۲-۵-۱ صحن یا حیاط
«یکی از عناصر مهم معماری مساجداسلامی، صحن و حیاط است که به دلیل پیروی از طرح و نقشه اولین مسجد جهان (مسجد النبی) طرح مربع و یا مربع مستطیل دارد و فضایی آزاد و روحانی را برای واردین به مسجد ایجاد می‌کند. در واقع شکل و فرم و عناصر تزیینی ابتدا در همین صحن به نمایش در می‌آمده و هنگام ورود به مسجد بسیاری از عناصر معماری و تزئینات وابسته به معماری را یک‌جا مشاهده می‎شده است.»(نصر،۱۳۸۶، ص۴۵)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۵-۲ آب نما یا حوض :
« آب، نماد پاکی، صفا، بی رنگی، طراوت و نشاط است. مسلمانان از دیرباز با درک همین معنا، صفحه آبی رنگ حوض را مانند کتاب پر از رمز و راز در حیاط مساجد گشادند تا مؤمنان قبل از ورود به مسجد، دل خود را با آن صفا دهند و معطر سازند و با آن، نور آسمانی بیابند. یکی از آثار آب و تأمل در آن رهایی از بت‌های درونی است. آدمی وقتی با آب خلوت می‌کند، صفا و طراوت آن ذهن و روح آدمی را از قید و بند مادیات و استرس روحی و روانی آزاد ساخته، با خود به سوی آرامش و صفای بهشتی می‌برد؛ جایی که چیزی از بدی‌ها نیست؛ جایی که یکدست بوی طراوت و رنگ الهی دارد. مسلمانان آب را در قلب صحن مساجد جای می‌دادند تا همه را به بی رنگی، صفا، پاکی و پاک زیستن دعوت کند که هم پاک باشند و هم به پاکی دعوت کنند؛ هم انسان باشند و هم انسان ساز و این است رمز آب در مسجد.»(کونل،۱۳۶۷، ص۱۳۵)
۲-۵-۳ گنبد
«گنبد یکی از مهم‌ترین عناصر در معماری مساجد است که سابقه آن به قبل از اسلام می‌رسد. پوشش گنبدی در معماری اسلامی ویژگی‌های متعددی دارد و بیش از هر نوع پوششی، کاربرد داشته است. ایجاد گنبد روی فضای مربع و یا چند ضلعی دارای چند مرحله بوده است: نخست اتاق چهارگوش با درها و طاقچه‌ها سپس بخش انتقالی بین اتاق چهارگوش و گنبد و در پایان گنبد اصلی. گنبدهای ایران دارای اشکال مختلفی است که بنا به اقتضای هر منطقه از اشکال مختلف آن بهره می‌جویند.» (کیانی، ۱۳۸۸، ص۱۹)
۲-۵-۴ ایوان
« بدون تردید، زیباترین و عالیترین ایوان‌ها، در مساجد و بناهای اسلامی ایران مشاهده می شود. ایوان‌های مساجد ایران از نظر ارتفاع و تناسبات فنی و عناصر تزئینی در بین سایر بناها و مساجد اسلامی کشورهای جهان نمونه و منحصر به فرد هستند. تنوع و زیبایی بعضی از ایوان ها به قدری زیاد است که نمی توان آنها را با یکدیگر مقایسه کرد. هر ایوانی زیبایی خاص مجموعه خود را دارد. ایوان‌های ایرانی اغلب بلند و متناسب با بنا ساخته شده‌اند. بعلاوه وجود طاق نماهای بسیار جالب و متنوع اطراف ایوان ها، آنها را از خشکی و تجرد خارج کرده و حالت موزونی به آنها داده است.
سقف ایوان ها که از نظر شکل و فرم مانند نیم‌کره یا نیم‌گنبد است با انواع عناصر تزئینی مانند مقرنس، آجرکاری، گچبری، آیینه کاری، نقاشی، به ویژه کاشی کاری، مزین شده است و در هر بنایی به تناسب اهمیت آن، به کمک این تزئینات زیباتر شده اند.» (معماریان، ۱۳۸۴، ص۶۶)
۲-۵-۵ جلوخان
« جلو‌خان پیش فضایی محصور یا نیمه محصور است که اولین مرحله از سلسله مراتب ورود به مسجد محسوب می گردد. جلوخان با ایجاد مکث و اعلام تقدس مکانی، فضایی اطلاع دهنده و دعوت کننده به درون فضای اصلی است.از نظرمکان‌یابی جلوخان به علت دعوت کنندگی بیشتر در گره معابر محله یا بازار قرار می‌گیرد.» (همان،ص۱۷)
۲-۱ جلوخان مسجد شیخ لطف الله
منبع: آرشیو نگارنده
۲-۵-۶ رواق
«رواق به فضای سرپوشیده ستون‌دار یا متشکل از چشمه طاق‌ها گفته می‌شود. در واقع، رواق فضاهای سر پوشیده ستون دار اطراف صحن و حیاط مسجد هستند که معمولاً در پشت آنها دیوارهای انتهای مسجد قرار دارند. ودر طرفین صحن یا میانسرای مساجد ساخته می‌شود. دهانه این فضا رو به صحن است و در ورودی مسجد را به شبستان یا گنبد‌خانه متصل می‌سازد.»(نصر،۱۳۸۶، ص۴۵)
۲-۲رواق مساجد اسلامی
منبع: www.irantourism.org
۲-۵-۷ شبستان ستون‌دار
«شبستان ستون‌دار که ارتفاع چندانی ندارند، معمولاً در طرفین گنبد بنا می‌شود. این شبستان‌ها به گونه‌ای ساخته می‌شوند که بتوان با افزودن یا برداشتن دهانه‌هایی از آن‌ها توسعه یابند یا کوچک شوند. به این ترتیب می‌توان چنین منطقه سرپوشیده‌ای را با دیوار تیغه مانند که هیچ عملکرد ساختمانی ندارد، محصور کرد.»(کیانی،۱۳۸۸، ص۲۰)
۲-۳ شبستان مسجد جامع قم
منبع: www.irantourism.org
۲-۵-۸ مناره
«مناره یا منار به معنای جای نور است و به بنایی بلند و کشیده اطلاق می‌شود که عموماً کنار بناهای مذهبی به خصوص مسجد ساخته می‌شده است.
قبل از اسلام از منار برای راهنمایی استفاده می‌کردند که گاهی نیز معرف وجود آتشکده و آتشگاه‌های بزرگ بود و به آن میل می‌گفتند. در دوره اسلامی احداث مناره گسترش بیشتری یافت. در آغاز مناره‌ها به صورت منفرد در مجاورت مساجد ساخته می‌شدند، ولی از دوره سلجوقیان به بعد به تدریج مناره‌ها به صورت زوجی بر سر در ورودی ویا ایوان اصلی احداث گردید.»(پیرنیا، ۱۳۷۴، ص ۶۳)
۲-۵-۹ محراب
«محراب در لغت به معنی محل حرب و جنگ است، جنگ بین انسان و هوای نفس. محوری ترین بخش در معماری مسجد، محراب است.محراب در واقع نقطه ارتباط معنوی بین عبد و معبود و نقطه وحدت و ارتباط بین عالم ظاهر با عالم معنا و اتصال این جهان مادی به جهان ماورایی است. در محراب از طریق امام جماعت است که این وحدت شکل می گیرد. عامل وحدت اجتماع نمازگزاران و هماهنگی در حرکات جسمانی و لسانی با محوریت امام جماعت در مکانی مقدس،چون محراب شکل می‌گیرد. محراب نمایانگر قلب مسجد و موقعیت دیوار سمت قبله است که با عواملی چون شکل قوس‌دار، تعبیه چراغی در مرکز آن و قاب‌بندی آن با کتیبه‌های قرآنی تزیین می‌شود.»(بلخاری،۱۳۸۸،ص۶۲)
۲-۵-۱۰ عنصر نور در مساجد اسلامی
«معماری اسلامی، اهمیت خاصی برای نور قائل است. در واقع نور برجسته‌ترین ویژگی معماری ایرانی است، نه فقط به عنوان عنصری مادی، بل به مثابه تمثیلی از وجود و خرد الهی. نور جوهری معنوی است که در غلظت و تیرگی ماده نفوذ می‌کند و به آن کرامت و شایستگی می‌بخشد تا نفس بشری در آن آشیان کند، نفسی که خود ریشه در عالم نور دارد.»(بورکهارت، ۱۳۷۰،ص۶۶)
۲-۵-۱۱ خلاء
اهمیت معنوی خلاء یکی از پیامدهای رابطه عمیق و دقیق معنویت و مبانی متافیزیکی اسلام و هنر اسلامی است در همه وجوهش. خلاء از ثمرات مبانی متافیزیکی توحید است. کاربرد خلاء یکی از نتایج بسیار مهم و بلافصل اصل متافیزیکی توحید است برای هنر (اگرچه این تنها ثمره اصل توحید نیست)؛ چراکه تقریباً هر صورتی از هنر اسلامی به نحوی از انحاء با این اصل یا پیامدهای این اصل در جهان کثرات پیوند دارد. ( نصر، ۱۳۹۰، ص۱۲۳)
۲-۶ عناصر تزیینی در مساجد اسلامی
۲-۶-۱ مقرنس کاری
یکی از عناصر تزئینی معماری که در زیبا ساختن بناهای ایرانی به خصوص مساجد و مقبره‌ها نقش مهمی دارد مقرنس‌کاری است.«مقرنس گونه‌ای تاقچه‌بندی آذینی در زیر گنبدها یا نیم گنبدهای روی ایوان‌ها و درگاه ها، با آجر یا گچ و کاشی است که در آن هر رده از تاقچه‌ها از رده زیرین خود پیش می نشیند تا درگاه به هم آید. در تاقچه‌ها برجستگی‌ها و فرورفتگی‌هایی همراه با نگاره های گوناگون درآورده می شود.به کارگیری مقرنس به طور عمده در معماری دوران پس از اسلام در ایران رشد کرد و سپس در سایر کشورها نیز به کار رفت. مقرنس‌ها که شباهت زیادی به لانه زنبور دارند، در بناها به شکل طبقاتی که روی هم ساخته شده برای آرایش دادن ساختمان ها و یا برای آن که به تدریج از یک شکل هندسی به شکل هندسی دیگری تبدیل شوند،به کار می روند. این مقرنس‌ها را می توان از جمله وسایل موثر ساختن گنبدها دانست، که بعدها محتوای نظری اولیه را از دست داد و بیشتر برای تزئین به کار رفت.مقرنس‌ها معمولا در سطوح فرو رفته گوشه های زیر سقف ایجاد می شود، اما محل قرارگیری این عنصر تزئینی می تواند در بالای دیوارها، سقف‌ها، گوشه‌ها، سردرها و… باشد.»(بلخاری،۱۳۸۸،ص۸۵)
تصویر ۲-۴ مقرنس‌کاری مسجد شیخ لطف الله
منبع:www.tourism.isfahancht.ir
۲-۶-۲ کاشی‌کاری
کاشی کاری یکی از روش های دلپذیر تزئین معماری در تمام سرزمین های اسلامی است. «تحول و توسعه کاشی ها از عناصر خارجی کوچک رنگی در نماهای آجری آغاز و به پوشش کامل بنا در آثار تاریخی قرون هشتم و نهم هجری انجامید. در سرزمین های غرب جهان اسلام که بناها اساساً سنگی بود، کاشی های درخشان رنگارنگ بر روی دیوارهای سنگی خاکستری ساختمان های قرن دهم و یازدهم ترکیه، تأثیری کاملا متفاوت اما همگون و پر احساس ایجاد می کردند.
مانند دیگر هنرهای ایرانی در عهد اسلامى، صنعت کاشی کاری نیز از اعتبار ویژه‌‌ای برخوردار است. در اواخر هزاره دوم ق. م هنرمندان ایرانى، آشنا به ساخت خشت و آجر لعابدار بوده‌‌اند و در آرایش بناها از آن استفاده می‌‌کرده‌‌اند. در عهد هخامنشی و ساسانی نیز آرایش کاخ ها با به‌‌کارگیری آجرهای لعابدار رنگین صورت می‌‌گرفته است. در دوره اسلامی به تدریج هنر کاشی‌کاری با شیوه‌‌ای جدید آغاز گردید. بسیاری از محققان بر این عقیده‌‌اند که ایران اولین کشوری است که از کاشی‌کاری به عنوان دو عامل آرایش و استحکام بخشی بنا بهره گرفت و تقریباً از اواخر قرن ۴ هـجری به بعد، کمتر بنای اسلامی را می‌‌توان یافت که با کاشی آرایش نشده باشد.»( معماریان، ۱۳۸۴، ص ۸۱)
۲-۶-۳ رنگ
«رنگ در اسلام پرمایه و غنی از فحوای عمیق باطنی و تمثیلی یا قدسی و معنوی است. به همین دلیل، رنگ در معماری اسلامی با هستی‌شناسی وحیانی کلام قرآن و تمثیل‌های آن درهم تنیده است. روحانیت و قداست و الوهیت رنگ‌ها در هستی‌شناسی اسلامی با روح گرافیک و ذائقۀ زیبایی‌شناختی ظرافت و صور پر لطف، قرابت و مناسبت بنیادین دارد. رنگ‌هایی که در این میان بیش از بقیه در معماری مساجد استفاده شده‌اند: سفید، آبی، قرمز، لاجوردی، زرد و سبز رنگ‌هایی هستند که بیشترین تأثیر را دارند.»(ملا صالحی،۱۳۸۵، ص ۱۵)
۲-۶-۴ خوشنویسی
«خوشنویسی در میان هنرهای اسلامی مظهر پرتوان‌ترین هنر تزیینی است که در عین حال، شیوه‌ای روحانی را جلوه‌گر می‌سازد. مفاهیم خوشنویسی با قرآن و بیان قرآنی مرتبطند، که طبق قریحه و استعداد هر قوم سبکی پدید آمده است. ایرانیان اساتید خط نستعلیق و شکسته هستند و قوم ترک همواره در نسخ شهرت یافته‌اند. دو شکل اصلی هنر قدسی، یعنی معماری و خوشنویسی، در کنار یکدیگر معماری تزیینی مسجد، خصوصاً مساجد کاشیکاری شده ایران را به وجود آورده‌اند که همچون بلوری در ظلمتکده خاک، پرتو نور آسمان را منعکس می کند.»(همان، ص۴۸)
فصل سوم
معماری مسجد شیخ لطف الله
۳-۱مسجد شیخ لطف الله
با نگاهی گذرا به یادگارهای اصفهان، سایه‌ی سلسله صفوی را بر روی آن‌ها حس می‌کنیم. اصفهان در سال ۱۰۰۶ هجری به طور رسمی پایتخت دولت صفوی شد و در این شهر یادگارهای زیبای مذهبی و غیر مذهبی به وجود آمد. یکی از زیباترین بناهای مذهبی دوره صفوی، مسجد شیخ لطف‌الله است که در میدان نقش جهان چون گوهری تابناک، می‌درخشد.

(۶-۴۰)

که در آن P_ci ، T_ci و ω_i ، فشار بحرانی، دمای بحرانی، وضریب بی مرکزی جزء i ، به ترتیب می باشند، P و T، فشار و درجه حرارتی است که در آن محاسبات جداسازی آنی انجام گرفته وy_i و x_i نشان دهنده کسرمولی جزء i در فاز بخار و مایع، است. از این رو ، می و همکاران (۱۹۹۹) پیشنهاد استفاده وارونه از برای محاسبه حدس اولیه را به این شکل پیشنهاد دادند[۱۲۰]

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

(۶-۴۱)

بنابراین، با بهره گرفتن از مقدار حدس اولیه ، معادله رچفورد-رایس می تواند حل شود، و ترکیب فاز جامد و مایع به دست آمده، با بهره گرفتن از ترکیبات اجزاء، مقادیر صحیح از مدل وون و یا مدل پدرسن به دست می آید.
۶-۵-۳- محاسبات جداسازی آنی دو فازی با بهره گرفتن از مدل وون
با بهره گرفتن از حدس اولیه مقادیر ، مقدار رسوب واکس (S/F) و ترکیب جریان های جامد (s_i) و مایع (x_i) را می توان محاسبه نمود. مقادیر متناظر به واقعیت نیست، اگرچه، محاسبات پایه ترمودینامیکی ندارند. مدل وون روشی را برای محاسبه مقدار با بهره گرفتن از ترمودینامیک را می دهد.
الگوریتم برای محاسبه مقدار رسوب واکس و ترکیب فاز جامد و مایع توسط مدل وون توسعه یافته و در زیر توضیح داده شده است.

1. 1. ترکیب خوراک (z_i)، فشار (P) و دما (T)، معین شده است.

1. 1. یافتن مقادیر حدس اولیه با بهره گرفتن از معادله (۶-۴۱). حل معادله ی رچفورد-رایس با بهره گرفتن از روش توضیح داده شده در بخش۵-۷-۱-.برای پیدا کردن S/F ،s_i و x_i، که ترکیب جریان های جامد و مایع هستند.

1. 1. محاسبه δ_i^L و δ_i^S با بهره گرفتن از معادلات (۶-۱۵) و (۶-۱۶)برای تمام اجزاء.

1. 1. برآورد حجم مولار از هر جزء به صورت جامد (v_i^s) و فاز مایع(v_i^L) از معادلات (۶-۱۷)و (۶-۱۹).

1. 1. یافتن جزء حجمی هر جزء به صورت جامد (φ_i^s) و فاز مایع (φ_i^L) از معادله(۶-۱۲).

1. 1. محاسبه ی ، پارامتر حلالیت به طور متوسط از مخلوط، برای هر دو فاز مایع و جامد با مناسب قرار دادن کسر حجمی و پارامترهای حلالیت فاز جزء با بهره گرفتن از معادله (۶-۱۲).

1. 1. محاسبه ی درجه حرارت ذوب و گرمای ذوب، از معادلات (۶-۸) و (۶-۹) برای هر جزء.

1. 1. با بهره گرفتن از شرایط به دست آمده در مراحل فوق، برای هر جزء با بهره گرفتن از معادله (۶-۲۱) را بدست آورید.

1. 1. حل معادله رچفورد-رایس با بهره گرفتن از روش توضیح داده شده در بخش ۵-۷-۱ و به دست آوردن مقدار جدید، برای به دست آوردن کسر مول جامد (S/F)، ترکیب واکس (s_i)، و فاز مایع (x_i).

1. 1. تکرار مراحل ۳-۹، تا مقدارهای ثابت از کسر مول جامد (S/F) به دست آید.

برنامه ای بر اساس الگوریتم های توصیف شده در بالا در نرم افزار MATLAB توسعه داده شده است.
۶-۵-۴- محاسبات جداسازی آنی ۳ فازی
در فشارهای بالاتر، فاز بخار نیز وارد صحنه می شود. برای پیدا کردن مقدار واکس و فاز بخار تشکیل شده و ترکیب واکس، جریان بخار و مایع، معادله رچفورد-رایس بهبود یافته برای حالت سه فازی حل می شود همانطور که در بخش های قبل شرح داده شده است.
معادله رچفورد رایس برای محاسبه جداسازی آنی سه فاز
(۶-۴۲)
(۶-۴۳)
در معادلات (۶-۴۲) و (۶-۴۳)، مقدار (V/F) و (S/F) مشخص نیست و حوزه مورد علاقه ما هستند، (S/F) نشان دهنده کسر مولی واکس شکل گرفته است.مقدار و از مدل توضیح داده شده در بخش ۶-۵-۲ تعیین شده، این مدل نیاز به ترکیب هر یک از جریان ها دارد و در ابتدا شناخته شده نیست. بنابراین، مقادیر اولیه از و باید حدس زده شود. مقادیر حدس اولیه از معادلات (۶-۴۰) و (۶-۴۱) برآورد شده است. از معادله (۶-۴۳)، می توان دید که این معادلات همزمان، غیر خطی است. همچنین ، اگر اجزای بسیاری در آن داخل شود، یک راه حل مستقیم برای این مسئله امکان پذیر نیست. بنابراین، روش نیوتن چند متغیره برای پیدا کردن مقادیر S/F و V/F (کینگ ، ۱۹۷۱) استفاده می شود.
روش های برآورد حدس اولیه برای روش نیوتن چند متغیره بسیار پیچیده بوده ولذا مورد استفاده قرار نگرفت. این برنامه برای حل معادله رچفورد-رایس نوشته شده بود. مقدار های اولیه (V/F) در محدوده ۹/۰-۸۵/۰ فرض شد، در حالی که مقدار (S/F) در محدوده۰۱/۰-۰۵/۰ فرض شد. این مقادیر در معادلات (۶-۴۲) و (۶-۴۳) جایگزین می شود، و مقدار و، محاسبه شد. اگر این مقادیر کوچکتر از معیار خطای از پیش تعیین شده (ε) باشد، پس ارزش (S/F) و (V/F) درست است. اگر مقدار ها بزرگتر از (ε) باشد، پس مقادیرجدید (S/F) و (V/F) با بهره گرفتن از روش نیوتن چند متغیره تعیین می شوند
(۶-۴۴)

Lg: طول جریان سطح زمین به km
Dd: تراکم آبراهه km² ⁄ km
۴-۶-۳-۴-۵ طول آبراهه اصلی
آبراهه اصلی معمولا طولانی ترین مسیر هیدرولوژیک آب در سطح حوضه است که در خط القعر حوضه جریان داشته و رواناب زیر حوضه های مختلف به آن می ریزد (موحد دانش، ۱۳۷۳، ص۱۵۷).
زمان تمرکز حوضه و زمانی که دبی سیلابها به نقطه اوج می رسد به طول آبراهه اصلی بستگی دارد.
در یک تعریف طول حوضه (L) به طول مسیر آبراهه اصلی از نقطه خروجی تا دورترین قله روی خط تقسیم آب گفته می شود.
در تعیین طول حوضه از روی نقشه توپوگرافی، آبراهه ای که بزرگترین طول را داشته باشد آبراهه اصلی است و در تعریف دیگر لازم نیست که رودخانه را تا قله ارتفاعات ادامه دهیم بلکه طول حوضه فقط از نقطه خروجی تا جایی است که رودخانه بطور مشخص روی نقشه وجود دارد (علیزاده، ۱۳۸۵، ص۶۵).
طول آبراهه اصلی حوضه ذیلکی رود با بهره گرفتن از دستگاه کرویمتر (منحنی سنج) و نرم افزار AUTO CAD 2007 و Gis محاسبه شده است و طول آن ۷/۱۸کیلومتر می باشد.

۴-۶-۳-۵ شکل حوضه آبخیز

شکلی که از تصویر یک آبخیز بر روی یک صفحه افقی فرضی حاصل می گردد، شکل آبخیز نامیده می شود. این شکل با بهره گرفتن از نقشه توپوگرافی که می توان مرز دو آبخیز را بر روی آن تشخیص و ترسیم نمود، بدست می آید. بدین ترتیب، امتداد خط الراس جریانات سطحی را ظاهرا به دو آبراهه و یا رودخانه متفاوت هدایت نماید، مرز آبخیز نامیده می شود.
آبخیزهای بزرگ معمولا به صورت قیف و یا گلابی شکل هستند. ولی آبخیرهای کوچک شکل های متفاوتی به خود می گیرند که بستگی به ساختمان زمین شناسی آن دارد و به همین دلیل بررسی شکل در مطالعات فیزیوگرافی یک آبخیز که در خصوصیات هیدرولوژیک آن موثر است اهمیت خاصی دارد (دفتر تحقیقات و معیارهای فنی، ۱۳۷۵، ص۱۴).
تاثیر شکل حوضه بر رواناب سطحی و هیدروگراف سیل محرز و این را هده زیادی از هیدرولوژیست‎ها مورد بررسی قرار داده اند. (علیزاده، ۱۳۸۵، ص۴۶۶)
به منظور بررسی و ارزیابی این عامل فیزیکی در مطالعات فیزیوگرافی یک حوضه آبخیز، دانشمندان و متخصصان فنی روش های بسیاری را پیشنهاد کرده اند که در ذیل با استفاده متداولترین آنها اندازه گیری عامل فیزیکی شکل آبخیز صورت گرفته است.
۴-۶-۳-۵-۱ روش هورتون^[۱]۱
در این روش ضریب شکل^[۲]۲ به شرح زیر توصیف شده است.

که در آن:
R: ضریب شکل آبخیز
A: مساحت حوضه آبخیز برحسب کیلومتر مربع
L: طول آبخیز برحسب کیلومتر
منظور از طول آبخیز در زابطه فوق، فاصله بین خروجی آبخیز تا دورترین نقطه آن است که در شکل شماره۴- نشان داده شده است همچنانکه در رابطه فوق دیده می شود هر چه حاصل کرد به عدد نزدیک باشد، طول آبخیز مورد نظر به مربع نردیکتر خواهد بود و بالعکس هر چه این عدد از یک کوچکتر باشد، بیانگر این است که شکل آبخیز مورد مطالعه کشیده و طویل است.
ضریب شکل به روش هورتون ۵۹/۳ بدست آمد.
جهت بررسی شکل حوضه آبریزذیلکی رود پس از محاسبه تعدادی از خصوصیات مروفومتری حوضه ذیلکی رود، محاسبات مربوط به ضریب شکل انجام گرفت.
۴-۶-۳-۵-۲ روش گراولیوس^[۳]
گراولیوس شکل آبخیز را با ضریب فشردگی^[۴]۴ مورد ارزیابی قرار داده است. ضریب فشردگی که بنام ضریب گراولیوس نیز نامیده می شود عبارتست از نسبت محیط حوضه (p) به محیط دایره فرضی که مساحت آن برابر مساحت حوضه باشد.

که در آن:
Cc: ضریب فشردگی یا ضریب گراولیوس
P: پیرامون حوضه آبخیز بر حسب کیلومتر
A: مساحت حوضه آبخیز بر حسب کیلومتر مربع
با توجه به رابطه فوق ضریب گراولیوس محاسبه و به قرار زیر است:

که در آن
A: مساحت حوضه آبخیز بر حسب کیلومتر مربع
R: شعاع دایره همسطح با حوضه آبخیز بر حسب کیلومتر
با توجه به رابطه فوق، مقدار ضریب گراولیوس بستگی به شکل آبخیز دارد، بدین صورت که هر چقدر این ضریب به واحدیک نزدیک شود شکل آبخیز مورد مطالعه به دایره نزدیکتر خواهد بود. در غیر این صورت مقدار این ضریب بزرگتر از یک خواهد بود که نشان دهنده انحراف شکل آن از دایره است. ضریب گراولیوس معمولا بین ۵/۱ تا ۵/۲ می باشد. بنابر این حوضه آبریزذیلکی رود جزء حوضه های گرد محسوب می شود.
۴-۶-۳-۵-۳ روش گردی یا روش میلر
ضریب گردی حوضه آبریز به روش میلر از طریق زیر بدست می آید:

A: مساحت حوضه آبخیز برحسب کیلومتر مربع
P: پیرامون حوضه آبخیز برحسب کیلومتر
در این رابطه هر چه S به عدد ۱ نزدیکتر باشد شکل حوضه مورد مطالعه به دایره نزدیکتر خواهد بود.
۴-۶-۳-۵-۴ روش تطویل یا روش شیوم

۲- مرور فرایند ها و طراحی فرآیندهای جدید: سازمان ها بدون طراحی مناسب و منطقی فرآیندها نمی توانند در بدست آوردن اهدافشان پیروز شوند.
۳- پیاده سازی فناوری های جدید: سازمان ها برای پیاده سازی e-CRM ملزم هستند تغییراتی در سازمان، ساختارها، قواعد تجاری، پایگاه داده ها و … ایجاد نمایند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اگر سازمان ها بدون تدوین استراتژی های مناسب و جامع نسبت به انجام تغییرات اقدام کنند، مواردی مانند ناهماهنگی بین وضعیت سازمان و e-CRM، عدم انعطاف پذیری در طرح های سازمان، عدم درک فرآیندهای تجاری سازمان، عدم تطابق با نیازهای سازمان و مشتریان، عدم حفظ حریم خصوصی مشتریان به صورت مناسب و … پیش خواهد آمد.
با توجه به مطالب فوق، سرعت بالا، بیشتر بودن درآمد در مقایسه با هزینه ها، دسترسی دائم، سودمندی داده ها، یکپارچگی و از مزایای e-CRM و هزینه تقریبا بالای پیاده سازی و هماهنگ سازی استراتژی های سازمان با اهداف مدیریت ارتباط با مشتریان الکترونیک از معایب این روش می باشد.
۳-۱۱- مدل رفتاری مشتریان
سدات در سال ۲۰۱۳ در مقاله خود، مدل رفتاری مشتریان را پیشنهاد می دهد. این مدل سیستمی را توصیف می کند که در آن داده های قدیمی مشتریان قرار می گیرد و یک مدل پیشگویانه مناسب در موتور امتیاز بندی اجرا می گردد. موتور امتیاز بندی یک نرم افزار کاربردی است که برای ارزیابی توابع ریاضی روی مجموعه ای از داده های ورودی به کار می رود. در فرایند امتیاز بندی مجموعه ای از مشتریان که رفتار و علایق مشابهی دارند، شناسایی شده و در پایگاه داده یا جدولی مشخص گروه بندی می شوند و امتیاز مشخصی به آن ها داده می شود. در مرحله تحلیل با بهره گرفتن از تبدیل داده ها، گزارش ها، الگوریتم های داده کاوی، امتیاز بندی و … فضای تصمیم گیری به وجود می آید. مرحله داده بین اجزای تعریف داده تجاری و تعاملات مشتری ارتباط برقرار می کند. انبار داده ساخته شده، داده جمع آوری شده از تعاملات مشتریان به مرحله تحلیل انتقال می دهد. در شکل ۳-۴ این مدل به طور کامل به تصویر کشیده شده است.
شکل ۳-۴- مدل رفتاری مشتریان
در مدل رفتاری مشتریان تمرکز بر مشتریان و گروه بندی علایق آنان است اما پیمایش های کامل از جداول بزرگ در چندین نوبت، سیستم های پیچیده پردازش آنلاین، زمان بری بالا، انبار داده های بزرگ از معایب این روش است. این مدل برای زمانی که پیش بینی ها اشتباه هستند یا مواقعی که احتمال کلاه برداری بالاست مانند بخش های مالی توصیه نمی گردد.
۳-۱۲- وب سایت های انطباقی^[۲۲]
اسحاقی و گاوالی در سال ۲۰۱۳ در مقاله خود به معرفی وب سایت های انطباقی پرداخته اند. وب سایت های انطباقی ساختار و محتوا یا ارائه اطلاعات برای پاسخگویی به اندازه گیری تعاملات کاربر با سایت را تنظیم می نمایند و تعاملات آینده کاربر را بهینه سازی می نمایند. این وب سایت ها، به صورت خودکار سازمان هایشان را بهبود می بخشند و الگوهای دسترسی کاربران را نمایش می دهند. الگوهای تعاملی کاربران ممکن است به صورت مستقیم از وب سایت جمع آوری شود یا از فایل های ثبت وقایع مربوط به وب سرور استخراج گردد. در وب سایت های انطباقی، محتوا و ساختار سایت بر اساس داده های استخراج شده از رفتار کاربر به صورت پویا سازماندهی مجدد می گردد.
این روش بر مسیر حرکت کاربر و الگوهای رفتاری مشتریان تمرکز دارد اما نیازهای سازمانی و شرایط رقابتی را در نظر نمی گیرد.
۳-۱۳- خلاصه فصل
در این فصل به برخی از روش های موجود در زمینه مدیریت ارتباط با مشتری و تجارت الکترونیک توسط تکنیک های وب کاوی اشاره شد و مزایا و معایب هر روش بیان گردید. همانگونه که مشاهده شد، روش های معرفی شده به طور کامل تمام مباحث مربوط به این حوزه را تحت پوشش قرار نمی دهند و هر روش به صورت مجرد و مجزا برخی از موارد را در نظر می گیرد. در ادامه روشی ارائه خواهد شد که ضمن در نظر گرفتن نکات مفید مطرح شده در روش های لی و فنگ، شخصی سازی وب، تحلیل جریان های کلیک، هوش تجاری، e-CRM و مدل رفتاری مشتریان و با توجه به نیازمندی های یک مشتری الکترونیکی به بیان مواردی می پردازد که برای جلب و حفظ وفاداری مشتریان اهمیت دارد.
فصل چهارم
۴- ارائه روش پیشنهادی
۴-۱- مقدمه
در این فصل روشی برای مدیریت ارتباط با مشتریان در حوزه تجارت الکترونیک توسط تکنیک های وب کاوی معرفی خواهد شد که با الهام از نکات مفید مطرح شده در روش های لی و فنگ، شخصی سازی وب، تحلیل جریان های کلیک، هوش تجاری، e-CRM و مدل رفتاری مشتریان است و در پی افزایش میزان رضایت مشتریان و در نتیجه افزایش سودآوری شرکت ها و سازمان ها است، سپس به منظور ارزیابی روش پیشنهادی، نیازمندی ها و توقعات مشتریان اینترنتی توسط فنون متداول وب کاوی سنجیده خواهد شد.
۴-۲- معرفی روش پیشنهادی
روش معرفی شده، چارچوبی برای به کارگرفتن تکنیک های وب کاوی به منظور کمک به سایت های تجارت الکترونیک برای اجرای مدیریت ارتباط با مشتری است. با این چارچوب می توان فهمید که چگونه مدیریت ارتباط با مشتری می تواند از وب کاوی سود ببرد و در نتیجه موجب بهبود خدمات در سایت های تجارت الکترونیک شود. مدیران بدین وسیله می توانند توقعات مشتریانشان را بهتر بشناسند و در راستای تحقق آن ها گام بردارند. این روش پنج بخش اصلی دارد که سبب واضح شدن محیط مدیریت ارتباط با مشتری در سایت های تجارت الکترونیک می شود:
۱- توسعه دانش تجاری
۲- تجزیه و تحلیل نیازمندی ها برای طراحی سایت
۳- تحلیل موقعیت سازمان در فضای رقابتی
۴- انجام فعالیت های تجاری در دنیای مجازی
۵- تهیه بازخورد از رفتار مشتریان و به روز رسانی وضعیت موجود در جهت پیشبرد اهداف سازمان
در ادامه بخش های بیان شده، تشریح شده و مشخص می گردد که در هر بخش از کدام روش های عنوان شده در مقدمه الهام گرفته شده است.
۴-۲-۱- توسعه دانش تجاری و دانش مربوط به درک مشتریان
رضایتمندی مشتریان تحت تاثیر عواملی مانند کیفیت، قیمت، تحویل به موقع و خدمات پس از فروش قرار می گیرد. از نظر مشتری، یک محصول زمانی ارزشمند است که در برابر هزینه ای که می پردازد، مزیت ها و خدمات مناسبی دریافت کند و در این صورت است که یک شرکت می تواند در محیط رقابتی توانایی لازم را داشته باشد. مدیریت ارتباط با مشتری مشخص می کند که چه محصولات یا خدماتی، به چه مشتریانی، در چه زمانی و از چه طریقی عرضه گردد.
به منظور موفقیت در دنیای رقابتی ارائه مجموعه ای از محصولات ثابت از پیش تعیین شده برای همه مشتریان صحیح نمی باشد. مدیریت ارتباط با مشتری توسط ابزارهای تحلیل داده ها به مدیران کمک می کند تا بخش بندی های مشتریان را تشخیص دهد، به ارزش حاصل از مشتری در دراز مدت دست یابند، رفتار مشتری را پیش بینی کنند و تبلیغات بازاریابی موثری را طراحی و پیاده سازی کند. هر سازمان یا شرکتی برای شروع فرایند ارتباط با مشتری، لازم است اطلاعات مربوط به مشتریان را در اختیار داشته باشد که می تواند از منابع داخلی مانند پرسشنامه ها و وبلاگ ها، سوابق کارت های اعتباری و منابع خارجی شامل نشانی ها، شماره تلفن ها و پروفایل های بازدید از سایت ها بدست آید. مدیرانی که امور مربوط به بازاریابی و نظارت بر محتوای سایت را بر عهده دارند، باید بتوانند برای مواردی مانند ویژگی های بازدیدکنندگان سایت، علت تمایل به خرید محصولات، نوع و میزان محصولات خریداری شده، برنامه های بازاریابی، نقاط ضعف و قوت سایت نسبت به سایر رقبا و … پاسخ مناسبی بیابند تا جایگاه و موقعیت سایت را در تجارت الکترونیک بسنجند.
با توجه به مدل رفتاری مشتریان، مشتریان گروه بندی می شوند و توسط e-CRM، می توان بازاریابی فرد به فرد را انجام داد و از فناوری اطلاعات برای عرضه محصولات شخصی شده استفاده نمود.
۴-۲-۲- تجزیه و تحلیل نیازمندی ها برای طراحی سایت
هنگام طراحی و ایجاد وب سایت توجه به مسائل زیر ضروری است:
۱- تعریف اهداف و چشم انداز سایت تجارت الکترونیک

• • اهداف کوتاه مدت و بلند مدت مربوط به سایت تجارت الکترونیک چیست؟

۲- تبیین و ایجاد اهداف سایت

• • تعریف مدیر از یک سایت موفق در زمینه تجارت الکترونیک چیست؟

• • نشانه های موفقیت سایت چیست و از چه طریقی می توان متوجه شد؟

• • سایت از منظر سازمان و مشتری چگونه توصیف می شود؟

۳- تعریف مشتریان و اهداف مربوط به آنان

• • مشتریان سایت چه کسانی هستند؟

• • تعریف مدیر سایت از مشتریان بر چه اساسی می باشد؟ (شناسایی نیازها و ویژگی ها)

• • مشتریان به چه محصولاتی تمایل بیشتری دارند؟ (شناسایی علایق)

۴- تحلیل و شناخت وظایف و فعالیت ها

• • مشتریان چه فعالیت هایی را در سایت انجام می دهند؟ (شناسایی محتوا و ترجیحات)

• • مشتریان به چه وی‍ژگی هایی از سایت بیشتر اهمیت داده یا بیشتر مورد استفاده قرار می دهند؟

• چه مواردی برای موفقیت مشتری در تعامل با سایت ضروری است؟

سوال ۲۶

۰٫۶۱

بیشترین مقدار بار‌عاملی برای متغیر تدارکات مربوط به سوال ۲۴ با میزان ۰٫۷۰ و کمترین میزان بار عاملی مربوط به سوال ۲۶ با میزان ۰٫۶۱ می‌باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

همان‌طور که در روش شناسی مدل معادلات ساختاری مطرح است محقق باید با بهره گرفتن از معنی داری مقدار تفاوت آماره کای اسکویر نسبت به اصلاح مدل و پیشبرد مراحل اقدام نماید. در این راستا از آزمون D² که از روی مقدار کاهش کای اسکویر و تفاوت معنی داری آن قضاوت می‌کند استفاده شده است. بر اساس جدول ۴-۹ مشاهده می‌شود که مدل اولیه دارای زیر بنای مناسب عاملی جهت استفاده در مدل ساختاری است و نیازی به اصلاح نیست.
مقادیر ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب RMSEA، نیز در همان گام اول به مقدار قابل قبول رسیده است؛ لذا می‌توان پارامتر های برآورد شده در مدل را به لحاظ آماری قابل اتکا دانست و از آن جهت تطابق پذیری نشانگرها با سازه‌های مورد مطالعه استفاده نمود.
نشانگر های در کنار یکدیگر سازه‌های مربوط به خود را با توجه به ساختار مورد نظر محقق به درستی تائید نمودند زیرا که مدل حاضر با بهره گرفتن از روش تحلیل عاملی تأییدی به درستی اجرا شده است و تداخل قابل توجهی مشاهده نمی‌شود. با توجه به اینکه مقدار ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب RMSEA برای مدل اصلاح شده کمتر از ۰۸/۰ گزارش شده، از این بر اساس یافته‌های این مدل می‌توان در مورد مناسب بودن سوالات انتخابی محقق تصمیم گیری نمود. نتایج نشان می‌دهد پارامتر های برآورد شده در مدل به لحاظ آماری قابل اتکا بوده و از آن جهت تطابق پذیری نشانگرها با سازه‌های مورد مطالعه استفاده نمود.
جدول ۴-۴۱ تفاوت مقادیر کای اسکویر در تعیین اثر بخشی اصلاح مدل اولیه اندازه گیری.

ردیف

مدل برازش یافته

Chi-Square

تفاوت Chi-Square

df

P-value

RMSEA

سوالات مرتبط

۱

مدل اول

۴٫۳۳

۲

۰٫۰۱۱۴۷

۰٫۰۷۳

منبع: نتایج تحقیق
با توجه به جدول مشاهده می‌شود که مدل دارای شرایط پایدار برای قبول برازش است.
مدل ۴-۶-۲: مقادیر t برای بررسی معنی داری پارامتر های مدل برازش یافته متغیر زمان حمل کالا
مقادیر محاسبه شده t برای هر یک از بار های عاملی هر نشانگر باقی‌مانده با سازه یا متغیر پنهان خود بالای ۹۶/۱ است؛ لذا می‌توان هم سویی سوالات پرسشنامه برای اندازه گیری مفاهیم را در این مرحله معتبر نشان داد. در واقع نتایج جدول فوق نشان می‌دهد آنچه محقق توسط سوالات پرسشنامه قصد سنجش آن‌ها را داشته است توسط این ابزار محقق شده است؛ لذا روابط بین سازه‌ها یا متغیر های پنهان قابل استناد است. برای آنکه نشان دهیم این مقادیر به دست آمده تا چه حد با واقعیت‌های موجود در مدل تطابق دارد باید شاخص‌های برازش مورد مطالعه قرار گیرد. همچنین با توجه به بارهای عاملی موجود در هر‌یک از ابعاد می‌توان در مورد اهمیت هر‌یک از نشانگرها تصمیم‌گیری نمود. مشخصاً نشانگر‌هایی که از اندازه‌گیری هر‌یک از سازه‌ها کنار گذاشته شده‌اند دارای بار مفهومی و آماری مناسبی برای اندازه‌گیری مفهوم مورد نظر محقق نیستند.
جدول۴-۴۲ نتایج مدل اندازه گیری زمان حمل کالا

ردیف

سازه تحقیق

سوالات برازش‌کننده مدل

بارهای عاملی در مدل اصلاح شده

T