خدای قادر مطلق را به خاطر نعمات بیکرانش، به ویژه تعمت فراگیری علم و معرفت و اینکه به من یاری عطا فرمود تا بتوانم این دوره از تحصیل را با موفقت به پایان برسانم، شاکر و سپاسگزارم. باز به رسم ادب از تمام عزیزیان و سروران گرامی که در مراحل مختلف پایان‌نامه مرا مرهون لطف و عنایت خویش قرار دادند، صمیمانه قدردانی می نمایم و از خداوند متعال موفقیت آنها را خواستارم باشد که بتوانم ذره‌ای از زحمات بی دریغشان را جبران نمایم. مخصوصاً از استاد عالیقدرسرکار خانم دکتر زینت نیک آیین به عنوان استاد راهنما که در کمال تواضع و سخاوت علمی خود سهم ارزنده‌ای در انجام بهینه و هر چه دقیقتر این پژوهش داشته‌اند و با کمال درایت مرا از علم خویش مستفیض فرمودند. همچنین از جناب آقای دکتر عبدالرضا امیر تاش که در هر فرصتی با نهایت صبر و حوصله راهنماییهای خردمندانه‌شان بهره‌مندم می فرمودند، صمیمانه تشکر و قدردانی می نمایم، از کلیه اساتید دانشمند و بزگواری که مرا در کسب علم و دانش از دریای بیکران درجات علمی خود بهره‌مند نمودند، و همچنین برادر بزرگوارم و خواهرارجمندم که هیچ وقت مرا تنها نگذاشتند. وکلیه همکاران عزیز و گرامی که در این مدت مشوق و یاریگر من بودند، مخصوصاً همکاران محترم دبیرستان دهخدا شهرستان تبریز(ناحیه ۵) بی نهایت سپاسگزارم و برای این بزرگواران از درگاه ایزد منان، توفیقات روزافزون همراه با عزت و افتخار خواستارم.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تعهد نامه اصالت پایان نامه کارشناسی ارشد
اینجانب علی سلطانی دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد نا پیوسته به شماره دانشجویی ۹۱۰۵۷۸۶۲۲ در رشته مدیریت ورزشی که در تاریخ ۳۱/۰۶/۹۳ از پایان نامه خود تحت عنوان: مقایسه متغیرهای شناختی – انگیزشی دانش آموزان ورزشکار وغیر ورزشکار دوره ی متوسط شهرستان تبریز ۹۳-۹۲ با کسب نمره…………………………. و درجه……………………دفاع نموده ام بدینوسیله متعهد می‌شوم:
۱- این پایان نامه حاصل تحقیق وپژوهش انجام شده توسط اینجانب بوده ودر مواردی که از دستاوردهای علمی وپژوهشی دیگران(اعم از پایان نامه، کتاب، مقاله و……..) استفاده نموده ام، مطابق ضوابط و رویه‌های موجود، نام منبع مورد استفاده وسایر مشخصات آن را در فهرست ذکر ودرج کرده ام.
۲- این پایان نامه قبلاً برای دریافت هیچ مدرک تحصیلی(هم سطح،پایین تر یا بالاتر) در سایر دانشگاه‌ها ومؤسسات آموزش عالی ارائه نشده است.
۳- چنانچه بعد از فراغت از تحصیل، قصد استفاده و هرگونه بهره برداری اعم از چاپ کتاب، ثبت اختراع و…. از این پایان نامه داشته باشم، از حوزه معاونت پژوهشی واحد مجوزهای مربوطه را اخذ نمایم.
۴- چنانچه در هر مقطع زمانی خلاف موارد فوق ثابت شود، عواقب ناشی از آن را بپذیرم و واحد دانشگاهی مجاز است با اینجانب مطابق ضوابط ومقررات رفتار نموده ودر صورت ابطال مدرک تحصیلی ام هیچگونه ادعایی نخواهم داشت.
نام ونام خانوادگی:
تاریخ وامضاء:
بسمه تعالی
در تاریخ ۳۱/۰۶/۹۳
دانشجـوی کارشناسی ارشد آقای / خانم علی سلطانی از پایان نامه خود دفـاع نمـوده و بـا نمـره ……….. بحـروف…………………………. و بـا درجـه ………….. مورد تصویـب قـرار گرفت.
امضاء استاد راهنما
بسمه تعالی
دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی
(این چکیده به منظور چاپ در پژوهش نامه دانشگاه تهیه شده است)

نام واحد دانشگاهی: تهران مرکزی کد واحد: ۱۰۱

کد شناسایی پایان نامه: ۱۰۱۲۱۴۰۲۹۲۲۰۵۳

عنوان پایان نامه: مقایسه متغیرهای شناختی – انگیزشی دانش آموزان ورزشکار وغیر ورزشکار دوره ی متوسط شهرستان تبریز ۹۳-۹۲

نام و نام خانوادگی دانشجو: علی سلطانی
شماره دانشجویی: ۹۱۰۵۷۸۶۲۲
رشته تحصیلی: مدیریت ورزشی

تاریخ شروع پایان نامه: ۰۲/۱۱/۹۲
تاریخ اتمام پایان نامه: ۳۱/۰۶/۹۳

استاد / استادان راهنما: دکتر زینت نیک آیین
استاد / استادان مشاور: دکتر عبدالرضا امیرتاش

آدرس و شماره تلفن: تبریز-خیابان دارایی دوم میدان کاه فروشان سازمانی استخر شهیدمدنی

چکیده پایان نامه:
هدف کلی پژوهش حاضر مقایسه متغیرهای شناختی ـ انگیزشی دانش‌آموزان ورزشکار و غیرورزشکار دوره متوسطه می‌باشد، که شامل متغیرهایی از قبیل اهداف پیشرفت، باورهای هوشی، ارزش تکلیف و تلاش مورد ارزیابی قرار گرفت.
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دوره متوسطه نواحی پنجگانه آموزش و پرورش شهرستان تبریز در سال تحصیلی ۱۳۹۳ – ۱۳۹۲ که تعداد آنها (۷۰۲۷۶ = N ) نفر می‌باشد. نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران و بر حسب جنس، و گروه (ورزشکار۱۹۰نفر و غیر ورزشکار۱۹۰نفر) که از طریق نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبتی انتخاب شده‌اند (۳۸۰= n) نفر می‌باشد، ابزارسنجش این پژوهش۳ پرسشنامه استاندارد الف- اهداف پیشرفت، میدلتن و میگلی (۱۹۹۷) ب- باورهای هوشی و تلاش از پرسشنامه استاندارد دوپی رات و مارین (۲۰۰۵ج- ارزش تکلیف از پرسشنامه استاندارد پنتریچ و همکاران (۱۹۹۱) استفاده گردید. و ضریب پایایی کلی پرسشنامه ۸/۰=α می‌باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از بسته نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۵، و بهره‌گیری از آمار توصیفی، مثل درصد فراوانی، میانگین، جدول توزیع فراوانی، نمودار و آمار استنباطی T مقایسه میانگین‌های دو گروه مستقل استفاده شد. و نتایج حاصل نشان داد که: دانش‌آموزان ورزشکار و غیرورزشکار در اهداف پیشرفت، باورهای هوشی، ارزش تکلیف و تلاش با یکدیگر تفاوت معنی‌داری دارند و اهداف پیشرفت،باورهای هوشی،ارزش تکلیف وتلاش دانش‌آموزان ورزشکار بیشتر از دانش‌آموزان غیرورزشکار است. دانش‌آموزان ورزشکار دختر و پسر در اهداف پیشرفت، باورهای هوشی، ارزش تکلیف و تلاش با یکدیگر تفاوت معنی‌داری ندارند.
کلید واژه‌ها: اهداف پیشرفت، باورهای هوشی، تلاش، ارزش تکلیف و دانش‌آموزان ورزشکار و غیرورزشکار

نظر استاد راهنما برای چاپ در پژوهش نامه دانشگاه مناسب است تاریخ و امضاء:
مناسب نیست

۱-۳-۲- شکل­پذیری (Ductility)
شکل­پذیری طبق تعریف به صورت رابطه ۱-۱ ارائه می­ شود ]۹[ :
که در آن δ_y جابجایی حد تسلیم^[۲۵] است و از جابجایی متناظر با نقطه تلاقی دو خط بدست می ­آید : (۱) خط راستی که از مبدا به نقطه متناظر V_max ۷۵/۰روی نمودار ظرفیت رسم می­ شود و (۲) خط گذرا از V_max روی نمودار پوش که موازی با محور افقی رسم می­ شود.
δ_uجابجایی نهایی ^[۲۶]است و عبارتست از جابجایی متناظر با مقاومت V_max ۸۵/۰ در انتهای نمودار ظرفیت که در شکل ۱-۲ مشاهده می­ شود.
شکل ۱- ۲ نمودار تعیین نقاط لازم برای محاسبه شکل­پذیری ]۹[

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۳-۳- شاخص آسیب
با توجه به مطالبی که قبلاً ذکر شد لازمه ارزیابی عملکرد یک سازه، داشتن توانایی تخمین آسیب است. لذا معیاری برای اندازه ­گیری آسیب لازم است که از آن به عنوان شاخص آسیب یاد می­ شود. در رابطه با یک سیستم سازه­ای پارامترهای پاسخ مختلفی وجود دارند که در تعیین میزان آسیب تحت اثر یک زلزله مشخص موثر می­باشند. از جمله این پارامترها عبارتند از: تغییر­شکل (به صورت جابجایی نسبی طبقه، یا جابجایی بیشینه و یا نسبت شکل پذیری)، سرعت نسبی، شتاب مطلق، اتلاف انرژی پلاستیک، و اتلاف انرژی هیستریستیک. شاخص­ های آسیب، برقرار کنندۀ روابطی تحلیلی بین پارامترهای فوق و سطح آسیب هستند. به عبارتی یک شاخص آسیب، رابطه­ای تحلیلی بین پاسخ بیشینه (یا تجمعیِ) عناصرِ سازه­ای (و یا غیر سازه­ای) و سطح آسیب برقرار می­نماید. مقدار شاخص آسیب بین صفر تا یک تغییر می­ کند، که صفر نشان­دهنده حالت بدون آسیب و یک نشان­دهنده زوال کامل است ]۴[.
اگر بتوان محدودیت­هایی برای پاسخ بیشینه و تجمعی سازه به صورت تابعی از رفتارهای مطلوب ساختمان تحت اثر سطوح مختلفی از زمین لرزه­ها به وسیله شاخص­ های آسیب برقرار نمود، امکان رسیدن به یک روش طراحی بر اساس سطح عملکرد امکان­ پذیر است. با مشخص شدن این محدودیت­ها، امکان تخمین مشخصه­های مکانیکی لازم برای ساختمان جهت اینکه پاسخ ساختمان در حد این محدودیت­ها باقی بماند، وجود دارد.
برای طراحی شکل­پذیر اعضای قابی بتن­آرمه، سطح آسیب مورد نظر می­باید به صورت شاخص­ های آسیب قابل محاسبه بیان شود. این شاخص ­ها باید برای مقاطع با مفصل پلاستیک، اعضای قابی، زیرمجموعه­های یک قاب و قاب ساختمانی کلی تعریف شود. شاخص­ های آسیب، بیانی ریاضی به ­منظور پیش ­بینی حاشیه شکست برای یک سازه یا عضو سازه­ای تحت بارگذاری مشخص می­باشند. واضح است که حاشیه بزرگتر تا شکست برای یک عضو بیانگر آسیب کمتر عضو خواهد بود، با این حال یک همبستگی منطقی بین شاخص آسیب و سطح آسیب مورد نیاز می­باشد. به عبارت دیگر برای سطوح مختلف عملکرد که به نام­های “در حال بهره ­برداری یا فعال^[۲۷]“، “بهره ­برداری بی­درنگ^[۲۸]“، “ایمنی جانی” و “عدم فروریزی^[۲۹]” شناخته شده ­اند، مقادیر شاخص آسیب می­باید انتخاب شوند، و این انتخاب نیز بر خلاف تعیین اختیاری سطوح که در مقالات ارائه شده باید بر اساس روش­های مهندسی دقیق صورت گیرد.
در سال­های اخیر شاخص­ های آسیب متعددی با بهره گرفتن از معیارهای پاسخ مختلف برای مقاطع، اعضا و زیرمجموعه­های سیستم سازه­ای تعریف شده ­اند. شاخص آسیب برای مقاطع اعضای بتن­آرمه مبنایی است برای تعریف سطح آسیب اعضا و زیر­مجموعه­های یک سیستم (مانند طبقه). چون آسیب­های ناشی از شکست­های برشی-پیچشی، اثرات پلاستیک P-Δ، شکست­های پیوند و اتصالات را نمی­ توان با شاخص­ های آسیب مقطع نشان داد بنابراین می­باید از چنین زوال­های تردی برای نیل به اهداف طراحی لرزه­ای ممانعت به عمل آید.
به عنوان نمونه میزان آسیب اعضای غیر سازه­ای، قویاً به جابجایی نسبی طبقه­ای که در آن قرار دارند وابسته است (IDI= Interstory Drift Index). به وسیله استفاده از یک شاخص پاسخ که IDI تقاضا را به میزان آسیب اعضای غیر سازه­ای مرتبط می­سازد، می­توان مقادیر بیشینه IDI را در زمان زلزله­های مختلف طرح تنظیم کرد. در این صورت کافی است زیر هر زلزله از قبل مشخص شده، مشخصه­های مکانیکی لازم برای ساختمان (که در اینجا مقاومت و سختی است) را به گونه ­ای تخمین زد که IDI از (IDI)_max مشخص شده بیشتر نشود.
دو نوع شاخص آسیب جهت بررسی سطح عملکرد قاب­های خمشی بتن آرمه مورد نیاز می­باشد. یکی شاخص آسیب موضعی^[۳۰] که برای اعضا و مقاطع تعریف می­ شود و دیگری شاخص آسیب کلی^[۳۱] که برای کل قاب لازم است. ارتباط بین شاخص آسیب کلی و شاخص­ های آسیب موضعی از جمله مواردی است که باید مورد بررسی قرار گیرد.
در جدول ۱-۲ شاخص­ های آسیب موضعی به دو دسته تجمعی و غیر تجمعی تقسیم شده و چند شاخص آسیب کلی نیز معرفی شده است.
جدول ۱- ۲ بعضی از شاخص­ های آسیب متداول ]۱۰[

Local damage index

Global damage index

Non-cumulative
Cumulative

Maximum softening (Dipasquale and Cakmak, 1988)

Ductility ratio (Newmark and Rosenblueth, 1971; Ayala and Xianguo,1995)

Normalized cumulative rotation (Banon and Veneziano, 1982)

Final softening (Dipasquale and Cakmak, 1988)

Interstory drift (Sozen, 1981; Roufaiel and Meyer, 1981)

Low cycle fatigue (Stephens, 1985)

Park-Ang damage index (Park and Ang, 1985)

Slope ratio (Toussi and Yao, 1982)

Park-Ang damage index (Park and Ang, 1985)

Global damage index (Chung et al., ۱۹۸۷)

Flexural damage ratio (Roufaiel and Meyer, 1981)

Energy based models (Elms et al., 1989; Kratzig et al., 1989)

Roufaiel-Meyer global model (Roufaiel and Meyer, 1987)

Maximum permanent drift (f and Yao, 1982; Stephens and Yao, 1987)

Stiffness damage index (Ghobarah et al., 1999)

دو عامل در انتخاب فضای مناسب تفکیک اهمیت دارد، دقت کافی و کاربردی بودن فضا، کاربردی بودن به این معنی که محاسبه پارامترهای موردنظر نیاز به انجام تحلیل استاتیکی غیرخطی بارافزون نداشته باشد. واضح است که پس از انجام تحلیل استاتیکی غیرخطی بارافزون تا لحظه زوال قاب، مود زوال مشخص خواهد شد. بنابراین پارامترهایی که محاسبه آن­ها نیاز به انجام تحلیل استاتیکی غیرخطی بارافزون دارد پارامترهای مناسبی نخواهند بود، و تنها پارامترهایی مانند پارامترهای طراحی هستند که فضایی کاربردی­ را برای تفکیک ایجاد می­ کنند. با این حال پارامترهای ظرفیتی و رفتاری نیز برای بررسی مشخصات و رفتار این قاب­ها مورد بررسی قرار گرفته­اند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

پارامترهای مختلف مطالعه شده و حدود مورد بررسی آن­ها در این پژوهش به صورت خلاصه در جدول ۴-۳ آورده شده است.
در جدول ۴-۳ پارامترهای مورد نظر به دو دسته تقسیم شده ­اند، معیارهای طراحی که محاسبه آن­ها نیاز به انجام تحلیل استاتیکی غیرخطی بارافزون ندارد و معیارهای طراحی که محاسبه آن­ها نیاز به انجام تحلیل استاتیکی غیرخطی بارافزون دارد. گروه اول به ترتیب شامل پارامترهای نسبت میلگردهای طولی به عرضی در ستون­ها، نسبت میلگردهای طولی به عرضی در مقاطع تیرها، نسبت میلگردهای طولی به عرضی در قاب (که این نسبت با متوسط­گیری بین درصد میلگردهای طولی در تمام تیرها و ستون­های قاب مورد نظر و تقسیم آن به متوسط درصد میلگردهای عرضی تمام تیر و ستون­های آن به دست آمده است)، پارامتر ρ Ratio که در واقع از تقسیم نسبت میلگردهای طولی به عرضی ستون­ها به نسبت میلگردهای طولی به عرضی تیرها به دست می ­آید، پارامتر g-Factor کاربردی^[۱۰۲] که در ادامه مفصلاً به آن پرداخته شده است و سرانجام دوره تناوب مود اول سازه می­باشد. این دوره تناوب، در واقع دوره تناوب سازه خطی بوده و قبل از انجام تحلیل استاتیکی غیرخطی بارافزون قابل محاسبه است.
جدول ۴- ۳ پارامترهای موردنظر برای تفکیک قاب­های با مود زوال مفصل پلاستیک و حدود آن­ها

حدود مورد بررسی پارامترها
معیارهای طراحی قاب که نیاز به تحلیل استاتیکی غیرخطی بارافزون دارد
حدود مورد بررسی پارامترها
معیارهای طراحی قاب که نیاز به تحلیل استاتیکی غیرخطی بارافزون ندارد
۰.۱ – ۰.۴۵

شاخص مقاومت

۰.۵ – ۲.۰۰.۳ – ۰.۹۰.۵ – ۱.۴۵۰.۸ – ۴.۵۰.۰۵ – ۰.۳۵۰.۶۵ – ۱.۶

۳.۹ – ۹.۰

شاخص شکل­پذیری
۰.۸ – ۱.۰۰.۱ – ۰.۴۰.۱ – ۰.۵۰.۱ – ۰.۴

بیشینه شاخص­ های آسیب (لحظه زوال قاب)متوسط شاخص­ های آسیب (لحظه زوال قاب)
متوسط شاخص آسیب ستون­ها
متوسط شاخص آسیب تیرها

شاخص­ های آسیب

معیارهای طراحی که محاسبه آن­ها نیاز به انجام تحلیل استاتیکی غیرخطی بارافزون دارد به سه قسمت تقسیم شده است: شاخص مقاومت، شاخص شکل­پذیری و شاخص­ های آسیب. پارامتر Plastic g-Factor به عنوان شاخص مقاومت سازه مد نظر قرار گرفته است. مقدار شکل­پذیری نهایی قاب که از تقسیم مقدار بیشینه جابجایی در تراز بام به مقدار جابجایی تسلیم ایده­آل سازی شده آن به دست می ­آید به عنوان شاخص شکل­پذیری قاب در نظر گرفته شده است. شاخص­ های آسیب شامل مقادیر بیشینه و متوسط شاخص­ های آسیب مقاطع و همین­طور متوسط شاخص­ های آسیب در تیرها و ستون­ها می­باشد. برای همه این پارامترها حدود مورد نظر آن­ها که در این مطالعه بررسی شده در این جدول ارائه شده است.
۴-۲-۴-۱- معرفی پارامتر g-Factor کاربردی
g-Factor کاربردی پارامتر جدیدی است که در این پژوهش معرفی شده است. اساس تعریف این پارامتر، فرض وقوع مکانیزم Sway در طبقه اول قاب می­باشد. این پارامتر در واقع معیاری از مقاومت سیستم بوده و جزئیات محاسبه آن در ادامه آمده است.
برای محاسبه این پارامتر از رابطه اصلاح شده ویتنی^[۱۰۳] برای زوال فشاری ستون­های با مقطع مستطیلی استفاده شده است. در این رابطه به جای نیروی محوری اسمی نیروی محوری ناشی از بار مرده برای هر یک از ستون­های طبقه اول قرار داده شده و به این ترتیب مقدار خروج از مرکزیت برای هر حالت محاسبه شده است. سپس با بهره گرفتن از بار مرده و خروج از مرکزیت بدست آمده از مرحله اول یک مقدار تقریبی برای لنگر اسمی ستون بدست آمده و با بهره گرفتن از آن ظرفیت برشی هر ستون محاسبه شده است. در نهایت از جمع ظرفیت برشی ستون­های طبقه اول ظرفیت برشی طبقه اول تعیین شده و پارامتر g-Factor کاربردی از تقسیم این ظرفیت به بار ثقلی کل قاب بدست می ­آید. روابط مربوط به محاسبه پارامتر g-Factor کاربردی در معادلات ۴-۵ تا ۴-۹ آورده شده است.: نیروی محوری اسمی ستون،: عرض مقطع،: ارتفاع مقطع،: مقاومت مشخصه فشاری بتن،: خروج از مرکزیت نیروی محوری،
: ارتفاع مؤثر مقطع،
: مساحت میلگردهای کششی مقطع،
: تنش تسلیم فولاد،
: سهم ستون از بار مرده ساختمان،
: لنگر اسمی ستون،
: برش اسمی،

۲-۴-۳- کودک آزاری هیجانی یا عاطفی
آزار هیجانی به معنای هر گونه بدرفتاری با کودک است که بر پایه معیارهای اجتماعی و نظر کارشناسان از نظر روان شناختی آسیب زا باشد؛ یعنی هر رفتاری که بر کارکرد رفتاری، شناختی، بدنی و عاطفی کودک اثر بگذارد مانند تحقیر مداوم و توهین و ناسزا به کودک (پور ناجی، ۱۳۸۸).
نستر^[۶] (۱۹۹۸؛ به نقل از واهلی و ونگ، ۲۰۰۳) آزار روانی را به عنوان تلاش‌های عمدی جهت تخریب اعتماد به نفس و شایستگی‌های کودک تعریف می‌کند که ممکن است به اشکال گوناگون شامل طرد، فراموشی، فساد، حملات کلامی، تهدید و وارد کردن فشار زیاد به کودک دیده می‌شود.
والدینی که کودکان را مورد سرزنش قرار می‌دهند، طرد می‌کنند، توقع نامتناسب از آن‌ها دارند، وابستگی‌های عمیق ایجاد می‌کنند (راهب و همکاران، ۱۳۸۸)، بی‌مهری می‌کنند، تبعیض‌گرانه رفتار می‌کنند و با خلقیات متفاوت و متعارض با کودک رفتار می‌کنند، کودک را مورد کودک آزاری عاطفی قرار داده‌اند (مدنی، ۱۳۸۲).
آزار عاطفی زمانی رخ می‌دهد که والدین آگاهانه و از روی قصد اقدام به اعمال تنبیه مکرر برای خطاهای کوچک، طرد کردن، دلسرد کردن، بیرون راندن وی از خانه و ممانعت از برقراری ارتباط وی با همسالان نمایند (اریکسون و اگلاند^[۷]، ۲۰۰۲).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

هم‌چنین، رفتارهایی که حاکی از دوست نداشتن کودک است، سرزنش کردن و تهدید نمودن وی، داد و فریاد بر سر کودک زدن و مسخره کردن کودک را به عنوان آزار عاطفی تعریف می‌کنند. به عبارتی دیگر، این گونه رفتارها تمامیت شخصیت کودک را زیر سؤال می‌برند.
۲-۴-۴- غفلت و بی‌توجهی
بی‌توجهی و غفلت والدین از تأمین نیازهای اساسی کودک که برای زیستن ضروری است گونه دیگری از کودک آزاری است. غفلت به منزله رابطه اندک والدین با کودک است که به اهمال در تغذیه، سلامت، پوشاک، نظافت، تربیت، مراقبت پزشکی، حمایت و ابراز عشق و علاقه است (براوز و کروز^[۸]، ۲۰۰۲). به عبارتی مسامحه عموماً قصور و ناتوانی والدین یا سرپرستان قانونی کودک در تأمین نیازهای اساسی وی و فراهم آوردن سطح مناسبی از مراقبت در راستای رفاه و بهزیستی کودک تلقی می‌شود (واهلی و ونگ، ۲۰۰۳).
۲-۵- همه‌گیرشناسی
کاربرد تعاریف مختلف هم بر تخمین و شیوع و هم بر نتایج تاثیر می‌گذارد. تقسیم‌بندی آزار دیدگی کودک، میزان شیوع و همه‌گیرشناسی متفاوتی را ارائه خواهد داد. اگر تعریف گسترده‌تر شود و تنبیه بدنی به هر شکل آن اضافه شود رقم بزرگی به دست می‌آید. در صورتی که بی‌توجهی به آن اضافه شود رقم بزرگتری به دست
می‌آید و اگر آزار عاطفی هم افزوده شود، باز هم رقم بزرگتری به دست می‌آید. بعضی انجمن‌ها و مراکز، همه موارد بروز آزار بدنی، جنسی، عاطفی و بی‌توجهی را به نام بدرفتاری با کودک یک‌جا مطرح می‌کنند تا آمار را زیاد نشان دهند. از طرف دیگر برخی آمارها با تعداد بروز آزار سروکار دارند و برخی دیگر با تعداد کودکان مورد آزار (جزایری، ۱۳۹۰) که در ذیل به برخی از آنان اشاره می‌گردد. بر طبق آمار موجود، سالانه حدود سه میلیون کودک (۴ درصد تمام کودکان زیر ۱۷ سال) به شدت مورد ضرب و جحر قرار می‌گیرند (لوین^[۹]، ۱۹۹۵). طبق گزارش اداره خدمات بهداشتی و انسانی آمریکا در سال ۲۰۰۰ از هر ۱۰۰۰ کودک آمریکایی ۳۰ نفر مورد غفلت و ۱۸ نفر مورد آزار جسمی، جنسی و روانی قرار گرفته‌اند.
طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۹ حدود ۴۰ میلیون کودک ۱-۴ ساله در سراسر جهان در معرض آزار و غفلت والدین یا مراقبان خود بوده‌اند به نحوی که نیاز به استفاده از خدمات بهداشتی، درمانی و اجتماعی پیدا کرده‌اند. در ایران نیز مطالعات محدودی در مورد کودکان آزار دیده و افراد آزاررسان صورت گرفته است (کلدی و رئیسی، ۱۳۸۳).
طبق سومین مطالعه ملی بروز کودک آزاری و غفلت، تقریباً ۲ تا ۳۵ درصد کودکان مورد بدرفتاری قرار گرفته‌اند و از یک صدمه جدی جسمانی یا روانی- عاطفی در اثر آزار رنج می‌برند (محمدخوانی و همکاران، ۱۳۸۱).نلسون^[۱۰] (۲۰۰۲؛ به نقل از سلمانی و همکاران، ۱۳۸۶) بیان می‌دارد، هر ساله تقریباً ۱ % کودکان تحت بدرفتاری قرار می‌گیرند. نلسون بدرفتاری و سهل‌انگاری در مورد کودکان را این‌گونه تعریف می کند: آسیب جسمی یا روانی، سوء استفاده جنسی، رفتار اهمال‌کارانه یا خشونت آمیز با کودک زیر ۱۸ سال توسط شخصی که مسئول رفاه کودک است و تحت شرایطی که نشان می‌دهند سلامت و رفاه کودک بدین وسیله زیان دیده یا به خطر افتاده است. سوء رفتار دارای انواع متفاوتی می‌باشد: سوء رفتار جسمی، غفلت‌های جسمی، سوء استفاده جنسی، غفلت‌های عاطفی، سوء استفاده عاطفی. طی انجام یک مطالعه کوهورت در طی مدت ۷ سال، نشان داد که در این مدت ۷۰۸۲۴ مورد تولد رخ داده است که ۳۲۵ مورد در این مدت مورد سوء رفتار قرار گرفته بودند و شیوع سوء رفتار ۱ مورد به ازای هر ۱۰۰۰ کودک گزارش شده بود.
سیبرت^[۱۱] و همکارانش (۲۰۰۲) شیوع سوء رفتار جسمی در کودکان زیر یک سال را ۰۰۰۰۰۱/ ۵۴، شیوع سوء رفتار جسمی در کودکان یک تا چهار سال را ۰۰۰۰۰۱/ ۹۲ اعلام کرده بودند. در ایران نیز در سال ۱۳۸۱ طی تحقیقی که بر روی ۲۰۰۰ نفر از کودکان سن مدرسه شهر رفسنجان، انجام گرفت، ملاحظه شد که ۶۹ % کودکان درجات مختلف سوء رفتار را تجربه کرده‌اند.
بر اساس گزارش استراس و گلس^[۱۲] (۱۹۹۰) هر ساله ۹/۶ میلیون کودک در معرض آزار جسمی قرار
می‌گیرند. بر خلاف آزار جسمانی کودک که نمادی آشکار دارد، مسئله سوء استفاده جنسی از کودکان بسیار کمتر از میزان واقعی شیوع این پدیده در هر جامعه‌ای است. هم‌چنین مطالعه کاپلان و سادوک ( ۲۰۰۳؛ به نقل از زرگر و نشاط دوست، ۱۳۸۵) شیوع آزار جنسی را برای دختران بسیار بالا گزارش داده‌اند.
گزارشات نشان می‌دهد که قریب به ۲۰ درصد کودکان ۱۱- ۶ سال ایرانی مورد کودک آزاری قرار گرفته‌اند (صفری، ۱۹۹۵). مطالعه پرونده‌های درمانگری در شهر تهران نشان داد که ۱۰۰ مورد کودک بالای ۶ سال توسط والدین خود آزاردیده‌اند (امینی و یزدان‌پناه، ۲۰۰۰).
۲-۶- علائم کودک آزاری
رفتارهایی مانند آسیب‌های پی در پی برای کودک، ترس کودک از افراد خاص، کج خلقی و زودرنجی، رفتارهای غیرعادی کودک برای جلب توجه، اعتماد به نفس پایین، تأخیر غیرقابل توضیح در رشد کودک، ناتوانی در همراهی با سایر کودکان، احتیاط و ترس از تماس با بزرگسالان و رد کردن محبت و مهربانی آن‌ها، جستجوی محبت دیگران و علاقه شدید به آن‌ها، دلدردهای مکرر و استفراغ می‌تواند نشان‌دهنده کودک آزاری باشد (رفیعی‌فر و همکاران، ۱۳۸۸). در ذیل به طور اختصاصی به علائم هشداردهنده هر یک از انواع کودک آزاری اشاره می‌شود.
۲-۶-۱- علائم هشداردهنده آزار جنسی
کودکی که مورد آزار جنسی قرار می‌گیرد، در راه رفتن و نشستن مشکل دارد، اعمال جنسی و نامناسب نسبت به سن خود را انجام می‌دهد یا حتی رفتارهای اغواکننده دارد، از ارتباط با فرد خاصی بدون هیچ دلیلی اجتناب می‌کند، از عوض‌کردن لباس یا فعالیت‌های فیزیکی در مقابل دیگران دوری می‌کند، دچار بیماری‌های قابل انتقال جنسی می‌شود و گاهی دچار باروری می‌شود و از خانه فرار می‌کند (عباسی، ۱۳۹۱).
۲-۶-۲- علائم هشداردهنده آزار جسمی
علائم نشان‌دهنده آزار جسمی عبارتند از: صدمات مکرر یا کبودی، سوختگی بر روی بدن کودک، همیشه به صورت آماده‌باش و منتظر است اتفاق بدی بیفتد، هنگام ورود به خانه، دچار ترس و اضطراب می‌شود. برای سرپوش گذاشتن به جراحات خود لباس نامناسب می‌پوشد مانند پیراهن آستین بلند و گشاد در روزهای گرم (عباسی، ۱۳۹۱).
۲-۶-۳- علائم هشداردهنده آزار عاطفی
کودک بیش از اندازه در مورد کارهایی که اشتباه انجام داده، دچار ترس و اضطراب می‌شود. افراط در رفتار، این موضوع را نشان می‌دهد که آنان یا بسیار سازگار، بسیار منفعل و یا تهاجمی خواهند بود. کودک دست به اعمالی می‌زند که بزرگسالان انجام می‌دهند مانند مراقبت از بچه‌های دیگر. گاهی هم رفتارهای نامناسب و بچه‌گانه‌ای انجام می‌دهد مثل تاب خوردن، مکیدن انگشت، پرتاب کردن اشیاء و کج‌خلقی (عباسی، ۱۳۹۱).
۲-۶-۴- علائم هشداردهنده ازار غفلت
کودکی که مورد غفلت قرار می‌گیرد با علائم زیر مشخص می‌گردد؛ لباس‌های نامناسب با توجه به آب و هوای موجود می‌پوشد، بهداشت فردی آنان بسیار ضعیف است مانند بوی بد بدن که نشان از عدم استحمام دارد، بیماری‌های درمان نشده و آسیب‌های فیزیکی قابل مشاهده هستند، دیر به مدرسه می‌رود و یا زیاد غیبت
می‌کند، دوست ندارد از مدرسه به خانه مراجعه کند یا اغلب دیر مراجعه می‌‌کند، از ماندن کسانی که اذیتش کرده‌اند، اجتناب می‌کند و به تنهایی برای بازی به محیط‌های ناامن می‌رود (عباسی، ۱۳۹۱).
۲-۷- علل کودک آزاری
بی‌تردید آزار کودکان نیز همانند هر پدیده اجتماعی دیگر معلول مجموعه‌ای از علت‌های خاص خود است. در ذیل به بررسی و تحلیل این علت‌ها پرداخته می‌شود.
۲-۷-۱- علل زیستی
مراد از علل زیستی به عنوان یکی از علل کودک آزاری، مجموعه ویژگی‌هایی است که جنبه هم‌زاد دارند. این علل همراه با فرد و به عنوان بخشی لایتغیر از وجود وی خواهند بود و به عنوان عواملی ثابت در کودک آزاری نقش دارند نظیر سن و جنس که ویژگی‌هایی همزادند و انسان در انتخاب آن هیچ‌گونه دخالتی ندارد.
الف) سن
سن را می‌توان به عنوان یکی از علل بزه دیدگی در میان دو گروه از افراد نام برد. گروه اول سالخوردگان و پیران هستند که به دلیل ضعف فیزیکی و ذهنی در معرض بزه دیدگی‌اند. دیگر کودکان و نوجوانان هستند که
می‌توان وضعیت آنان را به خاطر تلاش مستمر ایشان برای جست جو و کسب لذت‌ها و هیجانات قوی و به دلیل وضعیت وابستگی‌شان در خانواده از عوامل خطرزای زیست‌شناختی و در نتیجه از عوامل پیش‌زمینه‌ای تهاجم علیه آنان ذکر کرد (لپز و فیلوزولا^[۱۳]، ۱۳۸۹).
در مورد این علت خاص باید گفت که کودکان از دو عامل مناسب برای جلب توجه بزهکاران بالقوه برخوردارند. اول این که به دلیل شرایط سنی از ضعف فیزیکی برخوردارند که این پیامد مستقیم طفولیت است. از این رو، آنان کمترین مقاومت را در برابر بزهکاران منطقی که به دنبال سود خودند، ایجاد می‌کنند. مسلّم است بزهکاری که به دنبال رسیدن به حداکثر سود است، چنین آماج مناسبی را جهت منظور خود انتخاب
می‌کند، چرا که با کمترین خطر، بیشترین سود را خواهد برد. کودک بی‌دفاع بزهکار را به سوی خود جلب
می‌کند و بدون این‌که قادر به مقاومتی باشد، ناخواسته وی را در نیل به مقصود یاری می‌‌نماید (کارگری، ۱۳۸۶).
علاوه بر این، دلیل دومی که کودکان را به آماج مناسبی جهت بزهکاران تبدیل می‌کند، بالا بودن رقم سیاه
جرائم علیه کودکان است. مطابق برخی آمارهای سال‌های نه چندان دور، کودکان بزهدیده در کشور فرانسه ۵۰ هزار نفر و تعداد مرگ و میر آنان ۶۰۰ تا ۷۰۰ نفر می‌باشد که از بین آن‌ها ۳۰ هزار مورد به مراکز امداد کودکان گزارش شده است. بالا بودن رقم سیاه بزهکاری علیه کودکان، خود باعث افزایش جرائم علیه ایشان و در واقع مشوق بزهکاران در ارتکاب جرائم علیه ایشان می‌گردد؛ چرا که عدم کشف جرم، در واقع به معنای کاهش احتمال محکومیت و عدم محکومیت نیز چیزی است که مطلوب طبع تمامی بزهکاران می‌باشد (لپز و فیلیزولا، ۱۳۸۹).
زمانی که محل ارتکاب بزه علیه کودک، خانواده باشد، هر دو عامل ذکر شده تشدید می‌گردند. از یک سو کودک تنها ملجأ و پناهگاه خود را خانه و خانواده می‌داند و در واقع از جامعه به خانواده پناه می‌آورد و این وابستگی احساسی و عاطفی به این بزه دیدگی کمک می کند و از سوی دیگر اعتقاد به خصوصی بودن جرائم علیه کودکان در خانواده، به افزایش رقم سیاه بزهکاری کمک می کند. بسیاری از کودکان بزهدیده به دلیل ترس از اقدامات تلافی‌جویانه، شرم‌ساری و الزام به حفظ اسرار خانواده، از گزارش خشونت‌های اعمال شده علیه خود اجتناب می‌کنند (فروغان، ۱۳۸۰).
ب) وضعیت روانی
عامل دیگری که می‌توان در آزار کودکان مؤثر دانست، وضعیت روحی و روانی کودکان به عنوان یک عامل روان شناختی است که در ذیل به برخی از آن‌ها اشاره می‌گردد:
– ضعف قوای ذهنی
اولین موردی که می‌توان به عنوان مصداقی از این وضعیت دانست، ضعف قوای ذهنی است. ضعف قوای ذهنی و عقلی کودکان را که آن‌ها را در ارزیابی میزان خطرات، اعم از بالقوه و بالفعل، تا حدودی ضعیف و شکننده می‌سازد، می‌توان به عنوان یک عامل آسیب‌پذیری ایشان ذکر نمود. در واقع کودک را از این منظر نیز
می‌توان یک آماج مناسب برای بزهکاران دانست؛ آماجی که بدون توجه به خطرات و به بیان بهتر بدون شناخت و درک آن، حاضر به پذیرش آن به طور ناخواسته‌اند. از سوی دیگر، این ضعف قوای روحی باعث وابستگی کودک می‌گردد.این وابستگی در نهاد خانواده و نسبت به افراد آن بیشتر است. کودک به امید آرامش در خانوده وابستگی خود را محکم‌تر می‌کند، به گونه‌ای که خود را متعلق به والدین و خانواده می‌داند. اما خانواده‌ای که باید محل امن و آسایش کودکان و ابراز احساسات ایشان باشد، می‌تواند جنبه دیگر خود را بروز دهد. در خشونت‌های خانوادگی علیه کودکان، ضعف قوای روحی و روانی کودک و وابستگی روحی و عاطفی ناشی از آن را می‌توان بسیار مؤثر دانست (کارگری، ۱۳۸۶).
– ترس
یکی دیگر از وضعیت‌های روحی و روانی که کودک را در معرض بزه دیدگی، به ویژه در خانواده قرار می‌دهد، ترس است که علاوه بر تسهیل بزه‌پذیری ایشان، باعث گزارش‌ناپذیری بزهکاری‌های علیه کودکان نیز می‌شود و در تخمین رقم واقعی این موارد مشکل ایجاد می‌کند. کودکی که مورد بزه قرار گرفته، از ترس این‌که در صورت گزارش بزه دیدگی خود، کسی حرف‌های او را جدی نخواهد گرفت و یا از ترس این‌که با این کار نزدیک‌ترین کسانش را از دست بدهد، ارتکاب بزه علیه خود را تحمل می‌کند و از اعلام بزه دیدگی خود امتناع خواهد کرد.

استاندارد ۵) اثر فناوری بر محیط
فناوری در جامعه نفوذ کرده و اثر استفاده فناوری بر محیط می تواند مثبت یا منفی باشد. فناوری می‌تواند یک رودخانه را آلوده یا پاکیزه کند؛ هوا را روشن یا تاریک کند. استفاده از فناوری باعث رشد می شود بنابراین آن بالقوه بر محیط تأثیر می گذارد. وسایل نقلیه سال های زیادی است که بر محیط اثر گذاشته است. دانش آموزان در مقطع متوسطه باید تعادل بین انسان، فناوری و محیط را درک کنند و باید بدانند که حفظ تعادل بین جامعه، استفاده از فناوری و محیط برای توسعه سواد فناورانه ضروری است و انسان ها می توانند از فناوری ها برای نگهداری آب، خاک و انرژی از طریق تکنیک های به عنوان استفاده مجدد، کاهش و بازیافت استفاده کنند. دانش آموزان متوسطه باید نتایج مثبت و منفی فناوری را بر محیط درک می کنند(همان).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

استاندارد ۶) نقش جامعه در توسعه و استفاده از فناوری
فناوری کالبد جامعه و متقابلا جامعه کالبد فناوری است، این دو به هم شکل می دهند. بیشترین تأثیر جامعه این است که آیا یک محصول خاص مطابق نیاز یا خواسته ها می باشد. بیشتر نوآوری ها می تواند سازمان های داخلی یا درون سازمان ها را توسعه دهد، فرهنگ سازمان ها، نقش مهمی در شکل دهی فناوری بازی می کنند. ارزش ها و باورهای افراد نگرش آن ها را نسبت به فناوری شکل می دهد. افرادی که باور پیشرفت دارند، غالبا نسبت به فناوری خوش بین هستند و برعکس برخی دیگر به دلیل بدگمانی بر پیشرفت مدام فناوری ها نسبت به آن بدبین هستند. فناوری با همه سازمان های اجتماعی، اقتصادی، خانوادگی، سیاسی و تربیتی ارتباط و تأثیر متقابل دارد. سازمان های اجتماعی بر چگونگی زندگی، کار، بازی، و غیره تأثیر می گذارند. دانش آموزان متوسطه نیاز دارند نفوذ جامعه بر فناوری را یاد بگیرند و باید بدانند که فرهنگ های مختلف، فناوری های مختلف را شکل می دهد. بررسی دانش‌آموزان متوسطه در این است که چگونه نیازها مستقیما بر فناوری به ویژه محصول و سیستم ها تأثیر می گذارد. آنها باید بدانند باورها و نیازهای اجتماعی در توسعه فناوری اثر می گذارد(همان).
استاندارد۷) نفوذ فناوری در تاریخ
فناوری با ابزارهای ساده مانند سنگ و ابزارهای طبیعی دیگر شروع شده است. انسان ها در ساختن ابزار خبره شدند و کم کم با برنز و آهن، سفال سازی، شیشه، کاغذ و جوهر آشنا شده اند. آگاهی از تاریخ فناوری به ویژه وقایع و مراحل مهم و خاص آن به مردم کمک می کند که جهان را بهتر درک کنند و در چگونگی ابداعات و نوآوری بیشتر بدانند و در چگونگی تولید محصولات و سیستم ها بدانند. در مطالعه وقایع گذشته نمونه های مشاهده می شود که بر اساس آنها می توان آینده را پیش بینی کرد. دانش آموزان متوسطه باید یاد بگیرند که زمانی تغییرات فناورانه ناگهانی و آشکار و در زمان های دیگر تکاملی و دقیق هستند. اثرات پیشرفت های فناورانه می تواند اغلب خیلی نیرومند، جبران ناپذیر و جهانی باشد. دانش آموزان همچنین باید مبدا و تاریخ اختراعات و نوآوری های مختلف که با دوره های خاص زمانی متناسب اند، را یاد بگیرند. آنها باید دریابند که توسعه فناورانه بیشتر تحولی می باشد و سیر تکاملی تمدن مستقیما تأثیر پذیر و تأثیر گذار بر توسعه و استفاده از ابزار و مواد مختلف است. دانش‌آموزان باید بدانند که در سر تا سر تاریخ، فناوری تأثیر قوی در شکل دهی چشم انداز جامعه، فرهنگ، سیاست و اقتصاد دارد(همان).
مؤلفه سوم: فهم طراحی فناوری
طراحی، به عنوان هسته فرایند حل مسئله برای توسعه فناورانه نامیده می شود. طراحی پایه و اساس فناوری است. بنابراین سواد در فرایند طراحی نیازمند اکتساب دانش شناختی و روندی است و برای ایجاد طراحی مورد نیاز می باشد. حل مسئله مبنایی برای فناوری است. طراحی یکی از انواع حل مسئله است، اما همه مسائل فناورانه، مسائل طراحی نیست. فناوری شامل انواع دیگر مسائل و رویکردهای مختلف مانند پژوهش، توسعه، ابداع و نوآوری و نحوه حل مسائل می باشد. استانداردهای این مؤلفه بر توسعه طراحی فناوری نظیر؛ درک ویژگی های طراحی، نحوه مهندسی طراحی، درک نقش پژوهش، توسعه، ابداع، نوآوری و نحوه حل مسائل می باشد(همان).
استاندارد۸) درک ویژگی های طراحی
طراحی اولین گام در ساخت محصول یا سیستم است. بدون طراحی، سیستم یا محصول اثربخش نیستند. ویژگی هایی همچون؛ هدفمند بودن، مبتنی بر نیازهای خاص بودن، سیستماتیک بودن، تکراری و در حال خلاق بودن و احتمالی بودن از خصائص طراحی فناورانه است. این ویژگی ها برای طراحی و توسعه هر سیستم و محصول مرکزیت دارند. دانش آموزان باید ویژگی های طراحی را درک کنند. ویژگی ها طراحی عبارت اند از اینکه: طراحی، هدف محور، مبتنی بر نیازها خاص، سیستماتیک، تکراری، خلاق است و برای طراحی مسئله بسیاری راه حل ها وجود دارد. آنها باید یاد بگیرند که راه حل های چندگانه برای حل مسئله وجود دارد که نشانه عملی بودن فناوری است. دانش آموزان باید توانایی استفاده از رویکرد غیر خطی برای حل مسائل را توسعه دهند(همان).
استاندارد۹) نحوه مهندسی طراحی
فرایند طراحی مبنای فناوری و مهندسی است. فرایند طراحی مهندسی به تفکر انتقادی، کاربرد دانش فنی، خلاقیت و درک اثرات طراحی بر جامعه و محیط احتیاج دارد. به دانش آموزان متوسطه باید دو مفهوم ساخت نمونه اولیه(نخستین) و کاربرد اصول طراحی در فرایند طراحی مهندسی معرفی شود. و آنها باید بدانند که نمونه اولیه یعنی یک مدل موثر که در فرایند طراحی در ابتدا وجود دارد. نمونه اولیه وسیله ای برای آزمایش و ارزیابی طراحی بوسیله مشاهدات است و همچنین باید اصول طراحی از قبیل میزان (تعادل)، تناسب، وظیفه(تابع) و نرمی(قابلیت انحنا)را درک کنند. اصول طراحی همچنین باید برای ارزیابی طراحی ها و گردآوری داده ها مورد استفاده قرار گیرد(همان).
استاندارد۱۰) درک نقش پژوهش، توسعه، ابداع، نوآوری و نحوه حل مسائل
مهندسی طراحی نوع عمده فرایند حل مسئله است. مشکل یابی، شکل خاصی از حل مسئله است که برای شناسایی علل سیستم معیوب در نظر گرفته شده است. پژوهش و توسعه، روش های حل مسئله هستند. ابداع و نوآوری از رویکردهای خلاق و نامحدود حل مسئله هستند. دانش آموزان متوسطه باید یادگیریشان در مشکل یابی، ابداع، نوآوری و آزمایش باشد و همچنین از روش های پژوهش و توسعه استفاده کنند. آنها باید بداند که مسائل فناورانه باید مورد پژوهش قرار بگیرند و همه مشکلات فناورانه نیست و همچنین هر مشکلی با کاربرد فناوری حل نمی شود، بسیاری از مشکلات فناورانه به یک رویکرد چند دیسیپلینی نیازمند هستند(همان).
مؤلفه۴) کسب توانایی های مربوط به جهان فناورانه
برخی از فناوری ها قوی و برخی مفید هستند و به طور کلی بیشتر آن ها پیچیده هستند. سواد فناورانه به عنوان توانایی کاربرد، مدیریت، ارزیابی و درک محصول ها و سیستم های فناورانه تعریف شده است. این توانایی، به ابزارهای فکری از قبیل حل مسئله، تصویر گری ذهنی، تفکر انتقادی و استدلال احتیاج دارد. این مهارت های گوناگون می تواند در دانش آموزان فعالیت هایی مانند الگو سازی، آزمودن، مشکل یابی، مشاهده، تحلیل و تحقیق را توسعه دهند.
محتوای استانداردها در این مؤلفه توسعه توانایی های مهم برای جهان فناورانه است که شامل کاربرد فرایند طراحی، نحوه کاربرد و نگهداری محصولات و سیستم های فناوری، ارزیابی اثر محصول ها و سیستم ها می باشد(همان).
استاندارد۱۱) کاربرد فرایند طراحی
محصول ها و سیستم های کمی امروزه بوسیله آزمایش و خطا یا به طور اتفاقی توسعه داده می شوند. فرایند طراحی درک عمیقی از مشکل و منابع در دسترس و همچنین جستجوی کامل برای حل مسائل و ارزیابی مسائل و روش پالایش را ایجاد می کند. فرایند طراحی مبنایی برای همه فعالیت های فناورانه است. فرایند طراحی مستلزم استفاده از راهبردهای متنوع از قبیل حل مسئله، تصویرگری ذهنی، تفکر انتقادی و استدلال می باشد. هچنین مستلزم توانایی های دیگری از قبیل اندازه گیری، نقشه کشی، طراحی، کار با رایانه و کاربرد ابزار می باشد. دانش آموزان متوسطه باید قادر باشند، فرایند طراحی را اجرایی کنند. آنها باید صلاحیت داشته باشند که دانش و فرایند ترکیب و اجرا وضعیت های مختلف و جدید را داشته باشند. در کار با فرایند طراحی در سطح متوسطه، دانش آموزان باید بسیاری از توانایی‌های که در سطوح قبلی آموخته اند، را اجرا کنند و به طور عمیق الزامات فرایند طراحی را تشخیص دهند. به علاوه دانش آموزان باید بتوانند از اطلاعات در ارزیابی طراحی استفاده کنند و عوامل اقتصادی را موقع طراحی محصولات و سیستم ها مورد بررسی قرار دهند(همان).
استاندارد ۱۲) نحوه کاربرد و نگهداری محصولات و سیستم های فناوری
همه انسان ها از سیستم ها و محصولات فناورانه مانند ماشین ها، تلویزیون، رایانه، و اسباب خانگی استفاده و نگهداری می کنند؛ اما همه نمی توانند از آن ها خوب و با اطمینان نگهداری و استفاده کنند. در سطح متوسطه دانش آموزان باید قادر به کاربرد و نگهداری انواع متنوع محصول ها و سیستم ها می‌باشند که یکی از عنصرهای کلیدی سواد فناورانه است. دانش آموزان صلاحیت تشخیص، مشکل یابی، تحلیل و نگهداری سیستم ها را باید داشته باشند و از ابزارها و ماشین ها استفاده موثر و سالم کند و آن برای سواد فناورانه مهم است و آنها باید در کاربرد رایانه و نرم افزارها ماهر باشند و قادر به کاربرد رایانه های پیشرفته باشند و توان برطرف کردن مشکلات نرم افزاری و سخت افزاری را داشته باشند و در آخر دانش آموزان باید قابلیت ها و محدودیت های رایانه ها را بشناسند و سرانجام باید قادر به پذیرش فناوری ها باشند(همان).
استاندارد۱۳) ارزیابی اثر محصول ها و سیستم ها
وقتی که یک محصول و سیستم خاص ارائه می شود، فرد با سواد فناورانه می تواند اطلاعاتی در آن استنباط کند، این اطلاعات را ترکیب کند، روش ها را تحلیل کند و نسبت به اثرات مثبت و منفی آن به نتایجی دست یابد. بنابراین ارزیابی فناوری در این روش، دانش آموزان را برای اکتساب توانایی جدید تشویق می کند. دانش آموزان متوسطه باید قادر به ارزیابی این نکته باشند که یک سیستم یا محصول چگونه بر افراد، محیط و جامعه تأثیر می گذارند و همچنین با چگونگی ارزیابی فناوری خواهند توانست شهروندان بهتر در آینده باشند و در نتیجه آنها قادر خواهند بود، در جهان فناورانه تصمیمات خردمندانه اتخاذ نمایند(همان).
مؤلفه۵) درک فناوری در جهان اطراف
انسان ها در سه جهان زندگی می کنند: جهان طبیعی، جهان اجتماعی و جهان طراحی شده. جهان طبیعی شامل گیاهان و حیوانات، خاک، هوا، آب و آتش و چیزهای است که بدون اختراعات و نوآوری وجود دارند. جهان اجتماعی شامل رسوم، فرهنگ، سیاست، قوانین، اقتصاد، مذهب و … که توسط دولت ها ایجاد می شود و بر هم تأثیر می گذارند و با دیگر دولت ها ارتباط دارند. جهان طراحی شده شامل همه تغییراتی که انسان ها در جهان طبیعی ایجاد می کنند تا نیازها و خواسته هایشان برآورده شود. به طور کلی جهان طراحی شده شامل وسایل، مواد، ابزار و ماشین ها، مردم، اطلاعات، انرژی، سرمایه و زمان می باشد. در این مبحث فناوری ها در هفت طبقه دسته بندی شده که شامل فناوری های مربوط به پزشکی، کشاورزی و بیوتکنولوژی، انرژی، ارتباطی و اطلاعاتی، حمل و نقل، صنایع و کارنجات، عمرانی می باشد(همان).
استاندارد۱۴) فناوری های مربوط به پزشکی
در دهه های اخیر تعداد رایانه ها و استفاده از وب در همه ابعاد زندگی رشد سریعی یافته(کوک، اربی، سالیوان، لادمرر^[۵۲]، ۲۰۰۶) و موارد استفاده از رایانه و فناوری اظلاعات در پزشکی نیز بسیار متنوع شده است؛ به نحوی که بخش های مختلف بیمارستان های دنیا از طریق شبکه های محلی به یکدیگر متصل هستند و داروخانه بیمارستان همزمان با بخش، از تجویز دارو برای بیماران توسط پزشک آگاه می‌شود و همزمان اطلاعات در پرونده آنان ثبت می شود. در بیشتر کشورها، عکس ها و سایر یافته های کلینیکی را به منظور مشاوره برای متخصص ارسال و به طور همزمان پاسخ آن را دریافت نمایند. اطلاعات بیماران جمع آوری و در پایگاه سیستم اطلاعاتی بیمارستان ذخیره شده و پایه مستندات برای آموزش ها و تعیین نیازهای درمانی در آینده می شود. پردازش تصاویر سی.تی.اسکن، ام.آر.آی.، پزشکی هسته ای و پاتولوژی سلولی بدون رایانه امکان پذیر نیست. از طرفی تصمیم گیری بر اساس شواهد، لزوم استفاده از پایگاه های اطلاعاتی معتبر را هنگام تصمیم گیری در تشخیص و درمان بیماران یا حتی تجویزهای پزشکی ضروری نموده است(ارشاد سرابی، اسلامی نژاد و شفعیان،۱۳۹۲).
دانش آموزان در سطح متوسطه باید فناوری های پزشکی که شامل پیشگیری، درمان و توانبخشی، واکسن ها، دارو، روش های جراحی، مهندسی ژنتیک و نظام های که از سلامت فرد حمایت و حفاظت می کنند درک کنند(انجمن بین المللی آموزش فناوری،۲۰۰۷).
استاندارد۱۵) فناوری های مربوط به کشاورزی و بیوتکنولوژی
حدود ۱۴۰۰۰ سال قبل انقلاب کشاورزی جوامع را عوض کرده است. توسعه ابزارهای کشاورزی متنوع از قبیل شخم زدن و آبیاری، نیروی تولید را بهبود داده است. رشته کشاورزی عبارت اند از اینکه گیاهان و حیوانات را برای غذا، الیاف، سوخت، دارو و دیگر محصول های سودمند پرورش دهند. بیوتکنولوژی فناوری است که در موجود زنده یا بخش های آن، برای ساخت یا تغییر محصولات، بهبود گیاهان و حیوانات یا توسعه ریز جانداران در جهت اهداف خاص استفاده می شود. در سال های اخیر استفاده از بیوتکنولوژی در علم و زندگی خیلی زیاد رواج یافته است. بیوتکنولوژی)فناوری زیستی( فناوری مولود تلفیق علوم زیستی و دانسته های کشاورزی، پزشکی و فنی مهندسی است و مبتنی بر استفاده از موجودات زنده و یا محصولات آنها برای تولید مواد، فرآورده ها، خدمات رسانی و رفع نیازمندی های بشر و یا محیط زیست می باشد. دانش آموزان متوسطه باید فناوری های استفاده شده در کشاورزی را درک کنند و مفاهیم و اصول فناوری از قبیل طراحی و سیستم را درک کنند. آنها باید بدانند که بیوتکنولوژی کاربردهای در حوزه های از قبیل کشاورزی، داروسازی، غذا و آشامیدنی، پزشکی، انرژی، محیط و مهندسی ژنتیک دارد. آن ها باید بدانند که نگهداری یعنی فرایند کنترل فرسایش خاک، تقلیل در رسوب آبراهه، نگهداری آب و بهبود کیفیت آب است(انجمن بین‌المللی آموزش فناوری،۲۰۰۷).
استاندارد۱۶) فناوری های مربوط به انرژی
انرژی توانایی انجام کار است. انرژی نیاز اساسی برای جهان فناورانه است. محصول ها و سیستم ها نیازمند انرژی هستند که فراوان، ارزان، و با کنترل آسان باشد. انرژی محصول ها و سیستم ها بوسیله جامعه استفاده می شود. کیفیت زندگی با میزان انرژی استفاده شده توسط جامعه مرتبط است. انتخاب در انرژی مورد استفاده از طریق روش های مختلف بر جامعه و محیط تأثیر می گذارد. انرژی می‌تواند محیط را آلوده کند. مردم باید تأثیرات مثبت و منفی استفاده از منابع انرژی بر محیط را ارزیابی کنند. دانش آموزان مقطع متوسطه باید انرژی را در کلاس مطالعه و درک کنند. انرژی می تواند در دو نوع جنبشی( انرژی با حرکت مرتبط است) و نهفته ( انرژی ذخیره شده) طبقه بندی شود. انرژی می‌تواند از یک تعداد منابع از قبیل خورشید(پرتو افکن)، جزر و مد یا ریزش آب(مکانیکی)، سوخت(شیمایی با حرارتی) ناشی شود. دانش آموزان متوسطه باید یاد بگیرند که انرژی نمی تواند ایجاد یا خراب شود بلکه آن می تواند از یکی به دیگری عوض شود، منابع انرژی می تواند قابل تجدید یا غیر قابل تجدید باشد و در آخر انرژی میتواند در اشکال شیمیایی، پرتو افکن، الکتریکی، مکانیکی، حرارتی، هسته ای گروه‌بندی شود(همان).
استاندارد۱۷) فناوری اطلاعاتی و ارتباطی
بشر از فناوری های مختلف برای برقراری ارتباط سال های زیادی است که استفاده می کند. فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی شامل درونداد، فرایند و برونداد که با ارسال و دریافت اطلاعات مرتبط هستند. سیستم های اطلاعاتی و ارتباطی، اطلاعات را از فردی به فرد دیگر، از انسان به ماشین، از ماشین به انسان و از ماشین به ماشین انتقال می دهند. سیستم های اطلاعاتی و ارتباطی می توانند برای اطلاع‌رسانی، ترغیب، سرگرمی، کنترل، مدیریت و نظارت افراد و محیط پیرامون آن ها استفاده شود. دانش آموزان متوسطه باید بتوانند حقایق، داده ها، اطلاعات، دانش و ارتباط بین آنها را درک کنند بعلاوه فرایند ارسال و دریافت اطلاعات و مدیریت اطلاعات را درک کنند و انواع مختلف سیستم های ارتباطی و اطلاعاتی که شامل تلویزیون، تلفن، اینترنت و … را تجربه و درک کنند و در آخر آنها هدف هر سیستم را باید تشخیص دهند و بهترین آن را برای هر موقعیت انتخاب کنند(همان).
استاندارد۱۸) فناوری های حمل و نقل
یکی از مشکلات زندگی بشر دیروز ازدحام جمعیت، فقدان امکانات و عدم توانایی زیر ساخت های حمل و نقل در پاسخگویی به نیاز روزمره به شمار می آمد. اما امروزه پیشرفت ارتباطات، توسعه امکانات، تجهیزات و فناوری مربوط به آنها، امکان اصلاح ساختار سیستم حمل نقل را برای مشکلاتی نظیر تراکم ترافیک، ارتقا عملکرد سیستم و ایمنی حمل و نقل و همچنین کاهش اثرات سوانح فراهم کرده است. مردم حمل و نقل را به عنوان یکی از نیازهای اساسی زندگی خود می بینند و سیستم های حمل و نقل موجب راحتی زندگی افراد می شود. سیستم حمل و نقل یک شبکه پیچیده از مؤلفه های است که در خشکی، آب، هوا و در فضا عمل می کنند. دانش آموزان می دانند که سیستم حمل و نقل روشی سودمند برای جابجای مردم و کالاها است. دانش‌آموزان باید بدانند که فناوری های حمل و نقل نقش اساسی در اداره فناوری های دیگر از قبیل صنایع، ارتباطات، سلامت، ایمنی و کشاورزی دارند. دانش آموزان باید بتوانند در کلاس در مسائلی از قبیل آلودگی، تراکم، تصادف و مصرف سوخت بحث کنند و همچنین سیستم های حمل و نقل را طراحی، توسعه، مدیریت و ارزیابی کنند و سرعت، هزینه، امنیت و تأثیرات آن را بررسی کنند(انجمن بین المللی آموزش فناوری،۲۰۰۷).
استاندارد۱۹) فناوری های صنایع و کارخانجات
صنایع و کارخانجات کالا و اجناس فیزیکی را تولید می کند. این کالاها باعث تغییرات اساسی در کشورها شده است. دانش آموزان متوسطه باید فناوری های صنایع را به طور عمیق درک کنند و می‌توانند انواع محصولات تولید شده در کارخانجات را درک کنند. دانش آموزان متوسطه باید بتوانند از مواد، ابزار و فرایند های متنوع برای طراحی، ساخت و ارزیابی تولیداتشان استفاده کنند. و همچنین باید کیفیت تولیدات و محصولات مختلف را ارتقا ببخشند. و همچنین باید با انواع سیستم های صنایع آشنایی داشته باشند(همان).
استاندارد۲۰) فناوری های عمرانی
بشر ساختمان ها را برای میلیون ها انسان می سازد. ساختمان هایی از قبیل خانه ها، ادارات، راه ها، جاده ها و پل ها هدف های متعددی دارند. برخی از اینها به عنوان مکانی یا پناهگاهی برای زندگی فراهم شده است بعضی برای تفریح و سرگرمی از جمله سالن های کنسرت، پارک ها، استادیوم های فوتبال و بعضی برای کار از قبیل کارخانه ها استفاده می شوند. بعضی در سیستم حمل و نقل مثل پل ها، راه ها، جاده ها استفاده می شوند. دانش آموزانی که از مقطع متوسطه فارغ التحصیل می شوند باید در ارزیابی و خریداری انواع متعدد ساختمان ها اطلاع داشته باشند. دانش آموزان این سطح ساختمان ها را به طور عمیق کشف می کنند و آنها بناها و مدل آنها را طراحی می کنند. دانش آموزان متوسطه قادرند که مواد و سیستم های که در ساخت و ساز بکار گرفته می شوند از جمله وسایل رفاهی مانند آب، فاضلاب، برق، کنترل آب و هوا، تلفن و بنزین بعلاوه سیستم های از قبیل پی ریزی،چارچوب و پوشش بناها را درک کند. دانش آموزان باید نیازهای که برای ساختن یک بنا لازم است مانند سلیقه های شخصی از جمله موقعیت، شکل، اندازه و هچنین عوامل که از شروط قانونی است که شامل قانون های محلی، قوانین ساختمان و استانداردهای حرفه ای است را درک می کنند(همان).
استانداردهای سوادفناورانه که در بالا توضیح داده شد، در جدول ۲-۳ به صورت خلاصه ارائه شده است:
جدول شماره: ۲-۳: استاندارد های سواد فناورانه

مؤلفه های عمده سواد فناورانه
استانداردهای لازم برای دوره متوسطه

۱

فهم ماهیت فناوری

۱

ویژگی ها و دامنه فناوری

۲

مفاهیم اساسی فناوری