بخش مورد استفاده: بخش­های هوایی؛ برگ­ها و گل
پراکنش: در نقاط پرآب خصوصا کنار جوی­های آب و باغات مشاهده می­ شود.
مشخصات گیاه: گیاهی پایا، ریزوم­دار، ساقه راست و منشعب، ۳۰-۸۰ سانتی متر ارتفاع پیدا می­ کند و پوشیده از کرک­های سفید- خاکستری می­باشد. برگ­ها بدون دم­برگ یا دم­برگ بسیار کوتاه، تخم­مرغی- مستطیلی یا سر نیزه­ای، نوک­تیز، در حاشیه دندانه­دار، قسمت فوقانی برگ سبز رنگ، قسمت تحتانی پوشیده از کرک­های سفید – خاکستری. چرخه­های گل انتهایی، سرخ یا ارغوانی یا صورتی، میوه فندقه.
خواص درمانی: عفونت بدن و معده، ناراحتی­های گوارشی، گرمازدگی، دل­پیچه، تهوع، رفع سردی، ضد قند و چربی، دل­درد، تسکین اعصاب، سرماخوردگی، بدن­درد، تب­ولرز، سردرد، اسهال خونی، درمان سنگ­های مثانه و کیسه صفرا، روماتیسم، زردی و اسهال، دندان­درد، تنگی نفس.
مصارف درمانی: دم­کرده پونه وعرق آن­را برای دل­درد و رفع باد معده، هضم غذا، تهوع، اسهال و سکسکه استفاده می­ کنند. گل پونه، مرزنجوش، آویشن، بابونه، برگ اکالیپتوس و تخم گشنیز را کوبیده و هر دفعه ۲ قاشق از این پودر در سه لیوان آب ریخته، برای درمان سینوزیت بخور می­ دهند. این گیاه به­عنوان افزودنی در غذاها، سالاد و نیز در تهیه دوغ استفاده می­ شود. برای درمان تراخم چشم از آب پونه و بخور آن استفاده می­ کنند. ریشه آن­را برای اسهال می­جوشانند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

روش مصرف: خشک و پودر شده آن­را داخل دوغ و برخی غذاها مصرف می­ کنند. جوشانده برگ و ریشه، با آن بخور نیز می­ دهند. عرق آن­را نیز می­گیرند.
طب کهن: «فودنج(پونه انواعی دارد: پونه کوهی که برگش شبیه زوفا و بلندیش به­بلندی زوفا. پونه­ای که غلیجن گویند و پونه شاک)، نرم­کننده است. خون را به­سوی پوست می­کشد. بسیار گرمی بخش است. کوفتگی ماهیچه را برطرف کند. ضماد پونه که پوست را می­سوزاند داروی سیاتیک است. خوردنش علاج جذام است. افشره­اش کرم گوش را از بین می­برد. سردرد آورد. پونه کوهی داروی زخم دهان است. آب پز پونه علاج بلندنفسی است. پونه تنها و به­ ویژه با انجیر سینه را از خلط­های غلیظ و لزج پاک می­نماید. درمان درد دنده است. پونه شاک در علاج تپش قلب است. بی­اشتهایی و ضعف معده را از بین می­برد. سکسکه را تسکین دهد. علاج یرقان است. آب­پز آن ادرار را زیاد می­ کند. از پیچش و درد روده و قی و اسهال شدید مفید است. پونه پخته یا کوبیده بچه را در زهدان می­کشد. حیض را راه اندازد. کرم به­ ویژه کرم ریز را می­کشد. خوردن یا ضماد گذاشتن پونه پادزهر حشرات است. دود کردن برگ پونه حشرات را می­گریزاند. آب جوشیده پونه کوهی پادزهر دندان درندگان است».(بوعلی­سینا، ۲۷۹:۱۳۶۸)
«پونه و عرق حاصل از تقطیر با بخار آب آن، به­عنوان برطرف کننده نفخ و دردهای معدی مصرف سنتی دارد. به­علاوه پونه دفع­کننده حشرات است و اثر آرام بخشی دارد».(امین،۱۳۸۴،۹۲)
قیاس: مصارف سنتی پونه در درمان اسهال، دردهای شکمی و گزیدگی در قانون ابن سینا به تایید رسیده است.

پیاز Piyâz
نام انگلیسی: Onion
نام محلی: پیواز pivâz
بخش مورد استفاده: برگ و پیاز
پراکنش: در این روستا کشت نمی­ شود.

مشخصات گیاه: گیاهی پایا، علفی و پیازدار، پیاز ریزوم­دار، تخم­مرغی، لایه­لایه. ساقه گل­دهنده بلند، گل­آذین چتر که توسط یک غلاف پوشیده می­ شود. گل­پوش ستاره‌ای، سفید تا کمی متمایل به سبز، پرچم­ها از جام خارج نمی­شوند. میوه کپسول سه­حجره­ای، دانه­ها کوچک، سیاه­رنگ، دارای برگی پهن، صاف و براق است.گل­های آن سفید­رنگ و به­تعداد کم بر روی گل­آذین قابل تشخیص می­باشد.
خواص درمانی: سلامتی بدن، سوء هاضمه، چاقی، درد مفاصل، آنفلوآنزا، سرماخوردگی­های شدید، تصلب شرایین و نقرس، رماتیسم.
مصارف درمانی: پیاز و شلغم را پخته و در هنگام گوش­درد بر روی محل می­گذارند. برای درمان تب شدید، پیاز را در روغن حیوانی سرخ کرده و به بدن بیمار می­مالند یا یک پیاز کامل را روی آتش می­پزند و به بیمار می­خورانند. پیاز را دو نیمه کرده و بر روی زخم چرکی یا بریدگی می­گذارند. پیاز و بیضه گوسفند را جوشانده و برای رفع سستی کمر(شب ادراری) مصرف می­ کنند. آب پیاز را برای درمان سوختگی برروی موضع می­گذارند. برای درمان گل­مژه پیاز پخته را روی آن می­گذارند. برای درمان زکام، پیاز پخته یا برشته را به بیمار می­ دهند. همچنین به­عنوان سبزی خوراکی به­فراوانی در منطقه مصرف می­گردد.
نوعی پیاز که به­ صورت خودرو در منطقه رشد می­ کند و به آن پیاز کوهی می­گویند را کوبیده و برای درمان روماتیسم به­ صورت موضعی استفاده می‌کنند.
این پیاز به­ صورت خوراکی در تهیه آش و پلو استفاده می­ شود و برا یآن خواص زیادی قائل هستند. پیازکوهی را خرد می­ کنند، نمک می­زنند تا زرد نشود. در روش دیگری آن­را با نمک آن­قدر می­سایند که آب بیندازد و مثل رشته شود. سپس روی طناب خشک می­ کنند و در سایر فصول آن­را سرخ کرده درون دمی یا اشکنه می­ریزند. آن­را اکثرا با تخم مرغ و قارچ کوهی می­خورند.
روش مصرف: جوشانده، شربت، ضماد، پخته خوراکی، تازه و خشک آن­را در انواع غذاها استفاده می­ کنند.
طب کهن: «پیاز در سوم گرم و دارای رطوبت بیش­از حد است. رنگ­و­رو را سرخ گرداند. پیاز با نمک زگیل را بر­می­ کند. آب پیاز داروی قرحه پلید است. اگر با پیه مرغ باشد، پوست انداختن کف پا را علاج کند. آب پیاز را در بینی کشند، سرتنقیه می­ شود. پیاز سردرد آورد. زیاد خوردنش خواب­آور است. افشره پیاز در علاج آب چشم نافع است و دیده جلا می­دهد. پیاز دوبار پخته پرغذا و تشنگی­آور است. در یرقان سودمند است. دهانه بواسیر را باز می­ کند. آب پیاز ملین است و حیض را به­راه اندازد».( بوعلی­سینا، ۸۹:۱۳۶۸)
«پیاز محرک، مدر، ضد کمبود ویتامین c، ضد کرم، معالج بیماری قند است. پیاز پخته می ­تواند حالات عصبی را کاهش دهد و تصلب شرائین را درمان کند. پیاز خام فعالیت معده را زیاد می­ کند و اسیدیته شیره معده را بالا می­برد. شیره پیاز دفع­کننده سنگ کلیه است. پیاز پخته نرم­کننده و برطرف­کننده ناراحتی­های عادی سینه است. صرف مداوم پیاز پخته ترشحات دستگاه هضم را منظم می­ کند، اشتها را زیاد کرده و ناراحتی‌های ناشی از نفخ و دل­درد را درمان می­ کند. پیاز اثر کم­کننده فشار خون دارد. در استعمال خارجی، له شده پیاز جهت رفع عدم دفع ادرار در زیر شکم اثر داده می­شد. پیاز پخته درون خاکستر گرم، باعث سر باز کردن آبسه و یا دمل می­ شود. ضماد پیاز خام له شده اگر بر روی پیشانی قرار داده شود، سردرد را مرتفع می­ کند. اگر به حالت گرم در اطراف گردن اثر داده شود، درد گلو را تسکین می­دهد. شیره تازه پیاز را اگر در گوش بچکانند، ناراحتی ناشی از صداهای مبهم در گوش را برطرف می­ کند. در محل گزش زنبور درد را به­ طور محسوسی تسکین می­دهد. پیاز اثر مفیدی در رفع چین و چروک صورت دارد».(زرگری،۶۲۷:۱۳۷۶)
قیاس: خاصیت ضدمیکروبی و ترمیم زخم، ضد ورم و التهاب و کاهش کلسترول پیاز، مصرف سنتی آن­را در درمان انواع زخم، سوختگی، دمل و حتی گوش­درد، سرماخوردگی و تصلب شرائین را به­تایید می­رساند.

پیچک piĉak
نام انگلیسی: Commonbind
نام محلی: پیچک

مشخصات گیاه: گیاهی پایا، علفی با ساقه­های پیچیده، برگ­ها دارای دم­برگ، بیضوی­شکل- تخم­مرغی یا سه­گوش و گاهی نیز خطی یا پیکانی، در پایین لبه­دار، در حاشیه صاف یا موج­دار، گل­آذین با دم­گل­آذین بلند و باریک، کاسبرگ­ها نابرابر، تخم­مرغی کشیده، کاسبرگ­های بیرونی پهن­تر از کاسبرگ­های درونی. جام گل سفید یا صورتی، پرچم­ها نابرابر، تخمدان تخم­مرغی، میوه کپسول کروی و بدون کرک.
پراکنش: این گیاه به­ صورت علف هرز در تمام منطقه رشد می­ کند.
بخش مورد استفاده: ریشه و برگ­های قاعده­ای، گل.
خواص درمانی: عفونت، زخم و التهاب بدن، کمر­درد و درد بدن.
مصارف درمانی: برگ و ریشه گیاه را با ریشه ترنجبین و خارخسک جوشانده و سپس صاف شده آن­را با آرد مخلوط کرده و به­ صورت خمیر در می­آورند و سپس به­ صورت مرهم برروی محل درد یا زخم قرار می­ دهند.
روش مصرف: دم­کرده و جوشانده، مرهم و ضماد