پراکسیداسیون لیپیدی / فیبروز ریوی ، OH

بلئومایسین

اکسیداسیون آنتی­ تریپسین OH:₁

آمفیزم ریوی

OH , O₂

آسم برونشیال

استرس اکسیدایتوNO ، پراکسیداسیون، OH, O₂

سیلیکوز

OH , O₂

فیبروز ریوی ایدیوپاتیک

O₂

هایپرتاسیون ریوی

RNS موجود در سیگار، ROS اکسیداسیون آنتی تریپسین، OH, O₂, α_۱

COPD

تنظیم آنتی اکسیدانی سمیت اکسیژن OH , O₂

هایپراکسی

OH , O₂ , RNS , ROS

ایسکمی / برقراری مجدد جریان خون

۲-۲-۴-۱- کادمیوم و مکانیسم مسمومیت ریوی آن
کادمیوم یکی از آلاینده های صنعتی و محیطی است که اثرات زیادی روی محیط اطراف دارد.این فلز سنگین و سمی به راحتی جذب گیاهان حیوانات و میکرو ارگانیسم ها شده و در دوزهای بالاتر آسیب های حاد سلولی و بافتی در موجود زنده ایجاد می کند [۴۲] این عنصر برای گیاهان حیوانات و انسان ها ضروری نبوده و حضور آن در موجودات زنده ناخواسته و مضر است[۴۳].

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

از نتایج مهم پایداری فلزات سنگین وسعت زیستی زیاد در زنجیره غذایی می باشد به طوری که در نتیجه این فرایند مقدار آنها در زنجیره غذایی می تواند تا چندین برابر مقدار آنها که در آب یا هوا یافت می شوند افزایش یابد و از نکات قابل توجه آلودگی محصولات آبزی به فلزات سنگین است[۴۴] . نیمه عمر کادمیوم در خون ۳-۲ ماه می باشد که البته پس از جذب برای دهها سال به شکل ذخیره­ای باقی می ماند[۴۵]. کادمیوم به طور معمول از طریق تنفس (گرد و خاک) گوارش (مواد غذایی و نوشیدنی ها) و یا پوست (سفید کننده ها) جذب بدن می شود و از طریق کلیه ها و ادرار و بندرت از راه تعریق دفع می گردد [۴۶; ۴۷; ۴۸]. ارگان مورد هدف کادمیوم معمولاً کلیه ها، کبد، ریه و مغز می باشند که از طریق اتصال به پروتئین های خاص به نام متالوتیونین در خون به این ارگان ها رفته و در آنجا تجمع می یابند و به این طریق اثرات سمی خود را اعمال می کنند [۴۹].آلودگی های محیطی از طریق این فلز در ارتباط با استخراج آن از معادن کاربردهای صنعتی از آن در صنایع مختلف از جمله هواپیماسازی، آبکاری الکتریکی (که در این روش حدود ۶۰% کادمیوم استفاده می شود) لحیم کاری، عکاسی، تهیه کودهای شیمیایی، حشره­کش­ها و برخی از داروها و سفید کننده ها رخ می دهد[۵۰]. مهمترین منابع غذایی آن سبزیجات برگ­دار، نرم­تنان، بافت کبد و کلیه غلات و کاکائو است [۵۱]
آگاهی از غلظت عناصر در آب همیشه مورد توجه سازمان های بهداشتی و پژوهشگران بوده است. حداکثر غلظت مجاز عناصر سمی آرسنیک و کادمیوم در آب آشامیدنی به ترتیب ۱۰ و ۵ میکروگرم بر لیتر می باشد[۵۲]. اندک افزایش این عناصر در آب آشامیدنی عامل بروز سرطان های مثانه، کلیه و پوست می شود و همچنین بیماری های قلبی عروقی را به همراه دارد [۵۳; ۵۴; ۵۵]. در صورتی که آب آشامیدنی خیلی نرم باشد در اکثر خوردگی لوله ها مقداری کادمیوم وارد آب می شود .ظروف سرامیکی یا فلزی نیز می توانند مقداری کادمیوم وارد آب کنند. [۴۴].تنباکو در کسانی که دخانیات مصرف می کنند و در واقع دود سیگار بزرگترین منبع مهم جذب کادمیوم است [۴۳].هر نخ سیگار محتوی ۲ میلی گرم کادمیوم است که حدود ۱۰% آن جذب می شود[۵۶]. در سیگاری ها در مقایسه با غیر سیگاری ها جذب روزانه کادمیوم بیش از دو برابر است .از آنجایی که زنان ذخیره آهن کمتری دارند و جذب کادمیوم در ذخایر پایین آهن افزایش می یابد این عنصر در بدن زنان بیشتر از مردان است[۵۷; ۵۸]. علاوه بر مواجهات شغلی و محیطی زنان باردار از طریق سیگار و غذا در معرض مواجهه با کادمیوم قرار دارند[۵۹].و این مادران با نوزادانی باوزن کم ویا نارس مواجهه خواهند شد[۶۰]. قرارگرفتن در معرض اکسید کادمیوم cdo در طول مسیر ریه موجب التهاب و آسیب سلولی و همچنین تغییر عملکرد سیستم ایمنی بدن می شود[۶۱].در انسان و حیوانات آزمایشگاهی جذب آن از طریق ریه ها از جذب آن از طریق دستگاه گوارش بیشتر است و حدود ۵۰% کادمیوم تنفس شده جذب می شود [۶۲]. مسمومیت صنعتی به وسیله­ خاک یا گدازه در خلال ذوب یا ریزش فلز کادمیوم اتفاق می افتد که شامل جوشکاری، سوزاندن یا حرکت دادن استیل های روکش کادمیوم یا پاشیدن لحیم و حرارت دادن زیاد به فلز کادمیوم است[۶۳]. تدابیر ایمنی طراحی سیستم تهویه مناسب با فیلتر کردن جهت کم کردن آلودگی مناسب است[۶۴]. گزارش هایی در صنعت موجود است که بخارات و پودر کادمیوم موجب بیماری آمفیزم، حساسیت، از کار افتادگی کلیه، پوکی استخوان و افزایش احتمال وقوع سرطان شده است[۶۴] .
اثر عوامل محیطی و تراتوژن های مختلف بر تکامل جنین و ایجاد ناهنجاری­ها از زمان های قدیم شناخته شده است اما هنوز هم معلولیت ها و ناتوانی های ناشی از مواد تراتوژن از مشکلات عمده بهداشت همگانی است. کادمیوم یکی از این مواد تراتوژن زاست که دارای ترکیبات بسیار سمی می باشد [۵۰; ۶۵]. بنابراین مواجهه با کادمیوم یک مشکل نگران کننده بهداشتی است که اثرات امبریوژنیک^[۲۰]، تراتوژنیک^[۲۱] و کارسینوژنیک^[۲۲] بر سلامتی انسان دارد[۶۶]. بر اساس مطالعات موجود کادمیوم در مراحل ابتدایی بارداری تراتوژیک و امبریوتوکسیک بوده و در مراحل آخر بارداری دارای اثرات سمی روی جفت است[۶۷]. شواهد متعددی وجود دارد که فلز کادمیوم با عبور از جفت موجب کاهش وزن [۶۸،۶۹] قد [۷۰] نمره آپگار^[۲۳] [۷۱] و زایمان پره ترم^[۲۴] [۶۸] شکاف کام، شکاف لب، پلی داکتیلی^[۲۵]، مینی داکتیلی، تشکیل نشدن گوش یا گوش نابجا و چشم باز در نوزاد می شود [۷۲; ۷۳]. همچنین مطالعات روی حیوانات نشان داده که کادمیوم در اواخر حاملگی موجب صدمات متعدد به جنین و مرگ جنین و در اوایل حاملگی موجب اثرات تراتوژنیک مانند اگزنسفالی، هیدروسفالی^[۲۶]، میکروفتالمی^[۲۷]، چانه کوچک، کلاب فوت^[۲۸] و … در جنین می شود [۷۴].اثرات تراتوژنیک کادمیوم روی لوله عصبی [۷۵; ۷۶] چشم [۴۹] مطالعه و گزارشاتی از قبیل تخریب و مرگ سلول های عصبی خونریزی در بافت های مغزی و تغییرات فراساختاری و تغییر بیان ژن و به دنبال آن القای آپوپتوزیس^[۲۹] در سلول ها گزارش شده است[۷۷]. کادمیوم با جذب در بدن موجب صدمه به ساختار سلولی عملکرد آنزیم یا کوآنزیم ها می شود. سرعت جذب این فلزات در ترکیب با مواد آلی بسیار سریع و ممکن است صدمات بیشتری به بافت وارد نمایند. این فلزات با تغییر ژنتیکی DNA سبب سرطان و نواقص مادرزادی می شوند [۷۸].. مواجهه با کادمیوم موجب ایجاد اختلالات عصبی رفتاری مانند اختلال در توجه، سایکوموتور و حافظه می شود[۷۹]. علاوه بر این مشخص شده است که کادمیوم در رهایش نروترنسمیترها در نرون ها رقابت می کند و چون غیر اختصاصی می باشد موجب اختلال در عملکرد نروترنسمیترها می شود. از طرف دیگر کادمیوم می تواند موجب کاهش زمان باز ماندن کانال های کلسیمی واقع در غشا سلولی نرون ها شده و موجب کاهش جریان ورودی کلسیم و در نتیجه محدودیت رهایش نروترنسمیتر ها گردد[۸۰]. نشان داده شده که عوامل فیزیکی و شیمیایی می توانند باعث بروز اختلالات ژنتیکی و تکاملی در تولید و تکامل اسپرم پستانداران گردیده و اثرات سوء فلزات سنگین بر روی اسپرم بررسی شده است [۸۱; ۸۲]. جیوه و کادمیوم حتی در غلظت های کم به شدت برای اسپرم سمی بوده و باعث کاهش سریع حرکات اسپرم و کاهش مصرف اکسیژن آن می شوند [۸۳]. همچنین گزارش شده در مردان ناباروری که هیچ عارض کلینیکی مشخصی نداشته ولی کیفیت اسپرم آنها ضعیف ارزیابی شده است سطح کادمیوم سرم آنها به طور معنی داری بین افزایش میزان کادمیوم خون و نقص قطعه میانی اسپرم های نابالغ و کاهش حجم اسپرم مشاهده شده است [۸۴]. همچنین گزارش شده است که کلرید کادمیوم و کلرید جیوه قابلیت نفوذ اسپرم به موکوس دیواره را کاهش می دهد[۸۵]. کروم نیز موجب ایجاد درماتیت های پوستی و تحریک غشای مخاطی سرب باعث ایجاد اختلالات سیستم های عصبی محیطی و مرکزی و نیکل موجب تغییر در خون و آنزیم و افزایش فشارهای روانی می گردد [۸۶].
در راه های هوایی فوقانی، التهاب مزمن بینی، حلق و حنجره و همچنین اختلالات بویایی و در راه های هوایی تحتانی، بیماری ساختاری مزمن ریه در شدت های گوناگون دیده شده است. شدیدترین شکل سمیت مزمن کادمیوم در اثر مصرف خوراکی طولانی مدت آن در بیماری ایتای ـ ایتای نمود پیدا می کند[۱]. کادمیوم از کانال های کلسیم غشاء پلاسمایی و گروه های ATPase Ca²⁺ بازداری و بنابراین می تواند باعث مهار آنزیم ها شود (شکل شماره ۲-۱).

شکل ۲-۱: کادمیوم و استرس اکسیداتیو. کادمیوم به عنوان یک رها کننده­ استرس اکسیداتیو موجب توقف سیستم آنتی اکسیدانی سلولی می­ شود[۸۷].
سلول های تهدید شده با کادمیوم تکثیر پروکسیزوم^[۳۰] های شامل آنزیم کاتالاز را نشان دادند. علاوه بر این، کادمیوم باعث مهار گلوکونئوژنز و فسفریلاسیون اکسایشی شده و یک سم آنزیمی مستقیم محسوب می شود. کادمیوم موجب آپوپتوز در سلول های T ، سلول های تک هسته­ای^[۳۱] ، خطوط سلولی کلیه، سلول های میوکارد، سلول های عضله صاف شده و نشان داده شده که آپوپتوز ناشی از کادمیوم ناشی از سطوح متالوتیونین^[۳۲] است که برای جلوگیری از مسمومیت به کادمیوم متصل می شود[۱]. بعلاوه گزارش شده که کادمیوم فعالیت پروتئین کیناز، فسفاتاز، فاکتورهای رونویسی و MAPK^+[33]را تعدیل می کند. به نظر می رسد که همه مسیرهای میتوکندریایی، کاسپازها و ROS در آپوپتوز ناشی از کادمیوم نقش دارند (شکل شماره ۲-۲)[۱]. نشان داده شده که کادمیوم می تواند به طور مستقیم منجر به اختلال عملکردی در میتوکندری ، شامل جلوگیری از تنفس، باز شدن منافذ نفوذپذیری گذار (PTP)^[34] ، از دست دادن پتانسیل انتقالی غشاء و آزاد شدن از سیتوکروم C می گردد. به هر حال این تغییرات میتوکندریایی به طور کامل به وسیله­ Bcl-Xl و روتنیوم قرمز^[۳۵] متوقف می شود. کادمیوم موجب باز شدن PTP از طریق اتصال آن به گروه های تیول^[۳۶] جابجا کننده های آدنین نوکلئوتید (ANT)^[37] می شود. آنها نشان می دهند که مسیر میتوکندریایی ممکن است در آپوپتوز ناشی از کادمیوم دخالت داشته باشد. آپوپتوز ناشی از کادمیوم به وسیله­ فعالیت کاسپاز ـ ۳ همراهی می شود[۱].

شکل ۲-۲: مسیرهای آپوپتوتیک گیرنده و میتوکندری[۱]
توسعه سمیت ناشی از کادمیوم از طریق وقوع خارج رحمی آپوپتوز در طول رشد وساطت می شود [۱].در جنین تهدید شده به وسیله­ کادمیوم، افزایش معنی دار شمار سلول های آپوپتیک توسط میکروسکوپ کانفوکال مشاهده شد[۱].
۲-۲-۵- تأثیر فعالیت ورزشی در دوران بارداری و رشد جنین
۲-۲-۵-۱- تأثیر فعالیت ورزشی در دوران بارداری

عنوان

روابط معنی­دار

مقدار تخمین شده

مدل شماره ۱

حس مکان >>> مشارکت
مشارکت >>> سرمایه اجتماعی

۸۳/۰
۷۴/۰

مدل شماره ۲

حس مکان >>> مشارکت

۷۵/۰

مدل شماره ۳

حس مکان >>> سرمایه اجتماعی
سرمایه اجتماعی >>> مشارکت

۶۵/۰
۷۷/۰

مدل شماره ۴

حس مکان >>> سرمایه اجتماعی
حس مکان >>> مشارکت

۶۲/۰
۵۶/۰

از میان این مدل­ها، مدل اول(مدل تاثیرگذاری حس تعلق مکانی در افزایش سرمایه اجتماعی از طریق متغیر واسطه­ای مشارکت) بهترین تبیین را از این روابط ارائه می­دهد، بنابراین فرضیه تحقیق مبنی بر اثرگذاری حس تعلق مکانی بر افزایش سرمایه اجتماعی از طریق افزایش مشارکت عمومی شهروندان با قوت مورد تایید قرار می­گیرد. به عبارت دیگر در محلات شهر مشهد حس تعلق مکانی باعث مشارکت بیش­تر شهروندان می­ شود و مشارکت نیز باعث افزایش سرمایه اجتماعی و اعتماد ساکنین به یکدیگر می­گردد(میزان مشارکت و سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از پیامدهای حس تعلق مکانی مطرح شده است). البته لازم به ذکر است که سایر مدل­های این تحقیق نیز مورد تایید قرار گرفته­اند، اما بیش­ترین ضریب تاثیر و کم­ترین خطا در اجرای مدل مربوط به مدل شماره ۱ می­باشد که شرح آن در بالا رفت. بنابراین می­توان اینگونه گفت که: حس تعلق به مکان از طریق برانگیختن مشارکت شهروندان باعث اعتماد بیشتر شهروندان می­گردد، بنابراین می­توان گفت، داشتن جوامعی با سرمایه ­های اجتماعی بالا و مشارکت آگاهانه شهروندان مستلزم وجود حس تعلق به مکان، محله و شهر است و یکی از راه­های افزایش این حس نیز برنامه­ ریزی کالبدی و مناسب­سازی محلات است.

یعقوب زنگنه و سعید حسین­آبادی در مقاله­ای با عنوان تحلیلی بر تعلق مکانی و عوامل مؤثر بر آن در سکونتگاه­های غیررسمی(مطالعه موردی: محدوده ­کال ­عیدگاه ­سبزوار) بیان کرده ­اند که:
در این پژوهش وضعیت ابعاد تعلق مکانی ساکنان سکونتگاه غیررسمی شرق کال عیدگاه سبزوار و عوامل مؤثر بر آن مورد سنجش قرار گرفته است. تعلق مکانی که بیانگر پیوند یا ارتباط عمیق افراد با مکان­های خاص است، نقشی تعیین­کننده در بهره­مندی و تداوم حضور انسان در مکان دارد. هویت مکانی، وابستگی مکانی، تعلق عاطفی و پیوند اجتماعی ابعاد این مفهوم را شکل می­ دهند که تحت تاثیر مجموعه شرایط محیطی، اجتماعی و فردی قرار دارند؛ بنابراین هر مکانی با توجه به شرایط خاص خود سطح متفاوتی از تعلق مکانی را به ساکنان خود عرضه می­ کند. در کل طرح موضوع تعلق مکانی در سکونتگاه­های غیررسمی که از نظر پایداری شرایط اجتماعی، اقتصادی و محیطی دچار مسئله هستند؛ هم از جهت نقش آن از منظر انسان­شناسی و جامعه ­شناسی(ایجاد هویت فردی و جمعی، همبستگی بین افراد و …) و هم از منظر برنامه­ ریزی اجتماع محور(نقشی که تعلق مکانی می ­تواند در افزایش تمایل افراد برای مشارکت در امر بهسازی محله داشته باشد) دارای اهمیت است.
تحقیق حاضر از نوع پیمایشی است و از پرسشنامه برای جمع­آوری داده ­های میدانی استفاده شده است؛ حجم نمونه ۱۳۰ نفر، روش نمونه گیری، تصادفی ساده و واحد تحلیل سرپرست خانوار می­باشد. روش تحلیل این داده ­ها نیز آزمون­های آماری شامل آزمون برابری نسبتها، آزمون دوجمله­ای، آزمون همبستگی لامبدا و ضریب همبستگی اسپیرمن است که هر کدام با توجه به نوع فرضیه و مقیاس متغیرها مورد استفاده قرار گرفته است.
در این تحقیق، تعلق مکانی محدوده شرق کال عیدگاه سبزوار به عنوان بزرگترن کانون اسکان غیررسمی این شهر مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به اینکه سکونتگاه­های غیررسمی محل زندگی افراد و خانوارهایی هستند که عمدتاً مهاجرند، مدت اقامت­شان در این مکان­ها معمولاً کم است و شرایط اجتماعی و محیطی چندان مطلوب نیست، انتظار می­رود که ساکنان این سکونتگاه­ها تعلق پایینی نسبت به محل زندگی خود داشته باشند. بر اساس این مطلب فرضیه اول تحقیق اینگونه مطرح شد که “به نظر می­رسد سطح تعلق مکانی ساکنان محدوده کال عیدگاه سبزوار- سکونتگاه غیررسمی- در سطح پایین­تر از حد متوسط باشد”.
برای آزمون این فرضیه ابتدا تعلق مکانی در ۴ بعد هویت مکانی، تعلق عاطفی، وابستگی مکانی و پیوند اجتماعی مورد سنجش واقع شد. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که سطح تعلق مکانی ساکنان شرق محدوده کال عیدگاه در هر ۴ بعد در حد بالایی است که این امر متناقض با تصور رایج و نقض­کننده فرضیه اول تحقیق مبنی بر پایین بودن سطح تعلق مکانی ساکنان اینگونه مکان­ها است. با توجه به سطح نسبتاً بالای تعلق مکانی در بین ساکنان محدوده شرق کال عیدگاه، می­توان به بهبود این سکونتگاه­ها امیدوار بود چرا که تعلق مکانی نیروی محرکه قوی در مشارکت ساکنان یک مکان برای بهبود و ارتقای شرایط آن می­باشد.
فرضیه دوم، بیانگر تاثیر خصوصیات فردی، مدت اقامت، شرایط اجتماعی و کالبدی- محیطی بر میزان تعلق مکانی است. طبق آزمون­های آماری رابطه معناداری بین خصوصیات فردی(سن، وضعیت اشتغال، نوع شغل، درآمد، سطح تحصیلات، تعداد اعضای خانواده) و مدت زمان اقامت با میزان تعلق مکانی وجود ندارد. همچنین نتایج این تحقیق نشان می­دهد که کیفیت روابط اجتماعی و امنیت عمومی و در کل کیفیت وضعیت اجتماعی و کالبدی- محیطی محدوده شرق کال عیدگاه با سطح تعلق مکانی رابطه معنادار مثبتی دارد. بدین ترتیب با بهبود وضع اجتماعی محله(امنیت عمومی و روابط اجتماعی)، میزان احساس تعلق به مکان نیز بهبود می­یابد. در بعد کالبدی محیطی نیز ساماندهی و بهسازی محله(همراه با مشارکت فعال ساکنان) می ­تواند رابطه ساکنان محدوده مورد مطالعه را با مکان زندگی خود ارتقاء بخشد و زمینه­ ساز حس تعلق به مکان باشد.
به طور خلاصه، مقاله حاضر نشان می­دهد که برخی سکونتگاه­های غیررسمی مثل همین نمونه مطالعاتی، دارایی­ های قابل توجهی مثل تعلق ساکنان به مکان را در خود جای داده است که اگر به این پتانسیل­ها توجه شود، می ­تواند راهگشای این مکان­ها به سوی پایداری باشد. پس باید در این نگرش که سکونتگاه­های غیررسمی سر تا پا معضل است، اصلاح صورت گیرد. همچنین متغیرهای مطرح در عرصه عمومی مثل وضعیت اجتماعی و کالبدی- محیطی نسبت به ویژگی­های فردی و جمعیت شناختی در میزان تعلق مکانی از اهمیت بیش­تری برخوردار است.
علی جوان فروزنده و قاسم مطلبی در مقاله­ای با عنوان حس تعلق به مکان و عوامل تشکیل دهنده آن، بیان کرده ­اند که:
یکی از معانی مهم و مؤثر در ارتباط انسان و محیط که مورد توجه طراحان بوده است، حس تعلق به مکان می­باشد. در روش­های طراحی محیطی- علی­رغم استفاده فراوان از این واژه- تعریف مشخص و معینی از این معنا و عناصر تشکیل­دهنده آن ارائه نگردیده است. لذا با هدف شناسایی این حس در معماری به معرفی ابعاد مختلف حس تعلق و عوامل تشکیل دهنده آن- بر اساس روش پژوهش­شناختی و با رویکردهای هستی­شناسانه و معرفت­شناسانه در بررسی ادبیات موضوع- پرداخته می­ شود.
حس تعلق یکی از علائم و عوامل مهم در ارزیابی ارتباط انسان- محیط و ایجاد محیط­های انسانی با کیفیت می­باشد. این سطح از معنای محیطی بیانگر نوعی ارتباط عمیق فرد با محیط بوده و در این سطح، فرد نوعی همذات­پنداری بین خود و مکان احساس می­نماید. حس تعلق واجد دو بعد کالبدی و اجتماعی است که نتایج، نشان­دهنده برتری تعلق اجتماعی بر تعلق کالبدی در محیط می­باشد. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده، حس تعلق به مکان منطبق بر مدل شکل­ گیری معنا در محیط(برآیند تعامل فرد، دیگران و محیط)، از یک طرف وابسته به مشخصات و ویژگی­های فردی شامل: انگیزش­ها، شایستگی­ها و شناخت افراد نسبت به مکان بوده و از طرف دیگر ریشه در تعاملات اجتماعی و ارتباط فرد و دیگران در محیط دارد که منبعث از نیاز به تعلق به عنوان نیاز اولیه انسانی می­باشد. اساساً انسان به دنبال یافتن پاسخ برای نیازهای خود در محیط می­باشد و در صورت عدم تامین این نیازها از مکان، احساس عاطفی مثبتی بین فرد و مکان به وجود نخواهد آمد. بالعکس، هر چه قدر محیط در تامین سطوح مختلف نیازهای انسانی تواناتر باشد، به همان نسبت فرد ارتباط خود با محیط را مؤثر دانسته و نهایتاً معنای استنباطی مثبتی به همراه خواهد داشت. هر چه قدر سطوح تامین این نیازها، بر اساس هرم نیازهای انسانی مازلو در قسمت­ های فوقانی هرم اتفاق می­افتد، به همان نسبت معنای محیطی عمیق­تری شکل خواهد گرفت. در درجات بالاتر حس تعلق به محیط، به سمت عوامل احساسی- عاطفی که بیانگر عمق ارتباط فرد با محیط می­باشد، پیش خواهد رفت که با واژه ­هایی نظیر تعلق به مکان، دلبستگی به مکان و تعهد به مکان که بیانگر نوعی از درهم­تنیدگی احساسات و عواطف انسانی نسبت به محیط می­باشد، بیان می­گردد.
نکته مهم بدست آمده در این مقاله، نقش محیط و ویژگی­های کالبدی آن، به عنوان وجه سوم مدل معنای مکان، در شکل­ گیری معنای حس تعلق می­باشد. نتایج نشان می­دهد عوامل کالبدی محیط در شکل­ گیری معنای حس تعلق نقش واسطه را ایفا نموده و در دو سطح در محیط مؤثر واقع می­گردند:
در سطح اول، عناصر کالبدی محیط با هم­سازی فعالیت­ها از طریق تامین و قابلیت انجام آن و با ارضاء نیازهای فردی در درجه اول و نیازهای اجتماعی ناشی از فعالیت­های گروهی در درجه بعد، امکان ایجاد این حس در مکان را فراهم می­نمایند. در این سطح، ویژگی­های کالبدی محیط با تسهیل فعالیت­ها، منطبق بر الگوهای رفتاری افراد و با تامین نیازهای استفاده­کنندگان از مکان، در برقراری تعلق اجتماعی محیط مؤثر واقع شده و امکان ایجاد و ارتقاء پیوندهای اجتماعی در محیط را فراهم می­نمایند.
در سطح دوم، عناصر کالبدی محیط به عنوان مؤلفه­ های فرهنگی و نمادها، واسطه بصری در ایجاد ارتباط ذهنی بین استفاده­کنندگان از مکان را فراهم می­نمایند. در این سطح، عناصر کالبدی منبعث از خاطره­ها و تصاویر ذهنی استفاده­کنندگان بوده و به صورت نمادگونه، ناشی از فرهنگ و ارزش­های اجتماعی، نقش خود را ایفا می­نمایند.
نتایج نشان می­دهد، حس تعلق از معیارهای ارزیابی محیط­های با کیفیت بوده و در معماری و رشته­ های طراحی محیطی، ویژگی­های کالبدی نظیر(فرم، شکل، رنگ، اندازه، بافت و مقیاس) و روابط اجزاء کالبدی با تامین و تاکید بر فعالیت­های اجتماعی محیط، نقشی مهم و مؤثر در شکل­ گیری حس تعلق دارا می­باشند.
علی صمیمی­شارمی و پروین پرتوی در مقاله­ای با عنوان بررسی و سنجش حس مکان در محلات ارگانیک و برنامه­ ریزی شده(مطالعه ­موردی: محلات ساغریسازان و بلوار گیلان در شهر رشت) بیان کرده ­اند که:
هدف کلی از این پژوهش، سنجش عناصر مؤثر بر حس مکان و بررسی تفاوت آن در بافت­های ارگانیک و برنامه­ ریزی شده با مطالعه موردی در محله­های ساغریسازان با بافت ارگانیک و محله بلوار گیلان با بافت برنامه­ ریزی شده است. مبانی نظری تحقیق برگرفته از آرای معمار پدیدارشناس، کریستین نوربرگ شولتس درباره پدیده مکان و حس مکان است. از نظر شولتس، پدیده مکان مفهومی کلی و کیفی بوده و ساختار مکان، متاثر از مرز/ قلمرو، تمرکز/ محصوریت، عرصه درونی/ عرصه بیرونی، شناسایی و خوانایی است. روش تحقیق، توصیفی بر مبنای استدلال استقرایی و با بهره گرفتن از راهبرد ترکیبی(کیفی- کمّی) با تمرکز بیش­تر بر راهبرد کیفی(استفاده از انجام مصاحبه های عمیق توام با پرسش­های باز از ۴۶ نمونه هدفمند انتخاب شده و با بهره گرفتن از روش مثلث­بندی، مشاهده­های محقق در زمان­های مختلف و نیز مقایسه جداول نتایج در دو محله) انجام گرفته است.
ارزیابی نتایج این پژوهش بیانگر این است که هر کدام از محلات برنامه­ ریزی شده و ارگانیک بلوار گیلان و ساغریسازان، پارامترهای مثبت و منفی در تحقق حس مکان دارند. ولی در کل، با توجه به مصاحبه های انجام پذیرفته، مشاهدات و نیز مطالعات باید گفت افراد در محله بلوار گیلان(محله برنامه­ ریزی شده)، از نظر حس مکان در وضعیت ضعیف­تری نسبت به همتای مسن­تر خود یعنی محله ساغریسازان(محله ارگانیک) قرار دارند.

و این تعبیر در فرمایش حضرت زهرا اشاره دارد به این مطلب که اطاعت خدا یک امر فطری است و باید کسانی را که آن­را فراموش کرده­اندآگاه کرد.
«وَ إِظْهَاراً لِقُدْرَتِهِ»
خداوند اراده فرموده که قدرت خود را با همه عظمت و بزرگی آشکار سازد؛ در حدیث قدسی آمده است که می­فرماید: «کُنْتُ کَنْزاً مَخْفیّا فَاَحْبَبْتُ اَنْ اُعْرَفَ وَ خَلَقْتُ الْخَلْقَ لِکَیْ اُعْرَفَ^[۴۵۱].»
پس هدف خلقت، معرفت پروردگار و قهراً تکامل معنوی جن و انس می­باشد.

۸٫۳٫۳ . استنادهای قرآنی

«إِلَّا تَثْبِیتاً لِحِکْمَتِهِ» به این آیه شریفه ناظر است:
یُؤْتِی الْحِکْمَهَ مَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَهَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثیراً ^[۴۵۲]…

۹٫۳٫۳٫ عبودیت

«تَعَبُّداً لِبَرِیَّتِهِ وَ إِعْزَازاً لِدَعْوَتِهِ»
عبودیت، اظهار کردن تذلل وآشکار نمودن درماندگی است وعبادت، غایت تذلل و نهایت اظهار عجز ودرماندگی است. و این جز درپیشگاه خداوند استحقاق پیدا نمی­کند. به تعبیر راغب در مفردات ذیل کلمه «عبد»: «ولا یستحقها الا من له غایه الافضال وهوالله تعالی^[۴۵۳]». بنابراین، بندگی برای کسی جایز است که نهایت کمال و فضیلت از اوست و او خداى تعالى است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱۰٫۳٫۳٫ عبودیت و مستندات قرآنی

در ادامه بیان استنادهای قرآنی این بخش از خطبه شریفه قابل ذکر است که عبارت «تَعَبُّداً لِبَرِیَّتِهِ» که به بیان هدف خداوند از آفرینش می ­پردازد، به آیه شریفهوَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ^[۴۵۴] که در آن هدف آفرینش انس و جن عبادت و پرستش خداوند متعال بیان شده است، تلمیح دارد.
ونیز عبارت «وَإِعْزَازاً لِدَعْوَتِهِ» نیز به آیه شریفه وَ لِلَّهِ الْعِزَّهُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنینَ ^[۴۵۵]تلمیح دارد.

۱۱٫۳٫۳٫ استنادهای قرآنی

۱٫۱۱٫۳٫۳٫ پاداش اطاعت از منظر قرآن
جمله «ثُمَّ جَعَلَ الثَّوابَ عَلی طاعَتِهِ » در خطبه حضرت بیانگر این مطلب است که خداوند متعال ثواب را در برابر طاعت بندگان قرار داده است، که به آیه کریمهفَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّی لا أُضیعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْکُمْ مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثى‏ بَعْضُکُمْ مِنْ بَعْضٍ فَالَّذینَ هاجَرُوا وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ وَ أُوذُوا فی‏ سَبیلی‏ وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا لَأُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ^[۴۵۶] ناظر است که اشاره می­ کند خداوند متعال در قبال اعمال نیک بندگان و طاعت­های آنان به آن­ها پاداش و ثواب عنایت می­ کند.
۲٫۱۱٫۳٫۳٫کیفر عصیان از دیدگاه قرآن
این فقره «وَ وَضَعَ الْعِقابَ عَلی مَعْصِیَتِهِ» از بیانات حضرت صدیقه کبری به آیات شریفه­ای که ذیلاً خواهد آمد ناظر است.
غافِرِ الذَّنْبِ وَ قابِلِ التَّوْبِ شَدیدِ الْعِقابِ^[۴۵۷] ...
… إِنَّ رَبَّکَ لَذُو مَغْفِرَهٍ وَ ذُو عِقابٍ أَلیمٍ^[۴۵۸]
وَ السَّماءَ رَفَعَها وَ وَضَعَ الْمیزانَ^[۴۵۹]
۳٫۱۱٫۳٫۳٫ انذار از عقاب در قرآن
این عبارت «ذِیادَهً لِعِبادِهِ مِنْ نِقْمَتِهِ» از نظرمفهوم که دربردارنده این مطلب است که خداوند بندگان را از عذاب انذار می­دهد، به این آیه کریمه اشاره می­ کند. لَهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِنَ النَّارِ وَ مِنْ تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ ذلِکَ یُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبادَهُ یا عِبادِ فَاتَّقُونِ^[۴۶۰]
۴٫۱۱٫۳٫۳٫ دعوت خداوند به بهشت
عبارت «وَحِیاشَهً لَهُمْ اِلى جَنَّتِهِ» به آیات شریفه وَ اللَّهُ یَدْعُوا إِلى‏ دارِالسَّلامِ وَ یَهْدی مَنْ یَشاءُ إِلى‏ صِراطٍ مُسْتَقیمٍ^[۴۶۱] و وَ ادْخُلی‏ جَنَّتی^[۴۶۲]‏ناظر است.

فصل چهارم: نبوت ومقام والای پیامبراکرم

۱٫۴٫ انتخاب پیامبر در علم ازلی الهی
۲٫۴٫ فلسفه بعثت
۳٫۴٫ جهان جاهلی در عصربعثت
۴٫۴٫ آثار و برکات پیامبر اکرم
۵٫۴٫ قیام پیامبر برای هدایت
۶٫۴٫ مصیبت رحلت پیامبر اکرم
۷٫۴٫ مقام و جایگاه قرآن کریم در خطبه شریفه فدکیه
۸٫۴٫ فلسفه احکام
۹٫۴٫ معرفی شخصیت حضرت فاطمه و پدر بزرگوارشان در خطبه
۱۰٫۴٫ خدمات پیامبراکرم در دوران رسالت
۱۱٫۴٫ مردم پیش از بعثت

۱٫۴٫ انتخاب پیامبر در علم ازلی الهی

بخش دیگری از خطبه غرای حضرت صدیقه طاهره که بعد از بخش توحید قرار دارد، بخش مربوط به نبوت پیامبرخاتم و اوصاف و ویژگی­های ایشان است.
در این فراز از خطبه، حضرت صدیقه کبریپیرامون جنبه­ های مختلف شخصیت بی­نظیر پدر بزرگوارشان حضرت محمد سخن می­گویند، و به مدح حضرت می­پردازند. تأمل در فرمایش حضرت فاطمه روشن می­سازد که ایشان در این فرازها به اثبات مسأله نبوت نمی­پردازند بلکه به بیان برخی از اوصاف و ویژگی­های شخصیتی حضرت رسول اکرم بسنده می­فرمایند. شاید بتوان گفت دلیل این امر این باشد که ایشان برای افردی سخن می­گویند که همگی مسلمان هستند و دین اسلام و نبوت حضرت محمدرا پذیرفته­اند، هرچند زبانی به آن اقرار نموده باشند. چرا که در آن عصر کم نبودند کسانی که در ورای چهره اسلامی خود شخصیتی منافق و ضد اسلامی داشتند.
با تتبعی در تاریخ بدست می ­آید، عمده­ترین مسأله­ای که مسلمین به ویژه در این محدوده زمانی، با آن مواجه بوده ­اند شناخت بسیار سطحی آنان نسبت به شخصیت معنوی و ملکوتی پیامبراکرم بوده است. این امر سبب شد حضرت فاطمه زهرا پیش از پرداختن به فلسفه بعثت، به ترسیم شخصیت معنوی پیامبر پرداخته و اوصاف و ویژگی­های ملکوتی آن حضرت را برای مخاطبان بازگو فرمایند.
«وَ اَشْهَدُ اَنَّ اَبی‏مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، اِخْتارَهُ قَبْلَ اَنْ اَرْسَلَهُ، وَ سَمَّاهُ قَبْلَ اَنْ اِجْتَباهُ، وَ اصْطَفاهُ قَبْلَ اَنْ اِبْتَعَثَهُ، اِذ الْخَلائِقُ بِالْغَیْبِ مَکْنُونَهٌ، وَ بِسَتْرِ الْاَهاویلِ مَصُونَهٌ، وَ بِنِهایَهِ الْعَدَمِ مَقْرُونَهٌ، عِلْماً مِنَ اللَّهِ تَعالی بِمائِلِ الْاُمُورِ، وَ اِحاطَهً بِحَوادِثِ الدُّهُورِ، وَ مَعْرِفَهً بِمَواقِعِ الْاُمُور.ِ» و گواهی می دهم که پدرم حضرت محمّد بنده و فرستاده اوست، که خداوند او را قبل از خلقتش اختیار نمود، و قبل از بعثتش برگزید، و پیش از انتخابش نام او را معرفی کرد. این انتخاب هنگامی بود که مردم در مخفیگاه غیب پنهان بودند و در پس پرده­های هولناک مستور و به نهایت عدم مقرون بودند.
علّت این اختیار آن است که خداوند به سرانجام کارها آگاه و به حوادث روزگار احاطه دارد، و به زمان وقوع مقدرّات عارف می باشد.»

شهادت به رسالت رسول اکرم

یکی از مواردی که حضرت فاطمه در شهادت به رسالت پیامبر اکرم بدان تأکید می­فرمایند مسأله عبودیت ایشان است:
۱٫۱٫۱٫۴٫ عبودیت پیامبر اکرم
«وَ أشْهَدُ أنَّ أبی مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ»
در این فراز حضرت فاطمه به عبودیت و رسالت پدربزرگوارشان حضرت محمد شهادت می­ دهند.
در این­جا ایشان بعد از آن­که با کلمه «ابی» پدر بزرگوارشانو در واقع خود را معرفی می‏کنند، دو وصف عبودیت و رسالت برای پدر بزرگوارشان مطرح می‏کنند. امّا عبودیت ایشان مقدّم بر رسالتشان است، و علّت و زیربنای رسالت نیز همان عبودیت است^[۴۶۳].

۳) رهبری قوی در مقابل استقلال عمل شرکت: مشکلی که در اینجا وجود دارد بین کنترل مرکزی قوی و هم‌افزایی که ایجاد می‌کند از یک سو، و استقلال ناحیه‌ای و انعطاف‌پذیری برای مقابله با تغییرات غیرمنتظره، از سوی دیگر است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴) هدفهای کوتاه مدت در مقابل هدفهای بلندمدت: تنشی که در اینجا ایجاد می‌شود بدین سبب است; هنگامی که یک شرکت، سرمایه‌گذاری سنگینی در زمینه رویه‌ها و تسهیلات جدید و تحقیق و توسعه انجام نداده است، سودآوری کوتاه‌مدت و جریان وجوه نقدی بالاست. اما با انجام سرمایه‌گذاری برای سودآوری درازمدت، این سودآوری کاهش می‌یابد.
۵) استراتژیهای انعطاف‌پذیر در مقابل کنترلهای شدید: تنشی که در اینجا پدید می‌آید ان است که ضرورت دارد تا آنچه را که افراد باید انجام دهند، به منظور ایجاد مبنایی برای نظارت و پیگیری در ارتباط با مقایسه عملکرد افراد، به دقت تنظیم کرد. به هر حال، زمانی که این امر روی می‌دهد باعث می‌شود انعطاف‌پذیری افراد برای مقابله با تغییرات غیرمنتظره از بین برود (همان منبع، ۴۲۱).
۲-۲- سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته
۲-۲-۱- سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته داخلی
فروزنده دهکردی به ارائه مدلی برای تدوین برنامه‌ریزی استراتژیک سازمانها بر مبنای مدل‌های برنامه‌ریزی استراتژیک موجود در سوابق تئوریکی و ادبیات مربوط پرداخته است. وی در ابتدا فرصت‌ها و تهدیدهای محیط خارجی در رابطه با صنعت خاص شناسایی، سپس نقاط قوت و ضعف محیط داخلی را برای تحول صنعت مشخص نموده، و نهایتاً مدلی بر مبنای فرضیات تحقیق جهت استفاده از فرصت‌ها بر مبنای توانمندیها طراحی کرده است (فروزنده دهکردی، ۱۳۷۸).
حقیقی عراقی‌نژاد، وضعیت صنعت الیاف مصنوعی در کشور را به منظور تعیین استراتژی توسعه این صنعت مورد بررسی قرار داده و روش‌های تعیین استراتژی را معرفی و با نظر خواهی از کارشناسان و تولید کنندگان، نقاط قوت و ضعف و تهدیدات و فرصت‌ها را شناسایی و سپس با انتخاب روشی مناسب، استراتژیهای لازم معرفی کرده است (حقیقی عراقی نژاد، ۱۳۷۸).
وفا، طی تحقیقی با هدف تهیه و تدوین برنامه استراتژیک شرکت ایران خودرو در قالب یک تحقیق کاربردی و عملی، ابعاد و عوامل محیط خارجی شرکت را پنج عامل اصلی اجتماعی، اقتصادی، تکنولوژیکی، قانونی و رقبا با همه فرعیاتش در نظر گرفته، آنگاه به شناسایی فرصتها و تهدیدات شرکت اقدام کرده است. وی هم‌چنین در بعد داخلی به بررسی ابعاد مختلف حسابداری و مالی، بازاریابی و مدیریت بعنوان مزیت‌های استراتژیک شرکت پرداخته و سعی کرده است تا برنامه استراتژیک حضور “ایران خودرو” در یک بازار صادراتی را تدوین کند (وفا، ۱۳۷۸).
در تحقیقی با عنوان برنامه‌ریزی استراتژیک در شرکت ریسندگی و بافندگی کاشان بدین گونه عمل شده است. با تجزیه و تحلیل عوامل محیطی و عوامل داخلی سازمان اهداف شرکت استخراج و به منظور تحقق آنها ماهیت اصلی استراتژی با بهره گرفتن از روش فیلیپس تعیین و پس از تأئید به روش ماتریس داخلی – خارجی با بهره‌گیری از روش تاپسیس به اولویت‌بندی استراتژی‌های همسو با استراتژی اصلی شرکت پرداخته شده و بر آن مبنا نتیجه‌گیری و پیشنهادهایی برای شرکت ارائه شده است (ملکی‌پور، ۱۳۸۰).
داوری و شانه‌ساززاده، طی تحقیقی به طراحی و تبیین مدل برنامه‌ریزی استراتژیک و پیاده سازی آن در یک شرکت خدماتی پرداخته اند. در این پروژه، ابتدا مفاهیم مختلف مرتبط با برنامه‌ریزی استراتژیک مورد بحث قرار گرفته آنگاه ضمن مرور مستند ادبیات موضوعی مرتبط به انواع مختلف مدلهای برنامه‌ریزی استراتژیک، ترجیح داده شد تا ضمن شناسایی فرصتها و تهدیدات و نقاط قوت و ضعف، از مدل DISM ^[۶۹] به منظور تدوین برنامه‌ریزی استراتژیک شرکت استفاده شود. در نهایت نیز محقق چگونگی اجرای مدل مذکور را در دنیای واقعی شرکت مورد بحث و بررسی قرار داده است (داوری و شانه‌ساززاده، ۱۳۸۰).
حیدری طی تحقیقی در قالب یک مطالعه موردی در شرکت ایران خودرو، بر مبنای تحلیل محیط داخلی و خارجی (شناسایی نقاط قوت و ضعف، و فرصتها و تهدیدات)، از طریق مطالعه اسناد و مدارک به شناسایی و تشریح اثرات سه متغیر اقتصادی (ادوار تجاری، توزیع درآمد خانوار، قیمت فروش) بر روی ستانده‌های شرکت طی سال‌های ۷۹- ۶۰ پرداخته، و پس از تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌ آوری شده حاصل از بررسی محیط داخلی و خارجی این شرکت، به اتخاذ تصمیم و ارائه راهکارها و پیشنهادهایی به منظور بهبود وضع موجود اقدام کرده است (حیدری، ۱۳۸۱).
در یک طرح تحقیقاتی که توسط گروه کارشناسان مرکز کارآفرینی دانشگاه تهران اجرا شده است مرکز مذکور به منظور دستیابی به اهداف خود، برنامه استراتژیکی را تدوین نموده که دربرگیرنده مطالب زیر است: مدل مفهومی برنامه‌ریزی استراتژیک مرکز کارآفرینی، دیدگاه ها، رسالت، اهداف، توجه به برنامه‌های مرکز کارآفرینی بعضی از دانشگاههای معتبر جهان و الگوبرداری از برنامه‌هایی که امکان اجراشدن آنها با توجه به فرهنگ و امکانات کشور میسر باشد، تجزیه و تحلیل قوتها، ضعفها، فرصتها و تهدیدات، ماتریس بررسی عوامل داخلی و خارجی، استراتژیهای توسعه کارآفرینی، اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت، برنامه عملیاتی و معیارهای ارزیابی عملکرد، راه های تأمین منابع مورد نیاز اجرای برنامه‌های مرکز، برنامه‌های عملیاتی، ساختار سازمان مرکز و تجزیه و تحلیل مشاغل مرکز کارآفرینی. نتیجه اینکه با توجه به بررسیهای بعمل آمده، مرکز مذکور باید استراتژی رشد کارآفرینی را سرلوحه کار خود قرار داده و دیگر مدیران و رهبران دانشگاه را نیز به این کار تشویق کند (مرکز کارآفرینی دانشگاه تهران، ۱۳۸۳).
اعرابی، در یک طرح تحقیقاتی با هدف تدوین استراتژی سازمانی و استراتژیهای وظیفه‌ای گمرک جمهوری اسلامی ایران، با بهره گرفتن از مدل مفهومی برگرفته از کتاب دیوید، اقدام به بررسی و شناسایی فرصتها و تهدیدات و نقاط قوت و ضعف گمرگ نموده، آنگاه با توجه به داده‌ها و اطلاعات جمع‌ آوری شده از طریق مراجعه به اسناد و مدارک، مصاحبه و نیز پرسشنامه و داشتن همکاری و همفکری نزدیک مدیران و کارشناسان سازمان مذکور، اقدام به استخراج مأموریتها، اهداف، ماتریسهای بررسی عوامل داخلی و خارجی، ماتریس SWOT، ماتریس داخلی خارجی، ماتریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمی و بالاخره استراتژیهای کلی و جزیی وظیفه‌ای بخشهای مختلف سازمان گمرک شده است. خلاصه نتایج بدست آمده حاکی از آن است که با توجه به ارزیابی محیط داخلی و خارجی، گمرک بایستی در حالتی کلی از استراتژی حفظ وضع موجود اما با گرایش به سمت پویا و فعال عمل‌کردن استفاده نماید (اعرابی، ۱۳۸۴).
رحیمی‌خواه، طی تحقیقی استراتژیهای شرکت سفال گرگین را تدوین کرده است. این پژوهش از الگوی “جامع” و “پویای” «مدیریت استراتژیک» که مورد توافق اندیشمندان این مبحث از علوم برنامه‌ریزی است پیروی و به علت کاربردی بودن، اهداف چند منظوره‌ای را دنبال می‌کند و سعی در تحقق این اهداف در هر مرحله از اجرای این فرایند می کند از ویژگی‌های مهم پژهش حاضر این است که یکی از ابزارهای کارا و نوین تصمیم‌گیری گروهی (تکنیک AHP) را به طور مؤثر با فرایند سیستماتیک برنامه‌ریزی استراتژیک ادغام می کند (رحیمی‌خواه، ۱۳۸۵).
آقاجانی و همکاران در مقاله خود با عنوان ارائه مدلی مفهومی از برنامه ریزی استراتژیک در بخش کارآفرینی ایران (SMEs) امروزه بیان کرده اند با توجه به روند روز افزون تغییر و تحولات محیطی، توجه جوامع بشری برای رسیدن به سطوح بالای تعالی و تسهیل در امر زندگی و رفع مشکلات و نیازهای خود و همینطور سازمانها برای رسیدن به سطوح بالای بهره وری و کسب مزیت رقابتی به سمت برنامه ریزی استراتژی جلب شده است. از سوی دیگر، در حال حاضر بسیاری از فعالیتهای اقتصادی جهان توسط سازمانهای کوچجک و متوسطی انجام میشود که برای حضور موفق در دنیای امروز، نیازمند برنامه ریزی استراتژیک هستند. برنامه ریزی استراتژیک، ابزار مدیریتی توانمندی است که به کمک شرکتهای کوچک و متوسط می شتابند تا انها به صورت رقابتی، خود را با تغییرات پیش بینی شده محیط تطبیق دهند. برنامه ریزی استراتژیک عامل اساسی مورد نیاز برای هر فعالیت کارآفرینانه می باشد. در مقاله حاضر، با هدف شناخت مقدماتی کارآفرینی شرکتهای کوچک و متوسط و برنامه ریزی استراتژیک، رابطه برنامه ریزی استراتژیک با کارآفرینی شرکتهای کوچک و متوسط و نیز برخی موضوعات مهم مرتبط با انها مطرح شده و در این راستا شرح مختصری از بیان مسئله، تعاریف، اهمیت و ضرورت برنامه ریزی استراتژیک و کارآفرینی وارائه مدلی مفهومی جهت بررسی برنامه ریزی استراتژیک، در بخش کارآفرینی ایران ارائه گردیده است. در پایان مقاله نیز، موارد مذکور جمع بندی شده و در قالب بحث و نتیجه گیری،کاربردهای مدیریتی، و پیشنهادات مرتبط با آن، جهت پیگیری تحقیقات مشابه در آینده ارائه شده است (آقاجانی و همکاران، ۱۳۸۶).
در مقاله ای تحت عنوان بررسی نقاط ضعف و قوت گردشگری الکترونیک در ایران توسط تکنیک SWOT بیان شده گردشگری الکترونیک به کارگیری فناوری اطلاعات و ابزار الکترونیک در انجام فعالیت های گردشگری ازجمله برنامه ریزی، مدیریت، ارزیابی، بازنگری فعالیت های گردشگری و اقدامات گردشگران و میزبانان را شامل می شود. در این مقاله با بهره گرفتن از تکنیک SWOT به بررسی نقات ضعف و فرصتهای موجود گردشگری الکترونیکی در ایران پرداخته شده است. در میان بسیاری از ابزارهای مدیریت استراتژیک،تکنیک SWOT از شهرت و کاربرد بیشتری در بین محققان مدیر ان استراتژیک در بین دهه های قبل برخوردار بوده است. در روش پیشنهادی در راستای بهبود وضعیت گردشگری در ایران به استفاده از واقعیت مجازی در فضای سایبری اشاره شده و مزایای آن مورد بررسی قرار گرفته شده است (نورعلی نژاد و آقا باقری،۱۳۸۹).
در مقاله ای تحت عنوان A’WOT رویکردی متفاوت در برنامه ریزی استراتژیک بیان شده عدم اطمینان ناشی ازتغییرات محیطی وکسب سودبیشتر،برنامه ریزی را به صورت یک ضرورت انکارناپذیردرآورده است. برنامه ریزی استراتژیک شناسایی منظم فرصتها و تهدیدهای مربوط به آینده می باشد. یکی از ابزارهای بسیار مشهور و قابل استفاده در برنامه ریزی استراتژیک مدل SWOT می باشد. بهره گیری کامل از SWOT تنها بر اساس تحلیل کیفی می باشد، در این مقاله سعی شده با معرفی رویکردی متفاوت تحت عنوان A’WOT نشان دهد چگونه میتوان SWOT را از یک ابزارکاملاً کیفی با کمک تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP به عنوان یکی ازتکنیکهای تصمیمگیری چند معیاره به ابزاری کمی برای کمک به مدیران دراتخاذ تصمیمات استراتژیکی تبدیل نمود (شاهرودی و قلی زاده توچایی، ۱۳۸۹).
یعقوبی و جلال کمالی در مقاله خود با عنوان ارائه مدلی جهت انتخاب استراتژی برتر بر اساس تحلیل SWOT و تکنیک تخصیص خطی (مطالعه موردی: شرکت صنایع بسته بندی پارس) گفته اند برنامه ریزی استراتژیک و انتخاب استراتژی برتر با توجه به موقعیت سازمان، یکی از مهمترین و اساسی ترین وظائف مدیران است و تمام سازمان ها برای بقای خود ناگزیرند به این مهم بپردازند. تکنیک های بسیاری را می توان برای تحلیل موارد استراتژیک بکار برد که از میان آنها، ماتریس SWOT از شهرت بسیاری برخوردار است ولی این ماتریس شرایط تحلیلی مناسبی برای تعیین اهمیت نسبی عوامل فراهم نمی کند یا توانایی ارزیابی تناسب گزینه های تصمیم بر اساس عوامل و رتبه بندی آنها را ندارد. در این مقاله مدلی ارائه شده که بر اساس تکنیک تخصیص خطی بنا شده و استراتژی های حاصل از ماتریس SWOT را با توجه به ماهیت سازمان تحلیل، اولویت بندی مناسبترین استراتژی را انتخاب می نماید. در آخر به منظور درک بهتر از مدل پیشنهادی و نیز عملکرد آن یک مطالعه موردی در شرکت صنایع بسته بندی پارس صورت گرفته که در آن از مقایسات زوجی نظرات مدیران جهت تعیین اوزان عوامل بکار رفته در ماتریس SWOT استفاده شده و استراتژی برتر برای شرکت مذکور با بهره گرفتن از مدل پیشنهادی انتخاب گردیده است (یعقوبی و جلال کمالی، ۱۳۹۱).
در مقاله ای با عنوان ارائه مدلی مفهومی ازبرنامه ریزی استراتژیک دربخش کارآفرینی ایران ازکارافرینی به عنوان موتورمحرک توسعه اقتصادی یاد شده است. زیرا میتواند منجر به رشد و توسعه اقتصادی کشورها ایجاد اشتغال و رفاه اجتماعی گردد. ارتباط کارافرینی با سازمانهای کوچک و متوسط مسائل دیگری مانند توسعه و اشتغال زایی را تحت الشعاع قرارمی دهد برنامه ریزی استراتژیک یک حرکت پویش گرایانه برای قرار دادن سازمان دریک وضعیت بهتری از اینکه فقط به حوادث اشکارشده واکنش نشان دهد بوده و به عنوان عنصری مهم درمدیریت سازمان های سودآوری و غیرسودآور تلقی می گردد درحالتی کلی و عام یک وظیفه برنامه ریزی استراتژیک ارزیابی تخصیص منابع کمیاب دریک محیط رقابتی می باشد و وظیفه دوم آن افزایش امکان موفقیت سازمان ازلحاظ مالی می باشد (موحد منش و همکاران، ۱۳۹۱).
۲-۲-۲- سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته خارجی
از سال ۱۹۹۱، اسپانسرهای دانشگاههای افریقایی به مدیران و رهبران این دانشگاهها توصیه کرده‌اند که برای خود برنامه‌ریزی استراتژیک تدوین کنند. زیرا آنها معتقدند که دانشگاهها خواه مستقل باشند و خواه غیرمستقل، لازم است بصورتی استراتژیک عمل کنند چرا که برنامه‌ریزی استراتژیک، مزیتها و محاسن منحصر بفرد و مخصوص به خودش را دارد. بعنوان مثال داشتن روابط با دولت، یکی از ضروریاتی است که لازم می‌کند تا دانشگاهها به تدوین برنامه‌ریزی استراتژیک اقدام کنند. در برنامه باید بخوبی نشان داده شود که دانشگاه چگونه می‌تواند از مهارتها و توان پرسنل خود در راستای خدمت‌رسانی به جامعه استفاده کند. برنامه‌ریزی استراتژیک می‌تواند نقش مهمی در دسترسی دانشگاهها به اهدافشان ایفاء کند. اشکال اجرایی برنامه‌ریزی استراتژیک، از دانشگاهی به دانشگاه دیگر فرق می‌کند چرا که شرایط و فرصتهای هر کدام از دانشگاهها با یکدیگر تفاوت دارند و لذا لازم است برای هر یک، از مدلها و روشها و فنون استراتژیک خاصی استفاده شود (Farrant & Afonso, 1997).
نور و دیگران اشاره کرده‌اند که یکی از عوامل مهم و ضروری در بهبود توانمندی افراد به منظور ایفای نقشها و وظایف محوله، آموزش است و در برنامه‌ریزی آموزش، باید مشخص نمائیم که چه مهارتها و تخصصهایی جهت بهتر انجام دادن وظایف محوله مورد نیاز است. اینها از جمله مواردی هستند که در برنامه‌ریزی آموزشهای دانشگاه، بعنوان نقاط قوت، به آنها پرداخته شده است. در این راستا تمامی سعی و تلاش مدیران دانشگاه در این است که دانشجویان به مهارتها و اطلاعاتی مجهز شوند که در دنیای واقعی کار در سازمانها بتوانند بخوبی نسبت به حل مسائل و مدیریت بر چالشهای کاری در پیش‌رو، اقدام کنند. برنامه‌های آموزشی استراتژیک مورد بحث، برای یک دوره سه ساله طراحی و اجرای آن در قالب فعالیتهای مربوط پیگیری می‌شود. از نکات مهم مورد توجه در این برنامه‌ها، یکپارچگی و به‌روز بون آنهاست بگونه‌ای که با توجه به تغییرات و شرایط محیطی، در فواصل زمانی مناسب تعدیلات لازم در آن انجام می‌گیرد (Nohr et al, 1998).
هوب و ونهوف، طی تحقیقی به بررسی و تجزیه و تحلیل فرصتها و تهدیدات یک شرکت نرم‌افزاری پرداخته‌اند. هدف این مطالعه ایجاد سیستمی است که با محیط تعامل داشته باشد، دانش تخصصی را به دست آورد، بتواند در کامپیوترهای شخصی حرکت کند و نتایج قابل اتکا و با کیفیت بالا از قوتها و ضعفها را به دست بیاورد. نمونه‌ای از این سیستم به منظور تجزیه و تحلیل SWOT بر روی ۱۰ شرکت کوچک و متوسط انجام گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که کیفیت نتایج قابل اتکا بوده چون تقریباً هیچ اشتباهی یافت نشده و همچنین کیفیت سطح عملیاتی نیز به خاطر پوشش سیستماتیک سیستم در زمینه‌های مختلف، بالا می‌باشد. البته این مطالعه در پایان عنوان می‌کند که این نرم‌افزار تولید شده باید از لحاظ اطلاعاتی غنی گردد، مورد ارزیابی قرار گیرد، دوباره آزمایش شود و برای انجام این کار، این نرم‌افزار بر روی نمونه‌های موردی بیشتری باید مورد بررسی قرار گیرد (Houben et al, 1999).
مارا، طی تحقیقی به منظور تدوین برنامه‌ریزی استراتژیک، تکنیک گروهی دلفی و سازماندهی موقعیت را به هم مرتبط می‌کند. یک برنامه کامپیوتر که مشارکت در سازماندهی یا تعریف مسائل را مورد توجه قرار می‌دهد در برنامه استفاده شده است. سازمانی که فرایند در آن به کار گرفته شده است بیمارستان غیر انتفاعی و کوچک NRV می‌باشد. در این تحقیق، هم فرایند برنامه‌ریزی و هم ارزیابی اجرای نتایج برنامه استراتژیک مورد بررسی قرار گرفته است. استفاده ترکیبی از دو تکنیک تجزیه و تحلیل، یک روش برنامه‌ریزی سازماندهی شده که شامل سه مرحله می‌باشد را ایجاد می‌کند. ۱- جلسه گروهی با بهره گرفتن از تکنیک دلفی به منظور تهیه لیستی از عناصر در بیمارستان که اهمیت بیشتری دارند و در پنج سال آینده قابل بررسی هستند. ۲- جلسه فردی با هر یک از مشارکت‌کنندگان با بهره گرفتن از نرم‌افزار کامپیوتری سازماندهی شده. ۳- جلسه گروهی به منظور ایجاد یک تصویر جامع از برنامه استراتژیک ایجاد شده (Mara, 2000).
برادران برور طی تحقیقی نشان داده‌اند که برنامه‌ریزی استراتژیک چگونه می‌تواند به منظور بهبود مستمر امورات دانشکده‌ها مورد استفاده قرار گیرد. آنها تأکید کرده‌اند که استفاده از فنون و ابزارهای برنامه‌ریزی استراتژیک می‌تواند باعث شود که مدیران و کارکنان به رویکردهای منطقی و عقلانی روی آورند. از بین ابزارها و فنون مختلف برنامه‌ریزی استراتژیک، محققان مذکور به برخی از آنها شامل وظایف فرایند مدیریت استراتژیک، تجزیه‌وتحلیل SWOT، چهارچوب هفت‌سین مکینزی، نیروهای پنج‌گانه پورتر، مدلهای توالی برنامه‌ریزی و چند مورد دیگر اشاره کرده‌اند (Brewer & Brewer, 2000).
در نتیجه تغییر و تحولات محیطی و چالشهای بوجود آمده در ژاپن از سال ۱۹۹۱، بسیاری از استانداردهای آموزشی دانشگاهها در این کشور تغییر کرده‌اند. در مجموع اینکه، برنامه‌های درسی جدید، بر روی برخی برنامه‌های آموزشی گروه های درسی که نقاط ضعف بیشتری داشته‌اند تأکید زیادی کرده‌اند. بر همین اساس دانشگاه هکایدو^[۷۰] سعی داشته است تا نقاط ضعف خود را در این زمینه به نقاط قوت تبدیل کند. بدین‌منظور، دانشگاه سعی نموده است تا در برنامه‌های درسی دوره‌های سطح پایین خود به نظامهای بین‌رشته‌ای توجه ویژه‌ای کند. و برعکس در دوره‌های سطوح بالاتر، به انعطاف‌پذیری در کار بگونه‌ای که مناسب برای محیطهای رقابتی، متغیر و چالشی باشد توجه بیشتری کند. نتیجه‌گیری کلی اینکه، موارد مشروحه فوق و بسیاری از موارد دیگر که ذکر آنها در اینجا نیامده است به برنامه‌ریزی استراتژیک قرن ۲۱ دانشگاه هکایدو مربوط می‌شوند (Ogasawara, 2002).
ادکین و دیگران، طی تحقیقی استفاده از یک سیستم پشتیانی گروهی به عنوان یک ابزار ارتباطی به منظور تسهیل فرایند برنامه‌ریزی استراتژیک را مورد بررسی قرار داده است. محققان در این تحقیق، اثرات یک تسهیل‌کننده تکنولوژیک را با ایجاد یک ساختار ارتباطی الکترونیک و شفاهی، با هدف افزایش کیفیت خروجی و بهبود رضایت اعضای گروه مورد بررسی قرار داده‌اند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که کیفیت برنامه‌ریزی استراتژیک بهبود یافته، زمان تکمیل برنامه‌ریزی استراتژیک کاهش یافته و رضایت در مورد فرایند برنامه‌ریزی استراتژیک افزایش یافته است. اما این نتایج، افزایش تعهد به اجرای برنامه‌های استراتژیک با بهره گرفتن از یک تسهیل‌کننده سیستم پشتیبانی گروهی را نشان ندادند (Adkins et al, 2002).
دایسون، طی تحقیقی، برنامه‌ریزی استراتژیک و استفاده از ماتریس تجزیه‌وتحلیل فرصتها و تهدیدات، و نقاط قوت و ضعف (SWOT) را در دانشگاه وارویک^[۷۱] مورد بحث و بررسی قرار داده، و تأکید می‌کند که ابزار (SWOT) روشی برای طراحی استراتژیهای مورد نیاز سازمانها بصورت اعم، و با توجه به این تحقیق بصورت اخص، برای دانشگاهها است. استفاده از ابزار (SWOT) باعث می‌شود که برنامه‌ریزیهای دانشگاه مبتنی بر منابع بوده، و بجای اینکه به برنامه‌ریزی بصورتی خطی و ساده نگاه شود آن را بصورت غیر خطی و فرآیندی در نظر گرفته، و متناسب با شرایط و تغییرات داخلی و خارجی، تعدیلات و به‌روز رسانیهای لازم در آن انجام شود. در ضمن این برنامه خود بعنوان بخشی از برنامه‌های بالاتر و سطحی از سلسه‌مراتب برنامه‌های دانشگاه خواهد بود. در نهایت، محقق فرصتها و تهدیدات و نقاط قوت و ضعف دانشگاه را با توجه به متغیرهایی که تعریف نموده در بازه (۵-۱) اندازه‌گیری کرده، و از مقابل هم قرار دادن آنها، استراتژیها و راهکارهای مقتضی و لازم را برای دانشگاه استخراج و در قالب پیشنهادات کاربردی به مدیران دانشگاه ارائه کرده است (Dyson, 2004).
برنامه‌ریزی استراتژیک اثربخش می‌تواند باعث شود تا کتابخانه‌های دانشگاهها بتوانند بر اهداف و مقاصد از قبل تعیین شده خود تمرکز نموده، و بتوانند به تغییر و تحولات و چالشهای محیطی پاسخ درست و بموقع بدهند. به همین منظور در سال ۲۰۰۱، کتابخانه‌های دانشگاه فلوریدا اقدام به انجام برخی فعالیتهای مرتبط با برنامه‌ریزی استراتژیک نموده‌اند. این امر باعث شده است تا تفکر استراتژیک در میان مسئولین جاری شده، و علاقه زیادی به کسب و جذب داده‌ها و اطلاعات مرتبط با بهبود کیفیت و عملکرد خدمات قابل ارائه به مشتریان و لحاظ نمودن ادراکات و علائق آنها در میان کارکنان دانشگاه بوجود آید. نتیجه اینکار بهبود ارتباطات با مشتریان و حرکت به سمت تفکر و روش های استراتژیک و اتخاذ تصمیماتی بوده است که به تخصیص بهتر منابع موجود انجامیده است (Shorb & Driscoll, 2004).
همانند بسیاری از دانشگاهها، دانشگاه ایالتی بولینگ گرین^[۷۲]، با چالشهایی مانند کاهش سرمایه، رقابت و توسعه تکنولوژی های جدید روبرو شده بود بگونه‌ای که این تغییرات، اثرات منفی روی مشتریان کتابخانه‌های دانشگاه گذاشته بود. این عوامل باعث شدند که مدیران دانشگاه در نقشها و عملیات دانشگاه بررسی و تجدید نظر نموده و تصمیماتی جهت بهبود امور و مدیریت بر چالشهای بوجود آمده نمایند. به همین منظور به تدوین و اجرای برنامه‌ریزی استراتژیک برای دانشگاه روی آوردند تا نقش کتابخانه‌های دانشگاه را در آموزش عالی تشریح و تبیین نمایند. جهت تدوین برنامه‌ریزی استراتژیک دانشگاه، به نقطه‌نظرات و اداراکات مشتریان و استفاده‌ کنندگان از خدمات دانشگاه از راه های مختلف و از جمله مصاحبه با گروه های خاصی از آنها توجه و تمرکز زیادی شد (Haricombe & Boettcher, 2004).
در یک طرح پژوهشی که توسط سالم غمدی بر روی شرکتهای موجود در عربستان سعودی انجام گرفته اهمیت ابزارها و تکنیکهای برنامه‌ریزی استراتژیک را مشخص کرده است. در این طرح اهمیت ۱۳ ابزار و تکنیک از طریق پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفته است. حدود ۷۲ سازمان در عربستان مورد بررسی قرار گرفته و مطالعه این شرکتها در این طرح نشان داده که ۱۰ درصد از شرکتها، این تکنیکها را استفاده می‌کنند و ۱۷ درصد فقط می‌گویند که از این تکنیکها استفاده می‌کنند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که بیشترین تکنیکهایی که استفاده شده تکنیک عوامل بحرانی موفقیت، الگوبرداری و سپس تجزیه و تحلیل چه اگر می‌باشد. تجزیه و تحلیل محیط، چرخه عمر محصول و تجزیه و تحلیل سهامدار به مقدار متوسطی مورد استفاده قرار گرفته‌اند و کمترین تکنیکهایی که مورد استفاده قرار گرفته‌اند منحنی تجربه، تجزیه و تحلیل پرت‌فولیو ^([۷۳]) و تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش می‌باشند (Ghamdi, 2005).
ریگان و قبادیان ادعا می‌کنند که شرکتها می‌توانند براساس سطوح تکنولوژی به کار گرفته شده در تولیدات و فرآیندهایشان به دو نوع اصلی طبقه‌بندی شوند: شرکتهای با تکنولوژی پایین و شرکتهای با تکنولوژی بالا. علاوه براین، آنها اشاره می‌کنند که سطح تکنولوژی به کار گرفته شده بر روی کل فرایند برنامه‌ریزی استراتژیک و محرکهای اصلی این کار شامل رهبری و فرهنگ سازمانی منتج شده در سطوح کلی عملکرد شرکت اثر خواهد گذاشت. بر اساس نتایج به‌دست آمده از این تحقیق که بر روی ۱۹۴ مدیر میانی و مدیر اجرایی شرکتهای تولیدی با اندازه متوسط و کوچک انجام گرفته شرکتهای با تکنولوژی بالا بر رهبری تحول‌گرا و سبکهای رهبری منابع انسانی تأکید دارند که هر دو این سبکهای رهبری به طور مثبتی با برنامه‌ریزی استراتژیک و اکثر شاخصهای عملکردی مورد استفاده برای این کار ارتباط دارند. در طرف دیگر، شرکتهای با تکنولوژی پایین با رهبری مبادله‌گرا که به استراتژی داخلی و شاخصهای عملکردی کوتاه‌مدت مربوط می‌شوند ارتباط دارند. نتایج نهایی تحقیق نشان می‌دهد که بر اساس عملکرد کلی هر دو نوع شرکت، شرکتهای با تکنولوژی بالا بهتر از شرکتهای با تکنولوژی پایین عمل می‌کنند (Rigan & Ghobadian, 2005).
بیمارستانها و کلینیکهای دانشگاه ویسکانسن، در سال ۱۹۹۹ پس از ۲۵ سال کار در محیط و شرایطی نسبتاً با ثبات و خوب و داشتن عملکردی قابل قبول در همه ابعاد و زمینه‌ها، بالاخره شرایطی بوجود آمد که رفته رفته می‌رفت تا موجودیت دانشگاه به خطر افتد زیرا دانشگاه با مسائل و چالشهای جدیدی نظیر کاهش درآمد و سهم بازار، عدم کارایی عملیاتی، ترک خدمت پرستاران، نارضایتی بیماران و غیره روبرو شد. به منظور حل مسائل مذکور و مدیریت بر چالشهای بوجود آمده، اولین وظیفه محوله به هیئت مدیره جدید، تدوین برنامه استراتژیک بیمارستانها و کلینیکهای دانشگاه جهت بازگشت روند گذشته کاری دانشگاه بوده است. در راستای وظیفه محوله مذکور، هیئت مدیره جدید اقدام به تدوین برنامه استراتژیک دانشگاه با همکاری و همراهی نزدیک تمامی مدیران، پزشکان و سایر پرسنل بیمارستانها نمود. در این تحقیق تمامی فرآیندهای ارتباطی، همکاریها، و یکپارچگی تدوین برنامه استراتژیک، نتایج بدست‌آمده و درسهای گرفته شده از آن بصورتی تفصیلی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، پس از بررسی و تجزیه و تحلیل وضعیت موجود، ارزشها، بینشها، مأموریتها و اهداف دانشگاه مورد شناسایی و تجدید نظر قرار گرفته، آنگاه به استخراج استراتژیها و راهکارها اقدام شد. در نهایت، استراتژیهای منتخب به اجرا درآمده، و حسب ضرورت تعدیلات و به‌روز رسانیهای لازم در آنها انجام شد. از مهمترین نتایج تدوین برنامه‌ریزی استراتژیک و اجرای آن در دانشگاه از آن زمان تا سال ۲۰۰۶، رضایت بیماران، بهبود وضعیت استخدام و جابجایی و غیبت پرستاران، بهبود عملکرد مالی، کارایی عملیاتی، اثربخشی در ایمنی و کیفیت، و استخراج عوامل حیاتی موفقیت برای دانشگاه بوده است (Sollenberger, 2006).
در مقاله ای با هدف تعیین استراتژی های مدیریت در شرکت های ساخت و ساز، تجزیه و تحلیل SWOT (نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدها) به عنوان یک ابزار برای فرموله کردن استراتژی های مدیریت انجام شد. بهترین شیوه انجام این کار نبز با تحلیل سلسله مراتبی تجزیه و تحلیل شده است. بر اساس نظر کارشناسان و خبرگان و با بهره گرفتن از تکنیک AHP استراتژی مناسب انتخاب شد و نتیجه گرفته شد که مدیریت چشم انداز ساخت و ساز شرکت های مورد مطالعه با توجه به SWOT بر اساس شرح انتخاب شده امکان پذیر است (Zavadskas et al, 2011).
در مقاله ای با بهره گرفتن از روش تجزیه و تحلیل SWOT به ارزیابی و تجزیه و تحلیل جامع در نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها در توسعه گردشگری روستایی در سوژو پرداخته شد و اشاره شد که گردشگری روستایی می تواند با استفاده کامل از منابع گردشگری در مناطق روستایی برای تنظیم و بهینه سازی سازه های صنعتی روستایی، گسترش زنجیره صنعتی کشاورزی، توسعه خدمات گردشگری روستایی، ترویج اشتغال غیر کشاورزی، افزایش درآمد کشاورزان، و ایجاد یک پایگاه اقتصادی بهتر برای ساخت و سازجدید روستایی از طریق ترکیبی از منابع داخلی و محیط خارجی باشد. در نهایت محقق با بهره گرفتن از تحلیل SWOT به تعیین مزایا و معایب منابع مناطق روستایی سوژو و توجه به فرصت ها و چالشهای پیش رو در عرصه گردشگری پرداخته و در ارتباط با هریک پیشنهاداتی ارائه کرده است (Zhang, 2012).
در پژوهشی ارزیابی استراتژی های جایگزین به منظور تعیین بهترین محیط کسب و کار در صنعت فرودگاهی با بهره گرفتن از (SWOT) نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدات تجزیه و تحلیل انجام شد. این مطالعه با هدف ارائه یک مبنای کمی به تعیین رتبه بندی عوامل مؤثر در تجزیه و تحلیل SWOT از طریق تصمیم گیری چند معیاره معمولی روش ساخت، فرایند شبکه تحلیلی (ANP) پرداخته است که به دلیل قابلیت های این مدل و وجود وابستگیهای بالقوه در میان عوامل SWOT در این مطالعه ترجیح داده شد و در نهایت نشان داده شدANP همچنین می تواند به عنوان یک ابزار موثر برای تصمیم گیری فرآیندهای پیچیده مورد استفاده قرار گیرد (Sevkli et al, 2012).
مقاله ای با هدف با تجزیه و تحلیل SWOT، به ارزیابی سیستم های محیطی در منطقه خاور میانه و شمال آفریقا، از طریق بررسی مقایسه ای از وضعیت نرم افزار و ساختار سیستم های موجود بر اساس چارچوب های حقوقی، نهادی و رویه خاص کشور پرداخته است. تجزیه و تحلیل تصمیم در یک چارچوب تحلیلی بوده که شامل هر دو تجزیه و تحلیل عملکرد بر اساس معیارهای ارزیابی از قبل تعریف شده بوده است. در نهایت نتایج بعضی از نقاط ضعف و کاستی های سیستم را نشان داد و اعلام کرد وضعیت ناهمگن با تأخیر پیشرفت کلی همراه بوده است که با سطوح مختلف فرایند تصمیم گیری ادغام شده است (Rachid & Fadel, 2013).
۲-۲-۳- جمع‌بندی مطالعات و تحقیقات مشابه
همانگونه که در صفحات قبل اشاره شد تاکنون مطالعات زیادی در باره برنامه‌ریزی استراتژیک و شناسایی مسائل و مشکلات موجود سازمانها بصورت عام و سازمانهای سرمایه گذاری و کارآفرینی بصورت خاص انجام گرفته است و اعتقاد بر این است که بعلت نیاز جامعه به وجود آن، این باب مطالعاتی، روند کاری خود را کماکان بصورتی فزاینده در آینده ادامه خواهد داد. با این وجود در بخش زیر، چکیده مطالعات و تحقیقاتی که قبلاً بدانها اشاره شده است در قالب جدولی بعنوان جمع‌بندی ارائه می‌گردند.
جدول شماره ۲-۳- جمع‌بندی سابقه تحقیقات مشابه

ردیف

سال

محقق

نتیجه تحقیق

۳۰/۰-

۳/۱۰

۰۰۰۱/۰

کمالگرایی دیگر مدار

۲۹/۰-

۰۱/۰

۶۹/۰-

۲۴

۰۰۰۱/۰

کمال گرایی جامعه مدار

۰۱/۰

۰۱/۰

۰۲/۰

۱/۱

N.S

همانگونه که در جدول فوق مشاهده می شود ابعاد کمال گرایی قاد به پیش بینی ۷۹درصد از واریانس بلاتکلیفی در جهت گیری هدف می باشد. کمال گرایی دیگرمدار با میزان ، ضریب بتای ۶۹/۰-، قوی ترین بعد کمالگرایی برای پیش بینی بلاتکلیفی در جهت گیری هدف می باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

سپس کمال گرایی خودمدار قادر به پیش بینی بخشی از واریانس جهت گیری هدف یادگیری بوده است، لیکن کمال گرایی جامعه مدار قادر به پیش بینی بلاتکلیفی در جهت گیری هدف نمی باشد.
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
در این قسمت از پژوهش ابتدا به بررسی خلاصه ای از پژوهش پرداخته می شود و سپس در قسمت بحث و نتیجه گیری به بررسی یافته های حاصل از فرضیه های پژوهش و همچنین بررسی و مقایسه این نتایج با نتایج حاصل از پژوهش های گذشته و بحث و بررسی در رابطه با آن ها پرداخته شده است.
۵-۱ خلاصه پژوهش:
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین کمال گرایی و مسئولیت پذیری با جهت گیری هدف در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان انجام شد جهت انجام پژوهش از بین این دانشجویان تعداد ۳۵۸ نفر بصورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و سپس با بهره گرفتن از پرسشنامه های جهت گیری هدف، کمال گرایی و مسئولیت پذیری مورد ارزیابی قرار گرفته و پس از تکمیل پرسشنامه ها، با بهره گرفتن از ابزرا کامپیوتری SPSS یافته های مربوط به هر فرضیه مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج حاکی از این بود که :
۱- مسئولیت پذیری قادر به پیش بینی بخشی از واریانس جهت گیری هدف می باشد.
۲- کمال گرایی قادر به پیش بینی بخشی از واریانس جهت گیری هدف می باشد.
۵-۲ بحث و نتیجه گیری:
در این قسمت از پژوهش ابتدا فرضیه های پژوهش ارائه شده و سپس در رابطه با یافته های پژوهش بحث و بررسی صورت گرفته و در نهایت به بررسی و مقایسه این نتایج با نتایج پژوهش ها و نظریات پیشین پرداخته می شود.
فرضیه اول: مسئولیت پذیری قادر به پیش بینی بخشی از واریانس جهت گیری هدف می باشد.
یافته های پژوهش حاضر فرضیه فوق را مورد تأیید قرار داده و ابراز می دارد که مسئولیت پذیری قادر به پیش بینی ۷۴/۰ از جهت گیری هدف یادگیری، ۷۸ درصد از جهت گیری هدف عملکرد گرایشی، ۵۷/۰ از جهت گیری هدف عملکرد گریزی بصورت مثبت و همچنین قادر به پیش بینی ۷۹/۰ از واریانس بلاتکلیفی در جهتگیری هدف می باشد.
مسئولیت حالتی که طی آن شخص نقش و اثر خود را در عوارض و نتایج یک اقدام، فعالیت یا رفتار می پذیرد. گاف (۱۹۶۸) معتقد است که مسئولیت پذیری به معنای در نظر داشتن پیامد رفتار خود و قابل اعتماد و اطمینان بودن در رفتار، و احساس تعهد به ساختار اجتماعی بزرگتر می باشد.
مسئولیت‌پذیری یعنی قابلیت پذیرش پاسخ‌گویی و به عهده گرفتن کاری که از کسی درخواست می‌شود و شخص حق دارد که آن را بپذیرد و یا رد کند.