(همان: ۲۰)
ابیاتی در رابطه با این صنعت در دیوان ازرقی وجود دارد که شماره های این ابیات در ذیل آمده است:
۶۱-۹۲-۹۴-۱۰۴-۱۲۸-۲۶۸-۳۰۳-۳۲۴-۳۳۰-۵۸۰-۷۶۲-۹۲۱
۵-۱-۵-۳- تشبیه بلیغ
«در تشبیهات گاهی وجه شبه و ادات تشبیه ذکر نمی شود. و همین نیز بر بلاغت و رسایی کلام می افزاید. چنین تشبیهی را بلیغ(رسا) می نامند». (ثروتیان ، ۱۳۶۹: ۴۹) .
تشبیه بلیغ بر دو نوع است :
۱- اسنادی که در آن «مشبهٌ به » به «مشبه» اسناد داده می شود.
۲- اضافه ای که آن را اضافه ی تشبیهی می خوانند و یکی از طرفین تشبیه به دیگری اضافه می گردد. از زیباترین نوع تشبیه و مؤثرترین تشبیهات است .
اگر هم ادات تشبیه و هم وجه شبه از ساختمان تشبیه حذف شود تشبیه بلیغ(مُؤکَّد و مُجمَل) است که رساترین و زیباترین شکل تشبیه است، چرا که ادعای همانندی و اشتراک بین مشبّه و مشبه به در این نوع از تشبیه قوی تر است. (علوی مقدم، اشرف زاده، ۱۳۸۴: ۸۸).
«تشبیهی است که در آن نه وجه شبه ذکر شود و نه ادات تشبیه ،یعنی هم مجمل است و هم مؤکد» .( شمیسا ، ۱۳۷۹ : ۳۵) .
خاقانی آورده است :
می آفتاب زرفشان جام بلورش آسمان
مشرق کف ساقیش دان مغرب لب یار آمده
حافظ آورده است :

• • دست از مِسّ وجود چو مردان ره بشوی تا کیمیای عشق بیابّی و زر شوی

ترکیب های مشخص شده ی بیت بالا تشبیه بلیغ می باشند که در اصل این چنین است:
وجود همانند مس است و عشق همچون کیمیا است. که فقط مشبه و مشبهٌ به دارند که جای آنها در بیت عوض شده است.
در بیت زیر فکر آدمی در پدید آوردن معانی بکر به ابر آسمان مانند شده که قطرات باران می بارد. در این بیت چون ادات تشبیه و وجه شبه از ساختمان تشبیه حذف شدند، تشبیه از نوع بلیغ می باشد:

• • چون ببارد ابر فکرت قطره بر دریای لفظ درِ معنی برکشم مدح تو را غوّاص وار

(ازرقی، ۱۳۳۶: ۲۵)

• • هر آنچه گمان بری تو، قضا هم بر آن رود گویی ز کیمیای قضا کرده ای گمان

(همان: ۶۷)
ابیاتی در رابطه با این صنعت در دیوان ازرقی وجود دارد که شماره های این ابیات در ذیل آمده است:
۱۰-۴۳-۴۴-۱۰۸-۱۱۲-۱۱۴-۱۳۱-۱۴۵-۱۶۰-۱۹۱-۲۶۱-۳۰۱-۳۲۲-۴۰۲-۳۱۲-۳۳۰-۳۳۴-۳۶۵-۵۱۶-۸۴۲-۱۷۴۴-۱۸۸۲-۱۲۸۴-۱۳۳۸-۱۳۹۰-۱۳۹۵-۱۴۷۳-۱۴۹۹-۱۵۳۸-۱۵۵۰-۱۵۵۱-۱۵۷۳-۱۶۴۴-۱۶۴۵-۱۶۴۸-۱۷۴۴-۱۸۵۶-۱۸۶۵-۱۸۶۶-۱۳۴۸-۱۴۰۹-۱۴۱۰-۱۴۱۱-۱۴۱۴-۱۵۷۶-۱۵۸۳-۱۸۹۸-۱۹۳۶-۱۹۴۹-۱۹۵۲-۱۹۷۴-۱۹۸۷-۲۰۳۶-۲۰۷۱-۲۰۷۸-۲۱۱۷-۲۱۲۰-۲۱۴۲-۲۱۴۳-۲۱۷۵-۲۱۸۸-۲۱۹۵-۲۲۵۱-۲۲۹۶-۲۳۳۳-۲۴۰۱-۲۴۲۹-۲۴۳۳-۲۴۳۴-۲۴۳۶-۲۴۴۱-۲۴۴۷-۲۴۴۹-۲۴۵۲-۲۴۵۳-۲۴۶۰-۲۴۷۵-۲۴۸۷-۲۴۸۹-۲۵۳۶-۲۵۴۱-۲۵۴۸
۵-۱-۶- اقسام دیگر تشبیه
۵-۱-۶-۱- تشبیه مشروط:
«آن است که چیزی را به چیزی مانند کنند با شرطی و قیدی، که آوردن آن شرط و قید بر لطف کلام و ظرافت معنی بیفزاید».(همایی، ۱۳۸۴: ۲۳۵).
«آن است که ماننده را با آوردن شرطی در تشبیه برتر و پرورده تر از مانسته بپندارند». (کزازی، ۱۳۷۵: ۷۴).
پدر شعر فارسی، رودکی آورده است:
به سرو ماند، اگر سرو لاله دار بود به مورد ماند، اگر مورد روید از نسرین
شباهت بین مشبه و مشبه به در گرو شرطی است. ادات شرط «اگر» است:

• • چو پیراهن شوم آسوده خاطر گرش همچون قبا گیرم در آغوش

(سعدی، ۱۳۷۹: ۵۴۱)
شاعر در بیت زیر به ممدوح خود می گوید اگر مخالف تو از اطاعت تو سرپیچی کند رگ شریان او مانند نشتر می گردد. یعنی شباهت طرفین تشبیه را مشروط و منوط به امری دانسته است:

• • مخالف تو اگر سر ز امر تو بکشد به حلق در، رگ شریان او شود نشتر

(ازرقی، ۱۳۳۶: ۲۲)
بدین ترتیب در ابیات زیر تشبیه مشروط مشاهده می شود:

• • گر بشنود پلنگِ امینِ خدنگِ او هر سال پوست بفگند از تن به سان مار

(همان: ۲۹)

• • آن می، که گر زِ دور بداری، زِ عکسِ او شنگرفِ سوده گردد مغز اندر استخوان

(همان: ۶۶)