عامل دیگر پرخاشگری خانوادگی توزیع نابرابر قدرت میان زوجین است . خانواده هایی که تصمیماتشان را با مشارکت همه اعضای خانواده از راه بحث و گفتگو اتخاذ می‌کنند کمتر پرخاشگری می‌کنند ( صمدی ۱۳۸۲) .

۳۰-۱-۲: رویکردهای نظری به پرخاشگری :

در پاسخ ‌به این پرسش که چرا انسان مرتکب رفتار پرخاشگرانه می شود تبینات نظری متفاوتی در زمینه ی پرخاشگری انسان و دلیل آن مطرح است که شرح آن ها در زیر می‌آید .

پرخاشگری به عنوان رفتاری غریزی :

کهن ترین و شاید شناخته شده ترین تبیین ‌در مورد پرخاشگری غریزه است که بیان می‌کند انسان به گونه ای نامشخص برای رفتار پرخاشگرانه برنامه ریزی می‌کند . مشهور ترین صاحب نظران این دیدگاه فروید است به باور فروید پرخاشگری عمدتاً ناشی از سرکوب غرایز است که به سوی خود و آزار به خود متوجه شده و سپس به آزار دیگران می پردازد در این زمینه نظریه دیگری به وسیله ی لورنز ارائه شده است . بر اساس نظریه وی پرخاشگری از یک غریزه موروثی سرچشمه می‌گیرد که برخی از عامل های دیگر نیز در آن دخالت دارد .

نظریه های که پرخاشگری را به عنوان رفتار ذاتی می دانند نسبت به کنترل پرخاشگری بدبین می‌باشند زیرا که پرخاشگری جزیی از طبیعت انسان است و نمی توان آن را ریشه کم کرد .

پرخاشگری به عنوان یک سائق خارجی : بیشتر روانشناسان اجتماعی ‌به این دیدگاه باور دارند که پرخاشگری جزئی از ماهیت انسان است و انگیزش برای آسیب رساندن و آزار رساندن به دیگران در ماهیت انسان وجود دارد را مردود دانسته اند .

آن ها با این اظهاریه آغاز می‌کنند که پرخاشگری شکل مشترک رفتار انسان‌ها است . بر این اساس به نظر آن ها رفتار باید جهانی و ناشی از گرایش‌های انسان باشد . از سویی دیگر آن ها از وقوع بالای پرخاشگری استفاده می‌کنند تا از وجود غریزه پشتیبانی کنند برخی از روانشناسان اجتماعی از رویکرد دیگری پشتیبانی می‌کنند که مبتنی بر این پیش فرض است که پرخاشگری از یک سائق خارجی برای آسیب رساندن به دیگران ناشی می شود . این رهیافت در چند نظریه ی سائق ‌در مورد پرخاشگری بازتاب شده است . ( برکویتز ۱۹۷۸، فثباچ ۱۹۸۴) .

بر اساس این نظریه شرایط خارجی متفاوت انگیزه ای نیرومند برای انجام رفتار خشونت آمیز ایجاد می‌کند سائق پرخاشگری به تهدید علقی علیه دیگران می‌ انجامد . این نظریه اذعان می‌دارد که ناکامی سائق پرخاشگری را تحریک می‌کند و این سائق به ‌هدف‌های‌ گوناگون به ویژه به منابع ناکامی حمبه کرده و آسیب می رساند .

۳۱-۱-۲: ویژگی‌های پرخاشگری و خشونت :

الف : بیشتر افراد بالغ که مرتکب پرخاشگری و خشونت می‌شوند چه اختلال روانی داشته باشند یا نه بیشتر احتمال دارد که خشونت خود را متوجه افراد آشنا و معمولا اعضاء خانواده سازند. این واقعیت نشان می‌دهد که خشونت توزیع بدون تبعیض ندارد و استثناء احتمالی بر این الگو خشونت گزارش شده در پسرهای نوجوان است که به آشناهای اتفاقی یا افراد غریبه معطوف می‌گردد .

ب: به استثناء اختلال شخصیت ضد اجتماعی ، تلاش برای شناسایی اختلالات شخصیتی خاص در بیماران پرخاشگر ناموفق بوده است . و بیماران پرخاشگر گروه ناهمگونی از سنخ های شخصیتی را تشکیل می‌دهند .

ج: گر چه علاقه فزاینده ای به تفاوت‌های جنسی در استعداد برای ارتکاب خشونت ابراز شده است اما مطالعه بر روی افرادی که مدتهای طولانی در مراکز روان پزشکی بستری بوده اند نشان می‌دهد که شیوع خشونت مرد و زن تقریبا مشابه است ( کاپلان – سادوک ۱۳۷۱) .

۳۲-۱-۲: روش های کنترل پرخاشگری :

روان شناسی پرخاشگری را به طور نسبی قابل کنترل دانسته و روش های زیر را در کاهش پرخاشگری کار آمد می دانند .

۱- مجازات : در طول تاریخ از تنبیه و مجازات به عنوان وسیله ای برای کاهش برخی از رفتارهای پرخاشگرانه مانند تجاوز جنسی و کودک آزاری استفاده کرده‌اند . اگر مجازات و تنبیه در شرایط ویژه ای شود می‌تواند در رفتار انسان کارآمد باشد این واقعیت به اثبات رسیده است که افراد با مشاهده پیامد رفتارهای دیگران تحت تاثیر قرار می گیرند . اگر افراد بدانند که دیگران برای برخی از رفتارهایشان پاداش دریافت کنند شاید گرایش بیشتری به آن نوع رفتارها پیدا کنند و بر عکس ، ‌بنابرین‏ اگر افراد بدانند که پیامد پرخاشگری مجازات خواهد بود گرایش کمتری به آن خواهند داشت .

۲- تخلیه هیجان : کارمندی که از رفتار رئیس عصبانی است محکم بر روی میزش می کوبد و این کار سبب کاهش ناراحتی او از رئیسش می شود . بر حسب فرضیات تخلیه هیجان هنگامی که افراد ناراحت هستند از راه کنش های غیر مفید ولی نیرومند خشمشان فرو می ریزد و در نتیجه با کاهش سطوح ناراحتی کنش های پرخاشگرانه نیز کاهش می‌یابد .

۳- نمایش فیلم های غیر خشن : اگر افراد در معرض کنش های خشونت آمیز به وسیله دیگران در فیلم های سینمایی و تلویزیون قرار بگیرند این امر پرخاشگرانه و خشونت را در بینندگان افزایش می‌دهد . به نظر می‌رسد که به گونه ای منطقی استدلال پذیر است که احتمالا برنامه ریزی مدل های غیر خشن در زمان ها و مکان های تهدید آمیز و خشن سودمند است .

۴- آموزش مهارت‌های اجتماعی : شاید یکی از دلایل پرخاشگری نبود مهارت‌های اجتماعی افراد در ارتباط برقرار کردن با دیگران است . گاهی افراد نمی دانند که چگونه امیال و خواسته هایشان را با دیگران در میان بگذارند و در نتیجه گفتار و کردار آن ها سبب خشم دیگران می شود . ‌بنابرین‏ آموزش مهارت‌های اجتماعی و روش های مسالمت آمیر ارتباط می‌تواند پرخاشگری و خشونت را کاهش دهد .

مروری بر تحقیقات انجام شده در ارتباط با موضوع مورد مطالعه :

۳۳-۱-۲: الف : در ایران :

تحقیق اقای مهدی میثمیان (۱۳۷۶) در شهرستان نی ریز انجام شده شامل ۱۶۰ دانش آموز ۱۴ تا ۱۸ سال بوده که نتایج زیر را در پی داشته است :

۱- اعمال تنبیه نوجوانان باعث بروز پرخاشگری می شود .

۲- مشاهده رفتار پرخاشگرانه باعث بروز پرخاشگری می شود .

۳- بی ارزش شمردن نوجوانان در زندگی زمینه بروز پرخاشگری را فراهم آورد .

۴- حوادث ناخوشایند در زندگی نوجوانان باعث بروز پرخاشگری می شود .

کیانی (۱۳۸۳) هم در تحقیقاتش ‌به این نتیجه رسیده که بین دختران و پسران دانشجو در پرخاشگری تفاوت معنی داری وجود ندارد . در تحقیقی شفیعی جم (۱۳۷۹) ‌به این تحقیق رسید که جنسیت در میزان پرخاشگری تاثیری ندارد .

در زمینه ی عوامل پرخاشگری تحقیقاتی در تهران بر روی دانش آموزان پسر مدارس ابتدایی و راهنمایی انجام گرفته که نتایج به دست آمده حاکی از این است که :

در میان انواع اختلالات ر فتاری ، پرخاشگری بیش از سایر اختلالات در میان دانش آموزان بخصوص پسران شایع می‌باشد و دانش آموزان پرخاشگر از نظر عاطفی و روانی دارای احساس پیروزی و قدرت ، خودنمایی ، مخفی کردن عیب خود از دیگران هستند . از نظر خصوصیات شناختنی ضعف قدرت ، خلاقیت ، پایین بودن سطح توجه را دارا می‌باشد و از نظر روابط اجتماعی دارای استقلال و خود مختاری ، عدم همکاری ، انتخاب دوستان ناسازگار و پرخاشگر است . ( مرادی ، علیرضا ۱۳۶۵، نقل از کیانی ۱۳۸۳) .