۰۰۴/۰۰۵/۰معنادار.ارتباط مستقیممتوسط

۴انزوای اجتماعی/بیگانگی۸۱۴/۰۰۱۳/۰۰۵/۰معنادار.ارتباط مستقیمخیلی قوی۵نقص وشرم۵۲۵/۰۱۱۵/۰۰۵/۰فاقد ارتباط معنادارفاقد ارتباط۶شکست خورده۴۵۱/۰۰۱۷/۰۰۵/۰معنادار.ارتباط مستقیممتوسط۷وابستگی/بی کفایتی۱۵۳/۰۰۸۹/۰۰۵/۰فاقد ارتباط معنادارفاقد ارتباط۸آسیب پذیری در برابر ضرر و بیماری۵۳۴/۰ –۰۱۲/۰۰۵/۰معنادار.ارتباط معکوسمتوسط۹گرفتاری۳۱۵/۰۱۰۹/۰۰۵/۰فاقد ارتباط معنادارفاقد ارتباط۱۰اطاعت۷۱۹/۰ –۰۰۲/۰۰۵/۰معنادار.ارتباط معکوسقوی۱۱ایثار۲۱۵/۰ –۰۲۱/۰۰۵/۰فاقد ارتباط معنادارضعیف و معکوس۱۲بازداری هیجانی۴۶۹/۰ –۰۰۸/۰۰۵/۰معنادار.ارتباط معکوسمتوسط و معکوس۱۳معیار سرسختانه۲۴۴/۰۱۱۹/۰۰۵/۰فاقد ارتباط معنادارفاقد ارتباط۱۴استحقاق۲۸۹/۰۱۹۳/۰۰۵/۰فاقد ارتباط معنادارفاقد ارتباط۱۵خویشتن داری/خود انظباطی۲۶۳/۰ –۰۱۵/۰۰۵/۰معنادار.ارتباط معکوسضعیف و معکوس

جدول۹-۴- بررسی همبستگی ابعاد الگوهای نا سازگار اولیه و بزهکاری اطفال

طبق جدول ۹-۴ نتایج زیر به دست می‌آید :

۱) از آنجایی که مقدار ۰۵/۰ P-Value < (006/0P-Value=)شد و ضریب هبستگی برابر ۵۴۵/۰ گردید(۵۴۵/۰R=) ‌بنابرین‏ بین محرومیت هیجانی کودک و بزهکاری وی ارتباط مستقیم و متوسط وجود دارد . یعنی هر چه محرومیت اجتماعی کودک بیشتر شود، احتمال بزهکار شدن وی نیز به طور نسبی بیشتر خواهد شد .

۲) از آنجایی که مقدار ۰۵/۰ P-Value < (001/0P-Value=)شد و ضریب هبستگی برابر ۷۶۳/۰ گردید(۷۶۳/۰R=) ‌بنابرین‏ بین رها شدگی کودک و بزهکاری وی ارتباط مستقیم و قوی وجود دارد . یعنی هر چه میزان رها شدگی کودک بیشتر شود، احتمال بزهکار شدن وی نیز به طور شدیدی، بیشتر خواهد شد .

۳) از آنجایی که مقدار ۰۵/۰ P-Value < (004/0P-Value=)شد و ضریب هبستگی برابر ۴۶۶/۰ گردید(۴۶۶/۰R=) ‌بنابرین‏ بین بی اعتمادی(بدرفتاری)به کودک و بزهکاری وی ارتباط مستقیم و متوسط وجود دارد . یعنی هر چه میزان بی اعتمادی(بدرفتاری کودک بیشتر شود، احتمال بزهکار شدن وی نیز به طور نسبی بیشتر خواهد شد.

۴) از آنجایی که مقدار ۰۵/۰ P-Value < (013/0P-Value=)شد و ضریب هبستگی برابر ۸۱۴/۰ گردید(۸۱۴/۰R=) ‌بنابرین‏ بین انزوای اجتماعی(احساس بیگانگی) کودک و بزهکاری وی ارتباط مستقیم و قوی وجود دارد . یعنی هر چه میزان انزوای اجتماعی(احساس بیگانگی) کودک بیشتر شود، احتمال بزهکار شدن وی نیز به طور شدیدی، بیشتر خواهد شد .

۵) از آنجایی که مقدار ۰۵/۰ P-Value > (115/0P-Value=)شد ‌بنابرین‏ بین نقص و شرم کودک و بزهکاری وی ارتباط معنادار وجودندارد.

۶) از آنجایی که مقدار ۰۵/۰ P-Value < (017/0P-Value=)شد و ضریب هبستگی برابر ۴۵۱/۰ گردید(۴۵۱/۰R=) ‌بنابرین‏ بین احساس شکست خوردگی کودک و بزهکاری وی ارتباط مستقیم و متوسط وجود دارد . یعنی هر چه احساس شکست خوردگی بیشتر شود، احتمال بزهکار شدن وی نیز به طور نسبی بیشتر خواهد شد.

۷) از آنجایی که مقدار ۰۵/۰ P-Value > (089/0P-Value=)شد ‌بنابرین‏ بین وابستگی(بی کفایتی) کودک و بزهکاری وی ارتباط معنادار وجودندارد.

۸) از آنجایی که مقدار ۰۵/۰ P-Value < (012/0P-Value=)شد و ضریب هبستگی برابر ۵۲۳/۰ -گردید(۵۳۴/۰-R= ) ‌بنابرین‏ بین آسیب پذیری در برابر ضرر و بیماری کودک و بزهکاری وی ارتباط مستقیم و متوسط وجود دارد . یعنی هر چه میزان آسیب پذیری در برابر ضرر و بیماری بیشتر شود، احتمال بزهکار شدن وی نیز به طور نسبی بیشتر خواهد شد.

۹) از آنجایی که مقدار ۰۵/۰P-Value > (109/0P-Value=)شد ‌بنابرین‏ بین گرفتاری کودک و بزهکاری وی ارتباط معنادار وجودندارد .

۱۰) ازآنجاییکه مقدار ۰۵/۰ P-Value<(002/0P-Value=)شد و ضریب هبستگی برابر ۷۱۹/۰-گردید(۷۱۹/۰R= – ) ‌بنابرین‏ بین حس اطاعت کودک و بزهکاری وی ارتباط معکوی و قوی وجود دارد . یعنی هر چه میزان اطاعت کودک بیشتر شود، احتمال بزهکار شدن وی به طور به شدت، کاهش خواهد شد .

۱۱) از آنجایی که مقدار ۰۵/۰ P-Value < (021/0P-Value=)شد و ضریب هبستگی برابر ۲۱۵/۰- گردید(۲۱۵/۰R= – ) ‌بنابرین‏ بین حس ایثار کودک و بزهکاری وی ارتباط معکوس و ضعیف وجود دارد. یعنی هر چه میزان ایثار کودک بیشتر شود، احتمال بزهکار شدن وی به طور جزیی، کاهش خواهد شد .

۱۲) از آنجایی که مقدار ۰۵/۰ P-Value < (008/0P-Value=)شد و ضریب هبستگی برابر ۴۶۹/۰ -گردید(۴۶۹/۰-R=)بین بازداری هیجانی کودک و بزهکاری وی ارتباط معکوس و متوسط وجود دارد. یعنی هر چه میزان بازداری هیجانی کودک بیشتر شود، احتمال بزهکار شدن وی به طور نسبی ، کاهش خواهد شد

۱۳) از آنجایی که مقدار ۰۵/۰P-Value > (109/0P-Value=)شد ‌بنابرین‏ بین سر سختانه بودن کودک و بزهکاری وی ارتباط معنادار وجودندارد.

۱۴) از آنجایی که مقدار ۰۵/۰P-Value > (193/0P-Value=)شد ‌بنابرین‏ بین استحقاق کودک و بزهکاری وی ارتباط معنادار وجودندارد.

۱۵) از آنجایی که مقدار ۰۵/۰ P-Value < (006/0P-Value=)شد و ضریب هبستگی برابر ۲۶۳/۰-گردید(۲۶۳/۰-R=) ‌بنابرین‏ بین حس خویشتن داری(خود انظباطی) کودک و بزهکاری وی ارتباط معکوس و ضعیف وجود دارد . یعنی هر چه میزان خویشتن داری(خود انظباطی)کودک بیشتر شود، احتمال بزهکار شدن وی به طور جزیی، کاهش خواهد شد .

فصل پنجم

بحث و

نتیجه گیری

الف) خلاصه فصل پنجم :

در این پژوهش تلاش گردید تا ارتباط میان شیوه تربیت والدین و بزهکاری اطفال، در کودکان کانون اصلاح تربیت شهرستان گرگان، مورد بررسی قرار گیرد.در نهایت نتایج بررسی آمار توصیفی و استنباطی بیانگر این بود که بین شیوه تربیت والدین و بزهکاری اطفال ارتباط معنا دار وجود دارد که این وابستگی از نوع معکوس بوده و برابر ۷۰۴/۰ – R= می‌باشد.این بدان معنا می‌باشد. یعنی هر چه شیوه تربیت والدین بهتر باشد، احتمال بزهکاری اطفال کمتر است

ب) نتایج آمار توصیفی

با توجه به جداول آمار توصیفی، آمارها نشان می‌دهد ۲۳ نفر (۵/۵۷ درصد) کودکان، والدین عادی و ۱۷ نفر(۵/۴۲ درصد) والدینشان از هم جدا شده اند.طبق این نتیجه، کودکان با والدین عادی درصد بیشتری را به خود اختصاص داده‌اند اما با این حال درصد کودکان با والدین مطلقه قابل توجه می‌باشد .

همچنین ‌در مورد شرائط مالی خانواده کودکان بزهکار، با این نتیجه رسیدیم که ۲۹ نفر (۵/۷۲ درصد) کودکان، در خانواده وضعیت مالی خوبی نداشته اند و ۱۷ نفر(۵/۴۲ درصد) نیز در خانواده مشکل مالی نداشته اند.طبق این نتیجه، خانوده اکثر کودکان بزهکار، وضعیت مالی خوبی نداشتند .

آمارها ‌در مورد وضعیت کودکانی که پدرشان فوت کرده حاکی از این است که ۱۶ نفر (۴۰ درصد) ‌از کودکان، پدرشان را از دست داده بودند و ۲۴ نفر(۶۰ درصد) پدرشان در حیات بوده است. طبق این نتیجه، کودکانی که پدرشان زنده بوده و در حیات می‌باشد درصد بیشتری را به خود اختصاص داده‌اند اما با این حال درصد کودکانی که پدرشان فوت شده بود نیز قابل توجه می‌باشد .

گفتار ششم: تأثیر کمیته حقوق کودک در ارتقاء دادرسی منصفانه اطفال بزهکار

به موازات صدور قطعنامه و تصویب کنوانسیون های حمایتی از حقوق کودک، بنابر ماده ۴۴ کنوانسیون حقوق کودک، دولت ها موظف شدند گزارشات ملی در خصوص موازین به کار برده شده را در رابطه با قوانین مذکور در کنوانسیون به کمیته حقوق کودک ارائه دهند.

کمیته کنوانسیون را در رابطه با اجرای دادرسی منصفانه نوجوانان، همواره با سه سند بین‌المللی دادرسی ویژه نوجوانان که عبارت است از: قواعد پکن، رهنمودهای ریاض و قوانین حمایت از نوجوانان محروم از آزادی به طور مشترک در نظر می‌گیرد.کمیته بنا بر وظیفه خود از دولت‌ها می‌خواهد منطبق با رهنمودهای این اسناد، اصلاحات ضروری را در اجرای دادرسی نوجوانان، قوه قضائیه، خط مشی دادرسی ها و همچنین در امر آموزش به مأموران قضایی خود به وجود آورند. همچنین با صلاحدید کمیته به منظور تسهیل در امر اجرای مؤثر کنوانسیون و برای تشویق همکاری های بین‌المللی در زمینه دادرسی منصفانه نوجوانان، گزارشاتی از کشورهای طرف کنوانسیون که حاوی تقاضای مساعدت ‌در مورد خدمات مشاره ای و فنی باشند، به انضمام مشاهدات و توصیه های کمیته ‌در مورد تقاضا و یا اشارات مذکور به سازمان های تخصصی، صندوق کودکان سازمان ارسال می شود.کمیته به کشور طرف کنوانسیون پیشنهاد می‌کند که این نیازها را از طریق کمیساریای عالی حقوق بشر واحد پیشگیری از بزهکاری و دادرسی کیفری سازمان ملل متحد و صندوق کودکان ملل متحد استمداد کند. به منظورحصول اطمینان از فراهم شدن این قبیل مساعدت های فنی، در اجلاسی از متخصصان کودکان در سیستم قضایی، برنامه عملیاتی ‌به این منظور تشکیل شده است. برنامه عمل، شیوه ای برای پیگیری تمام توصیه های کمیته و ایجاد روش های هماهنگ کننده پدید می آورد. بدی ترتیب، فرصت مناسبی برای هماهنگ سازی قوانین و خط مشی دولت‌ها با مقررات دادرسی منصفانه کنوانسیون ایجاد شده است.^[۴۰]

مبحث ششم: اصول عمومی و تدابیر خاص ناظر بر دادرسی منصفانه اطفال بزهکار

گفتار اول: اصول عمومی

اطفال بزهکار همانند مجرمان بزرگسال در قلمرو کیفری دارای حقوقی هستند، که در گفتار حاضر به ذکر اصول عمومی ‌در مورد اطفال بزهکار می پردازیم.

الف-اصل برائت

اصل برائت که می توان آن را میراث مشترک حقوقی همه ی ملل پیشرفته جهان محسوب کرد، در یکی دو قرن اخیر و به ویژه پس از جنگ جهانی دوم مورد استقبال و عنایت خاص حقوق دانان و قانون گذاران در حقوق داخلی کشورها و نیز موضوع اعلامیه ها و معاهده ها در سطح منطقه ای و یا بین‌المللی قرار گرفته است.^[۴۱]

این اصل ناظر است بر فرض بی گناه بودن، به ویژه در مراحل دادرسی و در صورت نبودن دلایل کافی که کاربرد ویژه ای دارد. از آن جا که اثبات جرم و تحقق محکومیت کیفری در هیچ نظام حقوقی بدون وجود دلیل امکان پذیر نیست، لذا به طور یقین، دلایل در حقوق جزا نقش اساسی داشته و به لحاظ اهمیت فوق العاده آن، بخش عمده ای از مباحثات علمی در زمینه مسایل کیفری، به تحلیل اصول و قواعد آن اختصاص یافته است. مسئله وظیفه اقامه دلیل در دعوی کیفری و تلفیق آن در همه موارد با اعمال اصل برائت یا فرض بی گناهی متهم در اجرای عدالت کیفری به سهولت امکان ندارد.^[۴۲]

اصل برائت از اصولی است که باید در حین دادرسی اعمال گردد، ولی به لحاظ اینکه این اصل یکی از اصول عمومی حاکم بر دادرسی است در این مبحث بررسی می شود. اصل برائت به عنوان یکی از اصول اساسی و مهم در اسناد سازمان ملل متحد مطرح و تأکید شده است که: فرض بی گناهی، تا زمانی که طبق قانون، جرم ثابت نشده است باید مد نظر قرار گیرد^[۴۳]. و این خود حاکی از اصل برائت و اقامه دلیل در دعوی کیفری است، زیرا تنها با ارائه دلیل در دعاوی کیفری می توان مجرمیت را ثابت نمود و در غیر اینصورت برائت می‌تواند یکی از اصول حاکم بر دادرسی تلقی گردد. در جای دیگر و در ضمن بررسی حقوق جوانان، اصل برائت، از حقوق مسلم در مراحل دادخواهی در نظر گرفته شده است^[۴۴]. و در خصوص نوجوانانی که دستگیر می‌شوند یا در انتظار محاکمه اند تأکید شده، که باید با فرض بی گناهی با آن ها رفتار نمود^[۴۵].‌بنابرین‏ اصل برائت در حقوق کیفری اطفال یکی از اصول مهم و با ارزش بوده و معیارهای بین‌المللی بر اعمال این اصل تأکید نموده است.

ب- اصل عطف بماسبق نشدن قوانین کیفری

یکی از آثار اصل قانونی بودن جرائم و مجازات ها قاعده عطف بماسبق نشدن قوانین جزائی است، طبق قاعده مذبور چنانچه قانون لاحق عملی را که سابقاً جرم نبوده جرم بشناسد و برای مرتکب آن مجازات قائل شود، قانون مذبور شامل حال اشخاصی که قبل از وضع و انتشار آن مرتکب عمل مذبور شده اند نخواهد شد.^۲

اصولا قوانین برای آینده تدوین می‌شوند و بر اعمال گذشته بار نمی‌گردد. قاعده عطف بماسبق نشدن نتیجه ضروری اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتهاست. این قاعده دارای یک وجه کلی و یک جنبه تعدیل کننده است. از نظر کلی، قاضی نمی تواند قانون جدیدی را که عملی را جرم می شناسد (که در گذشته جرم نبوده و یا مجازات شدیدتری را مقرر می‌دارد که در گذشته وجود نداشته است) با اعمال ارتکابی قبل از قانون جدید که هنوز در مرحله رسیدگی هستند یا شروع به رسیدگی نشده‌اند، تسری دهد. قاعده عطف به ماسبق نشدن در موردی که قانون جدید خفیف تر است اجراء نمی شود و یا به عبارت دیگر قانون جدید خفیف تر بلافاصله قابل اجرا است. در هر حال، اجرای این قاعده استثنائاتی را در بر خواهد داشت.

۱- استثنائاتی که مقنن وضع می‌کند و در خود قانون صراحتاً لزوم عطف بماسبق نشدن آن مقررات خاص را تبیین می کند.

۲- وجود قوانین تفسیری، که به عقیده حقوق ‌دانان قوانین تفسیری عطف بماسبق می‌شوند، زیرا تغییر در محتوای قانون نمی دهند و فقط آن را روشن و گویا می‌سازند- بدون تغییر محتوای قانون، آن را معنی می‌کنند- اما باید دقت کرد که قانون گذار تحت عنوان تفسیر، موارد جدیدی را وارد قانون نکند، زیرا این روش برای آزادیهای فردی خطرناک است. ^۳

۳- قوانینی که اقدامات تامینی را ایجاد می‌کند در مکتب تحققی به اقدامات تامینی ‌در مورد بزهکاران اهمیت فوق العاده داده می شود طرفداران این مکتب معتقد بودند که این اقدامات، مجازات نیستندتا موجب آزاری برای مجرم باشد. این طرز تفکر که ‌بر مبنای‌ منافع بزهکار است موجب شده که عطف بماسبق نشدن اقدامات تامینی مورد قبول قرار نگیرد.

۳-بیست درصد (۲۰%) به حساب خود محکوم برای مخارج ضروری پرداخت می‌شود.

۴-پنج درصد (۵%) برای جبران خسارت و حوادث ناشی از کار بر اساس قرارداد فی مابین سازمان و محکومان شاغل اختصاص داده خواهد شد.

تبصره ـ در صورتی که محکوم فاقد عائله تحت تکفل باشد مبلغ ۵۰ % دستمزد ذکر شده در بند (۱) نیز به حساب خود وی واریز می‌گردد.»

بدین ترتیب هم فرد به بیگاری کشیده نمی شود ، هم زندگی افراد تحت تکلّف و همچنین آینده آنان تضمین می‌گردد وبه علاوه می توان از این طریق نحوه صحیح استفاده و برنامه ریزی برای بهره مندی از درآمد را به فرد آموزش داد تا در آینده با اسراف عایدی و مشکلات اقتصادی ناشی از آن رو به رو نشوند.

گفتار سوّم : پادگان های آموزشی در آمریکا

کشور آمریکا از جمله ممالکی محسوب می شود که همواره به جهت آمار بسیار بالای زندانیان خود ، صاحب‌نظران و مسئولین را وا می داشته تا به فکر تغییر در روش مجازات حبس و تبدیل آن به مجازاتی کارآمد و کم هزینه تر باشند.یکی از این شیوه ها استفاده از اردوگاه هایی بوده است که ضمن اینکه مخارج و معایب زندان را ندارد، می توانندعاملی برای کسب درآمد محسوب گردند ویا سبب درمان اعتیاد فرد معتادی که البتّه تعدادشان نیز کم نیست ، می‌شوند. این شیوه شباهت های زیادی به زندان دارد امّا از بسیاری جهات بر آن برتری دارد و آثار منفی حبس در زندان ها را از بین برده است.

در این گفتار به بررّسی بیشتر این شیوه می پردازیم.

بند اوّل : تعریف پادگان های آموزشی در حقوق کیفری آمریکا

پادگان های آموزشی یا کمپ های اصلاحی ^[۳۷]،یک نوع تسهیلات شبه نظامی محسوب می‌شوند که مجرمین جوان و کم خطر و معمولأ افرادی که به حبس از سه ماه تا شش ماه محکوم می‌گردند می‌توانند از این تسهیلات استفاده نمایند. این افراد به محض ورود ملزم به شرکت در آموزش های سخت و منظم فیزیکی و شبه نظامی می‌شوند. در این مراکز قوانین سختگیرانه ای حکم فرما است و نظارت های دقیقی بر رفتار و کردار افراد اعمال می‌گردد. افراد در این مراکز با این که دقیقاً زندانی محسوب نمی شوند امّا در عمل مجبور به انجام تمامی دستوراتی هستند که برای آن ها صادر می شود حتّی زمان دقیق خوردن ، خوابیدن وهر کار دیگری از قبل تعیین شده است. این مراکز به دنبال این هستند تا در پایان دوره بتوانند از فرد شخصیّت جدیدی بسازند و او را به زندگی تازه ای وارد کنند.^[۳۸]

بند دوّم :تاریخچه پادگان های آموزشی

کمپ های اصلاحی در آمریکا در مدّت زمانی بسیار کوتاه، سه نسل را پشت سر گذاشته است. نسل اوّل و دوره شکوفایی پادگان ها در اواخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰ بود. سال ۱۹۹۵ ،مجموعاً ۷۵ پادگان اصلاحی مخصوص بزرگسالان ،۳۰ پادگان برای نوجوانان و ۱۸ پادگان در داخل زندان های محلّی ایجاد شده بود که به شدّت قوانین سختگیرانه داشت. تأکید نسل دوم این پادگان ها بر اصلاح فرد ، درمان اعتیاد به مواد مخدّر با الکل و آموزش خدمات داوطلبانه بوده است. گاهی این برنامه ها با برنامه های آزادی زودتر از موعد که با نظارت الکترونیک و حبس خانگی همراه بود ترکیب می شدند. پادگان های مخصوص زنان نیز به وجود آمد که بسیار بحث برانگیز بودند زیرا گفته می شد زنان توانایی گذراندن دوره های مشکل نظامی را ندارند. نسل سوم مربوط به انتهای دهه ۱۹۹۰ می‌باشد که دوره افول این مراکز به حساب می‌آید. در این دوران تعداد پادگان ها به شدّت کاهش یافت و نزدیک به یک سوّم ایالات آن ها را تعطیل کردند و تعداد افراد مشمول نیز به ۳۰ درصد کاهش یافت.^[۳۹]

بند سوّم : پادگان های آموزشی در قوانین کنونی

کمپ های اصلاحی کنونی ایالات متحده، در اصل اجرا کننده برنامه هایی هستند که شبیه آموزش های پایه ای نظامی هستند که شامل فعالیّت های مختلف فیزیکی ، تمرین نظامی و شرکت در مراسم ها، کارهای یدی و… می‌باشند. در این کمپ ها قوانین بسیار سختگیرانه ای وجود دارد که هدفش در هم شکستن مقاومت افراد در برابر ایجاد تغییرات اساسی در خصوصیّات معتادان و آموزش پذیر کردن آن ها است. این پادگان های اصلاحی سه هدف عمده را دنبال می‌کنند:۱-کاهش نرخ تکرار جرم ۲-کاهش جمعیّت زندانها ۳-کاهش هزینه ها که البتّه خیلی هم در دستیابی ‌به این اهداف مفید واقع نمی شوند بدین سبب امروزه تعداد آن ها شدیداًً کاهش یافته است.^[۴۰]

این نوع از پادگان های اصلاحی به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اوّل متعلّق به بزرگسالان و دسته دوّم از آن نوجوانان است. تفاوت عمده این دو نیز در میزان کارها و فعّالیّت های اجباری است که افراد در آن ها باید دائماً انجام دهند. بدین معنا که پادگان های نوجوانان نسبت به بزرگسالان سختگیری ها و الزامات کمتری دارند. حتّی درمیان پادگان های هم نوع نیز از نظر دستورات و اقدامات الزامی تفاوت وجود دارد و بعضی از پادگان ها سختگیری های بیشتری اعمال می نمایند.^[۴۱]

در میان زندان های فدرال آمریکا چیزی شبیه ‌به این کمپ ها به چشم می‌خورد که به آن ها زندان های اردوگاهی فدرال^[۴۲] می‌گویند.

بند چهارم : زندان های اردوگاهی فدرال

این اردوگاه ها از کمترین سطح محافظتی و مأمورین مراقبتی برخوردار هستند و تنها افرادی به آنجا فرستاده می‌شوند که کم خطر ترین محکومین باشند و بتوان به آن ها اعتماد کرد.این کمپ ها فاقد دیوار و حصار هستند امّا با این حال افراد مجاز به ترک محدوده اردوگاه نیستند و در صورت ترک یا به مدّت زمان محکومیّتشان افزوده می شود و یا اینکه باید ما بقی مدّت را در زندان های عادی سپری نمایند. افراد در این مکان ها به یکسری مشاغل خاص گمارده می‌شوند که البتّه اکثرشان کارهای جاری اردوگاه مثل آشپزی و نظافت است. امّا با توجه به سواد و توانایی‌های آن ها مشاغل دیگری مثل انجام کارهای رایانه ای یا تولیدات هم به آن ها سپرده می شود.^[۴۳]

محکومین در ازای فعّالیّتی که انجام می‌دهند دستمزد دریافت می‌کنند که مبلغ آن به حسابی ریخته می شود که اعضای خانواده فرد نیز قادر به برداشت از آن هستند.^[۴۴]

زمانی که شخصی وارد این مکان ها می شود ابتدا در یکی از دسته های دارای تحصیلات دیپلم و بالاتر و یا پایین تر از دیپلم قرار می گیرند و سپس بر اساس آن در ‌گروه‌های آموزشی مشخّص وارد می‌شوند و ۲۴۰ ساعت آموزش اجباری را پشت سر می‌گذارند. که شامل سواد آموزی ، یادگیری زبان دوم ،آشنایی با رایانه ، آموزش های روانشناسی ، اطلاعات علمی و.. می شود. بعد از گذشت این مدّت، اگر فرد مایل باشد می‌تواند به آموزش خود ادامه دهد امّا دیگر جنبه اجباری ندارد. همچنین امکان استفاده از کتابخانه و سالن ورزشی نیز وجود دارد.تمامی معتادان هم موظّف به سپری کردن دوره های ترک اعتیاد هستند و بعد از ترک اعتیاد مرتباً از آن ها آزمایش به عمل می‌آید و در صورت مثبت بودن آزمایش اقدامات لازم دیگری به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.^[۴۵]

گفتار چهارم : مراکز درمانی آمریکا

خ- عزت نفس بالا:

تحقیقات توربان و کئون (۱۹۳۳ به نقل از فرج زاده۱۳۸۰) بر روی عده ای از دانشجویان نشان دادند افراد دارای انگیزه پیشرفت بالا از عزت نفس بیشتری برخوردارند نسبت به افراد با انگیزش پائین.

د- رفتار پیشرفت:

کرلینجر (۱۹۶۶، به نقل از فرج زاده ۱۳۸۰) با بررسی پیشینه پژوهش‌های مربوط به انگیزش ‌به این نتیجه دست یافت که بین نیاز به پیشرفت و عملکرد مربوط به تکلیف ارائه شده، در حدود ۵۰% از مطالعات، رابطه معنی داری وجود دارد.

رشد انگیزه پیشرفت متأثر از عوامل متعددی است که این عوامل مانند ارزش‌های فرهنگی، فرایند‌های تربیتی، کنش متقابل همسالان، کنش‌های فرزند پروری، نظام ارزشی والدین و نگرش آن ها نسبت به موضوع پیشرفت از همه شناخته شده تر هستند (ویلدر ۱۹۸۰).

آموزش انگیزه پیشرفت:

مک کللند (۱۹۶۵) اعتقاد داشت که انگیزه پیشرفت خصوصیتی است که می شود به وسیله آموزش آن را افزایش داد و تعلیم و تربیت، محیط خانوادگی و اجتماعی در تکوین آن نقش اساسی دارند. بر این اساس به نظر وی انگیزه پیشرفت یک خصوصیت ارثی نیست. آن چه مک کللند را ‌به این دیدگاه رهنمون ساخت تحقیقی بود که وی در سال ۱۹۶۰ برای آموزش انگیزش پیشرفت به صورت دوره های آموزشی برگزار کرد. این دوره های آموزشی در چندین کشور از جمله کشور هندوستان برای مدیران اجرایی برگزار شد. نتایج این بررسی‌ها نشان داد که همه مدیرانی که دوره های آموزشی را برای ارتقا انگیزه پیشرفت گذارنده بودند، کارهایشان را بهتر از قبل انجام دادند و موفقیت‌های بیشتری را کسب نمودند.

مک کلند (۱۹۶۵) و مایرون و مک کللند (۱۹۶۷، به نقل محمد زاده ۱۳۸۴) برنامه آموزش انگیزه پیشرفت را در چهار مرحله تدوین کردند. در این دوره های آموزشی بین ۹ تا ۲۵ نفر زیر نظر مربیان کار آزموده آموزش دیدند. مدت زمان آموزش بین ۷ تا ۱۴ روز طول کشید. چهار مرحله آموزشی به شرح زیر بود.

الف- در مرحله اول، موضوع انگیزه پیشرفت طرح می شد شرکت کنندگان با این مطلب آشنا می شدند که انگیزه ها قابل تغییرند.

ب- در مرحله دوم، معنی و مفهوم انگیزه پیشرفت و چگونگی سنجش و اندازه گیری انگیزه پیشرفت به شرکت کنندگان آموزش داده می شد.

پ- به افرادی که این دوره را می دیدند یاد داده می شد که در مسیر پیشرفت و کسب موفقیت‌های بزرگ چگونه باید عمل کنند. به آن ها یاد داده می شد موقعیت‌ها و شرایطی از کار را ترجیح دهند که در آن مسئولیت‌های فردی وجود داشته باشد، میزان مخاطره در حد متوسط باشد و نتایج عملکرد و باز خورد به سرعت به فرد داده شود. در این مرحله مربی از نمونه های واقعی استفاده می کرد واز آن ها می خواست که با توجه به تجربه های شخصی خود این مفاهیم را توجیه کنند. پس از آن مربی نتیجه عملکرد را به افرادی که از نظر رفتار پیشرفت گرا بودند ارائه می‌داد. این موضوع باعث می شد که هر کس نتیجه عملکرد خود را با نتیجه عملکرد کسی که انگیزه پیشرفت در او بسیار بالا است، مقایسه کند.

ت- دوره مذبور این گونه پایان می پذیرفت که از شرکت کنندگان خواسته می شد تا هدف‌ها را تعیین کنند و بگویند که در مسیر کسب موفقیت (برای دستیابی به هدف‌های تعیین شده) چگونه عمل می‌کنند. این هدف‌ها نوشته می شدند و به صورت بخشی از برنامه اجرایی در می آمدند. برای ارزیابی پیشرفت، اساس کار هدف‌هایی بود که تعیین شده بود.

مک کللند (۱۹۶۵، به نقل از نائلی ۱۳۷۳) اثر بخشی دوره های مذکور را منوط به رعایت شرایطی می‌داند. این شرایط عبارتند از:

1. 1. به شرکت کنندگان یاد داده می شود که در تفکر، بیان و رفتارهایشان مانند کسانی باشند که انگیزه پیشرفت زیاد دارند.

1. 1. شرکت کنندگان را به هدف گذاری و تنظیم برنامه برای دستیابی به اهداف واقع بینانه و قابل حصول هدایت و ترغیب نمایند.

1. 1. به شرکت کنندگان کمک شود تا به توانایی‌ها و قابلیت‌های خود پی ببرند و در تشخیص میزان موفقیت خود و انجام کارهای محوله آزادی بیشتری داشته باشند.

1. 1. تلاش شود تا شرکت کنندگان از امیدها، ترس‌ها، موفقیت‌ها و شکست‌های همدیگر آگاهی یابند و از طریق مشاهده تجارب عاطفی مشترک روحیه گروهی، مشارکتی و جمع مداری در آن ها ایجاد شود.

1. از سوی دیگر تغییر استنادهای غلط از طریق آموزش می‌تواند منجر به رشد انگیزه پیشرفت شود. فوستر لینگ،(۱۹۸۵ به نقل از گیج و برلانیر ۱۹۹۲) پس از بررسی ۱۵ مطالعه ‌به این نتیجه رسید که برنامه های آموزشی تغییر الگوه‌های غلط اسنادی در بروز و رشد انگیزه پیشرفت مؤثر هستند. وی توصیه می‌کند مدارس باید به دانش آموزان آموزش دهند که با تلاش و پشتکار خود می‌توانند به موفقیت دست یابند. در همین راستا، آمس و آرچر (۱۹۸۸، به نقل از گلاور و برونینگ ،۱۹۹۰، ترجمه خرازی ۱۳۷۸) معتقدند وقتی دانش آموزان در جهت اهداف رشد خویش تلاش می‌کنند احتمال بیشتری دارد که سختکوش باشند. گلاور و برونینگ (۱۹۹۰، ترجمه خرازی۱۳۷۸) چنین مطرح می‌کنند که اغلب دانش آموزان برای انتخاب اهداف واقع بینانه احتیاج به تمرین دارند. معلمان می‌توانند به دانش آموزان کمک کنند تا اهدافی عینی برای خود انتخاب کنند سپس پیشرفت‌هایشان را در جهت آن اهداف سوق دهند.

پیشینه تحقیقات:

پیشینه داخلی تحقیقات:

سعادت و همکاران (۱۳۹۲) در تحقیقی با عنوان اثربخشی مشاوره انگیزشی نظام مند بر افزایش انگیزه ی پیشرفت تحصیلی و کاهش اضطراب امتحان دانشجویان که با هدف تعیین تاثیر انگیزشی نظام مند بر افزایش انگیزه ی پیشرفت تحصیلی و کاهش اضطراب امتحان دانشجویان انجام شد،نتایج نشان داد مشاوره انگیزشی نظام مند به میزان ۸۳٫۹ درصد بر ترکیب خطی متغیر های وابسته (اضطراب انگیزشی) اثر ‌کرده‌است. همچنین مشاوره انگیزشی نظام مند به میزان ۷۳ درصد بر افزایش نمرات انگیزش تحصیلی و ۶۲ درصد بر کاهش اضطراب امتحان اثر داشته است.

فریدخت یزدانی(۱۳۹۱) در تحقیقی با عنوان اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی دختران دانشجوی پرستاری که با هدف تعیین سطح اضطراب امتحان و ارتباط آن با عملکرد تحصیلی انجام شد به نتایج زیر دست یافت.نتایج نشان داد که بین اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی دانشجویان ارتباط معناداری در جهت معکوس (۲۱۳/۰ = r ، ۰۷۷/۰ = p) دیده شد.همچنین متغیرهای اشتغال به کار و ترم تحصیلی به عنوان مغیر پیشگو بیشترین تاثیر منفی را بر روی عملکرد تحصیلی داشتند. آزمون تحلیل رگرسیون چند گانه نشان داد با در نظر گرفتن سایر متغیر ها و از جمله سطح اضطراب به عنوان متغیر پیشگو ارتباط معناداری در جهت معکوس، با عملکرد تحصیلی(۰۴۷/۰=p) وجود دارد.

۱-۸-۲-۳ ) فداکاری و گذشت، جوانمردی یا تحمل پذیری

این بعد به شکیبایی در برابر موقعیت های نامطلوب و نامساعد بدون اعتراض، نارضایتی و گلایه مندی اشاره می‌کند. (اسلامی،سیار، ۱۳۸۶) جوانمردی و گذشت از طریق توجه به کشف نقائص و کمبودها در سازمان و تلاش برای حل آن ها و عدم شکایت در خصوص موارد جزئی مورد سنجش قرار می گیرند.

۱-۸-۲-۴ ) فضیلت شهروندی یا ویژگی مدنی

این بعد شامل رفتارهایی از قبیل حضور در فعالیت های فوق برنامه و اضافی، آن هم زمانی که این حضور لازم نباشد، حمایت از توسعه و تغییرات ارائه شده توسط مدیران سازمان و تمایل به مطالعه کتاب، مجلات و افزایش اطلاعات عمومی و اهمیت دادن به نصب پوستر و اطلاعیه در سازمان برای آگاهی دیگران می شود.. (اسلامی،سیار، ۱۳۸۶)فضیلت شهروندی یا ویژگی مدنی از طریق ارائه تصویر مطلوب از سازمان، شرکت در جلسات رسمی و غیر رسمی و توجه به مداومت تغییرات در سازمان مورد سنجش قرار می‌گیرد.

۱-۸-۲-۵ ) ادب و نزاکت یا مهربانی و تواضع

این بعد بیان کننده نحوه رفتار افراد با همکاران، سرپرستان و مخاطبان سازمان است. افرادی که در سازمان با احترام و تکریم با دیگران رفتار می‌کنند دارای رفتار شهروندی مترقی هستند. ادب و نزاکت از طریق عدم تجاوز به حقوق دیگران، تشریک مساعی با همکاران، جلوگیری از ایجاد مشکلات با دیگران و اطاعت از قوانین و مقررات حتی وقتی کسی نظارت نمی کند مورد سنجش قرار می‌گیرد. (اسلامی،سیار، ۱۳۸۶)

۱-۸-۳ ) تعریف عملیاتی متغیر میانجی

مبادله رهبر- عضو

مبادله رهبر-عضو عبارت از سیستمی از عناصر و روابط آن ها که شامل اعضای یک رابطه دو عضوی و متشکل از الگوهای رفتاری به‌هم وابسته‌ای است که پیامدهای متقابل و دوسویه را تسهیم , مفاهیم محیطی را ایجاد و مسیرها و ارزش‌ها را خلق می‌کنند. گرین ^[۲۲]و همکارانش از حدود سه دهه قبل رویکرد جدیدی را در رهبری سازمان‌ها مورد مطالعه قرار دادند. این رویکرد ابتدا تئوری روابط ‌دوتایی زوجی عمودی نامیده شد که امروزه از آن به تئوری مبادله رهبر – پیرو نام می‌برند. تئوریسین ها مبنای تئوری مبادله رهبر – پیرو را تئوری نقش و تئوری مبادله اجتماعی دانستند. گرین مبادله رهبر – پیرو را کیفیت روابط پدیدار شده بین رهبر و پیرو در طول فرایند نقش سازی می‌داند.(رایج و همکاران۱۳۸۹ )

تئوری مبادله رهبر – عضو بر روابط اجتماعی بین رهبر و پیروان تمرکز دارد. بر طبق تئوری مبادله رهبر – پیرو(عضو)، رهبران و پیروان روابط زوجی را توسعه می‌دهند که رهبران به طور متفاوتی با افراد رفتار می کنندکه منجر به شکل گیری دو گروه از پیروان « گروه خودمانی و گروه غیر خودمانی » می شود.(رایج و همکاران۱۳۸۹ )

۱-۹ ) قلمرو تحقیق

۱ – ۹ – ۱) قلمرو زمانی: قلمرو زمانی تحقیق حاضر شش ماه اول سال ۱۳۹۲ می‌باشد.

۱ – ۹ – ۲) قلمرو مکانی: قلمرو مکانی این تحقیق شرکت صنایع چوب و کاغذ ایران – چوکا می‌باشد.

۱ – ۹ – ۳) قلمرو موضوعی: این تحقیق از نظر موضوعی در حوزه رفتار سازمانی است و برتأثیر مبادله رهبر- عضو بر رابطه بین ابعاد عدالت سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی در سازمان فوق الذکر، اشاره دارد.

فصل دوم:

ادبیات تحقیق

بخش اول:

عدالت سازمانی

۲-۱ ) مقدمه

از دیرباز، اساسی ترین مسأله و مهم ترین آرمان آدمی، قسط و عدل بوده که هر اندیشمندی آن را مورد توجه و عنایت قرار داده است. عدالت فضیلتی است که تحول در جان آدمی و جوامع بشری منوط به آن است و بحث درباره ی آن و نیز چگونگی تحقق و اجرای آن همیشه از ضروریات اولیه زندگی بشر محسوب می شده و شأنی از شئون فطری و عقل انسان است. عدالت یک مفهوم چند وجهی و گسترده است و در رشته ها و شاخه های مختلف دارای یک مفهوم فلسفی و به معنای عدم تبعیض و رعایت منصفانه تفاوت هاست.(مردانی حموله، حیدری،۱۳۸۸)

مفهوم عدالت در سه حوزه مهم از معارف بشری به صورت مسأله ای اساسی و بنیادین همواره مورد توجه بوده است. در حوزه فلسفه و کلام در وصف فعل ربوبی، در حوزه علم اخحلاق در وصف فعل انسان و در حوزه علوم اجتماعی عدالت در وصف قوانین و روابط اجتماعی انسان ها و به عنوان معیار سنجش روابط انسانی مورد توجه قرار گرفته است. در تعالیم اسلامی عدالت اصلی تغییر ناپذیر و ارزشی بی بدیل است که سایر ارزش ها بر محور آن می چرخد و هدفی است که بر اهداف دیگر مقدم است. همچنین هنگام سنجش ارزش های دیگر باید آن را مقیاس قرار داد و هیچ ارزش دیگری را جایگزین آن نکرد.( ذاکر اصفهانی،۱۳۸۷)

زیر بنای بسیاری از اصول در اندیشه‌های اسلام، عدالت و به ویژه عدالت اجتماعی است. قرآن کریم استقرار عدالت و گسترش آن را یکی از اهداف اساسی وفلسفه بعثت انبیاء ذکر کرده و آن را از صفات الهی و بارزترین خصیصه آفرینش و نیکوترین خصلت انسان دانسته است.

اصل عدالت از مقیاس های اسلام است که باید دید چه چیزی بر آن منطبق است. عدالت در سلسله علل احکام است نه در سلسله معلومات. نه این است که آن چه دین گفت عدل است بلکه آن چه عدل است دین می‌گوید. علامه طباطبائی در تفسیر المیزان، اصولی مانند عدالت را مایه اصلاح ظروف اجتماعی و در نتیجه رستگاری و اصلاح افراد می‌داند، زیرا به واسطه طبیعت مدنیت انسان، سعادت هر شخصی مبتنی بر صلاح و اصلاح ظروف اجتماعی است که در آن زندگی می‌کند.(اسمعیلی گیوی،۱۳۸۷)

در حوزه سازمان و مدیریت، رد پای عدالت را در آثار و مستندات اولیه این رشته می توان مشاهده کرد.یک محقق به نام ‌بار کلی‌^[۲۳] (۲۰۰۵) با بررسی وتحلیل آثار«ماری پارکر فالت» نشانه های عدالت را در آثار او در قالب مفاهیمی همچون ادراک از عدالت، چند بعدی بودن عدالت، مقابله به مثل و خروجی مبتنی بر عملکرد نمایش می‌دهد. به اعتقاد اسکات، امروزه سازمان و سازمان یافتگی جزء جداناشدنی زندگی بشر شده است. بشر امروزی از بدو تولد تا مرگ خود را درون سازمان می گذراند.(اسمعیلی گیوی،۱۳۸۷) هر سازمانی با انجام دادن وظایف چندگانه یا تخصصی، هدف های عام یا خاصی را برای جامعه و مردم آن محقق می‌سازد. این هدف ها و وظایف بسیار دشوارتر و پیچیده تر از آنند که به وسیله یک فرد و یا گروه کوچک تحقق پذیر و انجام یافتنی باشد، از این رو گردش امور زندگی وابسته به سازمان ها و پیشرفت و بقای جامعه، تابع کار و عملکرد مؤثر آن ها‌ است. مردم از طریق سازمان ها، کارها را مؤثرتر انجام می‌دهند و چگونگی عملکرد آن ها، کیفیت فعالیت های سازمان ها و در نتیجه چگونگی انجام امور و کارهای جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از این رو بخش عمده ای از هدف استقرار عدالت اجتماعی، با اجرای عدالت در سازمان ها تحقق می‌یابد. (اسمعیلی گیوی، ۱۳۸۷)

۲-۲ ) مفهوم لغوی عدالت