شرکت سرمایه پذیر پرداخت می‌گردد و دیگری سود ناشی از افزایش ارزش سهام است که ناشی

از تغییرات قیمت به سبب عوامل مختلفی همچون سود باقیمانده^[۱۴]، افزایش تقاضا بر عرضه، مسائل

اقتصادی و سیاسی و … می‌باشد. بازده سهام ‌به این صورت قابل محاسبه است:

بازده تغییرات قیمت سهام + بازده نقدی سهام = بازده سهام

ـ بازده اضافی هر سهم

بازده اضافی یعنی بازدهی بیشتر از بازده در نقطه تعادل است که خط بازار سرمایه(SML^[15]) این نقطه متعادل را نشان می‌دهد. در اینجا نقطه تعادل، نقطه ای است که تا هر میزان از B(ریسک) بازده مورد انتظار (Z)آن را به دست می آوریم. در این مقدار،K₀ نقطه بازده به دست آمده بدون قبول هیچ گونه ریسکی می‌باشد و هما ن طور که در نمودار(۲-۲) مشاهده می شود، با افزایش بهای اوراق بهادار، بازده نیز افزایش پیدا می‌کند (خط d صعودی می‌باشد) و در نقطه ای که خطوط عمود شده بر B خط d را قطع می‌کند، نقطه تعادل به وجود می‌آید. ‌بنابرین‏، یک نظریه در رابطه با بازده بازار و مخاطره که الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای(^[۱۶]CAPM)خوانده می شود:

K_j = K_i + (K_m – K_i) Beta

که در این معادله، K_j معرف نرخ بازده مورد انتظار سهامj ، K_i نرخ بهره بدون ریسک، K_m نرخ بازده بازار و Beta معرف ارزش بتای مربوط به سهام j می‌باشد(تقوی، ۱۳۸۱).

نمودار (۲ـ۲) خط بازار سرمایه

۲ـ۵ـ۴ـ نسبت هایی که علی رغم استفاده از اطلاعات حسابداری ، معیارهای اقتصادی هستند مانند((EVA و (REVA)^[17] و(^[۱۸]MVA)

این گونه معیارها بیشتر از اینکه معیارهای مالی با شند ، معیارهای اقتصادی هستند ، زیر ا داده های اقتصادی در آن ها بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. مهم ترین معیارهایی که در زمینه عملکرد با بهره گرفتن از داده های اقتصادی وجود دارند عبارتند از ارزش افزوده اقتصادی (EVA) ، ارزش افزوده بازار(MVA) و ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده(REVA) (مهرانی و رسائیان، ۱۳۸۸).

۲ـ۶ـ صورت های مالی و نسبت های مالی

صورت های مالی خلاصه فعالیت های عملیاتی، تأمین مالی و سرمایه گذاری شرکت در طول یک دوره مالی را نشان می‌دهند. تجزیه و تحلیل صورت های مالی به تصمیم گیران(وام دهندگان، سرمایه گذاران و مدیران) این امکان را می‌دهد تا بتوانند یک دید کلی نسبت به سلامت شرکت و وضعیت رقابتی آن کسب نمایند. صورت های مالی که نتیجه سیستم اطلاعاتی حسابداری است، چیزی جز یک کالا نیست. علت وجود حسابداری تقاضای موجود برای اطلاعات مالی است و افزون بر این، حسابداران و واحد تجاری نیز توانایی و علاقه لازم را برای ارائه این اطلاعات دارند. پس مفاهیمی نظیر کیفیت که برای کالاها وخدمات ارائه شده توسط شرکت ها و واحدهای اقتصادی مطرح شده است، برای خدمات حسابداری، از جمله محصول نهایی آن؛ یعنی گزارش های مالی نیز قابل بحث و پیگیری است(مهدوی و جمالیان پور، ۱۳۸۹). تجزیه و تحلیل صورت های مالی اغلب با به کارگیری نسبت های مالی که بر پایه اطلاعات ترازنامه، صورت حساب سود و زیان، و صورت جریان وجوه نقد تهیه شده اند، آغاز می شود. نسبت های مالی نشان دهنده قدرت یا ضعف شرکت ها در مقایسه با سایر شرکت های همان صنعت، شرکت های پیشرو و عملکرد سال گذشته همان شرکت، هستند. نسبت های مالی به سادگی محاسبه می‌شوند، در صورتی که تفسیر آن ها اغلب مشکل و بحث برانگیز است، مخصوصاً زمانی که دو یا چند نسبت علایم متضاد نسبت به هم نشان می‌دهند(مالهوترا^[۱۹]، ۲۰۰۸).

۲ـ۶ـ۱ـ تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی

یکی از پیامدهای سیر تکامل حسابداری، استفاده از نسبت های مالی برای تجزیه و تحلیل و تصمیم گیری است. از اواخر قرن ۱۹ بود که تحلیلگران ، نسبت های مالی که مبتنی بر صورت های مالی شرکت ها و داده های تاریخی هستند را توسعه و ترویج دادند. تجزیه و تحلیل و ارزیابی عملکرد شرکت ها نشان می‌دهد که اهداف سودآوری و عملیاتی شرکت محقق شده است یا خیر؟ یا این که آیا گزینه های مالی (تأمین مالی) به طور مناسب استفاده شده است یا خیر؟ به منظور دستیابی ‌به این اهداف عموماً از نسبت های مالی متنوعی استفاده می شود. نسبت های مالی تنها به منظور درک عملکرد جاری و گذشته شرکت به کار نمی روند، بلکه از آن ها به عنوان ابزاری برای برنامه ریزی و کنترل فعالیت های شرکت نیز استفاده می شود. به عنوان مثال، سودآوری دارایی ها و حاشیه سود خالص می‌توانند به عنوان شاخص های ارزیابی عملکرد مالی مورد استفاده قرار گیرند. البته باید در نظر داشت که این مبناها به تنهایی کافی نبوده و نمی توان صرفاً ‌بر اساس آن ها اظهارنظر نمود(دوزاکین^[۲۰]، ۲۰۰۷).

سه نوع مختلف از تحلیل صورت های مالی که هر کدام از این موارد بستگی به دیدگاه تحلیلگر دارد، به شرح زیر است (سویوشی و میکا^[۲۱]، ۲۰۰۹):

1. 1. تحلیل اعتباری: که اغلب به وسیله بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباردهندگان انجام می شود. زیرا نگرانی عمده آن ها ‌در مورد قدرت نقدینگی و توان بازپرداخت بدهی وام گیرنده ها در کوتاه مدت است. ‌بنابرین‏ این مؤسسات تأکید بیشتری بر روی آزمون ترازنامه، کنترل قدرت نقدینگی و تسویه شرکت و توان بازپرداخت بدهی در کوتاه مدت خواهند داشت. همچنین این تحلیلگران بیشتر از نسبت جاری، نسبت آنی و مناسب بودن سرمایه در گردش استفاده می‌کنند(سویوشی و میکا^[۲۲]، ۲۰۰۹).

1. 1. تحلیل سرمایه گذاری: سهام‌داران و سرمایه گذاران شرکت اغلب به دنبال قدرت نقدینگی و تسویه شرکت و قدرت درآمدزایی آن هستند. ‌بنابرین‏ این دسته از تحلیلگران به منظور ارزیابی قدرت سودآوری شرکت، صورت حساب سود و زیان را مورد ارزیابی و آزمون قرار می‌دهند تا ‌به این وسیله بتوانند روند بلندمدت و کوتاه مدت درآمدها و سودآوری شرکت را پیش‌بینی نموده و نسبت به فروش سهام یا سرمایه گذاری در آن اقدام نمایند. افزون بر آن این دسته از تحلیلگران با بهره گرفتن از وضعیت سرمایه در گردش شرکت به ارزیابی توان تسویه، توان تأمین مالی مناسب و توسعه شرکت به منظور سودآوری بیشتر بدون تحمیل بدهی های سنگین، می پردازند(سویوشی و میکا^[۲۳]، ۲۰۰۹).