دانلود پروژه و پایان نامه – گفتار اول) رکن قانونی جرم جاسوسی در قانون جرایم رایانهای – 10 |
از آنجا که پیش از تصویب قانون جرایم رایانهای در ماده ۱۳۱ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح، برخی از مصادیق جاسوسی از طریق رایانه جرم انگاری شده بود صرفاً برای افراد نظامی بود و همچنان خلع قانونی این موضوع وجود داشت تا این که در سال ۱۳۸۸ با تصویب قانون جرایم رایانهای جرم جاسوسی رایانهای در فضای مجازی در موارد ۳ تا ۵ این قانون جرم انگاری شده و با تصویب این مواد از قانون جرایم رایانهای مصور ۵/۳/۱۳۸۸ به نظر میرسد ماده ۱۳۱ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح نیز منسوخ گردیده چرا که در ماده ۲۶ قانون جرایم رایانهای به صراحت از اینکه نیروهای مسلح مشمول این قانون بوده را نامه برد. ماده ۲۶ بیان می نماید: « در موارد زیر، حسب مورد مرتکب به بیش از دو سوم حداکثر یک یا دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد:
الف – هر یک از کارمندان ادارهها و سازمانها یا شوراها و یا شهرداری ها و مؤسسهها و شرکتهای دولتی یا وابسته به دولت یا نهادهای انقلابی و بنیادها و مؤسسههایی که زیر نظر ولی فقیه اداره میشوند و یا دارندگان پایه قضایی و به طور کلی اعضاء و کارکنان قوای سه گانه و همچینین نیروهای مسلح و مأموران به خدمات عمومی اعم از رسمی و غیر رسمی به مناسبت انجام وظیفه مرتکب جرم رایانهای شده باشد.
ب – … » و همچنین در ماده ۳۰ همان قانون تأکید، بر ایجاد شعبی در دادگاه های نظامی نموده که دلالت بر نسخ آن ماده (۱۳۱ قانون جرایم نیروهای مسلح) دارد. لذا با توجه به شرح فوق ارکان جرم جاسوسی رایانهای را مورد بررسی قرار میدهیم.
گفتار اول) رکن قانونی جرم جاسوسی در قانون جرایم رایانهای
مواد ۳ تا ۵ قانون جرایم رایانهای رکن قانونی جرم جاسوسی رایانهای را تشکیل می دهند، در ماده ۳ بیان نموده « هر کس به به طور غیر مجاز نسبت به داده های سری در حال انتقال یا ذخیره شده در سازمان های رایانهای یا مخابراتی یا حاملهای داده مرتکب اعمال زیر شود به مجازاتهای مقرر محکوم خواهد شد:
الف – دسترسی به داده های مذکور یا تحصیل آن ها یا شنود محتوای سری در حال انتقال، …
ب – در دسترس قرار دادن داده های مذکور برای اشخاص فاقد صلاحیت، …
ج – افشا یا در دسترس قرار دادن داده های مذکور برای دولت، سازمان، شرکت یا گروه بیگانه یا عاملان آن ها، …»
و در ماده ۴ بیان نمود « هر کس به قصد دسترسی به داده های سری موضوع ماده (۳) این قانون، تدابیر امنیتی سامانههای رایانهای یا مخابرایتی را نقض کند، … »
و همچنین در ماده ۵ بیان شده « چنانچه مأموران دولتی که مسئول حفظ داده های سری مقرر در ماده(۳) این قانون یا سامانههای مربوط هستند و به آن ها آموزش لازم داده شده است یا داده ها یا سامانههای مذکور در اختیار آن ها قرار گرفته است بر اثر بی احتیاطی، بی مبالاتی یا عدم رعایت تدابیر امنیتی موجب دسترسی اشخاص فاقد صلاحیت به داده ها، حاملهای داده یا سامانههای مذکور شوند، …»
الف) تعریف جرم جاسوسی در فضای مجازی
در لغت دهخدا جاسوسی به معنی « خبر از جایی به جایی بردن» [۵۹]۱ و همچنین به معانی دیگر نیز به کار رفته در فرهنگ واژگاه لغت نیز جاسوسی بدون قرینه، مطلق است وبه نفع و ضرر کشور استعمال می شود در فرهنگ حقوقی در تعریف جاسوسی چنین آمده است: « کسی که محرمانه یا تحت عنوان نادرست به نفع حصم در صدد تحصیل اطلاعاتی از نقشه و قوای طرف و مقاصد او برآید» [۶۰]۱ و همچنین برخی نیز جاسوسی را این چنین تعریف نموده اند: «جاسوس شخصی است که تحت عناوین غیر واقعی و مخفیانه به نفع خصم درصدد تحصیل اطلاعات یا اشیایی باشد.» [۶۱]۲ در این تعریف جاسوس دارای یک مرحله است و بر خلاف برخی از حقوق دانان خارجی دو مرحله نیست:
در تعریف دیگر جاسوسی در معنی وسیع کلمه دو دسته اقدامات را شامل می شود: دسته اول: اقدامات مقدماتی که عبارت از تافحص و تحصیل اطلاعات مخفی است، و دسته دوم عملیات اجرایی که ایجاد ارتباط و رساندن اطلاعات مذبور به کسانی است که باید از آن بهره برداری کنند.[۶۲]۳
دسته اول ( اقدامات مقدماتی جاسوسی) ممکن است متضمن قصد جاسوسی نباشد. مثلاً متهم صرفاً از لحاظ کنجکاوی، میل به دانستن یا این که اقدام به تحصیل اطلاعات محرمانه نموده تا بتواند مردم مملکت خود را آگاه سازد، نه خارجیان را ، اما دسته دوم ( عملیات اجرایی جاسوسی) همیشه کاشف از وجود اراده خاص به آگاه کردن یک کشور خارجی و اسرار کشور دیگر و انتفاع از آن ها به ضرر کشور است.
در حقوق ایران معانی جاسوسی تا کنون با معنای دوم انطباق داشته است.
در قانون جرایم رایانهای، قانونگذار سیاست کیفری دیگری را برای خود انتخاب کرده و اموری را که حتی ممکن است متضمن جاسوسی نباشد از مصادیق جرم جاسوسی محسوب نموده است؛ به گونه ای که به خلاف دیگر قوانین کیفری ایران، مطابق بند «الف» ماده ۳ قانون اشاره چنانچه فردی صرفاً از روی کنجکاوی یا میل به دانستن ویا از روی غفلت و بی احتیاطی به دادههای سری دسترسی پیدا کند و یا آن ها را شنود کند، جاسوس محسوب می شود. این موضوع با عدالت سازگان نیست.[۶۳]۴
ب) مرتکب جرم جاسوسی در فضای مجازی
جرم جاسوسی از جمله جرایم علیه امنیت محسوب می شود که در مواد ۳ و ۴ قانون جرایم رایانهای مشمول مرتکبین طبیعتاً اشخاص حقیقی بوده و دایره وسیعی از افراد حقیقی را در بر میگیرد و این افراد می توانند ایرانی یا غیر ایرانی نیز باشند ولی در ماده ۵ همان قانون صرفاً مأمورین دولتی که مسؤل در حفظ دادههای سری هستند و در ثانی آموزش لازم را دیده باشند و بر اساس این آموزس خاص و لازم داده ها در اختیار آن ها قرار گرفته باشد مشمول این جرم قرار می گیرند و مأمورین دولتی شامل کلیه خدمههایی میباشد که به صورت رسمی، قرار دادی و حتی روزانه و یا افتخاری در خدمت دولت قرار می گیرند، میباشد.
گفتار دوم) رکن مادی جرم جاسوسی رایانهای
یکی از قسمت های تشکیل دهنده جرایم رکن مادی جرم است که در جرم جاسوسی مانند سایر جرایم رکن مادی آن شامل چندین جزء بوده که آن ها را بررسی میکنیم.
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1401-09-25] [ 12:01:00 ب.ظ ]
|