلیم ارتفاعات شمالی: به دامنه های جنوبی، بلندی های البرز مرکزی، در ارتفاعی بالای ۳۰۰۰ متر قرار گرفته و آب و هوایی مرطوب و نیمه مرطوب و سردسیر با زمستان های بسیار سرد و طولانی دارد. بارزترین نقاط این اقلیم، دماوند و توچال است.
اقلیم کوهپایه: این اقلیم در ارتفاع دو تا سه هزار متری از سطح دریا قرار گرفته و دارای آب و هوایی نیمه مرطوب و سردسیر و زمستان های به نسبت طولانی است. آبعلی، فیروزکوه، دماوند، گلندوک، سد امیرکبیر و دره طالقان در این اقلیم قرار دارند.
اقلیم نیمه خشک و خشک: با زمستان های کوتاه و تابستان های گرم، در ارتفاعات کمتر از ۲۰۰۰ متر واقع شده است. هر چه ارتفاع کاهش می یابد، خشکی محیط بیشتر می شود. ورامین، شهریار و جنوب شهرستان کرج در این اقلیم قرار گرفته اند که دماوند یکی از شهرستان های استان تهران می باشد که دارای شرایط آب و هوایی و اقلیمی زیر می باشد.
۳-۱-۳- شهرستان دماوند
شهرستان دماوند، منطقه ای کوهستانی است که در قسمت جنوبی سلسله جبال البرز مرکزی و در قسمت شمال شرقی و ۷۰ کیلومتری استان تهران واقع شده است. که از شمال به لاریجان و از شهرستان آمل و سواد کوه به شهرستان قائم شهر، از جنوب و جنوب شرقی به گرمسار و ورامین،از شرق به شهرستان فیروزکوه و از غرب به تجریش تهران و شمیران و لواسانات محدود است. این شهرستان جزء استان تهران بوده و مساحت آن در حدود ۴۶۴۵/۲ کیلومترمربع بوده و در جهت شرقی و غربی (طول) گسترش داشته و ارتفاع متوسط این شهرستان حدوداً ۱۸۰۰ متر از سطح آب های آزاد است و در بین ۳۵/۲۰ و ۳۵/۵۵ درجه عرض شمالی و ۵۱/۵۳ تا ۵۳/۱۰ طول شرقی واقع شده و بلندترین طول آن در جهت شرقی – غربی ۱۳۰ کیلومتر و در جهت شمالی – جنوبی ۸۵ کیلومتر است و به شکل یک شش ضلعی نامنظم است. از نظر تقسیمات آب و هوایی دارای اقلیم نیمه استپی سرد در بخش میانی و در ارتفاعات، دارای اقلیم کوهستانی است. حداکثر درجه حرارت در تابستان ۳۵ درجه و حداقل آن در زمستان گاهی تا ۲۰- درجه می رسد و میزان بارندگی ۳۲۵ میلی متر. به طور کلی شهرستان دماوند دارای اقلیم نیمه خشک سرد است.
تصویر ۳-۲: نقشه استان البرز
۳-۱-۴- استان البرز
استان البرز به مرکزیت کرج بزرگ که وسعت آن حدود ۲۴۵۷ کیلومترمربع می باشد و این شهرستان از نظر موقعیت جغرافیایی از شمال به استان مازندران، از شرق به استان تهران، از جنوب به استان مرکزی و از غرب به استان قزوین محدود می شود. دارای اقلیم نیمه خشک با زمستان نسبتاً سرد و تابستان نسبتاً معتدل می باشد. بارندگی سالیانه ۳/۲۴۷ میلی متر. این استان در جنوب ارتفاعات البرزی مرکزی واقع شده و نوسانات ارتفاعی در آن زیاد می باشد. استان البرز در دامنه های جنوبی سلسله جبال البرز قرار گرفته است. این بخش از ارتفاعات البرز مرتفع ترین قلل البرز را به خود اختصاص داده ارتفاعات کندوان و کوه های طالقان در شمال و شمال غربی استان تا محل تلاقی رودخانه الموت یا رودخانه طالقان کشیده شده است. پهنه استان شامل: شهرستان های ساوجبلاغ – کرج – نظرآباد – طالقان – چارباغ و … می باشد.
۳-۱-۵- شهرستان طالقان
طالقان منطقه ییلاقی در میان کوه های برف گیر البرز، از غرب کندوان، تا ۴۰ کیلومتری شرق قزوین گسترده شده است. یکی از بخش های شهرستان ساوجبلاغ از توابع استان البرز می باشد که در ۱۳۰ کیلومتری شمال غرب تهران واقع شده از شمال به سلسله جبال البرز و رامسر و تنکابن و الموت، از شرق به کرج، از جنوب به هشتگرد و ساوجبلاغ از غرب و جنوب غربی به قزوین محدود می گردد. طالقان در دره بزرگی در میان کوه های البرز قرار دارد. طالقان منطقه ای متشکل از حدود ۸۰ روستای کوهستانی است که طول جغرافیایی آن از شمال شرق به جنوب غرب حدود ۸۰ کیلومتر و عرض جغرافیایی آن حدود ۱۵ کیلومتر است و حدود ۱۳۰۰۰ کیلومتر مساحت دارد. طول شرقی آن ۵۰ دقیقه و عرض شمالی آن ۳۶ درجه و ۱۲ دقیقه است.(www. Ncc.org. ir). میانگین درجه حرارت سالیانه در طالقان حدود ۹/۵ +، متوسط حداکثر ۱۷/۵ + ، متوسط حداقل ۱۱/۳- درجه سانتی گراد و میانگین بارندگی سالیانه حدود ۵۰۰ میلی متر است.
۳-۲- جمع آوری نمونه ها
نمونه های افعی قفقازی Caucasicus توسط شکارچیان مجرب و آشنا با بوم شناسی و زیستگاه گونه موردنظر از مناطق لار دماوند و طالقان برای مطالعه سیکل تولیدمثلی، جمع آوری شده و به مؤسسه سرم سازی رازی بخش جانوران سمی منتقل شدند.
تصویر۳-۳ : افعی قفقازی
۳-۳- روش تعیین جنسیت مارها
دو شکل جنسی در مارها مشخص نیست و گاهی تفاوت چندانی بین نر و ماده وجود ندارد. تفاوت بین جانور نر و ماده در تعداد پولک های شکمی که در نتیجه تفاوت در اندازه آنها است و از تفاوت های دیگر می توان به شکل دم آن ها اشاره کرد. به طور نسبی دم نرها به دلیل جایگیری همی پنیس قاعده دم اتساع یافته است و به تدریج باریک تر می شود و اندازه آن بلندتر از جنس ماده است. نسبت بین تنه به دم در ماده ها بزرگ تر از نرها می باشد. در بیشتر موارد برجستگی های روی پولک ها که تیفه نام دارد در نرها مشخص تر است. در هر حال مناسب ترین روش برای شناسایی جنس نر از ماده مشاهده همی پنیس است که با فشار آوردن رو به بالا از ناحیه پایین دم تا منفذ کلوآک میسر می شود (فرزان پی، ۱۳۶۹).

تصویر ۳-۴: افعی قفقازی نر و ماده از راست به چپ ( بررسی تفاوت ظاهری برای تشخیص نر و ماده)
۳-۴- روش اندازه گیری طول بدن مارها
معمولاً طول کلی بدن را که از نوک پوزه تا انتهای دم، در حالیکه جانور بیهوش به حالی کاملاً کشیده روی میز قرار داده شده و سپس طول را از نوک پوزه تا کلوآک و طول دم از لبه قدامی کلوآک تا انتهای دم اندازه گیری می شود.
( الف)

( ب) (پ)
تصویر ۳- ۵ : (الف و ب) اندازه گیری طول بدن از پوزه تا منفذ کلوآک (پ) اندازه گیری از منفذ کلوآک تا انتهای دم
۳-۵- شرایط و نگهداری نمونه ها
نمونه ها در بخش جانوران سمی، بعد از شمارش و تعیین جنسیت و جداسازی نمونه های نر از ماده، روند انگل زدایی، باکنه زدای ۰۱/۰Ivermectine (Company: INOUKO Generics) طی می شود و برای رسیدن به دمای بهینه (۲۰ الی ۳۰ درجه سانتی گراد) و اطمینان یافتن از سلامت جانور، آن ها را به مدت سی روز برای پیشگیری از انتقال بیماری ها و انگل های احتمالی، در جعبه هایی که مخصوص نگهداری موقتی آن ها طراحی شده قرنطینه کردند، مکان و وسایل مربوط به قرنطینه در جایی جدا از محل نگهداری سایر مارها قرار داده شده است. بعد از اطمینان از سلامت مارها آن ها را به اتاق نگهداری انتقال دادند و در محفظه هایی با نام ویواریوم قرار دادند. این محفظه باید متناسب با گونه و زیستگاه اصلی جانور باشد و دارای تهویه و نورگیری مناسب باشد و مکانی برای تأمین شرب آب و استراحت مار در آن تعبیه شده باشد. متداول ترین نوع ویواریوم نوع شیشه ای آن است. ساده ترین نوع ویواریوم ها مستطیلی با نسبت طول، عرض و ارتفاع ۱: ۱: ۲ است. دوره های روشنایی باید منطبق با طول روشنایی در روزها و فصول سال تنظیم شود، داشتن یک گرادیان مناسب یکی از نکات مهم در پرورش مارهای در اسارت است (Osborne, 1982). به منظور تأمین گرما و روشنایی یک لامپ پشت جیوه ای که در یک گوشه از سقف ویواریوم (با در نظر گرفتن ارتفاع مناسب) آویزان است، استفاده گردید، به منظور تأمین آب و رطوبت مورد نیاز جانور از ظرف پرآبی استفاده شد. منبع تغذیه ای برای مارها موش هایی با نژاد سوری بود. برای مطالعه موازین اخلاقی کار با حیوانات آزمایشگاهی مطابق با دستورالعمل مصوب پژوهش مؤسسه سرم سازی رازی رعایت گردید.
تصویر ۳-۶ : انگل زدایی مارها

تصویر ۳- ۷ : افعی های قفقازی درون ویواریوم
۳-۶- مواد و تجهیزات
۳-۶-۱- دستگاه ها
۱- استریومیکروسکوپ olympus، مدل SZX-TR30، ساخت ژاپن
۲- ترازوی ساعتی با حساسیت ۵ گرم، ساخت آلمان
۳- ترازوی دیجیتال FX 3000 و OSK، با دقت ۰۰۰۱/۰ گرم، ساخت ژاپن
۳-۶-۲- مواد آزمایشگاهی
۱-الکل اتانل ۹۵ درجه ، Merk، ساخت آلمان
۲- محلول سدیم کلراید ۹/۰ درصد، شرکت کارخانجات داروپخش، ساخت ایران
۳-۶-۳- لوازم