خرید متن کامل پایان نامه ارشد – ۲-۲-۴- ویژگی های محیط فعالیت و مسئولیت پاسخگویی – 8 |
 |
می توان گفت که مسئولیت پاسخگویی و نتیجه طبیعی آن سودمندی در تصمیم٬دو ارزش اساسی در حسابداری و گزارشگری مالی دولتی است٬ این دو ارزش اساسی٬ پایه هدف‌های گزارشگری مالی دولت را فراهم می‌سازد. به دلیل آنکه دولت دموکراتیک٬ در مورد التزام به بودجه مصوب٬ اجرای عملیات و مباشرت باید پاسخگو باشد٬ در نیتجه ناگزیر است اطلاعاتی فراهم کند که برای ارزیابی مسئولیت پاسخگویی سودمند باشد. در پایان می توان چینین نتیجه گرفت که اهمیت و جایگاه ویژه ای که در چارچوبهای نظری حسابداری و گزارشگری مالی دولتی کشورهای دموکراتیک به مسئولیت پاسخگویی اختصاص یافته٬ این مفهوم را به اصلی‌ترین عامل ارزیابی نظامهای حسابداری و گزارشگری مالی دولت‌ها تبدیل کرده‌است.به بیان دیگردرارزیابی ومقایسه نظامهای حسابداری وگزارشگری مالی دولتی٬ ظرفیت
مسئولیت پاسخگویی نقش اساسی ایفا می کند و مطلوبیت و سودمندی نظامهای حسابداری دولتی در گرو قابلیت‌های این قبیل نظامهای اطلاعاتی در تهیه اطلاعات سودمند و درخور استفاده برای ادای مسئولیت پاسخگویی دولت‌ها از یک سو وتهیه اطلاعات برای ارزیابی این مسئولیت توسط شهروندان٬ از سوی دیگر است. با مطالعه اطلاعات فوق نتیجه گیری می‌کنیم در جوامع پیشرفته امروزی پاسخگویی جزو لاینفک تصمیم گیریها و برنامه ریزیهای دولت بوده و پس از اتمام دوره برنامه با حسابرسی ها و حساب کشی ها نتایج عملکرد هر دستگاه بصور ملموس و کاملاً واقعی و جامع در اختیار تصمیم گیریها خواهد بود (ایجیری٬۱۹۹۵). در ایران نیز مفهوم مسئولیت پاسخگویی می‌تواند به عنوان معیاری اساسی در ارزیابی قابلیت‌های نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولت جمهوری اسلامی ایران٬ مورد استفاده قرار گیرد.
۲-۲-۳- سطوح مسئولیت پاسخگویی
مسئولیت پاسخگویی انواع گوناگون و سطوح مختلفی دارد. به عنوان مثال پاسخگویی می‌تواند ازجنبه های مختلفی موردتوجه قرارگیرد و اشکالات متفاوتی از آن ارائه نمود. مسئولیت پاسخگویی مالی٬ مسئولیت پاسخگویی سیاسی٬ مسئولیت پاسخگویی عملیاتی ومسئولیت پاسخگویی اجتماعی٬از انواع و سبک‌های مختلف پاسخگویی می‌باشند که تحقق و ایفای هر کدام از آن ها نیازمند استفاده از ساز و کارهای مناسب خواهد بود.
آقای جی.دی. در مقاله ای تحت عنوان «نقش اطلاعات در مسئولیت پاسخگویی عمومی» پنج سطح از مسئولیت پاسخگویی را به عنوان پلکان مسئولیت پاسخگویی معرفی نموده است. سطوح مسئولیت پاسخگویی مورد نظر آقای جی. دی . در پاراگراف شماره ۷۳ بیانیه مفهومی شماره یک هیئت مشورتی استانداردهای حسابداری فدرال (FASAD) به شرح زیر مورد استفاده قرارگرفته است.
سطوح یک: پاسخگویی خط مشی یا پاسخگویی در مورد خط مشی هایی که اتخاذ گردیده و خط مشی هایی که رد شده است. (ارزش)
سطح دو: پاسخگویی برنامه یا پاسخگویی در مورد اجرا و میزان دستیابی به اهداف برنامه ها (نتایج یا اثر بخشی)
سطح سه: پاسخگویی فرایند یا پاسخگویی در باره فرآیندها٬ شامل روش های اجرایی یا معیارهای اندازه گیری برای وظایف تعیین شده (برنامه ریزی٬ تخصیص و اداره).
سطح چهار: پاسخگویی عملکرد یا پاسخگویی در مورد چگونگی عملکرد (کارایی و صرفه اقتصادی).
سطح پنج : پاسخگویی التزام و مشروعیت مصرف وجوه طبق بودجه مصوب (رعایت).
هرچند مسئولیت پاسخگویی در جوامع امروزی به صورت های متفاوتی به کار می رود اما در مفهومی عام به فرآیندهایی اطلاق می شود که شهروندان٬ حاکمان را موظف به ارائه پاسخ یا گزارش در مقابل رفتار و عملکرد شان می‌کنند.
این امر از این طریق انجام می شود. بدین صورت که نمایندگان مردم در مجلس قانون گذاری اجازه می‌دهند تا مدیران سیاسی و کارکنان دولتی از طریق ساز و کارهای قانونی و نظارتی انتخاب شوند. بنابرین موظف خواهند بود نسبت به وظایف محوله پاسخگو باشند. مدیران سیاسی نیز مأموران زیر دست خود را از طریق سلسله مراتب اختیار و مسئولیت٬ پاسخگو نگه می دارند و هم چنین دادگاه ها و محاکم اداری از مجریان دولتی می خواهند که در مقابل قانون پاسخگو باشند. (آکین[۶] و هینتزمن[۷] ۲ ٬ ۲۰۰۰ ٬ ۴۵).
نظام سیاسی هر کشور تعیین کننده ساز و کارهای پاسخگویی دولت ها و حکومت های محلی است بر اساس نظر هیئت استانداردهای حسابداری دولتی آمریکا(۱۹۹۳). مسئولیت پاسخگویی دولت بر این مبنا استوار است که شهروندان حق دانستن دارند٬ این حق که به آسانی از حقایق (که ممکن است منجر به مناظره عمومی به وسیله شهروندان و نمایندگان آن ها شود) آگاه شوند. در جامعه مردم سالار٬ گزارشگری مالی در انجام وظیفه دولت به منظور پاسخگویی به عموم نقش اساسی بر عهده دارد (مهدوی ۱۳۷۹ ٬ ۴۱). باباجانی نیز مسئولیت پاسخگویی را وظیفه ای می‌داند که در اجرای آن اشخاص٬ برای ادای مسئولیت هایی که به عهده ی آن ها محول شده است٬ دلایل و توضیحات قانع کننده ای به صورت گزارش ارائه می‌کند.
بنابرین مسئولیت پاسخگویی دو وظیفه مشخص زیر را در بر می‌گیرد:
۱- الزام به انجام دادن وظیفه مشخص موسوم به مسئولیت[۸].
۲- الزام به توضیح و تشریح چگونگی انجام مسئولیت از طریق ارائه گزارش های لازم که مبتنی بر دلایل منطقی و قابل اتکاست٬ موسوم به پاسخ گوی[۹].
در یک جمع بندی کلی از مسئولیت پاسخگویی می توان آن را به این صورت تعریف کرد: مسئولیت پاسخگویی الزام افراد٬ گروه ها و سازمان ها برای به فعل در آوردن اختیارات و یا مسئولیت های واگذار شده به آن هاستو این الزام از سه جنبه دارای اهمیت است:
۱- جواب گویی و توضیح کارهایی که در رابطه با اختیارات و مسئولیت های خویش انجام داده‌اند و دلیل انجام آن.
۲- گزارش دهی در باره نتایج ادامات انجام شده .
۳- پذیرش عواقب ناشی از اقدامات انجام شده ومسئولیت های محوله (الوانی ۱۳۷۹ ٬ ۲۵).
۲-۲-۴- ویژگی های محیط فعالیت و مسئولیت پاسخگویی
ویژگی های ساختاری و خدماتی محیط فعالیت هایی از نوع دولتی یا غیر انتفاعی٬ از دلایل برجسته شدن نقش مفهوم مسئولیت پاسخگویی عمومی در نظام حسابداری و گزارشگری مالی سایر اجزای سیستم کنترل داخلی بخش عمومی می‌باشد. یکی از این ویژگی ها٬ شکل نمایندگی دولت و تفکیک قوا بود که به اجمال مورد بحث قرار گرفت. هیئت تدوین استانداردهای حسابداری دولتی٬ رابطه پرداخت کنندگان مالیات و خدمات دریافتی آنان را به عنوان یکی دیگر از ویژگی های ساختاری و خدماتی محیط فعالیت های بازرگانی٬ در پیدایش مفهوم مسئولیت پاسخگویی و نقش با اهمیت آن در سیستم حسابداری و کنترل های داخلی به دلایل مشروحه زیر٬ مؤثر دانسته است (اقوامی٬ ۱۳۸۲: ۴۹۵).
الف – پرداخت کنندگان مالیات به صورت داوطلبانه در تأمین منابع مالی مشارکت نمی کنند. آن ها نمی توانند بین پرداخت یا عدم پرداخت مالیات یکی را انتخاب کنند٬ حتی اگر هیچ گونه استفاده ای از خدمات ارائه شده ننمایند.
ب – منابع مالیات پرداختی٬ به میزان درآمد و ارزش دارایی های افراد بستگی دارد٬ بنابرین مالیات بر اساس میل مالیات دهنده و در قبال خدمات خاص دولت پرداخته نمی شود.
ج- هیچ گونه رابطه مبادله ای بین منابع مالی فراهم شده و خدماتی که ارائه شده است وجود ندارد.
فرم در حال بارگذاری ...
|
[جمعه 1401-09-25] [ 11:21:00 ق.ظ ]
|
