فایل پایان نامه کارشناسی ارشد : پروژه های پژوهشی درباره آسیب شناسی وضعیت ... - منابع مورد نیاز برای پایان نامه : دانلود پژوهش های پیشین |
۴- رعایت برخی ملاحظات اجتماعی و سیاسی از طرف کشورهای پیشرفته که موجب تعیین سهمیه و معافیتهای گمرکی برای فرآورده های دستی صادراتی ممالک جهان سوم شده است » (محمدیان،۱۳۸۵، ۳۲).
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
مزیت ها و قابلیت های صنایع دستی :
برای آنکه جایگاه صنایع دستی در توسعه اقتصاد کشور بهتر مشخص شود به مزیت ها و قابلیت های آن اشاره می کنیم. صنایع دستی بدلیل فراوانی مواد اولیه، ارزانی، دسترسی آسان به آن، عدم نیاز به سرمایه گذاری بالا، نداشتن آلایندگی زیست محیطی و ارزش افزوده ی بالا می تواند بهترین گزینه در جهت رفع بیکاری و ایجاد اشتغال باشد. همچنین با وجود مشکلات فراوانی که صنعتگران با آن مواجه هستند، در حال حاضر یکی از مهمترین بخش های صادرات غیر نفتی کشور را صنایع دستی به خود اختصاص داده است.
«بدلیل ارتباط تنگاتنگ صنایع دستی با صنعت توریسم، توجه به این بخش میتواند برای جلب و جذب گردشگران به کشور سودمند باشد. استقبال گردشگران داخلی و خارجی برای خرید یکی از آثار هنری یا صنایع دستی هر شهر یا استان نشان می دهد قابلیت بهره برداری اقتصادی از صنایع دستی کشورمان یکی از اصلی ترین مزایای پرداختن به صنعت گردشگری و تقویت آن است. لذا بیشترین رقم ارسالی صنایع دستی ایران از طریق گردشگران به عنوان ارمغان و سوغات سفر صورت می گیرد. بنابراین ضرورت دارد در راستای توسعه صنایع دستی ابتدا توانهای گردشگری ایران شناسایی، بررسی و تقویت نموده تا شاهد حضور چشمگیر مسافران باشیم و دست اندرکاران صنایع دستی هم تولیدات خود را بر اساس سلیقه و ذایقه گردشگران تولید و عرضه نمایند تا از اقبال عمومی بیشتری برخوردار که تحقق این امر تاثیر به سزایی بر رونق توریسم فرهنگی ایران خواهد داشت » (طهماسبی، ۱۳۹۰ ،۴).
بسیاری از مردم هنوز تصویر روشنی از صنایع دستی ندارند و غالبا ارزش آن را در ترازوی دانش اقتصادی خود، با اهمیت و بهروری بخش صنایع ماشینی مقایسه می کنند. از آنجا که در صنایع دستی، بخش عمده ای از ارزش محصول، ناشی از نیروی انسانی به کار رفته در آن و میزان ذوق هنری و مهارت صنعتگر است و بعلاوه، مواد اولیه مصرفی نیز به طور متوسط ساده و ابتدایی و عمدتا کم هزینه است، ارزش افزوده حاصل در این بخش بسیار بالا است. به طور کلی و جمع بندی مطالب گفته شده، نقش و جایگاه صنایع دستی در توسعه اقتصادی را در چند مورد زیر خلاصه کرد :
۱- بالا بردن سطح اشتغال با هزینه های بسیار کم
۲- ازدیاد درآمد سرانه ملی
۳- جذب گردشگران خارجی و توسعه صنعت توریسم
۴- ارز آوری مناسب بواسطه صنعت توریسم
۵- تاثیر در توسعه صادرات کالاهای غیر نفتی
۶- صنایع دستی بدلیل بار فرهنگی قوی می تواند به عنوان سفیر فرهنگی کشور عمل نماید.
۲-۲- طراحی و نوآوری در آثار صنایع دستی
انسان روحی کمال گرا دارد و همین ویژگی اوست که جهان هستی را پیوسته به سوی تازه شدن و بالندگی پیش می برد و تکرار و رکود برای او امری است ملال آور که موجب ضعف و کسالت روح می گردد. در این میان نیاز به تازگی و تغییرات مثبت در فضای زندگی، از اهمیت بیشتری برخوردار است که بخش بزرگی از آن بر عهده ی هنر می باشد. هنر به شکلهای مختلف و با تنوع شاخه هایش همواره مسئولیت آرام بخشی و ارضای روح بشر را به دوش کشیده است. هنرمندان با انواع سبک ها، شکلها، رنگها، صداها و غیره، همت خود را برای ارضای روح خود و همنوعانشان به کار بسته اند تا بتوانند با آثار خود، موجبات تازگی و طراوت روح کمال گرا و تنوع طلب خود و آنان را فراهم آورند. وجود این نیاز است که هنرمند را موظف به بروز خلاقیت و نوآوری پیوسته در هر شاخه و گونه ی هنری می کند. خواه نوشتن یک قطعه موسیقی امروزی باشد و خواه ساخت یک شئ از سفال، ماده ای که از هزاران سال پیش در دستان انسان بوده است.
« با نگرشی بر تاریخ هنر و ادبیات ایران و جهان به طور اعم و نیز هنرهای تجسمی و تزیینی به طور اخص، همواره نقش هنرمندان آوانگارد[۲] در آفرینش آثاری نو، بی بدیل و ماندگار با رویکرد هایی همسو با سلایق و نیازهای مردمان هم عصر خویش، همچون نگینی بر تارک وجودی دست آفریده های بشری می درخشد. با تاملی اجمالی بر ممالکی که از تعامل ذوق و دست انسان بیشترین سود را جسته اند می توان به حقیقت نقش تمدن به عنوان پشتوانه عظیم آفرینش صناعات دستی بشر اذعان داشت. تمدن های کهن و باستانی مشرق زمین هم چون ایران، چین و هند که بیشترین سهم را در تولید آثار صنایع دستی دنیا به خود اختصاص داده اند در کنار کشور های آسیایی همچون تایلند، مالزی، کره، ویتنام، اندونزی و غیره، به وضوح تجلی تمدن کهن خویش را در آیینه این سفیران فرهنگی نگریسته و چکیده فرهنگ و تمدن خود را در معرض دید جهانیان می نهند» (رحمانی،۲۶،۱۳۹۱).
در گذشته صنایع دستی، بخشی از نیاز مصرفی مردم را تامین می کرده و در زندگی آنها نقش کاربردی داشته است. ولی به تدریج با ماشینی شدن ساخت بسیاری از وسایل مورد مصرف در زندگی روزمره، آثار صنایع دستی به گوشه ی گنجه ها و انبارهای منازل رفت و یا به عنوان اشیای تزیینی در دکور برخی خانه ها استفاده شد. از طرف دیگر، سهولت استفاده از وسایل ساخت ماشین به دلیل ارزان بودن، فراوان بودن، سبک وزن بودن و در نهایت هماهنگی داشتن بیشتر با زندگی ماشینی امروز را نمی توان انکار کرد. در این شرایط صنایع دستی در هر و شکل شاخه ای می تواند با اندکی تغییر کارایی، خود را با دنیا و خواسته های انسان امروزی هماهنگ گرداند و جایگاهی ارزشمند در خانه ها، ادارات، رستورانها و حتی فضاهای شهری برای خویش بیابد. این امر با اندکی مطالعه و شناخت نیازهای زندگی امروزی و با به کارگیری اندکی ذوق و سلیقه، نوآوری و ابتکار از سوی هنرمند صنعتگر میسر است. نوآوری در محصول صنایع دستی از چندین وجه قابلیت اعمال دارد که در اینجا به چند مورد از آن اشاره می نماییم:
۱- نوآوری در کاربرد محصول : بسیاری از رشته های صنایع دستی این قابلیت را دارند که آنها را برای مصارفی غیر از مصارف رایجشان تولید کرد. یعنی با تغییر کاربری آنها می توان این محصولات را در شبکه ی جدیدی از موارد مصرفی مردم وارد نمود. محصولات جدید با کارایی جدید از طرفی برای خریداران دارای جذابیت است و از طرف دیگر آن صنعت دست را از رکود و یکنواختی می رهاند. به عنوان مثال، برخی دست بافته ها نباید لزوما به عنوان فرش و زیر انداز به کار روند. از جاجیم و دیگر بافته ها و زیر اندازها می توان به عنوان روکشی برای مبلمان اداری و خانگی استفاده نمود. از نمد و قالی می توان کیف و کفش ساخت و از محصولات شیشه ای برای ساخت چراغ دیواری و آباژور، زیور آلات و … استفاده کرد تصاویر شماره (۱-۲ و ۲-۲ و ۳-۲).
تصویر شماره (۱-۲)، استفاده از چرم برای کیف تلفن همراه، مجله گلابتون، خرداد ۱۳۹۲، صفحه ۳۴
تصویر شماره (۲-۲)، استفاده از گلیم برای روکش مبلمان، تصویر از نشریه گلابتون، خرداد ۱۳۹۲،صفحه ۱۲
تصویر شماره (۳-۲) ، کیف از جنس گلیم و چرم، نوآوری در کاربرد گلیم، تصویر از نگارنده
۲- نوآوری در فرم : طبق تعریف رویین پاکباز[۳]، «فرم در هنر بصری به معنای شکل دو بعدی یا سه بعدی، توپر یا میان تهی است». در این جا ما از مفهوم سه بعدی فرم سخن می گوییم که در بسیاری آثار حجمی می توانیم حالتهای مختلف آن را مشاهده کنیم. جز چند گروه از صنایع دستی همانند بافته های داری و منسوجات که بیشتر تابع نقش هستند، مابقی گروه محصولات هم چون سفال، شیشه، چوب و فلز ارتباط مستقیمی با فرم دارند. تمامی فرم های به کار رفته در این آثار حاصل اندیشه هنرمندان پیشین است و طی دوره های تاریخی مختلف، به گونه های زیادی تغییر شکل یافته و با باورها و نیازهای مخاطبان خود هماهنگ گشته اند. اکنون نیز این فرمها می توانند سرمشق خوبی برای هنرمندان صنایع دستی، مجسمه سازی، معماری و… باشند تا مایه ی الهامشان گردند و آنها را مطابق دنیای امروز و با کاربردهایی تازه در هنر و معماری و شهرسازی امروزی وارد سازند. این اتفاق خوشبختانه در بسیاری از هنرها از جمله صنایع دستی امروز مشاهده می شود. آثاری که در آنها هنرمندان با بهره گرفتن از خلاقیت خود، فرمهایی را ضمن توجه به آثار قدیم و حفظ برخی ویژگیهای طراحی آنها در کارشان استفاده نموده و با موادی مانند سفال، چوب، شیشه و فلز به ساخت محصولاتی مدرن، زیبا، هنرمندانه و در عین حال با اصالت پرداخته اند تصویر شماره (۴-۲). البته این اتفاق در کشورمان هنوز فضای بسیاری برای کار و ابداعات دارد که نیازمند توجه و پی گیری جدی از سوی هنرمندان است. زیرا این هنرمندان هستند که سلیقه و نظر مردم را سمت و سو می دهند و می توانند با آثار خود آن را ارتقا دهند و این یک ارتباط دو سویه است که از طرف دیگر وقتی سطح انتظار و درخواست مردم ارتقا یابد، هنرمند نیز موظف است سطح کار خود را بالاتر برده تا بتواند پاسخگوی آنها باشد.
تصویر شماره (۴-۲) ، تندیس چوبی غزال با طرحی خلاقانه، از سایت www.iransculpture.ir
۳- نوآوری در ساخت : صنایع دستی از جمله هنرهایی است که انسان از آغاز حیات خود به آن روی آورده و آن را در جهت برآوردن نیازهای خویش به کار گرفته است. شیوه هایی که انسان در طول هزاران برای ساخت این محصولات به کار گرفته، بنا بر دانش و خلاقیت او دوره به دوره تغییر کرده است. اما در این بین بسیاری شیوه های اجرایی هستند که به دلیل سهولت اجرا و کارآیی مناسبشان، در عصر حاضر نیز همچنان استفاده می شوند. مانند: شیوه های شیشه گری فوتی و ساخت سفالینه با چرخ، شیوه ی اغلب دست بافته های سنتی و … . اما بسیاری از شیوه های ساخت محصولات صنایع دستی احتیاج به بازنگری در اجزاء دارند. این بازنگری در برخی موارد شامل آماده سازی مواد مصرفی برای ساخت محصول و یا ساخت بدنه ی کار و … می شود. مانند آماده کردن قطعات چوب برای یک اثر منبت یا معرق که استفاده از دستگاه های پیشرفته ی امروزی در برش قطعات بزرگ چوب، نه تنها از ارزش هنری محصول نمی کاهد بلکه منجر به پیشروی سریع تر روند کار و کاهش هزینه ی دستمزدها می گردد. همچنین با اصلاح ساختار برخی کوره های سنتی شیشه گری، سفال، مینا و غیره که اکثرا همراه با اتلاف انرژی است، می توان در مصرف انرژی و برخی خسارات ناشی از تخریب کار در کوره صرفه جویی کرد. بنابراین استفاده از دانش و تکنولوژی روز در مراحلی از تولید کار، تا جایی که به ماهیت هنری و نقش دست و توان انسان در اعمال خلاقیت و ویژگیهای هنری آن لطمه وارد نسازد، نه تنها در سهولت ساخت به صنعتگر کمک می کند، بلکه در کفیت ارائه و قیمت نهایی محصول و نهایتا افزایش قدرت خرید مردم پیامدهای مثبتی به دنبال خواهد داشت.
۴- نوآوری در ارائه یا بسته بندی : نحوه ارائه و بسته بندی محصولات صنایع دستی از مواردی است که در عصر حاضر از اهمیت بسیاری برخوردار است. امر بسته بندی مناسب باعث خواهد گردید که از پیچاندن محصولات نفیس مانند: مینا، خاتم، شیشه، گلیم و غیره در کاغذ و نایلون فاصله بگیریم و با بهره گرفتن از دانش و تکنولوژی روز در کنار نوآوری و ابداعات تازه، محصولات خود را در بستری مناسب و در خور شأن آن ارائه دهیم. همچنین می توانیم با مواد اولیه بومی مانند حصیر، برگ درخت خرما و … بسته بندی را بومی کنیم و به این ترتیب صنایع دستی با کیفیت کشور را به سمت جهانی شدن سوق دهیم.
«می توان خلاقیت و نوآوری را با کیفیت کالا به دو بال پرواز تشبیه کرد. یعنی اگر در کنار خلاقیت و نوآوری به بال دیگر آن یعنی کیفیت کالا توجه نشود مثل کالاهای چین متقاضیان خود را از دست می دهد. اگر چه کالای چینی بازار خود را تا حدودی حفظ نموده است، دلیل آن پایین آوردن قیمت کالاهای صنایع دستی آنها است. به خاطر اینکه کار بر روری صنایع دستی زمان بر است در نتیجه قیمت تمام شده آن بالا است و برای خریداری که شناخت عمیق از صنایع دستی ندارد و آن را با کالای سایر کشورها ( چین و تایوان) می سنجد، احساس می کند کالای ایرانی گران است، اما در حقیقت چنین نیست. بنابراین خلاقیت و نوآوری به همراه مواد با کیفیت سه اصل لاینفک در هنر صنعت دستی است که باید هنرمندان تولید کننده مداوم در سر لوحه کار خود داشته باشند» (سپهر،۱۳۹۱، ۳۷).
۳-۲- ضرورت و اهمیت بسته بندی در رونق صنایع دستی
انسان امروزی به هر شکل و در هر کجا که زندگی می کند با توجه به نیازهای متنوع و روز افزونی که دارد، با دنیایی از کالاهای مصرفی مواجه است که طبق نیاز روزمره ی خود آنها را خریداری می کند. این کالاها از لحاظ اهمیت و ضرورت در درجات مختلفی قرار دارند. در این بین، صنایع دستی از جمله کالاهایی هستند که اگرچه نیاز اولیه ی انسانها به شمار نمی روند اما به لحاظ ارزش هنری و معنویشان، جایگاه با اهمیتی در سبد خرید مردم یافته اند. بنابراین این محصولات نیز باید از بسته بندی و ارائه ی مناسب و حتی بهتر و شکیل تر از سایر اقلام برخوردار باشند.
«طبق تعریف موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، بستهبندی عبارت است از تهیه و تعبیه ظرف یا محافظی که سلامت کالا را در فاصلهی تولید تا مصرف حفظ نماید. امروزه رقابت محصولات مشابه بسیار زیاده شده است. یک بسته بندی خوب و مناسب به فروش کمک می کند و پیام تولید کننده را به خریدار می رساند و بین آنها ارتباط برقرار می کند» (قاسم خانی،۱۳۸۹، ۵).
بسته بندی مناسب از طریق ارتباط بصری اطلاعات کاملی را در مورد محصول و تولید کننده به مخاطب یا مصرف کننده منتقل می کند. اما بسته بندی نامناسب، بر روحیه ی جامعه ی مصرف کننده تأثیر نا مطلوبی برجای می گذارد. به طوری که استنباط مصرف کننده از محصول، با بسته بندی نا مناسب مانند تأثیر رفتار فروشنده بی حوصله درآخر وقت کار روزانه است، که اغلب از نظر روانی موجب رنجش خاطر مشتری می گردد.
اولین عنصر بصری که با خریدار یک محصول ارتباط برقرار می کند رنگ و فرم بسته بندی آن است. خیلی از دوست داران اقلام صنایع دستی به نیت خرید محصول خاصی وارد فروشگاه نمی شوند و اگر در این میان کالایی با عنصر جاذبی به نام بسته بندی بتواند به سلیقه زیبایی شناسی ایشان پاسخ دهد و با اطلاعاتی که از محصول در اختیار خریدار داخلی و خارجی قرار می دهد مانند شناسنامه محصول وبرند می تواند به عامل مهمی در خرید محصول تبدیل گردد. اغلب محصولات صنایع دستی به قصد هدیه دادن خریداری می شوند نه به قصد مصرف شخصی و یکی از عناصر اصلی اهداء یک کالا داشتن بسته بندی مناسب می باشد. تمامی خریدان داخلی و به ویژه مصرف کنندگانی که شناخت کافی از محصول کشور هدف ندارند چه شامل توریستی که وارد کشور می گردد یا بازدیدکنندگان نمایشگاه های صنایع دستی خارج از کشور زمانی حاضرند مبلغی را برای خرید یک محصول فرهنگی نسبتا پربها بپردازند که نسبت به محصول مورد نظر شناخت حاصل نمایند که تمامی این موارد می تواند با شناخت سلایق و علایق فرهنگی کشور مقصد و با فراهم نمودن بسته بندی مناسب تحقق یابد.
بسته بندی در ایران :
یکی از مشکلات مهم بر سرراه محصولات صادراتی کشورمان در سالهای اخیر عدم برخورداری از بسته بندی مناسب در بازارهای داخلی و جهانی می باشد. این موضوع اگرچه در بسیاری ازمحصولات صادراتی مانند پسته، زعفران و غیره به علت تقاضاهای بازارهای مقصد و مسائل بهداشتی این اقلام شکل مناسبتری نسبت به گذشته به خود گرفته است ولی در محصولات صنایع دستی که نمونه عینی مواریث فرهنگی این کهن مرزو بوم به شمار می آیند هنوز بسته بندی مقوله ایی است غریب که همت همگان را می طلبد تا بتوان جامه ایی نو در خور شان این اقلام به یادگار مانده از نیاکانمان، بر تن آنها پوشاند.
«بخش بسته بندی در کشور ایران از جمله بخش هایی از صنعت و خدمات است که هیچ اداره و بخش خاصی در دولت به طور مستقیم به امور آن نمی پردازد. از این جهت همواره نوعی جفا در حق این بخش روا می شود. در دعوای بودجه و یا هنگام تبیین استراتژی های خاص توسعه کشور، سهم مشخصی برای بخش بسته بندی کنار گذاشته نمی شود. اگر بودجه یا کمکی نیز برای توسعه بخش بسته بندی اختصاص یابد کسی نمی داند این بودجه را چگونه باید توزیع یا خرج کرد. زیرا بخش بسته بندی در کشور ما پراکنده و متنوع است. در حال حاضر و با ساختارهای دولتی و صنفی کنونی امکان مدیریت بخش بسته بندی در کشور ایران وجود ندارد. بسته بندی در ایران هنوز در حد موج است و با آن که ضرورت آن کم و بیش در میان مدیران و عامه مردم جا افتاده، اما استراتژی مشخص و هدفمند برای آن تبیین نشده است. دولت هرگز قادر نخواهد بود به تنهایی و با ابزار و عوامل کنونی خود این موج را تحت کنترل درآورد. در حال حاضر بار این مسئولیت ناخواسته بر دوش مطبوعات تخصصی، چند موسسه و سازمان محدود دولتی و غیر دولتی و بعضی مدیران متخصص در چند واحد صنعتی مربوط به بسته بندی قرار دارد» (قاسم خانی،۱۳۸۹، ۳۵).
در این بین، بسته بندی محصولاتی همچون صنایع دستی که برخاسته از فرهنگ و تمدن هر کشور می باشند، دارای ویژگی هایی است که آنها را از سایر بسته بندی ها متفاوت می کند. هویت بسته های تولیدی ،گرافیک و نقوش بکار گرفته در بسته بندی محصولات صنایع دستی باید با مشخصات فرهنگی، تاریخی و طبیعی هر منطقه و نیز محتوی و نوع محصول متناسب بوده و همچنین هویت، رنگ و زبان بکار رفته در شناساندن محصول، باید دارای تطابق فرهنگی با کشور مقصد صادرات محصولات صنایع دستی باشد.
بسیاری ازمحصولات گروه های ۱۵ گانه صنایع دستی ما از قدمتی دیرینه برخوردارند و شخصیت تاریخی و تنوع آنها سرآمد دیگر صناعات دست ساز بشردر دنیاست. عصر حاضر که از تکنولوژی سود می برد، جایی برای وضعیت کنونی عرضه ی این محصولات فرهنگی ندارد. دنیای ما دنیای حفظ آبروها، ارج گذاری ها و دنیای رقابت است که اگر کمی حواس ها به حاشیه رود، گوی آن را خواهند ربود. تشخص بخشی به صنایع دستی و ارائه ی مناسب آن، یک وظیفه و عامل انگیزشی و ارزشی، مختص حفظ هویت و فرهنگ کشور است. شاید این عامل به طور مثال در مواد غذایی کمتر مطرح گردد اما در صنایع دستی با هدف برون رفت از وضعیت کنونی و سامان بخشی به وضع موجود، انگیزه ایی است که با تعصب ملی و فرهنگی آمیحته شده است.
از جمله اهداف بسته بندی محصولات صنایع دستی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- حفظ جایگاه، ارج گذاری و تشخص بخشی به محصولات صنایع دستی
۲- ایجاد هویت سازمانی و شناسنامه دارکردن محصولات صنایع دستی
۳- افزایش اقبال، فروش و صادرات محصولات صنایع دستی از طریق ایجاد بسته بندی به عنوان یک جاذبه و مزیت
۴- بهبود بسته بندی محصولات صنایع دستی با هدف حفظ توان رقابت در بازارهای بین المللی
۵- سهولت در حمل و نقل و جلوگیری از صدمه دیدن محصولات آسیب پذیر و شکستنی
۶- ایجاد فرهنگ بسته بندی تولیدات صنایع دستی از سوی تولیدکنندگان و فروشندگان
۷- ترغیب و ترویج خرید محصولات صنایع دستی دارای بسته بندی میان خریداران داخلی و خارجی
۴-۲- هویت و اصالت در صنایع دستی
صنایعدستی تبلور عینی فرهنگ و مظاهر هنری و از نوع هنرهای کاربردی و مردمی به حساب میآید و از آنجا که هر فراورده دستی بازگوکننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی محل تولید خود است، میتواند عامل مهمی در شناساندن فرهنگ و تمدن وهمچنین عاملی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی محسوب شود.
هنرهای صناعی، حوزه مهم تلفیق هنر ، صنعت و فرهنگ است که در بستر تاریخ به عنوان بهترین پاسدار وحافظ ملی کشورها بوده است . هلن گاردنر[۴] در دیباچه کتاب هنر در گذر زمان، اثر هنری را به دلیل مرئی و محسوس بودنش، گونهای رویداد پایداری کننده میداند، «اثری که در زمان و مکانی خاص به دست اشخاصی خاص آفریده شده است، حتی اگر ما آگاهی درستی درباره مکان و زمان آفریننده آن نداشته باشیم، این اثر متعلق به روزگاران سپری شده است که در زمان حال به حیاتش ادامه میدهد و تا مدتها پس از روزگار خویش باقی میماند » (گاردنر،۱۳۸۵،۷). بنابراین اثر هنری یک رویداد تاریخی نیز هست، بخش بزرگی از این رویداد فرهنگی در ایران را اشیاء بجا مانده از روزگاران پیش از تاریخ و نیز آثار صنایع دستی مربوط به دورههای تاریخی که ایران بر خود دیده است تشکیل میدهد. لذا صنایع دستی همواره دلیلی روشن از میراث فرهنگی سابقهدار در این مرز و بوم است.
« آثار هنری از جمله صنایع دستی متعلق به هر قوم که باشد جزیی از فرهنگ مادی آن قوم به حساب میآید، اشیائی خاص که براساس نوع فرهنگ مصرفی در هر جامعه موردنیاز قرار میگیرد و براساس کاربرد ویژهای که در جامعه دارد، تعریف، فرم و جنسیت آن تعیین و تحت تاثیر فرهنگ معنوی رایج هویت فرهنگی آن اجتماع، تزیین میگردد. یک اثر فرهنگی، رسانه فرهنگی از دوران خویش نیز میباشد، رسانهای که گویای هویت فرهنگی، خاستگاه خویش است. سواد بصری به کار رفته در این اشیاء نشان دهنده سطح علم، فناوری، آگاهی، محدوده و نوع زیباشناسی قومی است که در آن متولد شده و با به کارگیری عناصر فرهنگی همچون خط و تصویر و نیز مضامین مربوط به اعتقادات و باورها و افسانههای قومی، هویّت فرهنگی خویش را مینمایاند. نمادها و نشانههایی که در تزیین سطوح و احجام به کار میرود هرچند سالخوردهاند، اما همیشه با نمایاندن خویش مخاطب را به سفری طولانی در زمان میبرند. در دنیای هنر، صنایع دستی جزء هنرهای کاربردی میباشد و امروزه بحث هنر کاربردی[۵] مطرح است، لذا در بررسی فرهنگی نیز اگر برخورد کارکردگرایانه با این موضوع را پیش گیریم بیراهه نرفتهایم » (محمودی،۱۰، ۱۳۸۸).
فرم در حال بارگذاری ...
[چهارشنبه 1401-04-15] [ 08:55:00 ق.ظ ]
|