كه T يك نگاشت كاملاً مثبت يكاني از R به است ( هر دو كاملاً مثبت و يكاني هستند). بنابراين . پس به ازاي همه ها.
از طرفي که پس . چون كه تابع با تعريف يك نگاشت كاملاً مثبت يكاني است. لذا يك تابع پيوسته است. چرا كه اگر فرض كنيم U يك همسايگي اطراف باشد و موجود باشد كه براي هر آن‌گاه چون :

.
پس وقتي به دلیل پیوستگی ، .
از طرفی و بسته، لذا پس در نتیجه . ولی از انجایی که لذا يك نگاشت كاملاً مثبت يكاني است به طوري كه :
پس در نتیجه .
بر عكس فرض كنيم باید ثابت كنيم. چون لذا نگاشت موجود است که يك نگاشت كاملاً مثبت يكاني است به طوري كه :
چون بنابراين طبق گزاره 1-4-3 (نمايش اشتاين اسپرينگ) :
جايي كه يك *- همومورفيسم يكاني و K يك فضاي هيلبرت است و V يك طولپا است. (بدون از دست دادن كليت مطلب فرض مي‌كنيم اين نمايش، مينمال نيز است). از طرفي به طوری كه . چون اولاً طبق] 9[، صفحه 427 ،پاراگراف قبل از لم 6-6-2، وقتی مجموعه ی همه ی عملگرهای عضو باشد که جمع مستقیم کپی از (وقتی جبر فون نویمان روی فضای هیلبرت عمل می کند)_-امین جمع مستقیم با خودش_است یعنی همان ،جبر فون نویمان ماتریسی شامل ماتریس های با درایه های در B است و دوماً طبق] 9[ صفحه 429 پاراگراف قبل از لم 6-6-3 و طبق این فرض که می توان ماتریس های یکه و ، را که درایه های واقع در سطر ام و ستون ام ان ها 1 و بقیه درایه ها صفر هستند، در انتخاب کرد به طوری که خانواده ی دارای خواص زیر است :
١)
به این خانواده، یک دستگاه خود الحاق می گوییم.
اکنون طبق ] 9[ لم 6-6-2، چون یک جبر فون نویمان است که روی فضای هیلبرت عمل می کند و جبر به وجود امده از دستگاه خود الحاق است لذا شامل همه ی ان عناصر می باشد که با تمام ها (یعنی با تمام عناصر ) جا بجا می شود. بنا بر این یک زیر جبر از شامل همه ی عناصری از است که با عناصر مذکور جا بجا می شوند. لذا، با تعریف زیر ،
یک *-ایزومورفیسم از به است در نتیجه .
از آنجايي كه بنابراين نمايش از B به روي فضاي هيلبرت H وجود دارد به طوري كه و هم ارز يكاني است به طوري كه :
چون، يك نگاشت يكاني كاملاً مثبت و در نتیجه يك نگاشت يكاني كاملاً مثبت است لذا طبق نمايش اشتاين اسپرينگ فضاي هيلبرت H موجود است به طوري كه :
يك نمايش (*- همومورفيسم)است :
يك طولپا است :
اما طبق تعريف1-2-6 چون يك *-همومورفيسم است، لذا
نيز يك *-همومورفيسم است و طبق مطلبي در ادامه تعريف 1-2-6 نگاشت يك ايزمورفيسم است پس (با تعريف وقتي (. در واقع چون یک نگاشت یکانی کا ملاً مثبت است طبق قضیه ی اشتاین اسپرینگ نمایش و طولپای موجودند که . همچنین . در نتیجه یك نگاشت يكاني كاملاً مثبت است و توابع نمايش‌هاي روي R هستند و توابع و
، طولپا می باشد. لذا طبق گزاره 1-4-5 تابع يكاني وجود دارد كه . يعني با هم ارز يكاني است و . بنابراين . (در اين جا منظور از همان است).
همچنين براي هر و اين تعريف، خوش تعريف است. چون اگر فرض كنيم به طوري كه آن‌گاه براي هرو ای که به دلیل خوش تعریفی ، در نتیجه لذا :
اکنون فرض كنيم برای ، بردارهاي پايه استاندارد در باشند و قرار مي‌دهيم . فرض مي‌كنيم درايه‌هاي y باشند كه

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ان گاه :
( 3-1)
ابتدا فرض كنيم نمايشي تحويل ناپذير است در نتيجه نيز تحويل ناپذير است. چرا كه اگر فرض كنيم وجود دارد به طوريكه چون يك نمايش است و در نتیجه يك نمايش است و يك نمايش تحويل پذير يعني :
که این مطلب با تحويل ناپذيري تناقض دارد. پس تحويل ناپذير است.
همچنين اگر يك بردار يكه باشد آن‌گاه طبق قضيه تعدي كدیسون (قضيه 3-1-1)، مي‌توان گفت كه عملگر يكاني u در موجود است به طوري كه :
به طوری كه يك برداريكه است كه مؤلفه j ام آن و مولفه های ديگر آن مي‌باشند. اکنون رابطه( 3-1) را به صورت زير مي‌توان نوشت :
( 3-2 )
درايه‌هاي در سطر i ام و ستون j ام بوده وw يك حالت روي B با تعريف زير است :
در رابطه (3-2) علت تساوی به این صورت است که :
بنابراين چون پس برابر است با و در نتيجه طبق تعريف داريم :
(0,…,0,
اکنون نشان مي دهيم كه يك حالت است. چون روي خوش تعريف است پس نيز خويش تعريف مي‌باشد از طرفي اگر بتوانيم نشان دهيم يك تابعك خطي كراندار است كه آن‌گاه طبق ، گزارة 2-3-4، يك حالت است.
فرض كنيم يك همسايگي اطراف در باشد كه به ازاي هر
لذا :
اما چون يك *- همومورنيسم است، طبق ، گزارة 8-1-4، نيز پيوسته است (در اين همسايگي) در این صورت پس بنابراين :
در نتيجه :
لذا پس پيوسته است. از طرفي خطي است چون :
هم چنين :
اکنون با مشخص كردن تابع (القا شده توسط) در نتیجه :
لذا نتیجه می شود که :
از طرفي :
بنابراين . پس كافي است نشان دهيم كه چون آن‌گاه و حكم ثابت مي‌شود.

عوامل موثر بر آموزش ضمن خدمت مجازی

از عوامل مهم توسعه اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی، گسترش همه ابعاد آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص و دانا به کار است. تحولات بزرگی که در زمینه های دانش هر سازمانی به طور روزانه اتفاق می افتد، نیازهای جدید آموزش را برای مشاغل مختلف به وجود می آورد که تحصیلات دانشگاهی صرف، پاسخگوی این نیاز نیست و به انواع دیگر آموزشها، مانند آموزش ضمن خدمت توجه دارد. آموزش ضمن خدمت، در حقیقت دانش جدیدی را در سبد آموزش های قبلی فرد قرار می دهد. در دنیای معاصر، بیش از هر زمان دیگر بقاء و دوام سازمان ها در گرو تعامل بین روش های اجرای کار در سازمان با تغییر و تحولات و نوآوری ها فراسازمانی است. کلید اصلی این تعامل در استفاده از مکانیزم مؤثر آموزش ضمن خدمت کارکنان است .اصولاً آموزش های ضمن خدمت را جزیی از آموزش های مداومی می توان تصور کرد که انسان ها برای ایفای نقش مؤثر در روابط شغلی و به طور کلی روابط اجتماعی به آنها نیازمندند(کاظم پور و غفاری ،۱۳۹۰: ۱۷۸).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

از فواید مهم آموزش های ضمن خدمت، می توان، تأثیر مهم در ارتقای آگاهی و مهارت های کارکنان را نام برد که همین امر باعث گردش شغلی نیز می شود . همین گردش شغلی باعث تغییرات روحیه تعامل و همکاری بین کارکنان، تقویت با ایجاد رفتارهای مطلوب در کارکنان، تربیت نیرو برای گرفتن مشاغل و پست های جدید، افزایش مهارت ها در زمین ههای جدید می شود . با این حال آموزش های ضمن خدمت سنتی دارای کمبودها و مشکلاتی است که می توان ، برای جبران این کمبودها و حل مشکلات موجود از آموزش ضمن خدمت مجازی استفاده کرد . رشد سریع آموزش مجازی به ویژه بعد از سال ۱۹۹۰ توانسته بسیاری از تنگناهای آموزش عالی را برطرف کند و از آن سال ها تا کنون آزمایشات بسیاری را پشت سر گذاشته است . با این وجود یکی از آموزش هایی که به نظر قابلیت اجرایی با این نوع یادگیری را دارد آموزش ضمن خدمت است. آموزش ضمن خدمت فرآیندی است ، آموزشی که در طول خدمت جهت بهتر کردن راندمان کاری یک کارمند و برای افزایش بهره وری یک شرکت یا سازمان صورت می گیر د، که به نوبه خود می تواند، تأثیرات مطلوبی روی توانایی و مهارت شغلی کارکنان و قبول مسؤولیت بیشتر و مستمر در آینده و کسب شرایط بهتر برای افراد در محل کارشان بگذارد.
به نظر می رسد، در آموزش های ضمن خدمت معلمان نیز، این نظام نوین یادگیری مثمرثمر باشد. در بسیاری از مراکز آموزش عالی و ادارات و سازمان ها، آموزش مجازی بخش مهمی از آموزش و ارتقاء منابع انسانی در سازمان شده است. یادگیری در هر مکان و زمان، انعطاف پذیری نهفته در ذات آن، هزینه کمتر نسبت به آموزش رو در رو، آن را برای سازما ن ها جذاب نموده و این جذابیت همچنان در حال افزایش است (علوی، ۱۳۸۹ : ۴۸). آموزش مجازی در سازمان ها به چهار عامل مهم ، مانند : رهبری، فرهنگ یادگیری، زیرساخت فن آوری و حمایت مالی نیاز دارد .تحقیقات نشان داده اند که در به کارگیری موفقیت آمیز آموزش مجازی علاوه بر زیرساخت فن آوری و مالی، عوامل انسانی نیز تأثیر گذارند، به طوری که رهبری با درایت می تواند، ارزش های یادگیری را در سازمان مشخص سازد. با توجه به این که آموزش مجازی وابسته به گسترش فن آوری است، ارتقاء مستمر و ابداع نوآوری در راه حل های آموزش مجازی اجتناب ناپذیر است .
در نتیجه موفقیت آموزش مجازی به رهبرانی بستگی دارد که به اهمیت آموزش مجازی واقف باشند و از آن برای ارتقاء دانش کارکنان بهره جویند و از آن جا که گرایش به سوی سیستم آموزش مجازی امری قطعی است ، تأخیر در شناخت و اجرای آن می تواند، خسارت جبران ناپذیری داشته باشد. در جهان پرشتاب امروزی یادگیری الکترونیکی به عنوان ابزار کسب دانش، به سرعت در حال گسترش توسعه و تحول است. چنین روند رو به رشدی دست اندرکاران را ملزم به اعمال روش های علمی و منطقی در اجرا، ارزش یابی و مدیریت پروژه های یادگیری الکترونیکی می نماید. از روش های پیرو عقل و منطق در یادگیر ی الکترونیکی امکان سنجی و بررسی پیش نیازها پیش از اجر ای پروژه یادگیری الکترونیکی است (فاضل و همکاران، ۱۳۸۸: ۱۵).
با گسترش اینترنت و فن آوری های جدید در عرضه آموزش و پیدا شدن روش های جدید در امر آموزش امکان آموزش در هر مکان و زمانی میسر شده است. در این شرایط نیاز به ساخت و ساز مراکز فیزیکی جدید نیست و فراگیر جهت آموزش، نیازی به ترک محل سکونت خود ندارد؛ هم چنین محدودیتی در پذیرش افراد جهت آموزش به وجود نمی آید ؛ هزینه های نگه داری کلاس های فیزیکی نیز به حداقل خواهد رسید . اما در این میان آموزش بزرگسالا ن به دلیل ویژگی های خاص خود قابلیت و ظرفیت بیشتری برای جذب پیشرفت های فن آوری اطلاعات و ارتباطات دارد، لذا با مد نظر داشتن اهمیت بالای یادگیری الکترونیکی، پیاده سازی و توسعه آن در هر جامعه ای که خواهان پیشرفت است ، امری ضروری است . با توجه به وضعیت فن آوری اطلاعات در ایران و مشاهده موقعیت سایر فن آوری های نوین وارداتی ضرورت شناسایی موانع رو در روی یادگیری الکترونیکی و راهکارهای مقابله با آن قابل لمس است(کلانتری و صالحی، ۱۳۹۱: ۸۲).
زیرساخت های فن آوری ارتباطات و اطلاعات امکان اجرای یادگیری الکترونیکی را میسر می سازد. ممکن است فن آوری های یادگیری الکترونیکی هزینه ها را کاهش داده و باعث سهولت کار فراگیران شود. اما ممکن است، معلمان استدلال کنند که اگر برنامه های یادگیری الکترونیکی نمی تواند توان حل مسأله را در کارکنان دانشی ارتقاء دهد، در آن صورت دور ه های فوق از ارزش خاصی برخوردار نخواهند بود. بنابراین ، در فرآیندهای برنامه ریزی استراتژیک برای اجراء یا اصلاح دوره های آموزش الکترونیکی، باید به جای تمرکز بر نحوه استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات برای دسترسی به اهداف تجاری، بر روی جنبه های انسانی آموزش و فراگیری متمرکز شد (شاعیدی و همکاران، ۱۳۹۰: ۷).

راهبردهای نظارت و کنترل در سازمان مجازی

با سه نوع راهبرد می توان عملکرد کسانی را اندازه گرفت و به کسانی اعتماد کرد و به مدیریت کسانی پرداخت که از لحاظ فیزیکی غائب هستند(سادات ،۱۳۸۷: ۳۸).
۱-کنترل ستادها^[۶]
بر مبنای این راهبرد پروژه هایی به کارکنان تخصیص داده می شود که نتایج آنها به سادگی قابل اندازه گیری باشد. مدافعان این راهبرد معتقدند که موضوع حائز اهمیت، نفس نظارت و کنترل نیست . با توجه به اینکه هدف کلیدی یک سازمان مجازی تحصیل حداکثر تطابق و انعطاف پذیری است، تاکید اصلی بر تفویض اختیار و خود کنترلی کارکنان معطوف است. سازمان مجازی همچون یک جامعه آزاد است . یعنی اینکه این سازمان مبتنی بر اعتماد به کارکنان بوده و در عوض از آنان انتظار دارد که مسئولانه رفتار کنند. توسعه و تکامل یک سازمان مجازی مشابه توسعه یک دموکراسی نوپا است که ممکن است در اوایل کار دشواریهای جدی بوجود آورد بگونه ای که بازگشت به دیکتاتوری، مدیران سازمان را وسوسه کند.
این قبیل شرکتها مجازی بر سهیم بودن کارکنان خود در فلسفه ی شرکت تأکید زیادی دارند. این مقوله به منظور و اهداف استراتژیک شرگت ارتباط می یابد که از طریق فرهنگ و ارزشهای مشترک در میان کارکنان گسترش یافته و انتقال می یابد (سادات ،۱۳۸۷: ۳۹).
۲-رسمی کردن نیازهای شغلی و استانداردهای عملکرد
از آنجایی که توانایی مدیر برای سرپرستی فیزیکی کارکنان کاهش می یابد، بر مبنای این راهبرد سعی می شود که از طریق نهادینه کردن قوانین و مقررات ، شرح شغل ها و استانداردهای عملکرد دقیق، نسبت به توانایی کارکنان در انجام دادن صحیح کارها اطمینان حاصل کرد (سادات ،۱۳۸۷: ۳۹).
۳-رسمی کردن ارتباطات
این راهبرد و راهبرد قبلی ماهیتاً رفتار مدار هستند، در حالی که راهبرد نخست، نتیجه مدار به حساب می آید. بطور مشابه با راهبرد قبلی، مسافت فیزیکی میان سرپرست و مرئوس بیشتر باشد، احتمال کمتری وجود دارد که سرپرست به الگوهای ارتباطی غیر رسمی و طبیعی برای تبادل اطلاعات اتکا کند (سادات ،۱۳۸۷: ۴۰).
شتابناک بودن سرعتسرمایه گذاری و نوآوری در فناوری اطلاعات و ارتباطات سبب ایجاد دیدگاه های متفاوتی نسبت به گذشته در کلیه فعالیتهای سازمانی شده است . مدیران موفق به ارزش اطلاعات پی برده و می دانند که کسب و کار خود را باید با دانش فناوری اطلاعات و ارتباطات در هم آمیخته و در تصمیم گیریها از آن استفاده کنند. تغییر و تحولات ویژه ای در سازمانها در طول زمان می شود.
هدف اصلی هر سازمانی، ارتقای شاخص های مهم در سازمان از طریق بالا بردن میزان عملکرد و تعهد سازمانی مدیران و کارکنان است ، که به پذیرش تغییر و بازنگری مستمر در ساختار، خط مشی ها و روش های اجرای فعالیتهای نیروی انسانی در سازمان بستگی دارد(سادات ،۱۳۸۷: ۴۱).
استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، برخی از تغییرات را در سازمانها ایجاد کرده که در حوزه هایی مثل ساختار، اقتدار قدرت، محتوای شغل ، نظارت و … دیده می شود. با ورود فناوری در سازمان، سازمان می تواند با مدیران میانی اندکی، عملیات خود را انجام دهد. در واقع بدون نظام اطلاعات ، ساختار سازمان همچون هرم است که همه تصمیم گیریها در بالا انجام می گیرد . با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان، دستیابی به اطلاعات آسانتر شده و نیاز به کارکنان فرو دست کاهش می یابد. در واقع، هرچه سرعت و پیچیدگی های تغییرات فنی، شتاب بیشتری می گیرد، تقاضا برای دانشگرانی که با مهارتهای خود بتوانند از مزایای کامل فناوریهای جدید استفاده کننده، افزایش می یابد(سادات ،۱۳۸۷: ۴۱).
پیش از دهه ی ۱۹۷۰ رهبران به محیط بیرونی به اندازه ی کافی توجه نداشتند تنها نکته بر اهمیت این بود که سهمی از بازاررا در اختیار بگیرند. طی دهه ی ۱۹۷۰ نیروهای محیطی از قبیل فناوری ، مقررات زدایی و نوآوری ، بسیاری از سازمانها و صنایع را با تغییرات شدید مواجه ساختند. در اواخر دهه ی ۱۹۷۰، قلمرو تغییرات گسترش یافت. تمرکز بر تغییر سازمان در اواسط دهه ی ۱۹۸۰ و سپس در ابتدای دهه ی ۱۹۹۰ با طغیان مهندسی مجدد ادامه یافت. این حرکت امروزه با جنبش فناوری ارتباطات و اطلاعات، برنامه ریزی منابع و جستجو برای یافتن راهی که بتوان از تغییر بهترین بهره برای سازمان حاصل شود، به کار خود ادامه می دهد (سادات ،۱۳۸۷: ۴۲).
عصر حاضر را باید تلفیقی از ارتباطات و اطلاعات دانست. عصری که بشر در آن بیش از گذشته خود را نیازمند به داشتن اطلاعات و برقراری ارتباط برای کسب اطلاعات مورد نیاز می داند. امروزه با در اختیار داشتن فناوری اطلاعات و ارتباطات مختلف و پیشرفته ، امکان برقراری سریع ارتباط و تبادل سریع اطلاعات مورد نیاز خود را در هر زمینه ای دریافت کنند. اما بی شک بیشترین تأثیر پدید آمدن فناوری های اطلاعات و ارتباطات، بر محیط های آموزشی بوده است کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش سبب شده است تا محیط آموزشی به سوی مجاز شدن سوق پیدا کند (سادات ،۱۳۸۷: ۴۲).

ﻧﻘﺶ آﻣﻮزش ﻛﺎرﻛﻨﺎن در بهره وری ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻧﺎن

ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻓﺰاﻳﻨﺪه ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ، ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪن از ﺗﻌﺪاد ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎﻧﻲ، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻐﻞ ﻳﺎ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﺷـﻐﻠﻲ، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ، ﻣﺸﻜﻼت رواﺑﻂ اﻧﺴﺎﻧﻲ، ارﺗﻘﺎ و ﺗﺮﻓﻴﻊ ﻧﻴـﺮوی اﻧﺴـﺎﻧﻲ، اﺻـﻼح ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﺷـﻐﻠﻲ،شتاب ﻓﺰاﻳﻨﺪه داﻧﺶ ﺑﺸﺮی در ﺗﻤﺎم زﻣﻴﻨﻪﻫﺎ، ﻧﻴﺎزﻫﺎی ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎﻧﻲ (ﺗﺨﺼﺺﮔﺮاﻳـﻲ)، وﺟـﻮد ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺟﺪﻳﺪ اﻻﺳﺘﺨﺪام و ﺿﺮورت اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻬﺮهوری، از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ آﻣﻮزش را اﻳﺠﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻫﺮﭼﻪ داﻧﺶ و ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺎ ﻧﻴﺎزﻫـﺎی ﺟﺎﻣﻌـﻪ، ﭘﻴﺸـﺮﻓﺖﻫـﺎی ﻋﻠﻤﻲ، و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﻦآوری، ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ و اﻧﻄﺒﺎق ﺑﻴﺸﺘﺮی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ درﺟﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻣﻮﻓﻘﻴﺖآﻣﻴﺰ ﻓﺮد و ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻲرود. ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت، رﺷﺪ ﻓﺮدی، داﺷﺘﻦ اﻧﮕﻴﺰه، ﺗﺨﺼـﺺ و ﭘﺮﻫﻴـﺰ از اﻳﺴﺘﺎﻳﻲ و رﻛﻮد ﻓﺮد ﻋﺎﻣﻞ اﺳﺎﺳﻲ ﻧﻮﺟﻮﻳﻲ و ﻛﺴﺐ داﻧﺶ ﺗﻮﺳﻂ او ﻣﻲﺷﻮد. اﺳﺎس ﺑﻬﺴﺎزی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎمﻫﺎی دﻳﮕﺮی ﭼﻮن ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺑﺎﻟﻨﺪﮔﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﻬﺴﺎزی ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺻﻮرتﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ (آﻣﻮزش ﻗﺒﻞ از ﺧﺪﻣﺖ و ﺿﻤﻦ ﺧﺪﻣﺖ) در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد (تقی پور ظهیر ،۱۳۹۱: ۲۸).
بهسازی ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات داﻧﺸﻲ و ﻓﻦآوراﻧﻪ را ﺑﻪ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣﻌﺮﻓـﻲ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ و دﮔﺮﮔـﻮﻧﻲ در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ و روشﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. در اﻳﻦ ﺻﻮرت از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮی ﻛﺴـﺐ داﻧـﺶ و ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪ را ﺿﺮوری ﻣﻲﺳﺎزد، ﭼﺮﺧﻪای از ﺗﻮﺳﻌﻪ داﻧﺶ- ﻓﻨﺎوری از ﻳﻚ ﺳﻮ و ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ از ﺳﻮی دﻳﮕﺮ ﺑﺎ واﺳﻄﻪ ﺑﻬﺴﺎزی ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻓﻌﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﻣﻴﺰان ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات آنﻗﺪر زﻳﺎد اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻣﺪﻳﺮان و ﻛﺎرﻛﻨﺎن را دﭼﺎر وﺣﺸﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ. آنﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺣﺴﺎس ﻛﻨﻨـﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﺻﺖ و ﺗﻮان ﺳﺎزﮔﺎری ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات را ﻧﺪارﻧﺪ. ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺳﺨﺘﻲﻫﺎ و ﻣﺸﻜﻼت ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ اداﻣﻪ ﺣﻴﺎت ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺎ ﺣﺪود زﻳﺎدی ﺑﻪ ﻧﻮ ﺷﺪن داﻧﺶ، آﮔﺎﻫﻲ و ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﻨـﺎﺑﻊ اﻧﺴـﺎﻧﻲ ﺑﺴـﺘﮕﻲ دارد.
از ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزش ﻛﻪ ﺧﻮب ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه و ﺑﻪ اﺟﺮا در آﻣﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲﺗﻮان اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺗﺤﻘﻖ دﺳﺘﺎوردﻫﺎی زﻳﺮ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ. ﺑﺴﻴﺎری از اﻳﻦ دﺳﺘﺎوردﻫﺎ ﺑﺮای ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺛﺮﺑﺨﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﻘﺶ ﻳﻚ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪه را ﺑﺎزی ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﭘﺮورش اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎی ﻧﻬﻔﺘﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ
ﺑﻪ روز ﻛﺮدن اﻃﻼﻋﺎت و ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ
آﺷﻨﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎ اﻫﺪاف و ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺳﺎزﻣﺎن و ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺧﻮﻳﺶ
ﻛﺎﻫﺶ اﺗﻼف و ﺿﺎﻳﻌﺎت
ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻧﻈﺎرت ﻧﺰدﻳﻚ
اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮی ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ
اﻓﺰاﻳﺶ رﺿﺎﻳﺖ ﺷﻐﻠﻲ
ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻮاﻧﺢ
و ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ (رجبیان ، ۱۳۸۵: ۷۵).

توانمند سازی و بهره وری

ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺳﺎزی ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﯾﮑﯽ از ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮای ارﺗﻘـﺎی ﺑﻬـﺮه وری ﮐﺎرﮐﻨـﺎن و اﺳﺘﻔﺎده ی ﺑﻬﯿﻨﻪ از ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫـﺎی آﻧـﺎن در زﻣﯿﻨـﻪی اﻫـﺪاف ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳـﺖ. تعاریف گوناگونی از واژه ی توانمند سازی از سوی ﺻــﺎﺣﺐﻧﻈﺮان اراﺋــﻪ ﺷــﺪه ﺳﺖ.زﯾﻤﺮﻣﻦ^[۷] (۱۹۹۵) معتقد است: ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی واژه ای اﺳﺖ ﮐﻪاراﺋﻪ ی ﺗﻌﺮﯾﻔـﯽ از آن ﺳﻬﻞ و ﻣﻤﺘﻨﻊ اﺳﺖ. ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﺗﺼﻮری از آن را در ذﻫﻦ ﺧﻮد ﭘﺮورش ﻣـﯽدﻫـﺪ، اﻣـﺎ حقیقتا افراد کمی به آن اشراف دارند. تاریخچه اولین تعریف اصطلاح توانمند سازی به سال ۱۷۸۸ م برمی گردد که درآن توانمند سازی را تفویض اختیار در ﻧﻘﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻓﺮد ﻣﯽ داﻧﺴﺘﻨﺪ. اﯾﻦ اﺧﺘﯿﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻓﺮد اﻋﻄﺎ ﮔﺮدد ﯾﺎ در ﻧﻘﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ او دیده شود(آقایار ،۱۳۸۲: ۲۸). در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻟﻐﺖ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﻌﺎﻧﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ را ﺗـﺪاعی می کند. به کسی اﻗﺘﺪار رﺳﻤﯽ دادن، ﺗﻔﻮﯾﺾ اﺧﺘﯿﺎر ﮐﺮدن، ﻣﺄﻣﻮرﯾـﺖ دادن و اﺧﺘﯿﺎر دادن از معانی موجود در فرهنگ لغت است. ﺑﻪ ﻃـﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ تحقیقات مدیریتی و سازمان تعاریف توانمند سازی در سه دسته طبقه بندی می شود :
الف- توانمندسازی به عنوان تفویض اختیار
ب- توانمند سازی به عنوان ایجاد انگیزش
ج- توانمند سازی بر اساس دو ردیکرد مکانیکی و ارگانیکی.
گرو^[۸] (۱۹۷۱) گاتی یرز(۱۹۹۰ ، گاندز(۱۹۹۰) شاول ، دسلر و رینیک^[۹] (۱۹۹۳) ، بلانچارد ، کارلوس و رندولف^[۱۰] (۱۹۹۶) ، فوی^[۱۱] (۱۹۹۷) و اتوری^[۱۲] (۱۹۹۷) توانمند سازی را اﻋﻄﺎی اﺧﺘﯿﺎر ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿـﺮی ﺑﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺎراﯾﯽ آﻧﺎن و اﯾﻔﺎی ﻧﻘﺶ ﻣﻔﯿﺪ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽ داﻧﻨـﺪ. اﻣـﺎ اﻣﺮوزه اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ اﻋﻄﺎی ﻗﺪرت ﺑﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن و ﺗﻔﻮﯾﺾ اﺧﺘﯿﺎر ﻧﯿﺴﺖ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ آن ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﺎ ﻓﺮاﮔﯿﺮی داﻧﺶ ، ﻣﻬﺎرت و اﻧﮕﯿﺰه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮدﺷﺎن را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ «ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻓﺮاﯾﻨﺪی است که از مدیریت عالی سازمان تا پایین ترین رده امتداد می یابد.»(ساواجی^[۱۳] ، ۲۰۰۱). اﮔﺮ ﭼﻪ وﺗﻦ وﮐﻤﺮون^[۱۴] (۱۹۹۸) « ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺳﺎزی را ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻗﺪرت ﺑﺨـﺸﯿﺪن ﺑـه ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﯽ داﻧﻨﺪ، ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ «آﻧﺎن ﮐﻤﮏ ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﺣﺲ اﻋﺘﻤـﺎد ﺑـﻪ ﻧﻔـﺲ را در ﺧﻮد تقویت و ﺑﺮﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻫﺎ ﯾﺎ درﻣﺎﻧﺪﮔﯽ ﻫﺎ ﻏﻠﺒﻪﮐﻨﻨﺪ وﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ ﻫـﺎ ﺑﻪ آﻧﺎن اﻧﺮژی و اﻧﮕﯿﺰهی دروﻧﯽ ﺑﺪﻫﯿﻢ، درﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪﻧﺪ :
ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻓﻘﻂ ﺗﻔﻮﯾﺾ ﻗﺪرت ﺑﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻧﯿﺴﺖ. اﮔﺮ ﭼﻪ ﻗﺪرت ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی، دﻻﻟﺖ ﺑﺮﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫـﺎ را دارد. ﻗـﺪرت و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳـﺎزی ﯾـﮏ ﭼﯿـﺰ ﻧﯿـﺴﺘﻨﺪ اﻓـﺮاد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻢ ﻗﺪرت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. اﮔﺮ ﭼﻪ ﻓﺮدی ﻣﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﻓـﺮد دﯾﮕﺮی ﻗﺪرت ﺑﺪﻫﺪ، ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﭘﺬﯾﺮش ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺷﺪن را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ».
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﯿﻦ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی وﺗﻔﻮﯾﺾ اﺧﺘﯿﺎر ﯾـﮏ راﺑﻄـﻪی دو ﺳﻮﯾﻪ وﺟﻮد دارد. ﺑﺮﺧﯽ نویسندگان مانند کانگر و کانانگو^[۱۵] (۱۹۸۸) توانمند سازی را فرایند افزایش احساس ﺧﻮدﮐﺎراﻣﺪی در اﻓﺮاد از ﻃﺮﯾﻖ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺣﺬف ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺟـﺐ ﻧـﺎﺗﻮاﻧﯽ ﮐﺎرﮐﻨـﺎن شده است، می دانند. توانمند بودن به ایحاد شرایطی برای افزایش انگیزش انجام وظایف محوله از طریق تقویت احساس خودکارآمدی شخص اشاره دارد( عبدالهی و نوه ابراهیم،۱۳۸۵).
ﮐﺎﻧﮕﺮ و ﮐﺎﻧﺎﻧﮕﻮ (۱۹۸۸) ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم اﻟﮕﻮی ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی را در ﭘﻨﺞ ﻣﺮﺣﻠـﻪ خلاصه می کنند:
ﻣﺮﺣﻠﻪ ی اول : ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺣﺬف ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﺣـﺴﺎس ﺑﯽ ﻗﺪرﺗﯽ درﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد،اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ، ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ، ﻧﻈﺎم ﭘﺎداش دﻫﯽ و ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺷﻐﻞ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺮﺣﻠﻪ ی دوم : ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی ﻓﻨﻮن و راﻫﺒﺮدﻫـﺎی ﻣـﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﯾـﺎ ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی اﺳﺖ. اﯾﻦ راﻫﺒﺮدﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ، ﻧﻈﺎم ﺑﺎزﺧﻮرد، ﭘﺎداش ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺷﺎﯾﺴﺘﮕﯽ و ﻏﻨﺎی ﺷﻐﻠﯽ اﺳﺖ.
ﻣﺮﺣﻠﻪی ﺳﻮم : اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽﮐﺎراﻣﺪ اﺳﺖ. اﯾـﻦ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺑـﻪ موثر بودن اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی ﮐﻪ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ی دوم ﺑﻪآن ﻫﺎ اﺷـﺎره ﺷـﺪ ﮐﻤﮏ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد.
ﻣﺮﺣﻠﻪی ﭼﻬﺎرم : ﮐﺴﺐ ﺗﺠﺮﺑﻪ ی ﮐﺎرﮐﻨﺎن ازﻃﺮﯾﻖ ﻓﺮاﯾﻨﺪﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی اﺳـﺖ. ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒــﻞ اﺣــﺴﺎس ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی ﯾــﺎ ﺧﻮدﮐﺎرآمـﺪی را در زﯾﺮدﺳـﺘﺎن ﺗﻘﻮﯾــﺖ می کند.
ﺗﻮﻣﺎس و وﻟﺘﻬﻮس^[۱۶] (۱۹۹۰) ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎﻣـﻞﺗـﺮی از ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳـﺎزی اراﺋـﻪ ﮐـﺮده اﻧـﺪ و اﺻﻄﻼح روان ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ را ﺑﻪ آن اﻓﺰوده اﻧﺪ. ﺑﻪ زﻋﻢ اﯾﻨﺎن « ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی روان ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ به ﻋﻨﻮان ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﺣﻮزه ﻫﺎی ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ اﻧﮕﯿﺰﺷﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋـﻼوه ﺑﺮﺧﻮدﮐﺎراﻣـﺪی ﺳـﻪ ﺣـﻮزه ی دﯾﮕﺮ ﺷــﻨﺎﺧﺘﯽ را ﺷــﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷــﻮد. اﯾــﻦ ﺳﻪ ﺣــﻮزه ﻋﺒﺎرﺗﻨــﺪ از : اﺣـﺴﺎس خودمختاری (حق انتخاب )، احساس معنی داری و احساس موثر بودن».
اسپریتزر^[۱۷] (۱۹۹۵) یک بعد دیگر را به مفهوم توانمند سازی روان شناختی اضافه می کند که شامل احساس شایستکی و خودکفایتی است. فوکس^[۱۸] (۱۹۹۸) با توجه به دو روﯾﮑﺮد ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ و ارﮔﺎﻧﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ اﯾﻦ واژه ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ.از ﻧﻈـﺮ وی در روﯾﮑـﺮد ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از «تفویض مسولیت ها و حـﺴﺎﺑﮕﺮی ﺑـﺮای اﺧـﺬ نتایج». اما در رویکرد ارگانیکی توانمند سازی به معنی « گفتگو از ریسک ها (ریسک پذیری) ، رشد ، تغییر ، فهم نیازهای کارکنان ، شیوه توانمند رفتار کردن نسبت به کارکنان ، تیم سازی به منظور تشویق رفتارهای مبتنی بر همکاری ، تشویق به ریسک پذیری هوشمندانه و اعتماد به عهملکرد کارکنان است. به اعتقاد وی آن چه مسلم است بهترین رویکرد ، ترکیبی از هر دو در سازمان ها است(نادری و جمشیدیان ،۱۳۸۷: ۱۲۲).

• • • • • 1. 1. احترام گذاشتن در خانواده

اکرام و احترام به زن
اسلام دو جنس زن و مرد را در گوهر انسانى و شرافت، یکى مى‏داند و از این لحاظ تفاوتى بین ایشان قائل نیست. قرآن کریم تمام انسان‏ها را بدون در نظر گرفتن جنسیت و نژاد و… داراى کرامت مى‏داند و مى‏فرماید: «و لَقَد کَرَّمنا بَنى ءادَمَ»،( سوره اسراء/ آیه ۷۰) که اشاره به این اصل مهم و اساسى است. امّا در این میان، اکرام و احترام نسبت به زن جایگاه خاص و ممتازى دارد. پیامبر اکرم (صلى‏الله‏علیه‏وآله) در این مورد فرموده‏اند: «ما اَکْرَمَ النِساءَ اِلاّ کَریمِ وَ لا اَهانَهُنَّ اِلاّ لَئیم»؛جز کسى که بهره‏اى از کرامت برده باشد، زنان را احترام و اکرام نمى‏کند و به زنان، اهانت نمى‏کند، مگر انسان پست.» و نیز امام صادق (علیه‏السلام) به نقل از پدر بزرگوارشان مى‏فرمایند: «مَنِ اتَّخَذَ امراهً فلیکرِمْها فإنّما الْمَرأَه لُعبهٌ فَمَنِ اتّخَذَها فَلا یُضَیِّعها»؛( مجلسى، بحارالانوار، ج ۱۰۰؛ پیشین، باب ۲، ص ۲۲۴، حدیث ۵) هر کس زنى بگیرد، باید احترامش کند. زن شما لعبت و دلبر است؛ هر کسى لعبتى به دست آورد، نباید آن را ضایع سازد.
از دیدگاه اسلام، زن میهمان محترمى است که اکرام و احترام نسبت به او لازم و ضرورى است. چه زمانى که او دخترى در خانه پدر است و چه زمانى که همسرى در کنار شوهر و یا مادرى مهربان براى فرزندان باشد. در همه حالات فوق توصیه‏هاى فراوانى در روایات آمده است که دلیل بر لزوم احترام و اکرام نسبت به اوست.
در حدیث دیگرى وارد شده که پیامبر اکرم (صلى‏الله‏علیه‏وآله) فرمودند: «الا خیرکم خیرکم لنسائه و انا خیرکم لنسائى»؛( الحر العاملى، وسائل الشیعه، ج ۲۰؛ باب استحباب الاحسان الى الزوجه، حدیث ۱۱٫) بهترین شما مردى است که با زنش خوش رفتارتر باشد و من از همه شما نسبت به زنانم خوشرفتارترم.
در حقیقت سیره عملى نبى مکرم اسلام (صلى‏الله‏علیه‏وآله) نیز به خوبى نشان مى‏دهد که ایشان در نهایت احترام با زنان، خصوصاً دختر گرامیشان حضرت فاطمه (علیهاالسلام) و همسرانشان، رفتار مى‏نمودند. که رفتار و گفتار ایشان در حقیقت ترسیم کننده نگاه اسلام، به زن است، که زن را از موجودى پست و فاقد روح انسانى، در عصر جاهلیت، به انسانى صاحب کرامت، تبدیل کرد.
احترام به شوهر
هرکسی دوست دارد مورد احترام دیگران باشد. احترام گذاشتن به دیگران نیز نشانه شخصیت احترام کننده است. احترام گذاشتن به شوهر همانند احترام گذاشتن به زن عامل مستقیم پایداری خانواده و ایجاد الفت و مهربانی در آن می باشد و نشانه خوش بختی و سعادت زن نیز می باشد.
امام صادق علیه السلام فرمود: هر زنى که از شوهرش احترام کند وآزارش نرساند خوشبخت و سعادتمند خواهد بود. (بحار ج ۱۰۳ ص ۲۵۳)
نمونه هایی از آداب احترام گذاشتن به شوهر در لسان نبی خدا(صلی الله و علیه وآله) اینگونه آمده است:
«وظیفه زن این است که تادرب خانه به پیشواز شوهرش برود و به وى خوش آمد بگوید.» (مستدرک ج ۳ ص ۵۵۱)
«زن موظف است ‏براى شوهرش طشت و حوله‏حاضر کند و دستهایش را بشوید.» (مستدرک ج ۲ ص ۵۵۱)
احترام به فرزندان
ایجاد شخصیت در کودک، یکی از فصول اساسی تربیت است. برای اینکه کودک در نفس خود، احساس حقارت نکند، لازم است که پدران و مادارن، از دوران ابتدای کودکی به این امر مهم توجّه داشته باشند و با رفتار و گفتار خویش، شخصیت را در فرزندان خود پرورش دهند و با آنان طوری رفتار نمایند که کودکان، استقلال خود را باور کنند. یکی از راه های بارور ساختن شخصیت اطفال، احترام نهادن به آنها و خودداری از توهین و تحقیر آنان است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

پدر و مادر باید سعی کنند کودک، مسائل را همان گونه ببیند که آنها می بینند. باید مواظب باشند که در گفتگو با کودکان، صدایشان بلندتر از معمول نباشد و وقتی تذکراتی لازم شد، با ملایمت و نیکویی ادا شود که سدّی میان آنها و کودکان ایجاد نکند و در آنها رنجشی به وجود نیاورد. باید به کودکان بفهمانند که آنها هم جزء خانواده هستند و هر کدام باید مسئولیتی به عهده بگیرند.
پدر و مادر باید از اوان کودکی در راه پرورش روان و احیای شخصیت وی، به وظایف تربیتی خویش به طور شایسته عمل کنند.
پیامبر از اوایل ولادت تا دوران از شیرگرفتن و سالهای بالاتر همواره مراقب کودکان خویش بود و آنان را هدایت می کرد و هر زمان، به تناسب، در راه تکامل روحی شان به آنها احترام می کرد.
کودک، با وجود ناتوانی جسمی، مهر و محبّت را می فهمد، تندی و خشونت را درک می کند، از مهربانی لذّت می برد و از خشونت، آزرده خاطر می گردد.
نبی اکرم صلی الله علیه و آله به پرستار امام حسین علیه السلام در کودکی می فرماید: لباس مرا آب تطهیر می کند؛ ولی چه چیز می تواند غبار کدورت و عقده حقارت را از قلب فرزندم برطرف کند.
شکستهای روانی طفل، نتایج نامطلوبی در طول زندگی برای او به بار می آورد. در بحارالأنوار آمده است:
«دعی النبی صلی الله علیه و آله الی صلوه و الحسن متعلق به فوضعه النبی صلی الله علیه و آله مقابل جنبه و صلّی، فلمّا سجد أطال السجود فرفعت رأسی من بین القوم فاذا الحسن علی کتف رسول الله صلی الله علیه و آله فلمّا سلّم علیه السلام قال له القوم: «یا رسول الله! لقد سجدت فی صلاتک هذه سجده ما کنت تسجدها کأنّما یوحی الیک»، فقال صلی الله علیه و آله : لم یوح الی و لکنّ ابنی کان علی کتفی فکرهت أن أعجّله حتّی نزل»
رسول اکرم صلی الله علیه و آله مردم را به نماز فرا خواند. حسن علیه السلام طفل خردسالی بود و با آن حضرت بود. پیامبر صلی الله علیه و آله طفل را پهلوی خود نشاند و به نماز ایستاد. حضرت یکی از سجده های نماز را خیلی طول داد. راوی می گوید: من سر از سجده برداشتم و دیدم حسن علیه السلام از جای خود برخاسته و روی کتف پیامبر صلی الله علیه و آله نشسته است. وقتی نماز تمام شد، نمازگزاران گفتند: «ای رسول خدا! چنین سجده ای از شما ندیده بودیم. گمان کردیم وحی بر شما رسیده است». فرمود: وحی نرسیده بود. فرزندم حسن در حال سجده بر دوشم سوار شد. نخواستم تعجیل کنم و کودک را به زمین بگذارم. آن قدر صبر کردم تا طفل خودش از کتفم پایین آمد.(گفتار فلسفی کودک،فلسفی،۱۱۱)
این عمل پیامبر گرامی نسبت به نوه بزرگوار خویش در حضور مردم، نمونه بارزی از روش آن حضرت در تکریم کودک است، پیامبر صلی الله علیه و آله با طول دادن سجده، حداکثر احترام را درباره فرزند خود، معمول داشت.
پیامبر صلی الله علیه و آله گاهی برای احترام به کودکی سجده نماز را طولانی می کند و گاهی هم به احترام کودک، نماز را به سرعت خاتمه می دهد. در روایات آمده است:
«عن النبی صلی الله علیه و آله : أنّه کان جالساً فأقبل الحسن و الحسین فلمّا رآهما النّبی قام لهما و استبطأ بلوغهما الیه، فاستقبلهما و حملهما علی کتفیه و قال: نعم المطی مطیکما و نعم الراکبان أنتما و أبوکما خیر منکما»
رسول گرامی اسلام نشسته بود. حسن و حسین (علیهماالسلام) وارد شدند. حضرت به احترام آنان از جای برخاست و به انتظار ایستاد. کودکان در راه رفتن ضعیف بودند. لحظاتی طول کشید، به ایشان نرسیدند. رسول گرامی به طرف کودکان پیش رفت و از آنان استقبال نمود. آغوش خود را باز کرد و هر دو را بر دوش خود سوار نمود و به راه افتاد و می فرمود: فرزندان عزیز! مرکب شما چه خوب مرکبی است و شماها چه سواران خوبی هستید و پدرتان بهتر از شماست.(بحارالانوار،ج۴۳،ص۲۹۴)
پیامبر صلی الله علیه و آله به چند صورت به فرزندان خود احترام می کرد: به پا خاستن، به انتظار ماندن، استقبال کردن؛ و بر دوش نشاندن. اینها تکریم عملی آن حضرت بود و با گفتن عبارت «سواران خوب» لفظاً نیز از آنان احترام نمود.
اساساً رسول اکرم صلی الله علیه و آله ، نسبت به تمام فرزندان خود یا فرزندان دیگر، محبّت خاصّی داشت و آمده است که:
«و التلطّف بالصّبیان من عاده الرسول»
لطف و عنایت به کودکان، از عادات حمیده و صفات پسندیده پیامبر صلی الله علیه و آله بود.(محجه البیضا،ج۳،ص۳۶۶)
احترام به والدین
در اهمیت احترام به والدین از نگاه دین همین بس که در سیزده مورد ، قرآن کریم یاد از احترام و نیکی به پدر و مادر نموده و جالب اینکه در هفت مورد پس از دعوت به یکتایی و شکر خدا، بدون فاصله دعوت به احسان و تشکر از پدر و مادر می کند. این مطلب بیانگر ارزش فوق العاده ی احترام به پدر و مادر است که بعد از اعتقاد به یکتای خدای منان مطرح و بیان شده است. به عنوان نمونه در سوره بقره می فرماید:
«و اذ اخذنا میثاق بنی اسرائیل الا تعبدون الا الله و بالوا لدین احساناً و ذالقربی» (بقره/ ۸۳)
به یادآورید زمانی که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خدای یگانه پرستش نکنید و به پدر ومادر و نزدیکان … نیکی کنید.
و در این باب حتی از کمترین بی حرمتی نسبت به آنان نیز نهی می نماید و به ترک هر نوع بی احترامی و هر چیزی که موجب ناخشنودی و نارضایتی آنها شود امر می فرماید.
«و لا تقل لهما اف»(اسرا/۲۳) به پدر و مادر اف نگو.

جدول شماره ۱۱: توزیع فراوانی متغیرهای کیفی نحوه استفاده از اینترنت(اهداف استفاده از اینترنت، نحوه استفاده از اینترنت) بر حسب مشخصات فردی- اجتماعی(کمی)…………………………………………………………..۹۱
جدول شماره ۱۲: توزیع فراوانی متغیرهای کیفی نحوه استفاده از اینترنت(وسیله اتصال به اینترنت، بخش مورد استفاده در اینترنت) بر حسب مشخصات فردی- اجتماعی(کیفی)…………………………………………………۹۲
جدول شماره ۱۳: توزیع فراوانی متغیرهای کیفی نحوه استفاده از اینترنت(وسیله اتصال به اینترنت، بخش مورد استفاده در اینترنت) بر حسب مشخصات فردی- اجتماعی(کمی)……………………………………………..۹۶
جدول شماره ۱۴ : برآورد ضرایب رگرسیونی عوامل فردی- اجتماعی و نحوه استفاده از اینترنت مرتبط با وضعیت اعتیاد به اینترنت براساس مدل لجستیک رگرسیون رتبه ای………………………………………………….۹۷
فصل اول
بیان مساله
ما در برهه ای از زمان قرار گرفته ایم که هیچ شباهتی به گذشته ندارد.زندگی پر شتاب و سریع است.تولید اطلاعات،اختراعات،دانش،فن آوری و پیشرفت سرعتی شگفت انگیز دارند.یکی از فناوری های دنیای امروز اینترنت است(۱).بی شک اینترنت پیشتاز انقلاب صنعتی سبز فایل است. با ورود روزانه هزاران عضو جدید و حدود ۲۰۰ میلیون کاربر در سراسر دنیا،اینترنت در حال شکل دادن یک انقلاب ارتباطی،اجتماعی و اقتصادی است.هم اکنون اینترنت در نقطه اوج انقلاب صنعتی دیجیتالی قرار دارد و هرگونه انقلاب جدیدی بی گمان مشکلات و گرفتاری های جدیدی می آفریند(۲). امروزه اینترنت در بسیاری از جوامع به یک ضرورت زندگی تبدیل شده است،چندان که بدون آن،امکان برنامه ریزی،توسعه و بهره وری در تمام زمینه های فردی و اجتماعی ممکن نخواهد بود.این ویژگی ها اگر چه از قابلیت های اینترنت محسوب می شوند اما از معایب آن هم به شمار می آیند(۳،۴).ویژگی های منحصر به فرد اینترنت شامل:سهولت دسترسی^[۱](میلیون ها سایت هفت روز هفته و بیست و چهار ساعته در دسترس هستند)،هزینه پایین و با صرفه بودن ^[۲]،گمنامی در فضای مجازی^[۳] موجب استقبال عظیم مردم سراسر جهان از آن شده است(۵).
در واقع اینترنت دیگر وسیله ایی نیست که فقط دانشمندان از آن استفاده کنند.کارکردهای گوناگون و زیاد اینترنت باعث استفاده گسترده افراد از این فناوری شده است.گسترش استفاده از اینترنت با تمامی جنبه های زندگی از جمله:مدرسه،محل کار،خدمات و تجارت تلفیق شده است(۶).مهمترین تغییراتی که این فناوری به وجود آورده به وسیله مارشال مک لوهان در یک عبارت خلاصه شده است و آن تبدیل دنیا به یک دهکده جهانی است.بدین معنی که مردم نقاط مختلف در سراسر کشورهای کره زمین به مثابه یک دهکده،امکان برقراری ارتباط با یکدیگر و اطلاع از اخبار و رویدادهای جهانی را دارند(۷).
اعتیاد به اینترنت موضوع جالب و تازه ایست که در سال های اخیر به عنوان اعتیاد رفتار – محور مورد توجه قرار گرفته است(۴).«اعتیاد به اینترنت» به عنوان یک اختلال جداگانه،اولین بار در سال ۱۹۹۵ توسط ایوان گلدبرگ روان پزشک نیویورکی مطرح شد،در سال ۱۹۹۶ توسط یانگ توسعه یافت و مورد توجه روان شناسان،روان پزشکان و درمان گران قرار گرفت(۸).این اختلال با عناوین متفاوتی از قبیل:”وابستگی رفتاری به اینترنت”^[۴]،”استفاده مرضی از اینترنت^[۵]“،”استفاده مشکل زا از اینترنت^[۶]“،”سوء استفاده از اینترنت^[۷]“،”اعتیاد سایبری^[۸]” و “اعتیاد مجازی^[۹]” بیان شده اما رایج ترین اصطلاحی که بیش از عناوین دیگر در تحقیقات مختلف به کار می رود اعتیاد به اینترنت است(۹،۱۰،۱۱).
حداقل پنج نوع اعتیاد خاص به اینترنت وجود دارد: اعتیاد به هرزه نگاری و موضوعات جنسی،ارتباطات مجازی و دوست یابی،تجارت و خرید،جست و جوی اطلاعات و بازی های اینترنتی.تعاریف متعددی برای اعتیاد به اینترنت وجود دارد اما یکی از کامل ترین آنها تعریفی است که یانگ در سال ۱۹۹۶ ارائه کرد:”اعتیاد به اینترنت را می توان نوعی استفاده از اینترنت دانست که به ایجاد مشکلات روان شناختی،اجتماعی،تحصیلی و حرفه ای منجر می شود”(۳).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

امروزه اعتیاد به اینترنت به دلیل افزایش شمار مبتلایان به آن ،به یک نگرانی در حال رشد در سطح جهانی تبدیل شده است که آن را در کانون توجه قرار می دهد.عوارضی که می توان برای اعتیاد به اینترنت برشمرد شامل:خستگی،بی خوابی،اختلال در تغذیه،افت عملکرد تحصیلی و شغلی،اضطراب،دوره های افسردگی،گوشه نشینی،عدم ارتباط با خانواده،دوستان،آشنایان،کاهش ارتباطات اجتماعی،مشکلات اقتصادی ناشی از:صرف وقت در اینترنت،از دست دادن شغل و بیکاری،هزینه های اینترنت و احتمالاً قماربازی اینترنتی،به طور کلی اختلال در عملکرد فردی،خانوادگی و اجتماعی می باشد(۱۲).در واقع،وابستگی به اینترنت یک وابستگی واقعی همانند اعتیاد به مواد مخدر و وابستگی های دیگر است.اگرچه این نوع وابستگی مشکلات جسمی اعتیادهای شیمیایی را ندارد،مشکلات اجتماعی ناشی از آن همانند اعتیادهای دیگر است و با علائمی چون اضطراب،افسردگی،کج خلقی،بی قراری،تفکرهای وسواسی،کناره گیری،اختلالات عاطفی و از هم گسیختگی روانی همراه است(۱۳).
اعتیاد به اینترنت موجب تغییرات شدید در سبک زندگی افراد می شود که این مساله،اثرات عمیقی بر سلامت جسم و روان فرد،بر جای می گذارد.برخی اثرات سوء استفاده از اینترنت بر سلامت عبارتند از:افزایش بی خوابی،کاهش تحرک که خود موجب چاقی و عوارض ناشی از آن می شود،تضعیف سیستم ایمنی و آسیب پذیری بیشتر نسبت به بیماری ها،مشکلات بینایی از قبیل:درد،قرمزی،خشکی چشم،احساس تاری و دوبینی که به کاهش قدرت بینایی،خستگی و سردرد منجر می شود،عوارض عصبی و عضلانی مثل:بی حسی و یا احساس سوزش در دست ها،خمیدگی پشت،درد گردن و کمر،مشکلات پوستی از قبیل خشکی و حساسیت پوست،مشکلات تنفسی،آسیب مخاط بینی و گلو و احساس ضعف و خستگی(۱۴).
یکی از گروه های در معرض خطر اعتیاد به اینترنت،دانشجویان هستند.علی رغم ضرورت استفاده دانشجویان از اینترنت برای دسترسی به کتاب خانه ها و پایگاه های داده،محققان تاکید دارند که دانشجویان به طور ویژه ای در معرض خطر اعتیاد به اینترنت هستند.یک علت آن این است که سازش با زندگی دانشجویی می تواند چالش برانگیز باشد و منجر به تنهایی،اضطراب و افسردگی شود(۵).
یانگ دلایل آسیب پذیری بیشتر دانشجویان به این نوع اعتیاد را موارد زیر می داند:
فقدان کنترل والدین،دسترسی بیشتر به اینترنت،وجود برنامه درسی انعطاف پذیر و داشتن زمان سازمان نیافته بیشتر،تشویق از طرف دانشگاه برای استفاده از اینترنت و عدم کنترل روی آنچه که آنها در اینترنت انجام می دهند(۱۵).
شیوع اعتیاد به اینترنت در جمعیت عمومی جهان پنج تا ده درصد است.حدود ۵۴% معتادان به اینترنت سابقه افسردگی و ۳۴% از آنها سابقه اضطراب و نگرانی دارند(۱۵).
مطالعات حاکی از این است که اعتیاد به اینترنت یک پدیده جهانی با سطح و دامنه شیوع متفاوت از ۵ تا ۲۵ درصد در جمعیت دانشجویان آمریکا،چین،کره،انگلستان،استرالیا،تایوان،ژاپن،کره جنوبی،کشورهای اروپای غربی و شرقی است(۱۶،۱۷،۱۸).در مطاالعه آندرسون(۱۹) میزان اعتیاد به اینترنت در دانشجویان ۸/۹% گزارش شده است.نتایج نشان داد که متوسط زمان استفاده از اینترنت در دانشجویان ۱۰۰ دقیقه در هر روز بود.۷۲% معتادین مذکر بودند.بسیاری از آنها به این مساله که استفاده از اینترنت روی زندگی شان تاثیر منفی گذاشته آگاه نبودند.استفاده مرضی از اینترنت با مشکلاتی در حفظ روابط بین فردی،توسعه مشکلات خواب،کاهش فعالیت های روزمره،افت تحصیلی،اخراج از دانشگاه و جایگزینی اینترنت به جای فعالیتهای مفید زندگی واقعی در ارتباط بود(۱۹).
مطالعه کیم^[۱۰](۲۰) نشان می دهد که دانشجویان معتاد به اینترنت حداقل دو ساعت در روز به اینترنت متصل می شوند و معمولاً بازی آنلاین یا چت می کنند.تسای^[۱۱] و همکاران(۲۱) شیوع اعتیاد به اینترنت در دانشجویان جدید الورود را ۹/۱۷% گزارش کرد.در مطالعه فرانگوس^[۱۲] و همکاران(۲۲)،۶/۱۱% از دانشجویان یونانی معتاد به اینترنت شناخته شدند.کانن^[۱۳] و همکاران(۲۳) میزان اعتیاد به اینترنت را در دانشجویان ترکیه ۷/۹% بیان کردند.
نتیجه برخی از مطالعات در ایران هم حاکی از شیوع این پدیده در میان دانشجویان است:در مطالعه محمد بیگی و همکاران(۴) شیوع اعتیاد به اینترنت در دانشجویان ۸/۱۰% بود که ۸/۲% اعتیاد شدید و ۸% اعتیاد خفیف داشتند.میزان اعتیاد به اینترنت در دانشجویان توسط فلاحی(۲۴)، ۲/۱۳% و در مطالعه علوی(۲۵) میزان اعتیاد در کاربران دانشجو ۱۳% و در مطالعه خدادوست(۲۶)، ۵/۹% گزارش شده است.نادمی و رضوانی گزارش کردند که ۷۷% دانشجویان در خطر اعتیاد به اینترنت هستند،در ۱۴% از آنان وابستگی به اینترنت تاثیر مهمی بر کارکرد آنان داشته است و فقط در ۹% از دانشجویان اینترنت تاثیر منفی نداشته است(۲۷).
نتایج مطالعات و مرور منابع مختلف نشان می دهد که فاکتور های دموگرافیک،داشتن برخی ویژگی های خاص شخصیتی مثل هیجان خواهی،درون گرایی،شخصیت وابسته،وسواسی و دوری گزین،داشتن سابقه بیماری های روانی مثل اضطراب،وسواس،هراس اجتماعی^[۱۴](به هراس فرد از موقعیت هایی که در معرض دید و توجه دیگران قرار دارد و اجتناب متعاقب آن اطلاق می شود.ممکن است به اشکال مختلف مثل هراس از نگارش در جمع،هراس از ملاقات با ناآشنایان و یا هراس از صحبت کردن در جمع بروز کند(۲۸).)،افسردگی و نیز اعتیاد به سیگار و سایر مواد،نوع و دلیل استفاده از اینترنت همگی از عوامل مرتبط با اعتیاد به اینترنت و نحوه استفاده از آن هستند(۲۹).مطالعات اخیر در مورد اعتیاد به اینترنت به طور عمده برسه دسته از عوامل تاکید دارد:عوامل فردی،عوامل روان شناختی اجتماعی و عوامل مربوط به اینترنت.عوامل فردی مثل خود اتکایی پایین،ویژگی های درون گرایی،رفتارهای غریزی و تمایلات آنی و نقص مهارت های ارتباطی.عوامل اجتماعی مانند حمایت ضعیف خانواده از اعضای خود،عوامل روان شناختی اجتماعی که از ارتباط ضعیف بین افراد خانواده با یکدیگر سرچشمه می گیرد و سرانجام عوامل مربوط به نحوه استفاده از اینترنت مانند استفاده طولانی مدت از اینترنت(۳۰)_ENREF_26،دست یابی سریع و آسان به اینترنت(۳۱)،میانگین ساعات استفاده روزانه از اینترنت(۳۲،۳۱،۱۳)،وسیله اتصال به اینترنت(۳۳)،مدت آشنایی با کامپیوتر و اینترنت(۳۳،۳۱،۱۶،۲۵)،هدف از استفاده(۳۲،۳۱) و بخش مورد استفاده در اینترنت(۳۵،۱۳،۴،۳) همگی در اعتیاد به اینترنت تاثیر دارند.
اعتیاد به اینترنت با هراس اجتماعی،اختلال کمبود توجه همراه با بیش فعالی^[۱۵]،اختلال دوقطبی^[۱۶]،مشکلات در روابط بین فردی،اختلالات اضطرابی و تکانه ای^[۱۷]،خودکشی،پرخاشگری،افسردگی و برانگیختگی بالا در ارتباط بوده است(۳۶،۲).از طرفی برخی مطالعات با بررسی ویژگی های دموگرافیک به عنوان متغیرهای پیش بینی کننده اعتیاد به اینترنت،جنسیت،سن،بیکاری و تاهل را موثر دانسته اند(۲).نادمی و رضوانی دریافتند که وابستگی به اینترنت به نحو معناداری در دانش جویان پسر و دانشجویان دارای والدین با سطح تحصیلات بالا بیش تر است(۲۷).نتایج مطالعه تسای^[۱۸] و همکاران،اعتیاد به اینترنت در زنان را بیشتر گزارش کرد اما ماندل می گوید مردان و زنان هر دو در معرض اعتیاد هستند(۲،۳۷).
در اکثر مطالعات انجام شده در زمینه وابستگی به اینترنت مشخص شده که اعتیاد به اینترنت به نحو معناداری با جنس مرتبط است.به طوری که معتادان به اینترنت اغلب مذکر،درون گرا و افسرده اند(۳۷).تحقیقات پیشین حاکی از این حقیقت است که مسایل مالی،خانوادگی و نقص های روانی اجتماعی،افراد و به خصوص دانشجویان را که به اقتضای شرایط سنی با استرس های تکاملی مواجه هستند،مستعد اعتیاد به اینترنت می کند(۳۰).از عوامل پیش بینی کننده اعتیاد به اینترنت،رشته تحصیلی،تغییرات تکنولوژیکی مثل دسترسی به سرویس های ارائه خدمات اینترنتی ،هزینه آن،وضعیت اقتصادی،نگرش نسبت به اینترنت و کامپیوتر و البته آزادی های اجتماعی،عوامل فرهنگی و مذهبی می باشد.تحقیقات نشان داده که عدم کفایت در مهارت های اجتماعی و ناتوانی در صمیمیت اجتماعی و زندگی در فرهنگ ها و محیط های با آزادی محدود از لحاظ اجتماعی می تواند یکی از عوامل اساسی در تمایل به اعتیاد به اینترنت باشد(۳).
به نظر می رسد با افزایش روز افزون استفاده از اینترنت در ایران و بهره مندی بی رویه از آن که می تواند بهداشت روانی و جسمانی جوانان را متاثر سازد،در آینده شاهد عوارض ناشی از اعتیاد به اینترنت باشیم.لذا ضروری است میزان اعتیاد به اینترنت و نحوه استفاده از آن مورد بررسی قرار گیرد.
در مورد نقش رشته تحصیلی در اعتیاد به اینترنت نتایج متفاوتی وجود دارد.نتایج مطالعات(۱۰،۳۹) نشان داده که استفاده بیش از حد از اینترنت با اشتغال به تحصیل در رشته های علوم کامپیوتر و مهندسی مرتبط می باشد.در بین مطالعاتی که روی دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی(۴،۱۹،۲۲) صورت گرفته ارتباطی بین رشته تحصیلی و اعتیاد مشاهده نشد.
هر چند در کشورهای مختلف مسایل و مشکلات مربوط به اعتیاد به اینترنت مورد بررسی قرار گرفته است اما با توجه به تفاوت های فرهنگی لازم است بررسی های مشابه در ایران هم انجام شود.در ایران در طی چند سال اخیر مطالعاتی در این زمینه انجام شده است.ولی با توجه به گستردگی موضوع و ابعاد پیچیده آن نیاز به تحقیقات بیشتر به خصوص در میان دانشجویان می باشد(۳۳).
اکثر مطالعات انجام شده در ایران در دانشجویان غیر پزشکی انجام شده است.از آن جا که از اعتیاد به اینترنت در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان اطلاعات دقیقی موجود نیست و از طرفی عوامل مرتبط با وضعیت اعتیاد به اینترنت و نحوه استفاده از آن عموماً متاثر از تفاوت های فرهنگی اجتماعی هستند و شناخت آن ها در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان ضروری به نظر می رسد،نتایج حاصل از این مطالعه،با تعیین وضعیت موجود،می تواند پایه و اساسی برای طراحی مداخلات بعدی،از جمله برنامه ریزی و تدوین راهکارهای منطقی و اثر بخش جهت مقابله با پدیده اعتیاد به اینترنت باشد.
اهداف پژوهش
هدف کلی پژوهش:
تعیین وضعیت اعتیاد به اینترنت و نحوه استفاده از آن دردانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان در سال تحصیلی ۱۳۹۱
اهداف ویژه پژوهش:
۱- تعیین وضعیت اعتیاد به اینترنت در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان بر حسب مشخصات فردی- اجتماعی.
۲- تعیین ارتباط وضعیت اعتیاد به اینترنت و نحوه استفاده از آن در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان.
۳- تعیین نحوه استفاده از اینترنت در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان بر حسب مشخصات فردی- اجتماعی.
۴- تعیین پیش بینی کننده های وضعیت اعتیاد به اینترنت در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان با کنترل مشخصات فردی-اجتماعی.
سوالات پژوهش:
۱- وضعیت اعتیاد به اینترنت در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان بر حسب مشخصات فردی- اجتماعی چگونه است؟
۲- ارتباط وضعیت اعتیاد به اینترنت با نحوه استفاده از آن در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان چگونه است؟
۳- نحوه استفاده از اینترنت در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان بر حسب مشخصات فردی- اجتماعی چگونه است؟
۴- پیش بینی کننده های وضعیت اعتیاد به اینترنت در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان با کنترل مشخصات فردی-اجتماعی کدامند؟
تعاریف واژه ها:
اعتیاد به اینترنت:
تعریف نظری: “اعتیاد به اینترنت را می توان نوعی استفاده از اینترنت دانست که به ایجاد مشکلات روان شناختی،اجتماعی،تحصیلی و حرفه ای منجر می شود”(۴).
تعریف عملی: منظور از اعتیاد به اینترنت امتیازی است که توسط پرسشنامه استاندارد اعتیادبه اینترنت یانگ به دست می آید.این پرسشنامه ۲۰ سوالی است که هر سوال آن ۰-۵ امتیاز دارد.نمره کل از ۰ تا ۱۰۰ می باشدکه به چهار سطح:عادی (۱۹-۰)،درمعرض خطر(۴۹-۲۰)،وابستگی خفیف(۷۹-۵۰) و وابستگی شدید(۱۰۰-۸۰)،تقسیم میشود(۱۴).
عوامل فردی اجتماعی
تعریف نظری: به مجموعه ای از حالات،ویژگی ها یا خصوصیاتی اطلاق می شود که یک فرد را از افراد دیگر متمایز می سازد(۴۰).عوامل فردی و اجتماعی بر طبق مطالعات شامل: سن(۴،۶،۱۸،۲۱،۳۹)،جنس(۵،۸،۱۰،۱۳،۲۱،۴۱)،وضعیت تاهل(۱۱،۱۶،۲۲)،مقطع،رشته و ترم تحصیلی(۴،۱۶،۳۸)،شغل،درآمد و تحصیلات والدین(۴،۳۹)،وضعیت اشتغال دانشجو(۲۲)،محل سکونت(۴۳)،سابقه بیماری روحی(افسردگی،هراس اجتماعی،وسواس،اضطراب) و اعتیاد به سیگار و سایر مواد(۳،۸،۱۶،۳۰) می باشد.
تعریف عملی: در این پژوهش تعریف عملی عوامل فردی اجتماعی شامل: سن(۴،۶،۱۸،۲۱،۳۹)،جنس(۵،۸،۱۰،۱۳،۲۱،۴۱)،وضعیت تاهل(۱۱،۱۶،۲۲)،مقطع،رشته و ترم تحصیلی(۴،۱۶،۳۸)،شغل،درآمد و تحصیلات والدین(۴،۳۹)،وضعیت اشتغال دانشجو(۲۲)،محل سکونت(۴۳)،سابقه بیماری روحی(افسردگی،هراس اجتماعی،وسواس،اضطراب) و اعتیاد به سیگار و سایر مواد(۳،۸،۱۶،۳۰) و نیز میزان آشنایی با کامپیوتر و اینترنت(۴) می باشد.
نحوه استفاده از اینترنت
تعریف نظری: نحوه استفاده ازاینترنت شامل: میانگین ساعات استفاده روزانه از اینترنت(۱۳،۳۱،۳۲)،وسیله اتصال به اینترنت(۳۳)،مدت آشنایی با کامپیوتر و اینترنت(۱۶،۲۵،۳۱،۳۲)،هدف از استفاده(۳،۳۲) و بخش مورد استفاده در اینترنت(۳،۴،۱۳،۳۵) می باشد.
تعریف عملی: در این پژوهش تعریف عملی نحوه استفاده از اینترنت شامل همان تعریف نظری می باشد و مواردی است که توسط بخش دوم پرسشنامه محقق ساخته مورد بررسی قرارمی گیرند.

در این تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. بدین صورت که ابتدا مدیران ارشد و اعضای هیات مدیره این ۹ شرکت هلدینگ توکا فولاد و شرکت‌های زیر مجموعه آن که همگی دارای سابقه کار بالایی بودند، با اعداد ۱ تا ۹۰ کد گذاری شدند. سپس ۶۲ عدد تصادفی بین ۱ تا ۹۰ تولید گردید و مدیرانی که کدهای آنها برابر با اعداد تصادفی تولید شده بودند، انتخاب شدند. سپس به مدیران انتخاب شده پرسشنامه داده شد. برای توزیع پرسشنامه، از روش‌های ملاقات حضوری، نمابر و پست الکترونیکی استفاده گردیده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۶- روش گردآوری داده‌ها و اطلاعات
یکی از اصلی­ترین بخش­های هر پژوهش، جمع آوری داده ­ها و اطلاعات است. چنانچه این کار به شکل منظم و درست صورت پذیرد،‏ کار تجزیه و تحلیل و نتیجه ­گیری از آنها با سرعت و دقت خوبی انجام خواهد شد.
روش‌های گردآوری اطلاعات را به طور کلی می‌توان به دو طبقه روش‌های کتابخانه‌ای و روش‌های میدانی تقسیم نمود. در این پژوهش هم از داده‌های اولیه و هم ثانویه استفاده شد. به منظور تدوین مباحث تئوریک و نظری از کتب تخصصی، پایان نامه‌ها، مجلات و مقالات مرتبط با موضوع استفاده شد و همچنین حضور شخص پژوهشگر در شرکت هلدینگ توکا فولاد و شرکت‌های زیر مجموعه و مصاحبه با مدیر عامل هلدینگ جهت تکمیل برخی از اطلاعات انجام گرفت.
در این پژوهش برای بهره گیری از نظرات مدیران ارشد و جمع آوری اطلاعات مربوط به پاسخ گویی به سؤالات از روش میدانی استفاده شده است که شامل توزیع پرسشنامه جهت جمع آوری نظرات آنان بود.
یافته‌های این تحقیق نتیجه تحلیل آماری پرسشنامه‌ها است. ضمن اینکه با برخی از مدیران مصاحبه‌هایی به عمل آمد که نه در یافته‌ها، بلکه در ایجاد نگرشی بهتر به محقق یاری نمود.
۳-۷- ابزار گردآوری داده‌ها
ابزارها و روش‌های متعددی برای گردآوری داده‌ها وجود دارد. این ابزارها و روش‌ها انواع مختلف دارند که ممکن است داده‌های تحقیق را به صورت کمی و کیفی توصیف کنند از جمله این روش‌ها می‌‌توان به پرسشنامه، آزمون، مصاحبه، مشاهده و روش‌های صوتی و تصویری اشاره نمود. ابزار مورد استفاده در این تحقیق، پرسشنامه‌ی بسته می‌باشد.
پرسشنامه یکی از ابزارهای رایج تحقیقی و روشی مستقیم برای کسب داده‌های تحقیق است. پرسشنامه مجموعه‌ای از موارد، سؤال یا جملات است که پاسخ گر با مشاهده آنها پاسخ لازم را می‌دهد. پاسخ داده شده توسط پاسخ گر یا آزمودنی داده‌ی مورد نیاز محقق را فراهم می آورد (حسن زاده، ۱۳۸۷).
در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه به عنوان ابزار اصلی انتخاب شد و داده‌های لازم برای آزمون فرضیات این پژوهش به کمک سؤالات پرسشنامه جمع آوری شد. پرسشنامه مورد استفاده در این تحقیق از دو بخش سؤالات عمومی و سؤالات تخصصی تشکیل شده است. در بخش سؤالات عمومی، ویژگی‌هایی چون سن، میزان تحصیلات، سابقه فعالیت شرکت و جنسیت مدیران شرکت مورد پرسش قرار می‌گیرد.
بخش سؤالات تخصصی جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش دارای ۳۹ پرسش بوده که شامل ۳۸ سؤال بسته و یک سؤال باز به منظور رتبه‌بندی مانع بودن فاکتورهای ذکر شده براساس مدل الماس مایکل پورتر می‌باشد. در تهیه سؤالات از طیف ۵ گزینه‌ای لیکرت استفاده شده است که از ۱ (کمترین میزان اهمیت و مانع بودن) تا ۵ (بالاترین میزان اهمیت و مانع بودن) را در بر می‌گیرد. طیف لیکرت یک مقیاس فاصله‌ای است که به کمک آن پاسخ دهنده نگرش و باور خود را نسبت به پدیده یا موضوعی از طریق انتخاب عبارت مربوط به آن بروز خواهد داد و به این ترتیب محقق قادر خواهد بود نگرش پاسخگو را تعیین کند.
سؤالات تخصصی این پرسشنامه مربوط به شرایط عوامل تولید، شرایط تقاضا، صنایع مرتبط و پشتیبان، استراتژی، ساختار و وضعیت رقابتی و سیاست‌های دولت می‌باشند. نحوه ارتباط بین متغیرهای تحقیق و سوالات پرسشنامه در جدول ۳-۱ داده شده است.
جدول ۳-۱ : ارتباط سوالات پرسشنامه با متغیرهای تحقیق

تعداد سوالات

شماره سوالات

متغیرهای تحقیق

۱۲

۱ تا ۱۲

شرایط عوامل تولید

۶

۱۳ تا ۱۸

شرایط تقاضا

۷

۱۹ تا ۲۵

صنایع مرتبط و پشتیبان

۷

۲۶ تا ۳۲

استراتژی، ساختار و وضعیت رقابتی

۷

۳۳ تا ۳۸

سیاست‌های دولت

۳-۸- تعیین روایی پرسشنامه
تعریف روایی : روایی آزمون عبارت است از توانایی ابزار مورد نظر در اندازه‌گیری صفتی که آزمون برای اندازه‌گیری آن ساخته شده است و شامل روایی صوری، روایی پیش‌بینی، روایی محتوا و … می‌باشد.