۲-۴) تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک، عمده‌ترین دستاورد بکارگیری فناوری ارتباطات و اطلاعات (ICT) در زمینه‌های اقتصادی است. استفاده از این فناوری موجب توسعه تجارت، تسهیل ارتباطات عوامل اقتصادی، فراهم کردن امکان فعالیت برای بنگاه‌های کوچک و متوسط، ارتقای بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و صرفه‌جویی در زمان شده است. فناوری ارتباطات و اطلاعات امکان افزایش قابلیت رقابت‌پذیری بنگاه‌ها را فراهم ساخته و همچنین به ایجاد مشاغل جدید منجر شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

این واژه تعاریف مختلفی به شرح زیر دارد:
تمام ابعاد مختلف وفرایند بازار راکه بتوان بااینترنت وتکنولوژی انجام داد ،تجارت الکترونیکی می گویند.باتعریف دقیقتر تجارت الکترونیک یعنی انجام معاملات از طریق شبکه ،یاخرید وفروش محصولات وخدمات از طریق فروشگاه های الکترونیکی.(Petersik –szeged ,2008,p5)
۲-۴-۱)تعریف تجارت الکترونیک
برای تجارت الکترونیک به عنوان یکی از پدیده‌های بزرگ قرن ۲۱ تعاریف مختلفی ارائه شده است که از جمله آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
تمام ابعاد مختلف وفرآیند بازار را که بتوان با اینترنت وتکنولوژی انجام داد ،تجارت الکترونیکی می گویند.با تعریف دقیقتر تجارت الکترونیک یعنی انجام معاملات از طریق شبکه یا خرید وفروش محصولات از طریق فروشگاه های الکترونیکی.(petersik szerged ,2008,p5) .
تجارت الکترونیک را می توان هرگونه امورتجاری وبازرگانی به صورت برخط واز طریق شبکه ای الکترونیک بیان نمود.این امور می تواند شامل عمده فروشی وخرده فروشی در کالای فیزیکی وغیر فیزیکی به مشتریان ودیگر موارد تجاری باشد.(seamus-ross ,2003,p16)
تجارت الکترونیکی را خریدوفروش از طریق شبکه اینترنت تعریف می کنند.ریپورت و جاورسکی نیز باتوجه به نقطه آغاز وپایان مبادله ۴نوع گوناگون تجارت الکترونیکی که شامل مبادله شرکت با مشتری (B2C^[19])،مبادله مشتری با شرکت (^[۲۰]C2B) ،مبادله شرکت با شرکت (B2B^[21]) ومبادله مشتری با مشتری (C2C^[22])است رادر فضای سایبری شناسایی کرده اند.

۲-۴-۲)- مدلهای تجارت الکترونیک

اگر برای داد و ستد از طریق اینترنت سه طرف کلی دولت، کسب و کار، و مصرف‌کننده را قایل شویم، اغلب B2B و B2c معرف تجارت الکترونیکی می‌باشند. در ادامه این مدلها معرفی می‌شوند:
(B2B (Business to Business: تمام افراد طرف قرارداد و استفاده‌ کنندگان از این تجارت الکترونیک، شرکتها و یا سازمانها هستند. این نوع تجارت بیشترین سهم را در تجارت الکترونیک داراست.
شکل خاصی از این مدل که به تجارت گروهی معروف است هنگامی اتفاق می‌افتد که اشخاص یا شرکتها یا گروه های تجاری با هم روی یک زمینه تجاری فعالیت می‌کنند، مانند زمانی که چند شرکت در جاهای مختلف با هم روی طراحی اتومبیلی فعالیت می‌کنند.
(C2B (consumer to Business : شامل فروش محصولات از شرکتها و ارائه‌کنندگان خدمات به خریدارهای شخصی می‌شود. این نوع تجارت الکترونیک خرده‌فروشی الکترونیک نیز نامیده می‌شود. هرگاه یک شرکت بزرگ خدمات یا تولیدات خود را در اختیار یک کمپانی کوچک‌تر قرار دهد و حال آنکه این کمپانی مشتری‌های ثابت خود را داشته باشد و به آنها سرویس دهد، این مدل B2C نامیده می‌شود.
نحوه دیگر تجارت الکترونیک B2C آن است که شرکتی خدمات، اطلاعات و تولیدات خود را به کارمندانش ارائه می‌دهد. این مدل به اختصار B2^[23]E نامیده می‌شود.
داد و ستد در اینترنت به شیوه‌های دیگری نیز امکان‌پذیر است از جمله می‌توان به مدلهای زیر اشاره کرد:
(B2C (Business to consumer: افرادی که می‌خواهند خدمات و تولیدات خود را از طریق اینترنت به شرکتها و سازمانها بفروشند این قسمت را به وجود می‌آورند همانند شخصی که در جستجوی فروشنده‌ای برای اجناس خود باشد.
(C2C (consumer to consumer: در این مدل یک شخص محصولش را به شخص دیگری می‌فروشد . به طور مثال فروختن اتومبیل شخصی خود به دیگران از طریق اینترنت و ارائه خدمات به اشخاص و یا فروختن دانش شخصی به دیگری در این مدل جای می‌گیرد. سایتهایی که اجازه می‌دهند تا اشخاص عادی اموال خود را برای حراج در آنها قرا ر دهند از این قبیل هستند و حالت خاصی از C2C نیز زمانی است که
افراد موسیقی و فیلم و نرم‌افزار و دیگر کالاهای دیجیتالی را با هم معاوضه می‌کنند. امروزه با گسترش فناوری‌های بی‌سیم نوعی خاصی از تجارت الکترونیک بوجود آمده است که به آن سیار می‌گویند.
تجارت الکترونیک صرفا این نیست که کارخانه ای یک وب سایت درست کند ،محصولاتش راتبلیغ کند ودرنهایت آنهارا به فروش گذارد .برای اینکه تجارت الکترونیک مدام در حال رقابت بوده وکارخانه ای به بیشترین حد سودآوری خودبرسد،لازم استکه تکنیک هایی رعایت شود.یک معامله در تجارت الکترونیک لازم است که شرطهای زیرراداشته باشد:”فروشنده^[۲۴] ” باید دارای اجزای زیر باشد:

1. 1. یک وب سایت حقوقی (ثبت شده)باقابلیت های تجارت الکترونیکی (مثلا server معامله امن)

1. 1. یک اینترنت حقوقی که سفارشات ،به روش موثری پردازش شوند.

1. 1. کارمندان آشنا به علم IT^[25] که بتوانند جریان اطلاعات رامدیریت کرده واز سیستم تجارت الکترونیکی نگاهداری کنند.

“مشتریان”(در معاملات B2C) بایدافراد زیر باشند:
۱-تعداد بسیار زیادی از افرادی که به اینترنت دسترسی ئترند دارای درآمدی هستندکه می توانند در همه حال از درآمد وکارت اعتباریشان استفاده نمایند.

1. 1. دارای مقادیری کالا برای فروش باشند به قسمی که از فروش اینترنتی آنها به صرفه تر از روش فیزیکی باشد.

“دولت” برای ایجاد:
۱-قوانین دولتی برای معاملات تجارت الکترونیکی (شامل مستندات وامضای دیجیتالی و…)
۲-موسسات قانونی که بررعایت قوانین وضع شده توسط دولت ،نظارت می کند واز فروشندگان وخریداران ،درمقابل حیله گران محافظت می کند.
ودرنهایت “الکترونیک” استفاده موفق از الکترونیک بستگی دارد به:
۱-ساختار پهناور وقابل اعتماد الکنرونیک
۲-ساختار هزینه مناسب ،طوری که مشتری بتواند برای زمانی طولانی از آن استفاده کند.(مثلا شارژماهیانه ،برای مصرف کنندگانی که از ISP^[26] اینترنت می گردند) (جیل اچ ،الس ورثف ،۱۳۸۵ ،ص ۱۴۲)
تجارت الکترونیکی دارای زیر شاخه هایی عمده ای به شرح زیر است:
۱-بازرگانی الکترونیکی
۲-کسب وکار الکترونیکی
۳-بازاریابی الکترونیکی
۴-بانکداری الکترونیکی
۵-کارت های هوشمند
۶-مدیریت روابط عمومی با مشتری
(soraj –hongladarom ,2008,p6)
۲-۴-۳ )تاریخچه بانکداری الکترونیک
پول الکترونیک، برای نخستین بار در سال ۱۹۱۸ در کشور آمریکا توسط بانک‌های ^[۲۷] مورد استفاده قرار گرفت. این بانک‌ها، پرداخت و انتقال وجوه را با بهره گرفتن از تلگراف در دستور کار خود قرار دادند. این بانک بعدها با توسعه موسسات تهاتری خودکار (در سال ۱۹۷۲)، زمینه استفاده گسترده از پول الکترونیک را فراهم کرد.
اولین تجربه ساخت دستگاه خودپرداز به سال ۱۹۳۹ برمی‌گردد. این دستگاه که توسط سه مخترع به نام‌های لاتر، جرج و سیمجیان ساخته شد، مورد توجه بانک‌ها و سازمان‌ها قرار نگرفت. با وجود این تجربه ناموفق، سه مخترع دیگر با نام‌های دان وتزل، تام بارنز و جرج چستین در سال ۱۹۶۸، ساخت دستگاه خودپرداز را با مفهومی جدید آغاز کردند. ساخت اولین نمونه آنها، پنج میلیون دلار هزینه در بر داشت. محصول این پروژه در سال ۱۹۷۳ به عنوان اولین دستگاه خودپرداز در بانک کمیکال^[۲۸] در شهر نیویورک نصب شد. اولین نسل از دستگاه‌های خودپرداز، به صورت آفلاین^[۲۹] کار می‌کردند و پول به صورت خودکار از حساب مشتریان کسر نمی‌شد. بنابراین فقط مشتریان ویژه‌ای که از اعتبار خاصی برخوردار بودند، مجاز به استفاده از این دستگاه‌ها بودند.
منادی سرویس‌های بانکداری خانگی مدرن سرویس‌های بانکداری از راه دور از طریق رسانه‌های الکترونیکی در اوایل دهه هشتاد بودند. در اواخر دهه هشتاد کلمه آنلاین^[۳۰] محبوب شد و به استفاده از یک پایانه، صفحه کلید، و صفحه نمایش برای دسترسی به سیستم بانکی از طریق یک خط تلفن اطلاق می‌شد. کلمه بانکداری خانگی همچنین می‌تواند به استفاده از یک صفحه کلید کوچک عددی برای فرستادن صدا از طریق خط تلفن به وسیله دستورالعمل‌هایی برای بانک اطلاق شود. سرویس‌های آنلاین در سال ۱۹۸۱ در نیویورک شروع به کار کردند زمانی که چهار بانک بزرگ شهر سرویس‌های بانکداری خانگی را به وسیله سیستم ویدئوتکس (Videotex) ارائه کردند. به دلیل شکست تجاری تکنولوژی videotext این سرویس‌های بانکداری هرگز محبوب نشد به جز در فرانسه –جایی که استفاده از videotext به وسیله شرکت telecom تامین مالی می‌شد- و انگلستان – که سیستم prestel استفاده می‌شد. اولین سرویس‌های بانکداری آنلاین خانگی در انگلستان به وسیله شرکت ساخت و ساز ناتینگهام (NBS) در سال ۱۹۸۳ پایه ریزی شد. سیستمی که استفاده می‌شد بر پایهٔ سیستم prestel انگلیسی بود و از یک رایانه – مثل BBC ^[۳۱] Micro- یا صفحه کلید متصل به سیستم تلفن و دستگاه تلویزیون استفاده می‌کرد. این سیستم (که ارتباط خانگی-homelink- نامیده می‌شد) مشاهده آنلاین صورتحسابها، انتقالات بانکی و پرداخت قبوض را ممکن می‌ساخت. برای انجام انتقال بانکی یا پرداخت قبوض، باید یک دستورالعمل نوشته شده حاوی جزئیات دریافت کننده موردنظر به NBS فرستاده شود و آنجا اطلاعات وارد سیستم homelink شود. اغلب دریافت کنندگان، شرکت‌های گاز و برق و تلفن و حساب‌هایی در بانک‌های دیگر بودند. اطلاعات پرداخت انجام شده از طریق Prestel توسط دارنده حساب وارد سیستم NBS می‌شود. یک چک توسط NBS برای دریافت کننده وجه فرستاده می‌شود و یک اطلاعیه حاوی جزئیات پرداخت نیز برای دارنده حساب فرستاده می‌شود. سیستم BACS ^[۳۲]بعدها برای انتقال مستقیم پرداختی ابداع و استفاده شد. موسسه اعتباری فدرال استنفورد اولین موسسه‌ای بود که در اکتبر سال ۱۹۹۴ سرویس‌های بانکداری اینترتی را به همه اعضای خود ارائه کرد.
۲-۵)بانکداری الکترونیک