منابع دانشگاهی و تحقیقاتی برای نگارش مقاله بررسی تأثیر آموزش مقررات راهنمایی … – منابع مورد نیاز برای مقاله و پایان نامه : دانلود پژوهش های پیشین |
 |
در دبیرستـان، راه‌هـای ایمنی استفاده از دوچرخه، رشد درک دانـش‌آموزان درباره شناخت خصوصیات فنی موتورسیکلت‌ها و اتومبیل‌ها و پیشگیری از تصادفات رانندگی آموزش داده می‌شود، دلیل عمده این آموزش به سن قانونی رسیدن دانش‌آموزان دبیرستانی است. هدف از این کار این است که آنها را در زندگی روزمره، با ایمنی ترافیک آشنا کند، تا با درک صحیح از مقررات، در برخورد با خطرات، به موقع، عکس‌العمل درستی از خود نشان دهند(همان،۵۸-۵۶)
نگاه راهبردی دولت ژاپن در مورد آموزش ایمنی ترافیک، پیشگیری از تصادفات است. بدین منظور این آموزش‌ها از همان ابتدای سن آموزش و همزمان با شکل‌گیری و رشد ساختار ذهنی کودک، براساس مقطع تحصیلی و سنی و فهم کودکان و نوجوانان و جوانان برنامه‌ریزی و ارائه می‌شود. نکته دیگر آنکه مشارکت عمومی در بهبود ترافیک ژاپن کاملاً مشهود است. فراخوان شعار ترافیکی در هر سال و انتخاب چند شعار از آن میان و اعطای جایزه از طریق مقام‌های کشوری به شعارهای منتخب، موجب جلب اذهان عمومی به اهمیت ترافیک می‌شود. شاخص‌های اساسی توسعه مدیریت فرهنگ ترافیک در ژاپن عبارتند از: ۱) اجرای برنامه‌های تبلیغاتی و آموزش گسترده توسط پلیس، ۲) اهمیت تجدیدنظر در استانداردها و آیین‌نامه‌های ترافیکی، ۳) برنامه‌ریزی ترافیک توسط شورای ایمنی ترافیک و براساس مقررات اداره قوانین نخست‌وزیری، ۴) بهبود و توسعه زیرساخت‌ها و ساختارهای موجود ترافیکی، ۵) تأسیس مؤسسه آموزش مرکز ایمنی رانندگی در سال ۱۹۹۱٫(اسماعیلی ۱۳۸۸: ۹۰-۸۷)
۲-۵-۵- کشور سوئد
آموزش کودکان و نوجوانان
برنامه‌های آموزشی در کشور سوئد بر کودکان، نوجوانان و کسانی که در شرف گرفتن گواهینامه هستند متمرکز است. این‌گونه آموزش‌ها به‌وسیله مربیان و معلمان در کلاس درس و یا در محیط خیابان انجام می‌شود. کودکان این کشور در سال آخر مدرسه به مدت ۱۲۰ ساعت آموزشهای ترافیکی را فرامی‌گیرند. علاوه بر آموزشهای قبلی به آنها اطلاعاتی در مورد ارتباط ترافیک با محیط زیست، بهداشت، اقتصاد، جامعه و… آموزش داده می‌شود.
در سوئد علاوه بر آموزش و پرورش و سایر سازمان‌هایی که نقش آموزش عمومی به خصوص آموزش ایمنی ترافیک در کشور را برعهده دارند، مؤسسات پژوهشی مرتبط با حمل و نقل نیز برای تدوین برنامه‌های آموزشی و همچنین برنامه‌هایی برای کاهش تصادفات، اقدام به مطالعه و جمع آوری اطلاعات می‌کنند. مؤسسه ملی و تحقیقات حمل و نقل سوئد هم، نقش به‌سزایی جهت مطالعه و تدوین برنامه‌های آموزشی جوانان و آن‌هایی که به تازگی گواهینامه رانندگی دریافت کرده‌اند ایفا می‌کند.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
برخی از شاخص‌های توسعه مدیریت ترافیک کشور سوئد عبارتند از:
۱- آموزشهای برنامه‌ریزی شده گسترده. ۲- نظام ایمن تدوین یافته با عنوان ایده‌آل صفر. ۳- ارائه و توسعه ساختار آموزشهای ترافیکی در کانون خانواده (منزل) و مدرسه. در نهایت می‌توان گفت که توسعه فرهنگ ترافیک در کشور سوئد متأثر از نوع آموزش‌ها و برنامه‌ریزی‌های پیش گفته است. بر این اساس لازم است نکات خاص فرهنگ ترافیک موجود در این کشور مدنظر قرار گیرد که کلید واژه‌های آن عبارتند از: ۱) آموزش، ۲) ساخت و زیرساخت اطلاعاتی، ۳) استانداردها، ۴) برنامه‌ریزی. (اسماعیلی ۱۳۸۸: ۷۵-۷۱)
۲-۵-۶- جمع‌بندی ونتیجه‌گیری مبحث‌آموزش فرهنگ‌ترافیک درکشورهای دیگر
ازبیان وضعیت فرهنگ‌وآموزش‌های‌ترافیکی ارائه‌شده در کشورهایی که نامی از آنها به میان آمد، دوهدف کلی و چند نکته مهم را مدنظر است. دو هدف کلی عبارت است از:
۱) مقایسه وضعیت موجود فرهنگ نظم و ایمنی ترافیکی آن کشورها با آموزه‌های ترافیکی تدریس شده به نوآموزان و دانش‌آموزان تحت پوشش وزارت آموزش و پرورش کشور ایران. یقیناً چنین مقایسه‌ای خصوصاً در کشورهای دارای فرهنگ ترافیکی پیشرفته می‌تواند الگویی مناسب برای رسیدن کشور به وضعیت مطلوب ترافیکی در قالب برنامه‌ریزی‌های مدون بلندمدت، میان مدت و کوتاه مدت باشد.
۲) ازطرف‌دیگر استفاده ازاین تجربیات‌می‌تواند موجب‌رسیدن به‌مقصود ازراه‌های میانبُر باشد.
نکات مهم برداشت شده از مطالعات تطبیقی فرهنگ ترافیک در کشورهای مورد اشاره عبارتنداز:
الف) با وجود فرهنگ پیشرفته ترافیکی در تعدادی از این کشورها، هنوز سرمایه‌های زیاد و قابل توجهی به امر آموزش ایمنی ترافیک تخصیص می‌یابد.
ب) آموزش به‌عنوان یکی از ابزارهای اصلی و کلید حل مسایل ایمنی و روانی ترافیک به‌حساب می‌آید وطیف گسترده‌ای ازانواع آموزش‌های‌ترافیکی برای‌کاربران‌ترافیکی اجرا می‌شود.
پ) سازمان‌ها، نهادها و مؤسسات زیادی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم درگیر آموزش ایمنی ترافیک هستند و برنامه‌های مختلف خود را به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به جامعه تحت پوشش ارائه می‌نمایند. به عبارتی یک عزم ملی و خودجوش در این زمینه وجود دارد و همه احساس مسئولیت می‌کنند.
ت) با نگاهی به عناوین برنامه‌ها و مفاد آموزشهای ارائه شده در کشورهای موفق در زمینه فرهنگ ترافیک، مشاهده می‌شود که با وجود تلاش‌های گسترده ده‌ها ساله، هنوز تعدادی از افراد جامعه آنها نسبتاً به مسایل ابتدایی تخلفات ترافیکی مانند عبور از چراغ قرمز، بی‌توجهی به استفاده از کمربند ایمنی و غیره، کم‌توجه و بی‌توجهند و این تلاش‌های گسترده با هدف کاستن از تخلفات این عده معدود و افزایش ایمنی همچنان ادامه دارد.
ج) فرایند آموزش ایمنی ترافیک در این کشورها کاملاً برنامه‌ریزی شده و متکی به اصول علمی و تجربی‌است که بابه‌کارگیری کارشناسان‌خبره وسرمایه‌گذاری‌های‌کافی به اجرا درمی‌آید.
د) تعادل وتناسب نسبی میان‌عناصرتشکیل‌دهنده‌ترافیک یعنی مهندسی راه و زیرساخت‌های مناسب، اعمال مقررات و آموزشهای ارائه شده در ارتقای فرهنگ ایمنی ترافیکی این کشورها تأثیر مضاعف داشته است. به‌عبارتی آموزش‌ها بر بستری از اقدامات مهندسی مناسب در ساخت معابر و خودروهای ایمن و حمایت و پشتیبانی از اقدامات پلیس راهنمایی و رانندگی شکل گرفته است. در این کشورها توجه به دو ضلع دیگر مثلث ترافیکی، موجب تقویت کارآیی آموزش‌ها شده است.
با توجه به اهداف و نکات مهم پیش گفته، می‌توان گفت که شاخص‌های ذیل موجب موفقیت کشورهای پیشرفته در زمینه ارتقای فرهنگ ترافیک آنها شده است: ۱) توجه به آموزش، ۲) اصلاح ساختار سازمان‌ها، ۳) کاربرد مناسب تبلیغات، ۴) اهمیت دادن به نگرش‌ها و ارزش‌های مورد قبول جامعه، ۵) بهره‌برداری بهینه از استانداردها و توسعه قوانین و روش‌ها، ۶) توسعه ساختارها و زیرساخت‌های مرتبط با ترافیک. (رفیعی،۱۳۹۰: ۱۳۹)
ارتقای فرهنگ ایمنی ترافیک
استانداردسازی و توسعه قوانین و روش‌ها
توجه به نگرش‌ها و ارزش‌های مورد قبول جامعه (مشارکت مردمی)
اصلاح ساختار سازمان‌های دخیل در ترافیک
توسعه ساختارها و اصلاح زیرساخت‌های ترافیکی
توجه به آموزش ایمنی ترافیک
کاربرد مناسب تبلیغات
شکل ۲-۳: مدل ارتقای فرهنگ نظم‌وایمنی ترافیکی برگرفته ازمطالعه چگونگی آموزشهای ترافیکی در سایر کشورها(رفیعی،۱۳۹۰: ۱۴۱)
۲-۵-۷- کشور ایران
بررسی مطالعاتی که در گذشته در حوزه آموزش و فرهنگ‌سازی ترافیک انجام گرفته، می‌تواند برای هر مطالعه جدیدی راه‌گشا باشد.
معمولاً هر برنامه اجرایی هزینه‌هایی را بر جامعه تحمیل می‌کند. هزینه‌هایی همچون به کارگیری نیروی انسانی و صرف منابع مالی که گاه در شرایطی، خارج از توان یک مؤسسه یا سازمان است. بهره‌گیری از تجربه‌های دیگران این امکان را فراهم می‌آورد تا در هزینه‌ها و نیروی انسانی صرفه‌جویی شود. با چنین دیدگاهی است که بررسی مطالعات پیشین ضرورت پیدا می‌کند(حائری مهریزی، پاک گوهر، ۱۳۸۷: ۷۲).
از سوی دیگر مادامی‌که تعداد خودروها در شهرهای ایران اندک بود، مشکلی نیز به‌نام ترافیک وجود نداشت تا کارشناسان بخواهند برای آن چاره اندیشی کنند. اما تولید انبوه خودرو در داخل و واردات آن از خارج در سی سال گذشته، باعث به‌وجود آمدن مشکلی به‌نام ازدحام ترافیک در بسیاری از شهرهای ایران ، به‌ویژه شهرهای بزرگ،شده است.
بافت سنتی بسیاری از شهرها و نداشتن طرح جامع و پاره‌ای، علل دیگر یافتن راه‌حل برای چنین مشکلی که تدریجاً تبدیل به معضل شده است را دشوار کرده است.شکل ترافیک و عوارض ناشی از آن یعنی میلیون‌ها ساعت وقت تلف شده، هدر رفتن سوخت و انرژی فراوان، خسارات جانی و مالی ناشی از تصادفات، آلودگی هوا و بسیاری نابسامانی‌های دیگر، همه از پیامدهای ترافیک ناسالمی است که روز به روز نیز دامنه و عمق آن افزون‌تر می‌شود.
به دنبال جدی شدن این مشکلات بود که مدیران و برنامه‌ریزان شهری به فکر چاره‌جویی افتاده و مطالعات حمل و نقل ترافیک شهرها را در دستور کار قرار دادند، اما تا مدت‌ها مطالعات حمل و نقل و ترافیک بدون توجه به مشکلات فرهنگی و اجتماعی استفاده کنندگان از سیستم انجام می‌شد. از چند سال پیش به این سو بود که توجه به مسائل آموزش و فرهنگ‌سازی، جایی در ذهن و برنامه‌کاری تصمیم‌گیران و مدیران شهری پیدا کرد و مطالعات آموزش ترافیک مطرح شد. (همان،۷۳)
گرچه تعداد مطالعات انجام شده در این حوزه فراوان نبوده و از انگشتان دست تجاوز نمی‌کند و برخی نیز تعریف درستی از مسئله را ارائه نداده‌اند، اما بررسی همین مطالعات، آشنایی با شرح خدمات آنها و پیشنهادها و راه‌کارهایی که ارائه شده، می‌تواند مفید و راه‌گشا باشد.
۲-۵-۷- ۱- فرایند آموزش ایمنی راه
در حال حاضر ، کشورهای پیشرفته بنابر توصیه سازمان بهداشت جهانی در سیاست ایمنی راه تجدید نظر کرده و برای علوم رفتاری حداقل درهمان اندازه علوم مربوط به راه و وسیله نقلیه اهمیت قائل شده اند این امر باعث گردیده که آموزش و اجرای قوانین و مقررات در رأس سیاست جدید ایمنی ترافیک قرار گیرد. به این معنی که همراه با عامل انسانی بایستی مهندس ترافیک ، آموزش ، اجرای مقررات نیز مورد توجه قرار گیرند .
اسماعیلی که مسولیت های مدیریتی مهمی در ناجا ازجمله:ریاست دانشکده علوم و فنون راهور،ریاست پلیس راه کشورواستاد دانشگاه علوم انتظامی و… رادر پرونده خود دارد، در ۱۹ و ۲۰ نوامبر ۲۰۰۹ به‌عنوان نماینده ایران در کنفرانس جهانی ایمنی راه‌ها که در مسکو برگزارگردیده شرکت داشته اند،ایشان اهم تصمیمات کنفرانس مذکور را این چنین بیان می کند: در بیانیه پایانی این کنفرانس از سازمان ملل درخواست می گردد که دهه ۲۰۲۰-۲۰۱۱ را به عنوان دهه اقدام برای ایمنی راه‌ها اعلام کند. مجمع عمومی سازمان ملل در روز دوم مارس همان سال بر این درخواست صحه گذاشت و دهه پیش رو به عنوان دهه اقدام برای ایمنی راه‌ها نام‌گذاری شد. در دو دهه گذشته حوادث رانندگی سبب ساز مرگ و مصدومیت فراگیر در جاده‌های سراسر جهان است. وزن این بحران، هنوز آن‌طور که باید، دانسته نشده است.(اسماعیلی،۱۳۹۰ .ماهنامه آموزشی- اطلاع رسانی پلیس راهور ناجا،شماره ۵۳،مهر ۱۳۹۲: ۹و۸)
همچنین تاکید شده؛ سیاستمداران و دولتمردان هر کشور نقش مهمی در امنیت جاده‌ای و تلاش برای ارتقای این موضوع می‌توانند، ایفا کنند. برابر گزارش بانک جهانی؛ باید مکانیسم‌هایی درخصوص افزایش تسهیلات و تجهیزات برای مقابله با تلفات ناشی از سوانح جاده‌ای در نظر گرفته شود. در این خصوص باید برنامه‌هایی را برای گام برداشتن در زمینه استفاده از سیستم‌هایی امن‌تر و بهتر درخصوص رسیدن و دستیابی به امنیت جاده‌ای در نظر گرفت.
با توجه اینکه سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ میلادی به نام دهه عمل درخصوص امنیت جاده‌ای نام‌گذاری شده، در این رابطه توجه خاص به عابران پیاده، موتورسواران و دوچرخه سواران شده است. در ۳۰سال گذشته بسیاری از کشورهای پردرآمد به کاهش‌های چشمگیری در تلفات و مصدومیت‌های جاده‌ای از طریق تعهد پایدار به برنامه‌های پیشگیری از مصدومیت هدفمند و مستند محور دست یافته‌اند و با تلاش مضاعف در شبکه‌های حمل و نقل جاده‌ای عاری از تلفات روز به روز در حال تحقق است، بنابراین کشورهای ثروتمند باید به برقراری و دستیابی به اهداف کاهش تلفات جاده‌ای اهتمام ورزیده و به تبادل جهانی اقدامات اثر بخش در پیشگیری از مصدومیت‌های جاده‌ای کمک کند.( اسماعیلی،۱۳۹۰٫ ماهنامه آموزشی-اطلاع رسانی پلیس راهور ناجا،شماره ۵۳،مهر ۱۳۹۲: ۹و۸)
آموزش ایمنی راه دارای زمینه وسیعی از فعالیتهای گوناگون است که دامنه آن از آموزش های فردی تا آموزشهای جمعی را در بر می گیرد. برای مثال ، آموزش فردی ممکن است شامل مهارت های مربوط به عبور از عرض راه و آموزش جمعی ممکن است شامل کاربرد برنامه های تبلیغاتی بر روی گروه های مختلف استفاده کنند از راه باشد.
آموزش ایمنی راه با تاثیراتی که بر روی استفاده کننده از راه می گذارد ، موجب می شود که احتمال خطاهای انسان کاهش یابد. این تأثیرات شامل تغییر در ادرکات[۵۳] ، شناخت ها[۵۴] گرایش ها[۵۵] ، مهارت ها[۵۶] ، رفتار[۵۷] انسان است.
تا به حال مدل های متعددی برای توصیف اجزای آموزش ترافیک ابداع شده است. ولی معمولاً فرایند آموزش ایمنی راه را می توان در سه جزء خلاصه کرد :
الف) ساختار محتوای آموزش
ب) ارائه محتوای آموزش به آموزش گیرنده
فرم در حال بارگذاری ...
|
[چهارشنبه 1401-04-15] [ 04:29:00 ق.ظ ]
|
