۵/۲۲

۳۵۹/۲^d

۷۸۱/۳^a

۲۳/۲۶۹۵^a

۴۶۹/۴۶^ed

۳۴۱۰۰^a

۴۵

۳۷۵/۲^d

۷۰۶/۳^a

۳۱/۲۶۸۲^a

۵۳۱/۵۰^cd

۳۴۷۵۰^a

۹۰

۰۴۳/۳^c

۶۸۸/۳^a

۰۳/۲۵۶۳^b

۰۹۴/۵۶^c

۳۴۹۰۰^a

۱۸۰

۰۶۲/۴^b

۷۸۱/۳^a

۹۲/۲۵۰۸^b

۳۴۴/۶۷^b

۳۵۲۶۶^a

۳۶۰

۵۴۶/۴^a

۶۲۷/۳^a

۴۸/۲۳۶۲^c

۷۱۹/۸۲^a

۳۵۳۶۶^a

*در هر ستون اعدادی که دارای حروف یکسان هستند، در سطح احتمال ۵ درصد فاقد تفاوت معنی­دار می­باشند.
به­ طور کلی کاربرد لجن موجب افزایش معنی­دار شکل تبادلی آهن شد، که کمترین مقدار را در بین شکل­ها به خود اختصاص داده است. هرچند بین تیمارهای شاهد تا ۴۵ تن در هکتار لجن تفاوت معنی­داری در آهن تبادلی مشاهده نشد. فلیگورز و همکاران (۲۰۰۲) بیان کردند که شکل تبادلی، قابلیت زیست دسترسی برای گیاهان را داراست. همچنین شکل­های محلول و تبادلی می­توانند با ترکیبات آلی ترشح شده از ریشه­ها پیوند دهند (مارسچنر و همکاران، ۱۹۹۶) و آهن تبادلی در خاک­های کشت شده کاهش یابد. میزان ناچیز آهن تبادلی (کمتر ار ۱%) در خاک­های تیمارشده با لجن فاضلاب توسط هانای و همکاران (۲۰۰۸) نیز گزارش شده است. در شکل کربناتی نیز، کاربرد لجن فاضلاب سبب افزایش معنی­دار این شکل گردید ولی در بین خود تیمارها این تفاوت معنی­دار نبود، هر چند با شاهد تفاوت معنی­دار داشتند. شکل کربناتی شامل فلزاتی است که همراه با کربنات­ها رسوب کرده ­اند. زمانی­که مواد آلی و اکسید­های آهن و منگنز فراوانی کمتری در سیستم آبی دارند، کربنات­ها می­توانند جذب کننده مهمی برای تعداد زیادی از فلزات باشند (فلیگورز و همکاران، ۲۰۰۲). میزان کم شکل کربناتی در مطالعات بسیاری گزارش شده است (دودایا و همکاران، ۲۰۱۲؛ ویچولا و کاپولینسکی،۱۹۹۳). تائو و همکاران (۲۰۰۴) بیان کردند که انتقال شکل پیوند­ یافته با کربنات­ها به سایر شکل­ها می ­تواند علت کاهش این شکل در خاک کشت شده باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

با کاربرد لجن شکل متصل به اکسیدها کاهش یافت، بدین صورت که تیمار شاهد نسبت به تیمارهایی که لجن دریافت کرده بودند بیشترین مقدار شکل متصل به اکسیدهای آهن و منگنز را داراست. دودایا و همکاران (۲۰۱۲) میزان شکل اکسیدی آهن را ۲۲/۶- ۷۴/۱۶ درصد گزارش کردند که پس از شکل­های باقی­مانده و آلی، بیشترین مقدار آهن را دارا بود.
همچنین شکل آلی با اعمال تیمارها افزایش یافت ولی این افزایش تا تیمار ۹۰ تن در هکتار معنی­دار نبود. فلزهای کم­مصرف ممکن است از طریق فرایند­های کمپلکس شدن، با شکل­های مختلفی از مواد آلی در ارتباط باشند. این شکل خیلی متحرک یا قابل دسترس نیست. از این رو گمان می­رود که با مواد هومیک پایدار با وزن مولکولی بالا که مقادیر کمی از فلزها را به صورت آهسته رها می­ کنند در ارتباط باشند (فلیگورز و همکاران، ۲۰۰۲). علیدوست و همکاران (۲۰۱۲) دریافتند که غلظت آهن پیوندیافته با مواد آلی در مجاورت ریشه کاهش یافت. همچنین بیان کردند که شکل آلی آهن می ­تواند منبع خوبی برای تغذیه گیاهان باشد. شاکونتالا و همکاران (۲۰۱۲) آهن متصل به مواد آلی را پس از شکل باقی­مانده، بیشترین مقدار آهن در خاک گزارش کردند.
زینتی و همکاران (۲۰۰۱) نیز در پژوهشی که بر روی تجمع و اشکال فلزات در برخی خاک­های آهکی تیمار شده با چند کمپوست انجام دادند دریافتند که بیش از ۹۰ درصد آهن در همه تیمارها به شکل باقی­مانده بود.
زورپاس و همکاران (۲۰۰۸) با افزدن لجن فاضلاب به خاک و بررسی اشکال فلزات سنگین دریافتند که ۶۵% آهن به شکل باقی مانده و ۲۷% آن متصل به اکسیدهای آهن و منگنز بود.
سوتاپابوس و همکاران (۲۰۰۸) با بررسی تیمارهای حاصل از افزودن لجن فاضلاب صنعتی مشاهده کردند که بیشترین مقدار آهن در همه تیمارها مربوط به بخش آلی و باقی­مانده بود.
وانگ و همکاران (۲۰۰۶) بیان کردند که در همه نمونه­های لجن مطالعه شده، بیشترین میزان آهن مربوط به بخش باقی­مانده (۴/۷۲%) و پس از بخش پیوند یافته با مواد آلی (۳/۲۶%) بود.