فرد آر دیوید در کتاب مدیریت استراتژیک خود در این مورد می گوید: اکثر مقامات اجرایی در زمان کنونی درباره کسب اطلاعات محرمانه از شرکتها سه دیدگاه نادرست دارند:
۱٫ کسب اطلاعات محرمانه از شرکتها یا اجرای چنین برنامه هایی به مقدار زیادی نیرو، رایانه و منابع دیگر نیاز دارد.
۲٫ جمع آوری اطلاعات محرمانه درباره شرکتهای رقیب به معنی نقض قوانین ضد انحصاری است. کسب اطلاعات محرمانه مترادف با جاسوسی در شرکتها است.
۳٫ گرد آوری اطلاعات محرمانه از شرکتها کاری غیر اخلاقی در تجارت است.
هیچ گاه نباید از روش های نادرست و خلاف اصول اخلاقی مانند رشوه، گوش دادن از راه تلفن و دزدی های اطلاعات رایانه ای برای جمع آوری اطلاعات استفاده شود(دیوید،به نقل از اعرابی ،۱۳۷۹، ۲۴۴-۲۴۷).
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
هوشمندی رقابتی یک فرایند قانونی است و بر جاسوسی تجاری و یا تحقیقات مخفیانه دلالت ندارد، بلکه از اطلاعات عمومی در دسترس، مثل اطلاعات موجود در اینترنت برای یافتن اطلاعات رقبا و بازار استفاده می کند(همان).
۲۱-۲-۲- اخلاق و هوشمندی رقابتی
جاسوسی اقتصادی یک سوال و ابهام اخلاقی را در هوشمندی رقابتی به وجود آورده و این موضوع، خود یک ناکامی برای آن بوده و گاهی هم باعث غفلت از هوشمندی رقابتی می شود (این موضوع نباید اهمیت و اثر هوشمندی رقابتی بر موفقیت در تجارت را زیرسوال ببرد.) مهم اینکه اصول انجمن حرفه ای هوشمندی رقابتی بر اساس یک چارچوب اخلاقی سفت و سخت استخراج شده اند(جاوید، ۱۳۸۸، ۱۷).
هدف هوشمندی رقابتی دزدیدن رازهای تجاری رقبا یا سایر دارایی های شخصی آنها نیست؛ بلکه ترجیحاً به شیوه ای سیستماتیک، علنی، (قانونی) اطلاعاتی را گردآوری می کند که وقتی مرتب شدند و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، درک بهتری از ساختار، فرهنگ، قوت ها و ضعف های شرکت های رقبا به ما بدهند(همان).
۲۲-۲-۲- وظایف متخصصین هوشمندی رقابتی
در فرایند هوشمندی رقابتی باید نکات ظریف متعددی را در نظر گرفت. یکی از آنها آشنا بودن با وظایف متخصصین هوشمندی رقابتی است که عبارتند از :
-
- فراتر رفتن از جستجوهای اینترنتی: گردآوری اطلاعات از منابع انسانی
-
- فراتر رفتن از داده‌های عمومی: گردآوری اطلاعاتی که به دست آوردن آنها سخت است
-
- فراتر رفتن از رقبا: تجزیه و تحلیل کل بازار و صنایع
-
- فراتر رفتن از تجزیه وتحلیلهای ایستا و آمار بازار کنونی: پیش بینی تغییرات
-
- فراتر رفتن از هوشمندی بازاریابی : درک اصول حسابداری و مالی
-
- فراتر رفتن از بازاریابی ، سرمایه‌گذاری و قیمت: درک استراتژی
-
- فراتر رفتن از استراتژی: درک ریسک(درگی،۱۳۸۹، ۱۶ ).
۲۳-۲-۲- مقابله با هوشمندی
همان طور که هوشمندی رقابتی به صورت گسترده در راستای تحقیق و طرح ریزی ایفای نقش می کند، برای مقابله با هوشمندی رقابتی شرکت های دیگر نیز به کار می آید، از جمله تلاش های هوشمندی رقابتی معطوف به جمع آوری، حفظ و نگهداری اطلاعات شرکت در مقابل دیگر شرکت ها است و این عمل در چارچوب قوانین و یا به شکل غیر قانونی صورت می گیرد (همه عاملان هوشمندی جزء اعضای انجمن حرفه ای هوشمندی رقابتی نیستند.) حفظ اسرار شرکت بخش مهمی از فعالیت های هوشمندی رقابتی است(جاوید،۱۳۸۸،۱۹ ).
۳-۲- بخش دوم: بیمه
۱-۳-۲- تعریف بیمه
بیمه قراردادی است که اشخاص با پرداخت وجهی تحت عنوان حق بیمه، منعقد کنند که در صورتی که موضوع بیمه گذاشته به نحوی از انحاء در مخاطره افتد شرکت بیمه از عهده خسارت برآید. بیمه شامل موارد ذیل می‌شود: بیمه عمر، بیمه اعضاء بدن، بیمه حریق، بیمه سرقت و غیره.( محمد معین،ج۱ ، ۶۳۳)
بیمه در ساده‌ترین تعریف؛ روشی است برای انتقال ریسک. در تعریف ماده یک قانون بیمه ایران : بیمه عبارت است از قراردادی که به موجب آن یک طرف (بیمه گر) تعهد می‌کند در ازای پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر(بیمه گذار) در صورت وقوع یا بروز حادثه خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی را بپردازد. متعهد را بیمه گر، طرف تعهد را بیمه گذار و وجهی را که بیمه گذار به بیمه گر می‌پردازد حق بیمه و آنچه را که بیمه می‌شود موضوع بیمه نامند.( قانون بیمه مصوب ۱۳۱۶)
این تعریف بیمه را صرفا” عقدی دانسته که بین طرفین قرارداد یعنی بیمه گر و بیمه گزار منعقد می شود و برای هریک تعهداتی به وجود می آورد. لکن از نظر فن بیمه، بیمه عبارت از این نیست که بین بیمه گر و یک بیمه گزار رابطه حقوقی ایجاد کند. اگر درمقابل بیمه گر فقط یک بیمه گزار وجود داشته باشد اصولا” بیمه ای وجود ندارد و عمل بیمه گر توجیه پذیر نیست، باتوجه به ماهیت عمل بیمه، قرارداد بیمه گر با بیمه گزار زمانی کار بیمه گری تلقی می گردد که یکی از هزارها قراردادی باشد که بین بیمه گر و بیمه گزار بسته شده و بعبارت دیگر بیمه گزار در زمره گروه بیمه گزاران قرار گیرد.( قانون بیمه مصوب ۱۳۱۶).
۲-۳-۲- تعریف فنی بیمه
باتوجه به موارد یادشده وازدیدگاه فنی: بیمه عملی است که به موجب آن یک طرف(بیمه گر) باقبول مجموعه خطرها و بارعایت قواعد آمار و احتمالات در ازاء دریافت وجهی(حق بیمه) از طرف دیگر (بیمه گزار)تعهد می نماید درصورت تحقق خطر معینی خسارت وارد به او و یا شخص دیگر را جبران کرده و یا وجه معینی بپردازد و یا خدمتی انجام دهد ( کریمی،۱۳۷۶، ۶۳).
۳-۳-۲- شرایط اساسی عقد بیمه
درماده ۱۹۰ قانون مدنی چهارشرط اساسی زیر: ۱- قصد و رضای طرفین ۲- اهلیت طرفین ۳-موضوع معین ۴- مشروعیت جهت معامله
قصد و رضای طرفین: طرفین قرارداد یعنی بیمه گر و بیمه گزار باید قصد و اراده انجام بیمه را داشته باشند و رضایت آنها نباید معلول یا معیوب باشد. دراینجا ممکن است سئوالی درباره بیمه‌های اجباری مطرح شود، زیرا در بیمه‌های اجباری اغلب بیمه گزاران و گاهی بیمه گران رضایت کامل ندارند. به این سئوال چنین پاسخ داده می‌شود. چون بیمه‌های اجباری برمبنای مصلحت و منافع اجتماع برقرار می شود مصلحت جامعه بر رضایت شخص بیمه گزار مرجح است و اصولا”طبق ماده ۲۰۷ قانون مدنی ملزم شدن شخص به انشاء معامله به حکم مقامات صالحه قانونی اکراه محسوب نمی‌شود”. اهلیت طرفین: ۱- اهلیت بیمه گر براساس قانون ودرقالب شرکتهای سهامی عام ایرانی روشن و بدون ابهام است. ۲- اهلیت بیمه گزار. ماده ۲۱۱ قانون مدنی اعلام می‌دارد: ” برای اینکه متعاملین اهل محسوب شوند باید بالغ و عاقل و رشید باشند”. ۳- بموجب ماده ۲۱۲ قانون مدنی، بالغ کسی است که ۱۸ سال تمام داشته باشد، عاقل کسی است که مجنون نباشد و رشید کسی است که قوه تمیز داشته و خوب و بد خود را تشخیص دهد. موضوع معین: موضوع قرارداد بیمه باید مشخص و معلوم باشد، یعنی طرفین دقیقا” باید مشخص نمایند هرکدام چه تعهدی را نسبت بطرف مقابل بعهده می‌گیرند. ۱- دمشخص شدن موضوع بیمه از نظر حقوقی: درهنگام انعقاد قرارداد، تعهد یک طرف یعنی بیمه گزار معلوم است. یعنی پرداخت مبلغی مشخص بعنوان حق بیمه. حال چنانچه تعهد طرف دیگر یعنی بیمه گر را پرداخت خسارت بدانیم، باتوجه به اینکه میزان تعهد بیمه گر حسب دامنه خطر موضوع بیمه متغیر خواهد بود (ازصفر تا صد درصد سرمایه بیمه) موضوع عقد نامعلوم خواهد بود. لذا در ارتباط با بیمه گر موضوع عقد تامین (اطمینان خاطر) است که بیمه گر به بیمه گزار میدهد و به این اعتبار هم خطر و هم حداکثر تعهدی را که بیمه گر بعهده خواهد گرفت معلوم و معین است. ۲- مشخص شدن موضوع بیمه از منظر فنی: دراین حالت چهار مشخصه زیر برای روشن شدن موضوع بیمه یعنی ایفای تعهدات بیمه گر بدرستی، باید مد نظر قرار گیرد. ۱-۲- چه چیزی بیمه می‌شود؟ مال، شخص و یا مسئولیت؟ درمورد مال، منقول و یاغیر منقول است؟ مشخصات فنی آن چیست؟ ارزش آن چقدر است؟ مقدار آن از نظر کمی و کیفی چه میزان است؟ در مورد انسان، مشخصات فردی شخص بیمه شده چیست؟ زن است یا مرد؟ سن وسال فرد؟ سرمایه مورد تعهد بیمه گر؟ و هم چنین است در مورد مسئولیت، نوع مسئولیت؟ سرمایه مورد تعهد بیمه گر؟ و بطور کلی هر عاملی که به مشخص شدن وجه تمایز، مال، شخص بیمه شده و مسئولیت مورد تعهد کمک می کند بایستی مدنظر قرار گیرد. ۲-۳- مکان مورد بیمه در بیمه نامه می‌بایستی دقیقا” مشخص باشد. مکان مورد بیمه در بیمه‌های منقول مانند بیمه اتومبیل و اشخاص محدوده جغرافیایی است، در بیمه‌های آتش سوزی، مهندسی و مسئولیت موقعیت جغرافیایی و در بیمه‌های باربری، نوع وسیله حمل (هواپیما، کشتی، قطار و یا کامیون) و محل استقرار کالا (روی عرشه و یا در انبار کشتی) و مسیر حمل را شامل می‌شود. ۳-۳- مدت اعتبار بیمه (ابتدای و انتهای زمان بیمه) می‌بایست مشخص گردد. در کلیه رشته‌های بیمه می‌بایست دقیقا” زمانی برای شروع و پایان بیمه نامه در نظر گرفته شود. بیمه گر تنها در مقابل حوادثی که در فاصله زمانی ابتدای و انتهای بیمه تحت پوشش اتفاق می‌افتد متعهد میباشد. زمان شروع بیمه نامه به استثنای بیمه‌های باربری که با شروع سفر، آغاز میگردد، در تمامی بیمه نامه‌ها باذکر ساعت و دقیقه مشخص میگردد و زمان خاتمه بیمه نیز به غیر از بیمه‌های باربری که با خاتمه سفر و تعیین ضرب الاجلی برای بیمه کالاهای وارداتی صورت میپذیرد و در بیمه نامه‌های عمر بشرط فوت که با فوت بیمه شده خاتمه میپذیرد در سایر رشته‌های بیمه با ذکر ساعت و دقیقه می‌بایست مشخص گردد. ۴-۳- در قرارداد بیمه می‌بایست دقیقا” خطرهای تحت پوشش ذکر گردد. با توجه به اینکه خطر یکی از ارکان اساسی بیمه است که از یک سو عامل اصلی نگرانی بیمه گزار و از دیگر سو مبنای اصلی تعیین حق بیمه برای بیمه گر میباشد، بایستی دقیقا”مشخص گردد. بعبارت دیگر می‌بایست خطرهای تحت پوشش و تعهدات بیمه گر در قبال آن بوضوح تعریف و مشخص گردد. این امردرشرایط عمومی و خصوصی و سایرشرایط پیوست بیمه نامه‌ها تحقق میپذیرد(کریمی، ۱۳۷۶ ،۶۲).
۴-۳-۲- پیشینه بیمه و بیمه گری
نخستین قرارداد بیمه ای که به وجود آن پی برده اند، قرار بیمه حمل و نقل(باربری دریایی)است که در سال ۱۳۴۷ میلادی در شهر ژن ایتالیا منعقد شده است،اما این بدین معنی نیست که پیش از آن،انسان درصدد یافتن وسیله ای برای مقابله با آثار حوادث نبوده است .در سده های دور،یک نوع قراردادهایی وجود داشته است که می توان آنها را اشکال ابتدایی بیمه دانست( جباری،۱۳۸۵،۱).
در سده های پیشین،بین دریانوردان حاشیه خلیج فارس مرسوم بوده است که هرگاه در کاروانی یکی از حیوانات باربر می مرد، جیوان دیگری به هزینه افراد کاروان تهیه می شد تا صاحب آن به تنهایی زیان وراده را تحمل نکند. همچنین،در یونان باستان مؤسسه های دولتی شبیه سازمان های بیمه اجتماعی با مددکاری وجود داشتند که به کمک درماندگان می شتافتند و از جمله فعالیت های آنها تأمین زندگی افراد کهنسال از کار افتاده بود.در روم قدیم نیز نمونه هایی از مستمری مادام العمر وجود داشت (همان منبع).
زمان کشف قوانین و اصولی که مربوط به بیمه است، تقریبا به چند سال قبل برمی گردد، اگرچه می توان بیمه را در سنت ها و قراردادهای قبیله ای زمان های قبل نیز یافت که بر طبق آن، در وقوع بعضی از آفات و بلاها، مسئولیت هایی بر عهده یک یا چند شخص می افتاد و بار آن مصیبت به صورت جمعی به دوش کشیده می شد.این سنت از گذشته های دور وجود داشته است.مثال مناسبی از این مطلب،خونبها ودیه هایی است که برای قتل غیرعمدی پرداخت می شود. پرداخت این خونبها به عهده گروهی از بستگان شخص مجرم است. چنین قتل های غیرعمدی، تصادف و سانحه ای تلقی می شوند که در آنها مشکل مالی یک شخص، بین گروه بزرگی از مردم تقسیم می شود. بنابراین، شخصی که گرفتار چنین تصادفاتی می شود، از تحمل یک خسارت مالی خرد کننده نجات داده می شود، در حالی که نجات دیگر اعضای گروه او نیز نسبت به هر بلایی که در آینده اتفاق بیفتد،تضمین شده است،اگرچه در مقابل این ضمانت،هر فردی باید سرمایه گذاری لازم را جهت شرکت در دیه انجام دهد(صدیقی، ۱۳۷۱، ۲۷-۲۸).
قدیمی ترین نوع بیمه به مفهوم کنونی،بیمه دریایی است که در قرون وسطا.به صورت تعاونی پا به عرصه وجود گذاشت( همشهری،۸۴۸،۱۳۷۴، ۶).
بیمه گری به عنوان یک حرفه مستقل از ابتدای سده پانزدهم رایج شد و بعضی از بازرگانان تمام فعالیت خود را در این حرفه متمرکز کردند، حرفه ای که از دید بیمه گر بسیار خطرناک بود و در واقع، یک سوداگری ماجرا جویانه محسوب می شد. رفته رفته رویه بر این قرار گرفت که بیمه گران به صورت منظم و پی درپی یکدیگر را ملاقات کنند و اطلاعات مربوط به مسافرت های دریایی، وضعیت کشتی ها و حوادثی را که اتفاق می افتاد، در اختیار یکدیگر قرار دهند. مشهورترین گردهمایی بیمه گران، جلساتی بود که در شهر لندن(قهوه خانه لویدز) تشکیل می شد(همان).
در قرن هفدهم در زمان سلطنت شارل دوم شخصی به نام ادوارد لویدز قهوه خانه ای در لندن داشت که محل تجمع و ملاقات بازرگانان، ملوانان و صاحبان کشتی ها بود. لویدز برای اینکه مشتریان خود را جریان اخبار مربوط به دریا و مسایل تجارتی آنروز بگذارد، روزنامه ای به نام لویدز نیوز منتشر کرد. کم کم قهوه خانه او به مرکز تجارت و معاملات بیمه ای(بیمه نامه های دریایی)تبدیل شد. ابتدا بیمه گران به طور انفرادی و به تدریج با تشکیل گروه های متعدد با همکاری یکدیگر قبول خطر می کردند. بعدها سایر انواع بیمه نیز در لویدز قبول می شد و فرمان سلطنتی سال ۱۷۲۰ لویدز را رسما به عنوان یک سازمان بیمه گری مجاز شناخت. اینک، لویدز در اغلب بنادر و شهرهای بزرگ دنیا کارشناسانی برای رسیدگی و اظهار نظر نسبت به خسارت های مربوط به بیمه باربری و سایر بیمه ها دارد و معمولا نظر کارشناسان لویدز توسط تمام مؤسسه های بیمه در سراسر جهان قبول می شود(جباری،۱۳۸۵ ،۲۱-۲۲).
دو سده اخیر نقطه اوج گسترش فعالیت های بیمه ای در جهان بوده است. در کشورهای صنعتی و توسعه یافته، بیمه نقش بسیار ارزنده ای در ثبات وضع اقتصادی به عهده داشته است و در کشورهای در حال توسعه به تدریج نقش و اهمیت آن بر مردم آشکار می شود و این صنعت رو به گسترش و توسعه می رود. در این دو سده، به موازات توسعه و تکامل صنعت و فن آوری، انواع رشته های جدید بیمه ای که منطبق بر نیازهای جوامع انسانی می باشد، پدیدار شد است: بیمه های حوادث شخصی، بیمه های اتومبیل، بیمه های تمام خطر مهندسی، بیمه بدنه هواپیما و چرخ بال. بیمه مسئولیت مؤسسه های حمل و نقل، بیمه مسئولیت کارفرما، انواع رشته های بیمه عمر، انواع بیمه های حمل و نقل و باربری (دریایی،زمینی،هوایی)، بیمه آتش سوزی و خطرات طبیعی، بیمه سرقت ودزدی، بیمه دام، بیمه محصولات کشاورزی، بیمه خطرات اتمی و…( دستباز،۱۳۸۳ ،۷-۸).
۵-۳-۲- تاریخچه بیمه در ایران
در سال ۱۳۱۰ خورشیدی ، فعالیت جدی ایران در زمینه بیمه آغاز شد . در این سال بود که قانون و نظامنامه ثبت شرکتها در ایران به تصویب رسید و متعاقب آن بسیاری از شرکتها بیمه خارجی از جمله گستراخ ، آلیانس ، ایگل، استار ، یورکشایر ، رویال ، ویکتوریا ، ناسیونال ، سویس ، فنیکس ، اتحادالوطنی و … به تأسیس شعبه یا نمایندگی در ایران پرداختند(کریمی،۷۶،۲۵) .
گسترش فعالیت شرکتهای بیمه خارجی ، مسؤولان کشور را متوجه ضرورت تأسیس یک شرکت بیمه ایرانی کرد و دولت در شانزدهم شهریور ۱۳۱۴ شرکت سهامی بیمه ایران را با سرمایه ۲۰ میلیون ریال تأسیس نمود . .. دو سال پس از تأسیس شرکت سهامی بیمه ایران یعنی در سال ۱۳۱۶،«قانون بیمه»در ۳۶ ماده تدوین شد و به تصویب مجلس شورای ملی رسید(همان).
شرکت سهامی بیمه ایران با حمایت دولت به فعالیت خود ادامه داد و این حمایت منجر به تقویت نقش این شرکت در بازار بیمه کشور و توقف تدریجی فعالیت شعب و نمایندگیهای شرکتهای بیمه خارجی شد . این روند کماکان ادامه یافت تا آنکه در سال ۱۳۳۱ براساس مصوبه هیأت دولت کلیه شرکتهای بیمه خارجی موظف شدند برای ادامه فعالیت خود در ایران مبلغ ۲۵۰ هزار دلار ودیعه نزد بانک ملی ایران تودیع نمایند و پس از آن نیز منافع سالیانه خود را تا زمانی که این مبلغ به ۵۰۰ هزار دلار برسد بر آن بیفزایند . این تصمیم موجب تعطیل شدن کلیه نمایندگی ها و شعب شرکتهای بیمه خارجی در ایران به استثنای دو شرکت بیمه «یورکشایر»و«اینگستراخ»گردید و شرایط را برای گسترش فعالیت شرکتهای بیمه ایران فراهم ساخت(همان،۳۰).
نخستین شرکت بیمه خصوصی در ایران به نام «بیمه شرق»در سال ۱۳۲۹ خورشیدی تأسیس شد پس از آن تا سال ۱۳۴۳ به تدریج هفت شرکت بیمه خصوصی دیگر به نامهای آریا ، پارس ، ملی ، آسیا ، البرز ، امید و ساختمان و کار به ترتیب تأسیس شدند و به فعالیت بیمه ای پرداختند(کریمی،۱۳۷۶،۱۵-۳۱ )
