بخش مورد استفاده: بخشهای هوایی؛ برگها و گل
پراکنش: در نقاط پرآب خصوصا کنار جویهای آب و باغات مشاهده می شود.
مشخصات گیاه: گیاهی پایا، ریزومدار، ساقه راست و منشعب، ۳۰-۸۰ سانتی متر ارتفاع پیدا می کند و پوشیده از کرکهای سفید- خاکستری میباشد. برگها بدون دمبرگ یا دمبرگ بسیار کوتاه، تخممرغی- مستطیلی یا سر نیزهای، نوکتیز، در حاشیه دندانهدار، قسمت فوقانی برگ سبز رنگ، قسمت تحتانی پوشیده از کرکهای سفید – خاکستری. چرخههای گل انتهایی، سرخ یا ارغوانی یا صورتی، میوه فندقه.
خواص درمانی: عفونت بدن و معده، ناراحتیهای گوارشی، گرمازدگی، دلپیچه، تهوع، رفع سردی، ضد قند و چربی، دلدرد، تسکین اعصاب، سرماخوردگی، بدندرد، تبولرز، سردرد، اسهال خونی، درمان سنگهای مثانه و کیسه صفرا، روماتیسم، زردی و اسهال، دنداندرد، تنگی نفس.
مصارف درمانی: دمکرده پونه وعرق آنرا برای دلدرد و رفع باد معده، هضم غذا، تهوع، اسهال و سکسکه استفاده می کنند. گل پونه، مرزنجوش، آویشن، بابونه، برگ اکالیپتوس و تخم گشنیز را کوبیده و هر دفعه ۲ قاشق از این پودر در سه لیوان آب ریخته، برای درمان سینوزیت بخور می دهند. این گیاه بهعنوان افزودنی در غذاها، سالاد و نیز در تهیه دوغ استفاده می شود. برای درمان تراخم چشم از آب پونه و بخور آن استفاده می کنند. ریشه آنرا برای اسهال میجوشانند.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
روش مصرف: خشک و پودر شده آنرا داخل دوغ و برخی غذاها مصرف می کنند. جوشانده برگ و ریشه، با آن بخور نیز می دهند. عرق آنرا نیز میگیرند.
طب کهن: «فودنج(پونه انواعی دارد: پونه کوهی که برگش شبیه زوفا و بلندیش بهبلندی زوفا. پونهای که غلیجن گویند و پونه شاک)، نرمکننده است. خون را بهسوی پوست میکشد. بسیار گرمی بخش است. کوفتگی ماهیچه را برطرف کند. ضماد پونه که پوست را میسوزاند داروی سیاتیک است. خوردنش علاج جذام است. افشرهاش کرم گوش را از بین میبرد. سردرد آورد. پونه کوهی داروی زخم دهان است. آب پز پونه علاج بلندنفسی است. پونه تنها و به ویژه با انجیر سینه را از خلطهای غلیظ و لزج پاک مینماید. درمان درد دنده است. پونه شاک در علاج تپش قلب است. بیاشتهایی و ضعف معده را از بین میبرد. سکسکه را تسکین دهد. علاج یرقان است. آبپز آن ادرار را زیاد می کند. از پیچش و درد روده و قی و اسهال شدید مفید است. پونه پخته یا کوبیده بچه را در زهدان میکشد. حیض را راه اندازد. کرم به ویژه کرم ریز را میکشد. خوردن یا ضماد گذاشتن پونه پادزهر حشرات است. دود کردن برگ پونه حشرات را میگریزاند. آب جوشیده پونه کوهی پادزهر دندان درندگان است».(بوعلیسینا، ۲۷۹:۱۳۶۸)
«پونه و عرق حاصل از تقطیر با بخار آب آن، بهعنوان برطرف کننده نفخ و دردهای معدی مصرف سنتی دارد. بهعلاوه پونه دفعکننده حشرات است و اثر آرام بخشی دارد».(امین،۱۳۸۴،۹۲)
قیاس: مصارف سنتی پونه در درمان اسهال، دردهای شکمی و گزیدگی در قانون ابن سینا به تایید رسیده است.
پیاز Piyâz
نام انگلیسی: Onion
نام محلی: پیواز pivâz
بخش مورد استفاده: برگ و پیاز
پراکنش: در این روستا کشت نمی شود.
مشخصات گیاه: گیاهی پایا، علفی و پیازدار، پیاز ریزومدار، تخممرغی، لایهلایه. ساقه گلدهنده بلند، گلآذین چتر که توسط یک غلاف پوشیده می شود. گلپوش ستارهای، سفید تا کمی متمایل به سبز، پرچمها از جام خارج نمیشوند. میوه کپسول سهحجرهای، دانهها کوچک، سیاهرنگ، دارای برگی پهن، صاف و براق است.گلهای آن سفیدرنگ و بهتعداد کم بر روی گلآذین قابل تشخیص میباشد.
خواص درمانی: سلامتی بدن، سوء هاضمه، چاقی، درد مفاصل، آنفلوآنزا، سرماخوردگیهای شدید، تصلب شرایین و نقرس، رماتیسم.
مصارف درمانی: پیاز و شلغم را پخته و در هنگام گوشدرد بر روی محل میگذارند. برای درمان تب شدید، پیاز را در روغن حیوانی سرخ کرده و به بدن بیمار میمالند یا یک پیاز کامل را روی آتش میپزند و به بیمار میخورانند. پیاز را دو نیمه کرده و بر روی زخم چرکی یا بریدگی میگذارند. پیاز و بیضه گوسفند را جوشانده و برای رفع سستی کمر(شب ادراری) مصرف می کنند. آب پیاز را برای درمان سوختگی برروی موضع میگذارند. برای درمان گلمژه پیاز پخته را روی آن میگذارند. برای درمان زکام، پیاز پخته یا برشته را به بیمار می دهند. همچنین بهعنوان سبزی خوراکی بهفراوانی در منطقه مصرف میگردد.
نوعی پیاز که به صورت خودرو در منطقه رشد می کند و به آن پیاز کوهی میگویند را کوبیده و برای درمان روماتیسم به صورت موضعی استفاده میکنند.
این پیاز به صورت خوراکی در تهیه آش و پلو استفاده می شود و برا یآن خواص زیادی قائل هستند. پیازکوهی را خرد می کنند، نمک میزنند تا زرد نشود. در روش دیگری آنرا با نمک آنقدر میسایند که آب بیندازد و مثل رشته شود. سپس روی طناب خشک می کنند و در سایر فصول آنرا سرخ کرده درون دمی یا اشکنه میریزند. آنرا اکثرا با تخم مرغ و قارچ کوهی میخورند.
روش مصرف: جوشانده، شربت، ضماد، پخته خوراکی، تازه و خشک آنرا در انواع غذاها استفاده می کنند.
طب کهن: «پیاز در سوم گرم و دارای رطوبت بیشاز حد است. رنگورو را سرخ گرداند. پیاز با نمک زگیل را برمی کند. آب پیاز داروی قرحه پلید است. اگر با پیه مرغ باشد، پوست انداختن کف پا را علاج کند. آب پیاز را در بینی کشند، سرتنقیه می شود. پیاز سردرد آورد. زیاد خوردنش خوابآور است. افشره پیاز در علاج آب چشم نافع است و دیده جلا میدهد. پیاز دوبار پخته پرغذا و تشنگیآور است. در یرقان سودمند است. دهانه بواسیر را باز می کند. آب پیاز ملین است و حیض را بهراه اندازد».( بوعلیسینا، ۸۹:۱۳۶۸)
«پیاز محرک، مدر، ضد کمبود ویتامین c، ضد کرم، معالج بیماری قند است. پیاز پخته می تواند حالات عصبی را کاهش دهد و تصلب شرائین را درمان کند. پیاز خام فعالیت معده را زیاد می کند و اسیدیته شیره معده را بالا میبرد. شیره پیاز دفعکننده سنگ کلیه است. پیاز پخته نرمکننده و برطرفکننده ناراحتیهای عادی سینه است. صرف مداوم پیاز پخته ترشحات دستگاه هضم را منظم می کند، اشتها را زیاد کرده و ناراحتیهای ناشی از نفخ و دلدرد را درمان می کند. پیاز اثر کمکننده فشار خون دارد. در استعمال خارجی، له شده پیاز جهت رفع عدم دفع ادرار در زیر شکم اثر داده میشد. پیاز پخته درون خاکستر گرم، باعث سر باز کردن آبسه و یا دمل می شود. ضماد پیاز خام له شده اگر بر روی پیشانی قرار داده شود، سردرد را مرتفع می کند. اگر به حالت گرم در اطراف گردن اثر داده شود، درد گلو را تسکین میدهد. شیره تازه پیاز را اگر در گوش بچکانند، ناراحتی ناشی از صداهای مبهم در گوش را برطرف می کند. در محل گزش زنبور درد را به طور محسوسی تسکین میدهد. پیاز اثر مفیدی در رفع چین و چروک صورت دارد».(زرگری،۶۲۷:۱۳۷۶)
قیاس: خاصیت ضدمیکروبی و ترمیم زخم، ضد ورم و التهاب و کاهش کلسترول پیاز، مصرف سنتی آنرا در درمان انواع زخم، سوختگی، دمل و حتی گوشدرد، سرماخوردگی و تصلب شرائین را بهتایید میرساند.
پیچک piĉak
نام انگلیسی: Commonbind
نام محلی: پیچک
مشخصات گیاه: گیاهی پایا، علفی با ساقههای پیچیده، برگها دارای دمبرگ، بیضویشکل- تخممرغی یا سهگوش و گاهی نیز خطی یا پیکانی، در پایین لبهدار، در حاشیه صاف یا موجدار، گلآذین با دمگلآذین بلند و باریک، کاسبرگها نابرابر، تخممرغی کشیده، کاسبرگهای بیرونی پهنتر از کاسبرگهای درونی. جام گل سفید یا صورتی، پرچمها نابرابر، تخمدان تخممرغی، میوه کپسول کروی و بدون کرک.
پراکنش: این گیاه به صورت علف هرز در تمام منطقه رشد می کند.
بخش مورد استفاده: ریشه و برگهای قاعدهای، گل.
خواص درمانی: عفونت، زخم و التهاب بدن، کمردرد و درد بدن.
مصارف درمانی: برگ و ریشه گیاه را با ریشه ترنجبین و خارخسک جوشانده و سپس صاف شده آنرا با آرد مخلوط کرده و به صورت خمیر در میآورند و سپس به صورت مرهم برروی محل درد یا زخم قرار می دهند.
روش مصرف: دمکرده و جوشانده، مرهم و ضماد