‌بنابرین‏ به کارگیری دیدگاه های متفاوت، نیاز به فعالیت‌های خاص آن را ایجاب می‌کند. با این توضیح می توان نتیجه گرفت که:

۱- فعالیت‌ها از یک سازمان تا سازمان دیگری با هم متفاوت است. چون آن ها ممکن است از نظر مأموریت‌، اندازه، تکنولوژی و روش با هم متفاوت باشند.

۲- فعالیت‌ها در سازمان‌های بزرگ در داخل وظایف تعریف شده که دارای شرح شغلهای مدون و از قبل تعیین شده، گروه بندی شده اند، در حالی که در سازمان‌های کوچک در سازمان پراکنده می‌باشند و یک فرد ممکن است چندین فعالیت را با هم انجام دهد.

۳- فعالیت‌ها در سازمان‌های جدید و پیشرفته در داخل کار گنجانده شده است و انجام آن به کارکنان خطی واگذار می شود. اما در سازمان‌های سنتی برای انجام هر فعالیت یک شغل تعریف شده، وجود دارد و معمولا برای انجام آن یک فرد خاص انتخاب شده و آموزش می بیند.

۵- حوزه هزینه

حوزه هزینه، نشان دهنده مجموع هزینه عناصر تشکیل دهنده برای انجام یک فعالیت است. عناصر موجود در حوزه هزینه هدایت کننده فعالیت‌های جزئی برای انجام فعالیت اصلی است. جمع‌ آوری عناصر هزینه در یک حوزه فعالیت این امکان را فراهم می‌کند، که حوزه هایی که هزینه بالاتری دارند در اولویت بهبود روش جهت کاهش هزینه ها قرار گیرند. چون فعالیت‌های با حوزه هزینه بیشتر، فرصت‌های بالقوه زیادتری برای کاهش هزینه ها نسبت به فعالیت‌های با حوزه هزینه کمتر دارند. به عنوان مثال در فعالیت عملیاتی، کلیه عناصر هزینه مرکز فعالیت عملیاتی که شامل هزینه های نیروی انسانی، هزینه های سربار مستقیم و هزینه های تخصیصی از سایر بخش‌ها می‌باشند، تشکیل دهنده حوزه هزینه فعالیت واحد عملیات می‌باشند. (Turny, 1997)

۶- مرکز فعالیت

به جمع‌ آوری و گروه بندی وظایف مربوط و مشابه به هم در قالب یک فعالیت اصلی، به طوری که آن فعالیت اطلاعاتی را راجع به هزینه ها، منابع مصرف شده، عملکردها و جریان کار را نشان دهد، مرکز فعالیت گفته می شود. هدف از ایجاد مراکز فعالیت، فراهم کردن اطلاعاتی است که مدیریت به واسطه آن قادر به کنترل فعالیت‌ها و فرآیندها باشد. برای این منظور هر مرکز فعالیت باید بتواند اطلاعات مرتبط با هم را طبقه بندی نموده و در اختیار مدیریت قرار دهد، از جمله:

– چه کارهایی در هر مرکز فعالیت باید انجام شود؟

– چه فعالیت‌هایی بیشترین منابع را در مرکز فعالیت مصرف می‌کنند؟

– چه فعالیت‌هایی دارای ضایعات است و کدام یک را می توان حذف و یا کاهش داد؟ (Turny, 1997)

۷- محرک فعالیت

محرک فعالیت عامل تخصیص فعالیت‌ها به هدف هزینه است. این معیار فعالیت‌هایی را که برای ارائه خدمات از ابتدای فرایند تا انتها لازم است را اندازه گیری می‌کند. بدیهی است زمانی یک خدمت به طور صحیح قیمت گذاری می شود که محرک فعالیت‌ها میزان استفاده هر فعالیت و یا خدمت را از منابع مصرف شده را به درستی محاسبه کنند. از آنجا که جهت ارائه خدمات نیاز به فعالیت‌های گوناگون می‌باشد ‌بنابرین‏، برای سنجش میزان مصرف هر کدام از خدمات ارائه شده از فعالیت‌ها نیاز به به کارگیری محرک فعالیت های مختلف می‌باشد تا قادر به نشان دادن میزان استفاده از منابع و امکانات باشد. به عنوان مثال برای تعیین میزان سهم هر کدام از فرودگاه های کشور از فعالیت‌های مرکز فعالیت ناوبری از محرک فعالیت تعداد پرواز انجام شده در هر یک از آن ها استفاده می‌گردد (Turny, 1997).

۸- هدف هزینه

هدف هزینه آخرین مرحله در فرایند دیدگاه تخصیص هزینه در سیستم ABC است و در واقع نقطه شروعی برای آغاز سایر فعالیت‌ها می‌باشد. هدف هزینه مسبب مصرف منابع و فعالیت‌ها در سازمان است که برای ارائه خدمات و یا خروجی های هر سازمان ایجاد می شود. هدف هزینه فراهم کننده اطلاعات اساسی و مهمی درباره خدمات ارائه شده از جمله:

– کمک به شناسایی محصولات و یا مشتریان سودآور

– کمک برای سنجش و برآورد میزان رضایت و وفاداری مشتریان

– فرآهم آوردن اطلاعات ‌در مورد راهکارهای کاهش هزینه های تولید محصولات از طریق کاهش هزینه های فعالیت می‌باشد (Turny, 1997).

مکانیزم عملکرد عناصر سیستمABC در دیدگاه تخصیص هزینه

روش تخصیص هزینه در ABC نشان دهنده جریان هزینه ها از منابع به فعالیت‌ها و از فعالیت‌ها به طرف هدف هزینه است. برای این منظور از مبناهای منابع، برای تخصیص منابع به فعالیت‌ها و از مبناهای فعالیت برای تسهیم هزینه های هر فعالیت، به هدف هزینه استفاده می شود. در نتیجه این روش اطلاعات مفیدی را برای بهبود عملکرد بخش‌های مختلف سازمان در اختیار مدیریت قرار می‌دهد. جهت درک بیشتر چگونگی ارتباط اجزاء دیدگاه تخصیص هزینه در مدل ABC، مکانیزم ارتباط آن ها جهت دستیابی به هدف هزینه تشریح می‌گردد.

اولین عنصر در روش تخصیص هزینه، منابع است. منابع عناصر اقتصادی است که برای رسیدن به هدف هزینه مصرف می‌شوند و در واقع منشاء هزینه می‌باشند. منابع در یک سازمان بر اساس محرک مربوط به آن، به فعالیت‌ها تخصیص داده می‌شوند و در داخل فعالیت‌ها جریان می‌یابند و فعالیت‌ها باعث انجام کارها می‌شوند. جهت انجام بهتر کارها و سازماندهی آن ها، فعالیت‌های مرتبط با هم در داخل یک مرکز فعالیت قرار می گیرند. مرکز فعالیت در واقع خوشه ای از فعالیت‌های مرتبط با هم است که بر حسب وظایف و یا فرایند مشابه دسته بندی می شود. برای تخصیص منابع به فعالیت‌ها از محرک منابع استفاده می شود. منابعی که به فعالیت‌ها تخصیص داده می شود، دارای هزینه است که به تک تک اجزاء هزینه عنصر هزینه می‌گویند. عناصر هزینه یک فعالیت، تشکیل دهنده هزینه های حوزه آن فعالیت است و حوزه هزینه نیز نشان دهنده کل هزینه های مربوط به یک فعالیت می‌باشد. هزینه هر حوزه فعالیت از طریق محرک هزینه (محرک فعالیت) به هدف هزینه تسهیم می‌گردد. هدف هزینه در واقع دلیل انجام کار و یا فعالیت در سازمان است که به عنوان مثال می‌تواند ارائه خدمات ناوبری به هواپیما در یک مسیر پروازی باشد. در شکل شماره(۳-۵)این ارتباط به وضوح نشان داده شده است.

مرکز فعالیت

عنصر هزینه

محرک منابع

فعالیت و حوزه فعالیت

محرک فعالیت

هدف هزینه

شکل شماره(۲-۶) مکانیزم عملکرد اجزاء سیستمABC دردیدگاه تخصیص هزینه

منبع:(Turney,P ”Activity Based Costing” Kogan Page,1997)

اجزا دیدگاه فرآیندی مدل ABC

دومین بعد سیستم ABC که در قسمت افقی شکل شماره (۳-۴) نشان داده شد، دیدگاه فرآیندی است. این دیدگاه فراهم کننده اطلاعات درباره فعالیت‌های انجام شده و عوامل مؤثر بر آن است. از جمله اینکه، چگونه می توان فعالیت‌ها را به نحو بهتری انجام داد، کدام فعالیت‌ها در رسیدن به هدف هزینه اضافی است و چگونه می توان میزان دستیابی فعالیت‌ها و مؤثر بودن آن ها را در رسیدن به هدف هزینه اندازه گیری کرد. عناصر شکل دهنده این دیدگاه، محرک هزینه و ارزیابی عملکرد است.

۱- محرک هزینه

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...