• استانداردهایی که تا حد امکان لازم است به طور مداوم در انجام فعالیت های خاص به کار رود ، اما لزوما نتایج یکسانی از کاربرد آنها حاصل نمی شود . قواعد فهرست نویسی انگلوامریکن ، فرمت مارک ، قوانین استاندارد بین المللی توصیف کتابشناختی ( آی.اس.بی.دی ) ^[۴۰]و شماره استاندارد بین المللی کتاب ( آی.اس.بی.ان ) ^[۴۱]نمونه های از این نوع استانداردها هستند .

• • استانداردهای فنی با مشخصاتی که نظارت دقیق بر آنها برای بهره گیری مشترک از اطلاعات ضروری است . استانداردهای وضع شده توسط سازمان ملی استانداردهای اطلاع رسانی در آمریکا در باب موضوع هایی چون مشخصات ساختار فرمت ها و فهرست ها مواردی از این نوع هستند . ( نشاط ، ۱۳۸۵ )

  (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۹ : اولین استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی در ایران .
اولین استاندارد کتابخانه های دانشگاهی و تحقیقاتی در ایران در سال ۱۳۵۸ توسط اصغر دلبری پور که می توان به عنوان قدیمی ترین استاندارد کتابخانه های دانشگاهی ایران دانست ، تهیه و تدوین شده است .مفاد این استاندارد به شرح زیر است :
بخش اول
خدمات
استاندارد الف / ۱
به منظور حمایت از برنامه های آموزشی و پژوهشی و ملی در هر دانشگاه خدمات کتابخانه های دانشگاهی با بهره گرفتن از اطلاعات مدون و مضبوط در هر شکل را جهت مراجعین آن کتابخانه تسهیل خواهد بخشید.
تفسیر
هر کتابخانه دانشگاهی در تهیه و توسعه برنامه های خدماتی خود حق تقدم را به نیاز دانشجویان ، اعضای هیئت علمی و سایر اعضای پژوهشی خواهد داد که مشتریان اصلی کتابخانه را تشکیل می دهند . اگر کتابخانه برای سایر مراجعین نیز تعهدی داشته باشد آنان مشتریان درجه دوم خواهند بود .
هر کتابخانه دانشگاهی خدمات زیر را ارائه خواهد کرد :
خدمات مراجعه و اطلاعاتی که در تمام ساعات کار کتابخانه به طور مناسب ارائه می شود ؛
کمک به افراد در کاربرد منابع کتابخانه؛
خدمات لازم جهت دستیابی به مواد غیر کتابی و موادی که برای خواندن آنها آلات مخصوصی نیاز است ؛
خدماتی که مبنی بر آگاهی از منابع سایر کتابخانه هاست .
این خدمات باید به طور کامل کلیه نیازهای اطلاعاتی و کتابشناسی موجود در فضاهای پژوهشی و سایر قسمت های دانشگاه را برطرف سازد.
با اینکه در دانشگاه ها اهمیت زیادی به خواست دانشجویان فوق لیسانس و اعضای هیئت علمی معطوف می شود ، نیاز دانشجویان دوره لیسانس نیز نباید نادیده گرفته شود . بالاخره کتابخانه های دانشگاهی باید متوجه باشند که مسئولیت عظیم و سنگینی به عهده آنها و کتابخانه های تحقیقاتی گذاشته شده است تا علاوه بر حمایت از آموزش عالی همکاری های لازم بین یکدیگر معمول دارند .
استاندارد الف / ۲
به منظور دسترسی کامل به مجموعه و محتوای کتابخانه ها ، هر کتابخانه دانشگاهی اطلاعاتی از مجموعه خود نگهداری خواهد کرد که کامل و پیوسته بوده و با استانداردهای کتابشناسی ملی مطابقت خواهد داشت.
تفسیر
میزام اطلاعات کتابشناسی که در کتابخانه خاصی فراهم می شود ، به عنوان چند بستگی دارد . این عوامل عبارتند از :
باز یا بسته بودن کتابخانه – کمیت و کیفیت مواد پژوهشی – تاریخ و سن کتابخانه و دانشگاه – کیفیت همکاری با سایر کتابخانه ها و دنیای کتابداری.
به منظور حصول اطمینان از دسترسی مفید و موثر مجموعه ها و نیز افزایش کفایت تکنیکی ، مدارک کتابشناسی هر کتابخانه دانشگاهی باید بر اساس استانداردهای شناخته شده فهرست نویسی و رده بندی استوار باشد . جهت ثبات و پیوستگی این مدارک لیست های فصلی از مجموعه منتشر خواهد شد . هر کتابخانه دانشگاهی که از واحد های متعدد تشکیل یافته است موظف به تهیه فهرستگانی از مواد فهرست شده خود می باشد .
استاندارد الف / ۳
در چهار چوب مسئولیت ها و اولویتهای دانشگاهی ، هر کتابخانه ی دانشگاهی دسترسی کامل به مواد را برای تمام دانشجویان و مشتریان خود فراهم خواهد ساخت.
تفسیر
عواملی چند از قبیل امانت و توزیع ، ساعات خدمت ، ترتیبات امنیتی و کفایت خدمات در فراهم آوردن امکانات دسترسی به مواد کتابخانه موثر هستند. با این که اعمال در کتابخانه های مختلف به یک شکل انجام نمی گیرد اصولی وجود دارد که تمام کتابخانه ها ملزم به رعایت آن می باشند . اغلب مواردی که جزو موجودی کتابخانه هستند باید علاوه بر مطالعه در داخل کتابخانه به مشتریان مجاز به امانت داده شوند . استفاده از کتاب های کمیاب ، ناپایدار و آنهاییکه طالب بیشتری دارند ، باید به تناسب کنترل و ممنوع گردد . به خاطر اینکه بتوان نهایت استفاده را از مواد کتابخانه به عمل آورد ، لازم است شرایط امانت به طور دقیق تعیین و برای همه مراجعین به طور یکسان عمل شود . به علاوه در مورد مواد گمشده یا آنهاییکه در اثر استعمال خسارت دیده اند باید چاره ای اندیشید . برگشت و اعاده مواد را بلافاصله پس از استفاده و در شرایط خوب باید به مشتریان کتابخانه تفهیم کرد .
کارهای مربوط به امانت از مخازن در یک کتابخانه دانشگاهی باید به طور موثر و کافی انجام یابد و در این راه برنامه منظم و مداوم قفسه خوانی کمک بزرگی به حساب می آید . ساعات کار کتابخانه باید جوابگوی مطالعات مقرره و مرجوعه بوده و به وجود کتابخانه های اختصاصی موجود در سیستم و نیز به فضاهای دیگر مطالعه در دانشگاه بستگی دارد .
بخش دوم
مواد
استاندارد ب / ۱
مجموعه یک کتابخانه دانشگاهی از لحاظ کیفیت و کمیت جوابگوی نیازهای آموزشی دانشگاه بوده و به برنامه های پژوهشی آن کمک خواهد کرد .
تفسیر
هر کتابخانه دانشگاهی کلیه مواد و منابعی را که لزوم آنها در برنامه های آموزشی دانشجویان در سطوح لیسانس و فوق لیسانس محرز است تهیه خواهد کرد . کتابخانه ای که فاقد این مواد باشد به پیشرفت برنامه های تعلیماتی کمک نخواهد کرد . این منابع عبارتند از مواد خواندنی برای استفاده کوتاه و دراز مدت ، مواد مراجعه و کتابشناسی ، روزنامه ها و سریالهای اساسی و نیز سایر مواردی که دانشجویان برای مطالعات و تهیه رساله های خود از آنها استفاده می کنند .
مجموعه ای ناتوان مانع پیشرفت تحقیق است . گردآوری و نگهداری مجموعه های اساسی و معتبر و اجرای برنامه جامع تهیه کتاب شرایطی را در دانشگاه ایجاد خواهد کرد که تحت آنها علم و دانش به طور موثر توسعه و انتقال یابد . پر واضح است که هیچ کتابخانه دانشگاهی نمی تواند کلیه اطلاعاتی مدون را که مورد نیاز دانشجویان دوره های فوق لیسانس و دکتری برای انجام تحقیقات خود می باشد را تهیه کند . مع الوصف مجموعه از لحاظ اندازه و محتوی طوری تهیه خواهد شد که مانعی در راه تحقیق نبوده و در پیشبرد آن نیز سهمی داشته باشد . هر کتابخانه علاوه بر اینکه مجموعه خود را در زمینه های مورد علاقه خود توسعه داده است و به اولویتهای آکادمیکی و توانایی ها در دانشگاه توجه می کند ، لازم است از راه همکاری های بین کتابخانه ای که از مدتها پیش برای همکاری دو جانبه در به دست آوردن مواد تحقیقاتی استثنایی عنوان شده است در تکمیل مواد تحقیقاتی بکوشد .
توسعه سریع مواد پژوهشی و هزینه های لازم برای دسترسی به این مواد برای اشخاص که در دانشگاه ها فعالیت می کنند ، ترتیباتی را فراهم آورده است که حداکثر دسترسی را به این قبیل مواد داشته باشند . روش های متداول در اشتراک منابع و بهبود وضع دسترسی به آنها عبارتند از : امانت بین کتابخانه ای ، تمدید امکانات جهت بازدید محققان ، توافق در تهیه مواد و اشتراک در ارائه اطلاعات کتابشناسی .
با توجه به اینکه همکاری بین کتابخانه ای به شکلی که در حال حاضر مورد نظر است قادر به حذف کامل هزینه در آینده خیلی نزدیک نیست ، روش های قابل توجهی در مورد تکمیل منابع محلی در مرحله طرح ریزی است . کتابخانه های دانشگاهی با شرکت در توسعه این مکانیسم ها ی جدید دسترسی به مواد ، به تمام نیازهای محلی و منطقه ای و ملی و بین المللی خدمت خواهند کرد . سعی بر این است که مقیاس دقیقی از اندازه مناسب مجموعه و میزان توسعه یک کتابخانه دانشگاهی ارائه شود . ولی هنوز فرمول کلی که قابل عمل در کلیه کتابخانه ها باشد به دست نیامده است. در حال حاضر این چنین فرمول ها فقط شامل تخمین هایی هستند که در آنها به سطح کلی نیاز است و در صورتیکه آنها را به دلخواه به کار ببریم ، وضع مفروض را تعریف خواهند کرد . ناگفته نماند که مقیاسهای کمی در راهنمایی قضاوت کیفی که باید سرانجام در کتابخانه های دانشگاهی و مجموعه های آنها مورد توجه قرار بگیرد نقش اساسی بازی می کنند. یکی از روش های تجزیه و تحلیل برگشتی است که از آن به منظور تسهیل بخشیدن به مقایسه کتابخانه های مشابه استفاده می شود . روش دیگر که می تواند جنبه عمومی داشته باشد ، ( نمایه کیفیت ) است که شورای علوم تربیتی آمریکا برای ارتباط دادن اندازه مجموعه به کیفیت برنامه های آموزشی عرضه کرده است .
استاندارد ب / ۲
مجموعه یک کتابخانه دانشگاهی بطور سیستماتیک و مداوم و با توجه به خط مشی های مفصل و معین توسعه خواهد یافت.
تفسیر
هر کتابخانه دانشگاهی هر چند مجموعه عظیم و تنوع قابل توجهی در موضوعات مورد علاقه خود داشته باشد از یک خط مشی جهت توسعه منابع پیروی می کند که راهنمودی در انتخاب و تهیه مواد است .
با ایجاد یک چنین خط مشی ، کتابداران مطمئن خواهند شد که طرح ریزی و توسعه مجموعه کتابخانه با توجه به اهداف آکادمیکی ، تحقیقاتی ، خدماتی و با عنایت به اولویت ها و در محدوده منابعی که در دسترس است انجام می پذیرد.
مشورت نزدیک با اعضای هیئت علمی و مدیریت کتابخانه و مخصوصا متخصصان موضوعی ، مسئولیت تهیه و اجرای این خط مشی را تضمین خواهد کرد .
تشخیص مشکلات ذاتی و لاینفک در توسعه مجموعه مستلزم اطلاعاتی است که کتابخانه از توسعه برنامه های آموزشی ، پژوهشی و خدماتی دانشگاه و اجزای آنها که روی کتابخانه اثر می گذارند داشته باشد .
وقتی روش توسعه مجموعه کتابخانه مشخص شد ، باید به اطلاع اعضای هیات علمی و هیات مدیره دانشگاه برسد . به خاطر اطمینان از این که این خط مشی منعکس کننده تحولات و تغییرات دانشگاه است به طور منظم مورد تجدید نظر قرار خواهد گرفت .
استاندارد ب / ۳
هر کتابخانه دانشگاهی باید حاوی انواع مختلف اطلاعات مدرن باشد .
تفسیر : مطابق معمول و بر حسب سنت ، کتابخانه دانشگاهی محل استقرار اطلاعات چاپی است که برای حمایت از برنامه های آموزشی و پژوهشی مورد نیاز می باشد . با توجه به نقش مهمی که امروزه مواد غیر کتابی از قبیل فیلم ها ، صفحات موسیقی و نوارها در ارائه اطلاعات مدرن بازی می کنند کتابخانه دانشگاهی به استثنای مواردی که این مواد صرفا در کلاسهای درسی به کار خواهد رفت ملزم به تهیه آنهاست .
بخش سوم
کارکنان
استاندارد ج / ۱

– نانومواد افزودنی برای بهبود عملکرد(استحکام، مقاوم به آب، جذب، رسانایی و …).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

– کاغذ و یا پلاستیک های با قابلیت حسگرها.
– نانوکدهای ساخته شده از مواد کاغذی و یا پلاستیک ها برای شناسایی و تأیید اهدافبسته بندی هوشمند.

۲-۹- فیلم های خوراکی

امروزه آلودگی های ناشی از پلیمرهای سنتزی، توجه همگان را به استفاده از مواد زیست تخریب پذیر معطوف کرده است و در طی دو دهه اخیر مطالعه بر روی مواد زیست تخریب پذیر حاصل از پروتئین ها و کربوهیدارت ها گسترش وسیعییافته است. این اکرومولکول ها به طور بالقوه می توانند جایگزینی مناسب برای پلیمرهای سنتزی حاصل از مشتقات نفتی به شمار روند. بسته بندی های زیست تخریب پذیر که قابلیت خوراکی بودن و مصرف به همراه ماده غذایی را دارند به دو دسته فیلم ها و پوشش های خوراکی تقسیم می شوند. فیلم های خوراکی قبل از کاربرد در بسته بندی ماده غذایی به صورت لایه ای نازک تولیدمی شوند و بعد همانند پلیمرهای سنتزی برای بسته بندی به کار می روند. فیلم پوششییکنواخت و یکپارچه با ضخامت کمتر از ۰۱/۰ اینچ است. فیلم ها می توانند به شکل لفاف، کپسول و کیسه تولید شوند که این محصولات با ضخامت مشخصی قالب گیری می شوند. پوشش های خوراکی بر خلاففیلم ها بر روی ماده غذایی تشکیل می شوند. بنابراین پوشش به عنوان بخشی از محصول بوده و موقع استفاده روی محصول باقی می ماند. این کار توسط روش هایی نظیر واکس زدن، اسپری کردن و غوطه ور کردن صورت می گیرد. فیلم ها و پوشش های خوراکی در مقایسه با پلیمرهای سنتی دارای مزایای منحصر به فردی می باشند. زیست تخریب پذیری، بازدارندگی خوب از تبادل گازهای تنفسیCO₂وO₂و در نتیجه کنترل تنفس میوه ها و سبزی ها، بازندارندگی از انتقال و تبادل ترکیبات بودار و طعم دار و همچنین حفاظت محصول در مقابل صدمات مکانیکی از جمله مهمترین مزایای فیلم ها وپوشش های خوراکی می باشند. زمان ماندگاری مواد غذایی از طریق برهمکنش های متعدد آنها با محیط اطراف کنترل شده و با بهره گرفتن از فیلم های محافظ افزایش مییابد. فیلم های خورکی می توانند با ایفای نقش با عنوان غشاهای انتخابی در برابر انتقال رطوبت، انتقال اکسیژن، اکسیداسیون لیپیدهاو از دست رفتن ترکیبات فرار مؤثر در بو و طعم زمان ماندگاری و کیفیت ماده غذایی بهبود بخشند. یکی دیگر از مزایایفیلم ها این است که می توانند به عنوان حامل برای افزودنی ها و ترکیبات مختلف مانند مواد ضدمیکروبی، آنتی اکسیدان ها و غیره عمل کنند که در این حالت به آنهابسته بندی فعال گفته می شود.
کاربرد فیلم های خوراکی در محصولات غذایی به سال های بسیار دور برمی گردد. چینی ها در قرن دوازدهم و سیزدهم میلادی مرکبات را با موم پوشش می دادند تا از افت وزن و کاهش رطوبت آنها جلوگیری شود. در قرن شانزدهم میلادی گوشت را با چربی پوشش می دادند تا از چروکیدگی آن جلوگیری شود. در همان زمان برای نگهداری گوشت گوشت و سایر مواد غذایی آنها را با فیلم های ژلاتین پوشش می دادند. یوبانوعی فیلم ترکیبی از چربی و پروتئین خوراکی است که از قرن پانزدهم در شرق آسیا به طور سنتی از شیر سویا تهیه می شده است. در قرن نوزدهم فندق و بادام را با ساکاروز پوشش می دادند تا از اکسید شدن و تندی آنها جلوگیری شود. از دهه ۱۹۳۰ تا کنون صطح میوه ها را با موم ها و امولسیون روغن در آب پوشش می دهند. طی ۴۰ سال گذشته تحقیقات متعدی در زمینه تهیه، کاربرد و ویژگی های فیلم ها و پوشش های خوراکی انجام شده است. یکی از روش های تولید فیلم های تجزیه پذیر استفاده از بایو پلیمرهایی بر پایه نشاسته، پروتئین و سلولز است. در این میان موارد استفاده از پروتئین بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. این فیلم ها علاوه بر بهبود ارزش تغذیه ای ماده غذایی ویژگی های مکانیکی و تراوایی بهتری نسبت به فیلم های تهیه شده از کربوهیدارت ها و چربی ها دارند. تاکنون پروتئین های فراوانی از جمله ژلاتین، کازئین، پرونتئین آب پنیر، زئین ذرت، گلوتن گندم و ایزوله پروتئین سویا برای این منظور بررسی شده اند. فیلم های پروتئینی به خوبی به سطوح هیدروفیل متصل می شوند و مانع خوب اکسیژن و دی اکسید کربن می باشنداما به نفوذ آب مقاوم نمی باشند [۱۱].فیلم های حاصل از نانو مواد و بیوپلیمر ها یا به اصطلاح نانو کامپوزیت های بیوپلیمری خواص کاربردی مطلوب تری نشان می دهند که مهم ترین آنها افزایش مقاومت مکانیکی و کاهش نفوذ پذیری به بخار آب، افزایش بازدارندگی در برابر نفوذ گازها، افزایش کارائی فیلم به عنوان بسته بندی فعال، افزایش مقاومت گرمایی ماده بسته بندی و بهبود خواص ظاهری فیلم از دیگر مزایای نانوکامپوزیت های بیوپلیمری می باشد[۲].

۱-۹-۲-پلاستیسایزرها

فیلم ها و پوشش های خوراکی نیاز به کشش خوب وانعطاف پذیری، شکنندگی پائین، برای جلوگیری از ترک خوردن در طول حمل و نقل و ذخیره سازی هستند[۳۶]. بنابراین پلاستسسایزرها با وزن مولکولی پائین برای بهبودانعطاف پذیری فیلم های خوراکی به فیلم ها افزوده می شود. افزودن نرم کننده ها به ترکیبات اصلی سازنده فیلم ها و یا پراکنده شدن بین زنجیره های پلیمر، موجب جدا شدن زنجیرهای پلیمر، کاهش سفتی ساختمان و افزایش انعطاف پذیری فیلم می شود. بعلاوه پلاستیسایزرهای موجب کاهش شکنندگی، کاهش پیوندهای هیدروژنی بین زنجیره های پلیمر و افزایش فضاهای بین مولکولی آنها می شود. معمولاً بیشترین پلاستیسایزرهای استفاده شده پروپیلن گلایکول، گلیسرول، سوبیتول، الیگوساکارید(سوکروز) و آب هستند. اضافه کردن پلاستیسایزرهای ممکن است ممکن است سبب تغییراتقابل توجهی در خواص ممانعتی فیلم ها به عنوان مثال افزایش نفوذپذیری فیلم به گازها(یا ترکیبات آروما)، کاهش توانایی فیلم در جذب آب و یا کاهش استحکام کششی شود.
تالجا ((۲۰۰۷و همکاران اعلام کرده اند که گلیسرول به منظور نرم کنندگی به فرمولاسیون فیلم افزوده می شود. پلاستیسایزرها تحرک زنجیره های پلیمر را با پرکردن فضاهای خالی بین شبکه پلیمر، افزایش می دهند و نیروهای پیوندی درون مولکولی کاهش یافته، شکنندگی کم، آبدوستیو قابلیت انتقال گاز و بخار آب زیاد می شود.
بنابه گزارش Gilbert ((1996و همکاران افزودن پلاستیسایزر با کاهش پیوندهای درون مولکولی بین زنجیره های پلیمر، خواص فیلم را اصلاح کره و WVP را افزایش می دهد. علیرغم اینیافته فیلم های دارای فروکتوز و سوربیتولWVP کمتری را نسبت به فیلم های بدون پلاستیسایزر نشان دادند. از آنجائیکه فیلم های بدون پلاستیسایزر بسیار شکننده اند، این امکان وجود دارد که منافذ بسیار ریزی داشته باشند که سرعت انتقال بخار آب را افزایش دهند.

۲-۹-۱-۱- مقایسه پلاسیتسایزرهای مورد استفاده

سوربیتول به علت تمایل کمتر به اتصال با آب، نسبت به گلیسرول بازدارندگی بهتری را در برابر بخار آب ایجاد می کند. متأسفانه پلاستیسایزرهای افزوده شده ، با گذشت زمان مهاجرت می کنند و خواص فیلم را تحت تأثیر قرار می دهند و موجب سخت تر و شکننده تر شدن فیلم می شوند. این پدیده تقریباً غیر قابل اجتناب است و فرآیندی طبیعی است. یک تفاوت مهم بین پلاستیسایزرهای گلیسرول و سوربیتول این است که سوربیتول در اثر مهاجرت بر روی سطح فیلم کریستالیزه می شود و موجب ظاهر نامطلوب می گردد ولیمهاجرت گلیسرول به آسانی قابل تشخیص نیست چون گلیسرول بر خلاف سوربیتول در دمای اتاق بصورت کریستالیزه نبوده و مایعی شفاف است. معمولاً اولین نشانه های مربوط به کریستالیزاسیون سوربیتول بعد از چندین ماه ظاهر می شود. علاوه بر افزودن پلاستیسایزر روش دیگری که می تواند برای افزایش انعطاف پذیری فیلم استفاده شود، کاهش وزن مولکولی و درنتیجه کاهش نیروهای بین مولکولی در امتداد زنجیر و افزایش فضاهای آزاد در پلیمر است . این کار توسط هیدرولیز محدود انجام می شود. این کار موجب کاهش نیاز به استفاده از غلظت های بالای پلاستیسایزر می شود و در نتیجه نفوذپذیری نسبت به بخار آب و اکسیژن کاهش مییابد و همچنین موجب افزایش حلالیت و امولسیونه شدن و بهبود هضم پذیری فیلم ها می گردد.

۲-۹-۲- روش های تولید فیلم

به طور کلی فیلم های خوراکی از محلول ها یا دیسپرسیون های ترکیبات فیلم ساز پدیدمی آیند [۲]. اجزای اصلی فیلم سازی را می توان به سه بخش شامل حلال، پلیمر و نرم کننده (پلاستیسایزر) تقسیم کرد. پلاستیسایزر ها همچون پلیمر ها باید محلول در حلال و نیز با آنها قابل امتزاج باشند [۳۸,۳۷]. تولید فیلم مستلزم وجود دست کم یک ترکیب پلیمری است که قادر به ایجاد ساختار شبکه ای با استحکام و پیوستگی کافی باشد[۳۹]. در ارتباط با تولید فیلم های خوراکی نکات و ظرایف فراوانی وجود دارند که هر یک بر خواص نهایی فیلم های تولید شده اثر قابل ملاحظه دارند. از جمله آنها می توان به اثر عواملی نظیر جنس و غلظت پلیمر فیلم ساز، pH محلول لفاف ساز، دما، زمان، قدرت یونی محلول فیلم ساز، نوع و مقدار افزودنی های مورد استفاده، فشار، نوع ترکیب بندی فیلم از نظر ساده و یا مرکب بودن و مخلوط یا لایه ایبودن(قرار گیری دو یا چند لایه مجزا روییکدیگریا مخلوط شدن اجزاء)، جزئیات مربوط به خواص شیمیایی هر یک از اجزای فیلم ساز، حضور الکترولیت ها و روش تولید فیلم اشاره داشت[۴۳,۴۲,۴۱,۴۰]. تولید این فیلم ها را می توان در دو قسمت شامل تشکیل فیلم به صورت مجزا و تشکیل فیلم به طور مستقیم بر سطح غذا مورد بررسی قرار داد. در حالت نخست، ابتدا فیلم ساخته شده و سپس بر سطح ماده غذایی پوشش داده می شود، حال آنکه در حالت دوم تشکیل فیلم و پوشش دهی آن بر سطح غذا در یک مرحله صورت می گیرد. هر یک از روش های بالا که مورد استفاده قرار گیرند، نخستین مرحله در تولید فیلم، تهیه محلول فیلم ساز است. این محلول، حلال، پلیمر فیلم ساز و افزودنی ها را شامل می شود[۴۰] . در شیوه تشکیل مجزای فیلم، محلول فیلم ساز پس از تهیه شدن با یکی از روش های لایه سازی گسترانده و خشکمی شود. فیلم حاصل با روش های روکش دادن بر سطح ماده غذایی پوشش داده می شود. معادل این شیوه ها در روش پوشش دهی مستقیم فیلم بر غذا، شیوه های افشانی، لایه سازی، برس زنی، غرقابییا غوطه وری و پوشش دهی با بستر سیال را شامل می شود[۴۷,۴۶,۴۵,۴۴,۴۳,۴۱].

۲-۹-۳- خواص فیلم های خوراکی :

۲-۹-۳-۱- خواص ممانعتی (عبور دهی گازها)

خواص ممانعتی فیلم های خوراکی به گازها/بخارات در صنعت غذا، در شرایطی که جلوگیری از پدیده های نامطلوبی نظیر از دست رفتن رایحه، جذب بوهای نامطلوب از محیط، از دست رفتن رطوبت غذا و جذب رطوبت از اتمسفر به غذاهای خشک مطرح باشد، از اهمیت فراوان برخوردار است[۴۷]. به طور کلی فیلم های خوراکی به دلیل آبدوست بودن، از خواص ممانعتی مطلوب به O2 و CO2 به ویژه در رطوبت نسبی پائین برخوردارند[۲]. عوامل محیطی دما و رطوبت نسبی در میزان تراوایی این فیلم ها مؤثرند[۴۸] . زیاد بودن رطوبت در مواد غذایی باعث واکنش های شیمیایی و آنزیمی مخرب و زایل شدن بافت آنها می شود [۲]. به طور کلی خواص ممانعتی فیلم های زیست پلیمری به رطوبت به دلیل خاصیت آبدوستی آنها، بر خلاف خواص ممانعتی به اکسیژن و سایر گازها، ضعیف است [۴۹]. ممانعت به عبور بخار آب با شاخص “تراوائی بخار آب =WVP ” یا ” سرعت گذر بخار آب = WVTR ” [73,41]. و ممانعت به عبور اکسیژن با شاخص” تراوائی اکسیژن =OP ” یا ” سرعت گذر اکسیژن = OTR ” سنجیده می شود[۵۰].
OTR= oxygen transmission rate
OP= oxygenpermeability
WVP=water vapor permeability
WVTR=water vapor transmission rate
استفاده از پوشش های خوراکی به ویژگی های ممانعت در برابر گاز، بخار آب، آروما و روغن وابسته است که به ترکیبات شیمیایی و ساختار پلیمر تشکیل دهنده و ویژگی های محصول و شرایط نگهداری بستگی دارد.
کاهشOTR موجب کاهش اکسیداسیون چربی(رنسیدیتی)، اکسیداسیون میوگلوبین(قهوه ای شدن رنگ)، کاهش تصعید مواد فرار از محصول و جلوگیری از نفوذ مواد فرار از محیط می شود.
در مورد نفوذپذیری به بخار آب از میان ماتریکس پلیمر فیلم میزانWVP برایفیلم های خوراکی بستگی به پلاستیسایزر، دما، رطوبت نسبی و … دارد. میل ترکیب شدن با آب در فیلم ها به ترکیبات هیدروفیلیک موجود در پلیمر نسبت داده شود[۵۱].
هرناندز دریافت که انتقال بخار آب عمدتاً از طریق بخش آبدوست فیلم رخ داده و به نسبت بخش آبدوست و آبگریز ترکیبات فیلم وابسته است.
در مطالعه ایریمو همکارانش در سال ۲۰۰۷ اعلام کردند که عوامل مؤثر در اندازه گیریWVPروش تهیه فیلم و شرایط اندازه گیری هستند. با افزودن مقادیر زیاد گلیسرولWVP بیشتر و یا با افزایش دما کمتر می شود.
سوبرال و همکارانش (۲۰۰۱) بیان کردند که WVP فیلم های ژلاتینی بطور خطی با غلظت سوربیتول افزایش مییابد. منشاء ژلاتین روی مقادیرWVP اثر داشته است، در بیش از g 25 سوربیتول در g100 ژلاتین فیلم هایBHG(ژلاتین گاوی) بیشتر از فیلم هایPSG(ژلاتین خوکی) نسبت به بخار آب نفوذپذیر هستند[۲۹].
لیژا و همکارانش در سال ۲۰۰۹ اثر PH و افزودن روغن ذرت بر WVP فیلم ژلاتینی را بررسی کردند و بیان داشتند که زمانیکهPH محلول های تشکیل فیلم بیش از ۷ تنظیم شود و میزان روغن ذرت افزوده شده به بیش از ۲۵/۲۷%افزایشیابدWVP کاهش مییابد. OPرابطه خطی و مستقیم باPH و میزان روغن ذرت افزوده شده دارد[۵۲].
کارولین و همکارانش (۲۰۰۹) اثر پلاستیک کننده های هیدروفوبیک روی خواص عملکردی فیلم های ژلاتینی را بررسی کردند و اظهار نمودند که با افزایش غلظت پلاستیسایزرهای هیدروفوبیک مشتق شده از اسید سیتریک و لستین سویاWVP افزایشمییابد. آنها همچنین بیان داشتند که فیلم های ژلاتینی حاوی عصاره یوکاWVP کمتری در مقایسه با فیلم های حاوی لستین دارند[۵۳].
مورالیو همکارانش (۲۰۱۲) WVP فیلم های خوراکی ژلاتین ماهی تهیه شده باروش های اکستروژن و کاستینگ را بررسی کردند واعلام نمودند که مقادیر نفوذپذیری به بخار آب فیلم های اکستروژن بیشتر از فیلم های کاستینگ می باشد[۴۷].
پرز و همکارانش (۲۰۰۹) بیان داشتند که WVP فیلم ژلاتین ماهی کد با افزودن روغن آفتابگردان کاهش نیافته و حتی با گذشت زمان نگهداری افزایش نیزیافت ولی با افزودن روغن به دلیل واکنش های پروتئین–لیپید عدم حلالیت بیشتر فیلم را موجب شد[۵۴].
الحسن و همکارانش (۲۰۱۲) اظهار داشتند که WVP فیلم های خوراکی نشاسته ساگو و ژلاتین ماهی با افزایش در میزان ژلاتین ماهی در محلول های نشاسته WVPافزایشمییابد[۵۵].
جانگو همکارانش (۲۰۰۸) بیان داشتند که فیلم های خوراکی ژلاتینی تهیه شده با روش اکستروژن در مقایسه با فیلم های ساخته شده با روش کاستینگ همراه با پلاستیسایزر گلیسرولWVP ، کشیدگیEبالاتر و مقاومت کششی(TS) کمتری دارند[۵۶].
جییوگاو و همکاران در سال ۲۰۰۹بیان داشتند، در فیلم بر پایه نشاسته نخود با پلاستیسایزر گلیسرول(GPS) با پر کننده اکسید روی به همراه۴۰%کربوکسی متیل سلولز (ZnO-CMC)،WVPدر فیلم های کامپوزیتZno-CMC/GPS با افزایش محتویZno-CMC کاهش معنی داری پیدا می کند که نشان دهنده این موضوع است که مقاومت در برابر آب در کامپوزیت بهتر از ماتریکس خالص است[۵۷].
لی و همکاران در سال ۲۰۱۰نشان دادند کهWVPدر فیلم هایPVC با فزایش مقدار نانو ذرات اکسید روی کاهش قابل توجه ای دارد(P<0.05) بنابراین فیلم های پوشیده شده با نانو ذرات اکسید روی می توانند مولکول آب بیشتری در سیستم بسته بندینگه دارند و در نتیجه عمر مفید برخی مواد غذایی مانند میوه ها و سیبزیجات را به تاخیر می اندازد. این محققین بیان کردند که ضعف اصلی فیلم های خوراکیWVTR بالای آنهاست که در این تحقیق مشخص شد که نرخ انتقال رطوبت نسبی و اکسیژن در بسته بندی های نانو کاهش یافت در مقایسه با بسته بندی های طبیعی در نتیجه فیلم های پوشش داده شده با نانو اکسید روی پتانسیل خوبی برای بسته بندی مواد غذایی است[۱۲].
طی تحقیقاتBroody در سال ۲۰۰۶ نشان داده شد که نانو کامپزیت هایCNTs با PLA تا ۲۰۰ درصد سرعت انتقال بخار آب را بهتر از PLA خالص افزایش می دهد.

۲-۹-۳-۲- خواص مکانیکی

به طور معمول، مقاومت مکانیکی فیلم های هیدروکلوئیدی بر اساس سه پارامتر مورد بررسی قرار می گیرد: استحکام کششی (TS) مدول یانگ (Yو درصد افزایش طول در نقطه شکست (E).قدرت کشش، خواص ازیاد طول،مدول یانگ توسط منحنی استرس–استرین (تنش-کرنش) توسط انجمن مواد و آزمایش آمریکا (ASTM ) تعریف شده است.
خواص مکانیکی فیلم ها به نیروهای بین مولکولی زنجیره های پلیمری سازنده آن ها، نسبت ترکیبات سازنده افزودنی های اضافه شده در شرایط محیطی بستگی دارد[۱۱,۵۹]. مهمترین شاخص های سنجش خواص مکانیکی عبارتند از:
استحکام کششی(TS) بیشترین نیرویی که سبب کسیختگی جسم می شود تقسیم بر سطح مقطع جسم را گویند. نشان دهنده قدرت کششییا فشاری آن جسم است و یا نشان دهنده مقاومت جسم است.
کشیدگی در نقطه شکست (E%) بیشترین تغییر طول نسیت به طول اولیه را گویند.به عنوان یک خاصیت جسم معرفی می شود که انعطاف پذیری جسم را بررسی می کند.نشان دهنده قدرت کشش پذیری است.(چند درصد طول می تواند کش بیاید ولی پاره نشود)
مدولیانگ (Young’s moduls) نسبت stress به strain در ناحیه خطی است که میزان سختی جسم را بررسی می کند و نشان می دهد که هرچه سختی جسم بیشتر باشد سختی جسم بیشتر است.
ویلمهلم و همکاران در سال ۲۰۰۳ نشان دادند که افزودن پر کننده غیر آلی به ماتریکسPS-PVOH سفتی فیلم را افزایش می دهد[۹].
لین و همکاران در سال ۲۰۰۹ نانو ذرات اکسید روی را در سه شکل(P-N-W)به پلیمر پلی پروپیلن(PP)اضافه کردند. که نتایج نشان داد ساختار شش ظلعییا چند وجهیrod اجازه می دهد، استرس به طور موثرتری نسبت به دیگر نانو ذرات ZnOبه ماتریکس پلیمری منتقل شود که سبب افزایش قدرت و سفتی کامپوزیت می شود. پر کننده ZnO _ N کمترین میزان کشیدگی(E%)را دارد که بدین علت است که بطور متوسط سایز کریستال کوچکتر است و تمایل دارد به آگلومیریزه شدن (بهم پیوستن) در هنگام مخلوط شدن با پلی پروپیلن دارد، در نتیجه ماتریکس حاصل خواص کششی پایین تری دارد[۶۰].
لیو همکارانش (۲۰۰۹) اثرات نانو ذرات ZnOبر خواص مکانیکی پوشش های پلی اورتان را بررسی کرده اند. پوشش های پلی اورتان غنی شده با نانو ذرات ZnOتا ۲ درصد وزنی بهبود قابل توجهی در Young’s moduls و استحکام کششی (TS) نشان داده اند. پلی اورتان به دلیل خواص فیزیکی خوب مانند انعطاف پذیری در دمای پایین، استحکام کششی، قابلیت کنترل سختی و شفافیت به طور گسترده ای استفاده می شود اما از معایب آن مقاومت دمایی پایین و دوام مکانیکی پایین آن می باشد. اندازه نانومتر و بویژه سطح تماس زیاد نانو فیلرها واکنش سطح داخلی فیلر و پلیمر را افزایش داده و در نتیجه موجب بهبود خواص پلیمر می شود. آزمایش های متناوب نشان می دهد که نانوفیلر ذرات ZnO استحکام را افزایش می دهد اما تأثیری بر انعطاف پذیری فیلم های کامپوزیتی ندارد. بالا رفتنYoung’s moduls و استحکام کششی ممکن است به دلیل محدودیت نسبی حرکت اجزاء ساختاری زنجیرهPU با افزودن ZnO باشد. صاف کردن نیز می تواند سبب تراکم نانو ذرات ZnO در فیلم خشک شده و منجر به تنزل خاصیت مکانیکی فیلم شود[۱۷].
کونگ و همکارانش (۲۰۰۴) خواص مکانیکی فیلم های ترکیبی ژلاتین را مطالعه کردند. مطالعات زیادی برای بهبود خواص مکانیکی فیلم های پلی ساکاریدی با ترکیب شدن مواد هیدروفوب و پلاستیک کننده ها صورت گرفته است.محققان فوق گزارش کرده اند که ترکیب شدن ژلان در ژل های ژلاتینی منجر به افزایش سینرژیستی قدرت شبکه ژلی و بهبود ثبات و استحکام ژل شده است. اثر نسبت ژلان/ژلاتین و غلظت NaCl روی خواص مکانیکی این فیلم ها بررسی شده است. TS (ماده جامد کل ) تأثیر مهمی روی خاصیت مکانیکی فیلم دارد.استحکام به کشش فیلم های کامپوزیتی ژلان/ ژلاتین به نسبت افزایش ژلاتین به طور خطی کاهش مییابد در حالیکه مقاومت کششیTE با افزایش ژلاتین افزایش مییابد. در واقع ژلاتین جهت ایفای نقش پلاستیک کننده مناسب می باشد که انعطاف پذیری فیلم را افزایش داده و شکنندگی فیلم را نیز کاهش می دهد. وزن مولکولی نسبتاً پایین ژلاتین می تواند اجازه دهد که براحتی در شبکه های ژلان جای گرفته و موجب انعطاف بیشتر و کاهش سختی فیلم های کامپوزیتی گردد[۱۱].
ناکائو و همکارانش (۲۰۰۷) تهیه فیلم های ترکیبی ژلاتین و پروتئین ایزوله سویا و خواص نوری، مکانیکی، تورم فیلم های کامپوزیتی تهیه شده از پروتئین ایزوله سویا (SPI)و ژلاتین را مطالعه کرده اند. SPI بوی لوبیایی کمی دارد و فیلم نسبتاً ترد و شکننده ای تشکیل می دهد و خواص مکانیکی نسبتاً ضعیفی دارد. خواص پروتئین سویا با ترکیب شدن با ژلاتین، نشاسته، آلژینات سدیم و وی پروتئین ایزوله می تواند بهبود یابد. نتایج آزمایشات نشان داد که افزایش میزان ژلاتین استحکام کششی، مقاومت به پارگیE، ضریب الاستیک را بطور چشمگیری بهبود داده است. وقتیکه مقدار ژلاتین در فیلم کامپوزیتی افزایش مییابد فیلم شفاف تر، یکنواخت تر، منعطف تر می شود. فیلم ژلاتین خواص مکانیکی بهتری نسبت به فیلمSPI دارد. که این حقیقت به واکنش پروتئین/ پروتئین که بوسیله پیوندهای هیدروژنییا توسط واکنش الکترواستاتیک و یابا خاصیت هیدروفوبی ایجاد می شود بر می گردد. در کل افزایش نسبت ژلاتینTS مواد جامد کل، مقاومت به پارگیEB، ضریب الاستیکEM و قابلیت تورم فیلم های کامپوزیتی را افزایش داده و فیلم خیلی بیشتر شفاف می شود[۱۰].

حکومت اسلامی،تضمین کننده ی حق انتخاب مردم است. در عین اینکه باید تمام تلاش خود را برای هدایت و تربیت انسان های با فضیلت،به کار بندد و جامعه ای رها از قید و بندهای طواغیت،فراهم کند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بند دوم : وظایف دولت اسلامی در عرصه فرهنگ
یکی از اهداف مهم بعثت پیامبران، تعلیم و تربیت جامعه، ارتقای‌ دانش و بینش مردم و اصلاح امور اجتماعی، سیاسی و اخلاقی جامعه در مسیر شناخت و بندگی خداوند متعال است. این اهداف برای حاکمان اسلامی به صورت طبیعی، در قالب وظیفه مقرر شده است، به‌گونه‌ای که امام علی(ع)، عمده‌ترین وظیفه حکومت اسلامی را همین موضوع می‌داند و می‌فرماید:«حق شما بر من این است که شما را در مقوله‌های گوناگون آموزش دهم تا آگاهی شما افزایش یابد و دچار جهل و گمراهی نشوید و اینکه شما را به‌گونه‌ای تربیت کنم که راه و رسم چگونه زندگی‌کردن را بیاموزید.^[۷۳]»
کارگزاران دولت دینی، عهده‌دار تأمین علم و دانش شهروندان قلمرو حکومت خود هستند. آنان موظف‌اند؛ زمینه‌های کسب دانش و افزایش آگاهی‌های مردم را در عرصه‌های گوناگون ،فراهم سازند. در این مورد آیاتی مانند:هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الْأُمِّیّنَ رَسُولًا مِنْهُمْ یتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِه وَ یُزَکّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ^[۷۴]». به خوبی وظیفه کارگزاران دولت دینی را در متابعت از فلسفه بعثت روشن می‌کند. تعلیم و تربیت، بخش عمده فلسفه بعثت انبیا را تشکیل می‌دهد. در سوره بقره نیز آمده است: «همان‌طور که در میان شما رسولی از خودتان فرستادیم، تا آیات ما را برای شما تلاوت کند و شما را تربیت نماید.‌^[۷۵]»
«مشکل اساسی جامعه در جاهلیت جدید یا کهن، ندانستن اصول «تمدن ناب» و یا عمل نکردن به آن در فرض دانستن است؛ یعنی جهالت و ضلالت، دو عامل قطعی انحطاط در جامعه جاهلی است و مهم‌ترین هدف حکومت اسلامی در بخش فرهنگ به معنای جامع، جهالت‌زدایی و ضلالت‌روبی است، تا با برطرف شدن جهل و نادانی، علم و کتاب و حکمت ،جایگزین آن گردد و یا با برطرف گشتن ضلالت و گمراهی اخلاقی و انحرافِ عملی، تزکیه و تهذیب روح ،جانشین آن شود؛ از این‌رو، در آیه مزبور و مانند آن، که اهداف و برنامه‌های زمامـداران اسـلامی مطـرح می‌شـود، جهل‌زدایی توسط تعلیم، و ضلالت‌روبی توسط تزکیه، از شاخصه‌های اصلی آن قرار گرفته است و آیه مذکور، جامعه امّی؛ نادان و بی‌سواد را به فراگیری دانش تشویق می‌کند تا از امّی‌بودن برهند و به عالِم و آگاه‌شدن بر‌سند و نیز جامعه گمراه و تبه‌کار را به طهارت روح فرا می‌خواند تا از بزهکاری برهد و به پرهیزکاری و وارستگی باریابد.
خداوند متعال در توصیف اهداف و برنامه‌های پیامبراکرمˆ می‌فرماید:یکی از اهداف پیامبران این است که غل و زنجیرهایی که توسط ادیان تحریف شده به دست و پای مردم زده شده است را آزاد سازد و با زدودن اوهام و خرافات و آگاه ساختن آنان، حریت و آزادی را در فکر و اندیشه آنان به ارمغان آورد.با نگاهی به سیره پیامبرˆ مشخص می‌شود، حاکم اسلامی نمی‌تواند نسبت به جهل و نادانی مردم بی‌طرف باشد، بلکه باید تمامی توان و امکانات خود را برای جهل‌زدایی و روشنگری مردم به کار گیرد و تمام موانع را از سر راه تربیت و آگاهی جامعه بردارد و زمینه شکوفایی جامعه را فراهم سازد.پیامبر اکرمˆ این وظیفه را به خوبی انجام داد و ائمه اطهار‰ نیز در همین مسیر قدم نهادند. ایشان مهم‌ترین مسئولیت و وظیفه خود را حفظ و پاسداری از دین، از طریق روشنگری و تبلیغ صحیح و روشمند می‌دانستد؛ برای مثال، آن‌گاه که پیامبرˆ می‌خواست، معاذ بن جبل را به عنوان فرماندار یمن بفرستند، دستورالعمل جامعی برای ایشان صادر می‌فرمایند. در این دستورالعمل، پیامبر اکرمˆ مهم‌ترین وظایف حکومت اسلامی را در قبال فرهنگ بیان داشته و از فرماندار خود خواسته است:قرآن را به همگان بیاموز؛مردم را براساس اخلاق پسندیده تربیت کن؛سنت‌های جاهلی و غلط را از میان بردار؛ دستورات اسلام را در جامعه زنده و آشکار کن؛بیشترین توجه به برپایی نماز باشد؛مردم را موعظه کن و معاد را به آنها متذکر شو؛معلمان و مبلغان را در میان مردم اعزام کن.^[۷۶]»
«امام علی(ع) در حکومت خویش عُلُو مادی و معنوی مردم را بیش از هر چیز واجد اهمیت می دانست و به استانداران خویش، از جمله مالک اشتر این امر را توصیه می نمود. مرحوم علامه جعفری در شرح یکی از بندهای عهدنامه مالک، سخن مولا را چنین ترجمه کرده است: من تو را برای اداره کشور مصر می فرستم که چونان باغبان ِعاشق نهالهای باغ خود، مردم آن سرزمین را احیا نمایی و شخصیت آنان را در این گذرگاه معنادار که دنیا نامیده شده است، به ثمر برسانی، و از بدبختیها و رذالتهای اخلاقی و ناگواری های جانکاه نجاتشان بدهی، نه چونان درنده ای خون آشام که قدرت حکومت مستت کند و زندگی و مرگ مردم را به بازی بگیری و برای رسیدن به خواسته های جاه طلبانه خود، حیات مردم را که شعاعی از اشعه الهی در روی این کره خاکی است، طعمه ای لذیذ برای خود تلقی نمایی. در این فرمان که قابل تعمیم بر جوامع و حکومات بشری است، زمامداری که مدیریت جامعه را بر عهده می گیرد، اداره همه ابعاد جامعه را، از تنظیم حیات طبیعی افراد و گروه ها گرفته تا امکان پذیر ساختن ورود به حیات معقول و رهسپار نمودن اشخاص به عظمت و کمال ربوبی، متعهد می شود.بدین ترتیب اصلاح، رشد و بالنده کردن مردم، در جنبه مادى و معنوى، روحى و جسمى از وظایف و آرمانهاى حکومت از منظر امام علی (ع) است .^[۷۷]»
یکی دیگر از وظایف دولت دینی، هدایت جامعه به سوی خوبی‌ها و پاسداری از سنت‌ها و محتوای دین و نیز فراهم‌آوردن شرایطی است که فرهنگ اصیل دینی، توسعه یابد و بتواند با فرهنگ مهاجم و بیگانه و یا با بدعت‌ها مقابله کند.یکی از عواملی که موجب شده است دین، پایگاه خود را در بسیاری از جوامع از دست بدهد، تحریف‌ها و تعبیرهایی است که به نفع صاحبان قدرت و دنیامداران ،در ادیان ایجاد شده است؛ در نتیجه، دین به‌گونه‌ای تعریف شده است که خواسته گروه خاصی را برآورده ساخته است و حقوق صاحبان اصلی دین، که عامه مردم می‌باشند، از بین رفته است.
امام علی(ع) ریشه تمام فتنه‌ها را در جهان اسلام، تحریف و نوزایی‌های غیر مبنایی در دین می‌داند؛ زیرا وقتی آیه‌های قرآن براساس هوای نفسانی و خواسته انسان‌ها تفسیر گردید، آن تفسیر با اراده خداوند و محتوای قرآن سازگاری ندارد. در این شرایط است که حق و باطل با هم آمیخته می‌شود و مردم در حیرت و سرگردانی قرار می‌گیرند؛ در نتیجه، افکار و اندیشه‌هایی حاکم می‌شود که با راه هدایت خداوند، فاصله زیادی دارد. با توجه به پیامدهای ناگواری که تحریف در دین و بدعت‌گذاری در جامعه بشری دارد و دین را به ضد‌ دین تبدیل می‌سازد، یکی از وظایف حاکم اسلامی، پاسداری و نگه‌داری از حریم معارف دینی و جلوگیری از تحریف‌ها و تعبیرها، تعیین شده است.حکومت اسلامی در این زمینه موظف است، عرصه‌های تحقیق و پژوهشی را فراهم سازد و زمینه را برای نشر صحیح دین فراهم سازد و با هرگونه تحریف و برداشت ناروایی مقابله کند.
« ایجاد زمینه برای رونق دینداری و انجام فرائض الهی توسط مردم، از وظایف دولت اسلامی است.در فرهنگ اسلام، برخلاف برخی از ادیان دیگر، وظایف عبادی صرفاً جنبه فردی و شخصی ندارد، بلکه در عین نیاز به قصد قربت، با ابعاد گوناگون اجتماعی، سیاسی و اقتصادی پیوندی وثیق دارد و بدین وسیله، با جامعه و حکومت ارتباط پیدا می‌کند. بر مبنای این ویژگی است که دانشمندان اسلامی، درصدد کشف نظر اسلام درباره مسائل روز بر آمده و به سراغ منابع اسلامی می‌روند، تا آنجا که هیچ موضوعی را به عنوان اینکه بلاتکلیف است، تلقی نمی‌کنند.^[۷۸]»
از سوی دیگر، مقررات اسلامی بر این مبنای اصیل استوار است که انسان در جامعه، زندگی می‌کند و با دیگران پیوندهای اجتماعی دارد. استاد مطهری در این‌باره می‌گوید:«مقررات اسلامی، ماهیت اجتماعی دارد؛ حتی در فردی‌ترین مقررات، از قبیل نماز و روزه، چاشنی اجتماعی در کنار آنها زده شده است. مقررات فراوان اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، حقوقی و جزایی اسلام، ناشی از این خصلت است؛ همچنان که مقرراتی از قبیل جهاد و امر به معروف و نهی از منکر، از مسئولیت اجتماعی اسلام ناشی می‌شود.^[۷۹]»
ویژگی دیگر مقررات اسلامی، رابطه تنگاتنگ و استوار آن با نظام سیاسیِ حاکم بر جامعه است؛ بدین معنا که در زمینه مسائل سیاسی، اقتصادی، حقوقی، اجتماعی و حتی عبادی، قوانین و مقررات به‌گونه‌ای ارائه شده است که تنها با روی کارآمدن دولتی دینی، امکان اجرای صحیح، کامل و مطلوب آنها وجود دارد و خلأ چنین دولتی به بروز پراکندگی در قوانین اسلامی و به هم خوردن انسجام آنها، تعطیل بخش‌هایی از این قوانین، امکان سوء استفاده از قوانین اسلامی، ضعف اجرا، به علت فقدان حمایت قانونی و…، می‌ انجامد.در اسلام، نظام عبادی، هم سازنده عناصر ‌حکومت و نظام سیاسی است و هم ارتباط فرد با خدا و انسان‌های دیگر را سامان می‌بخشد. در این مکتب، تنظیم ارتباط و تعامل انسان‌ها، در گرو تنظیم ارتباط آنها با خداوند است.
تأمین مصالح مادی و معنوی مردم از دیگر وظایف دولت اسلامی در عرصه ی فرهنگ است.در نظام اسلامی، حاکم کسی است که در مرتبه نخست، حافظ عقاید و اخلاق دینی مردم و حافظ احکام فقهی آنان و سپس نگهبان سرزمین و منابع طبیعی آنان و برطرف کننده نیازهای اجتماعی شهروندان باشد.«یکی از نکاتی که حکومت اسلامی را از غیر حکومت اسلامی متمایز می‌سازد این است که در نگاه اسلام، تأمین مصالح معنوی و ایجاد زمینه برای رشد اخلاق و معنویت به عهده حکومت است، ولی شعار اصلی حکومت‌های لائیک این است که وظیفه حکومت، تنها تأمین امنیت و آزادی‌هاست و هیچ مسئولیتی نسبت به مسائل دینی، الهی و اخلاقی ندارد؛در صورتی که دیدگاه انبیا، بخصوص پیامبر بزرگ اسلامˆ، این است که وظیفه حکومت، علاوه بر تأمین مصالح و نیازمندی‌های مادی، مصالح معنوی نیز هست؛ حتی تأمین مصالح معنوی، اهم، ارجح و مقدم بر تأمین مصالح مادی است؛ یعنی حکومت باید قانونی را اجرا کند که هدف نهایی‌اش تأمین مصالح معنوی، روحی، اخلاقی و انسانی باشد. همان مسائلی که دین، آنها را هدف نهایی بشر می‌داند و کمال انسانی را وابسته به آنها ،می‌داند. دین، آفرینش انسان در این جهان و مجهزشدن او به نیروی آزادی و انتخاب را برای این می‌داند که این هدف عالی را بشناسد و دنبال کند، که محور آن مسائل، قرب به خدوند متعال است.
دولت نمی‌تواند به این اکتفا کند که من نان شما را فراهم می‌سازم و امنیت جانی شما را حفظ می‌کنم، اگر چه این اولین وظیفه دولت‌ها است. در اغلب جوامع اسلامی یا غیر اسلامی، دولتی که تشکیل می‌شود وظیفه دارد، امنیت جان و مال مردم را تأمین کند، اما از دیدگاه اسلام، دولت اسلامی نمی‌تواند وظیفه خودش را منحصر به این بداند، بلکه باید در درجه اول، وظیفه خود را ،رشد فضائل انسانی، معنوی و الهی انسان‌ها بداند و طبعاً برای اینکه چنین زمینه‌ای فراهم شود، امنیت جان و مال را نیز باید حفظ کند؛ این در واقع مقدمه است، نه هدف اصلی.به بیان دیگر، امنیت مادی و تأمین معاش، وسیله‌ای است برای رسیدن به یک هدف عالی‌تر و آن، فراهم شدن رشد معنوی است. بنابراین، قوانینی که در جامعه اسلامی رسمیت پیدا می‌کند، نه تنها نباید با دین ضدّیت داشته باشد، بلکه باید کاملاً منطبق بر مبانی دینی و در راستای رشد معنوی و الهی باشد؛ یعنی دولت اسلامی، نه تنها باید رفتارش ضد‌ دین نباشد، بلکه باید با بی‌دینی و ضدیت با دین مبارزه کند و باید اهداف دینی را تحقق ببخشد.
از دیدگاه اسلام، هدف قوه مجریه یا حکومت به معنای خاص آن، تنها تأمین امنیت مالی و جانی نیست، بلکه مهم‌تر از آن، توجه به مسائل معنوی است. جامعیت اسلام و تفکیک ‌ناپذیر‌ بودن دین و دنیا، دنیا و آخرت و مسائل مادی و معنوی، حاکم اسلامی را متعهد می‌سازد در کنار هر برنامه و تصمیمی که برای تأمین رفاه و آسایش مردم گرفته می‌شود، مصالح معنوی آنها را نیز در نظر بگیرد؛ زیرا از منظر اسلام، دنیا کشتزار آخرت است و دنیا پلی است که باید برای دستیابی به حیات معقول و انسانی، از آن عبور کرد.^[۸۰]»
تشویق و هدایت جامعه به خوبی‌ها، و بازداشتن آنها از بدی‌ها و کژی‌ها (امر به معروف و نهی از منکر) ، از دیگر وظایف دولت اسلامی در باب فرهنگ است.فقها برای امر به معروف و نهی از منکر، چهار شرط ذکر کرده‌اند:۱٫ علم به معروف و منکر؛۲٫ اثر بخش بودن؛۳٫ نبودن ضرر مشابه جانبی؛۴٫ اصرار فرد به انجام کار و تکرار آن.اگر این چهار شرط را از منظر وظایف حکومت اسلامی، مورد بررسی قرار دهیم و حکومت اسلامی را مجری امر به معروف و نهی از منکر بدانیم، یا دست کم در این زمینه او را به عنوان تبلور قدرت اجتماعی، مسئول بدانیم، در این صورت حکومت اسلامی موظف است:
اولاً‌، با سرمایه‌گذاری همه‌جانبه، سطح دانش و بینش مردم را نسبت به معروف و منکر افزایش دهد؛ چون اگر مردم مرزهای حلال و حرام خداوند را تشخیص ندهند و آگاهی کامل و همه جانبه نسبت به احکام الهی نداشته باشند، قادر نخواهند بود امر و نهی کنند.ثانیاً‌، ‌حکومت اسلامی باید تلاش کند روش‌های اثر‌بخش را پیدا کند و از ابزار و شیوه‌هایی استفاده کند، تا امر و نهی تأثیر داشته باشد. اگر در شرایط امر به معروف و نهی از منکر، «احتمال مؤثر بودن» تأکید می‌شود، به این معنا نیست که اگر مؤثر نبود، تکلیف ساقط است، بلکه در این شرایط، مکلف موظف است شرایطی را ایجاد کند و امکانات و روش‌های اثربخش را انتخاب کند.ثالثاً، اجرای امر به معروف و نهی از منکر نباید منجر به ضررهای جانبی برای حیثیت نظام و افراد باشد، که در این صورت، ضرر آن بیش از نفع آن می‌شود؛ از این‌رو، حکومت اسلامی موظف است، سطح آگاهی و بینش مردم را به شیوه‌های بهینه و مفید امر و نهی، افزایش دهد و در برنامه‌ریزی‌های کلان فرهنگی به این امر توجه کند.رابعاً‌، شرط علم و آگاهی و اصرار و تکرار فرد خطاکار، گویای این مسئله می‌باشد که امر ‌به ‌معروف و نهی از منکر، یک مسئله عمومی است و مربوط به فرهنگ جامعه می‌شود؛ چون اصرار به انجام گناه و یا ترک معروف و یا تکرار آن، معمولاً موضوع را از جنبه شخصی و فردی‌بودن خارج می‌کند و فرد خطاکار با انجام گناه، جامعه را با ناهنجاری مواجه می‌سازد و با ترک معروف‌ها، روح عبادت و گرایش‌های دینی مردم را تضعیف می‌کند. در این صورت، حکومت اسلامی موظف است با تصویب قوانین و اجرای برنامه‌های خاص، وضعیت را کنترل کند و با بهره گرفتن از مراحل سه‌گانه (اول، مواجهه قلبی و درونی؛ دوم، مواجهه گفتاری و زبانی؛ سوم، برخورد فیزیکی) اقدام به امر ‌و ‌نهی کند.
در مرحله اول، دولت اسلامی با اجرای برنامه‌های خاص، جایگاه ارزشی افراد گناهکار و کم توجه به مسائل دینی را مخدوش می‌سازد و با برخورد منفی، زمینه خودنمایی آنان را در جامعـه از بین می‌برد، در مرحله دوم، با بهره گرفتن از ابزارها و امکاناتی که در اختیار دارد، آنان را موعظه و نصیحت می‌کند و با بهره گرفتن از ابزار توبیخ و تشویق، آنان را متذکر می‌سازد؛ و در مرحله سوم با آنان برخورد می‌کند.
هرچند امر به معروف و نهی از منکر وظیفه‌ای همگانی است و دولت و ملت در آن نقش دارند، اما بخش سوم آن، که اعمال قدرت می‌باشد، در حکومت و دولت تبلور می‌یابد و حاکم اسلامی موظف است امکانات و زمینه‌های لازم سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را فراهم سازد تا جامعه به سوی معروف و خوبی‌ها گرایش پیدا کند و از بدی‌ها و کژی‌ها بازداشته شود. رابطه اجرای امر به معروف و نهی از منکر با حکومت اسلامی، تا حدی است که بسیاری از اندیشمندان اسلامی، مشروعیت حکومت اسلامی و فلسفه وجودی آن را اجرای امر به معروف و نهی از منکر می‌دانند.^[۸۱]تاکنون ضرورت احیای امر به معروف و نهی از منکر و اقدام مؤثر از سوی حکومت اسلامی، مورد تردید هیچ یک از اندیشمندان جهان اسلام قرارنگرفته است؛ آنچه مورد بحث است، تنها شرایط و شیوه‌های اجرای امر به معروف ونهی از منکر است.
با توجه به مطالب پیشین درمی‌یابیم، دولت دینی به عنوان نظام حکومتی، که مشروعیت آن مرهون امر به معروف و نهی از منکر است، نمی‌تواند خود را نسبت به مسائل دینی، اعتقادی و اخلاقی جامعه بی‌طرف بداند و موظف است تمام امکانات خود را برای تشویق و هدایت جامعه به سوی خوبی‌ها به کارگیرد و با قدرتی که از ناحیه خداوند و یا مردم پیدا کرده است با بدی‌ها، کژی‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی و دینی مقابله کند.
آیت‌الله جوادی آملی در جواب این سؤال که: آیا نظام حکومتی بر مبنای ولایت فقیه، برای تحقق بایدها و نبایدهای الزامی است، یا برای تحقق اخلاق فاضله و اعتقادات صحیح؟ پاسخ داده‌اند:«حکومت اسلامی و نظام ولایت فقیه، برای تحقق دین در جامعه است و دین، شامل سه بخش اعتقاد، اخلاق و عمل است. بنابراین، ولایت و حکومت فقیه، فقط برای بایدها و نبایدهای الزامی نیست، ولی چون انسان و جامعه انسانی، از طریق رفتار و عمل اصلاح می‌شوند، باید مورد توجه نظام باشد.^[۸۲]»
فصل چهارم
وظایف فرهنگی دولت جمهوری اسلامی با توجه به
نظریه دولت در قانون اساسی
مبحث اول : نظریه ی دولت جمهوری اسلامی در قانون اساسی
انقلاب ملت ایران در سال۱۳۵۷، یک انقلاب فرهنگی است که هدف آن برقراری ارزش های اسلامی در جامعه بوده است. کلمه اسلامی در این ترکیب دلالت بر آن دارد که در این شکل از حکومت ، اصول و آموزه های اسلامی حاکم است.در قانون اساسی جمهوری اسلامی، اخلاق جایگاه خاصی دارد و وظایف فرهنگی متعددی در اصول مختلف بر عهده ی دولت گذاشته شده است.در این مبحث نظریه ی دولت در جمهوری اسلامی با توجه به اصول متعدد قانون اساسی و نظرات امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب ،مورد بررسی قرار می گیرد.
گفتار اول : ماهیت دینی، فرهنگی نظام جمهوری اسلامی
انقلاب اسلامی،انقلاب فرهنگی
«انقلاب، کوشش برای تغییر شرایط هستی اجتماعی و بنیاد نظامی بدیل یا جانشین در جامعه و در نتیجه ماهیتا سیاسی ، دانسته شده است که با بحران سیاسی آغاز می شود و با سامان سیاسی به پایان می رسد. دقت در تعاریفی از این قبیل ، بیانگر این نکته اساسی است که در ادبیات سیاسی موجود، بر ماهیت سیاسی انقلاب تاکید و مهم ترین خصیصه انقلاب، دگرگونی نظام سیاسی موجود و جایگزینی آن با نظام سیاسی جدید، دانسته شده است.^[۸۳]»
پیروزی انقلاب اسلامی در کنار تاثیرات فراوانی که بر روندهای بین المللی و معادلات آن بر جای گذاشت، ادبیات نظری درباره انقلاب را نیز تغییر داد.مقاله ها و کتاب های بسیاری درباره این رویداد عظیم ، تدوین و تحلیل های گوناگونی درباره آن عرضه شد. در برخی از این گونه تعاریف می خوانیم: انقلاب عبارت از ویرانی سیستم اقتصادی،سیاسی،فرهنگی واجتماعی موجود یک جامعه و جایگزین نمودن فلسفه خاصی از زندگی به جای سیستم های مختلف گذشته است. این تعریف از پدیده ای صرفا سیاسی با تحولی بنیادین و خصلتی اندیشه ای و فرهنگی درانقلاب، سخن می گوید. با چنین نگرشی انقلاب ایران فقط یک قیام مسلحانه گروهی برای رسیدن به قدرت و یا یک جنبش کارگری و کشاورزی برای رسیدن به یک جامعه بدون طبقه تفسیر نمی شود.بلکه قیامی با شرکت فعال همه قشرها به منظور سرنگونی مجموعه فرهنگی،سیاسی، اقتصادی،اجتماعی و نظامی دانسته می شود.
«در این فقرات هم بر بعد سلبی و هم بر بعد ایجابی انقلاب به عنوان یک تحول سیاسی تاکید شده است. اما فراتر از آن،هدف انقلاب، ساختن انسان و جامعه انسانی سالم دانسته شده است. این نگرش ،انقلاب اسلامی را از یک پدیده و هدف سیاسی صرف فراتر برده و در چنین جایگاهی – همانطور که برخی از نویسندگان به درستی اشاره کرده اند – در اندیشه سیاسی امام ، انقلاب هم جنبه نظری و ایدئولوژیک دارد که بر جهان بینی و جهان نگری خاصی استوار است و هم جنبه عملی دارد که عملی صالح و قیامی در راه عقیده محسوب می شود.بدین ترتیب می توان به این جمع بندی کلی اشاره کرد که انقلاب اسلامی ایران پدیده ای صرفا سیاسی نبوده، افزون بر جایگزینی نظام سیاسی ، واقعیتی فکری و فرهنگی نیز به شمار آمده و بر پایه آن در کنار این تحول سیاسی، تحولی بنیادین در فکر و فرهنگ جامعه نیز پدید آمده است.^[۸۴]»
«استاد مطهری بر این باوراست: انقلاب می تواند ماهیتی ایدئولوژیک داشته باشد. مردمی که به یک مکتب ایمان و اعتقاد دارند و به ارزشهای آن شدیدا وابسته اند، وقتی مکتب خود را در معرض آسیب می بینند، دست به قیام میزنند. انقلاب این مردم ربطی به سیر و گرسنه بودنشان ندارد؛چرا که ممکن است هم شکمشان سیر باشد و هم آزادی سیاسی داشته باشند .نکته مهمی که در انقلاب اسلامی زیربنایی است و از زبان دکتر شریعتی شنیدنی است: انقلابی شدن بیش از هر چیز مستلزم یک انقلاب ذهنی، یک انقلاب در بینش و یک انقلاب در شیوه تفکر است. ^[۸۵]»تعاریف بالا نشان دهنده ارادی، ارزشی، فرهنگی و هویتی بودن زیربنای انقلاب اسلامی است.
شکل‌ گیری‌ انقلاب‌ اسلامی،ناشی‌ از تحول‌ و رشد فرهنگی‌ جامعه‌ و روی ‌آوردن‌ اقشار مختلف‌ ـ بویژه‌ قشرهای‌ جوان‌ و فرهنگی‌ جامعه‌ ـ به‌ ارزش‌ های‌ اسلامی‌ بوده‌ و آرمان‌ِ اصلی‌ انقلاب‌ هم‌، تحقق‌ جامعه‌ای‌ نمونه‌ و برخوردار از شاخص ‌های‌ رشد و تعالی‌ انسانی‌ و اسلامی‌ است‌. پایه ‌گذار انقلاب‌ اسلامی‌ ـ یعنی ‌امام‌خمینی (ره‌) ـ «فرهنگ‌» را اساس‌ ملیت‌ و استقلال‌ یک‌ ملت‌ می ‌دانند و تخریب‌ فرهنگی‌ جامعه‌ توسط‌ رژیم ‌پهلوی‌ را، یکی‌ از بزرگ ‌ترین‌ آسیب ‌های‌ آن‌ دوران‌ بر می‌ شمارند و جبران‌ آن‌ را دشوارتر از جبران‌ خرابی ‌های‌ مادّی‌ تلقی‌ می‌ کنند. بنابراین‌، نمی‌ توان‌ تردید داشت‌ که‌ یکی‌ از برجسته ‌ترین‌ اهداف‌ بلندِ انقلاب‌ اسلامی‌، اصلاح‌ فرهنگ‌ جامعه‌ و فراهم ‌کردن‌ زمینه‌ های‌ رشد و تعالی‌ فرهنگی‌ بوده‌ است‌،
انتظار و توقّعی‌ که‌ از یک‌ جامعه ‌رشد یافته‌ و پویا و مبتنی‌ بر ارزش ‌های‌ اسلامی‌، وجود دارد، تجلی‌ ارزش ‌های‌ الهی‌ و انسانی‌ در رفتار و تعامل‌ اجتماعی ‌افراد آن‌ جامعه‌ است‌. رواج‌ درست کاری‌، عدالت‌، راستگوئی‌، خیرخواهی‌، خردورزی‌، تواضع‌، آزادگی‌، همکاری‌ و تعاون‌، استقامت‌ و بردباری‌، و آن چه‌ که‌ اسلام‌ به‌ عنوان‌ ارزش ‌های‌ مطلوب‌ معرفی‌ کرده‌ است‌، کیفیت‌ و درونمایه ‌فرهنگ‌ یک‌ جامعه‌ را، اسلامی‌ می ‌سازد. و امّا آرمان‌ های‌ فرهنگی‌ انقلاب‌، در یک‌ عبارت‌ کلی‌، چیزی‌ جز آرمان‌ های‌ اخلاقی‌ و تربیتی‌ اسلام‌ نیست‌. امام‌ راحل‌(ره‌)، بر این‌ آرمان‌ محوری‌ ،همواره‌ پافشاری‌ داشت‌ که‌ هدف‌ اصلی‌ انقلاب‌، زنده‌ کردن‌ احکام‌ اسلام‌ و تحقق‌ آن‌ در جامعه‌ است‌. البته روشن است که درک اجمالی و یا تفصیلی مردم از آرمان های انقلاب اسلامی ایران بسته به سطح فکری و شناخت اجتماعی هر یک از اقشار جامعه متفاوت بود. اما همگان بر این نکته واقف و متفق بودند که اکثریت مردم مسلمان ایران؛ معنویت و آزادی و عدالت، استقلال و رشد و سعادت، و شکوفایی و عزت و سربلندی کشور خویش را در سایه تحقق ارزش‌ها و احکام اسلام ناب محمدی(ص) جستجو می کردند.
بنابراین انقلاب اسلامی بیش و پیش از هر چیز یک انقلاب فرهنگی است و نه یک انقلاب سیاسی یا اقتصادی . انقلاب اسلامی به معنی دگرگونی است که هدف آن برقراری ارزش های اسلامی در جامعه بوده است. کلمه اسلامی در این ترکیب دلالت بر آن دارد که در این شکل از حکومت ، اصول و آموزه های اسلامی حاکم است. انقلاب اسلامی اگرچه خصلت ها و غایات سیاسی و اقتصادی نیز دارد اما به صورت اولی و در پی استکمال روحی و معنوی افراد جامعه به واسطه تحقق یافتن ارزش های اسلامی است و سایر مقاصد آن جنبه فرعی دارند و تنها به سبب تاثیری که بر جنبه اصلی می گذارند، موضوعیت می یابند.
دینی بودن نظام جمهوری اسلامی
نظامی که در آن دین و شریعت مبنای اصلی اداره امور جامعه باشد و قوانین بشری در تطابق با قوانین الهی تهیه و تنظیم شود،آن نظام دینی است. بر اساس شریعت اسلام نظام دینی ، نظامی است که چارچوب کلی و سیاست گذاری اصلی آن را دین ترسیم کند و حاکمیت اصلی از آن خداوند باشد. «مراد و منظور اولیه مردم و رهبران انقلاب، به ویژه رهبر کبیر آن امام خمینی از جمهوری، جمهوری بود که در همه دنیا مطرح و غالبا حاکم بود. رهبر انقلاب تاکید داشت که ” طرز جمهوری همان جمهوری است که همه جا هست”.” حکومت جمهوری اسلامی هم یک جمهوری است مثل سایر جمهوری ها لکن محتوایش اسلام است.” “شکل حکومت ما جمهوری اسلامی است. جمهوری به معنای اینکه متکی بر آرای اکثریت است و اسلامی برای اینکه متکی به قانون اسلام است”. ^[۸۶]»
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اکثریت مردم با اعتقاد دیرینه خود به دین اسلام، محتوای حاکمیت را در قالب نظام اسلامی ،تعیین نموده اند. لذا اراده آزاد و اسلامی مردم به صورت مشارکت همگانی برای تعیین نظام سیاسی کشور، پدیدار شده است.
«در اندیشه سیاسی اسلام، حکومت برای حکومت نیست. یعنی حکومت منزلت ذاتی و غایی ندارد بلکه در حکم ابزار و وسیله برای رسیدن به مقصد و منظور دیگری است که همان ارزش های اسلامی است. اسلام به صورت ذاتی در پی تشکیل حکومت و برپایی نظام سیاسی نیست بلکه چون تحقق یافتن آموزه های آن متوقف به در اختیار گرفتن قدرت سیاسی است ، حکمرانی موضوعیت پیدا می کند.روشن است که لازمه تحقق یافتن ارزش های اسلامی در ساحت اجتماع،تشکیل حکومت است .زیرا این ارزش ها ، آنگاه اجرا و پیاده می شود که نظام های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در یک جامعه بر مبنای آنها طراحی شده باشد. در غیر این صورت ، نظامات اجتماعی غیر دینی (سکولار)، مجال نخواهند داد که ارزش های اسلامی، حکم فرما و در جامعه مستقر شوند. به بیان دیگر تحقق تمام ارزش های اسلامی در جامعه، محتاج امکانات و مقدوراتی در ابعاد حکومت است. از این رو هر اندازه که به قدرتی فروتر از حکومت بسنده شود، از بضاعت و توان تحقق ارزش های اسلامی ،کاسته می شود.^[۸۷]»
«بنابراین حکومت اسلامی مکلف است ارزش های معنوی و فرهنگی اسلام را در جامعه محقق سازد و این مهم ترین و عالی ترین تکالیف حکومت اسلامی است که آن را از حکومت سکولار متمایز می سازد.باید اضافه کرد که یکی از نتایج مهم مترتب بر این بحث آن است که در میان نهادهای درون نظام سیاسی ، نهادهایی که تکالیف تعلیمی و تربیتی (فرهنگی) را بر عهده دارند، از نهادهای دیگر اهمیت بسیار بیشتری دارند.
تفاوت جامعه دینی با جامعه سکولار، توجه به تکامل معنوی است. تفاوت اصلی جامعه دینی (اسلامی) با جوامع سکولار، در این است که در جامعه اسلامی امور معنوی و روحی برخاسته از دین اصالت دارد. به گونه ای که نیازها و خواسته های مادی باید در این چارچوب کلی و حاکم براورده شود. هدف اعلای زندگی اجتماعی، برآورده شدن حوایج و علایق مادی نیست بلکه استکمال معنوی و روحی انسان است.^[۸۸]»
دولت اسلامی باید نسبت به اشاعه فرهنگ اسلامی و مقابله با فرهنگ ها و خرده فرهنگ های ناسازگار با آن در جامعه اسلامی احساس مسئولیت و اقدام کند. رهبر معظم انقلاب اسلامی تصریح کرده اند که حکومت اسلامی موظف به هدایت فرهنگی جامعه است . به این معنی که کارگزاران فرهنگی در نظام سیاسی مبتنی بر اسلام، باید در چارچوب اسلام و ارزش‌های فرهنگی آن، فضایل را ترویج کنند و رذایل را بزدایند.
«رهبر معظم انقلاب تاکید می کنند: تفاوت حاکم اسلامی با دیگر حاکمان، در این است که حاکم اسلامی مکلف است به واسطه هدایت فرهنگی مردم و بیان حقایق دینی برای آنها و امر به معروف و نهی از منکر، مسیر سعادت اخروی و رسیدن آنها به بهشت را بر ایشان هموار سازد. ایشان همچنین معتقدند که بر عهده مدیران و مسئولان در حکومت اسلامی است که مقدمات و زمینه های صلاح و خیر را در جامعه فراهم سازند و با مقدمات و زمینه های فساد و شر مبارزه کنند.ایشان بر این باورند که بر اساس شریعت اسلامی و قوانین نظام جمهوری اسلامی ، کارگزاران فرهنگی باید زمام و مهار فرهنگ عمومی را در اختیار گرفته و خود را متولی آن قلمداد کند. رهبر معظم انقلاب می فرمایند: نمی شود مسئولین کشور مسئولیتی احساس نکنند در زمینه هدایت فرهنگی جامعه. دولت و مسئولان موظفند که توجه کنند به جریان عمومی فرهنگ جامعه: ببینید کجا داریم می رویم، چه دارد اتفاق می افتد، چه چیزی در انتظار است.اگر چنانچه مزاحماتی وجود دارد،آنها را برطرف کنند. جلوی موانع را،عناصر مخرب را، عناصر مفسد را بگیرند. ما مسئولیت شرعی داریم. مسئولیت قانونی داریم در قبال فرهنگ کشور و فرهنگ عمومی کشور. دولت وظیفه برای ترویج بیشتر دین دارد. باید توان خودش را صرف کند در راه تروبج فضایل و جلوگیری از آنچه مزاحم رشد فضایل است. پس بنابراین فرهنگ جامعه متولی می خواهد.^[۸۹]»
در قانون اساسی وجود معیارهای زیر می تواند بیانگر دینی بودن نظام تلقی شود:
«احاطه کامل دین رسمی بر اداره امور کشور: یکی از ویژگی های نظام دینی، اولویت قوانین شریعت بر سایر قوانین و مقررات موجود در جامعه است. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ، در اصل ۱۲ و ۱۴ صراحتا به دینی بودن نظام و الزام به تطبیق کلیه قوانین و مقررات با موازین اسلامی اشاره شده است.
تاکید بر مبانی اعتقادی: در یک نظام دینی، مبانی اعتقادی پایه های اعتقادی را تشکیل می دهد. این مبانی در تمام امور جامعه، به ویژه در پایه ریزی نظام اجتماعی ، نقش راهنما را ایفا می کنند. قانون اساسی به خوبی بیانگر این چارچوب اعتقادی است. همانگونه که در اصل اول آمده است: تاسیس نظام جمهوری اسلامی ، بر پایه اعتقادات دیرینه مردم به حکومت حق و عدل و قرآن و بر پایه ایمان به توحید،نبوت،معاد،عدل، امامت و رهبری قرار گرفته است و ادامه حیات آن نیز بر پایه همین مبانی استوار است.
کرامت و ارزش والای انسان و آزادی توام با مسئولیت اودر برابر خداوند: در یک نظام دینی علاوه بر تامین حوایج مادی انسانها، به کمال معنوی و حرکت آنان در مسیر صحیح برای رسیدن به خالق نیز توجه می شود. عنایت به اصل کمال و ارزش والای انسان و آزادی توام با مسئولیت او در برابر خداوند، یکی از شرایط اولیه ادامه حیات یک نظام دینی است. ^[۹۰]»
بر اساس این اصل، انسان دارای گرایش های گوناگونی است که وی را به سوی خیر یا شر می کشاند. انسان می تواند در دو بعد مثبت و منفی، استعدادهای خود را پرورش داده و بر اساس آزادی فردی، راه درستی را که خالق از طریق وحی به وی نشان داده را قبول یا رد نماید. لیکن هر انسانی دربرابر این آزادی، مسئولیت اعمال خویش را بر عهده دارد. وجود این آزادی توام با مسئولیت، موجبات تلاش و رشد انسان را فراهم و تحولی مثبت در وی به وجود می آورد. این تحول و خودسازی فردی در انسانها،تجدید حیات اجتماع را به دنبال خواهد داشت.قانون اساسی جمهوری اسلامی به این موضوع واقف بوده و در بند ششم اصل دوم خود، با پذیرش اصل کرامت و ارزش والای انسان و آزادی توام با مسئولیت او ، نوعی نگاه دینی به حکومت را بیان می کند و ایمان به اصل فوق را برای تداوم حیات جامعه و به عنوان یکی از مبانی جمهوری اسلامی لازم می داند.در اصل سوم قانون اساسی،یکی از وظایف حکومت، ایجاد محیط مساعد برای رشد فضایل اخلاقی بر اساس ایمان و تقوا و مبارزه با کلیه مظاهر فساد و تباهی ذکر گردیده که به تمایز وظایف حکومت دینی از غیر دینی اشاره دارد.^[۹۱]
«فرق اساسی جمهوری اسلامی با دیگر جمهوری ها این است که طریق انحراف را مسدود کرده است و با پذیرش محتوای اسلامی نظام، سرنوشت مردم را از امیال نفسانی قانونگذارانی که بر مصالح و مفاسد واقعی آگاهی ندارند، نجات داده است. بنابراین در جمهوری اسلامی کلیه قوانین ومقررات مدنی، جزایی، مالی، اقتصادی، اداری، فرهنگی، نظامی، سیاسی و غیر اینها بر اساس موازین اسلامی است . این اصل بر اطلاق یا عموم همه اصول قانون اساسی و قوانین و مقررات دیگر حاکم است.مجلس شورای اسلامی نمی تواند قوانینی وضع کند که با اصول و احکام رسمی کشور یا قانون اساسی مغایرت داشته باشد. بر این اساس قانون اساسی با پذیرش قالب جمهوری درصدد نفی استبداد فردی و گروهی برآمده و با پذیرش محتوای اسلامی، جامعه را به سوی هدف نهایی و سعادت واقعی هدایت کرده و از انحراف تباه کننده نجات داده است.^[۹۲]»
فرهنگی بودن نظام جمهوری اسلامی
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دارای یک مقدمه و یک متن است. قبل از ذکر مقدمه، آیه قرآنی “لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط” آمده که بیانگر اتکای به قرآن در این نوشتار و حاکمیت فضای مذهبی برآن و همچنین، ذکر کلمه کتاب و بینات در آیه ،نشانه فرهنگ ساز بودن است.
به علاوه در سطر اول مقدمه،قانون اساسی به شرح زیر معرفی می شود:

با فزض مدل AR برای فیلتر معکوس کانال به­ صورت زیر:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

(۴-۱)
که در آن p درجه مدل AR ، ضرایب مدل AR و و به ترتیب ورودی و خروجی سیستم هستند. سیگنال آشوبی با بهره گرفتن از یک نگاشت غیر خطی به صورت زیر تولید می­ شود:
(۴-۲)
لازم به ذکر است که ذاتاً قطعی وغیر تصادفی است. حال به شرح روش مبتنی بر دینامیک برای تخمین p و می­پردازیم.
تعریف:حجم فضای فاز سیگنال در بعد محاط^[۹۰]در فضای اقلیدسی با وضوح ε به صورت زیر تعریف می­ شود:
(۴–۳)
که در آن و یک ε- رویه^[۹۱] از A است به عبارت دیگر با که منظور از قطر است به عبارت دیگر و در نتیجه هرگاه منجر به خواهد شد. در عمل باید در محاسبات استفاده شود. دقت محاسبات به بستگی دارد و استفاده از کوچک بار محاسباتی زیادی خواهد داشت. بنابراین از یک تقریب که در آن نیازی به انتخاب نیست به صورت زیر استفاده می­ شود [۶۹]:
(۴–۴)
با فرض مجهول، روش فیلترینگ معکوس برای تخمین از استفاده می­ شود. با فرض داشتن به صورت زیر ضرایب با مینیمم­سازی PSV سیگنال نسبت به تخمین­زده­می­ شود.
(۴-۵)
مقدار در فضای فاز دو بعدی در شکل زیر نشان داده است:
شکل(۴-۲): محاسبه­ی یک سیگنال[۶۹].
نشان­داده­می­ شود که اگر و فقط اگر PSV خروجی فیلتر معکوس مینیمم شود [۶۹]. این مطلب بر این پایه استوار است که حجم فضای سیگنال آشوبی صفر است و فقط در صورتی که تخمین درستی از داشته باشیم حجم فضای فاز سیگنال خروجی فیلتر معکوس یعنی به صفر نزدیک باشد. باید توجه کرد که مینیمم کردن یک مسأله بهینه­سازی غیرخطی است که با روش جستجوی تصادفی^[۹۲]انجام می­ شود.
روش شناسایی فوق به صورت زیر خلاصه می­ شود:

1. 1. با فرض در دسترس بودن سیگنال دریافتی می­توان یک سیستم معکوس به صورت رابطه ۴-۵ داشت.

1. 1. محاط کردن در یک فضای فاز d بعدی با بهره گرفتن از بردارهای تأخیر که در آن d بعد محاط است (در اینجا ).

1. 1. مینیمم­سازی PSVبردار خروجی نسبت به یا به عبارتی:

(۴-۶)
کاربرد MPSV در همسانسازی یک سیستم مدولاسیون آشوبی
با فرض ارسال سیگنال آشوبی به صورت زیر که در آن سیگنال پیام ارسالی در پارامتر دوشاخگی سیگنال آشوبی Logistic اصلی قرار گرفته است:
(۴-۷)
برای آن­که نگاشت Logistic در حالت آشوبی قرار گیرد باید باشد. اگر سیگنال را به صورت قرار دهیم شکل موج سیگنال (۴-۷) و رفتار آن در پرتره­ی فضای فاز نگاشت Logistic اصلی آن گونه که در شکل زیر نشان داده شده متفاوت است. اگرچه مسیرهای مشاهده شده متفاوت هستند ولی رفتار آن­ها در فضای فاز شبیه است. تنها تفاوت موجود در این است که منحنی سهمی شکل سیگنال مدوله شده در جهت عمودی عریض­تر از سیگنال Logistic اصلی است و مسیر آن به مرکز مختصات نزدیک نمی­ شود. این موضوع ناشی از نوسان پارامتر دوشاخگی است. الگوی منظم فضای فاز سیگنال مدوله­شده نشان می­دهد که تخمین MPSV می ­تواند در مورد این سیگنال انجام شود.

(الف) (ب) (ت) (ث)
شکل(۴-۳): الف: مسیر نگاشت Logistic در حوزه زمان. ب: مسیر سیگنال مدوله­شده در حوزه زمان. ت: پرتره­ی دو بعدی فضای فاز مسیر الف. ث: پرتره­ی دو بعدی فضای فاز مسیر ب[۵۶].
حال به مسأله همسانسازی برای سیستم مخابراتی با مدولاسیون ذکر شده می­پردازیم. سیگنال ارسالی پس از عبور از کانال مخابراتی دچار اعوجاج می­ شود. هدف بازیابی سیگنال از سیگنال دریافتی است. با فرض آن­که کانال را بتوان با مدل AR مدل کرد مسأله همسانسازی به صورت دی­کانولوشن کور مدل AR معادله ۴-۱ می ­آید. این مسأله اساساً با مسأله شناسایی سیستم توصیف شده در قبل شبیه است و فقط در این موضوع که سیستم دینامیکی متغیر با زمان است متفاوت می­باشد. نتایج نشان می­دهد که روش شناسایی MPSV با دقت بیشتری ضرایب کانال AR راتخمین می­زند و با دقّت بیشتری از به­دست می ­آید. نتایج حاصل از شناسایی سیگنال دریافتی با مدل AR به صورت در ادامه بیان می­ شود. MSE به عنوان معیار مقایسه نتایج همسانسازی استفاده شده­است. MSE همسانسازی با بهره گرفتن از تعداد متفاوتی از نقاط محاسبه شده و برای مقایسه روش LS در حالت ورودی گوسی برای مقایسه استفاده شده­است. نتایج حاصل در شکل (۴-۴) نشان داده­ شده­است [۵۶]. همان­گونه که مشاهده می­ شود روش همسانسازی آشوبی بر روش بهینه آماری برای همه نقاط برتری دارد. بازدهی MPSV برای سیگنال مدوله­شده آشوبی بسیار به سیگنال آشوبی بدون مدولاسیون نزدیک است.
شکل(۴–۴): MSE ضرایب تخمین­زده­شده MPSV برای سیگنال آشوبی مدوله شده و روش LS برای سیگنال گوسی با بهره گرفتن از تعداد متفاوت نقاط[۵۶].
در خاتمه این توضیح ضروری است که دلیلِ بهتر
بودن تخمین با این روش در مقایسه با روش LS به اضافه ورودی گوسی، استفاده از خواص ذاتی سیگنال آشوبی است که اطّلاعات مفیدی برای شناسایی استخراج می­ کند.
۴-۵-۲- روش شناسایی مینیمم خطای پیش ­بینی غیرخطی^[۹۳] (MNPE)
روش مبتنی بر دینامیک دیگری که می ­تواند برای شناسایی کور یک سیستم خطی که با سیگنال آشوبی تحریک شده­است به­کاررود MNPE نام دارد. در این روش از اطّلاعات پیشین سیگنال آشوبی برای استخراج توابع پیش ­بینی غیرخطی سیگنال آشوبی به منظور تعیین پارامترهای سیستم استفاده می­ شود. خطای تخمین غیرخطی (NPE) معیاری است که به عنوان تابع هدف یا تابع هزینه خروجی سیستم معکوس برای شناسایی کور سیستم استفاده می­ شود. در ادامه روش MNPE برای همسانسازی یک سیستم مخابرات با مدولاسیون CSK بررسی می­ شود.
روش فیلترینگ معکوس متمرکز بر مدلسازی پارامتری با آماره مرتبه دوم است. در این روش تخمین مستقیم پارامترهای یک سیستم خطی با مینیمم­سازی تابع هدف خروجی یک فیلتر معکوس انجام می­ شود. در این­جا به معرفی روشی می­پردازیم که از خاصیت پیش ­بینی­پذیری کوتاه مدت برای شناسایی سیستم تحریک شده با سیگنال آشوبی استفاده می­ کند. در این روش ابتدا سیگنال دریافتی از یک فیلتر معکوس عبور کرده وسپس پارامترهای سیستم با مینیمم­سازی NPE خروجی فیلتر معکوس تخمین زده­می­ شود.
شناسایی کور یک سیستم خطی با فیلترینگ معکوس
در این قسمت شناسایی کور، فیلتر معکوس کانال مدل AR به صورت زیر مدنظر است:
(۴-۷)
معکوس این سیستم می ­تواند به صورت زیر بیان شود:
(۴-۸)
که در آن و نویز جمعی اندازه ­گیری است و ، و درجه تخمینی از مدل AR است. روش فیلترینگ معکوس [۷۰] پارامترهای سیستم را با مینیمم­سازی معیاری تحت عنوان معیار فیلترینگ معکوس که به صورت زیر بیان می­ شود به­دست می ­آورد.
(۴-۹)
که مطابق آن­چه گفته­شده تخمین است که حاصل اعمال مدل معکوس به سیگنال دریافتی است و یک معیار بیان­کننده خطای پیش ­بینی است. یک معیار رایج برای خطای پیش ­بینی به­ صورت زیر است:
(۴-۱۰)
شناسایی کور یک سیستم خطی با روش MNPE
حال به بیان روش MNPE برای شناسایی سیستم AR تحریک شده با سیگنال آشوبی می­پردازیم.
اگر بردار حالت یک سیستم دینامیکی باشد این سیستم با نگاشت به صورت زیر بیان می­ شود:
(۴-۱۱)
معادله مشاهده­گر به صورت بیان می­ شود. که در آن h یک تابع هموار است. در سیستم آشوبی سیگنال مشاهده­گر برای یک مدت زمان کوتاه به دلیل تولید شدن با یک معادله قطعی قابل پیش ­بینی است. با توجه به قضیه محاطی تاکنز^[۹۴]فضای حالت سیگنال آشوبی از مشاهدات یک فرایند آشوبی قابل بازسازی است[۷۱]. بازسازی با یک زمان تأخیر به صورت تعریف می­ شود. که در آن d بعد محاط است. محاط بودن به معنای آن است که تحول نقاط در بازسازی حالت بر اساس دینامیک G و حالت غیر قابل مشاهده بدون هیچ ابهامی در بازسازی حالت می ­تواند بازتولید شود. به بیان دیگر سیگنال اندازه ­گیری شده با یک تابع پیش ­بینی غیرخطی به صورت که در آن می ­تواند مدل شود.
روش شناسایی فیلترینگ معکوس خروجی به صورت تقریبی به سیگنال ورودی سیستم میل می­ کند. اگر سیستم دقیقاً معکوس باشد به منجر خواهد شد. به بیان دیگر اگر سیستم معکوس بتواند سیگنال محرک را به طور کامل دی­کانوالو کند خواهیم داشت که در آن است.
شکل(۴-۵): شناسایی سیستم با بهره گرفتن از معیار MNPE
معیار NPE برای فیلترینگ معکوس آشوبی به صورت زیر بیان می­ شود:
(۴-۱۲)
شناسایی سیستم AR با روش MNPE
برای اعمال معیار NPE در شناسایی سیستم AR از سیستم معکوس به صورت رابطه ۴-۸ استفاده می­ شود. استفاده از MNPE روش فیلترینگ معکوس برای مدل AR به صورت زیر خلاصه می­ شود:

عمدتاً امنیت به نوعی احساس روانی گفته میشود که در آن بخاطر مبرا بودن از ترس، وضعیت آرامش و اطمینان خاطر حاصل می شود. نظر به پیچیدگی مباحث امنیتی در جوامع امروزی، لزوم بررسی تحولات مفهوم امنیت از جنبه های مختلف ضروری است. شناخت مفاهیم امنیتی می تواند مدیران تصمیم گیرنده در این گونه امور را به سمتی راهنمایی کند که با کمترین هزینه بیشترین نتایج را از تصمیمات اتخاذ شده به دست آورند.
امنیت ملی: شرایط و فضای ناشی از اقدامات حفاظتی که مانع از اعمال نفوذ دشمن و یا رقیب بر منافع شده و امکان دارد بروز توانایی ها و قابلیت را مسدود سازد مفهوم امنیت ملی است
امنیت بین المللی: باری بوزان امنیت بین المللی را در ابعاد مختلف سیاسی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تفسیر کرده است.
امنیت جهانی: امنیت جهانی ناظر بر مجموعه ای از اصول و اقدامات جهانی جهت تضمین همه ملت ها به طریقی که یک سیستمی از نظم جهانی را دارا شوند شامل می شود.
محیط امنیتی: به محیط پیرامون ما که دارای مؤلفه های امنیتی شده و این شاخص ها در آن محیط نمود پیدا می کند محیط امنیتی گفته می شود (هند یانی ۱۳۸۶ :۱۱-۱۲).
اقدامات کنترلی پلیس: مجموع عملیات پلیسی در جهت ایجاد و افزایش و حفظ امنیت (جانی، مالی و روانی) و کاهش بزهکاری در محدوده زمانی و مکانی مشخص را اقدامات کنترلی پلیس گویند (نوروزی و افراسیابی، ۱۳۸۹: ۳۶-۷).
گشت انتظامی: بررسی محدوده استحفاظی در زمان مشخص توسط نیروهای پلیس جهت برقراری امنیت را گشت انتظامی گویند (معاونت ساعس،۱۳۸۲).
گردشگری: گردشگری یک فعالیت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بزرگ و البته پدیده ای بسیار سیاسی است. این صنعت آن چنان در توسعه اجتماعی – اقتصادی کشورها اهمیت دارد که اقتصاد دان ها آن را صادرات نامرئی نامیده اند. در سال های اخیر از گردشگری به عنوان بزرگ ترین صنعت دنیا نام برده اند و تلاش برای گسترش، توسعه و جذب روز افزون توریست، مبارزه ای است که به همه کشورها مربوط می شود.گردشگری مجموعه مسافرتهایی را در بر میگیرد که به منظور استراحت، تفریح و تجارت یا دیگر فعالیتهای شغلی و یا اینکه شرکت در مراسم خاص انجام گیرد و غیبت شخص گردشگر از محل سکونت دایم خود در طی این مسافرت موقتی و گذرا میباشد (لومسدن، ۱۹۹۷: ۱۸). بنابر این مسافرتهایی که پیوسته و به طور منظم بین محل کار و محل زندگی خود در سفر انجام میگیرد جزء گردشگری به حساب نمیآیند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

گردشگری عبارت است از گذراندن اختیاری مدتی از اوقات فراغت خود در مکانی غیر از محل سکونت دائمی به قصد بهره برداری از لذت های گردشگری. (صدرموسوی، ۱۳۰:۱۳۸۶).
گردشگر: واژه توریسم نخستین بار در سال ۱۸۱۱ ، در مجله ای انگلیسی به نامMagazine Sporting (مجله ورزشی) بکار برده شد. در آن زمان این لغت به معنای مسافرت به منظور تماشای آثار تاریخی و بازدید از مناظر طبیعی برای کسب لذت به کار می رفت (محلاتی،۱۳۸۰: ۲۰)
از آن زمان تاکنون معانی وتعاریف متعددی از طریق صاحب نظران ارائه شده است. دراین جا به ارائه تعریف گردشگری که از طرف سازمان ملل، بر اساس پیشنهاد کنفرانس بین المللی ترانسپورت و گردشگری آن سازمان در رم، به تصویب رسیده می پردازیم:
گردشگر به کسی گفته میشود که به منظور استراحت، تفریح و تجارت یا دیگر فعالیتهای شغلی و یا اینکه شرکت در مراسم خاص، مجموعه مسافرتهایی را انجام دهد و غیبت او از محل سکونت دایم خود در طی این مسافرت موقتی و گذرا باشد (لومسدن، ۱۹۹۷: ۱۸).

۱-۹) تعاریف عملیاتی واژگان تخصصی

اقدامات کنترلی پلیس: اقدامات کنترل پلیسی رویکردی است که در آن نهاد پلیس علاوه بر بهره گیری از ابزارهای تعریف شده در نظام عدالت کیفری، از همکاری و مشارکت نهادهای اجتماعی و دولتی برای کنترل عوامل ایجاد کننده جرم استفاده میکند و در تلاش است تا از رهگذر تغییر در ساختارهای سازمانی و روش های اجرایی، خود را در قبال شهروندان مسئول کند، تا در ادامه بتواند از مشارکت حداکثری اجتماع در کنترل عوامل ایجادکننده جرم بهره ببرد (نوروزی و افراسیابی، ۱۳۸۹: ۳۶-۷).
گشت انتظامی: بخشی از نیروی انتظامی که مجهز به تجهیزات لازم بوده و با وسایل موتوری و پیاده، آشکار و پنهان ضمن داشتن برنامه ریزی زمانی و مکانی معین، محدوده ی استحفاظی کلانتری ها را با تردد و رفت و آمد خود زیر نظر داشته و با مشاهدات و نظارت مستقیم خود موجبات استقرار نظم و تأمین امنیت و جلوگیری از وقوع جرم را فراهم می نماید در اصطلاح گشت انتظامی نامیده می شود (معاونت ساعس،۱۳۸۲).
گردشگر کسی است که به منظور تفریح، بازدید از نقاط دیدنی، معالجه، تجارت، ورزش یا زیارت، به جایی غیر از مکانی که در آن اقامت دارد سفر می کند، مشروط براین که حداقل مدت اقامت او از ۲۴ ساعت کمتر و از شش ماه بیشتر نباشد. (مرادی ۱۳۸۵: ۱۵)

۱-۱۰) خلاصه فصل ۱

اقتصاددانان از صنعت گردشگری بعنوان یک صنعت مولد سرمایه و اشتغالزا نام می برند و توجه خاصی به این صنعت دارند لذا معتقدند توسعه صحیح گردشگری به لحاظ اقتصادی موجب افزایش ارز آوری می شود. توسعه صنعت گردشگری در هر کشور نشان از ثبات امنیت ملی در آن کشور است و نیز زمانی گردشگری در کشور رونق می یابد که توجه دولت آن برای تأمین امنیت گردشگران بیشتر شده باشد. در حال حاضر در کشور ما لزوم توجه به توسعه و تامین امنیت در این صنعت بیش از پیش احساس می شود. صنعت گردشگری و مقوله امنیت ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند، در این میان نقش نیروی انتظامی به عنوان متولی امر تامین و توسعه امنیت بیشتر از سایر نهادها است. به همین منظور تأثیر اقدامات کنترلی پلیس انتظامی قزوین در جذب گردشگران در سال ۱۳۹۱در چهار محل مهم گردشگری استان قزوین مورد بررسی قرار گرفت.

فصل دوم
مبانی نظری و پژوهشی
(ادبیات تحقیق)

فصل دوم: مبانی نظری و پژوهشی(ادبیات تحقیق)

۲-۱)مقدمه:

گردشگری صنعتی است بسیار ظریف و حساس به ویژه در ارتباط با مسائل ایمنی و امنیتی در سطوح ملی، منطقهای و بین المللی. هرگونه حادثه و بروز ناامنی مانند جرایم علیه گردشگران، ناآرامی های سیاسی، حوادث تروریستی، زیان های جبران ناپذیری را بر این صنعت وارد می سازد. تأمین امنیت گردشگران علاوه بر اینکه اطمینان خاطر آنها را تقویت می کند منجر به حداقل رساندن خطرات سفر در حفظ امنیت جانی و مالی گردشگران و تشدید و تداوم سفرهای بعدی میشود. صنعت گردشگری را صنعتی چتری می خوانند؛ چرا که طیفی از فعالیت های اقتصادی مختلف که با یکدیگر ارتباطی مشخص دارند در این صنعت گرد هم آمده اند. تورگردانان، هتل داران، دفاتر خدمات مسافربری، فعالین صنعت حمل و نقل و … که همه جزء ارکان صنعت گردشگری و صنایع تولیدی این صنعت می باشند در یک چیز با یکدیگر اشتراک دارند و آن اینکه جهت پیشرفت و دستیابی به اهداف عالی خود نیازمند امنیت در وجوه مختلف می باشند، لذا «فقدان امنیت = افول صنعت گردشگری = سقوط صنایع تولیدی است.
در میان استان های زیبا و تاریخی- توریستی کشور، استان قزوین ازجمله مناطق زیبا، با فرهنگ و متمدن ایران است که در کنار طبیعت زیبا، خدادادی و مناظر بهشت گونه خود از غنای تاریخی و فرهنگی قابل توجهی نیز برخوردار است. رودخانه های پرآب، قله های زیبا و مشهور، چشمه های آب گرم‏، حیات وحش، پوشش گیاهی غنی و دریاچه های چشم نواز این منطقه؛ در کنار آثار متعدد تاریخ – معماری، فرهنگی، باستانی و مردمان هنردوست، سخت کوش و متمدن؛ مجموعه کم نظیری را دراین خطه از کشور ایران به وجود آورده است که دیدار از آن ها برای همه گروه های گردشگری داخلی و خارجی جذاب است. قزوین بیشترین آثار ثبت شده تاریخی کشور را در خود جای داده است. در این قسمت به کلیه سوابق و پیشینه های ادبی و نظری مرتبط با تحقیق پرداخته خواهد شد .

۲-۲) مبانی نظری

در این قسمت به مفاهیم امنیت لازم برای گردشگران، رویکردهای موجود در حوزه احساس امنیت، گردشگری و عوامل مؤثر بر آن پرداخته میشود.

۲-۲-۱) مفاهیم امنیت

امنیت یکی از موضوعاتی است که ذهن بشر را در اعصار مختلف به نوعی به خود مشغول داشته و موجبات نگرانی انسان را فراهم آورده، اما پیوندهای چند جانبه این مفهوم با مسائل حوزه اقتصاد، سیاست و فرهنگ اجتماعی، عملاً توجیه و تفسیر و درک و شناخت این واژه را دشوارتر ساخته، بطوریکه مرز و تعریف قابل قبول همگانی برای آن، کار چندان ساده ای نبوده و نیست. برای مثال، مفهوم امنیت شغلی در مقابل امنیت شخصی یا امنیت داخلی در برابر امنیت بین المللی، ظاهراً می تواند در یک ردیف و راستا قرار گیرد، حال آنکه چنین نیست و هر یک از آنها حوزه ی خاصی از قلمرو و علوم انسانی را به خود اختصاص داده است. به عبارت دیگر علم اقتصاد از یک سو، روابط بین المللی از سوی دیگر و علوم سیاسی نیز در مقابل آنها صف آرایی کرده اند تا امکان درک صحیح از مفهوم امنیت را برای انسان مدرن مجهز به آخرین تکنولوژی فراهم آورد. امروزه دستاوردهای دانش و تکنولوژی، بحران امنیت را چنان گسترش داده که ضرورتاً ذهن بشر بیش از گذشته در جهت شناخت وضعیت حال و آینده مهیا شده است و از جمله برنامه توسعه ملل متحد^[۲]، محور توسعه را در سال ۱۹۹۴ بر انسان متکی ساخته و لزوم انتقال از «امنیت هسته ای» به «امنیت انسانی» را مورد توجه قرار داده است و صاحبنظران نیز انسان متفکر و مستعد برای نوآوری را بعنوان با ارزش ترین سرمایه جوامع انسانی شناسایی و معرفی می کند، ضمن آنکه بر روابط بین آزادی، امنیت و توسعه، نظریات اندیشمندان چون لاک و جان استوارت میل را به خاطر می آورد که باید محدوده معینی برای حداقل از آزادی شخصی وجود داشته باشد که به هیچ قیمتی مورد تجاوز و تعرض دیگران قرار نگیرد و این محدوده معین همان حداقل امنیتی است که انسان بر مبنا و بستر آن، زمینه ها و الزامات ارائه تفکرات خلاق خود را پایه گذاری می کند. (مهدیخانی، ۱۳۸۰؛ ۶۷).
از دیدگاه جامعه شناسی احساس امنیت در واقع یک تولید اجتماعی است یعنی همه نهادهای اجتماعی در شکل گیری آن نقش ایفاء می کنند. با این دید طبیعتاً همه ارکان جامعه از جمله مردم- حاکمیت- پلیس و …در تولید و ارتقای سطح آن نقش کلیدی و لاینفک دارند. احساس امنیت حالتی است که آحاد جامعه هراس و بیمی نسبت به حقوق و آزادی های مشروع خود نداشته و به هیچ وجه حقوق آنان به مخاطره نیفتد. احساس امنیت در یک جامعه به احساس روانی شهروندان به میزان وجود یا عدم وجود جرم و شرایط جرم خیز در آن جامعه باز می گردد و هر مقدار فراوانی جرم و شرایط جرم خیز بالاتر باشد احساس امنیت شهروندان پائین تر است (بیات، ۱۳۸۹: ۱۲).
پیر بوردیو به رابطه بین ساختارهای عینی (امنیت) و ساختارها یا پدیده های ذهنی (احساس امنیت ) تأکید کرده و اعتقاد دارد از یکسو ساختارهای عینی قرار می گیرند که مبنای صورت های ذهنی را تشکیل می دهند و الزام های ساختاری را که بر کنش های متقابل وارد می شوند تعیین می کنند و از سوی د یگر اگر کسی خواسته باشد تلاش های روزانه فردی و جمعی را که درجهت تغییر یا حفظ این ساختارهای عمل می کنند بررسی کند باید این صورت های ذهنی را در نظر گیرد. ارزیابی ذهنی افراد به عنوان کنش گران در تصمیم گیری و شکل دهد الگوهای عملی رفتاری درجامعه نقش بنیادی ایفا می نماید. بنابراین، بررسی و تبیین ابعاد و زوایای احساس امنیت و متغیرهای تأثیرگذار بر آن در فضای اجتماعی ضرورت غیر قابل انکار پیدا می کند. علاوه بر ارزیابی ذهنی کنش گران از منظر دیگر که به توسعه اجتماعی مربوط می شود رشد و شکوفایی اجتماعی در گروه ایجاد، حفظ و باز تولید امنیت و احساس آن در جامعه می باشد. رشد جامعه و خود شکوفایی آن متکی بر سرمایه های انسانی مادی- اجتماعی شهروندان است و این سرمایه ها جهت توسعه نیازمند امنیت، ایمنی و احساس امنیت است (بیات، ۱۳۸۹: ۱۸).

۲-۳)بررسی رویکردهای موجود در حوزه احساس امنیت:

۲-۳-۱) رویکرد سنتی

این رویکرد با پس زمینه تمرکز بر قدرت سخت افزاری از یک سو و مقابله با تهدیدات دشمنان خارجی از سوی دیگر، نقش و جایگاه جامعه (افراد) را به پایین ترین حد آن نازل می کند. از این رو زمینه بالقوه برای احساس ناامنی ایجاد می گردد (هزار جریبی، ۱۳۸۹: ۱۴۳-۱۲۱).

۲-۳-۲) رویکرد اجتماعی:

در مقابل دیدگاه فوق از نیمه دوم قرن بیستم این رویکرد با تمرکز بر بسترهای درونی و اجتماعی امنیت هرگونه تفکیک بین جامعه و دولت (قدرت) را عامل ناامنی و احساس آن برای مردم بود، نفی کرده و برعکس اعتقاد دارد که در شرایط مناسبات دو سویه بین دولت و مردم است که امنیت تولید و مبنای توسعه همه جانبه و پایدار قرار می گیرد. در این رویکرد همه افراد جامعه به تناسب در تولید امنیت نقش دارند و مبنای آن هم رضایت مندی افرا جامعه است. بخش دیگر از نظریه پردازان امنیت را از منظر فلسفی- سیاسی نگریسته و جامعه را زمانی دارای امنیت قلمداد کرده اند که در آن از یکسو حاکمان از میان طبقه برگزیده جامعه انتخاب می شوند و از سوی دیگر رفاه عمومی و تناسب قوای درونی فردی و درون جامعه مبنای مناسبات اجتماعی قرار میگیرد. از این رو امنیت عینی و امنیت ذهنی (احساس امنیت) در جامعه پایدار می گردد (هزار جریبی، ۱۳۸۹: ۱۴۳-۱۲۱).

۲-۴) مرور ادبیات و نظریه های گردشگری و عوامل مؤثر بر جذب گردشگران:

۲-۴-۱) کارکردگرایی

با تأکید بر توافق حاکم بر روابط اجتماعی در نظام اجتماعی وجود امنیت را در سایه هماهنگی ساختاری و یکپارچگی و انسجام اجتماعی قابل تحقق می بیند کلیت نظام اجتماعی منسجم از اعضایی است که هر جزء و کل برای نظام دارای کارکردی است و این هماهنگی و انسجام کارکردی امنیت اجتماعی را برای جامعه به ارمغان می آورد (هزار جریبی، ۱۳۸۹: ۱۴۳-۱۲۱)..

۲-۴-۲)کنش متقابل نمادی

امنیت را با تفسیر ذهنی(احساس امنیت) افراد از شرایط حاکم بر جامعه که از یک سو بر رفتار افراد چارچوب مشخص سازد و از سوی دیگر به نوعی تحت تأثیر کنش افراد برساخته می شود، بنا می سازد. در این تعامل متقابل است که بنیان های نظم و امنیت که بر رفتار اجتماعی افراد استوار است ساخته و تداوم پیدا می کند. در این دیدگاه احساس امنیت تبیین می شود (هزار جریبی، ۱۳۸۹؛ ۱۴۳-۱۲۱).

۲-۴-۳) روش شناسی مردمی

این مکتب برای مقررات در زندگی روزمره اهمیت زیادی قائل است و نظم و امنیت اجتماعی را در سایه پیروی مردم از مقررات روزمره بین آنها قابل تبیین می داند. این دیدگاه نظم و امنیت را با تأکید بر اهمیت محوری زبان و سخن درک می کند. (بیات، ۱۳۸۸ : ۱۵-۱۰)
اسلام امنیت اجتماعی را در تمامی ابعاد آن مطرح می کند، به طوری که امنیت اجتماعی در آن بر اساس حفظ و مال و آبرو و حیثیت افراد جامعه استوار است و در صورتی که هر کدام از این محورها خدشه دار شوند و کرامت انسان و عزت نفس و شخصیت او مورد لطمه قرار گیرد، امنیت اجتماعی متزلزل و پایه های آن سست خواهد شد. اُل ویور امنیت اجتماعی را به توانایی جامعه برای حفظ ویژگی های اساسی خود در برابر شرایط متحول و تهدیدات واقعی یا احتمالی مربوط می داند، به طور خاص این نوع امنیت درباره حفظ شرایط قابل پذیرش داخلی برای تکامل الگوهای سنتی، زبان، فرهنگ، مذهب، هویت ملی و رسوم است. ویور گروه های ملی، قومی و مذهبی را تنها مخاطبان امنیت اجتماعی می داند. چرا که آنها گروه های بزرگی هستند که بخشی از قلمرو یک دولت- ملت را اشغال کرده اند. (نوید نیا، ۲۰۰۹ :۸)