اجرای مصاحبه
برای انجام مصاحبه از آزمایشگاه مدرسه استفاده شد. زیرا هم آرام بود و کلاس در آن اجرا شده بود و هم در ساعت بعد خالی بود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

برای ثبت داده ها و گفتگو از یادداشتبرداری و امپیتری پلیر استفاده شد.
فهرستی از سؤالات تهیه شده بود.
مدت زمان اجرای مصاحبه برای هر نفر معمولاً ۱۵ الی ۲۰ دقیقه بود.
تحلیل داده های این قسمت با بهره گرفتن از تحلیل محتوای تفسیری صورت گرفت.
روش تحلیل داده های حاصل از پژوهش تکوینی
برای تحلیل داده های حاصل از مشاهده و مصاحبه از روش تحلیل تفسیری^[۳۴۴] استفاده گردید. در این روش داده ها در ابتدا به طور کلی مورد مطالعه قرار میگیرند تا پژوهشگر به یک درک نسبتاً کلی و جامع از آنها دست یابد، سپس برداشتها براساس مولفه های مدل اولیهی طراحی آموزشی مبتنی بر یادگیری زایشی مورد تحلیل قرار میگیرند که کدام یک از داده ها از آن پشتیبانی میکند و کدام یک از داده ها با آن چندان سنخیتی ندارد یا آن را به چالش میکشاند، بعد یادداشتبرداری از نتایج این تحلیل و مطالعهی مجدد کل داده ها، سپس کدگذاری و تهیهی پیشنویس اولیهی کار، بعد بررسی تفسیرها از منظر مشارکتکنندگان و در نهایت گزارش نهایی کار.
مرحلهی (۲): روش تحقیق کمی
دومین مرحلهی پژوهش حاضر با توجه به ماهیت آن و برای اعتبارسنجی مدل از روش تحقیق آزمایشی با طرح تحقیق پیشآزمون – پسآزمون با گروه کنترل انجام شد. از پژوهش آزمایشی برای نشان دادن اثر یک عامل یا متغیر مستقل خاص بر بازده استفاده میشود. این اثر از طریق ارائه یک عمل آزمایشی به یک گروه (گروه آزمایش) و امتناع از ارائه آن به گروه دیگر و مشخص کردن عملکرد دو گروه در یک بازده مورد سنجش قرار میگیرد (کرسول، ۲۰۰۹ ترجمهی کیامنش و دانای طوس، ۱۳۹۱). در واقع از طریق این روش میزان اثربخشی مدل یادگیری زایشی مورد ارزیابی قرار میگیرد.
جامعهی آماری
در این پژوهش جامعهی آماری شامل کلیهی دانشآموزان دبیرستانهای تهران بود که در سال تحصیلی ۹۲-۱۳۹۱ درس زیستشناسی را اخذ کرده بودند.
روش نمونهگیری
در این پژوهش از روش نمونهگیری در دسترس استفاده گردید. در پژوهش حاضر برای اکتشاف مدل از روش پژوهش تکوینی استفاده گردید. با توجه به ماهیت این مدل که پژوهشگر حداقل باید بر اساس مدل ۵ بار درسهایی را طراحی، اجرا و مدل براساس نتایج حاصل از آن اصلاح نماید. لذا بسیاری از مدیران و معلمان مدارس حاضر به همکاری نشدند. به همین خاطر پژوهشگر مجبور شد این مدل را تنها در کلاسهایی اجرا نماید که حداقل معلم حاضر به همکاری بود. با توجه به آن چه که گفته شد و همچنین میزان دسترسی در این پژوهش ۳ کلاس به عنوان گروه آزمایش و ۱ کلاس به عنوان گروه کنترل انتخاب گردید.
حجم نمونه
تعداد کل آزمودنیها در این روش ۱۱۸ نفر از دانشآموزان سال دوم دبیرستان بودند که درس زیستشناسی و آزمایشگاه (۱) را اخذ کرده بودند. حجم گروه آزمایش ۸۷ نفر و گروه کنترل ۳۱ نفر بود. علت انتخاب این حجم تنها به خاطر دسترسی به این میزان از دانشآموزان و کلاسهای درس بود که حاضر به همکاری در انجام پژوهش بودند.
ابزارهای پژوهش
در این روش برای گردآوری اطلاعات از آزمونهای معلم ساختهی پیشآزمون و پسآزمون استفاده گردید که برای تعیین روایی محتوایی از نظر متخصصان (۳معلم دیگر) استفاده گردید. برای تعیین میزان پایایی آزمون نیز از روش ضریب آلفای کرنباخ استفاده گردید که معادل ۹۱/۰ بود. آزمون نهایی (پسآزمون) شامل ۹ سؤال بود که از سؤال ۱ تا ۳ برای سنجش بازدهی تحلیل، از ۴ تا ۶ برای سنجش بازدهی قضاوت کردن و از سؤال ۷ تا ۹ برای سنجش خلق کردن مورد استفاده قرار گرفت.
نحوهی جمعآوری داده ها
تعداد کل آزمودنیها در این پژوهش ۱۱۸ نفر از مدارس دکتر مصاحب و توحید از منطقهی ۵ آموزش و پرورش شهر تهران بودند. ۸۷ نفر از مدرسهی مصاحب به عنوان گروه آزمایش و ۳۱ نفر از مدرسهی توحید به عنوان گروه کنترل انتخاب شد. مراحل اجرای روش آزمایشی و گردآوری داده ها به صورت زیر انجام گردید:
اجرای پیشآزمون و معلم هم برای گروه کنترل و هم برای گروه آزمایش به صورت یکسان.
انجام معارفه و توضیحات لازم در رابطه با اجرای الگو برای گروه آزمایش.
انجام آموزش با مدل یادگیری زایشی برای گروه آزمایش طی ۸ جلسه و آموزش با روش متعارف برای گروه کنترل طی ۸ جلسه.
اجرای یک پسآزمون یکسان برای هر دو گروه کنترل و آزمایش.
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
داده ها با دو روش آمار توصیفی و استنباطی با بهره گرفتن از اسپیاساس تحلیل شد که از آمار توصیفی برای رسم نمودارها، جدول توزیع فراوانی، محاسبه میانگین، واریانس و خطای انحراف استاندارد استفاده شد. از آمار استنباطی هم برای محاسبهی کواریانس و مقایسه میانگین نمرات گروه آزمایش در هریک از آزمونها با گروه کنترل استفاده گردید که در این جا برای مشخص کردن معنادار بودن اختلاف میانگین گروه های کنترل و آزمایش استفاده شد.
بنابراین دیاگرام کلی روش پژوهش و چگونگی انجام آن در این پژوهش به صورت شکل ۲-۳ میباشد.
خروجی روش تحلیل محتوا (چارچوب نظریهی یادگیری زایشی) به عنوان ورودی برای این گام (اتصال داده ها)
خروجی مرحلهی اول (مدل نهاییی) یعنی روش تحقیق کیفی به عنوان ورودی برای مرحلهی دوم یعنی روش کمی (اتصال داده ها)
روش پژوهش حاضر در مقایسه با روش پژوهش تکوینی رایگلوث و فریک (۱۹۹۹)
در روش پژوهش تکوینی رایگلوث و فریک (۱۹۹۹) نسبت به روش حاضر دارای تفاوتهای اندکی میباشد که سعی شده تا در روش حاضر برخی از محدودیتهای آن با بهره گرفتن از روش تحقیق آمیخته حذف شود. مثلاً در گام اول روش رایگلوث و فریک ارائه مدل فرضی است. در حالی که در روش پژوهش حاضر از روش تحلیل محتوای کیفی با طرح استقرایی استفاده شد تا چارچوب نظریه استخراج گردد و مدل تا حد ممکن تنها مبتنی بر نظریهی یادگیری زایشی باشد. در گام دوم روش رایگلوث و فریک (۱۹۹۹) تأکید بر طراحی اولین درس براساس مدل است، در حالی که در روش پژوهش حاضر مطابق با دیدگاه ریچی (۲۰۰۵) برای اعتباریابی درونی مدل از نظریهی متخصصان باید از مصاحبه استفاده کرد که از ابتدا و قبل از عمل برخی از مشکلات حذف گردد.
از لحاظ طراحی دروس با روش رایگلوث و فریک (۱۹۹۹) یکسان است با این تفاوت که آن در ۵ جلسه اجرا میگردد، ولی در این روش طی جلسه اجرا گردید و این بخاطر این بود که هنوز کدهایی استخراج میشد و در جلسهی تقریباً هفتم بود که به حد اشباع رسید.
روش حاضر از لحاظ تعداد مصاحبهکنندهها نیز با روش رایگلوث و فریک (۱۹۹۹) متفاوت است. زیرا در پژوهش آنها تنها با ۵ نفر و ۵ بار مصاحبه کردهاند، در حالی که در پژوهش حاضر با ۹ نفر و ۸ بار با آنها مصاحبه شده است.
روش حاضر از لحاظ اجرای پایانی نیز با روش رایگلوث و فریک (۱۹۹۹) متفاوت است. زیرا آنها معتقدند که مدل تنها باید روی گروه کوچکی اجرا گردد، در حالی که پژوهش حاضر از روش آزمایش با طرح پیش و پسآزمون با گروه کنترل استفاده کرد.
بنابراین در پژوهش حاضر سعی شده است تا حد ممکن طراحی آموزشی و مدلسازی به صورت بسیار نظامند صورت بگیرد. در حالی که ریچی (۲۰۰۵) و ریچی و کلاین (۲۰۰۸) از جمله مسائل و مشکلات مطرح در طراحی آموزشی را عدم وجود یک روش طراحی نظامند برای طراحی و مدلسازی آموزشی میدانند که بیشتر متخصصان از طریق تلفیق مدلها با یکدیگر فارغ از توجه به نظریههایی که از آنها پشتیبانی میکند، یک مدل جدیدی را توسعه میدهند که چندان مبتنی بر اصول طراحی آموزشی نیستند.
یافته های پژوهش
مقدمه
تجزیه و تحلیل به عنوان فرآیندی از روش علمی، یکی از پایه های اساسی هر روش تحقیق است. به طور کلی تجزیه و تحلیل عبارت است از روشی که از طریق آن کل فرایند پژوهشی از انتخاب مسأله تا دسترسی به یک نتیجه هدایت میشود (دلاور، ۱۳۸۷). با توجه به این که پژوهش حاضر از نوع آمیخته بود، لذا تحلیل داده ها در روش های پژوهش آمیخته شامل تحلیل داده های کمی با بهره گرفتن از روش های کمی و نیز تحلیل داده های کیفی با بهره گرفتن از روش های کیفی انجام شد. تجزیه و تحلیل داده های کیفی یعنی فرایند تدوین، تنظیم، طبقهبندی و تلخیص و بیان مفهوم یا معنای انبوهی از داده های گردآوری شده که با کاهش آنها به صورت بخشهای قابل کنترل و تفسیر آنها سروکار دارد (هومن، ۱۳۸۹).
در پژوهش کیفی با بهره گرفتن از تحلیل داده ها، مدل یادگیری زایشی تجلی میکند و در روش کمی با بهره گرفتن از ابزارهای آماری فرضیه ها مورد بررسی قرار میگیرند که در نهایت مشخص میگردد که کدام یک از آنها مورد قبول و یا رد میشوند. نتایج تجزیه و تحلیل داده های حاصل از این پژوهش با توجه به سؤالات و فرضیه های تحقیق طی ۳ بخش ارائه میشود که ۲ بخش اول اشاره به یافته های حاصل از پژوهش کیفی دارند و بخش سوم اشاره به یافته های حاصل از تحقیق کمی دارد.
بخش اول تحقیق کیفی: یافته های حاصل از تحلیل محتوای کیفی
سؤال تحقیق در این قسمت از پژوهش عبارت بود از: چارچوب نظریهی یادگیری زایشی چیست؟
یافته های حاصل از تحلیل محتوای نظریهی یادگیری زایشی ویتراک به صورت کیفی و با طرح استقرایی در مرحلهی اول شامل تعداد زیادی از کدهای باز بود که به شرح جدول پیوست آمده است. پس از بررسی کدهای اولیه و ادغام کدها و حذف کدهای تکراری در راستای کاهش داده ها نهایتا طبقهبندی اولیهی زیر مطابق با جدول (۴-۱) از آنها بدست آمد:
جدول ۱‏۴-۴. یافته های حاصل از تحلیل محتوای کیفی اولیه

خرده مقوله
مقوله