۴-۷ عوامل موثر بر سناریوی ترافیک کانتینری بندر شهید رجایی……………………………….۴۳
فصل پنجم : مدل سازی، تحلیل و ارزیابی سناریوها…………………………………………………………………….۴۴
۵-۱ مقدمه……………………………………………………………………………………………….۴۴
۵-۲ برآورد تجارت کانتینری جهان و ایران در سال ۲۰۲۵ ……………………………………..۴۴
۵-۲-۱ پروژه MPPM……………………………………………………………………………..45
۵-۲-۲ پروژه RSPD……………………………………………………………………………….46
۵-۲-۳ تعریف مدل عمومی تعیین کانتینری بندر شهید رجایی در افق ۱۴۰۴٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۴۸
۵-۹: مقایسه رشد GDP ایران و جهان در سال های ۲۰۱۰-۱۹۹۲٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۵۶
۵-۳ تم جغرافیایی……………………………………………………………………………………..۵۸
۵-۴ تم فنی ………………………………………………………………………………………………………………………….۶۰
۵-۴-۱ تحلیل ظرفیت…………………………………………………………………………….۶۲
۵-۴-۱-۱ محاسبه ظرفیت مورد نیاز بر مبنای تقاضای بالقوه……………………………………..۶۴
۵-۵ تم اقتصادی…………………………………………………………………………………………………………………….۶۹
۵-۵-۱ تخمین هزینه های زیرساختی یک ترمینال کانتینری جدید……………………..۷۱
۵-۶ خلاصه و نتیجه گیری…………………………………………………………………………۷۴
فصل ششم: بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………….۷۵
۶-۱ مقدمه……………………………………………………………………………………………۷۵
۶-۲ ضعف های اصلی سناریو بر مبنای هر تم…………………………………………………۷۶
۶-۳ یافته های تحقیق……………………………………………………………………………..۷۷
۶-۴ نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………….۷۸
۶- ۵ محدودیتها…………………………………………………………………………………………..۷۹
۶-۶ پیشنهادات……………………………………………………………………………………۷۹
منابع و مراجع……………………………………………………………………………………..۸۰
مراجع فارسی……………………………………………………………………………………..۸۰
منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………۸۲
یک : برآورد تجهیزات مورد نیاز در سال ۱۴۰۴٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۸۶
دو : تخمین هزینه تامین تجهیزات عملیات کانتینری……………………………………۹۲
فهرست اشکال
شکل۳-۱: مدل مفهومی عملکرد بنادر و کشتیرانی ها در اقتصاد جهانی…………………………………………..۱۵
شکل ۳-۲: نقش بنادر هاب و اسپاک در زنجیره توزیع جهانی……………………………………………………..۲۰
شکل۳-۳: مسیرهای تجارت شرق-غرب……………………………………………………………………………..۲۱
شکل۳-۴: مسیرهای حمل و نقل ترکیبی شرق-غرب…………………………………………………………………………………………..۲۲
شکل۳-۵: نیروهای مؤثر و تغییر مناسبات میان خطوط کشتیرانی………………………………………………………………………۲۶
شکل۳-۶: جایگاه خطوط کشتیرانی از نگرش سنتی تا رویکردیکپارچه در زنجیره عرضه……………………………………۲۷
شکل۳-۷: عوامل تمرکز در کشتیرانی لاینر…………………………………………………………………………۲۹
شکل ۴-۱: الگوی انسجام درونی سناریو……………………………………………………………………………..۴۰
شکل ۴‑۲: نقش سناریو در درک استراتژی…………………………………………………………………………………………………………..۴۲
شکل ۵-۲: پیش بینی نرخ اقتصاد جهانی تا ۲۰۱۱ بوسیله پروژه MPPM……………………………………………………….46
شکل ۵-۳: پیش بینی رشد GDP مناطق حوزه اسکاپ……………………………………………………………………………………..۴۷
شکل ۵-۴: پیش بینی حجم تجارت کانتینری جهان از سال ۲۰۱۵- ۱۹۸۰٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۴۷
شکل ۵-۵: مدل تعیین حجم ترافیک کانتینری ایران و جهان……………………………………………………………………………۴۹
شکل ۵-۶: سیکل های تجاری اقتصاد……………………………………………………………………………..۵۰
نمودار۵-۷: مقایسه نرخ رشد اقتصادی و تجارت کانتینری………………………………………………………..۵۳
نمودار ۵-۸: تطبیق نرخ رشد اقتصادی و کانتینری طی سال های ۲۰۰۹-۱۹۹۱٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۵۳
شکل ۵-۹: مقایسه رشد GDP ایران و جهان در سال های ۲۰۱۰-۱۹۹۲٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۵۶
شکل۵-۱۰: تطبیق نرخ رشد کانتینری ایران و جهان در سال های۱۹۹۲-۲۰۱۰٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۵۶
شکل ۵-۱۱: سهم بندر شهید رجایی از تجارت کانتینری جهان طی سال های ۱۹۹۲-۲۰۱۰٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۵۷
شکل ۵-۱۲: عملیات تخلیه و بارگیری کشتی در بنادر کانتینری بوسیله تجهیزات تخصصی………………………….۶۲
شکل ۵-۱۳ : تعداد کشنده مورد نیاز برای عملیات ۴۰ فوتی……………………………………………………۶۹

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

میزان HC خروجی از اگزوز خودرو پژو GLX جز در مدل سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ که بالاتر از استاندارد معاینه فنی(ppm 200) و استاندارد یورو ۲( ppm500) پایین­تر بود در سایر سال­های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ پایین­تر از استاندارد معاینه فنی و یورو بوده است. این میزان درسال۸۹ پایین­ترین مقدار خود ppm3/58 بوده است. بر این اساس می­توان گفت میزان HC خروجی از اگزوز خودرو پژو GLX در وضعیت استاندارد قرار دارد (شکل ۴-۳۸)
شکل ۴-۳۸ میزان HC خروجی از اگزوز خودرو پژو GLX تولیدی سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹
میزان HC خروجی از اگزوز خودرو پارس در مدل سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹ نشان می­دهد پایین­تر از استاندارد معاینه فنی (ppm 200) و استاندارد یورو ۲ (ppm 500 ) بوده است. در این میان بین سال­های ۸۳ تا ۸۹ نوساناتی در میزان HC خروجی از اگزوز خودرو وجود داشت که بیشترین میزان آن درسال۸۶ (ppm180) و کمترین میزان در سال۸۹ (ppm 58 ) بوده است. می­توان گفت که میزان HC خروجی از اگزوز خودرو پارس در وضعیت استاندارد قرار دارد (شکل ۴-۳۹).
شکل ۴-۳۹ میزان HC خروجی از اگزوز خودرو پارس تولیدی سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹
میزان HC خروجی از اگزوز خودرو سمند در مدل سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹با نوساناتی رو به کاهش بوده است. آمار نشان می­دهد که در سال های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹ پایین­تر از استاندارد معاینه فنی (ppm 200) و از استاندارد یورو ۲ (ppm 500 ) بوده است. بالاترین مقدار مربوط به مدل سال ۸۴ (ppm200) و کمترین میزان مربوط به مدل سال ۸۸ (ppm 65) بوده است. میزان HC خروجی از اگزوز خودرو سمند در وضعیت استاندارد قرار دارد (شکل ۴-۴۰)
شکل ۴-۴۰ میزان HC خروجی از اگزوز خودرو سمند تولیدی سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹
میزان HC خروجی از اگزوز خودرو پیکان در مدل سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۳ بالاتر از استاندارد معاینه فنی(ppm200) و استاندارد یورو ۲(ppm500) بوده است. مدل سال ۸۳ در مقایسه با مدل سال ۷۸ به میزان (ppm 1312)، HC خروجی حدود ۶۰ درصد کاهش یافته است. میزانHC خروجی از اگزوز خودرو پیکان در وضعیت مطلوبی قرار ندارد (شکل ۴-۴۱)
شکل ۴-۴۱ میزان HCخروجی از اگزوز خودرو پیکان تولیدی سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۳
میزان HC خروجی از اگزوز خودرو وانت پیکان در مدل سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹ بالاتر از استاندارد معاینه فنی (ppm 200) بوده ولی از استاندارد یورو ۲ ( ppm500 ) پایین­تر بوده است. میزان HC خروجی از اگزوز خودرو وانت پیکان در مدل سال‌های ۸۳ تا ۸۹ رو به کاهش بوده و در ۸۷ به کمترین مقدار خود ( ppm205 ) اما مدل ۸۷ به بعد میزان خروجی افزایش یافت بیشترین مقدار خروجی در مدل سال ۸۸ (ppm 434 ) بوده است. میزان HC خروجی از اگزوز خودرو وانت پیکان در وضعیت مطلوبی قرار ندارد (۴-۴۲).
شکل ۴-۴۲ میزان HC خروجی از اگزوز خودرو وانت پیکان تولیدی سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹
میزان HC خروجی از اگزوز خودرو ال ۹۰ در مدل سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹ پایین­تر از استاندارد معاینه فنی (ppm200) و نیز از استاندارد یورو ۲ (ppm 500) بوده است. این میزان در سالیان اخیر در حد صفر بوده است. میزان HC خروجی از اگزوز خودرو ال ۹۰ در وضعیت استاندارد قرار دارد (شکل۴-۴۳).
شکل ۴-۴۳ میزان HC خروجی از اگزوز خودرو ال۹۰ تولیدی سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹
میزان HC خروجی از اگزوز خودرو روآ در مدل سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹با شیب زیادی رو به کاهش بوده است. آمار نشان می­دهد که میزان HC خروجی از اگزوز خودرو روآ در مدل سال ۱۳۸۵ (ppm 528 ) از استاندارد معاینه فنی (ppm 200) و استاندارد یورو ۲ (ppm 500) بالاتر بوده و نیز در مدل سال ۱۳۸۶و ۱۳۸۷ از استاندارد معاینه فنی بالاتر ولی از استاندارد یورو۲ پایین­تربوده و در مدل سال ۱۳۸۸و ۱۳۸۹ به زیر دو استاندارد رسیده است. پایین­ترین میزان HC خروجی در مدل سال ۸۹ (ppm 57) بوده است (شکل ۴-۴۴).
شکل ۴-۴۴ میزان HC خروجی از اگزوز خودرو روآ تولیدی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹
میزان آلاینده HC در مدل سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹ با شیب کمی در دو شرکت رو به کاهش بوده است. مدل سال ۱۳۸۳ خودروهای دو شرکت ایران خودرو و سایپا بالاتر از استاندارد معاینه فنی (ppm200) بوده و در مدل سال­های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹ پایین­تر از استاندارد معاینه فنی(ppm 200) و استاندارد یورو ۲ (ppm 500) بوده است. میزان HC خروجی از اگزوز درخودروهای دو شرکت ایران خودرو و سایپا در سال­های اخیر در وضعیت استانداردی قرار دارند (شکل ۴-۴۵).
شکل ۴-۴۵ میزان HC خروجی از اگزوز خودروهای دو شرکت ایران خودرو و سایپا تولیدی سال‌های ۱۳۸۳تا ۱۳۸۹
۴-۴- یافته­های استنباطی
۴-۴-۱- یافته مربوط به آزمون همبستگی پیرسون
با توجه به اینکه متغیرهای استفاده شده در این پژوهش در سطح فاصله­ای اندازه گیری شده ­اند از ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی روابط استفاده شد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

– رابطه بین سال ساخت خودرو و CO
بر اساس ضریب همبستگی پیرسون بین سال ساخت خودرو و میزان CO رابطه معنی‌داری وجود دارد. با توجه به منفی بودن ضریب، مشخص می‌شود که هر چه سال ساخت خودرو بالاتر یعنی جدیدتر شده CO کمتری تولید شده است (جدول۴-۹).
جدول ۴-۹ خروجی ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون رابطه سال ساخت خودرو با CO

متغیر

متغیر

ضریب پیرسون

سطح معنی‌داری

سال ساخت خودرو

CO

۴۷۳/۰-

۰۰۰/۰

– رابطه بین سال ساخت خودرو و CO₂
ضریب همبستگی پیرسون بین سال ساخت خودرو و میزان CO₂ رابطه مثبت معنی‌داری وجود دارد. با توجه به مثبت بودن ضریب، مشخص می‌شود که هر چه سال ساخت خودرو بالاترخودرو جدیدتر شود میزان CO₂ تولیدی نیز افزایش می­یابد (جدول۴-۱۰).
جدول ۴-۱۰ خروجی ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون رابطه ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون رابطه سال ساخت خودرو با CO₂

متغیر

متغیر

ضریب پیرسون

سطح معنی‌داری

آن چه در جواب قوشچی جلب توجه میکند، این است که وی اصلا به سوزاندن مصحف ابن مسعود اشاره نکرده است و از کنار آن رد شده است. هم چنین زدن عمار را هم رد نکرده است.
جریان زدن ابن مسعود در بسیاری از کتب تاریخی و منابع اهل سنت؛ مانند تاریخ المدینه المنوره^[۳۵۷] و تاریخ یعقوبی^[۳۵۸]، شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید^[۳۵۹] و اسد الغابه^[۳۶۰] آمده است.
منابع اهل سنت در حدیث «عشره مبشره» از ابن مسعود به عنوان یکی از ده نفری که بشارت به بهشت داده شده است، یاد کرده‌اند. ابن مسعود فردی است که در جنگهای بدر و احد و سایر غزوات پیامبر اکرم۶ حضور داشته است. علامه امینی احادیثی را که در منابع اهل سنت درباره منزلت ابن مسعود ذکر شده است، جمع آوری نموده است^[۳۶۱]. جای تعجب است که با این صحابی پیغمبر با این همه منزلت این گونه رفتار شود او را با کتک به دستور عثمان از مسجد بیرون بیندازند و استخوانهای پهلویش را بشکنند و به خاطر دفن کردن ابوذر چهل ضربه شلاق به او بزنند.
از مقام و منزلت عمار در منابع اهل سنت بسیار یاد شده است. علامه امینی پانزده حدیث از منابع اهل سنت در مقام ابن مسعود آورده است و شش آیه را از منابع اهل سنت نقل کرده است که شأن نزول آنها درباره ابن مسعود بوده است^[۳۶۲].
چرا عثمان کسانی؛ مانند عبید الله بن عمر، حکم بن ابی العاص، مروان بن الحکم،ولید بن عقبه، سعید بن عاص که افراد فاسق و سزوار تادیب بودند را تادیب نکرد، بلکه آنها را از مواهب خود بهره مند نمود.
آن چه با مطالعه رفتار عثمان حتی از منابع اهل سنت روشن می‌شود، این است که این بدرفتاریها با برخی از اصحاب بزرگ پیامبر۶ به جا و مشروع نبوده است و ظالمانه بوده است و چنین کسی در حقیقت مرتکب ظلم بزرگی شده است و شایستگی امامت بر مسلمانان را ندارد.
سخن قوشچی که میگوید: این اشکال اگر بر عثمان وارد باشد بر حضرت علیA نیز به طریق اولی وارد است، بسیار سخیف و ضعیف می‌باشد، زیرا حضرت علیA با ناکثین و مارقین و قاسطین به امر رسول خدا۶ نبرد کرد و هم چنین رسول خدا۶ خبر داده بود که جنگیدن با علیA جنگیدن با وی است. در بسیاری از منابع اهل سنت آمده است که رسول خدا۶ خطاب به حضرت علیA فرمود: «حربک حربی و سلمک سلمی» اسامی این منابع در کتاب «شرح احقاق الحق » آمده است^[۳۶۳].

۵-۳-۲-۴٫ اجتناب عثمان از اجرای حدود شرعی

عثمان به خاطر هوای نفس از اجرای حدود شرعی اجتناب میکرد؛ از جمله این که عبد الله بن عمر را قصاص نکرد، زیرا او هرمزان را که مسلمان شده بود، کشت به اتهام این که به دستور هرمزان، ابولؤلؤ عمر را کشته است. بعد از این که حضرت علیA به خلافت رسید او را احضار کرد تا قصاص کند، ولی عبد الله بن عمر فرار کرد و به معاویه پناه برد.
هم چنین ولید بن عتبه را که حد شرب خمر بر او واجب شده بود، حد جاری نکرد.حضرت علیA بعد از رسیدن به خلافت او را احضار کرد و بر او حد شرب خمر را اجرا کرد و فرمود: «حد خداوند نباید تا زمانی که من هستم باطل شود».

۱-۵-۳-۲-۴٫ پاسخ قوشچی:

عثمان اجتهاد کرد و گفت: چون قتل هرمزان پیش از امامت او بوده است، بنابراین قصاص کردن بر او لازم نیست.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

علت جاری نکردن حد ولید نیز به این خاطر بود که خواست تحقیق کند و مطمئن گردد و بعد حد را جاری سازد و زمانی این تحقیق به نتیجه رسید که عثمان کشته شده بود و حضرت علیA خلیفه بود، بنابراین حضرت علیA حکم را اجرا کرد^[۳۶۴].

۲-۵-۳-۲-۴٫ رد پاسخ قوشچی:

آن چه قوشچی بر آن معترف است و آن را به طور ضمنی پذیرفته است، این است که عبد الله بن عمر به ناحق هرمزان را کشته است و قتل را توجیه نکرده است.
بر خلاف ادعای قوشچی؛ عثمان گفت: «چون پدر عبد الله تازه کشته شده است و عزادار است بیرحمی است که من او را بکشم» و به خاطر عطوفت بیجا حد الهی را تعطیل کرد نه به خاطر این که این عمل خود را مستدل سازد. و هر که از حدود الهی تجاوز نماید، ظالم است و شایستگی امامت را ندارد. «مَن یَتَعَدَّ حُدُودَ اللهِ فَأولئِکَ هُمُ الظّالِمُونَ»^[۳۶۵].
سخن دیگری که از عثمان در این جریان نقل شده است، این است که گفت: «قضای الهی چنین بود که عبد الله بن عمر، هرمزان را بکشد با این که هرمزان مسلمان شده بود و لکن دیگر او وارث ندارد و وارث او شما مسلمین هستید و من نیز امام شما هستم و او را عفو میکنم»^[۳۶۶].
شاهدی و دلیلی بر این که عثمان در مقام تحقیق بوده است، وجود ندارد و قوشچی نیز شاهدی نیاورده است، به عبارت دیگر سخن قوشچی، ادعای بدون دلیل است.

۶-۳-۲-۴٫ خذلان عثمان از سوی صحابه

اصحاب با وجود این که میتوانستند از کشته شدن عثمان جلوگیری کنند، ولی این کار را نکردند. اگر اصحاب به صلاحیت عثمان برای خلافت، یقین داشتند در یاری کردن به او تاخیر را روا نمیداشتند. سخن حضرت علیA هم که فرمود: «خداوند او را کشت» به حق بودن قتل او دلالت میکند و این که تا سه روز پس از مرگ او را دفن نکردند، به شدت نفرت آنها از عثمان دلالت می‌کند و همه این‌ها به این علت بود که رفتار و عملکرد خلیفه در طول خلافتش صحیح و پسندیده نبود^[۳۶۷].

۱-۶-۳-۲-۴٫ پاسخ قوشچی:

اولا؛ این که اصحاب او را خوار کرده باشتند و بدون عذر، دفن او را تا سه روز به تاخیر انداخته باشند، صحیح نیست.
ثانیا؛اگر هم صحیح باشد به عثمان اشکال و ایراد وارد نمیشود، بلکه به خود اصحاب اشکال وارد است. ما به انصار و مهاجرین عموما و حضرت علیA خصوصا گمان نمیبریم که به قتل عثمان راضی باشند و دفن او را به تاخیر اندازند، به خصوص کسی را که در طول شب و روز مشغول عبادت بود و رسول خدا او را به بهشت بشارت داده بود و و او را بارها ثنا گفته بود.

۲-۶-۳-۲-۴٫ رد پاسخ قوشچی:

از جواب عثمان بر می‌آید که وی قبول دارد که دفن عثمان به تاخیر افتاده است. آن چه وی آن را انکار می‌کند، این است که این به تاخیر انداختن به علت عذری بوده است و گر نه اصحاب قصد توهین و تحقیر عثمان را نداشتند.
آن چه از تاریخ بر میآید و روشن می‌شود، این است که اصحاب بدون عذر و عمدا به علت ظلمهایی که عثمان مرتکب شده بود، دفن او را به تاخیر انداختند^[۳۶۸].
حدیث «عشره مبشره» مخدوش است و یک دلیل مخدوش بودن این حدیث این است که دو نفری که این حدیث را روایت کرده‌اند جزو عشره مبشره هستند و چون روایت به نفع آنهاست و ذی نفع هستند، قبول کردن آن دشوار میباشد.

۷-۳-۲-۴٫ غیبت عثمان در جنگهای بدر و احد و بیعت رضوان

در حالی که حضور در جنگهای صدر اسلام هنگامی که تعداد مسلمین اندک بود و هنوز در اقلیت بودند فضیلت بزرگی برای شرکت کنندگان در این جنگها به شمار میآید، عثمان از این فضایل بهرهای نداشت و در این غزوات شرکت نکرده بود و اصحاب همین مطلب را بر عثمان ایراد میگرفتند.

۱-۷-۳-۲-۴٫ پاسخ قوشچی:

غیبت عثمان به فرمان نبی اکرم۶ بود و در فضیلت او همین بس که حضرت پیامبر اکرم۶ در بیعت، دست او را به جای دست خود قرار داد.

۲-۷-۳-۲-۴٫ رد پاسخ قوشچی:

این که غیبت عثمان به دستور و یا اذن پیامبر خدا۶ بوده باشد، ثابت شده نیست و هم چنین است جریان بیعت و این که حضرت رسول اکرم۶ دست عثمان را به جای دست خود برای بیعت قرار دهد. قوشچی برای رد سخن محقق طوسی باید از ادلهای استفاده کند که در نزد شیعه مقبول باشد نه ادله ای که فقط مورد قبول اهل سنت است.

۳-۴٫ فصل هفدهم:
دلیل عصمت و برهان معجزه بر امامت بلافصل حضرت علیA

یکی از مهم ترین ادله شیعه بر امامت بلافصل حضرت علیA دلیل عصمت می‌باشد.

۱-۳-۴٫ بیان برهان:

امام باید معصوم باشد.
از میان صحابه و کسانی که ادعای امامت آنها شده است، تنها حضرت علیA معصوم است.
بنابراین از میان صحابه تنها حضرت علیA امام میباشد.
اما این که عصمت چیست و چرا امام باید معصوم باشد، در بحث اوصاف امام به آن پرداخته می‌شود.

۲-۳-۴٫ برهان معجزه

یکی دیگر از ادلهای که محقق طوسی برای اثبات امامت و خلافت بلا فصل حضرت علیA به آن استدلال کرده است، استدلال به معجزات و کراماتی است که برای حضرت علیA اتفاق افتاد.
بیان برهان:
حضرت علیA ادعای امامت کرد و موافق با ادعای او، امور خارق العادهای از وی آشکار شد؛ بنابراین ادعای او صادق بوده است و او بعد از رسول خدا۶ خلیفه و امام است، چون غیر از او کسی چنین ادعایی نکرد^[۳۶۹].

«لا یقدر العالم ان یخبر بما یعلم، فانّ سرّ الله اسرّه الی جبرئیل واسرّه جبرئیل الی محمّد… واسرّه محمّد… الی من شاء الله».^[۲۵۱]
۱ / ۳ / ۷٫ اسرار درونی و نهفته انسانها
از جمله اموری که داخل در دایره علوم و آگاهیهای اهل بیت‰ است، اطلاع و آگاهی آنان از مافی الضمیر و اسرار درونی انسانها است که در گنجینۀ دلشان مخفی کردهاند و یا علم اهل بیت‰ به افکاری است که به ذهن افراد خطور کرده و آن را آشکار نکردهاند. صفار در بصائر الدرجات و در ضمن چندین باب و روایات بسیاری، این مسئله را مطرح کرده است.^[۲۵۲] در برخی روایات ائمه‰ بر آگاهی از رازهای پنهانی افراد تصریح دارند، مثل آگاهی از ایمان فرد یا نفاق او و یا حب و بغض افراد نسبت به اهل بیت‰. بعضی از روایات نیز به نقل مواردی میپردازند که در آنها امری را که راوی یا فرد دیگر آن را مخفی نموده بود، امام بدان خبر میدهد.
نمونهای از روایات:
الامام الباقر†:
«انّا لنعرف الرجل اذا رأیناه بحقیقه الایمان وبحقیقه النفاق».^[۲۵۳]
الامام الباقر†:
«انّ الله اخذ میثاق شیعتنا فینا من صلب آدم، فنعرف بذلک حبّ المحبّ وان اظهر خلاف ذلک بلسانه ونعرف بغض المبغض وان اظهر حبّ اهل البیت».^[۲۵۴]
الامام الصادق†:
«انّ جویریه بن عمر العبدی، خاصمه رجل فی فرس انثی، فدعیا جمیعاً الفرس، فقال امیرالمؤمنین: الواحد منکما البیّنه، فقالا: لا، فقال لجویریه: اعطه الفرس، فقال له: یا امیرالمؤمنین بلا بیّنه. فقال له: والله لأنا اعلم بک منک بنفسک، اتنسی صنیعک بالجاهلیّه الجهلاء، فاخبره بذلک».^[۲۵۵]
عن شهاب بن عبد ربّه قال:
«دخلت علی أبی عبد الله† وانا ارید أن اسأله من الجنب یغرف الماء من الحبّ، فلمّا صرت عنده انسیت المسئله، فنظر الیّ ابوعبد الله† فقال: یا شهاب لا بأس ان یغرف الجنب من الحبّ».^[۲۵۶]
عن أبی کهمس قال:
کنت نازلا بالمدینه فی دار فیها وصیفه کانت تعجبنی، فانصرفت لیلا ممسیا، فاستفتحت الباب، ففتحت لی فمددت یدی فقبضت علی ثدیها، فلمّا کان من الغد، دخلت علی أبی عبد الله† فقال: «یا ابا کهمس تب الی الله ممّا صنعت البارحه».^[۲۵۷]
۱ / ۳ / ۸٫ زبان همه انسانها
روایات بسیاری در بصائر نقل شده است که از آگاهی اهل بیت‰ به همه زبانها و لغات حکایت دارد. در برخی روایات تصریح شده است که اهل بیت‰ توانایی تکلم به همه زبانها را دارند و در روایات بسیاری نیز به نوع زبانی که اهل بیت‰ به آن سخن گفتهاند اشاره شده است، زبانهایی چون: فارسی، رومی، عبری، سریانی، نبطی، روسی یا اسلاوی.
نمونهای از روایات:
الامام الجواد†:
«والله لقد کان رسول الله… یقرأ ویکتب باثنین وسبعین (او بثلاثه وسبعین) لسانا».^[۲۵۸]
علی بن مهزیار ـ فی صفه الهادی† ـ :
دخلت علیه فابتدأنی وکلّمنی بالفارسیّه.^[۲۵۹]
عن عمّار الساباطی قال: قال لی ابوعبد الله†:
«یا عمّار ابومسلم فظلّله فکساه فکسحه بساطورا» قلت: جعلت فداک ما رأیت نبطیّا افصح منک، فقال: «یا عمّار وبکلّ لسان».^[۲۶۰]
سماعه بن مهران عن شیخ من اصحابنا عن أبی جعفر† قال: جئنا نرید الدخول علیه، فلمّا صرنا بالدهلیز سمعنا قرائه بالسریانیّه بصوت حسن، یقرأ ویبکی حتی ابکی بعضنا.^[۲۶۱]
علیّ بن مهزیار:
ارسلت الی أبی الحسن† غلامی وکان صقلا بیا، فرجع الغلام الیّ متعجّبا فقلت له: مالک یا بنیّ قال: کیف لا اتعجّب، مازال یکلّمنی بالصقلابیّه کانه واحدا منّا.^[۲۶۲]
۱ / ۳ / ۹٫ زبان حیوانات
از امور دیگری که در روایات بصائر بدان پرداخته شده است، آگاهی اهل بیت‰ از زبان پرندگان و دیگر حیوانات میباشد. جناب صفّار بیش از ۴۰ روایت در اینباره نقل کرده است، به چند نمونه از روایات اشاره میشود:
عن زراره عن أبی عبد الله† قال: قال امیرالمؤمنین† ـ لابن عباس ـ :
«انّ الله علّمنا منطق الطیر کما علّمه سلیمان بن داود و منطق کل دابه فی برّ او بحر».^[۲۶۳]
عن أبی حمزه الثمالی قال:
کنت مع علیّ بن الحسین†، فانتشرت العصافیر وصوتت فقال: یا ابا حمزه أتدری ما تقول قلت: لا، قال: تقدّس ربّها وتسئل قوت یومها، ثم قال: «یا ابا حمزه علّمنا منطق الطیر واوتینا من کل شیء».^[۲۶۴]
عن زراره عن أبی عبد الله† قال:
انّ ناصخا کان لرجل من الناس فلما اسن قال بعض اصحابه لو نحرتموه، فجاء البعیر الی رسول الله… فجعل یرغو، فارسل رسول الله… فجعل یرغو الی صاحبه، فلمّا جاء، قال له النبی…: «ان هذا یزعم انّه کان لکم شابّا حتی حرم وانّه قد نفعکم وانّکم اردتم نحره، فقال: صدق، فقال رسول الله…: لا تنحروه ودعوه. قال: فترکوه^[۲۶۵]».
۱ / ۳ / ۱۰٫ زمان مرگ و پیشامدهای ناگوار
از جمله اموری که به عنوان بخشی از علوم اهل بیت‰ به آن اشاره شده، آگاهی اهل بیت‰ از زمان مرگ و پیشامدهای ناگوار است. در اصطلاح عربی از اینگونه علم به «علم البلایا والمنایا» یاد میشود. در کتاب بصائر الدرجات در چندین باب و بیش از ۶۰ روایت به این مطلب پرداخته شده است. در برخی روایات ائمه‰ تأکید میکنند که علم به منایا وبلایا نزد آنان است و از آن آگاهی کامل دارند^[۲۶۶]، از جمله در روایتی، امیرالمؤمنین† میفرمایند: «زمان فرا رسیدن مرگ و پیشامدهای ناگوار را میدانم و از اصل و نسب آدمیان و چگونگی داوری میان آنان آگاهی دارم. نه حوادث گذشته از دسترس من به دور است و نه امور نهان از دیده برایم مستور. اینها همه دانشی است که خدا مرا از آن آگاه ساخته است».^[۲۶۷]
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در بعضی روایات نیز ائمه‰ از آگاهی خود از زمان مرگشان خبر میدهند.^[۲۶۸] و در گروهی دیگر از روایات اهل بیت‰ از زمان مرگ برخی از شیعیان خبر میدهند.^[۲۶۹] گفتنی است در برخی روایات به این مطلب نیز اشاره شده است که اهل بیت‰ از بازگویی همه علم خود به «منایا وبلایا» معذور هستند و معلوم میشود با وجود این آگاهی در اکثر موارد اهل بیت‰ آن را کتمان مینمودند.^[۲۷۰]
نمونهای از روایات:
الامام زین العابدین†:
«انّ محمداً… کان أمین الله فی ارضه فلمّا قبض محمّد… کنّا اهل البیت ورثته ونحن أمناء الله فی ارضه، عندنا علم البلایا والمنایا وانساب العرب و…».^[۲۷۱]
الامام علی†:
«لقد اعطیت خصالا ما سبقنی الیها احد خلا محمّداً…، علم المنایا والبلایا والانصاب وفصل الخطاب، فلم یفتنی ما سبقنی ولم یعزب عنّی ما غاب عنّی، انشر باذن الله واؤدی عنه کلّ ذلک منّاً من الله مکّننی فیه بعلمه».^[۲۷۲]
الامام علی†:
«سلونی قبل ان تفقدونی، الا تسالون من عنده علم المنایا والبلایا والقضایا وفصل الخطاب».^[۲۷۳]
سعد بن ظریف عن الاصبغ بن نباته قال:
کان امیرالمؤمنین† اذا وقف الرجل بین یدیه قال: یا فلان استعدّ واعدّ لنفسک ما ترید، فانّک تمرض فی یوم کذا وکذا فی ساعه کذا وکذا و سبب مرضک کذا وکذا وتموت فی شهر کذا وکذا، فی یوم کذا وکذا، فی ساعه کذا وکذا.
قال سعد: فقلت هذا الکلام لابی جعفر† فقال:
«کان ذاک فقلت: جعلت فداک کیف لا تقول انت، فلا تخبرنا فتستعدّ له، قال: هذا باب اغلق الجواب فیه علیّ بن الحسین† حتی یقوم قائمنا».^[۲۷۴]
عن سدیر قال: سمعت اباعبد الله† یقول:
«انّ أبی مرض مرضا شدیدا حتّی خفنا علیه، فبکا بعض اهله عند رأسه، فنظر فقال: انّی لست بمیّت من وجعی هذا، انّه اتانی اثنان، فاخبرانی انّی لست بمیّت من وجعی هذا. قال: فبراء ومکث ما شاء الله ان یمکث، فبینا هو صحیح لیس به بأس قال: یا بنیّ انّ الذین اتیانی من وجعی ذلک اتیانی فاخبرانی انّی میّت یوم کذا وکذا قال: فمات فی ذلک الیوم».^[۲۷۵]

۴-۶-جدول شماره ۱۲- آمار توصیفی نظرات افراد مورد پژوهش در زمینه شاخص های بعد شناختی مولفه سرمایه اجتماعی………………………………………………………………………………………………………۱۴۶
جدول شماره ۱۳- آمار توصیفی نظرات افراد مورد پژوهش در زمینه شاخص های بعد ارتباطی مولفه سرمایه اجتماعی ……………………………………………………………………………………………………………..۱۴۶
جدول شماره ۱۴- آمار توصیفی نظرات افراد مورد پژوهش در زمینه شاخص‌های مولفه رضایت شغلی……………………………………………………………………………………………………………………………..۱۴۷
جدول شماره ۱۵- آمار توصیفی نظرات افراد مورد پژوهش در زمینه ابعاد و مولفه های سرمایه اجتماعی و رضایت شغلی…………………………………………………………………………………………………۱۴۸
فهرست اشکال
شکل شبکه های اعتماد…………………………………………………………………………………………………………۶
شکل شماره (۱-۲) : سرمایه اجتماعی و هزینه های مدیریتی منبع : علوی ۱۳۸۵٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۷
شکل(۱-۳) انواع سرمایه های یک سازمان………………………………………………………………………………۷
شکل ( ۵-۲ ) مدل فرت و استارک از رضامندی شغلی ( از کمپ ، ترجمه ماهر ، ۱۳۷۰ ص ۲۶۳ )……..۸۳
چکیده :
هدف اصلی پژوهش پیش رو ، بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی است .سرمایه اجتماعی به عنوان یک عامل قوی که افراد را به همدیگر پیوند میدهد یکی از سرمایه های باارزش و نامرئی انسان هاست .که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است .تاثیر سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی مورد بررسی قرار میگیرد.
سرمایه اجتماعی از متغییر های مستقل تحقیق دارای ابعاد (ساختاری،شناختی ،ارتباطی )که روابط متقابل با یکدیگر را تشکیل میدهد و چهار چوب نظری مورد استفاده این تحقیق برای بررسی سرمایه اجتماعی ،از مدل ناهاپیت گوشال پیروی میکند . از نظر سرمایه اجتماعی جمع منابع بالفعل و بالقوه در دسترس افراد ناشی از شبکه روابط متقابل به فرد یا واحد اجتماعی است .سرمایه اجتماعی هم شامل شبکه و هم شامل دارائی است که احتمال بسیج شدن آن از طریق شبکه ها وجو د دارد .

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

نهاپیت وگوشال سرمایه اجتماعی را عامل موثر در ایجاد و مشارکت در دانش سازمانی می دانند .در این مدل مفهوم سرمایه اجتماعی سازمانی است که بر اساس آن میزان تاثیر ، با رضایت شغلی مورد بررسی قرار گرفته است. به همین نظر برای متغییر رضایت شغلی از نظریه نیاز ها استفاده شده است زیرا این نظریه سلسله نیازهای مازلو نزدیک است تا جائی که می توان آنها را یکی به حساب آورد. نا گفته نماند نظریه نیاز مازلو عام تر است و رضایت شغلی می تواند در دایره و محدوده آن قرار گیرد و بر اساس نظریه نیازها میزان رضایت شغلی هر فرد که از اشتغال حاصل میشود به دو عامل بستگی دارد .
اول: انکه مقدار از نیازهایی که از طریق و احراز موقعیت مورد نظر تامین میگردد . دوم :آنکه نمودار از نیاز ها از طریق اشتغال بکار مورد نظر تامین نشده باقی می ماند نتیجه ای که از بررسی عوامل اول و دوم حاصل میشود. میزان رضایت شغلی فرد را معین میکند . البته مطالعات زیادی در زمینه رضایت شغلی صورت گرفته که متغییرهای زیادی با رضایت شغلی مرتبط است .
تحقیق از نوع روش توصیفی، پیمایشی است که از طریق روش کتابخانه‌ای مقاله‌ها پایان‌نامه‌های ارشد و دکترا دراین زمینه جمع‌ آوری گردیده و برای جمع‌ آوری اطلاعات نیز از پرسشنامه استفاده می‌شود پس از جمع‌ آوری پرسش‌های توزیع شده داده‌های به دست آمده از طریق روش‌های آمار توصیفی و آمار استنباط با نرم‌افزار spss تجزیه و تحلیل خواهد شد.. در این تحقیق با توجه به اینکه متغییرها کیفی میباشند تعیین حجم نمونه از فرمول ذیل برای بدست آوردن حجم نمونه استفاده میشود
با توجه به نتایج رگرسیون خطی ساده و معنی دار بودن ضریب خط رگرسیونی(سطح معنی داری کمتر از ۰۵/۰ ) ، سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی تاثیر دارد.
با توجه به نتایج رگرسیون خطی ساده و معنی دار بودن ضریب خط رگرسیونی(سطح معنی داری کمتر از ۰۵/۰ ) ، بعد ساختاری مولفه سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی تاثیر دارد.
با توجه به نتایج رگرسیون خطی ساده و معنی دار بودن ضریب خط رگرسیونی(سطح معنی داری کمتر از ۰۵/۰ ) ، بعد شناختی مولفه سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی تاثیر دارد..با توجه به نتایج رگرسیون خطی ساده و معنی دار بودن ضریب خط رگرسیونی(سطح معنی داری کمتر از ۰۵/۰ ) ، بعد ارتباطی مولفه سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی تاثیر دارد..با توجه به نتایج رگرسیون خطی چند گانه و معنی دار بودن ضرایب خط رگرسیونی(سطح معنی داری کمتر از ۰۵/۰ ) ، تمامی ابعاد ساختاری، شناختی و ارتباطی مولفه سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی تاثیر دارند
براساس این نتایج میتوان گفت مدیران و برنامه ریزان کلان بیشتر باید به این سرمایه عظیم و نهان که در صورتی که بتواند بالفعل شده تقویت شود میتواند نتایج بزرگ و پرباری هم برای فرد وهم سازمان و حتی جامعه در بر داشته باشد برنامه ریزی نمایند .
کلمات کلیدی :سرمایه اجتماعی –رضایت شغلی –اعتماد اجتماعی
فصل اوّل:
کلیات پژوهش
۱-۱-مقدمه:
سرمایه اجتماعی بتدریج از دهه ۱۹۹۰ به بعد در رساله ها و مقالات دانشگاهی با کارهای افرادی چون جیمز کلمن ، رابرت پانتام و فرانیسیس فوکو یاما افزایش یافت. سرمایه اجتماعی برخلاف سرمایه مادی قابلیت انتقال ندارد و از روابط دو جانبه تعاملها و شبکه های است که درمیان گروه های انسانی پدیدار می گردد.
البته عنوان سرمایه اجتماعی را نخستین بار جامعه شناسی بنام لیداجی هانیفان (Hani Fan)در سال ۱۹۱۶ مطرح کرده بود. پس از او نیز سرمایه اجتماعی به یکی از محورهای مهم مطالعاتی جامعه شناسان تبدیل شد. اما این بحث تا اوایل ۱۹۹۰ در حوزه جامعه شناسی محدود ماند. از این زمان بود که به یک باره تمام توجه اقتصاد دانان به سوی سرمایه اجتماعی و کارکردهای اقتصادی آن جلب شد. بدین ترتیب اقتصاد دانان بر موضوع سرمایه اجتماعی متمرکز شدند و ارزش آنرا تا جایی بالابردند که آنرا موتور اقتصادی نگاشتند.امروزه سرمایه اجتماعی نقشی بسیار مهمتر از سرمایه فیزیکی و انسانی در جوامع ایفا میکند و شبکه های روابط جمعی و گروهی انسجام میان انسانها و سازمانها میباشد از اینرو در غیاب سرمایه اجتماعی ، سایر سرمایه ها اثر بخشی خود را از دست خواهند داد و بدون سرمایه اجتماعی پیمودن توسعه و تکامل فرهنگی اجتماعی و اقتصادی ناهموار و دشوار میشود.
سرمایه اجتماعی بطور کلی دارایی محکم و ریشه داری در روابط اجتماعی تصور می شود که ممکن است در فعالیت ها استفاده شود و تغییری است که هزینه ها و خسارتهای گروهی را به حداقل میرساند. این شبکه های ارتباطی به افراد اجازه می دهد تا بصورتی کاراتر و اثر بخش تر عمل کنند.
امروزه نیروی انسانی هر سازمانی بعنوان منبع راهبردی سازمانها محسوب و افزایش و حفظ رضایت شغلی نیروها از متداولترین روش دستیابی به اهداف سازمان مطرح است. ولی به دلایل مختلف این احتمال وجود دارد که بعضی از سازمانها کارا عمل ننموده و این امر را ملزم میسازد تا عواملی را بررسی و مسائل و مشکلات سازمانها را شناسایی و جهت اصلاح در اختیار مدیران قرار گیرد و در این راستا بحث سرمایه اجتماعی و تائید آن بررضایت شغلی از اهمیت فراوانی برخوردار است که بر خلاف کشورهای توسعه یافته در کشورهای جهان سوم به ویژه ایران مبهم باقی مانده است و بعضا در سازمانهایی تا کنون مورد مطالعه قرار نگرفته است . لذا در این میان مستلزم مطالعه بیشتر و بررسی اثر آن بررضایت افراد احساس میشود.
۱-۲- بیان مسئله:
سرمایه اجتماعی به نسبت مفهومی است که وارد ادبیات علوم سرمایه اجتماعی شده و توانسته است در مدت زمان کوتاهی جایگاه مناسبی مباحث توسعه پیدا نماید. از کارکردهای اقتصادی سرمایه اجتماعی می توان به کاهش هزینه مبادله ، تسهیل برخی از مناسبات رسمی بهبود کارائی ، سرعت تبادل اطلاعات ، تقویت ، ابتکارات و کاهش فساد اشاره کرد، یکی از تعاریف مطرح این است که سرمایه اجتماعی مجموعه هنجارهای موجود در سیستم های اجتماعی است که موجب ارتقای سطح همکاری اعضای آن جامعه گردیده و موجب پایین آمدن سطح هزینه های تبادلات و ارتباطات می گردد(فوکویاما ۱۹۹۹) بر اساس این تعریف ، مفاهیمی نظیر جامعه مدنی و نهادهای اجتماعی نیز دارای ارتباط مفهومی نزدیکی با سرمایه اجتماعی می گردند.
از دیدگاه کوشینا وشرایدر ۱۹۹۹ سرمایه اجتماعی در سطح خرد (سرمایه شناختی) نام داشته و شامل مولفه هایی نظیر ارزش ها ، نگرش ها ، تعهدات ، مشارکت ، اعتماد موجود در سیستم اجتماعی سازمان است و در سطح کلان ( سرمایه ساختاری) نامیده میشود که در رابطه با ساختاری و فرآیندهای مدیریتی نظیر پاسخگویی مدیران و رهبران در قبال عملکردشان ، شفافیت در تصمیم گیری ، میزان تصمیم گیری و همکاری گروهی است .( علوی ۱۳۸۰) (منبع ص ۹۷ سرمایه اجتماعی – نیکو مرام.)
برای سرمایه اجتماعی مصادیق سازمان و کسب و کار نیز وجود دارد . شواهد محکمی را بیان می کند سرمایه اجتماعی باعث تقویت فعالیت های سازمانی می شود که افراد که سرمایه اجتماعی را ایجاد کرده و از آن استفاده می کنند ، مشاغل بهتری بیابند و حقوق بیشتری دریافت می کنند و ترفیع میگیرند و در مقایسه با همتایان منزوی خود تمایلی برای استفاده از قدرت سرمایه اجتماعی نداشته و یاتوان آنرا ندارند از تأثیر نفود بیتشری برخودار هستند . سازمانهایی که از سرمایه اجتماعی قدرتمند بهره میبرند می توانند به سرمایه های لازم برای کار آفرینی و فعالیتهای شجاعانه دست یابد و یادگیری سازمانی را بهبود بخشند و سرمایه اجتماعی یک دیواره دفاعی برای دموکراسی است.
رابینسون معتقد است در آنچه قابل اندازه گیری است قابل انجام میباشد ( اگر نتوانید اندازه گیری کنید. نمی توانید مدیریت کنید) علی رغم تلاشهای وافری که محققین پیرامون سنجش و اندازه گیری سرمایه اجتماعی در اقصی نقاط دنیا بعمل آورده اند ، متاسفانه یکی از بزرگترین نقاط ضعف موجود فقدان اجتماع آنها پیرامون روش اندازه گیری این پدیده است(دکتر مهناز هاشمی بهمن۸۹)
ساختار سازمانی باید با اندازه به محیط و فناوری و استراتژی سازگار باشد بصیرت و بینش ها که از تجربه و مطالعه اشکال سازمانی جدید نشات گرفته است نشان میدهد که ما باید ایده (( تناسب)) را کنار گذاشته یا به حداقل تغییر دهیم. مدیران و کارکنان در سازمانها از عدم اعتماد متقابل بهم رنج میبریم و همین عدم اعتماد موجب کاهش تشریک مساعی کارکنان و همچنین انصراف مدیران از مشارکت با کارکنان گردیده است و نتیجه آن بی تفاوتی و کاهش میزان انگیزش در میان کارکنان خواهد شد. یکی از مشکلات سازمانهای دولتی و غیر دولتی عدم وجود همکاری ارادی داوطلبانه و آگاهانه است و نبود آن به معنای پائین بودن سطح سرمایه اجتماعی سازمانی است و مشکل دیگر که سازمانها با آن درگیر می باشند بالا بودن هزینه تبادلات و معادلات فیما بین است و این مسئله ناشی از عدم اعتماد متقابل است . اتحاد متقابل نقش زیادی در تسهیل فرآیندها و کاهش هزینه های مربوط به اینگونه تبادلات دارد. (همان ماخذ)
سرمایه اجتماعی را می توان حاصل پدیده های ذیل در یک سیستم اجتماعی دانست( فلورا، ۱۹۹۹): اعتماد متقابل، تعامل اجتماعی متقابل، گروه های اجتماعی، احساس هویت جمعی و گروهی، احساس وجود تصویری مشترک از آینده و کارگروهی.
یکی از مفاهیم مفید در تبیین مفهوم سرمایه اجتماعی شبکه اعتماد است. شبکه اعتماد عبارت است از گروهی که بر اساس اعماد متقابل به یکدیگر، از اطلاعات ، هنجارهاو ارزش های یکسانی در تبادل های فی مابین خود استفاده میکنند ( علوی ۱۳۸۴) از این رو اعتماد فی مابین نقش زیادی در تسهیل فرایند ها و هزینه های مربوط به اینگونه تبادلات دارد. شبکه اعتماد می تواند بین افراد یک گروه یا بین گروه ها و سازمان های مختلف به وجود آید.
فکویاما (۱۹۹۷) معتقد است که قبل از ورود به سیستم تجاری یا اجتماعی باید اطلاعا کافی درباره شبکه های اعتماد موجود در آن سیستم و ویژگی های آن به دست آورد . زیرا اعتماد را پایه هرگونه مبادله های اقتصادی و اجتماعی میداند.
مفهوم مفید بعدی (( شعاع اعتماد)) است . تمامی گروه های اجتماعی دارای میزان خاصی از شعاع اعتمادند که به معنی میزان گستردگی دایره همکاری و اعتماد متقابل اعضای یک گروه است (علوی۱۳۸۴) دریک نتیجه گیری می توان گفت هر چه یک گروه اجتماعی دارای شعاع اعتماد بالاتری باشد سرمایه اجتماعی بیشتری نیز خواهد داشت .چنانچه یک گروه اجتماعی برون گرایی مثبتی نسبت به اعضای گروه های دیگری نیز داشته باشد شعاع اعتماد این گروه از حد داخلی آن نیز فراتر میرود .
این هنجارها و تعاملات اجتماعی به این جهت به عنوان بک سرمایه و در قالب سرمایه اجتماعی تعریف میگردند که دارای کارکردهای اقتصادی مهمی در سیستم های اجتماعی هستند. سرمایه اجتماعی مناسب ، قادر است تا هزینه های تبادلات و تعاملات مرتبط با اجتماع و سازمان های مختلف نظیر قرار دادها ، کنترل و نظارت از طریق سلسله مراتب و مقررات بوروکراتیک را در حدقابل توجهی کاهش دهد هزینه های تعاملات اجتماعی و اقتصادی در گروه ها و سازمانهایی که دارای سرمایه اجتماعی بهینه ای نیستند بالا است و این امر به دلیل بالا رفتن هزینه های نظارت و کنترل ، مذاکرها و اعمال دستور العمل های رسمی است (علوی ۱۳۸۵)
شکل شبکه های اعتماد
هرچه سرمایه اجتماعی یک سیستم اجتماعی بالاتر باشد ، موجب پایین آمدن هزینه های مربوط به این تعاملات رسمی می گردد. این امر نشان دهنده این واقعیت است که هماهنگی بین اعضای سیستم های اجتماعی بر اساس هنجارهای غیر رسمی در حال تبدیل شدن به یک بحث مهم در جوامع پیشرفته است و به تدریج در حال پیدا کردن جایگاه های مهم تر در الگوی اقتصادی نوین می گردد.
امروزه به این واقعیت پی برده شده است که در یک جامعه مدنی ، اگر اعمال کنترل و نظارت بر بسیاری از سیستم های خدماتی پیچیده ، بر اساس استانداردها و هنجارهای اجتماعی و حرفه ای موجود در گروه ها و صنف های مربوط انجام شود ، می تواند هزینه های نظارت بر عملیات در مقایسه با روش های بوروکراتیک را بسیار پایین آورد. امروزه تخصصی شدن حرفه های مختلف به گونه است که دیگر مدیران با بهره گرفتن از شیوه های نظارت رسمی و بوروکراتیک قادر به سرپرستی کارکنان متخصص خود نیستند و ایجاد و تقویت هنجارهای حرفه ای اثر بخش در محیط های تخصصی دارای بهره وری بسیار بالاتری است (پروساک ۲۰۰۰)
نتیجه تحقیقات انجام شده در واحدهای تحقیق و توسعه شرکت های موفق نشان میدهد که مدیریت بوروکراتیک در این واحدها ، موجب بالارفتن شدید هزینه های تعامل کاری و کند شدن فعالیت ها می گردد و مدیریت های منعطف و مبتنی بر استفاده از هنجارهای حرفه ای ، دارای نقش بسیار موثرتری در این واحدها هستند(پروساک ۲۰۰۰) شکل شماره (۱-۲) نشان دهنده رابطه معکوس سرمایه اجتماعی و هزینه های مدیریتی مربوط مانند هزینه های کنترل و نظارت رسمی ساختار بوروکراتیک حل تعارضها هزینه های رایزنی و موارد مشابه است. در الگوهای گذشته ، در میان انواع سرمایه ها ، تنها سرمایه انسانی بود که بیشتر بر تعداد تخصص ها و دانش و مهارت های نیروی انسانی در سطوح مختلف کارکنان و مدیران بود. اما توجه به یک سازمان به عنوان یک سیستم اجتماعی منجر به این امر می شود که سرمایه اجتماعی نیز به عنوان نشان دهنده ارزش اقتصادی شبکه های اعتماد و کاهش دهنده هزینه های مباده و تعامل در این فهرست قرار گیرند.
هزینه های مدیریتی
سرمایه اجتماعی
شکل شماره (۱-۲) : سرمایه اجتماعی و هزینه های مدیریتی منبع : علوی ۱۳۸۵
از دیدگاه اقتصادی می توان سرمایه اجتماعی را به عنوان یکی از انواع سرمایه های هر سازمان یا اجتماع در نظر گرفت. شکل زیر بیان گر ارتباط انواع سرمایه ها در یک سازمان است.(شکل ۱-۳)
سرمایه اجتماعی
Social Capital
سرمایه انسانی
Human Capital
سازمان