عوامل دیگر در نمای ساختمان بلند مرتبه وجود دارد که به آن مقیاس می دهد. جزییات نمای ساختمان های بلند مرتبه مانند پنجره، در، خطوط تزییناتی نما و غیره از این قبیلند؛ از جمله عواملی هستند که می توانند دارای مقیاس یا خارج از مقیاس انسانی باشند. ساختمان های بلند ماهیتاً دارای اجزا تکرار شونده ای مانند پنجره های بیشمار و یکنواخت در نماهای خود هستند. در چنین حالتی مقیاس انسانی از بین می رود، زیرا ارتباط انسان با ساختمان در توجه و درک اجزا آن قطع می گردد و در واقع درکی کلی از ساختمان به دست می آید. به عبارت دیگر ساختمان های بزرگی که دارای اجزای فراوان و مشابه هم می باشند نمی توانند توجه انسان را به یک جز از اجزا بیشمار خود جلب کند. در چنین حالتی فقط کل ساختمان دیده می شود و اجزا منفرد آن نمی تواند در تمرکز دید انسان قرار گیرد، این پدیده باعث می گردد ساختمان از مقیاس انسانی خارج گردد زیرا به توانایی انسان منطبق نبوده و خارج از قدرت دید انسان عمل می کند. برای کم کردن از ابعاد این پدیده و به مقیاس در آوردن رابطه انسان با ساختمان می توان از طرفی سود جست که بتوان در آن اجزا منفرد و متنوع را در گروه های کوچکتری دسته بندی نمود. در این حالت توجه بصری به جز منفرد یا اجزایی که در دسته کوچکتری گروه بندی شده اند جلب می گردد و ادراک بصری آن به مقیاس انسانی نزدیک تر می شود. (Tall buildings guidance, 2008) و (Tall Building Design Guidelines, 2013)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

استقرار، همجواری، موقعیت
از مشکلات بزرگی که از نظر استقرار و همجواری این گونه بناها در بسیاری از شهرهای دنیا به چشم می خورد، قرار گرفتن ساختمان بلند در بین ساختمان های متعارف و کوتاه است که به واسطه این امر در بسیاری موارد ساختمان بلند به راحتی حقوق همسایگان خود را تضییع می کند. چه بسا در این میان بناهای کوچکی که دارای معماری با ارزشی هستند و به واسطه همجواری با بنای بلند تحت تاثیر شدید همسایه عظیم خود قرار گرفته و تهدید به نابودی می شوند. (عزیزی، محمد؛ ۱۳۹۱)
این گونه همجواری ها برای بناهای مجاور در ساختمان های بلند مشکلاتی از قبیل اشراف، محروم شدن از نور خورشید، کاهش روشنایی، سایه افکنی را به دنبال دارد. فاصله به وجود آمده در ایجاد فضای مناسب و زیباشناسانه ای از بنای بلند در دید ناظر نقش بسیار مثبتی را ایفا می کند. در این زمینه از ایجاد تغییرات تدریجی در مقیاس های میانی بین بناهای بلند و متعارف نیز می توان استفاده کرد(N. Rafizadeh, 2005). از طرفی استقرار بناهای بلند به صورت متراکم، علاوه بر وجود معایب ذکر شده تشدید جریان باد در بین بناهای بلند را به وجود می آورد که برای خود ساختمان های بلند نیز مشکل سازند.

ساختمان های بلند و پدیده اشراف
در عصر حاضر، شهرنشینی محدودیت بسیاری در زمینه طراحی و ایجاد فضاهای خصوصی به وجود آورده است. «اشراف» در این مبحث به معنی مشرف بودن و دید داشتن به فضای خصوصی خانه ها می باشد. واحدهای بلند مرتبه خود به تنهایی مشکلی در این رابطه ندارند اما زمانی که در جوار یکدیگر و یا همسایگی واحدهای کوتاه مرتبه واقع می گردند پدیده اشراف رخ می دهد. این پدیده مخصوصاً محرمیت را در فضای باز خصوصی از بین می برد. از جمله مباحث مهم در شهر مسئله اشراف و محرمیت است. با ارتفاع زیاد آپارتمان ها، امکان دید به ساختمان های اطراف ایجاد می شود و محرمیت آنها از بین می رود و آسایش و امنیت درونی خانواده ها بر هم می ریزد.
مشرف بودن بدان معنی است که توانایی مشاهده فضای خصوصی خانه های همسایه صورت بگیرد. در فرایند سلسله مراتبی فضای خصوصی، فضاهای خصوصی تر، کمتر احتمال مشرف بودن را داشته باشند؛ در روشی که احتمال مشرف بودن به فضاهای کاملاً خصوصی، نباید وجود داشته باشد. واحدها در ساختمان های بلند قرار می گیرند و مشکلی را برای ساختمان های کوتاه به وجود می آورد. این پدیده حریم خصوصی فضاهای باز را نابود می کند. (N. Rafizadeh, 2005)
بررسی مسئله اشراف و در نتیجه رعایت الزامی مسئله دید واحدها به یکدیگر و ایجاد فضای راحت برای زیستن، با توجه به فرهنگ هر جامعه بسیار مهم می باشد. چنانچه می دانیم رعایت فواصل منطقی بین بلوک های ساختمانی و باز نمودن چشم انداز به فضای اطراف تحت الشعاع حل مسئله اشراف است. با بر طرف شدن مشکل اشراف، فضای داخلی واحدهای مسکونی به گونه ای بدل می شود که ساکنین بدون نیاز به ایجاد مانع می توانند از دید طبیعی به بیرون برخوردار بوده و فضای داخلی از آزادی عمل بدون اضطراب از دیدهای مزاحم بیرون برخوردار باشد.
سازمان بصری (ساختمان های بلند و بهره مندی از مناظر محیطی) یکی از آثار بلند مرتبه سازی است که طرفداران آن همواره از آن به عنوان مزیتی قابل توجه یاد می کند، فراهم آوردن چشم اندازها و دیدهای مطلوب از داخل بلند مرتبه به مناظر گوناگون از موارد قابل توجه است (کیهان زاده، ۱۳۸۰). در ساختمان بلند مرتبه طبقات بالا دید مناسب دارند. ارتفاع بلند این ساختمان ها اگرچه در بافت کوتاه مرتبه، دید و منظر خود را تامین می کنند، اما دید ساختمان های کوتاه مرتبه را از بین می برند و باعث انسداد دید ساختمان های دیگر به مناظر اطراف نیز می شوند. (عزیزی، محمد؛ ۱۳۹۱)
ساختمان های بلند مرتبه اهمیت بصری و تاثیر قابل توجهی در چشم انداز وسیع تری از شهر دارند، و اغلب در نقش نشانه های مهم شهری می باشند. در این بافت، لازم و ضروری است که طراحی و ظاهر ساختمان های بلند مرتبه از کیفیت استثنایی برخوردار باشند. راهنمای انگلیسی میراث فرهنگی تاکید می کند که توسعه ساختمان های بلند با افزایش تعهدات برای بازگشت به مزایای مثبت به محیط های بلاواسطه و گسترده است (کیهان زاده، ۱۳۸۰).
جمع بندی
اکثر ساختمان های بلند به نظر می رسد که به شکلی تاریخی چون بیرون آمدگی های عمودی با یک پلان طبقاتی کارآمد (رویکرد تجاری)، یا به عنوان قطعه بلند مرتبه با هویتی مجسمه گونه (رویکرد نمادینی) شکل می گیرند.
ساختمان های بلند وقتی درست مکان یابی و طراحی شوند عناصر قابل قبولی در فرم های شهری هستند. طراحی و کیفیت معماری این گونه از توسعه ها باید به دنبال یک هویت منحصر به فرد با در نظر گرفتن زمینه طراحی صورت گیرد. طراحی ساختمان های بلند باید کمترین اثر منفی را بر همسایگی اطراف داشته باشد.
این اثرات منفی شامل سایه اندازی ها، ایجاد تونل باد، انسداد دید و منظر، کاهش حریم خصوصی در فضاهای داخلی ساختمان های مجاور و نفوذ در مناطق سبز را سبب می شود و همه این اثرات که عمدتاً در مناطقی با تراکم بالا اتفاق می افتد؛ باعث بی نظمی در فضاهای شهری می شود. می باشد. جلوه های بصری ذکر شده در بالا مربوط به برخی از عواملند که عبارتند از: ارتفاع و ارتفاع نسبی (مقیاس)، فرم ساختمان، حفظ حریم خصوصی، استقرار، همجواری و موقعیت.
از جمله ویژگی های که باید در این زمینه به آن توجه شود ساخت دهانه و گشودگی در میان ساختمان های بلند مرتبه، تغییر ارتفاع و عقب نشینی در طبقات بالایی و کاهش ارتفاع ساختمان در لفاف اصلی است. در ضمن ترکیب ساختمان های بلند در رابطه با محیط شهری باید به نیازهای عابرین و کاربران ساختمان در زمینه نوع سرپناه، بافت، غنای فرم، ریزه کاری های معماری در مقیاسی کوچک توجه کنند و نیز ایجاد سکو برای شکل گیری فرم ساختمان نیاز به بررسی الگوی خیابان، ایجاد مقیاسی انسانی و به حداقل رساندن تاثیرات مخرب باد و حداقل سایه اندازی را تحت تاثیر قرار می دهد.

کالبد ساختمان بلند مرتبه
فرم
بررسی ساختمان های بلند به لحاظ تاثیرات آشکار بصری آن، حایز اهمیت می باشد، زیرا ساختمان های بلند خود به تنهایی به لحاظ ارتفاعی که دارند بسیار جلب نظر می کنند. عامل «شکل» می تواند در افزایش این پدیده موثر باشد. (عزیزی، محمد؛ ۱۳۹۱)
در کوتاه مدت، شهرها و ساختمان های بلند نیاز به الهام گرفتن از خصوصیات و ویژگی های مکان خود به لحاظ فرهنگی، فیزیکی و زیست محیطی دارند. در زیر تلاشی برای یک نوع تیپولوژی ساختمان های بلند که مناسب برای چالش های مطرح در این گونه بناها در مقیاس محلی و جهانی است، مشاهده می شود.
طبق بررسی های صورت گرفته نوعی حرکت برای تیپولوژی ساختمان های بلند در قرن بیستم به دور از دغدغه های آن، در جهت دستیابی به فرمی پایدار شکل می گیرد. برای تقویت این امر و به عنوان نتیجه گیری از اصول زیر برای شکل گرفتن یک تیپولوژی جدید در ارتباط با ساختمان های بلند اصول و معیارهای زیر عنوان می گردد. (Antony Wood, 2011)
تنوع و تغییرات در فرم با ارتفاع: ساختمان های بلند نباید بیرون آمدگی های عمودی یکپارچه از یک پلان طبقات کارآمد باشد، اما باید فرم آن در ارتفاع تغییر کند. این مغایرت در فرم باید از برنامه داخلی ساختمان و یا ویژگی های مکان خارجی که سازگار با ویژگی های زیست محیطی و اجتماعی است الهام بگیرد. از آنجا که یک ساختمان بلند یک ارتباط بصری با بسیاری از مکان های دور و گسترده در شهر ایجاد می کند، گفتگوی تصویری با مکان های مجزا در شهر می تواند کمک به مغایرت در فرم برای اتصال بیشتر ساختمان به مکان و محل بنا کند. (Antony Wood, 2011)
تنوع در بافت و مقیاس: همچنین باید مغایرت در بافت در سراسر ساختمان وجود داشته باشد، که بستگی به جوابگوی های هر یک از افق های مختلف در داخل فرم دارد. مفهوم مقیاس باید در سراسر ساختمان معرفی شود؛ یک ساختمان بلند را می توان به عنوان تعدادی از ساختمان های کوچک در بالای یکدیگر در چارچوبی از ساختارها، سیستم ها و زیبایی شناسی و…؛ به جای ایجاد فرمی یکپارچه و اکسترود شده، الهام گرفته از یک طرح واحد قرار داد. پس هر افقی از ساختمان ها دارای پتانسیل ها و فرصت های مختلف می باشد. (Antony Wood, 2011)
عملکرد جدید: برنامه های سنتی برای ساختمان های بلند باید در جهت افزایش سودمندی تیپولوژی شهرهای پایدار آینده را به چالش بکشد؛ این چالش از برنامه ها باید در دو سطح اتفاق بیافتد. نوعی از عملکردها که به طور سنتی درون ساختمان های بلند جای می گیرد و تعدادی از عملکردها که تنها در یک ساختمان بلند جای می گیرد. ما می توانیم تلفیقی افراطی از عملکرد های چون ورزشی را ببینیم ( پوسته خارجی خورشیدی به عنوان دیوار سنگ نوردی ) یا کشاورزی ( گلخانه هیدروپونیک، مزارع پوسته ای ) و … . علاوه بر این، استفاده های ترکیبی در ساختمان های بلند باید تشویق شوند، تا فرصت هایی برای الگوهای زندگی پایدار بدهند (چند منظوره بودن پارکینگ، عملکردهای پشتیبانی، خدماتی و … ) و همچنین مغایرت در فرم ساختمان های بلند و بیان تنوعی در فرم شهری بدهد.
فضاهای عمومی: بیشتر فضاهای باز جمعی، عمومی، تفریحی (سخت یا باغ مانند، بزرگ و کوچک) نیاز به معرفی درون ساختمان های بلند دارد. چنین فضاهای اثبات می کند که به منظور بهبود کیفیت محیط های داخلی که تاثیر بر بهره وری کارکنان و رضایت ساکنین می شود، دارند. علاوه بر این، گنجاندن این فضاها ساختمان های بلند را مناسب برای گروه های اجتماعی و اقتصادی خواهد ساخت که اغلب در صورت فقدان چنین فضاهای حیاتی که در آن حس اجتماعی کمرنگ باشد این ساختمان ها به حاشیه رانده می شود (خانواده ها، جوانان و سالمندان). پایداری اجتماعی در مقیاس شهری یک چالش عمده برای شهرهای آینده است. (N. Rafizadeh, 2005)
لفاف کدر: ساختمان های بلند باید با لفافی کدر و نه به عنوان یک جعبه شیشه شفاف طراحی شوند، اگرچه تاثیر بر دو دیدگاه روشنایی طبیعی داخلی باید نوعی تعادل برقرار شود، در ضمن از افزایش انرژی خورشیدی بیش از حد (تابش خیره کننده) باید کاسته شود. علاوه بر این، بیشتر پوسته های کدر فرصت هایی برای افزایش جرم حرارتی را می دهد و اجازه می دهد تا لفافی عایق بندی شده از دمای خارجی و تغییرات آب و هوایی فراهم شود. کدری بیشتر همچنین فرصت هایی برای مغایرت و بیان پوسته های بزرگتر می دهد. (Antony Wood, 2011)
ماده اساسی: پوشش گیاهی باید تبدیل به بخش مهمی از پالت مواد و متریال ها برای ساختمان های بلند در هر دو قسمت داخلی و خارجی باشد. وجود پوشش گیاهی در هر دو مقیاس محلی سبب بهبود کیفیت محیط زیست می شود (به عبارت دیگر بخشی از سایه / سیستم خنک کننده هوا از خود ساختمان) و مقیاس شهری (کیفیت هوا، کاهش اثر جزیره حرارتی و غیره).
پل آسمانی: این پتانسیل را دارند که به غنی سازی ساختمان های بلند و شهرها کمک کند. ارتباطات اجتماعی و برنامه ریزی فیزیکی، جریان گردشی بیشتری مورد نیاز دارند، تا برای کمک به تشدید قلمروی عمودی و برای ساختن هر جز از ساختمان های بلند، به عنوان چارچوب کلی شهر در نظر گرفته شود. (Antony Wood, 2011)
رنگ: رنگ یکی دیگر از عوامل حیاتی در چشم انداز شهری است. رنگ های تمیز و تازه ساختمان فضا را جذاب تر می کند، و برخلاف نماهای قدیمی و آشفته، ظاهری خسته کننده، فضای سرد و بی روح دارند. بنابراین انتخاب رنگ بلوک های برج باید براساس جنبه های فرهنگی، اجتماعی و زیبایی شناختی صورت بگیرد. (N. Rafizadeh, 2005)
ما نیاز به آوردن تمام جنبه های شهر تا به آسمان داریم.

انواع اشکال بلند مرتبه ها
به طور کلی ساختمان های بلند به دو شکل زیر ساخته می شوند:
باریک و بلند به صورت برج (Tower): ساختمان های بلندی که بعد ارتفاع در آنها نسبت به ابعاد دیگر بسیار چشمگیر است.
حجیم به صورت نواری (slab): ساختمانی که بعد ارتفاع در آنها نسبت به سایر ابعاد تفاوت چشمگیری ندارد. (عزیزی، محمد؛ ۱۳۹۱)
هریک از دو شکل ساخت و ساز به سبب عوامل گوناگون اقلیمی، زیبایی شناسی و نحوه ساخت دارای تنوع بسیار است. انواع اشکال فوق هم به لحاظ ارتفاع همجواری با ساختمان های مجاور خود از دیدگاه صاحب نظران بررسی شده اند. در یک ارزیابی مختصر از انواع اشکال ساختمانی بلند مرتبه، ساختمان های بلند و باریک بسیار بیشتر از انواع ساختمان های بزرگ ترجیح دارند. علت ترجیح داشتن ساختمان های بلند و باریک نه تنها وجود تناسبات زیبا و مطلوب تر در ساختمان به صورت منفرد نسبت به دید انسانی می باشد، بلکه این ساختمان ها به لحاظ همجواری با بافت، خصوصاً هنگامی که بافت کوتاه مرتبه باشد، ارتباط مطلوب تری برقرار می کنند. ساختمان مرتفع و حجیم برای هر سیمای شهری مشکلات جدید طراحی به وجود می آوردند. برج مسطح که یک طرف باریک و از طرف دیگر بسیار عریض است، یک فرم ساختمانی بسیار ناهنجار در داخل شهر می باشد، هر چند سمت باریک ساختمان ممکن است به طرز زیبایی باریک و بلند باشد، سمت پهن چنان وسیع است که هیچ ساختمان با آن ارتباط مطلوب را پیدا نمی کند. این ساختمان ها به تنهایی مخرب و شکننده بوده و در کنار یکدیگر به صورت توده ای بد ترکیب در سیمای شهری دیده می شوند (ریچارد هرمن، آندرو بازوسکی، ص ۱۶۰).
پایه ساختمان: بخشی از ساختمان که اگر در مقیاس صحیحی ساخته شود می تواند به عنوان شناسایی و ارتباط ساختمان، خیابان ها، پارک ها و فضاهای باز اطراف عمل نموده، انسجام ساختمان را با ساختمان های اطراف حفظ نموده و میزان کاربری های پارکینگ در مقابل آن را به حداقل برساند.
تنه ساختمان: بخشی از ساختمان که قسمت عمده حجم آن را در بر می گیرد و می بایست ارتباطی مناسب و رضایت بخشی با پایه ساختمان چه از لحاظ مقیاس و چه از لحاظ فرم داشته باشد.
کلاهک ساختمان: بخش انتهایی ساختمان که طراحی مناسب برای آن می تواند نقش موثر در هویت خط آسمان آن محدوده داشته باشد ضمن آنکه می تواند بخش تاسیسات مکانیکی ساختمان را در درون خود جای دهد. (Antony Wood, 2011)
از ساخت برج های منفرد و آزاد بدون در نظر گرفتن بخش پایه ساختمان باید اجتناب و از مساحت ساختمان های بزرگ جعبه مانند با حجم توده مسلط جلوگیری می شود.
سکو، در طراحی ساختمان های بلند
در ساختمان های بلند باید به نیازهای عابران پیاده و نهایتاً کاربران ساختمان به سرپناه، بافت، غنای فرم و رنگ و نیز ریزه کاری های معماری در مقیاسی کوچک نیز توجه شود. ساختمان های بلند می توانند فرم های الهام بخشی باشند، بیانگر علاقه انسان به خارق العادگی و غافلگیر شدن، می توانند محلی باشند که انسان ها خود را با آن شناسایی می کنند، محل هایی که احساس تعلق به مکان هایی خاص را در آنها به وجود می آورند. ( Tall Buildings in Central Basingstoke, 2008)
جرم ساختمان نیز در ارزیابی توان بالقوه یک توسعه اهمیتی اساسی دارد. باید معلوم شود که ساختمان بلندی می خواهیم که تا مرزهای زمین ساخته شود یا سازه های سکو مانندی که با سیمای خیابان رابطه ای بهتر برقرار کنند و ساختمان بلند در فراز آنها جای گیرد. همه ما به خوبی با جدل مربوط به ایجاد نمای مستقل و سکوهای ساختمان در مقابل برج های بلندی که یکپارچه از دل فضای باز سر بر می آورند، آشناییم. معمولاً نظر سازنده این بوده که حداکثر فضا را در برج ببیند نه در سکو. به ازا هر برج تک ایستاده موفق متاسفانه شاهد تلاش های شکست خورده بسیاری برای خلق فضای شهری موفق بوده ایم. (Antony Wood, 2011)
مباحث طراحی شهری در زمینه جرم ساختمان در کاربرد فضاهای شهری تاثیری چشمگیر دارند. مباحث طراحی شهری مربوط به توسعه پارک پلازا در سیدنی، که در زمینی به مساحت تقریبی ۸۰۰۰ متر مربع ساختمان باید در تراز با ساختمان های دیگر تا ۴۵ متر ارتفاع داشته باشد، و برج به نحوی مستقر شود تاثیرش در محیط خیابان به حداقل برسد. در این وضعیت اگر این ساختمان فروشگاه بزرگ یا ساختمانی نباشد که به مساحت زیاد کف در همه طبقات نیاز داشته باشد. دشوار می توان فضاهایی را طراحی کرد که به اهداف مربوط به ابعاد درست فاصله هسته تا شیشه و رابطه با محیط های بیرونی دست یابند. (طاهری، ۱۳۷۵)
با ایجاد سکو، سطحی بالای سطح خیابان ایجاد می کنیم این سطح همکف جدید، باید به صورت امکانی رفاهی برای شهر ترویج شود. مثلا در توکیو با قیمت های سرسام آور زمین و توان محدود آن برای توسعه، فضای بام به ویژه بام فروشگاه های بزرگ و مراکز خرده فروشی، بسیار ارزشمند شده است و در حال حاضر برای ایجاد محیط های شهری جدید از آنها کمال استفاده را می برند.
ابتکار ایجاد سکو شامل بررسی جدی الگوی خیابان و ایجاد مقیاسی انسانی تر و به حداقل رساندن تاثیرات مخرب باد در سطح زمین می شود که همگی در انسانی کردن ساختمان های بلند تاثیر می گذارند. ایجاد برج های باریک که سایه اندازی ساختمان های بلند را به حداقل می رسانند، به دلیل توجه ما به خورشید مسئله ای عاطفی می باشد و بنابراین ملاحظه ای دیگر بر ملاحظات مربوط به انسانی کردن ساختمان های بلند می افزاید (E. emre Ilgin, 2007).