شادمانی یک عامل مؤثّر در سلامت روان و بهبود و ارتقای عملکرد فردی و اجتماعی است (گلستانی بخت، ۱۳۸۶). افراد اگر در جامعه‌ خود نتوانند این نیاز را برآورده کنند، روبه جوامع دیگر می‌برند، در نتیجه به تدریج از فرهنگ ملّی و دینی خود دور می‌شوند، به تدریج فرهنگ و ارزش‌های غربی در جامعه رواج یافته و جامعه مسخ می‌شود. با وجود اینکه دین مبین اسلام به شاد بودن و شاد کردن دیگران تأکید زیادی نموده است، ‌متاسفانه شمار زیادی از جامعه‌شناسان بر این عقیده‌اند که جامعه‌ ایرانی شاد نیست و از نبود بسترها و زمینه‌های لازم برای ابراز شادمانی به شکل جمعی و عمومی رنج می‌برد و فرهنگ غالب، فرهنگ غم است و شادی حالت عرضی و فرعی دارد. ‌بنابرین‏ ما بیشتر برای سوگ اجتماعی آمادگی داریم و هیچ برنامه‌ای برای شادمانی نداریم.

راستی چگونه یک نوجوان می‌تواند شاد باشد؟ آیا فقط با کسب موفّقیّت‌ها و کامیابی‌هایی که مورد تأیید جامعه است می‌توان به شادی و نشاط رسید؟ یا عوامل دیگر نیز می‌توانند موجب شادی در نوجوانان شوند؟ پاسخ‌گویی ‌به این سؤال و سؤالات مشابه اهمّیّت این‌گونه تحقیقات را می‌رساند چرا که برنامه‌ریزی و مدیریّت شادی در کشور برای جوانان و نوجوانان از جمله نیازهایی است که تاکنون کمتر به آن توجّه شده است، لذا برای سازماندهی و فراهم‌آوردن شرایط شادی‌آور و تحقّق شادی در جوانان به بررسی رابطه‌ آن با عوامل مختلف پرداخته می‌شود که در این پژوهش نیاز به بررسی رابطه‌ سبک‌های هویّت و تاب‌آوری با شادمانی مورد توجّه قرار گرفته است.

• 1. اهداف تحقیق

     1. اهداف اصلی

۱ـ تعیین رابطه‌ بین سبک‌‌های هویّت و ‌‌تاب‌آوری با شادمانی در دانش‌آموزان استان گلستان است.

۲ـ ارائه‌ رهنمودها و پیشنهاداتی مبتنی بر نتایج تحقیق به دست‌اندرکاران.

• • 1. اهداف جزئی

۱ـ تعیین رابطه بین سبک هویّت اطّلاعاتی با شادمانی در دانش‌آموزان.

۲ـ تعیین رابطه بین سبک هویّت هنجاری با شادمانی در دانش‌آموزان.

۳ـ تعیین رابطه بین سبک هویّت سردرگم/اجتنابی با شادمانی در دانش‌آموزان.

۴ـ تعیین رابطه بین هویّت تعهّد با شادمانی در دانش‌آموزان.

۵ـ تعیین رابطه بین ‌‌تاب‌آوری با شادمانی در دانش‌آموزان.

۶ـ پیش‌بینی شادمانی از طریق سبک‌‌های هویّت (اطّلاعاتی، هنجاری و سردرگم/اجتنابی و تعهّد) و ‌‌تاب‌آوری در دانش‌آموزان.

• 1. سؤالات تحقیق

۱ـ آیا بین سبک هویّت اطّلاعاتی با شادمانی در دانش‌آموزان رابطه وجود دارد؟

۲ـ آیا بین سبک هویّت هنجاری با شادمانی در دانش‌آموزان رابطه وجود دارد؟

۳ـ آیا بین سبک هویّت سردرگم/اجتنابی با شادمانی در دانش‌آموزان رابطه وجود دارد؟

۴ـ آیا بین هویّت تعهّد با شادمانی در دانش‌آموزان رابطه وجود دارد؟

۵ـ آیا بین ‌‌تاب‌آوری با شادمانی در دانش‌آموزان رابطه وجود دارد؟

۶ـ آیا سبک‌‌های هویّتی (اطّلاعاتی، هنجاری، سردرگم/اجتنابی و تعهّد) و ‌‌تاب‌آوری پیش‌بینی‌کننده‌ شادمانی در دانش‌آموزان هستند؟

• 1. فرضیّات تحقیق

۱ـ بین سبک هویّت اطّلاعاتی با شادمانی در دانش‌آموزان رابطه وجود دارد.

۲ـ بین سبک هویّت هنجاری با شادمانی در دانش‌آموزان رابطه وجود دارد.

۳ـ بین سبک هویّت سردرگم/اجتنابی با شادمانی در دانش‌آموزان رابطه وجود دارد.

۴ـ بین هویّت تعهّد با شادمانی در دانش‌آموزان رابطه وجود دارد.

۵ـ بین ‌‌تاب‌آوری با شادمانی در دانش‌آموزان رابطه وجود دارد.

۶ـ سبک‌‌های هویّتی (اطّلاعاتی، هنجاری، سردرگم/اجتنابی و تعهّد) و ‌‌تاب‌آوری پیش‌بینی‌کننده‌ شادمانی در دانش‌آموزان هستند.

• 1. متغیّرهای مورد مطالعه

۱ـ متغیّر مستقل یا پیش‌بین: سبک‌های هویّت و تاب‌آوری.

۲ـ متغیّر وابسته یا ملاک: شادمانی.

• 1. تعاریف نظری و عملیّاتی متغیّرها

     1. تعاریف مفهومی (نظری)

سبک هویّت:

به راه‌کارهایی اشاره دارد که یک فرد به طور مشخّص به هنگام تصمیم‌گیری و حلّ مسأله از آن‌‌ها استفاده‌‌ می‌کند. افراد بر حسب استفاده از فرآیندهای شناختی و اجتماعی و تئوری‌‌های خودساخته برای حلّ مسائل شخصی و تصمیم‌گیری‌‌ها با یک‌دیگر در استفاده از سبک‌‌ها تفاوت دارند (برزونسکی و کوک، ۲۰۰۵).

سبک هویّت اطّلاعاتی:

جست‌وجوگر اطّلاعات بوده، ‌در مورد مفاهیم «خود» شکّاک و نسبت به آگاهی‌‌های مربوط به خود گشاده‌اند و به پردازش و ارزیابی اطّلاعات قبل از تصمیم‌گیری‌‌ می‌پردازند (برزونسکی و کوک، ۲۰۰۵).

سبک هویّت هنجاری:

ارزش‌‌های مراجع قدرت و والدین را‌‌ می‌پذیرند. آن‌ ها انعطاف‌ناپذیرند و دارای هدف‌‌های کاری و آموزشی مشخّص‌اند که از بیرون کنترل‌‌ می‌شوند (برزونسکی و کوک، ۲۰۰۵).

سبک هویّت سردرگم/اجتنابی:

همواره به درخواست‌‌های موقعیّتی واکنش نشان‌‌ می‌دهند و با تعلّل و درنگ زیاد در تصمیم‌گیری مسائل شخصی و هویّتی مشخّص‌‌ می‌شوند (برزونسکی و کوک، ۲۰۰۵).

تعهّد:

تعهّد به رفتار فرد در موقعیّت‌‌هایی که وسوسه می‌شود به شکل دیگری رفتار کند، ثبات‌‌ می‌بخشد. تعهّدات برای افراد احساس هدفمندی و جهت‌گیری به همراه داشته و به مثابه یک چارچوب مرجع عمل می‌کنند که در محدوده آن‌ ها رفتار و بازخورد، ارزیابی و تنظیم می‌گردد (شکری، شهرآرای، دانش‌پور و دستجردی، ۲۰۰۶).

تاب‌آوری:

‌‌ تاب‌آوری صرف مقاومت منفعل در برابر آسیب‌‌ها یا شرایط تهدیدکننده نیست. بلکه فرد ‌‌تاب‌آور، ‌مشارکت کننده‌ فعّال و سازنده محیط پیرامونی خود است. ‌‌تاب‌آوری قابلیّت فرد در برقراری تعادل زیستی ـ روانی ـ معنوی، در مقابل شرایط مخاطره‌آمیز‌‌ می‌باشد (کانر و دیویدسون،۲۰۰۳). کامپفر (۱۹۹۹) معتقد است ‌‌تاب‌آوری یا بازگشت به تعادل پایه است یا رسیدن به تعادلی در سطح بالاتر (در شرایط تهدیدکننده) و قاعدتاّ باید موجبات سازگاری موفّق در زندگی را فراهم آورد.

شادمانی:

داینر (۲۰۰۲) معتقد است که شادکامی، نوعی ارزش‌یابی است که فرد از خود و زندگی‌اش دارد و مواردی از قبیل رضایت از زندگی، هیجان و خلق مثبت، فقدان افسردگی و اضطراب را شامل‌‌ می‌شود و جنبه‌‌های مختلف آن نیز به شکل شناخت‌‌ها و عواطف مثبت متجلّی‌‌ می‌شود.

• • 1. تعاریف عملیاتی (عملی)

سبک هویّت:

منظور از سبک‌‌های هویّت نمره‌ای است که آزمودنی‌ها در پرسشنامه‌ی ۴۰ سوالی سبک‌‌های هویّت برزونسکی (ISI-6G) به ‌دست‌‌ می‌آورند. این پرسشنامه از ۴ زیر مقیاس اطّلاعاتی، هنجاری، سردرگم/اجتنابی و تعهّد تشکیل شده است.

سبک هویّت اطّلاعاتی:

در پژوهش حاضر سبک هویّت اطّلاعاتی نمره‌ای است که آزمودنی در مقیاس هویّت اطّلاعاتی در آزمون سبک‌های هویّت برزونسکی کسب می‌کند.

سبک هویّت هنجاری:

سبک هویّت هنجاری نمره‌ای است که آزمودنی در مقیاس هویّت هنجاری در آزمون سبک‌های هویّت برزونسکی کسب می‌کند.

سبک هویّت سردرگم/اجتنابی:

سبک هویّت سردرگم/اجتنابی نمره‌ای است که آزمودنی در مقیاس هویّت سردرگم/اجتنابی در آزمون سبک‌های هویّت برزونسکی کسب می‌کند.

تعهّد: