اهداف پژوهش

هدف کلی:

شناسایی حوزه های(انواع) اخلاق در کتاب‌های اجتماعی پایه پنجم و ششم در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲

اهداف ویژه:

– تعیین میزان تأکید کتاب‌های اجتماعی پایه پنجم و ششم ابتدایی بر اخلاق اجتماعی.

– تعیین میزان تأکید کتاب‌های اجتماعی پایه پنجم و ششم ابتدایی بر اخلاق فردی.

– تعیین میزان تأکید کتاب‌های اجتماعی پایه پنجم و ششم ابتدایی بر اخلاق الهی.

– تعیین میزان تاکیدکتابهای اجتماعی پایه پنجم و ششم ابتدایی بر اخلاق خانوادگی.

– تعیین میزان تأکید کتاب‌های اجتماعی پایه پنجم و ششم ابتدایی بر اخلاق زیست محیطی.

سوالات پژوهش

سوال اصلی:

تا چه میزان کتاب‌های اجتماعی پایه پنجم و ششم ابتدایی بر انواع اخلاق تأکید دارد؟

سوالات ویژه:

۱- تا چه میزان کتاب‌های اجتماعی پایه پنجم و ششم ابتدایی بر اخلاق اجتماعی تأکید دارد؟

۲- تا چه میزان کتاب‌های اجتماعی پایه پنجم و ششم ابتدایی بر اخلاق فردی تأکید دارد؟

۳- تا چه میزان کتاب‌های اجتماعی پایه پنجم و ششم ابتدایی بر اخلاق الهی تأکید دارد؟

۴-تا چه میزان کتاب‌های اجتماعی پایه پنجم و ششم ابتدایی بر اخلاق خانوادگی تأکید دارد؟

۵-تا چه میزان کتاب‌های اجتماعی پایه پنجم و ششم ابتدایی بر اخلاق زیست محیطی تأکید دارد؟

تعاریف مفهومی و عملیاتی اصطلاحات پژوهش

در این قسمت ابتدا تعاریف مفهومی و سپس تعاریف عملیاتی اصطلاحات پژوهش بیان شده است.

تعاریف مفهومی:

تعریف مفهومی اخلاق:

اخلاق جمع خُلْق و خُلُق می‌باشد،به گفته راغب در کتاب مفردات، این دو واژه در اصل به یک ریشه باز می‌گردد. خُلُق به معنای هیات و شکل و صورتی است که انسان با چشم می بیند و ُخلْق به معنای قوا و سجایا و صفات درونی است که با چشم دل دیده می شود. ‌بنابرین‏ می توان گفت؛ اخلاق مجموعه صفات روحی و باطنی انسان است،گاه به اعمال و رفتاری که از خلقیات درونی ناشی می شود، نیز اخلاق گفته می شود. (مکارم شیرازی, ۱۳۷۷ :۲۴).

تعریف مفهومی اخلاق اجتماعی:

اخلاق اجتماعی به مجموعه ای از رفتارها از قبیل خوش گفتاری، خوش برخوردی،تواضع،احترام به مردم، عدالت خواهی،ایثار، دفاع از مظلوم، خیر خواهی، احسان به مردم، امانت داری، وفای به عهد، راستگویی، راز داری،نرم خویی،عفو،نیکی به والدین،نیکی به فرزندان،صله رحم،بخشش و غیره گفته می شود (امینی،۱۳۸۴: ۱۰۲).

تعریف مفهومی اخلاق فردی:

اخلاق فردى ارزش‌هاى اخلاقى مربوط به حیات فردى انسان‌ها است که شامل مواردی از قبیل تفکر،شجاعت درستی و عدالت و غیره می‌باشد که آدمى را فارغ از رابطه با غیر در نظر می‌گیرد(رهبر و رحیمیان ،۱۳۶۸: ۱۱).

تعریف مفهومی اخلاق الهی:

اخلاق الهی به مجموعه ای از رفتار ها از قبیل عبادت، نماز،دعا،نیایش بین انسان با خداوند خویش گفته می شود (مطهری،۱۳۶۲ :۱۸).

تعریف مفهومی اخلاق خانوادگی:

اخلاق خانوادگی به مجموعه ای از رفتارهایی از قبیل خوش رفتاری با افراد خانواده و رعایت ادب و احترام و غیره که در محیط خانواده در تعامل با اعضا آن صورت می‌گیرد و دوام نهاد خانواده را در پی دارد(رشید پور،۱۳۴۰ :۲۹).

تعریف مفهومی اخلاق زیست محیطی:

اخلاقی که شامل ارتباط انسان‌ها با کل موجودات اعم از حیوانات، حفظ و گسترش جوامع گیاه ،اکو سیستم ها،دریاچه ها وکوه ها می‌باشد(پوژمن^[۶],۲۰۰۱) .

تعاریف عملیاتی:

تعریف عملیاتی اخلاق:

اخلاق در این پژوهش نمره ای است که از طریق چک لیست ۲۲ سوالی محقق ساخته محاسبه می شود ،که شامل مؤلفه‌های اخلاق اجتماعی ، اخلاق فردی ، اخلاق الهی ، اخلاق خانوادگی و اخلاق زیست محیطی است، مورد بررسی قرار گرفته است.

تعریف عملیاتی اخلاق اجتماعی

اخلاق اجتماعی در این پژوهش نمره ای است که از طریق سوالات ۱،۵،۱۱،۱۶،۱۹،۲۱چک لیست محقق ساخته به دست می‌آید. که بر اساس خرده مقیاس‌های خوش اخلاقی ، ایثار،رعایت حقوق مردم، وفای به عهد،بخشش و امر به معروف و نهی از منکر مورد بررسی قرار گرفته است.

تعریف عملیاتی اخلاق فردی

اخلاق فردی در این پژوهش نمره ای است که از طریق سوالات ۶،۱۰،۱۵،۱۷ چک لیست محقق ساخته به دست می‌آید. که بر اساس خرده مقیاس‌های تفکر ،راستگویی ،شجاعت و عدالت مورد بررسی قرار گرفته است .

تعریف عملیاتی اخلاق الهی

اخلاق الهی در این پژوهش نمره ای است که از طریق سوالات ۲،۳،۷،۱۳،۲۰،۲۲ چک لیست محقق ساخته به دست می‌آید. که بر اساس خرده مقیاس‌های عبادت ،خضوع و خشوع ،ولایت پذیری ،شکر و حب الهی مورد بررسی قرار گرفته است.

تعریف عملیاتی اخلاق خانوادگی

اخلاق خانوادگی در این پژوهش نمره ای است که از طریق سوالات ۴،۹،۱۴ چک لیست محقق ساخته به دست می‌آید. که بر اساس خرده مقیاس‌های خوش رویی با افراد خانواده، اطاعت فرزندان از والدین و احترام به والدین وبزرگترها مورد بررسی قرار گرفته است.

تعریف عملیاتی اخلاق زیست محیطی

اخلاق زیست محیطی در این پژوهش نمره ای است که از طریق سوالات ۸،۱۲،۱۸ چک لیست محقق ساخته به دست می‌آید. که بر اساس خرده مقیاس‌های حفظ و گسترش محیط زیست ،ایجاد امنیت در گستره گیاه حیوانی و انسانی ، استفاده مناسب و متعادل از نعمت ها وتفکر در آیات الهی مورد بررسی قرار گرفته است.

فصل دوم

ادبیات و پیشینه تحقیق

مقدمه: